یادداشت‌های دفتر سیاه

سکوت‌های طولانی دوبچک ...

[توما] اغلب به نطقی فکر می‌کرد که دوبچک هنگام بازگشت از مسکو در رادیو ایراد کرده بود. اکنون هیچ چیز از آن سخنان به خاطرش نمی‌آمد، ولی هنوز صدای لرزان دوبچک را در گوش داشت و او را به خاطر می‌آورد: سربازان خارجی او را - که رئیس دولتی مستقل بود – دستگیر کرده و ربوده و چهار روز در کوه‌های اوکراین محبوس ساختند و سپس، به او فهماندند که مانند همتای مجاری‌اش «امیره‌ناگی» - که دوازده سال پیش کشته شده بود – تیرباران خواهد شد، آنگاه او را به مسکو بردند و به گرفتن حمام، تراشیدن صورت و بستن کراوات وادار کردند. به او اطمینان دادند که دیگر در برابر جوخه اعدام قرار نخواهد گرفت، امر کردند که خود را مجدداً رئیس دولت به حساب آورد و سرانجام او را در برابر برژنف نشاندند و به مذاکره ناگزیرش ساختند.

او حقیر و دلیل به کشورش بازگشت و برای مردمی حقیر و ذلیل نطق کرد. آنقدر حقارت کشیده بود که یارای سخن گفتن نداشت. ترزا مکث‌های وحشتناک میان جملات او را هرگز فراموش نخواهد کرد. آیا دیگر نیرویی برایش نمانده بود؟ از بیماری رنج می‌برد؟ مواد مخدر به او تزریق کرده بودند؟ یا ناامیدی او را به این روز انداخته بود؟ اگر از دوبچک هیچ چیز نماند، سکوت‌های طولانی وحشتناکش باقی خواهد ماند. در طول این سکوت‌ها، دوبچک توانایی نفس کشیدن نداشت و در برابر تمام ملت که خاموش به تلویزیون می‌نگریست، از نفس افتاده بود. این سکوت‌ها تمامی هول و هراس حاکم بر کشور را نمایان می‌ساخت.

میلان کوندرا، سبکی تحمل‌ناپذیر بار هستی

من هم زمانی ساده‌دلانه می‌خواستم بگویم این اسرائیل‌‌شیفتگی راه به دهی نمی‌برد. خطایم چه بود؟ تصور می‌کردم مشکل آنها کمبود بصیرت و استدلال است، خیر کمبود شرافت و عزت نفس مشکل اصلی بود. تباهی آنها ریشه در اراده فاسدشان دارد نه در ناتوانایی عقل‌شان. از قضا شاید از «عقل‌»شان خوب دارند استفاده می‌کنند!

درباره ترامپ و بعضی مسائل دیگر

اطوار عوام‌فریبانه ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری بسیار مؤثر بود. این که تشکر کردن مکرر رقیبش را با طعنه تقلید کند، برای رأی‌دهندگان جذاب بود. نشانی از ادب مردان پخته سیاست در او نبود و همین او را برای توده رأی‌دهنده خواستنی‌تر می‌کرد. اما آنچه در داخل آمریکا خیلی خوب جواب داد و ترامپ را برگرداند، در عرصه دیپلماسی به افتضاحی بزرگ بدل شد. آمریکا کشور ادب دیپلماتیک است، ترامپ و ونس با تحقیر زلسنکی و هيأت اوکراینی آمریکا را تحقیر کردند. بعید نیست بسیاری در داخل حزب جمهوری‌خواه هم از این رفتار حیرت‌زده شده باشند.

بسیاری از دیروز می‌گویند حساب کردن روی آمریکا خطا است و تجربه اوکراین درسی است برای اینکه هیچ کشوری برای حفظ امنیتش نباید روی کشورهای دیگر حساب کند. واقعیت این است که نه تنها اوکراین، که الان اروپا هم در معرض خطر است و ترامپ دیگر تمایلی برای حفظ اروپا در برابر تهدید روسیه ندارد. اینجاست که استقلال امر سیاسی را از هویت تمدنی می‌توانیم ببینیم: ضرورتاً هویت یکپارچه‌ای به نام غرب در عرصه سیاست خارجی وجود ندارد مگر و فقط مگر منافع ملی کشورها ایجاب کند. اگر تعریف منافع ملی به سوی دیگری رفت، هویت تمدنی هم پشم می‌شود. اروپائیان در حال دعا و مناجات هستند تا چهار سال دیگر یک دموکراتِ قشنگ رئیس‌جمهور شود و دوباره همه به تنظیم قبلی برگردند. اما این چهار سال را باید با رئيس‌جمهوری بی‌ادب و عجیب‌و‌غریب سر کنند. بله کشورها باید با قدرت‌های بزرگ کار کنند ولی در تحلیل نهایی تأمین امنیت باید بر اساس نیروی درونی و ملی باشد.

گروهی دیگر طعنه به اپوزیسیون زدند که ببینید دخیل به ضریح چه امام‌زاده‌ای بسته‌اید. خوش‌قلبی این گروه قابل ستایش است. واقعیت این است که ترامپ‌دوستان و نتانیاهودوستان ایرانی از دستمال کاغذی بودن لذت می‌برند. دستمال کاغذی ترامپ و نتانیاهو شدن از نظر اینان نوعی ارتقاء درجه است.

در نظر بگیرید «براندازی به کمک بی بی دل‌ها و دونالد شیردل» انجام شده و اکنون حاکمان جدید تهران بحران و خطر جدایی‌طلبی در چند استان را محکوم می‌کنند و از اسرائیل و آمریکا کمک می‌خواهند. دونالد شیردل یا کسی مانند او می‌گوید «تو اصلاً در موقعیتی نیستی که زر بزنی بچه جان، اصلاً ببینم تشکر کردی؟ سر پایین، فقط تشکر، خوب؟ تشکر کن!» مسأله فقط خطرات براندازی و پیامدهای بعد از آن نیست، این اپوزیسیون چنان تا مغز استخوان وابسته شده است که پس از روی کار آمدنش، دولتی به مراتب ضعیف‌تر و وابسته‌تر و توسری‌خورتر از دولت‌های دوران قاجار برپا خواهد کرد.

https://www.instagram.com/babakminabm/