انجمن سبز چیا

بەرەو پیریی زاگرۆسانە...

بە استقبال زاگروسانە...

گوشەای از مراسم زاگروسانە پارسال انجمن سبز چیا همراە با گروەهای کوهنوردی و مردم ژینگه‌پاریز مریوان

#زاگرۆسانە

@chya_ngo

"ژینایی ئەم نیشتمانە بە سەوزایی زاگرۆسەوەیە "

ئەنجومەنی سەوزی چیا بە یارمەتی شاخەوانان، ڕێکخراوە مەدەنییەکان و هەموو چین و توێژەکان بەڕێوە دەبات:
شەشەمین ساڵی بەڕێوەچوونی چالاکیی”زاگرۆسانە"

کات: هەینی؛ ۲ی سەرماوەزی ۲۷۲۴
کاتژمێر: ۱۰ی بەیانی
شوێن : دارستانەکانی ئاوایی حەسەناوڵە
شوێنی یەک‌گرتنەوە بۆ ڕۆیشتن:
مەیدانی باوەڕەشی.

#زاگرۆسانه

@chya_ngo

‍ هامنیشتمانیەل نازار!
عاشقەل مینگە و ژیان!
هەر هانە گ مەزانینان چۊ ساڵەل دوماین‌و دوما پڵە ماڵەژێرو پڕئاوی زار و زەمین، ڤە لاین ئەنجومنەل ژینگەپارێز، کوومەڵگال شەری و مەردمی، جەرخەل کوێ‌ڕەو و ئیباقی جەمجاخەل زاگرۆس‌نیشن؛ بەرنامە کاڵین بن‌دانەل جەنگەڵی زاگرۆس(بەلۊ، بنە، گۊژ، بایام و...) ڤە نام «زاگرۆسانە» ڤە کول ڤڵات زاگرۆس ڤە ڕێیا مەچوو.
بەرنامە زاگرۆسانە هەر ساڵ هانە ڤە ڕێیا مەچوو گ سەم‌سێ و چۊنایەتی ئێ بێن چێن زاگرۆس چۊ کەڵنگ ئاگرانیانەل ئێ دەسکی، ئەورپلانن زەمینەل جەنەگڵی ڤە زەمین کشت، فرەواکردن و کەڵنگاکردن مەعدنەل و فرەوا بیین ناخوەشیەل جەنگەڵێ، سەد سازین، جەدە سازین، زوخاڵگرتنەل بێشوو و دەگلە دەسپێچک‌ تر ڤێشتر ئەژ جاران زاگرۆس گیانەڵکە مەکێ و ڕۊ ڤە ئێ‌بێن چێن هەرایهەریە مەورێ.
ئێ بەرنامە گ ئێسکەدی بەشێ ئەژ فەرهەنگ ژینگەپارێز کومەڵگا زاگرۆسە هەر ساڵ ڤە سانگە ڤیریاکردن ڤێشتر خەڵک و ڤڵاراکردن فەرهەنگ ژینگەپاریزی و ژینایی زاگرۆس ڤەڕێیا مەچوو تا مەڵهەمێ بوو ئەر بەش گوجەرێ ئەژ زەمەل داوڵ زاگرۆس نازارمان.

دوماگل ئەژ کول زاگرۆس‌نشینەل، ماڵگەل یەکاگرتن خەڵک و مەردمی، ئەنجومنەل ژینگەپاریز و جەرخەل کوێ‌ڕەو تکنا مەکیم گ ئەڕا ڤەڕێیابردن خاستر و نەرامدارتر بەرنامە «زاگرۆسانە» ڤە شێڤە جەرخەێی و زرک، ئەڕا گیان دووارە بەخشین و ژینایی زاگرۆس ڤەر هەر بەشێ ئەژ زاگرۆس دەسەکار کاڵین بندانەل جەنەگڵی پووڕێا خاک ئە بەشە ئەژ زاگرۆس.

#زاگرۆسانه

@chya_ngo

‍ ‍ هەڤ وەڵاتیێن ڕێزدار
ئەڤیندارێن ژینگە و ژییانێ

هەر وەسا کو هوون ژی دزانن، وەک سالێن بهوری و پاش بارانێن پاییزی و تێرئاڤ بوونا ئەردێ، ژ دیرۆک ١ هەتانی ٢٥ێ سەرماوەزێ (آذر) ژ ئالی ئەنجومەنێن ژینگە پارێزی، سازییێن مەدەنی، کۆمێن چییاگەڕ و دیتر جڤاکێن نشتەجییێن زاگرۆسێ، بەرنامەیا چاندنا تۆوێن دارستانی یێن زاگرۆسێ (بەروو، گوهیژ، بادەم، کەزوان و جورەیێن دیتر) سەر ناڤێ «زاگرۆسانه» ل هەموو ناوەندێن زاگرۆسێ تێ لدارخستن.

ئەڤ چالاکی کو نها بوویه بەشەک ژ چاند و فەرهەنگا ژینگەهی یا جڤاکێن زاگرۆس نشین، هەموو سالان ب ئارمانجا، ئاگاهداری و بەرفرە کرنا فەرهەنگا ژینگە پارێزی و ژیناییا زاگرۆسێ تێ ئەنجام دان هەیا کو مەرحەمەک بە سەر برینێن بەژنا زاگرۆسا مە یا دەلال.

د داڤیێ دە ئەم ژ هەموو زاگرۆس نشینان، سازیێن مەدەنی، ئەنجومەنێن ژینگەپارێزی و کۆمێن چییاگەر داخواز دکن ژ بۆ برێڤەبرنا باشتر و بهێزترا بەرنامەیا «زاگرۆسانه» ب ئاڤایەکە کۆمی و ب بەشدارییەکە چالاک، ژ بۆ وەژییان و ژیناییا زاگرۆسێ دەست ب چاندنا تۆوێن وەک بەروو، گوهیژ، بادەم، کەزوان و ... کو تایبەتی ب زاگرۆسێ نە ل هەموو ناڤچە و دەڤەرێن پێدڤی بکن.

#زاگرۆسانه

@chya_ngo

‍ هام‌نیشتمانیانی ئێژا !
ئاشقاو ژیوگا و ژیوای!
هەرپاسه ئاگادارێندێ به پاو نەریتوو ساڵانی ویەردەی، دماو پەڵەو پاییزی 1 تا 25و مانگەو کەڵەهەرزی، چالاکی نیای دنکەکاو ناوچە جۆراوجۆرەکاو زاگرۆسوو نیشتمانی جە تەماموو ناوچەکاو زاگرۆسیەنه و بە نامێ بەرنامەو «زاگرۆسانه»ی، لاو ئەنجومەنە ژیوگاپارێزەکاوه، تاقمه شاخەوانیەکا، چالاکوانێ مەدەنی و ... ملۆ ڕاوه.
چالاکی زاگرۆسانەی جە ساتێوەنه ملۆ ڕاوه کە دۆخێوی مەترسیدار و هەستیار، تووشوو ژیوگاو زاگرۆسی بە گردین بیەن کە سۆچنای، ئەرەگێرتەی، کاولکاری و بنەبڕکەردەی دارستانەکان، ناوەشی جۆراوجۆروو دارستانەکاو زاگرۆسی و دەس ئەنەبەردەی پێسەو درۆس کەردەی بەنداوی، هەرمانەو تەوەن‌ماڕای دڵێو دارستان، لەوەڕگا، هانەچەمێ و دەیان کارێ هامشێوێ و نەیارانێ، بەداخەوە زاگرۆسش وسەنەنه سەراوچێری فەوتیای و دلێنەشیەی.
پی بۆنەوه هەڵمەتەو زاگرۆسانەی بە یاوگاو هوشیار کەردەوەو کۆمەڵاو جەماوەروو خەڵکی، تێکەڵ بیەی بە ڕەوتوو پیرۆزوو ژیوگاپارێزنای پەی ڤەرگیری و ئەوەژیونای و هەرپاسه ساڕێژ کەردەی بەشێوی گولالەو زامەکاو زاگرۆسوو نیشتمانی ئەنجام مدٚریۆنه.
ئیجا ئێساڵیچ پێسەو ساڵانی ویەردەی، جه گردوو هام‌نیشتمانی و هاموەڵاتیەکا، ڕێکوزیا، شاخەوانەکا، چالاکوانێ ژیوگاپارێزنێ و سەرجەم خەڵکی مەدەنی کەرمێ جه ڕۆی دیاری کریانه، چالاکی نیای دنکه بەلوا، ڤەنی، وامی و تۆمه جۆربەجۆرەکا و … بە پاو جوغرافیاو ناوچە جیاوازەکاو زاگرۆسی بەرا ڕاوه.

#زاگرۆسانه

@chya_ngo

‍ هم میهنان گرامی!
عاشقان ژینگه و ژیان!

همانگونه که مستحضرید به مانند سالیان پیش و بعد از بارش‌های نرمال پاییزه و سیراب شدن زمین، از طرف انجمن‌های زیست محیطی، تشکل‌های مدنی و مردم نهاد، گروه‌های کوهنوردی و سایر جوامع محلی زاگروس، برنامه کاشت بذر دانه‌های جنگلی زاگروس (بلوط، بنه، زالزالک، بادام و...) با نام «زاگروسانه» در تمامی مناطق زاگروس برگزار می‌شود.
برنامه «زاگروسانه» در حالی هرساله برگزار می‌شود که تهدیدات و عوامل نابودی زاگروس همچون حجم گسترده آتش سوزی‌های عمدی، تغییر کاربری اراضی جنگلی، توسعه معادن و بهره برداری ناپایدار از جنگل، گسترش آفات و بیماری‌ها به بخش‌های مختلف جنگل، سد سازی و جاده سازی، پدیده شوم برداشت چوب جنگلی و زغال گیری همراه با ده‌ها عامل دیگر زاگروس را بیش از پیش به سمت زوال و مرگ تدریجی سوق می‌دهد.
این برنامه که اکنون بخشی از فرهنگ زیست محیطی جوامع زاگروس است، هر ساله با هدف آگاه سازی، ترویج فرهنگ زیست محیطی و ژینایی زاگروس انجام می‌گیرد تا مرهمی باشد بر زخم های پیکره زاگروس عزیزمان.

در پایان از همه زاگروس اعم از تشکل‌های مدنی و مردم نهاد، انجمن‌های زیست محیطی و گروه‌های کوهنوردی خواستاریم که جهت برگزاری هرچه باشکوه تر برنامه  «زاگروسانه» به صورت گروهی و با حضور فعال جهت احیا و ژینایی زاگروس به کاشت بذر گونه‌های بومی همچون بلوط، بنه، زالزالک، بادام و سایر گونه‌های زاگروس بر اساس استعداد و زیست بوم هر منطقه اقدام نمایند.

#زاگروسانه

@chya_ngo

‍ هاونیشتمانیانی هێژا!
ئەویندارانێ ژینگە و ژیان!

هەروا کە ئاگادارن بە پێی نەریتی ساڵانی پێشوو پاش پەڵەی پاییز، چالاکی چاندنی دنکەکانی ناوچە جۆراوجۆرەکانی زاگرۆسی نیشتمان لە تەواوی ناوچەکانی زاگرۆس بە ناوی بەرنامەی "زاگرۆسانە" لە لایەن ئەنجومەنە ژینگەپارێزییەکان، گورووپە شاخەوانییەکان، چالاکوانانی مەدەنی و ...  بەڕێوە دەچێت.
چالاکی زاگرۆسانە لە کاتێکدا بەڕێوە دەچێت کە دۆخی مەترسیدار و هەستیاری ژینگەی زاگرۆس بەگشتی کە سووتان، داگیر کردن، قەڵاچۆ و بنەبڕکردنی دارستانەکان، نەخۆشی جۆراوجۆری دارستانەکانی زاگرۆس و دەستێوەردان‌گەلی وەکوو دروست کردنی بەنداو، کارگەگەلی بەردشکێن لە دڵی دارستان و لەوەڕگا و کانیاوەکان و دەیان کاری هاوچەشن و کاولکارانە، بەداخەوە زاگرۆسی خستۆتە هەڵدێری تیاچوون و فەوتان.
بۆیە هەڵمەتی زاگرۆسانە بە مەبەستی هوشیار کردنەوەی کۆمەڵانی خەڵک، تێکەڵ بوون بە ڕەوتی پیرۆزی ژینگەپارێزی بۆ بەرگری و ژیانەوەیە بۆ ساڕێژ کردنی بەشێکی بچووک لە زامەکانی زاگرۆسی نیشتمانە.

بەم پێیە ئەمساڵیش هاوشێوەی ساڵانی پێشوو، داوا لە تەواوی هاونیشتمانیان، ڕێکخراو، شاخەوانەکان، چالاکوانانی ژینگەپارێز و مەدەنی دەکەین لە ڕۆژانی ئاماژە پێکراودا چالاکی چاندنی دنکەکانی بەڕوو، قەزوان، بادام و تووە جۆراوجۆرەکان و … بە پێی جوغرافیای ناوچە جیاوازەکانی زاگرۆس بەڕێوە ببەن.

#زاگرۆسانه

@chya_ngo

هەڵمەتی کۆکردنەوەی بەڕوو

هەینی 25ی خەزەڵوەری 2724

#ئەنجومەنی_سەوزی_چیا
#زاگرۆسانه

چاوەڕوان بن...

@chya_ngo

ژینایی ئەم نیشتمانە بە سەوزایی زاگرۆسەوەیە.

چاوەڕوان بن...


این سرزمین با زاگروس سرسبز ژیناست.

بەزودی...


#زاگرۆسانە

@chya_ngo

ڕێبەرم!
هەنگاوەکانت
گەرووی خاک ئەماڵن،
مەودای دوور و درێژی نیشتمان ئەبڕن و تارمایی لە دڵاندا ئەتارێنن.

کاتێک بیر لە ڕێگای نەجات‌بەخشت ئەکەینەوە دڵی عەوداڵ و مێشکی سەوداسەرمان بۆ زەمەنێک لە قورسایی و مەزنی باوەڕت ئوقرە ئەگرێت و قوتابیانت شێل‌گیرانەتر و پێداگرتر لە جاران ڕێگا ئەبڕن.

حەماسەی مێژوویی فریاکەوتنی خەڵکی لێقەوماوی کرماشانی نیشتمان پاش ۷ ساڵ لەو کارەساتە دڵتەزێنە ئێستاش تازەیی هەیە و ڕۆحی بەرزەفڕت هێشتا باڵی میهرەبانی و ئاسوودەیی بەسەر نیشتمانی زامداردا ئەکێشێت.
وەرچەرخانێک لە مێژووی بوونی گەلێک کە تۆی ڕێبەر بەوپەڕی ئازایەتی و چاوکراوەیی و خۆنەویستییەوە سازێنەر و ڕێک‌خەری بوویت و ڕۆحێکی تازەت وەبەر جەستەی زامدار و پڕ لە ناسۆری نیشتماندا کێشا.

یادت ئەکەین بەچەشنی تێکۆشانی بێ‌کۆتایی تا گەیشتن بە ترۆپکی سەربەستی گەل و ئاوەدانی نیشتمان.

ساڵ‌وەگەڕی هەڵمەتی پێشەنگانەی پڕاوپڕ لە
سەروەری ڕێبەری مەزن
*شەهید شەریف باجوەر*
بۆ بەهاناوە چوونی خەڵکی لێقەوماوی کارەساتی بۆمبە‌لەرزەی کرماشانی نیشتمان، بەرز و پیرۆز ڕائەگرین.

@chya_ngo

سەردانی ئەندامانی کومیتەی منداڵان و مێرمنداڵانی ئەنجومەنی سەوزی چیا له پێشانگای وێنەکێشان، کاری دەستی و گۆزەگەری منداڵان و مێرمنداڵانی فێرگەی هارموونیک.

پێنجشەممه؛ ۱۷ی خەزەڵوەری ۲۷۲۴

بازدید اعضای کمیته کودک و نوجوان انجمن سبز چیا از نمایشگاه نقاشی، کاردستی و سفالگری کودک و نوجوانان آموزشگاه هارمونیک.

پنجشنبه؛ ۱۷ آبان‌ماه ۱۴۰۳

@chya_ngo

کومیتەی منداڵان و مێرمنداڵانی ئەنجومەنی سەوزی چیا بەڕێوە دەبات؛

سەردانی پێشانگای وێنەکێشان، کاری دەستی، گۆزەگەری منداڵان و مێر منداڵانی فێرگەی هارموونیک.

کات: پێنجشەممە ۱۷ی خەزەڵوەری ۲۷۲۴
کاتژمێر: ۲:۳۰ی دووانیوەڕۆ
شوێنی کۆبوونەوە: باوەڕەشی، یارانکۆ


کمیته کودک و نوجوان انجمن سبز چیا برگزار می‌کند؛

بازدید از نمایشگاە نقاشی، کاردستی و سفالگری کودکان و نوجوانان آموزشگاە هارمونیک.

زمان: پنجشنبه ۱۷ آبان ماە ۱۴۰۳
ساعت: ۲:۳۰ بعدازظهر
مکان حرکت: میدان باوەڕەشی، یارانکۆ

@chya_ngo

ادامه مطلب👇👇👇

و اگر هم نتوانستند و نخواستند می‌توانند صدای گوش خراش موتورهای برداشت فاضلاب را از پنجره اطاق‌هایشان گوش کنند! اگر نظارت بر سلامت و امنیت غذایی کار شما نیست، حداقل آموزش و ترویج کشاورزی صحیح وظیفه شما که قطعاً هست.
حال که فصل برداشت و استفاده از این فاضلاب‌ها در سال جاری به پایان رسیده است؛ امید و انتظار می‌رود شبکه بهداشت و درمان به سرعت به این مهم ورود کرده و با آزمایش و نمونه‌گیری از محصولات تولید و عرضه شده به بازار، نسبت به شناسایی این محصولات و مزارع آلوده اقدام نموده و با تشکیل کارگروهی متشکل از ادارات ذیربط، اقدام، مقابله و اعمال قانون صورت بگیرد. حال که کشاورزان بیکار هستند؛ بهترین فرصت برای برگزاری کارگاه‌ها، کلاس‌های آموزشی و توجیهی برای این کشاورزان توسط جهاد کشاورزی می‌باشد. چون در غیر این صورت ضررمند اصلی این وضعیت اسفناک! اخلاق، وجدان و اعتماد و در نهایت ضررمند اصلی مردم خواهند بود.

@chya_ngo

‍ فاضلاب‌خواری!
   ‌                      ✍️حسین سجادی

بعد از زمین‌خواری،کوه‌خواری، رودخانە خواری و ... نوبت به پدیده نوظهور فاضلاب خواری رسیده است. پدیدەای که تعریفی برای آن نیافته و اجباراً به تعریف فاضلاب به جهت آگهی در این مبحث بسنده می‌کنم. فاضلاب بە کلیه آب‌های استفادەشدە و مستعمل به جهت مقاصد گوناگون، اصطلاحاً فاضلاب می‌گویند که از نظر نوع به چهار دستەی: شهری، صنعتی، کشاورزی و نشتاب تقسیم‌شده که از دو حیث مورد توجه جهان جدید می‌باشد. یکی آلودگی که موجبات تخریب محیط‌زیست منابع آب و خاک و بهداشت و سلامت انسان و موجودات‌ زنده می‌گردد؛ دیگر نوع آن از نظر اقتصادی بدان لقب طلای‌سیاه دادەاند. آنچه در اینجا موضوعیت دارد بحث آلودگی ونقش آن در سلامت و بهداشت و امنیت غذایی است. لازم بە ذکر است از یک میلیون وپانصد هزار «۱٫۵۰۰٫۰۰۰» لیتر در روز، فاضلاب تولیدی  توسط روستاهای زون غربی دریاچەی زریبار در تایم‌های مشخص، حتی یک لیتر هم به انتهای مسیر و تصفیه‌خانه فاضلاب مریوان نرسیده و شوربختانه در طول مسیر از طریق منهول‌ها و مسیرهای منتهی به رودخانه کلین کبود برای آبیاری مزارع: برنج، ذرت، جو، شلغم، بامیه، خیار و دیگر محصولات به شدت آلوده به دور از چشم ناظران  و حامیان سلامت و محیط‌زیست برداشت می‌شود. این زنگ خطری است برای سلامت و امنیت غذایی ساکنین این شهرستان. این یعنی خواب غفلت ناجیان و حامیان سلامت و سلب‌ اعتماد از جامعه و عدم انجام وظیفەی قانونی محوله. چرا که مفاد ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی صراحتاً هر نوع استفاد از فاضلاب برای آبیاری مزارع را جرم تشخیص داده و برای آن هم مجازات تعیین نمودە است و تاکید و الزام به تخریب و امحاء و معدوم‌سازی این مزارع و محصولات‌ تولیدی را نموده و در تبصره ذیل این ماده هم صراحتاً اعلام‌ جرم مذکور را حسب مورد بر عهدەی وزارت بهداشت گذاشته است. همچنین است ماده ۴۶ قانون توزیع عادلانه آب که آلوده‌ساختن آب ممنوع است. مسئولیت پیشگیری و ممانعت و جلوگیری  از آلودگی  منابع‌ آب به سازمان حفاظت محیط‌زیست واگذار شده است. حال سٶال اینجاست که آیا این شبکه بهداشت به صورت میدانی بازدیدی از این مزارع‌ آلوده داشتەاند؟ اگر جواب خیر است و علم به این مزارع ندارند؛ آدرس می‌دهم! اطمینان خاطر می‌دهم جاده مواصلاتی آسفالت بوده و فاقد هر گونه گرد وخاک! اصلا این آدرس‌ها داخل محدوده شهر می‌باشند! ارجاعتان می‌دهم به آدرس پل لنج آباد حد فاصل روستای لنج آباد یا انتهای محله میدان بار حد فاصل پل نیمه کاره متصل به جاده تصفیه خانه فاضلاب مریوان، رودخانەی کەڵین‌کەوە  الی ... یادآور می‌شوم که توجیه نکنید؛ به راستی کە این آب رودخانه به‌شدت کدر با بوی متعفن و آلوده به انواع  پسابەی: صنعتی، شیمیایی، انسانیِ چندش‌آور که غالب موجودات زندە توان و امکان زیست در آن را ندارند و با چشم غیرمسلح قابل رویت می‌باشد. البتە اگر  چشم بر حقیقت نبندید قطعا این پساب‌ها از جنس فاضلاب است و آب چاه‌های موجود در حریم این پساب‌ها از جنس شیر آبه است! و بر هر نظاره گری محرز است که از جنس فاضلاب است! اصلاً تا بحال شبکه بهداشت، از روی وظیفه بازدید میدانی انجام داده‌ است؟! آیا تابحال اقدامی در مورد آزمایش و سنجش میزان سموم و عناصر سنگین موجود و باقیمانده از این محصولات داشته‌اید؟! قطعا خیر! چون احدی از شهروندان فراخوانی و اِعلامی از جانبِ شما به یاد ندارند که در آن حتی یک مورد از این مزارع تخریب و امحا شده‌ باشد یا محصولی در مغازه‌ها جمع آوری یا معدوم شده باشد. چه بسا به علت اهمال شما و اطمینانی که مردم نسبت به نظارت شما و کارشناسان جهاد کشاورزی دارند، در کمال تاسف مردم از این محصولات از جمله  شلغم‌های آلوده به این پساب‌های خطرناک به عنوان درمان استفاده نموده که نه تنها موجب شفای بیمار نشده بلکه باعث بروز انواع بیماری‌ها و سرطان و عفونت‌های دیگر نیز می‌گردد. جای تأسف است که این اعتمادِ صرف مردم نشأت‌گرفته از باور آن‌ها به نظارت‌ها و آموزش‌های جهادکشاورزی می‌باشد. حال سوال اینجاست که آیا این افراد اصلاً آموزشی در این رابطه دریافت کرده‌اند؟ آیا این افراد علم به عمل مجرمانه خود دارند؟ آیا کارگاه یا کلاس‌های آموزشی برای آن‌ها برگذار شدە است؟! یا نه‌خیر کلاس‌های آموزشی فقط مختص زنبورداری و استفاده از سموم می‌باشد؟! اصلاً مبازه با تولید این محصولات در دستور کار  کارشناسان جهاد کشاورزی هست یا خیر؟ آیا جهاد کشاورزی، فردی کە کشت‌ و زرع را به دلیل تولید محصولات آلوده به فاضلاب، از ارائه‌ی خدمات محروم کرده‌است؟ نکند این حضرات هم متوجه نیستند از محل کارشان تا پل متصل به جاده تصفیه خانه، پیاده دو دقیقه راه است.

‍ ‍ ‍ ڕەخنەی ژینگەیی (Ecocriticism)یەکێک لەو خوێندنەوە نێوان بەشییانەی ئەدەبیات و ژینگەیە کە بە هۆی گرینگایەتیی ژینگە و تێکەڵیی ئەم چەمکە لەگەڵ ئەدەبیاتدا پێکهات.
لە ڕەخنەی ژینگەییدا بە ڕەچاوکردنی بایەخە ژینگەییەکان، ڕوانینێکی نوێمان سەبارەت بە بابەتە ئەدەبییەکان دروست دەکات و لە لایەکی دیکەشەوە کێشە و بابەتگەلی تایبەت بە گرفتە ژینگەییەکان بە لەبەرچاوگرتنی بنەمای فیکری و فەرهەنگی بەرهەمە ئەدەبییەکان هەڵدەسەنگێنێت.  نزیک بە دوو دەیە بەسەر دروستبوونی ڕەخنەی ژینگەیی لە ئامریکادا تێپەڕ دەبێت و هێشتا بە شێوازێکی تۆکمە بنەمای تیۆریی ئەم ڕەخنەیە کاری لەسەر نەکراوە. بەم پێیەش توانیویەتی جێگای خۆی لە وڵاتانی ئەورووپی، ئاسیا و ئوسترالیادا بکاتەوە. ڕەخنەی ئەدەبی زیاتر لە هەر جۆرە ڕەخنەیەکی دیکەی ئەدەبی پۆتانسییەڵی ئەوەی هەیە فەرهەنگ و زمانی نەتەوە جۆراوجۆرەکان بەرەو لای خۆی ڕابکێشێت.
دوو-وەرزنامەی ڕەخنەی ئەدەبی منداڵ و مێرمنداڵ لە ژمارەی دووهەمی خۆیدا بەشێکی زۆری بابەتەکانی گۆڤار تایبەت و تەرخان دەکات بە تەوەری ڕەخنەی ژینگەیی لە ئەدەبی منداڵاندا و هەوڵ دەدات بە شیکردنەوەی بەرهەمەکان، وتووێژ لەگەڵ پسپۆڕانی ئەو بوارە و ... هەنگاوێک بۆ ناساندنی ئەم ڕەخنە ئەدبی-ژینگەییە هەڵبگرێت.
ئەم گۆڤارە داوا دەکات لە نووسەران، توێژەران، مامۆستایان و ... توێژینەوە، یادداشت و ڕەخنەکانی خۆیان بنێرن بۆ گۆڤار تاکوو یارمەتیدەری گەشەی زانست و ئاگایی لەم بوارەدا بین.

✍ناردنی بابەت:
🔹 ئیمەیل: [email protected]
🆔تلێگرام: @ccljournal


https://t.me/Kurdish_childrens_literature


@chya_ngo

‍ اینجا سرزمین مسئولیت است

دیار مریوان و خیزی دیگر برای پاکسازی اکوسیستم زرێبار و زیستگاه زیستوران بەویژە پرندگان برای استقبال از پرندگان مهاجر.
پنج‌شنبە ١٠ام آبان‌ماه ١۴٠٣ فعالین انجمن سبز چیا با همراهی مردم وفادار مریوان و حوزەی زرێبار پاکسازی عرصە را انجام دادند. کمیتەی کودکان انجمن سبز چیا همراه مربیان و مدرسان دلسوز این بخش نقشی چشمگیر در موضوع داشتند. هم‌چنین طی این فعالیت، در گفتاری مجمل، نگاه‌ها را بە سمت نقش مهم و چشمگیر زریبار در زندگی و معیشتِ مردمِ مریوان و بە ویژە ساکنان هر دو ضلع غربی(بەری‌بەگزادە) و شرقی(بەری‌زرێبار). در سخنان مطرح‌شدە در طی این فعالیت، بر نبودن ارادەای حاکی از حفاظت سرزمین از ناحیەی مسئولین و ادارات ذی‌ربط و واگذاشتن وظایف خویش بر عهدەی انجمن سبز چیا و مردم دلسوز مریوان تأکید شد. وظیفەی خطیر ارگان‌ها و ادارات مرتبط(بە خصوص ادارەی حفاظت محیط‌زیست)می‌باشد کە برای اطلاع رسانی و آگاهی‌بخشی مردم: احداث گودال‌های رسوب‌گیر ــ‌ ساختن حوضچەهای ته‌نشینی ــ تعبیەی لاگون‌های سپتیک ــ و تخلیە و برداشت آوردەهای مسیل و رودخانەای بە صورت سالانە چندین بار برای جلوگیری از ورود رسوبات و آلودگی‌های مختلف بە سمت کاسەی آبی و آبخوان دریاچە، لایروبی چندین مرتبەای رودخانەی دەرەتفی بە مثابەی یکی از مسیل‌های منتهی بە آب‌های زریبار، استقرار سطل‌های جمع‌آوری زبالە، نصب تابلوهای آگاهی‌دهندە، تذکرات لازم بە جامعەی هدف مخصوصاً کشاورزان و باغداران، پخش سالیانەی بە‌مراتب بروشورهای دارای محتوای زیستی در روستاهای اطراف دریاچە و میان گردشگران و مکان‌هایی کە رفت‌وآمد عموم متراکم است و نیز پاکسازی و نظافت متعدد در طول سال با همراهی مردم و فعالین زیستی.
جای بسیار خوشحالیست کە در عرصەای ١٠ هکتاری بە تأکید کە آشغال و آلودگی اندکی مشاهدە می‌شد؛ آنچە کە از ناهمگنی کە وجود داشت بیشتر نوارهای آبیاری قطرەای و پسماندهای خزانەای و محل‌های نشاءِ کشتکاران و باغداران بود کە همراه سیلاب بە سوی حریم و کرانەهای دریاچە وارد گشتەبود کە این مقولە نمادیست از ارتقای فرهنگ و اعتلای سطح نگهداری و حفاظت محط‌زیست و پاسداشتن زریبار توسط جامعەی مریوان و بەخصوص روستاهای حاشیەی دریاچەی زریبار.

@chya_ngo

‍ ئێرە مەڵبەندی دەربایستییە!

مەریوانە و هەڵمەتێکی تری پاک‌وخاوێن‌کردنەوەی ژینگەی زرێبار و ستارگەی زیندەوەر و باڵندە و ... بۆ میوانداری‌کردنی پەلەوەرەکۆچەرییەکان. ئەمڕۆ پێنج‌شەنبە، ١٠ی خەزەڵوەری ١۴٠٣، چالاکوانانی ئەنجومەنی سەوزی چیا بە هاوبەشیی خەڵکی ئەمەگناس و ژینگەپارێزی مەریوان و دەوروبەری زرێبار، ئەو هەڵمەتەیان بەڕێوەبرد. کومیتەی منداڵانی ئەنجومەنی سەوزی چیا و مامۆستادڵسۆزەکانی ئەم کومیتەیە، ڕۆڵێکی دیاریان هەبوو لە فرمانەکەدا. هەروەها لە وتارێکی کورتدا سەرنج خرایە سەر ڕۆڵی گرینگ و کارامەیی بەرچاوی زرێبار لە ژیان و گوزەرانی خەڵکی مەریوان و بەتایبەت ئاوایییەکانی هەر دوو بەری دێهاتەکانی بەری‌بەگزادە و  بەری‌زرێباردا.
لە وتارەکاندا جەخت‌کرایە سەر ئەم هەڵمەتە، لە نەبوونی هەڵوێستی نیشتمان‌پارێزی لە لایەن بەرپرسانی ئیدارە پێوەندیدارەکان کە خراوەتە  سەر شانی ئەنجومەنی سەوزی چیا و خەڵکی دڵسۆزی مەریوان‌. ئەرکی سەرشانی لایەن و دایەرە پەیوەندیدارەکانە بە تایبەت ئیدارەی ژینگە( محیط‌زیست) بۆ ئاگادارکردنەوەی هاووڵاتیان، دروست‌کردنی بەریان و گۆمڵات و ماشبەرەی زبڵ و ئاوماڵک و ئاوڕنۆک (حوضچەهای سپتیک و  گودال‌های ته‌نشین‌شوندە) و ماڵین و خاڵی‌کردنیان لە هاوردەی نیشتەناو بە پێی چەندساڵ‌جارێک بۆ ئەوەی هاوردەگەلی نێوئاو لەگەڵ لافاودا نەڕۆنەوە نێوان ئاوگلگا و بووم‌پێکی زرێبار. پاک‌کردنەوەی چەندساڵ‌جارێکی یەکێک لە ڕێڕەوەکانی ئاوی زرێبار واتە چەمی دەرەتفێ، دانانی زبڵدان، تابلۆی ئاگاداری‌کردنەوە و هوشداریدانی پێویست بە هاووڵاتیان، بە تایبەت وەرزێڕەکان و باخدارەکان، بڵاوکردنەوەی ساڵێک‌چەندجار بروشوور و بەرگەی‌زانیاری لە دێهاتەکانی دەوراندەوری زرێبار و گەشتیاران و ئەو شوێنانەی هات‌وچۆی خەڵکی بەسەرەوەیە و هەر وەها لانی‌کەم ساڵێک‌دووجار پاک‌وخاوێنیی زرێبار و دەوروبەری بکاتەوە بە یارمەتیی خەڵک و ژینگەپارێزان. بە خۆشحاڵیەوە ئەبێ ئاماژە بەو خاڵە بکەین کە لە پانتاییەکی دە هێکتاریدا زبڵ و پڵۆسییەکی ئێجگار کەمی تێدا بوو، ئەوەیش کە هەبوو، بە زۆری ئەو نەوارانەی ئاودێری و پاشماوەی جێگەشەتڵگەلی کێڵگەی وەرزێڕەکان و باخی باخدارەکان بوو کە لە گەڵ لافاودا هاتبوونە لێوار و مێرگەکانی زرێبار؛ کە ئەمە خۆی نیشاندەری ئاستی بەرزبوونەوەی فەرهەنگی ژینگەپارێزی و زرێبار ویستی خەڵکی مەریوان بە گشتی و بە تایبەت دێهاتەکانی  دەڤەری زرێبارە.
10ی خەزەڵوەری 2724

@chya_ngo