Асанов формати

Сиёсий мухолифат ҳақида суҳбат

Зафарбек Солижонов Aksent подкастда депутатлар билан мухолифат ҳақида суҳбат қурган экан, яқинда кўзим тушди.

Аввало, бундай мавзуда суҳбат қурилганининг ўзи менинг диққатимни тортди. Мухолифат сўзи салкам ҳақоратдай бўлиб қолган, эшитган одам моховдан қочгандай қочарди. Аммо маданиятли жамиятда бу каби мавзулар муҳокама қилиниши, ечимлар топилиши керак.

Бу мухолифат ҳақида фикр шаклланишига хизмат қилади. Унинг ўзи нега кераклиги ва қандай ишлаши ҳақида тасаввур ҳосил бўлади.

Тўлиқ видео: https://youtu.be/HRf2A-Llbyg

@AsanovEldar

Оқ Уйда кеча Зеленский ва Трамп/Вэнс жуфтлиги ўртасидаги баҳсдан сўнг ўрисқуллар кўчаларда шаталоқ отиб байрам қилиб юборди. Россияга симпатиясини яширмайдиган одамлар Россия манфаатларидан келиб чиқиб хурсанд бўлганини тушунаман, майли ҳеч бўлмаса иккиюзламачи эмас. Ўзини холис, бетараф, "тинчлик тарафдори" қилиб кўрсатадиганлар хавфлироқ — улар чиройли сўзлар билан барибир Кремль тарғиботини юритиб бераётганини ҳамма ҳам тушунмайди.

Кеча нима бўлди? Оқ Уйни эгаллаб олган гуруҳ на сиёсатга, на гўёки тажрибаси бор бизнесга тўғри келадиган кўчабезори оҳангида муаммони "решать" қилмоқчи бўлди, Зеленскийга босим ўтказиб, беҳурматлик қилиб, уни боши берк кўчага тиқиб, келишувни мажбурлаб имзолатмоқчи бўлди. Музокара илмидан бехабар бу одамлар ўзини кўча одамларидай тутди, Зеленский эса сиёсий онгга эга эканини кўрсатди, фақат охиригача бу спектаклга чидай олмади. Миллий ғурурини ҳимоя қилгани тўғри бўлди-ю, музокара ўйинини охиригача олиб бора олмагани нотўғри бўлди, деб ҳисоблайман-у, лекин тўғри-нотўғрилик йўлига. Муҳими бошқа нарса.

Украинага тўрт-беш йил тинч яшаш, бунинг эвазига ҳудудларидан, мустақиллигидан ва табиий бойликларидан воз кечиш таклиф қилиняпти. Тўрт-беш йилдан сўнг уруш яна такрорланиши мумкин — ҳеч ким тинчлик кафолатини бермаяпти. Бунақа вазиятда Украинанинг ягона йўли қаршиликни давом эттиришдир. Энг камида уруш ҳеч қачон такрорланмаслигининг кафолатини олмай туриб тузилган сулҳ сулҳ эмас, душманга нафас ростлаш фурсатидир.

Бу воқеани, реал сиёсий вазиятни бузиб талқин қилаётган "тинчликпарвар"ларнинг аргументларига келсак. Нима бўлгандаям урушни тўхтатиш керак эмиш ва бу Зеленскийнинг қўлида эмиш, Зеленский инжиқлик қилиб одамларини ҳалокатга бошлаётган эмиш.

Урушни тўхтатиш Зеленскийнинг қўлида бўлса, нега у ҳатто Саудиядаги музокараларга таклиф қилинмади? Уни умуман томон деб кўрмаётган Трамп уни Учинчи жаҳон урушини бошлашда айблаши иккиюзламачилик ва сиёсий кўрликдан бошқа нарсамас.

АҚШ—Украина—Россия учлигидаги энг кучсиз ўйинчи бўлган Украинага икки томондан оғир, кўтариб бўлмайдиган шартлар қўйилиб, рози бўлмагани учун тинчликни қадрламасликда айбланмоқда. Биров Россияга худди шу саволни бериш кераклигини айтмаяпти. Россия тинчликни хоҳламайдими? Путин қайтариб берсин Донбассни, одамларининг қирилиб кетишини тўхтатиш, тинчлик ўрнатиш учун. Ëки унга мумкинми? Нега Россия шартлари остида тинчлик ўрнатилиши керак? Нега унга кўнмаган Украина айбдор? Қани бир мард "холис" "тинчликпарвар" шу саволларни Россияга ҳам берсин. Талафот пулини тўлаб, ерларни қайтар, тинчлик хоҳласанг, бўлмаса сен айбдорсан, десин.

Вазият жудаям равшан. Уйингга кириб, пулингни талон қилиб, ўзингни калтаклаб, "қўй энди тинч яшайлик" деган гопник бор. Пулниям қайтармоқчимас, шифокорга кеткизадиган харажатингни ҳам кўтармоқчимас. Маҳаллада сенга туриб бераман деган бошқа бир "кўча" "майли рози бўл нима деса, тинч яшайлик" деб уни қўллаяпти. Сўнг икки томон ҳам сени урушқоқликда айблаяпти.

Кечаги баҳсда баъзилар Россиянинг ғалабасини кўрди, "Трамп Зеленскийни ерга урди, хор қилди" деди. Аслида Трамп ва унинг жамоаси нокомпетент кўчабезорилар эканини кўрсатди, Зеленский уларни мағлуб қилди, АҚШнинг қўғирчоғи эмаслигини, суверенитет йўлида АҚШга ҳам керак бўлса тупуришини кўрсатди ва прогрессив инсониятнинг симпатиясини янада кўпроқ қозонди. АҚШ билан бунақа гаплашиш ҳаммага ҳам эмас. Вазиятга реал баҳо бераётганларнинг ҳаммаси Зеленскийнинг ғалабасини таъкидлаяпти. Украинанинг обрўи янада ошди.

@AsanovEldar

Янгиликнинг зўри бор. Самарқандда Шайбонийлар дахмаси зиёратгоҳга айлантирилар экан. Видеоси.

Бу охирги йилларда Шайбонийхон ва унинг сулоласи атрофида олиб борилган баҳслар маълум таъсирга эга бўлганини кўрсатади. Ҳозирча бу вилоят даражасидаги ташаббусга ўхшаяпти — Самарқанд миқёсида таклиф бериляпти ва энг юқорилардан қандайдир тақиқ йўқ. 10 йил олдин душман, эслашга арзимайдиган майда персонаж деб ҳисобланган тарихий шахс яқин йилларда миллий қаҳрамонга айланиб қолса ажабмас.

Беихтиёр янги метро бекатларига ном беришда Убайдуллахон номини таклиф қилганимда "ўтмайди, қабул қилинмайди" деб чопворишгани эсимга тушиб кетди. Балки ўшанда таклиф киритсак, ўтиб ҳам кетарди. Самарқанддаги таклиф каби. Тушунишимча, қандайдир кескин қаршилик ҳам, жуда катта қизиқиш ҳам йўқ, шунчаки бировнинг иши йўқ. "Ким эди ўзи бу? Ҳа, шунақами, зўр, босинглар" дегандай муносабат.

@AsanovEldar

Бу йил Ўзбеккинога танловга жудаям кўп лойиҳа келиб тушди. Бадиий фильмларнинг ўзи 120 дан ошиқ. Қисқа метражли фильмлар, анимацион фильмлар бор.

Сюжет ва ғояларни кўрсангиз, жудаям хилма-хил — детектив фильмлардан тортиб мистикагача; болаларбоп эдьютейментдан саргузашт сериалларгача.

Ўзбекинно бу фильмларнинг ҳаммасини молиялаштира олмайди. Аниқроғи, кичик бир қисминигина молиялаштиради. Лекин шунча ғоя борлигининг ўзи қизиқ.

Бу фильмлар ҳозирча бир синопсис кўринишида (асосий ғояси, қисқача сюжети ва ҳ.к. маълумотлари бор яъни). Лекин тасаввур қилинг, бизда кинога инвестиция киритадиган компания ва ташкилотлар кўпайса; аҳолида кинотеатрлар ва стриминг-сервислар орқали пул тўлаб кино кўриш маданияти шаклланса ва кино харажатини оқлаб бошласа. Шу йилги 200 та нари-бериси лойиҳадан 100 таси амалга ошса. Ўзбек киносида жуда хилма-хил жанр ва мазмундаги кино ва анимацион фильмлар кўпайиб, бу бозор ҳам ривожланармиди.

@AsanovEldar