كانال تخصصي زخمهاي سرطاني

نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی (CIPN)
💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💥💥

نوروپاتی محیطی، عارضه جانبی شایع و اغلب ناتوان کننده در درمان با بسیاری از داروهای ضد سرطان، به ویژه عوامل شیمی درمانی است. این عارضه ناشی از آسیب به اعصاب محیطی است و منجر به اختلال عملکرد حسی، حرکتی و اتونوم می شود. این وضعیت می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار داده، دوز مصرفی دارو را محدود کند و در موارد شدید، موجب قطع درمان شود. 

کپاتوفیزیولوژی نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی (CIPN) پیچیده و چند عاملی است و شامل مکانیسم های مستقیم و غیرمستقیمی است که منجر به آسیب عصبی می شود. 
مکانیسم های کلیدی:
1. دژنراسیون آکسونی: بسیاری از داروهای شیمی درمانی، مانند تاکسان ها (از جمله پکلی تکسل) و وینکا آلکالوئیدها (مثل وینکریستین)، با اختلال در عملکرد میکروتوبول ها، انتقال آکسونی را مختل کرده و منجر به دژنراسیون آکسون می شوند.
2. اختلال عملکرد میتوکندری: داروهایی مانند مشتقات پلاتین (از جمله سیس پلاتین، اگزالی پلاتین) با آسیب به میتوکندری موجب استرس اکسیداتیو و کاهش انرژی در نورون ها می شوند.
3.  اختلال در تنظیم کانالهای یونی: شیمی درمانی می تواند عملکرد کانال های یونی، به ویژه کانال های سدیم و کلسیم را تغییر دهد و منجر به تحریک پذیری و سیگنال دهی غیر طبیعی عصبی شود.
4. پاسخ التهابی: برخی از داروها با ایجاد آبشار التهابی، موحب آزادسازی سایتوکاین ها و کموکاین ها شده که به آسیب عصبی کمک می کنند.
5. آسیب به DNA: نمک های پلاتین با تشکیل ترکیبات افزایشی DNA در سلول های گانگلیونی، منجر به مرگ سلولی و نوروپاتی حسی می شوند.
6. فعال سازی سلول های گلیال: شیمی درمانی می تواند سلول های گلیال را در سیستم عصبی محیطی فعال کرده و موجب التهاب عصبی و درد شود.

تظاهرات بالینی
تظاهرات بالینی CIPN بسته به نوع شیمی درمانی، دوز تجمعی و عوامل فردی بیمار متفاوت است. 
تظاهرات رایج CIPN عبارتند از:
1. علائم حسی
- بی حسی، گزگز، یا احساس سوزش
- از دست دادن حس عمقی، که منجر به مشکلات تعادل می شود.
- حساسیت به لمس یا تغییرات دما

2. علائم حرکتی:
- ضعف عضلانی، به ویژه در اندام های انتهایی
- مشکل در انجام کارهای حرکتی ظریف، مانند بستن دکمه لباس یا نوشتن

3. علائم اتونومیک:
- هایپوتانسیون ارتواستاتیک
- اختلالات گوارشی (مانند یبوست و اسهال)
- اختلال عملکرد مثانه

4. درد: 
- درد نوروپاتیک که اغلب به صورت تیز، ناگهانی یا سوزش توصیف می شود و می تواند شدید و ناتوان کننده باشد.

علائم ممکن است در طول درمان یا هفته ها تا ماه ها پس از اتمام شیمی درمانی ایجاد شوند. در برخی موارد، CIPN می‌تواند تا مدت‌ها پس از قطع درمان نیز باقی بماند، این وضعیت تحت عنوان «Coasting» شناخته می‌شود.

مدیریت CIPN
مدیریت CIPN شامل رویکردی چند رشته ای از جمله پیشگیری، مدیریت علائم و آموزش بیمار است. 
استراتژی های کلیدی در مدیریت این عارضه عبارتند از:
1. پیشگیری:
- تغییر دوز: تنظیم دوز یا برنامه شیمی درمانی برای به حداقل رساندن سمیت عصبی
- عوامل محافظت کننده عصبی: استفاده از داروهایی مانند Duloxetine (مهارکننده بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین) 
- سرما درمانی: خنک کردن اندام ها به ویژه اندام های انتهایی در طول تزریق پکلی تکسل ممکن است خطر نوروپاتی را کاهش دهد.
** بهتر است پزشکان پیش از شروع درمان، خطرات و مزایای داروهایی که باعث ایجاد نوروپاتی محیطی می شوند را در بیمارانی که دارای نوروپاتی زمینه ای هستند یا شرایطی دارند که آنها را مستعد نوروپاتی می کند مانند دیابت و/یا سابقه خانوادگی یا شخصی نوروپاتی ارثی ارزیابی کنند.  
** استیل-ال-کارنیتین طبق مطالعات بالینی و با شواهد بالا، نباید برای پیشگیری از CIPN در بیماران استفاده شود.

** طبق شواهد و توصیه گایدلاین ASCO، عوامل زیر نباید جهت پیشگیری از CIPN برای بیمارانی که تحت درمان با داروهای نوروتوکسیک هستند، تجویز شود:
- آترا (All-trans retinoic acid) 
- آمیفوستین (Amifostine)  
- آمیتریپتیلین (Amitriptyline)  
- کلسیم منیزیم (Calcium magnesium)  
- کالمنگافودیپیر (Calmangafodipir)  
- کانابینوئیدها (Cannabinoids)  
- کاربامازپین (Carbamazepine)  
- ال-کارنوزین (L-carnosine)  
- دی اتیل دی تیوکاربامات (Diethyldithiocarbamate - DDTC)  
- گلوتامات (Glutamate)  
- گاباپنتین/پرگابالین (Gabapentin/pregabalin)
- گلوتاتیون (Glutathione - GSH) برای بیمارانی که داروهای پکلی تاکسل/کاربوپلاتین دریافت می کنند.  
- متفورمین (Metformin)  
- مینوسایکلین (Minocycline)  
- ان-استیل سیستئین (N-acetylcysteine)  
- نیمودیپین (Nimodipine)  
- اسیدهای چرب

کانال تخصصی زخم های سرطانی(حاجی لو)

جامع ترین دوره تخصصی مدیریت زخم و پانسمان های نوین💠

⏰ مدت زمان دوره:
۶۰ ساعت (۴۰ ساعت تئوری و عملی - 20 ساعت کارآموزی)

🔰سر فصل مباحث:
🔸شناخت آناتومی و فیزیولوژی پوست، انواع زخم
🔹کنترل خونریزی زخم و روش های مهار خونریزی
🔸اصول مراقبت از زخم، شتستشو و پانسمان زخم، دبیرمان زخم
🔹نقش تغذیه در بهبود زخم
🔸مدیریت زخم سوختگی، انواع پاسنمان های مدرن و سنتی
🔹وکیوم تراپی و ماگوت تراپی،PRP
🔸مدیریت زخم های سوختگی
🔹مدیریت استوما و فیستول
🔸مدیریت زخم پای دیابتی
🔹مدیریت زخم های عروقی
🔸آشنایی با تجهیزات و دستگاه های ترمیم زخم
🔹پلاسمادرمانی، اوزون تراپی، لیزر کم توان

✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️✏️.

پشتیبانی تلگرام
@wound_tums
تلفن
09357514244

با مدرک رسمی و قابل ترجمه از دانشگاه علوم پزشکی تهران

🔸بیماری فون ویلبراند (VWD)

📍 تعریف:
بیماری فون ویلبراند شایع‌ترین اختلال ارثی خون‌ریزی‌دهنده است که به دلیل کمبود یا نقص عملکرد فاکتور فون ویلبراند (VWF) ایجاد می‌شود.

🔺 بیوشیمی:
فاکتور فون ویلبراند در چسبندگی پلاکت‌ها و انتقال فاکتور VIII نقش دارد. نقص این فاکتور می‌تواند منجر به کاهش عملکرد در این مسیرها شود.

کمبود VWF باعث کاهش فاکتور VIII می‌شود زیرا VWF نقش حمل‌کننده و محافظ فاکتور VIII را در خون دارد. در نبود VWF، فاکتور VIII سریع‌تر تخریب می‌شود و نیمه‌عمر آن کاهش می‌یابد، که می‌تواند علائمی شبیه هموفیلی ایجاد کند.



🔺 انواع و اپیدمیولوژی:

. نوع 1 (75 تا 85 درصد موارد و اتوزومال غالب):

کاهش کمی در سطح فاکتور فون ویلبراند.

شایع‌ترین نوع با علائم خفیف تا متوسط خون‌ریزی.


. نوع 2 (10 تا 20 درصد موارد):

نقص عملکرد فاکتور فون ویلبراند.

زیرگروه‌های نوع 2:

2A (10 - 15% & OD):
کاهش مالتیمرهای مولکولی بزرگ، نقص در چسبندگی پلاکت‌ها.

2B (5 % & OD):
افزایش اتصال فاکتور فون ویلبراند به پلاکت‌ها که باعث کاهش پلاکت‌ها می‌شود.

2M (OD):
نقص در اتصال به پلاکت‌ها یا کلاژن، بدون تغییر در ساختار مالتیمرها.

2N (OR):
نقص در اتصال فاکتور فون ویلبراند به فاکتور VIII، شبیه هموفیلی.


. نوع 3 (کمتر از 1 درصد موارد):شدیدترین نوع است. فقدان یا کاهش شدید فاکتور فون ویلبراند و خون‌ریزی‌های شدید.


تشخیص:
1. آزمایش‌های غربالگری:
BT (Bleeding Time):
در همه انواع ممکن است افزایش یابد.

PTT (Partial Thromboplastin Time):
در انواع 2N و 3، به دلیل کاهش فاکتور VIII، افزایش می‌یابد.

آنتی‌ژن VWF و فعالیت VWF: برای تشخیص کمیت و عملکرد فاکتور فون ویلبراند.

درمان:

1. استفاده از DDAVP در موارد خفیف.

2. تزریق محصولات حاوی فاکتور VIII و VWF در موارد شدید.

کانال تخصصی زخم های سرطانی (حاجی لو)

📋 بررسی استئوآرتروپاتی شارکو (Charcot Osteoarthropathy)
استئوآرتروپاتی شارکو، که به نام پای شارکو (Charcot Foot) نیز شناخته می‌شود، یکی از عوارض جدی دیابت است که بر ساختار استخوانی و مفاصل پا تأثیر می‌گذارد.
📌 مشخصات پای شارکو
ویژگی‌های اصلی:
شکستگی‌های پاتولوژیک (Pathological Fractures).
دررفتگی مفاصل (Joint Dislocation).
تخریب ساختار پا (Destruction of the Pedal Architecture).
عوامل مستعدکننده:
نوروپاتی محیطی (Peripheral Neuropathy): کاهش حس در پا.
افزایش جریان خون محلی (Increases in Local Blood Flow): تشدید التهاب.
فعالیت بیش از حد استئوکلاست‌ها (Excessive Osteoclastic Activity): تحلیل استخوان.
آسیب‌های تشخیص داده نشده (Unrecognized Injury): آسیب‌های مکرر که بدون درد احساس نمی‌شوند.
فشارهای مکرر (Repetitive Stress): وارد آمدن نیروهای مکرر به پا.
فرایند ایجاد:
وجود التهاب کنترل‌نشده منجر به استئولیز (Osteolysis) می‌شود که مسئول اصلی تخریب استخوان و مفاصل است.
شکستگی‌های خودبه‌خودی (Spontaneous Fractures): در مراحل حاد به دلیل تغییرات متابولیک رخ می‌دهد.
📌 علائم و تشخیص پای شارکو
گرمای موضعی پا (Increased Warmth):
اولین نشانه التهاب است و با استفاده از ترمومترهای مادون قرمز (Infrared Thermometry) می‌توان تفاوت دمایی 8 تا 15 درجه فارنهایت را در مقایسه با پای سالم مشاهده کرد.
تصویربرداری:
در مراحل اولیه ممکن است رادیوگرافی (Radiographs) هیچگونه ناهنجاری نشان ندهد.
اسکن استخوان (Bone Scans): افزایش فعالیت استخوانی را نشان می‌دهد.
MRI: برای شناسایی شکستگی‌های میکروسکوپی (Micro-Fractures) بسیار مفید است.
📌 پیامدهای عدم تشخیص به‌موقع
تغییرات شدید ساختاری که منجر به دفورمیتی‌های فاجعه‌بار می‌شود.
افزایش خطر زخم‌های پا (Foot Ulcers) و ناتوانی‌های عملکردی جدی.
📌 راهکارهای مدیریت و پیشگیری
پایش دمای پا توسط بیمار:
کاهش فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند بروز زخم‌های پا را کاهش دهد.
دو مطالعه تصادفی کنترل‌شده (RCTs) نشان داده‌اند که تروماهای مکرر می‌توانند دمای پا را تا 4 درجه فارنهایت یا بیشتر افزایش دهند.
تمایز بین تروماهای مکرر و پای شارکو:
استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته مانند MRI و ارزیابی دقیق سابقه بیمار.
⚠️ اهمیت مدیریت بیماری
تشخیص و مدیریت به‌موقع پای شارکو برای جلوگیری از ناهنجاری‌های شدید و عوارض جدی ضروری است. کاهش فشارهای مکرر و پایش دما از جمله اقداماتی است که می‌تواند خطر زخم و ناتوانی را کاهش می‌دهد

کانال تخصصی زخم های سرطانی(حاجی لو )

https://t.me/woundchemoadvancechannel