ChatGPT ва инсон тафаккури
Барчага маълум, ҳозирги кунда инсонларнинг ижтимоий ҳаётидаги муаммоларини ечишда ChatGPTнинг ўрни ошиб бормоқда. Ушбу сунъий интеллект керакли маълумотларни таҳлил қилиб бериш, фактларни таққослаш, бизнес учун статистик маълумотлар йиғиб бериш каби амалларни бир сонияда бажаради. Бу инсон онгидан тезроқ ишлаш дегани. Сунъий интеллект технологиялари такомиллашгани сари бу тезлик кундан кунга ошиб боради.
Аммо, ChatGPTни инсон онгидан тез ишлаши бу биз хоҳлаган натижани беради, деган маънони келтириб чиқарадими? Яқинда мен ChatGPT билан боғлиқ бир тажриба ўтказдим. Бир академик матнни ChatGPTдан таҳрир қилишини сўрадим. Умуман олганда, сунъий интеллект менга контекстга қараб мос сўзларни танлашда, синтактик структураларни тўғри жойлашда катта ёрдам берди. Бироқ, қуйида келтирилган икки ҳолатда ChatGPT қилган қарорни мен ўзгартирдим:
1-ҳолат: “I will employ a qualitative content analysis to examine the academic articles …”. Мен томонимдан ёзилган ушбу мантни ChatGPT қуйидагича тўғирлади: “I will employ qualitative content analysis to examine the academic articles …”. Тўғирланган матнда “a” ноаниқ артиклини ChatGPT олиб ташлади. Сўнг мен ChatGPTдан “а” артиклини олиб ташлаш сабабларини сўраганимда, у: “агар жумлада “а” артикли олиб ташланса, умумий методлар назарда тутилган бўлади, агар қўйилса, айнан бир метод ҳақида гапирган бўлади; одатда академик матнларда “а” ишлатилмайди ва методлар умумий маънода ишлатилади”, деб жавоб қайтарди. Мен ушбу матнда таҳлил методлари ичида айнан бир метод ҳақида гапирмоқчи бўлганимни ChatGPT хулоса қилишга қийналди. ChatGPTнинг фикрига қарши мен “а” артиклини қолдирдим.
2-ҳолат: “While research capacity indicators in Kazakhstan have been improved as a result of recent reforms, …” мен томонимдан ёзилган ушбу матнни ChatGPT қуйидагича тўғирлади: “While research capacity indicators in Kazakhstan have improved as a result of recent reforms, …”. ChatGPT томонидан тўғирланган матнда “been” тушиб қолган. Шунда мен сунъий интеллектдан нега “been” сўзини олиб ташлагани ҳақида сўраганимда, у академик мантларда кўпроқ “active voice” (аниқ нисбат) ишлатилиши ҳақида таъкидлади. Лекин матнда “research capacity indicators” ўсгани ва бу ерда passive voice (мажҳул нисбат) ишлатилиши лозимлигини ChatGPT берилган умумий мант контекстидан англай олмади. ChatGPTнинг фикрига қарши мен “been”ни қолдирдим.
Хулоса:
(1) инсонларга аниқ фанлар доирасидаги масалаларни ечишда ChatGPT катта ёрдам берса-да, ижтимоий фанлар доирасида инсоннинг тафаккури қарор қабул қилишда асосий омил бўлиб қолаверади;
(2) ChatGPT фикрлашда математик алгоритм ва шу алгоритм доирасида қилинадиган қарорларга асосланса-да, инсон фикрлаши эса прагматикага, яъни маълум бир ижтимоий вазиятда инсон у ёки бу матнга қандай маъно бериш интенциясининг мавжудлигига асосланади.
@azizovulugbek
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim
Similar Channels
Innovatsion Ta’lim: U.Azizov orqali yangi yondashuvlar
Ta'lim sohasidagi o'zgarishlar va yangiliklar har doim o'zlarini yangicha ko'rsatadi. U.Azizov_Innovatsion Ta’lim kanali o'z faoliyatini shunday bir yondashuv bilan olib boradi. Ta'lim oluvchilar va o'qituvchilar uchun innovatsion yondashuvlar va xorijiy tajribalar bilan tanishtirishni maqsad qilgan ushbu kanal, ta'lim jarayonlarini takomillashtirishga qaratilgan turli usullar va vositalarni taqdim etadi. Innovatsion ta'lim metodlari nafaqat o'qituvchilarga, balki talabalar va ota-onalarga ham foydali, chunki ta'lim jarayonida yangi va samarali usullarni o'zlashtirish orqali natijalarni yaxshilash imkonini beradi. U.Azizov kanali orqali taqdim etiladigan materiallar, ta'lim jarayonlarini ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy sharoitlarga moslashtirishga yordam beradi. Ushbu maktabga oid innovatsiyalar hayotimizda qanday o'rin tutishi va qanday ilmiy yondashuvlar bilan amalga oshirilishi haqida batafsil ma'lumot berib o'tamiz.
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim kanali qanday maqsadlarni ko'zlaydi?
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim kanali ta'lim sohasida innovatsion yondashuvlarni joriy etishni maqsad qilgan. Ushbu kanal orqali taqdim etiladigan materiallar o'qituvchilar va talabalar uchun innovatsion ta'lim metodlarini o'z ichiga oladi. Har bir video va maqola xorijiy tajribalar asosida tayyorlanadi, bu esa ta'lim jarayonining samaradorligini oshiradi.
Kanalning asosiy vektorlaridan biri, o'qituvchilarni jahonga qarab o'rgatishdir. Bu o'z ichiga yangi usullar, texnologiyalar va hamkorliklarni jalb qilishni ham oladi. Shuning uchun, insonlar o'z bilimlarini kengaytirib, innovatsion ta'lim olganida, bu ta'lim jarayonlarini yanada rivojlantirish imkonini beradi.
Innovatsion ta'limning foydalari nimalardan iborat?
Innovatsion ta'lim zamonaviy dunyodagi o'zgarishlarga moslashishni osonlashtiradi. Bu ta'lim jarayonida yangi texnologiyalarni qo'llash va muammolarni hal qilish uchun kreativ yondashuvlarni taqdim etadi. Shu bilan birga, yangi metodlar ortida talabalarning qiziqishi va motivasiyalari oshadi.
Ta'limda innovatsiyalarni joriy etish, o'quvchilarni bir-biriga o'rganishga undaydi. Bu esa, o'z navbatida, jamoaviy ishlarni rivojlantirishga, shuningdek, o'quvchilarning ijtimoiy ko'nikmalarini oshirishga yordam beradi.
Qanday usullar orqali ta'limda innovatsiyalarni joriy etish mumkin?
Ta'limda innovatsiyalarni joriy etish uchun dastlabki bosqichda o'qituvchilar o'z faoliyatini yangi usullar bilan boyitishi muhimdir. Bu o'z ichiga multimediya vositalaridan foydalanish, interaktiv darslar tashkil etish va online o'quv resurslarini kengaytirishni oladi.
Shuningdek, talabalarning fikr va fikrlari bilan tanishish va ularni ta'lim jarayoniga kiritish ham muhimdir. O'zaro fikr almashinuvi va maslahatlar, o'qituvchilar va talabalarni birlashtiradi va yangi g'oyalar paydo bo'lishida yordam beradi.
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim kanalida qanday materiallar mavjud?
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim kanalida ta'lim sohasidagi eng so'nggi yangiliklar, video darslar, maqolalar va kurslar kabi turli materiallar mavjud. Ushbu materiallar xorijiy tajribalar asosida tayyorlangan bo'lib, o'qituvchilarga innovatsion yondashuvlarni qo'llash uchun kerakli resurslarni taqdim etadi.
Kanalning muhim jihatlaridan biri - interaktiv imkoniyatlar. Talabalar va o'qituvchilar o'z fikrlarini bildirishi mumkin, bu esa ta'lim jarayonini yanada qiziqarli va foydali qiladi.
Ta'lim sohasida innovatsiyalarni qanday baholash mumkin?
Ta'lim sohasida innovatsiyalarni baholash uchun bir qator mezonlar mavjud. Avvalo, innovatsion yondashuvlar bilan o'qitish natijalari, talabalar bilim darajasi, qiziqish va muvaffaqiyat ko'rsatkichlarini o'rganish zarur. Ushbu parametrlar ta'lim jarayonining samaradorligini ko'rsatib beradi.
Shu bilan birga, talabalar va o'qituvchilardan olingan fikrlar va mulohazalarni tahlil qilish ham muhimdir. Bu, innovatsion ta'lim yondashuvlarining foydaliligini va ta'sirini baholashga yordam beradi.
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim Telegram Channel
Мазкур канал ўз фаолиятини янги - U.Azizov_Innovatsion Ta’lim - номи остида давом эттиради. Ушбу канал орқали мен таълимга оид хорижий тажрибамга асосланган ҳолда янгиликларни, қизиқарли инновацион жараёнларни бериб бораман. U.Azizov_Innovatsion Ta’lim канали – бу сиз учун янгиликлар ва илғорликлар билан танғланган канал. Биз барчасини умумий таълим тармоқлари, аниқлик тузатиш ва таълимнинг янги тенденциялари ҳамда қизиқарли инновацион идеялар бўйича ахборотларни тахлил қилиб бормоқдамиз. Барча тажрибаларимизни Ўзбекистоннинг таълим соҳасига кўз беришга ёрдам бериш юритамиз. U.Azizov_Innovatsion Ta’lim канали алоҳида созламалар билан билдирган канал бўлиб, сизни таълим сўрасида маълумотлар ва янги идеялар билан танглайди. Сизга ёзилган ҳар бир маълумот тадқиқотқа асосланган ва таълим соҳасига янгиликлар киритишга ёрдам беради. U.Azizov_Innovatsion Ta’lim канали орқали таълимнинг жаҳондаги янги тенденциялари ҳақида маълумот киритинг ва ўз созларингизни такомиллаштиринг!
U.Azizov_Innovatsion Ta’lim Latest Posts
Telegram channels in a convenient and organized format