@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
@salafyummat
قَالَ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ :(إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى، فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إِلَى دُنْيَا يُصِيبُهَا أَوْ إِلَى امْرَأَةٍ يَنْكِحُهَا فَهِجْرَتُهُ إِلَى مَا هَاجَرَ إِلَيْه)
@salafyummat_bot
سەلەفی ئوممەت (Kurdish)
سەلەفی ئوممەت چییە؟ سەلەفی ئوممەت کاناڵێکی تێلیگرامیی ئەوانەی کە بەخوێندنی و بیرکردنی دینی و زنجیرە دەنگەکانی سەلەفییەکان دەستکاری دەکات. ئەم کاناڵە بە زمانی کوردی بۆ خۆی و بە هیوای خۆی جاری بکات. سەلەفی ئوممەت چونکە کاری یارمەتیی تایبەتی ناکات، زاناوەی جدیدیان بۆ فەرمییەکانی سەلەفی گرنگ دەکرێت. ئەم کاناڵدا خۆشەویستیەکان، وایەمرەکان، و گۆڕانەکان بەڵام ناوەندێكی دینی زاناوەیەك جیاواز داهات، لەهۆی بەرهەم دانیشینەوەی کورد و سەلەفی. ئەم کاناڵە تایبەتی هەیە بۆ هەوڵدانەوەی فەرمی سەلەفی و وانە دینییەکانی تایبەتی. سەلەفی ئوممەت بە خۆی چاوی زانیاری و بیرکردن بۆ بڵاوکراوی زیاتر و به‌هێزترین كەسان پێکهاتەوە.
| سەلەفی ئوممەت |
18 Nov, 15:42
٢٢١ - أبو عبدالله أحمد بن حنبل ساڵی ١٦٤ لەدایک بووە، وە ساڵی ٢٤١ لە بغداد وەفاتی کردووە، ڕۆژی هەینی، ئەو ڕۆژەی وەفاتی کرد ٧٨ ساڵ بوو .
٢٢٢ - یحیی بن معین ساڵی ١٥٦ لەدایک بووە، لە شارەکەی رسول الله ﷺ وەفاتی کرد ساڵی ٢٣٣، ئەو ڕۆژەی وەفاتی کرد ٧٧ ساڵ بوو .
٢٢٣ - بشر بن الحارث ساڵی ١٥٠ لەدایک بووە، وە ساڵی ٢٢٧ لە بغداد وەفاتی کرد، ئەو ڕۆژەی وەفاتی کرد ٧٧ ساڵ بوو .
٢٢٤ - المَروذي ئەڵێت : (وتم بە أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل رضي الله عنه : هاوەڵانی التَّقَلُّل ئەڵێن : هیچ شتێک باشتر نییە لە برسێتی و کەمێتی، وە ئەگەر پیاو خۆی ڕابهێنێت شت نەخوات مەگەر دوو ڕۆژ یان سێ ڕۆژ جارێک نەبێت ئەوە پێی ڕادێت، وە وەکو ئەو کەسە وایە خۆی ڕاهێناوە لەسەر ڕۆژووی هەموو ساڵەکە؟
وتی : (ئەوە ڕێگەپێدراوە بۆ کەسێک کە تەنها خۆی بێت، بەس ئەوەی کە خاوەنی ماڵ و منداڵ بێت چۆن توانای بەسەر ئەوەدا ئەشکێت؟! دوێنێ بەڕۆژوو نەبووم، نەفسم بانگی کردم تا ئەمڕۆش بەڕۆژوو نەبم، هیچ شتێک ناهێنمە ئاستی فەقیری، من بیری ئەو گەنجانەم ئەکەوێتەوە، هاوەڵانی نوێژ) .
پاشان وتی : (ئەگەر تێرببن لە نان و خورما ئیتر چییان ئەوێت؟!) .
وە پێگەی برسێتی و هەژارێتی بەرز ڕائەگرت) .
ـــــــــــــ
: مەبەست لە هاوەڵانی (التَّقَلُّل = بەکەمگرتن یان کەمکردنەوە) ئەکرێت مەبەست لە کەسانێک بن کە دنیایان زۆر بە کەمی گرتووە وەکو چۆن لە ئەثەرەکەدا دەرئەکەوێت .
٢٢٥ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ئایا پیاو پاداشتی ئەدرێتەوە لە وازهێنان لە ئارەزووەکان؟
وتی : (ئەیچۆن پاداشتی نادرێتەوە؟!
وە إبن عمر رضي الله عنه ئەفەرمووێت : (چوار مانگ تێر نەبووم) .
ـــــــــــــ
: والله أعلم لەم ئەثەرەدا مەبەست لە ئارەزووەکان ئارەزووی خواردنە، چونکە ئەثەرەکانی پێشتر و دواتریش هەر باسی هەمان بابەت ئەکەن .
٢٢٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : هُشَیم بۆی گێڕاینەوە وتی : مَنصور هەواڵی پێدام لە إبن سیرین وتی : پیاوێک وتی بە إبن عمر رضي الله عنهما : ئایا جُوَارِشن ـت بۆ نەهێنم؟
فەرمووی : (ئەوە چ شتێکە؟) .
وتی : شتێکە خواردن هەرس ئەکات کاتێک ئەیخۆیت .
فەرمووی : (چوار مانگە تێر نەبووم، ئەوە نەبێت بڵێیت ناتوانم، بەڵام گەیشتم بە کۆمەڵانێک زیاتر برسیبوون لەوەی کە تێر بن) .
ــــــــــــــــ
: (جُوَارِشن) جۆرێک دەرمانی تێکەڵاوکراوە کە گەدە بەهێز ئەکات و خواردن هەرس ئەکات .
٢٢٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : هاشم بۆی گێڕاینەوە وتی : عاصم بۆی گێڕاینەوە لە عمر بن حمزة بن عبدالله بن عمر . . . عبدالله بن عمر ر ضي الله عنه فەرمووی : (سوێند بە الله یازدە ساڵە تێر نەبووم، بگرە دوازدە، وە بگرە سیازدە، وە بگرە چواردەش) .
ــــــــــــــ
: (تێر نەبووم) واتە تێر سکی خۆم نانم نەخواردووە .
٢٢٨ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : محمد بن جعفر بۆی گێڕاینەوە وتی : شعبة بۆی گێڕاینەوە لە سماک بن حرب لە النعمان بن بشیر وتی : گوێبیستی عمر بن الخطاب رضي الله عنه بووم، وە باسی ئەوەی کرد کە خەڵکی بەدەستیان هێنا لە دنیا فەرمووی : (پێغەمبەرەکەتانم ﷺ بینی ئەتلایەوە، خراپترین خورمای دەستنەئەکەوت گەدەی پێ پڕ بکات) .
٢٢٩ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : أبو المغیرة بۆی گێڕاینەوە وتی : سلیمان بن سُلَیم الکِناني بۆی گێڕاینەوە وتی : یحیی بن جابِر پێی پێی ڕاگەیاندم وتی : گوێبیستی المِقداد بن مَعدي کَرب رضي الله عنه بووم وتی : (بەنی ئادەم هیچ دەفرێکی پڕ نەکردووە خراپتر بێت لە گەدە، بەنی ئادەم ئەوەندە ژەمی بەسە پشتی پێی ڕاست ببێتەوە، ئەگەر هیچ ڕێگەچارەیەکی نەبوو ئەوەی سێیەکی بۆ خۆراک، سێیەکی بۆ خواردنەوە، سێیەکیشی بۆ هەناسەی خۆی - واتە بەتاڵ بێت - ) .
٢٣٠ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : الحسین بن محمد بۆی گێڕاینەوە وتی : دُوَید بۆی گێڕاینەوە لە إبن سهل لە سلیمان بن رومان ـی مەولای عروة لە عروة لە عائشة رضي الله عنها فەرمووی : (سوێند بەوەی کە محمد ـی ﷺ بە حەق ناردووە، نە بێژنگی بینیوە، وە نە نانێکی بێژراوی خواردووە لەوکاتەوە کە الله کردوویەتی بە پێغەمبەر هەتا وەفاتی کرد) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٢٣)
@salafyummat
٢٢٢ - یحیی بن معین ساڵی ١٥٦ لەدایک بووە، لە شارەکەی رسول الله ﷺ وەفاتی کرد ساڵی ٢٣٣، ئەو ڕۆژەی وەفاتی کرد ٧٧ ساڵ بوو .
٢٢٣ - بشر بن الحارث ساڵی ١٥٠ لەدایک بووە، وە ساڵی ٢٢٧ لە بغداد وەفاتی کرد، ئەو ڕۆژەی وەفاتی کرد ٧٧ ساڵ بوو .
٢٢٤ - المَروذي ئەڵێت : (وتم بە أبو عبدالله أحمد بن محمد بن حنبل رضي الله عنه : هاوەڵانی التَّقَلُّل ئەڵێن : هیچ شتێک باشتر نییە لە برسێتی و کەمێتی، وە ئەگەر پیاو خۆی ڕابهێنێت شت نەخوات مەگەر دوو ڕۆژ یان سێ ڕۆژ جارێک نەبێت ئەوە پێی ڕادێت، وە وەکو ئەو کەسە وایە خۆی ڕاهێناوە لەسەر ڕۆژووی هەموو ساڵەکە؟
وتی : (ئەوە ڕێگەپێدراوە بۆ کەسێک کە تەنها خۆی بێت، بەس ئەوەی کە خاوەنی ماڵ و منداڵ بێت چۆن توانای بەسەر ئەوەدا ئەشکێت؟! دوێنێ بەڕۆژوو نەبووم، نەفسم بانگی کردم تا ئەمڕۆش بەڕۆژوو نەبم، هیچ شتێک ناهێنمە ئاستی فەقیری، من بیری ئەو گەنجانەم ئەکەوێتەوە، هاوەڵانی نوێژ) .
پاشان وتی : (ئەگەر تێرببن لە نان و خورما ئیتر چییان ئەوێت؟!) .
وە پێگەی برسێتی و هەژارێتی بەرز ڕائەگرت) .
ـــــــــــــ
: مەبەست لە هاوەڵانی (التَّقَلُّل = بەکەمگرتن یان کەمکردنەوە) ئەکرێت مەبەست لە کەسانێک بن کە دنیایان زۆر بە کەمی گرتووە وەکو چۆن لە ئەثەرەکەدا دەرئەکەوێت .
٢٢٥ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ئایا پیاو پاداشتی ئەدرێتەوە لە وازهێنان لە ئارەزووەکان؟
وتی : (ئەیچۆن پاداشتی نادرێتەوە؟!
وە إبن عمر رضي الله عنه ئەفەرمووێت : (چوار مانگ تێر نەبووم) .
ـــــــــــــ
: والله أعلم لەم ئەثەرەدا مەبەست لە ئارەزووەکان ئارەزووی خواردنە، چونکە ئەثەرەکانی پێشتر و دواتریش هەر باسی هەمان بابەت ئەکەن .
٢٢٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : هُشَیم بۆی گێڕاینەوە وتی : مَنصور هەواڵی پێدام لە إبن سیرین وتی : پیاوێک وتی بە إبن عمر رضي الله عنهما : ئایا جُوَارِشن ـت بۆ نەهێنم؟
فەرمووی : (ئەوە چ شتێکە؟) .
وتی : شتێکە خواردن هەرس ئەکات کاتێک ئەیخۆیت .
فەرمووی : (چوار مانگە تێر نەبووم، ئەوە نەبێت بڵێیت ناتوانم، بەڵام گەیشتم بە کۆمەڵانێک زیاتر برسیبوون لەوەی کە تێر بن) .
ــــــــــــــــ
: (جُوَارِشن) جۆرێک دەرمانی تێکەڵاوکراوە کە گەدە بەهێز ئەکات و خواردن هەرس ئەکات .
٢٢٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : هاشم بۆی گێڕاینەوە وتی : عاصم بۆی گێڕاینەوە لە عمر بن حمزة بن عبدالله بن عمر . . . عبدالله بن عمر ر ضي الله عنه فەرمووی : (سوێند بە الله یازدە ساڵە تێر نەبووم، بگرە دوازدە، وە بگرە سیازدە، وە بگرە چواردەش) .
ــــــــــــــ
: (تێر نەبووم) واتە تێر سکی خۆم نانم نەخواردووە .
٢٢٨ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : محمد بن جعفر بۆی گێڕاینەوە وتی : شعبة بۆی گێڕاینەوە لە سماک بن حرب لە النعمان بن بشیر وتی : گوێبیستی عمر بن الخطاب رضي الله عنه بووم، وە باسی ئەوەی کرد کە خەڵکی بەدەستیان هێنا لە دنیا فەرمووی : (پێغەمبەرەکەتانم ﷺ بینی ئەتلایەوە، خراپترین خورمای دەستنەئەکەوت گەدەی پێ پڕ بکات) .
٢٢٩ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : أبو المغیرة بۆی گێڕاینەوە وتی : سلیمان بن سُلَیم الکِناني بۆی گێڕاینەوە وتی : یحیی بن جابِر پێی پێی ڕاگەیاندم وتی : گوێبیستی المِقداد بن مَعدي کَرب رضي الله عنه بووم وتی : (بەنی ئادەم هیچ دەفرێکی پڕ نەکردووە خراپتر بێت لە گەدە، بەنی ئادەم ئەوەندە ژەمی بەسە پشتی پێی ڕاست ببێتەوە، ئەگەر هیچ ڕێگەچارەیەکی نەبوو ئەوەی سێیەکی بۆ خۆراک، سێیەکی بۆ خواردنەوە، سێیەکیشی بۆ هەناسەی خۆی - واتە بەتاڵ بێت - ) .
٢٣٠ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : الحسین بن محمد بۆی گێڕاینەوە وتی : دُوَید بۆی گێڕاینەوە لە إبن سهل لە سلیمان بن رومان ـی مەولای عروة لە عروة لە عائشة رضي الله عنها فەرمووی : (سوێند بەوەی کە محمد ـی ﷺ بە حەق ناردووە، نە بێژنگی بینیوە، وە نە نانێکی بێژراوی خواردووە لەوکاتەوە کە الله کردوویەتی بە پێغەمبەر هەتا وەفاتی کرد) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٢٣)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
17 Nov, 17:33
=
میوەی نەئەخوارد، کاتێک ساڵ تەواو ئەبوو و میوە نەئەما تەماشای سکی خۆی ئەکرد و ئەیوت : (ئەی وهَیب، وانابینم کێشەت هەبێت، وانابینم وازهێنانت لە میوە زیانی لێ دابیت) .
٢١٨ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم باسی وهَیب بن الوَرد ـی کرد و وتی : (إبن المبارک قسەی لەگەڵ کرد دەربارەی ئەوەی کە دێت لە مصر ـەوە، وە إبن المبارک ویستی بەوە لەسەری ئاسان بکات، کەچی نەیزانی بەوە قورستری ئەکات لەسەری - واتە لەسەر وهیب -، وە لەوەی نەئەخوارد کە لە مصر ـەوە دێت ئیللا زەیت نەبێت) .
٢١٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو بکر بن خلاد بووم وتی : گوێبیستی محمد بن حُبَیس ـی خزمەتکاری وهیب بووم وتی : إبراهیم بن أدهَم قسەی لەگەڵ وهیب ـدا کرد دەربارەی ئەوەی کە دێت لە مصر ـەوە .
جا خەڵکی إبراهیم و وهیب ـیان لەیەک جیا کردەوە لەوەی گوێی لە قسەکەی بێت .
أبو بکر بن خلاد وتی : وترا بە إبن حبیس : ئەگەر گوێی لە قسەکەی بوویایە پێت وایە چیی ئەکرد؟
وتی : (والله تەنها مێوژی الطائِف ـی ئەخوارد، خۆی ئەگرتەوە تەنها لەوە نەبێت هەتا ئەگەیشتەوە بە الله عز وجل) .
٢٢٠ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : طاوُس لە ڕێگەی مەککەدا تەنها لە بیرە کۆنەکانی ئەخواردەوە؟
وتی : (بەڵێ، ئەوەم لێیەوە پێگەیشتووە) .
وە وتی : (طاوس وەکو ناوەکەیەتی، کوڕەکەی نامەیەکی هەڵبەست بە دەمیەوە بۆ عمر بن عبدالعزیز، ئەویش سێسەد دیناری پێدا، طاوسیش موڵکێکی خۆی فرۆشت و پارەکەی ناردەوە بۆ عمر .
جا داواکرا لە طاوس بڕواتە لای کوڕەکەی کاتێک کوڕەکەی لە سەرەمەرگدا بوو، بەڵام ڕەتی کردەوە بڕوات)، یان وتی : (لە کاتی سەرەمەرگیدا ڕۆیشتە لای) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٢٢)
@salafyummat
میوەی نەئەخوارد، کاتێک ساڵ تەواو ئەبوو و میوە نەئەما تەماشای سکی خۆی ئەکرد و ئەیوت : (ئەی وهَیب، وانابینم کێشەت هەبێت، وانابینم وازهێنانت لە میوە زیانی لێ دابیت) .
٢١٨ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم باسی وهَیب بن الوَرد ـی کرد و وتی : (إبن المبارک قسەی لەگەڵ کرد دەربارەی ئەوەی کە دێت لە مصر ـەوە، وە إبن المبارک ویستی بەوە لەسەری ئاسان بکات، کەچی نەیزانی بەوە قورستری ئەکات لەسەری - واتە لەسەر وهیب -، وە لەوەی نەئەخوارد کە لە مصر ـەوە دێت ئیللا زەیت نەبێت) .
٢١٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو بکر بن خلاد بووم وتی : گوێبیستی محمد بن حُبَیس ـی خزمەتکاری وهیب بووم وتی : إبراهیم بن أدهَم قسەی لەگەڵ وهیب ـدا کرد دەربارەی ئەوەی کە دێت لە مصر ـەوە .
جا خەڵکی إبراهیم و وهیب ـیان لەیەک جیا کردەوە لەوەی گوێی لە قسەکەی بێت .
أبو بکر بن خلاد وتی : وترا بە إبن حبیس : ئەگەر گوێی لە قسەکەی بوویایە پێت وایە چیی ئەکرد؟
وتی : (والله تەنها مێوژی الطائِف ـی ئەخوارد، خۆی ئەگرتەوە تەنها لەوە نەبێت هەتا ئەگەیشتەوە بە الله عز وجل) .
٢٢٠ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : طاوُس لە ڕێگەی مەککەدا تەنها لە بیرە کۆنەکانی ئەخواردەوە؟
وتی : (بەڵێ، ئەوەم لێیەوە پێگەیشتووە) .
وە وتی : (طاوس وەکو ناوەکەیەتی، کوڕەکەی نامەیەکی هەڵبەست بە دەمیەوە بۆ عمر بن عبدالعزیز، ئەویش سێسەد دیناری پێدا، طاوسیش موڵکێکی خۆی فرۆشت و پارەکەی ناردەوە بۆ عمر .
جا داواکرا لە طاوس بڕواتە لای کوڕەکەی کاتێک کوڕەکەی لە سەرەمەرگدا بوو، بەڵام ڕەتی کردەوە بڕوات)، یان وتی : (لە کاتی سەرەمەرگیدا ڕۆیشتە لای) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٢٢)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
17 Nov, 17:33
٢١١ - المَروذي ئەڵێت : . . . لە محمد بن المُنکَدِر ـەوە کە : (أبو بکر رضي الله عنه شیرێکی خواردەوە، هەواڵی پێ درا کە شیرەکە هی خێر بووە، ئەویش خۆی ڕشاندەوە) .
٢١٢ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : هەواڵم پێدرا کە : (برایەکی بشر بن الحارث خورمایەکی نارد لە الأُبُلة ـەوە، وە شتێکی بەدەست بووە - واتە وەزیفەیەکی هەبووە لە حکومەتدا -، دایکیشی خورمایەکی جیا کردەوە لەو خورمایەی کە ئەیبەخشیەوە بەسەر خێزانەکەیدا، کاتێک بشر چوویە ژوورەوە دایکی پێی وت : (لەبەر حەقی من لەسەرت - یان لەبەر حەقی ئەو شیرەی پێم داویت - لەو خورمایە بخۆ) .
ئەویش خواردی و سەرکەوت بۆ سەرەوە، وە منیش لە پاش ئەو ڕۆیشتم، ئەو - واتە بشر - ئەڕشایەوە) .
أبو عبدالله وتی : (نزیک لەوە لە أبو بکر ـەوە رضي الله عنه گێڕدراوەتەوە) .
٢١٣ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أحمد بن الخلیل بووم وتی : الحسن بۆی گێڕامەوە وتی : إبراهیم بن سلمة بۆی گێڕامەوە وتی : ڕۆژێک أبو سلمة إبن مسلم نانی بەیانی ئەخوارد، لەسەر سفرەکە پاقلەی خۆش و باشی لێبوو، ئەویش لێی ئەخواردن .
أبو سلمة وتی : (تا ئێستا لەم پاقلەیە تەڕتر و خۆشترم نەبینیوە، ئەمە هی کوێیە؟) .
وتیان : لە حائط ـی فڵانە کەس - ناوی هێنا - .
ئەویش هەستایەوە لەسەر خوانەکە و خۆی ڕشاندەوە هەتا هەڵیهێنایەوە) .
٢١٤ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : إبراهیم بن إسحاق الطالقاني بۆی گێڕاینەوە وتی : إبن المُبارک بۆی گێڕاینەوە لە جَریر بن حازِم لە پیاوێک لە فاطمة ـی کچی عبدالملک وتی : (ڕۆژێکیان عمر بن عبدالعزیز حەزی لە هەنگوین بوو، ئێمەش هەنگوینمان نەبوو، بەوهۆیەوە پیاوێکمان بە دینارێکەوە نارد بۆ بَعلَبَک لەسەر ئاژەڵێک لە ئاژەڵەکانی البَرید و هەنگوینی بۆ هێناین .
منیش پێم وت - واتە فاطمة بە عمر بن عبدالعزیز ـی هاوسەری - : تۆ باسی هەنگوینت کرد، ئێمەش هەنگوینمان لەلایە، ئایا ئەتەوێت؟
هەنگوینەکەمان بۆ هێنا و لێی خوارد و وتی : (ئەم هەنگوینەتان لە کوێ بوو؟) .
فاطمة وتی : پیاوێکمان لەسەر ئاژەڵێک لە ئاژەڵەکانی البرید نارد بە دینارێکەوە بۆ بعلبک، ئەویش هەنگوینی بۆ کڕین .
ناردی بەدوای پیاوەکەدا و پێی وت : (ئەم هەنگوینە ببە بۆ بازاڕ بیفرۆشە، پارەکەی خۆمانمان بۆ بگەڕێنەرەوە - واتە دینارەکە -، زیادەکەشی بدە بە خۆراکی ئاژەڵەکانی البرید، خۆ ئەگەر ڕشانەوە سوودی بۆ موسوڵمانان هەبوویایە ئەوە خۆم ئەڕشاندەوە) .
ـــــــــــــــ
: (ئاژەڵەکانی البَرید) مەبەست لەو ئەسپانەیە کە بەکار ئەهێنرێت لە نێوان کاربەدەستاندا بۆ گەیاندنی هەواڵ و نامە .
ئەو ئاژەڵانە ئەبێت تەنها بۆ ئەو مەبەستە بەکاربێت نەوەک مەبەستی تایبەتی کاربەدەستەکە، چونکە ئەسپەکە بۆ ئەو ئیشە دانەنراوە و لەبەر ئیشی تایبەتی کاربەدەستەکە خۆراکی پێ نادرێت .
وە والله أعلم هەر لە پارەی بیت المال ـی موسوڵمانان خۆراکی بۆ ئەکڕدرێت، هەربۆیە ئەبێت تەنها بۆ کاری موسوڵمانان بەکار بهێنرێت .
٢١٥ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : الهَیثَم بن خارِجة بۆی گێڕاینەوە وتی : المُعافی بن عِمران المَوصِلِي الأزدي بۆی گێڕاینەوە لە أبي بکر بن عبدالله بن أبي مَریم ـەوە لە ضَمرة بن حَبیب ـەوە لە أم عبدالله خوشکی شَدّاد بن أوس کە جامۆڵکەیەک شیری نارد بۆ پێغەمبەر ﷺ لەکاتی بەربانگدا، ئەوەش لە کاتی دوورودرێژی ڕۆژ و زۆری گەرمادا بوو .
نێردەکەی بۆی هێنایەوە و وتی : - واتە رسول الله ﷺ ئەمەی بە نێردەکە فەرمووە تا بە أم عبدالله ـی بگەیەنێت - (ئەم شیرەت لە کوێ بوو؟) .
أم عبدالله وتی : لە مەڕێکی خۆمەوە .
دواتر دووبارە نێردەکەی بۆی هێنایەوە : (ئەو مەڕەت لە کوێ بوو؟) .
أم عبدالله وتی : لە پارەی خۆم کڕیم .
ئینجا لێی خواردەوە .
کاتێک بەیانی داهات أم عبدالله ڕۆیشت بۆ لای رسول الله ﷺ و پێی وت : ئەی رسول الله، ئەو شیرەم بۆ ناردیت، وەکو قەرەبوویەک بۆت بۆ دوورودرێژی ڕۆژ و گەرمای پڕوکێنەر، کەچی نێردەکەت بۆ ناردمەوە .
پێغەمبەر ﷺ فەرمووی : (پێغەمبەرەکانی پێش من بەوە فەرمانیان پێ کراوە، بەوەی کە نەخۆن تەنها حەڵاڵ نەبێت، وە ئەنجامی نەدەن تەنها کارێکی چاک نەبێت) .
٢١٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : وَکیع بۆی گێڕاینەوە وتی : فُضَیل بن غَزوان بۆی گێڕامەوە لە أبو الفُرات لە مالِک الأحمَري لە حُذَيفة رضي الله عنه گوێبیستی بووە فەرموویەتی : (فرۆشیاری سەرخۆشکەر وەکو ئەو کەسەیە کە ئەیخواتەوە، وە ڕاگرتنی بەراز وەکو خواردنیەتی، ئاگاداری کۆیلە و خزمەتکارەکانتان بن، بزانن لە کوێوە ئەو پارەیە ئەهێنن کە پەیدایان کردووە، چونکە گۆشتێک ناڕواتە بەهەشتەوە گەشەی کردبێت بە حەرام) .
٢١٧ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أحمد بن الخلیل بووم وتی : إبن عیسی بۆی گێڕاینەوە وتی : گوێبیستی إبن المبارک بووم وتی : دانەنیشتووم لەلای هیچ کەسێک دانیشتنەکەی بۆم بەسوودتر بێت لە وُهَیب .
=
٢١٢ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : هەواڵم پێدرا کە : (برایەکی بشر بن الحارث خورمایەکی نارد لە الأُبُلة ـەوە، وە شتێکی بەدەست بووە - واتە وەزیفەیەکی هەبووە لە حکومەتدا -، دایکیشی خورمایەکی جیا کردەوە لەو خورمایەی کە ئەیبەخشیەوە بەسەر خێزانەکەیدا، کاتێک بشر چوویە ژوورەوە دایکی پێی وت : (لەبەر حەقی من لەسەرت - یان لەبەر حەقی ئەو شیرەی پێم داویت - لەو خورمایە بخۆ) .
ئەویش خواردی و سەرکەوت بۆ سەرەوە، وە منیش لە پاش ئەو ڕۆیشتم، ئەو - واتە بشر - ئەڕشایەوە) .
أبو عبدالله وتی : (نزیک لەوە لە أبو بکر ـەوە رضي الله عنه گێڕدراوەتەوە) .
٢١٣ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أحمد بن الخلیل بووم وتی : الحسن بۆی گێڕامەوە وتی : إبراهیم بن سلمة بۆی گێڕامەوە وتی : ڕۆژێک أبو سلمة إبن مسلم نانی بەیانی ئەخوارد، لەسەر سفرەکە پاقلەی خۆش و باشی لێبوو، ئەویش لێی ئەخواردن .
أبو سلمة وتی : (تا ئێستا لەم پاقلەیە تەڕتر و خۆشترم نەبینیوە، ئەمە هی کوێیە؟) .
وتیان : لە حائط ـی فڵانە کەس - ناوی هێنا - .
ئەویش هەستایەوە لەسەر خوانەکە و خۆی ڕشاندەوە هەتا هەڵیهێنایەوە) .
٢١٤ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : إبراهیم بن إسحاق الطالقاني بۆی گێڕاینەوە وتی : إبن المُبارک بۆی گێڕاینەوە لە جَریر بن حازِم لە پیاوێک لە فاطمة ـی کچی عبدالملک وتی : (ڕۆژێکیان عمر بن عبدالعزیز حەزی لە هەنگوین بوو، ئێمەش هەنگوینمان نەبوو، بەوهۆیەوە پیاوێکمان بە دینارێکەوە نارد بۆ بَعلَبَک لەسەر ئاژەڵێک لە ئاژەڵەکانی البَرید و هەنگوینی بۆ هێناین .
منیش پێم وت - واتە فاطمة بە عمر بن عبدالعزیز ـی هاوسەری - : تۆ باسی هەنگوینت کرد، ئێمەش هەنگوینمان لەلایە، ئایا ئەتەوێت؟
هەنگوینەکەمان بۆ هێنا و لێی خوارد و وتی : (ئەم هەنگوینەتان لە کوێ بوو؟) .
فاطمة وتی : پیاوێکمان لەسەر ئاژەڵێک لە ئاژەڵەکانی البرید نارد بە دینارێکەوە بۆ بعلبک، ئەویش هەنگوینی بۆ کڕین .
ناردی بەدوای پیاوەکەدا و پێی وت : (ئەم هەنگوینە ببە بۆ بازاڕ بیفرۆشە، پارەکەی خۆمانمان بۆ بگەڕێنەرەوە - واتە دینارەکە -، زیادەکەشی بدە بە خۆراکی ئاژەڵەکانی البرید، خۆ ئەگەر ڕشانەوە سوودی بۆ موسوڵمانان هەبوویایە ئەوە خۆم ئەڕشاندەوە) .
ـــــــــــــــ
: (ئاژەڵەکانی البَرید) مەبەست لەو ئەسپانەیە کە بەکار ئەهێنرێت لە نێوان کاربەدەستاندا بۆ گەیاندنی هەواڵ و نامە .
ئەو ئاژەڵانە ئەبێت تەنها بۆ ئەو مەبەستە بەکاربێت نەوەک مەبەستی تایبەتی کاربەدەستەکە، چونکە ئەسپەکە بۆ ئەو ئیشە دانەنراوە و لەبەر ئیشی تایبەتی کاربەدەستەکە خۆراکی پێ نادرێت .
وە والله أعلم هەر لە پارەی بیت المال ـی موسوڵمانان خۆراکی بۆ ئەکڕدرێت، هەربۆیە ئەبێت تەنها بۆ کاری موسوڵمانان بەکار بهێنرێت .
٢١٥ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : الهَیثَم بن خارِجة بۆی گێڕاینەوە وتی : المُعافی بن عِمران المَوصِلِي الأزدي بۆی گێڕاینەوە لە أبي بکر بن عبدالله بن أبي مَریم ـەوە لە ضَمرة بن حَبیب ـەوە لە أم عبدالله خوشکی شَدّاد بن أوس کە جامۆڵکەیەک شیری نارد بۆ پێغەمبەر ﷺ لەکاتی بەربانگدا، ئەوەش لە کاتی دوورودرێژی ڕۆژ و زۆری گەرمادا بوو .
نێردەکەی بۆی هێنایەوە و وتی : - واتە رسول الله ﷺ ئەمەی بە نێردەکە فەرمووە تا بە أم عبدالله ـی بگەیەنێت - (ئەم شیرەت لە کوێ بوو؟) .
أم عبدالله وتی : لە مەڕێکی خۆمەوە .
دواتر دووبارە نێردەکەی بۆی هێنایەوە : (ئەو مەڕەت لە کوێ بوو؟) .
أم عبدالله وتی : لە پارەی خۆم کڕیم .
ئینجا لێی خواردەوە .
کاتێک بەیانی داهات أم عبدالله ڕۆیشت بۆ لای رسول الله ﷺ و پێی وت : ئەی رسول الله، ئەو شیرەم بۆ ناردیت، وەکو قەرەبوویەک بۆت بۆ دوورودرێژی ڕۆژ و گەرمای پڕوکێنەر، کەچی نێردەکەت بۆ ناردمەوە .
پێغەمبەر ﷺ فەرمووی : (پێغەمبەرەکانی پێش من بەوە فەرمانیان پێ کراوە، بەوەی کە نەخۆن تەنها حەڵاڵ نەبێت، وە ئەنجامی نەدەن تەنها کارێکی چاک نەبێت) .
٢١٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : وَکیع بۆی گێڕاینەوە وتی : فُضَیل بن غَزوان بۆی گێڕامەوە لە أبو الفُرات لە مالِک الأحمَري لە حُذَيفة رضي الله عنه گوێبیستی بووە فەرموویەتی : (فرۆشیاری سەرخۆشکەر وەکو ئەو کەسەیە کە ئەیخواتەوە، وە ڕاگرتنی بەراز وەکو خواردنیەتی، ئاگاداری کۆیلە و خزمەتکارەکانتان بن، بزانن لە کوێوە ئەو پارەیە ئەهێنن کە پەیدایان کردووە، چونکە گۆشتێک ناڕواتە بەهەشتەوە گەشەی کردبێت بە حەرام) .
٢١٧ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أحمد بن الخلیل بووم وتی : إبن عیسی بۆی گێڕاینەوە وتی : گوێبیستی إبن المبارک بووم وتی : دانەنیشتووم لەلای هیچ کەسێک دانیشتنەکەی بۆم بەسوودتر بێت لە وُهَیب .
=
| سەلەفی ئوممەت |
14 Nov, 18:03
١٨١ - المَروذي ئەڵێت : (لەسەر جێخەوەکەی هەڵئەستایەوە و ئەڕۆیشت بەرەو دەرگاکە، دائەنیشت و ئیسراحەتی ئەکرد لەتاو لاوازی و برسیەتی) .
١٨٢ - المَروذي ئەڵێت : (لەبەر برسیەتی و الوِصال لاواز ئەبوو، تا وا لێ ئەهات من پارچە قوماشێکم تەڕ ئەکرد و ئەمدا بەسەر دەموچاویدا ئینجا ئەهاتەوە هۆش خۆی، بگرە لەتاو لاوازی لەکاتێکدا نەخۆشیش نەبوو وەسیەتی کرد، لە العسکر بووین و ئامادە بووین کە وتی : (ئەمە بریتیە لەوەی أحمد بن محمد بن حنبل وەسیەتی پێ کردووە، وەسیەتی کردووە کە شایەتی ئەدات بە لا إله إلا الله، بەوەی کە تاکە و هاوەڵی نییە، وە محمد ﷺ بەندە و نێردراویەتی، بە هیدایەت و دینی حەقەوە ناردوویەتی، بۆ ئەوەی بەسەر هەموو دینەکانی تردا سەریبخات ئەگەرچی کافرانیش پێیان ناخۆش بێت، و وەسیەتی کرد بۆ ئەوەی کە گوێڕایەڵی ئەکات لە خێزان و نزیکەکانی سوپاسی الله بکەن و لە ستایشکەران بن، وە دڵسۆز بن بۆ کۆمەڵەی موسوڵمانان، وە من ڕازی بووم بەوەی الله پەروەردگارم بێت، وە ئیسلام دینم بێت) .
وە وەسیەتی کرد کە پەنجا دیناری لەسەرە - واتە : هی فوران - لە کرێیەکەی بدرێتەوە هەتا تەواو ئەبێت) .
١٨٣ - المَروذي ئەڵێت : (پاشان دەربارەی بارودۆخی قسە کرا لەگەڵ أبو عبدالله، وە دەربارەی زیان گەیاندن بە خۆی، پێی وترا : بەڵکو داوات کردبا لەناو مەنجەڵێکدا شتێکت بۆ لێبنرایە تا بهاتیتایەتەوە سەر خۆت و بتتوانیایە نوێژ بکەیت؟
وتی : (خواردنی ئامادەکراو* خۆراکی دڵنیاکانە) .
پاشان وتی : (أبو ذَر رضي الله عنه سی شەو مایەوە خۆراکی نەبوو تەنها ئاوی زَمزَم نەبێت) .
وتیان : دەی ئەوە ئاوی زَمزَم ـە .
وتی : (ئەوەش إبراهیم التَّیمي ـیە لە زینداندا ئەوەندە و ئەوەندە ئەمایەوە نەیئەخوارد، وە إبن الزبیر حەوت ڕۆژ لەسەریەک بەڕۆژوو ئەبوو) .
ــــــــــــــ
: * مەبەستی لەو خواردنەیە کە بە ئاگر ئامادە بکرێت لەناو مەنجەڵ یان شتێکی لەوجۆرەدا، نەک خواردنێک بەبێ ئاگر و گەرمکردن ئامادە بکرێت، والله أعلم .
١٨٤ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : یزید بن هارون بۆی گێڕاینەوە وتی : سلیمان بن المُغیرة بۆی گێڕاینەوە وتی : حُمَید بن هلال بۆی گێڕاینەوە لە عبدالله بن الصامت وتی : أبو ذر رضي الله عنه فەرمووی : (دەرچووین . . . ) باسی فەرموودەکەی کرد، وتی : (ئەی کوڕی برام سی شەو و ڕۆژ مامەوە خۆراکێکمان نەبوو جگە لە ئاوی زَمزَم) .
١٨٥ - المَروذي ئەڵێت : (لە أبو عبدالله ـەوە بە مُناوَلَة : یحیی بن آدم وتی : مُفَضَل بۆی گێڕاینەوە لە الأعمَش لە إبراهیم التیمي وتی : (جاری وا هەبووە مانگ بەسەرمدا تێپەڕیوە لە ئاوخواردنەوە زیاترم نەبووە، ئاوا لەکاتی بەربانگکردنەوەدا - واتە خواردوومەتەوە -) .
پێم وت : مانگێک؟
وتی : (بەڵێ، دوو مانگیش) .
١٨٦ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : بەڵگەت چییە لە وازهێنانت لە دەرچوون بۆ نوێژی جەماعەت وە ئێمە لە العَسکَر ـین؟
وتی : (بەڵگەم الحسن و إبراهیم التیمي ـیە ترسان لەوەی الحجاج تووشی فیتنەیان بکات، وە منیش ئەترسم ئەمە تووشی فیتنەم بکات بە دنیاکەی) واتە : خەلیفە .
ــــــــــــــ
: مەبەست لە العَسکَر شوێنێکە لە سامراء کرابوویەوە بۆ سەربازەکان دەوڵەت .
١٨٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : عبدالأعلی بۆی گێڕاینەوە لە بُرد لە نافع لە إبن عمر : هەر شتێکی بەدڵ بوویایە و حەزی لێ بکردایە ئیللا لە پێناو الله ئەیبەخشی .
جاری وا هەبوو لە یەک مەجلیسدا سی هەزاری ئەبەخشی .
وە بۆ کڕینی خزمەتکارێک إبن عامر سی هەزاری پێدا، ئەویش فەرمووی : (ئەی نافع ئەترسم ئەم پارەیەی إبن عامر تووشی فیتنەم بکات، بڕۆ تۆ ئازادیت - واتە لەوەدا پارەکە ئەدەیت بە هەر کەسێک - ) .
وە بە مانگ تامی یەک پارچە گۆشتیشی نەکردووە) .
١٨٨ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله ڕۆژێک پێی وتم : (من دڵخۆش ئەبم ئەگەر هیچم لەلا نەبێت) .
پاش ئەم قسەیە نەوەکەی هات و داوای پارەی لێ کرد .
وتی : (لەلای باوکت هیچ پارەیەک نییە، وە منیش هیچم لەلا نییە) .
١٨٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم لە إبن عیینة ـەوە باسی کرد وتوویەتی : (بەهۆی گرنگیدانت بە ڕزقی بەیانیت هەڵەیەکت لەسەر ئەنووسرێت) .
پاشان وتی : (جا کێ توانای ئەشکێ بەسەر ئەوەدا) .
١٩٠ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : عبدالرحمن بۆی گێڕاینەوە وتی : قُرَّة بۆی گێڕاینەوە لە عون بن عبدالله وتی : عبدالله بن مسعود رضي الله عنه فەرمووی : (زانست بە زۆری ڕیوایەت نییە، بەڵکو زانست هەبوونی ترسە - واتە لە الله عز وجل - ) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (١٩)
@salafyummat
١٨٢ - المَروذي ئەڵێت : (لەبەر برسیەتی و الوِصال لاواز ئەبوو، تا وا لێ ئەهات من پارچە قوماشێکم تەڕ ئەکرد و ئەمدا بەسەر دەموچاویدا ئینجا ئەهاتەوە هۆش خۆی، بگرە لەتاو لاوازی لەکاتێکدا نەخۆشیش نەبوو وەسیەتی کرد، لە العسکر بووین و ئامادە بووین کە وتی : (ئەمە بریتیە لەوەی أحمد بن محمد بن حنبل وەسیەتی پێ کردووە، وەسیەتی کردووە کە شایەتی ئەدات بە لا إله إلا الله، بەوەی کە تاکە و هاوەڵی نییە، وە محمد ﷺ بەندە و نێردراویەتی، بە هیدایەت و دینی حەقەوە ناردوویەتی، بۆ ئەوەی بەسەر هەموو دینەکانی تردا سەریبخات ئەگەرچی کافرانیش پێیان ناخۆش بێت، و وەسیەتی کرد بۆ ئەوەی کە گوێڕایەڵی ئەکات لە خێزان و نزیکەکانی سوپاسی الله بکەن و لە ستایشکەران بن، وە دڵسۆز بن بۆ کۆمەڵەی موسوڵمانان، وە من ڕازی بووم بەوەی الله پەروەردگارم بێت، وە ئیسلام دینم بێت) .
وە وەسیەتی کرد کە پەنجا دیناری لەسەرە - واتە : هی فوران - لە کرێیەکەی بدرێتەوە هەتا تەواو ئەبێت) .
١٨٣ - المَروذي ئەڵێت : (پاشان دەربارەی بارودۆخی قسە کرا لەگەڵ أبو عبدالله، وە دەربارەی زیان گەیاندن بە خۆی، پێی وترا : بەڵکو داوات کردبا لەناو مەنجەڵێکدا شتێکت بۆ لێبنرایە تا بهاتیتایەتەوە سەر خۆت و بتتوانیایە نوێژ بکەیت؟
وتی : (خواردنی ئامادەکراو* خۆراکی دڵنیاکانە) .
پاشان وتی : (أبو ذَر رضي الله عنه سی شەو مایەوە خۆراکی نەبوو تەنها ئاوی زَمزَم نەبێت) .
وتیان : دەی ئەوە ئاوی زَمزَم ـە .
وتی : (ئەوەش إبراهیم التَّیمي ـیە لە زینداندا ئەوەندە و ئەوەندە ئەمایەوە نەیئەخوارد، وە إبن الزبیر حەوت ڕۆژ لەسەریەک بەڕۆژوو ئەبوو) .
ــــــــــــــ
: * مەبەستی لەو خواردنەیە کە بە ئاگر ئامادە بکرێت لەناو مەنجەڵ یان شتێکی لەوجۆرەدا، نەک خواردنێک بەبێ ئاگر و گەرمکردن ئامادە بکرێت، والله أعلم .
١٨٤ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : یزید بن هارون بۆی گێڕاینەوە وتی : سلیمان بن المُغیرة بۆی گێڕاینەوە وتی : حُمَید بن هلال بۆی گێڕاینەوە لە عبدالله بن الصامت وتی : أبو ذر رضي الله عنه فەرمووی : (دەرچووین . . . ) باسی فەرموودەکەی کرد، وتی : (ئەی کوڕی برام سی شەو و ڕۆژ مامەوە خۆراکێکمان نەبوو جگە لە ئاوی زَمزَم) .
١٨٥ - المَروذي ئەڵێت : (لە أبو عبدالله ـەوە بە مُناوَلَة : یحیی بن آدم وتی : مُفَضَل بۆی گێڕاینەوە لە الأعمَش لە إبراهیم التیمي وتی : (جاری وا هەبووە مانگ بەسەرمدا تێپەڕیوە لە ئاوخواردنەوە زیاترم نەبووە، ئاوا لەکاتی بەربانگکردنەوەدا - واتە خواردوومەتەوە -) .
پێم وت : مانگێک؟
وتی : (بەڵێ، دوو مانگیش) .
١٨٦ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : بەڵگەت چییە لە وازهێنانت لە دەرچوون بۆ نوێژی جەماعەت وە ئێمە لە العَسکَر ـین؟
وتی : (بەڵگەم الحسن و إبراهیم التیمي ـیە ترسان لەوەی الحجاج تووشی فیتنەیان بکات، وە منیش ئەترسم ئەمە تووشی فیتنەم بکات بە دنیاکەی) واتە : خەلیفە .
ــــــــــــــ
: مەبەست لە العَسکَر شوێنێکە لە سامراء کرابوویەوە بۆ سەربازەکان دەوڵەت .
١٨٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : عبدالأعلی بۆی گێڕاینەوە لە بُرد لە نافع لە إبن عمر : هەر شتێکی بەدڵ بوویایە و حەزی لێ بکردایە ئیللا لە پێناو الله ئەیبەخشی .
جاری وا هەبوو لە یەک مەجلیسدا سی هەزاری ئەبەخشی .
وە بۆ کڕینی خزمەتکارێک إبن عامر سی هەزاری پێدا، ئەویش فەرمووی : (ئەی نافع ئەترسم ئەم پارەیەی إبن عامر تووشی فیتنەم بکات، بڕۆ تۆ ئازادیت - واتە لەوەدا پارەکە ئەدەیت بە هەر کەسێک - ) .
وە بە مانگ تامی یەک پارچە گۆشتیشی نەکردووە) .
١٨٨ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله ڕۆژێک پێی وتم : (من دڵخۆش ئەبم ئەگەر هیچم لەلا نەبێت) .
پاش ئەم قسەیە نەوەکەی هات و داوای پارەی لێ کرد .
وتی : (لەلای باوکت هیچ پارەیەک نییە، وە منیش هیچم لەلا نییە) .
١٨٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم لە إبن عیینة ـەوە باسی کرد وتوویەتی : (بەهۆی گرنگیدانت بە ڕزقی بەیانیت هەڵەیەکت لەسەر ئەنووسرێت) .
پاشان وتی : (جا کێ توانای ئەشکێ بەسەر ئەوەدا) .
١٩٠ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : عبدالرحمن بۆی گێڕاینەوە وتی : قُرَّة بۆی گێڕاینەوە لە عون بن عبدالله وتی : عبدالله بن مسعود رضي الله عنه فەرمووی : (زانست بە زۆری ڕیوایەت نییە، بەڵکو زانست هەبوونی ترسە - واتە لە الله عز وجل - ) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (١٩)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
13 Nov, 15:45
١٧١ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم باسی إبن عَون ـی کرد و وتی : (ماڵەکەی بە کرێ نەئەدا بە موسوڵمانان) .
وتم : لەبەر چ هۆکارێک؟
وتی : (بۆ ئەوەی نەیانترسێنێت) .
١٧٢ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (إبن عون حوشترێکی هەبوو ئاوی پێ دەرئەکرد، جا خزمەتکارەکەی إبن عون دای لە حوشترەکە، حوشترەکەش چاوی لەدەست دا، خزمەتکارەکە هاتەوە و تۆقیبوو، وایزانی لەلای ئەو شکاتیان کردووە، جا کاتێک إبن عون بینی کە تۆقیوە پێی وت : (بڕۆ تۆ ئازادی لەپێناو الله)) .
١٧٣ - لە حَمَّاد بن مَسعَدَة ـەوە وتی : إبن عون وتی : (ئەتانبینم ئێوە پرسیار ئەکەن دەربارەی ڕەفتاری محمد - واتە : إبن سیرین - وە محمد شتانێکی ئەکرد بە خۆی وای نەئەبینی خەڵکی ئەنجامی بدەن) .
ـــــــــــــ
: واتە لە هەندێک شت وەرعی کردووە و فەرمانی بە خەڵکیش نەکردووە هەمان شتی ئەو ئەنجام بدەن، چونکە لەوانەیە پێیان نەکرێت .
بۆ نمونە جاری وا هەبووە کەسێکی وەکو ئیمام أحمد چەند ڕۆژێک بەسەر یەکەوە بەڕۆژوو بووە، واتە بە ڕۆژ و شەو هیچی نەخواردووە، بابەتەکەش پێی ئەوترێت (الوصال في الصیام)، واتە گەیاندن لە ڕۆژوودا، جا ئیمام لەم بابەتەدا ئەکرێت لە خەڵکی ڕانەبینێت بتوانن ئەو کارە ئەنجام بدەن بۆیە فەرمانیان پێ ناکات بە ئەنجامدانی، والله أعلم .
١٧٤ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : هەواڵم پێدرا لە مالک بن دینار ـەوە وتی : (تێپەڕیم بەلای ڕاهیبێک لە پەرستگاکەیدا، بانگم کرد، ئەویش بەخێرهاتنی کردم، قسەی لەگەڵ کردم و قسەم لەگەڵی کرد، لە ئەوەی کە پێی وتم بریتی بوو لە : (ئەگەر توانیت لە نێوان خۆت و دنیادا دیوارێک لە ئاسن دابنێیت ئەوە بیکە) .
١٧٥ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (کاتێک بردرام بۆ الدَّار دوو ڕۆژ مامەوە هیچم نەخوارد، کاتێک لێم درا سَویق ـیان - لە گەنم و جۆی هاڕاو دروست ئەکرێت - بۆ هێنام نەمخواردەوە، وە لە ڕۆژوو گرتنەکەم بەردەوام بووم) .
ــــــــــــ
: الدَّار ئەو شوێنەیە کە تیایدا زیندانی کرا لە العسکر .
١٧٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله پێی وتم : (لە سجن ئەمامەوە دوو ڕۆژ ئاوم نەئەخواردەوە) .
١٧٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله پێی وتم کاتێک لە العسکر بووین : (ئایا عاجبایەتیت لێ نایەت، لەوەندەی کە تێپەڕی خواردنم چوار پارچە نان و سەمون بوو، یان نزیکەی چوار، حەز و ئارەزووی خواردنم نەما، وە حەزم لێ نەکرد .
ئەترسم لەوەی کە تاقیبکرێمەوە بە دنیا و تووشی فیتنە بم، دوێنی شەو بیرم کردەوە وتم : (ئەمە دوو تاقیکردنەوەیە، تاقیکرامەوە بە دین، ئەمەش تاقیکردنەوەی دنیایە) .
١٧٨ - المَروذي ئەڵێت : ڕۆژێکیان لە العسکر بووین أبو عبدالله پێی وتم : (ئەمڕۆ هەشتەم ڕۆژمە هیچم نەخواردووە، وە نەمخواردووەتەوە تەنها چواریەکی سَویق ـێک نەبێت) .
١٧٩ - المَروذي ئەڵێت : (من لەگەڵیدا بووم سێ ڕۆژ هیچی نەئەخوارد، شەوی چوارەم هێندەی نیوەی چواریەکی سویق ـێکی دائەنا لە بەردەم خۆیدا، لەوانەیە بیخواردایەتەوە، وە لەوانەشە هەندێکی بهێڵایەتەوە، جا نزیکەی پازدە ڕۆژ یان چواردە ڕۆژ مایەوە، نەیخوارد تەنها کەمتر لە نیو سویق نەبێت) .
١٨٠ - المَروذي ئەڵێت : (شەوێکیان خەبەرم بوویەوە، ئەویش دانیشتبوو و بەردەوام بەڕۆژوو بوو .
وتی : (ئەوەی کە تووشم بووە بەهۆی برسێتیەوەیە، شتێکم بدەرێ بیخۆم) .
منیش لە پارچە سەمونێک کەمترم بۆ هێنا، خواردی و وتی : (ئەگەر نەترسامایە لەوەی کە زیانێک بەخۆم بگەیەنم ئەوە نەمئەخوارد) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (١٨)
@salafyummat
وتم : لەبەر چ هۆکارێک؟
وتی : (بۆ ئەوەی نەیانترسێنێت) .
١٧٢ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (إبن عون حوشترێکی هەبوو ئاوی پێ دەرئەکرد، جا خزمەتکارەکەی إبن عون دای لە حوشترەکە، حوشترەکەش چاوی لەدەست دا، خزمەتکارەکە هاتەوە و تۆقیبوو، وایزانی لەلای ئەو شکاتیان کردووە، جا کاتێک إبن عون بینی کە تۆقیوە پێی وت : (بڕۆ تۆ ئازادی لەپێناو الله)) .
١٧٣ - لە حَمَّاد بن مَسعَدَة ـەوە وتی : إبن عون وتی : (ئەتانبینم ئێوە پرسیار ئەکەن دەربارەی ڕەفتاری محمد - واتە : إبن سیرین - وە محمد شتانێکی ئەکرد بە خۆی وای نەئەبینی خەڵکی ئەنجامی بدەن) .
ـــــــــــــ
: واتە لە هەندێک شت وەرعی کردووە و فەرمانی بە خەڵکیش نەکردووە هەمان شتی ئەو ئەنجام بدەن، چونکە لەوانەیە پێیان نەکرێت .
بۆ نمونە جاری وا هەبووە کەسێکی وەکو ئیمام أحمد چەند ڕۆژێک بەسەر یەکەوە بەڕۆژوو بووە، واتە بە ڕۆژ و شەو هیچی نەخواردووە، بابەتەکەش پێی ئەوترێت (الوصال في الصیام)، واتە گەیاندن لە ڕۆژوودا، جا ئیمام لەم بابەتەدا ئەکرێت لە خەڵکی ڕانەبینێت بتوانن ئەو کارە ئەنجام بدەن بۆیە فەرمانیان پێ ناکات بە ئەنجامدانی، والله أعلم .
١٧٤ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : هەواڵم پێدرا لە مالک بن دینار ـەوە وتی : (تێپەڕیم بەلای ڕاهیبێک لە پەرستگاکەیدا، بانگم کرد، ئەویش بەخێرهاتنی کردم، قسەی لەگەڵ کردم و قسەم لەگەڵی کرد، لە ئەوەی کە پێی وتم بریتی بوو لە : (ئەگەر توانیت لە نێوان خۆت و دنیادا دیوارێک لە ئاسن دابنێیت ئەوە بیکە) .
١٧٥ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (کاتێک بردرام بۆ الدَّار دوو ڕۆژ مامەوە هیچم نەخوارد، کاتێک لێم درا سَویق ـیان - لە گەنم و جۆی هاڕاو دروست ئەکرێت - بۆ هێنام نەمخواردەوە، وە لە ڕۆژوو گرتنەکەم بەردەوام بووم) .
ــــــــــــ
: الدَّار ئەو شوێنەیە کە تیایدا زیندانی کرا لە العسکر .
١٧٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله پێی وتم : (لە سجن ئەمامەوە دوو ڕۆژ ئاوم نەئەخواردەوە) .
١٧٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله پێی وتم کاتێک لە العسکر بووین : (ئایا عاجبایەتیت لێ نایەت، لەوەندەی کە تێپەڕی خواردنم چوار پارچە نان و سەمون بوو، یان نزیکەی چوار، حەز و ئارەزووی خواردنم نەما، وە حەزم لێ نەکرد .
ئەترسم لەوەی کە تاقیبکرێمەوە بە دنیا و تووشی فیتنە بم، دوێنی شەو بیرم کردەوە وتم : (ئەمە دوو تاقیکردنەوەیە، تاقیکرامەوە بە دین، ئەمەش تاقیکردنەوەی دنیایە) .
١٧٨ - المَروذي ئەڵێت : ڕۆژێکیان لە العسکر بووین أبو عبدالله پێی وتم : (ئەمڕۆ هەشتەم ڕۆژمە هیچم نەخواردووە، وە نەمخواردووەتەوە تەنها چواریەکی سَویق ـێک نەبێت) .
١٧٩ - المَروذي ئەڵێت : (من لەگەڵیدا بووم سێ ڕۆژ هیچی نەئەخوارد، شەوی چوارەم هێندەی نیوەی چواریەکی سویق ـێکی دائەنا لە بەردەم خۆیدا، لەوانەیە بیخواردایەتەوە، وە لەوانەشە هەندێکی بهێڵایەتەوە، جا نزیکەی پازدە ڕۆژ یان چواردە ڕۆژ مایەوە، نەیخوارد تەنها کەمتر لە نیو سویق نەبێت) .
١٨٠ - المَروذي ئەڵێت : (شەوێکیان خەبەرم بوویەوە، ئەویش دانیشتبوو و بەردەوام بەڕۆژوو بوو .
وتی : (ئەوەی کە تووشم بووە بەهۆی برسێتیەوەیە، شتێکم بدەرێ بیخۆم) .
منیش لە پارچە سەمونێک کەمترم بۆ هێنا، خواردی و وتی : (ئەگەر نەترسامایە لەوەی کە زیانێک بەخۆم بگەیەنم ئەوە نەمئەخوارد) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (١٨)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
13 Nov, 11:59
موژدە بۆ خۆێنەران
بەم نزیکانە ئەم بەرهەمانەش لەچاپ ئەگەڕێنەوەو
نایابترینەکان و باشترینەکان تەنهاو تەنها کتوبی سەلەفە.
لە کتێبخانەی خیرالقرون گەورەترین ناوەند بۆ چاپی کتوبی سەلەف و خیرالقرون
بەم نزیکانە ئەم بەرهەمانەش لەچاپ ئەگەڕێنەوەو
نایابترینەکان و باشترینەکان تەنهاو تەنها کتوبی سەلەفە.
لە کتێبخانەی خیرالقرون گەورەترین ناوەند بۆ چاپی کتوبی سەلەف و خیرالقرون
| سەلەفی ئوممەت |
12 Nov, 15:08
▫️دینەکە بەم ناڕەحەتیە گەیشتووە بە ئێمە
- أبو العباس البکري وتی : (گەشت - واتە بۆ بەدەستهێنانی زانست - إبن جَریر و إبن خُزَیمة و محمد بن نَصر المَروَزي و محمد بن هارون الرویاني کۆکردەوە لە مصر، نامەیان نارد - واتە بۆ ماڵەوەیان بۆ داوای پارە - وە خواردنیان لەلا نەما و برسێتی زۆری بۆ هێنابوون، جا شەوێکیان لە ماڵێکدا کۆبوونەوە کە ڕوویان تێئەکرد، ڕێک کەوتن لەسەر ئەوەی کە تیروپشک ئەنجام بدەن، وە هەرکەسێک دەربچێت لەسەریەتی داوای خواردن بۆ هاوڕێیانی بکات، لە جا تیروپشکەکەدا إبن خزیمة دەرچوو، ئەویش بە هاوەڵەکانی وت : (لەسەرم بوەستن هەتا دوو ڕکعات نوێژی ئیستیخارە ئەکەم) .
دەستی کرد بە نوێژکردن و لەناکاو کەسێکی خەسێنراو لەلایەن والیەوە بە مۆمەوە هات تەقەی دا لە دەرگا، ئەوانیش دەرگاکەیان کردەوە .
وتی : کامتان محمد بن نصر ـە؟
پێی وترا : ئەوەیە .
ئەویش تورەکەیەکی دەرکرد پەنجا دیناری تێدا بوو پێی دا .
پاشان وتی : کامتان محمد بن جریر ـە؟
دواتر پەنجا دیناری پێدا، وە بە هەمان شێوە بە الرویاني و إبن خزیمة ـش .
پاشان وتی : الأمیر وتی کە دوێنێ لە قەیلولە خەوەکەیدا لە خەودا بینی محمد ـەکان برسین و لەتاودا گرمۆڵە بوون، ئیتر ئەم توورەکەیانەی بۆ ناردن، وە سوێندی دان ئەگەر پارەکە تەواو بوو ئەوە یەکێکتان بەدوامدا بنێرن) .
📚 تاریخ بغداد
@salafyummat
- أبو العباس البکري وتی : (گەشت - واتە بۆ بەدەستهێنانی زانست - إبن جَریر و إبن خُزَیمة و محمد بن نَصر المَروَزي و محمد بن هارون الرویاني کۆکردەوە لە مصر، نامەیان نارد - واتە بۆ ماڵەوەیان بۆ داوای پارە - وە خواردنیان لەلا نەما و برسێتی زۆری بۆ هێنابوون، جا شەوێکیان لە ماڵێکدا کۆبوونەوە کە ڕوویان تێئەکرد، ڕێک کەوتن لەسەر ئەوەی کە تیروپشک ئەنجام بدەن، وە هەرکەسێک دەربچێت لەسەریەتی داوای خواردن بۆ هاوڕێیانی بکات، لە جا تیروپشکەکەدا إبن خزیمة دەرچوو، ئەویش بە هاوەڵەکانی وت : (لەسەرم بوەستن هەتا دوو ڕکعات نوێژی ئیستیخارە ئەکەم) .
دەستی کرد بە نوێژکردن و لەناکاو کەسێکی خەسێنراو لەلایەن والیەوە بە مۆمەوە هات تەقەی دا لە دەرگا، ئەوانیش دەرگاکەیان کردەوە .
وتی : کامتان محمد بن نصر ـە؟
پێی وترا : ئەوەیە .
ئەویش تورەکەیەکی دەرکرد پەنجا دیناری تێدا بوو پێی دا .
پاشان وتی : کامتان محمد بن جریر ـە؟
دواتر پەنجا دیناری پێدا، وە بە هەمان شێوە بە الرویاني و إبن خزیمة ـش .
پاشان وتی : الأمیر وتی کە دوێنێ لە قەیلولە خەوەکەیدا لە خەودا بینی محمد ـەکان برسین و لەتاودا گرمۆڵە بوون، ئیتر ئەم توورەکەیانەی بۆ ناردن، وە سوێندی دان ئەگەر پارەکە تەواو بوو ئەوە یەکێکتان بەدوامدا بنێرن) .
📚 تاریخ بغداد
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
31 Oct, 16:47
٩١ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : لەناو ئەم باخانەدا گۆماویان دروست کردووە، وە جاری وا هەیە ئاوەکە ئەبڕن بۆ ئەوەی ئاوەکە بڕوات بۆ لای خۆیان، ئایا پێت وایە خۆ بپارێزرێت لە کڕینی شت لێیان؟
وتی : (پێویستە خۆ بپارێزرێت لەوەی هیچ شتێکیان لێ بکڕدرێت) .
٩٢ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی ڕاخەرەکانی مزگەوت، ئاخۆ پێت وایە لە دەرەوەی مزگەوت لەسەری دابنیشین لەبەر جەنازەیەک؟
وتی : (لەسەری دامەنیشە لە دەرەوەی مزگەوت) .
٩٣ - المَروذي ئەڵێت : (وە أبو عبدالله ـم بینی هات بۆ دڵدانەوەی پیاوێک، وە ڕاخەرێک لە بەردەم دەرگاکەدا بوو، جا لەگەڵ خەڵکیدا لەسەر ڕاخەرەکە دانەنیشت، وە لەسەر خۆڵەکە دانیشت) .
٩٤ - المَروذي ئەڵێت : (وە عبدالوهاب الوَراق ـم بینی لەو ڕۆژەی کە سُرَیج بن یونس تیایدا وەفاتی کرد، هات وەستا لەسەر ڕاخەری مزگەوتەکە، وە ڕاخەرەکە لەبەر دەرگای سریج ڕاخرابوو، کاتێک ویستی لەسەری دابنیشێت محمد بن حاتم وتی : (أبو عبدالله پێی باش نەبووە کە دابنیشن لەسەر ڕاخەری مزگەوت لە دەرەوەی مزگەوت) .
ئەویش لاچوو لەسەری و لەسەر خۆڵەکە دانیشت) .
٩٥ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : من بانگ ئەکرێم لە ڕۆژێکی سارددا بۆ شۆردنی مردوویەک، لە ئاوە گەرمەکە ئەمێنێتەوە - ئەوەی مردووەکەی پێ ئەشۆردرێت -، ئایا پێت وایە بتوانم دەستنوێژ لەو ئاوە بگرم؟
وتی : (نەخێر، ئەو ئاوە گەرم کراوە بە تێچوویەک) .
٩٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی إبن أبي خالد الخطاب بووم وتی : (لەگەڵ أبو العباس الخطاب ـدا بووم، وە ڕۆیشتبوو بۆ دڵدانەوەی پیاوێک کە خێزانەکەی مردبوو، وە لە ماڵەکەدا ڕاخەرێک هەبوو .
أبو العباس لەبەر دەرگای ماڵەکەدا وەستا و وتی : (کابرا تۆ میراتگری تر هەیە لەگەڵت؟) .
وتی : بەڵێ .
وتی : (ئەی ئەم دانیشتنەت چییە لەسەر شتێک کە خاوەنی نیت؟!) .
جا پیاوەکە لاچوو لەسەر ڕاخەرەکە) .
ـــــــــــــــ
: واتە ئەو ڕاخەرە بووە بە میراتی و ئەبێت دابەش بکرێت و بەتەنها هی خۆت نییە تا ئاوا لەسەری دابنیشیت .
٩٧ - المَروذي ئەڵێت : وە پێم گەیشتووە لە محمد بن الضحّاک ـی هاوەڵی بِشر بن الحارث ـەوە کە وتوویەتی : (بشر بن الحارث کاتێک مێردی خوشکەکەی مرد ئەهات بۆ لای خوشکەکەی لەلای ئەمایەوە، وە شتێکی لەگەڵ خۆی ئەهێنا لەسەری دابنیشێت، وە پێی وا نەبوو دابنیشێت لەسەر ئەو شتەی کە بەجێهێڵدراوە - واتە وەکو میراتی -، بە هۆکاری میراتی) .
٩٨ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی مزگەوت شتێکی لێ زیاد بێت، یان پارچە دارێک؟
وتی : (ئەبەخشرێت) .
وە پێم وابێت بەڵگەی هێنایەوە ئەو قوماشەی کەعبەی پێ دائەپۆشرێت ئەگەر دڕا ئەوە ئەبەخشرێت .
٩٩ - المَروذي ئەڵێت : وە پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی ئەو گەچ و خشتانەی ئەمێنێتەوە و زیادە لە مزگەوت؟
وتی : (لە شتێکی وەکو خۆیدا بەکارئەهێنرێتەوە) .
١٠٠ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ڕووبارێک ئاوی لێ دەرئەهێنرێت، وە ڕاوەماسی تێدا ئەکرێت؟ وە ناوی ڕووبارەکەم لەلا هێنا .
وتی : (ئەمە ئەڕواتە ناو دیجلەوە، ئەگەر شتەکە بۆ گشتی بێت)، کێشەی تێدا نەبینی .
ـــــــــــــــ
: واتە ئەو ڕووبار و دەریاچە گەورەیانەی کە موڵکی کەس نییە ئەتوانرێت ماسی تێدا بگیرێت، وە شتی لەو جۆرە، والله أعلم .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (١٠)
@salafyummat
وتی : (پێویستە خۆ بپارێزرێت لەوەی هیچ شتێکیان لێ بکڕدرێت) .
٩٢ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی ڕاخەرەکانی مزگەوت، ئاخۆ پێت وایە لە دەرەوەی مزگەوت لەسەری دابنیشین لەبەر جەنازەیەک؟
وتی : (لەسەری دامەنیشە لە دەرەوەی مزگەوت) .
٩٣ - المَروذي ئەڵێت : (وە أبو عبدالله ـم بینی هات بۆ دڵدانەوەی پیاوێک، وە ڕاخەرێک لە بەردەم دەرگاکەدا بوو، جا لەگەڵ خەڵکیدا لەسەر ڕاخەرەکە دانەنیشت، وە لەسەر خۆڵەکە دانیشت) .
٩٤ - المَروذي ئەڵێت : (وە عبدالوهاب الوَراق ـم بینی لەو ڕۆژەی کە سُرَیج بن یونس تیایدا وەفاتی کرد، هات وەستا لەسەر ڕاخەری مزگەوتەکە، وە ڕاخەرەکە لەبەر دەرگای سریج ڕاخرابوو، کاتێک ویستی لەسەری دابنیشێت محمد بن حاتم وتی : (أبو عبدالله پێی باش نەبووە کە دابنیشن لەسەر ڕاخەری مزگەوت لە دەرەوەی مزگەوت) .
ئەویش لاچوو لەسەری و لەسەر خۆڵەکە دانیشت) .
٩٥ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : من بانگ ئەکرێم لە ڕۆژێکی سارددا بۆ شۆردنی مردوویەک، لە ئاوە گەرمەکە ئەمێنێتەوە - ئەوەی مردووەکەی پێ ئەشۆردرێت -، ئایا پێت وایە بتوانم دەستنوێژ لەو ئاوە بگرم؟
وتی : (نەخێر، ئەو ئاوە گەرم کراوە بە تێچوویەک) .
٩٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی إبن أبي خالد الخطاب بووم وتی : (لەگەڵ أبو العباس الخطاب ـدا بووم، وە ڕۆیشتبوو بۆ دڵدانەوەی پیاوێک کە خێزانەکەی مردبوو، وە لە ماڵەکەدا ڕاخەرێک هەبوو .
أبو العباس لەبەر دەرگای ماڵەکەدا وەستا و وتی : (کابرا تۆ میراتگری تر هەیە لەگەڵت؟) .
وتی : بەڵێ .
وتی : (ئەی ئەم دانیشتنەت چییە لەسەر شتێک کە خاوەنی نیت؟!) .
جا پیاوەکە لاچوو لەسەر ڕاخەرەکە) .
ـــــــــــــــ
: واتە ئەو ڕاخەرە بووە بە میراتی و ئەبێت دابەش بکرێت و بەتەنها هی خۆت نییە تا ئاوا لەسەری دابنیشیت .
٩٧ - المَروذي ئەڵێت : وە پێم گەیشتووە لە محمد بن الضحّاک ـی هاوەڵی بِشر بن الحارث ـەوە کە وتوویەتی : (بشر بن الحارث کاتێک مێردی خوشکەکەی مرد ئەهات بۆ لای خوشکەکەی لەلای ئەمایەوە، وە شتێکی لەگەڵ خۆی ئەهێنا لەسەری دابنیشێت، وە پێی وا نەبوو دابنیشێت لەسەر ئەو شتەی کە بەجێهێڵدراوە - واتە وەکو میراتی -، بە هۆکاری میراتی) .
٩٨ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی مزگەوت شتێکی لێ زیاد بێت، یان پارچە دارێک؟
وتی : (ئەبەخشرێت) .
وە پێم وابێت بەڵگەی هێنایەوە ئەو قوماشەی کەعبەی پێ دائەپۆشرێت ئەگەر دڕا ئەوە ئەبەخشرێت .
٩٩ - المَروذي ئەڵێت : وە پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی ئەو گەچ و خشتانەی ئەمێنێتەوە و زیادە لە مزگەوت؟
وتی : (لە شتێکی وەکو خۆیدا بەکارئەهێنرێتەوە) .
١٠٠ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ڕووبارێک ئاوی لێ دەرئەهێنرێت، وە ڕاوەماسی تێدا ئەکرێت؟ وە ناوی ڕووبارەکەم لەلا هێنا .
وتی : (ئەمە ئەڕواتە ناو دیجلەوە، ئەگەر شتەکە بۆ گشتی بێت)، کێشەی تێدا نەبینی .
ـــــــــــــــ
: واتە ئەو ڕووبار و دەریاچە گەورەیانەی کە موڵکی کەس نییە ئەتوانرێت ماسی تێدا بگیرێت، وە شتی لەو جۆرە، والله أعلم .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (١٠)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
30 Oct, 16:28
٨١ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ئایا پێت وایە بتوانم نوێژ بکەم لە مزگەوتێک کە لەسەر ساباط ـێک دروست کراوە؟
وتی : (نەخێر، ئەوە ڕێگەی موسوڵمانانە .
وە جعفر بن محمد بن علي ڕقی لەوە بوو نوێژ بکات لەو مزگەوتانەی کە لەسەر ڕێی خەڵکی دروستکراون) .
ــــــــــــــــ
: مەبەست لە (ساباط) سەقفێکە لە نێوان دوو خانوودا، وە ژێرەوەی ڕێگەی هاتوچۆیە .
٨٢ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله پێی وتم : (دوێنێ شەو ڕۆیشتمە دەرەوە نوێژ بکەم، جا گەیشتم بە مزگەوتەکەی الحَلقاني، بینیم لەسەر ڕێگاکەیە، جا گەڕامەوە بۆ ماڵەوە و بە تەنها نوێژم کرد) .
المَروذي ئەڵێت : وە باسی ئەو مزگەوتانەی کرد کە لەسەر ڕێگان و وتی : (حوکمەکەیان ئەوەیە کە بڕوخێنرێن) .
ــــــــــــــ
: والله أعلم مەبەستی کۆمەڵە مزگەوتێک بووە کە لەسەر ڕێگەی هاتووچۆی خەڵکی دروستکراون و بوون بە هۆکاری قورسبوونی هاتوچۆی خەڵکی .
٨٣ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (ئەوانەی کە لەسەر ڕێگە ئەوەستن و کڕین و فرۆشتن دروست ئەکەن نابێت شتیان لێ بکڕدرێت) .
ــــــــــــ
: هەرکەسێک سەردانی ئیسکان لە هەولێر یان بەردەم مزگەوتی گەورەی کردبێت لە سلێمانی ئەزانێت کە ئەو کەسانەی لە ئەمسەر و ئەوسەری جادەکە ئەوەستن و شت ئەفرۆشن چەندە قەرەباڵخی و قورسی بۆ هاتووچۆی خەڵکی دروست ئەکەن .
٨٤ - المَروذي ئەڵێت : پێم گەیشت کە أبو عبدالله پرسیاری لێکرا دەربارەی پیاوێک کە شتێک لە ڕێگەکەی گرتووە*، ئایا شایەتیدانی قبوڵ ئەکرێت؟
وتی : (ئەوە کەسێکی عەدل نییە) .
ــــــــــــــ
: *واتە لەسەر ڕێگەی خەڵکی بەشێکی بۆ خۆی داگیر کردووە و کڕین و فرۆشتن ئەکات، بەوهۆیەوە ڕێگەی هاتوچۆی خەڵکی تەسک و تەنگ کردووەتەوە .
٨٥ - المَروذي ئەڵێت : وە أبو عبدالله باسی کەسێکی کرد بەشێک لە ڕێگەی قۆرغکردووە، أبو عبدالله زۆر بە توندی ئینکاریی لێ کرد و وتی : (ڕێگای موسوڵمانانی گرتووە و بۆ خۆی بەکاری ئەهێنێت!) .
٨٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله وتی : (حەزم لێ نییە ئاو بخورێتەوە لەو بیرانەی کە لەسەر ڕێگەی خەڵکی دروست کراون، أبو بکر المسکاني وەسیەتی کردبوو کە بیرێکی بۆ لێبدرێت، جا ئەوانیش پرسیاریان لە من کرد .
منیش وتم : (هیچ شتێک هەڵمەکەنن لەسەر ڕێگەی خەڵکی) .
٨٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : مَهدي بۆی گێڕاینەوە وتی : ضمرة بۆی گێڕاینەوە لە بلال بن کعب ـەوە وتی : (طاوُس کاتێک لە یەمەنەوە بەڕێ بکەوتایە بۆ مەککە نەی ئەخواردەوە ئیللا ئەو ئاوە کۆنانەی جاهیلیەت نەبێت - واتە ئەو بیرانەی پێش ئیسلام لێدراون - ) .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (إبراهیم ئەڵێت : طاوس حەزی لەوە نەبوو لەو بیرانە بخواتەوە کە لە ئیسلامدا لێدراون، چونکە بە پارەی کاربەدەستان لێدرابوو، وە پارەی ئەوانیش پاک و حەڵاڵ نییە) .
٨٨ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : بیرێک هەڵکەندراوە، وە کەسێکی مُخَنَّث وەسیەتی کردووە کە لەوکارەدا یارمەتی بدرێت، ئایا پێت وایە لە ئاوەکەی بخورێتەوە؟
وتی : (نەخێر، پارەی بەدەستهێنراوی مُخَنَّث پیسە، بە تەپڵ پەیدای ئەکات) .
وتم : ئەی ئەگەر مزگەوتی پێ ئاوڕشێن کرا، ئایا پێت وایە خۆ لەو مزگەوتە بپارێزرێت؟
زەردەخەنەی کرد .
ـــــــــــــ
: (مُخَنَّث) واتە پیاوێک لە جل و هەڵسوکەوت و قسەکردنیدا خۆی بە ژنان بچوێنێت، وە ئەکرێت لەو سەردەمەدا ئەوانەی کە خەریکی تەپڵ لێدان و ئەوکارانە بووبن شکڵ و شێوەیان بەو شێوەیە لێکردبێت هەتا وای لێ هاتبێت بووبێت بە سیمایەکی دیاری تەپڵ لێدەرەکان، والله أعلم .
٨٩ - المَروذي دەربارەی خواردنەوەی ئاو لە بیر پرسیار ئەکات ئەڵێت : ئەگەر کەسێک کە بێزراوە - واتە بیدعەچیە، یان کاربەدەستە - بیرەکەی هەڵکەندبێت و ئاوەکەی سارد بێت، وە بیرێکیش کەسێکی ئاسایی هەڵیکەندبێت و ئاوەکەی سارد نەبێت؟
وتی : (ئەو بیرەی کە ئەو پیاوە ئاساییە هەڵیکەندووە، ئەوەی کە سارد نییە) .
٩٠ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم لە أبو عبدالله کرد دەربارەی کەسێک کە دوو باخی بنیاتناوە لەو شوێنەدا، وە ئاو بەناو جۆگەلەدا ئەڕوات، جار جار خاوەن باخەکان ئاوەکە ئەبڕن بۆ ئاودانی خورمان و پاقلەمەنیەکان؟
وتی : (نابێت بگیرێتەوە لە خەڵکی) .
ــــــــــــــ
: واتە لەپاڵ جۆگەلە ئاوەکەدا کە ئەڕوات بۆ خەڵکی و بەکاری ئەهێنن باخێک دروست کراوە و خاوەن باخەکان ئاوەکە لە خەڵکی قەتع ئەکەن و بۆ ئاودانی باخەکەی خۆیان بەکاری ئەهێنن، والله أعلم .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٩)
@salafyummat
وتی : (نەخێر، ئەوە ڕێگەی موسوڵمانانە .
وە جعفر بن محمد بن علي ڕقی لەوە بوو نوێژ بکات لەو مزگەوتانەی کە لەسەر ڕێی خەڵکی دروستکراون) .
ــــــــــــــــ
: مەبەست لە (ساباط) سەقفێکە لە نێوان دوو خانوودا، وە ژێرەوەی ڕێگەی هاتوچۆیە .
٨٢ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله پێی وتم : (دوێنێ شەو ڕۆیشتمە دەرەوە نوێژ بکەم، جا گەیشتم بە مزگەوتەکەی الحَلقاني، بینیم لەسەر ڕێگاکەیە، جا گەڕامەوە بۆ ماڵەوە و بە تەنها نوێژم کرد) .
المَروذي ئەڵێت : وە باسی ئەو مزگەوتانەی کرد کە لەسەر ڕێگان و وتی : (حوکمەکەیان ئەوەیە کە بڕوخێنرێن) .
ــــــــــــــ
: والله أعلم مەبەستی کۆمەڵە مزگەوتێک بووە کە لەسەر ڕێگەی هاتووچۆی خەڵکی دروستکراون و بوون بە هۆکاری قورسبوونی هاتوچۆی خەڵکی .
٨٣ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (ئەوانەی کە لەسەر ڕێگە ئەوەستن و کڕین و فرۆشتن دروست ئەکەن نابێت شتیان لێ بکڕدرێت) .
ــــــــــــ
: هەرکەسێک سەردانی ئیسکان لە هەولێر یان بەردەم مزگەوتی گەورەی کردبێت لە سلێمانی ئەزانێت کە ئەو کەسانەی لە ئەمسەر و ئەوسەری جادەکە ئەوەستن و شت ئەفرۆشن چەندە قەرەباڵخی و قورسی بۆ هاتووچۆی خەڵکی دروست ئەکەن .
٨٤ - المَروذي ئەڵێت : پێم گەیشت کە أبو عبدالله پرسیاری لێکرا دەربارەی پیاوێک کە شتێک لە ڕێگەکەی گرتووە*، ئایا شایەتیدانی قبوڵ ئەکرێت؟
وتی : (ئەوە کەسێکی عەدل نییە) .
ــــــــــــــ
: *واتە لەسەر ڕێگەی خەڵکی بەشێکی بۆ خۆی داگیر کردووە و کڕین و فرۆشتن ئەکات، بەوهۆیەوە ڕێگەی هاتوچۆی خەڵکی تەسک و تەنگ کردووەتەوە .
٨٥ - المَروذي ئەڵێت : وە أبو عبدالله باسی کەسێکی کرد بەشێک لە ڕێگەی قۆرغکردووە، أبو عبدالله زۆر بە توندی ئینکاریی لێ کرد و وتی : (ڕێگای موسوڵمانانی گرتووە و بۆ خۆی بەکاری ئەهێنێت!) .
٨٦ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله وتی : (حەزم لێ نییە ئاو بخورێتەوە لەو بیرانەی کە لەسەر ڕێگەی خەڵکی دروست کراون، أبو بکر المسکاني وەسیەتی کردبوو کە بیرێکی بۆ لێبدرێت، جا ئەوانیش پرسیاریان لە من کرد .
منیش وتم : (هیچ شتێک هەڵمەکەنن لەسەر ڕێگەی خەڵکی) .
٨٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : مَهدي بۆی گێڕاینەوە وتی : ضمرة بۆی گێڕاینەوە لە بلال بن کعب ـەوە وتی : (طاوُس کاتێک لە یەمەنەوە بەڕێ بکەوتایە بۆ مەککە نەی ئەخواردەوە ئیللا ئەو ئاوە کۆنانەی جاهیلیەت نەبێت - واتە ئەو بیرانەی پێش ئیسلام لێدراون - ) .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (إبراهیم ئەڵێت : طاوس حەزی لەوە نەبوو لەو بیرانە بخواتەوە کە لە ئیسلامدا لێدراون، چونکە بە پارەی کاربەدەستان لێدرابوو، وە پارەی ئەوانیش پاک و حەڵاڵ نییە) .
٨٨ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : بیرێک هەڵکەندراوە، وە کەسێکی مُخَنَّث وەسیەتی کردووە کە لەوکارەدا یارمەتی بدرێت، ئایا پێت وایە لە ئاوەکەی بخورێتەوە؟
وتی : (نەخێر، پارەی بەدەستهێنراوی مُخَنَّث پیسە، بە تەپڵ پەیدای ئەکات) .
وتم : ئەی ئەگەر مزگەوتی پێ ئاوڕشێن کرا، ئایا پێت وایە خۆ لەو مزگەوتە بپارێزرێت؟
زەردەخەنەی کرد .
ـــــــــــــ
: (مُخَنَّث) واتە پیاوێک لە جل و هەڵسوکەوت و قسەکردنیدا خۆی بە ژنان بچوێنێت، وە ئەکرێت لەو سەردەمەدا ئەوانەی کە خەریکی تەپڵ لێدان و ئەوکارانە بووبن شکڵ و شێوەیان بەو شێوەیە لێکردبێت هەتا وای لێ هاتبێت بووبێت بە سیمایەکی دیاری تەپڵ لێدەرەکان، والله أعلم .
٨٩ - المَروذي دەربارەی خواردنەوەی ئاو لە بیر پرسیار ئەکات ئەڵێت : ئەگەر کەسێک کە بێزراوە - واتە بیدعەچیە، یان کاربەدەستە - بیرەکەی هەڵکەندبێت و ئاوەکەی سارد بێت، وە بیرێکیش کەسێکی ئاسایی هەڵیکەندبێت و ئاوەکەی سارد نەبێت؟
وتی : (ئەو بیرەی کە ئەو پیاوە ئاساییە هەڵیکەندووە، ئەوەی کە سارد نییە) .
٩٠ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم لە أبو عبدالله کرد دەربارەی کەسێک کە دوو باخی بنیاتناوە لەو شوێنەدا، وە ئاو بەناو جۆگەلەدا ئەڕوات، جار جار خاوەن باخەکان ئاوەکە ئەبڕن بۆ ئاودانی خورمان و پاقلەمەنیەکان؟
وتی : (نابێت بگیرێتەوە لە خەڵکی) .
ــــــــــــــ
: واتە لەپاڵ جۆگەلە ئاوەکەدا کە ئەڕوات بۆ خەڵکی و بەکاری ئەهێنن باخێک دروست کراوە و خاوەن باخەکان ئاوەکە لە خەڵکی قەتع ئەکەن و بۆ ئاودانی باخەکەی خۆیان بەکاری ئەهێنن، والله أعلم .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٩)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
29 Oct, 16:13
٧١ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : چی ئەڵێیت دەربارەی ئەوەی کەسێک بازاڕێک دروست ئەکات، وە بە زۆر خەڵکی لێ کۆ ئەکاتەوە هەتا کڕین و فرۆشتن لەوێ بکرێت، ئایا پێت وایە لەو بازاڕە شت بکڕدرێت؟
وتی : (شوێنێکی تر بدۆزەرەوە)، پێی باش نەبوو شتی لێ بکڕدرێ .
پێی وترا : ئەی ئەگەر کەسێک شتی لەو کڕیبێت ئایا لێی ئەکڕدرێت؟
وتی : (ئەگەر کەسێک لە نێوان تۆ و ئەواندا بێت ئەوە ئاسانترە)، وە پێی وابوو کێشەی نەبێت .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (مەبەست ئەوەیە کە دەسەڵاتداران بازاڕێک بۆ خۆیان دابنێن، وە خاوەنی کاسپی و بازرگان و پیشەگەرەکان بە زۆر بگوازنەوە بۆ ئەوێ، جا شایستەترە کە دوور بکەویتەوە لەو بازاڕە هێندەی توانا، ئەگەر کەسێک شتێکی لێکڕی و دەرچوو فرۆشتی بە کەسێکی دیکە، ئەوە دووەم کەس کێشەی نییە، چونکە خودی خۆی نەچووەتە شوێنە بێزراوەکەوە) .
٧٢ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە . . . لە هِشام بن حَسَّان القُردوسي وتی : (الحسن و إبن سیرین حەزیان نەئەکرد هیچ شتێک لە دەسەڵاتداران و کاربەدەستان بکڕن) .
٧٣ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : جلێکم کڕی لە کەسێک؟ مەبەستم ئەوەیە کە ڕقم لە قسەکردن و کڕین و فرۆشتنە لەگەڵی - واتە بیدعەچیە -
وتی : (وازی لێ بهێنە هەتا بەدوایدا ئەگەڕێم) .
پاش ماوەیە پرسیارم لێ کردەوە .
وتی : (خۆت بپارێزە لە کڕینی شت لێی) .
وتم : ئەگەر لێم کڕیبێت و نەمزانیبێت؟ - واتە نەمزانیبێت بیدعەچیە -
وتی : (ئەگەر توانیت ئەو شتە بگێڕیتەوە کە کڕیوتە ئەوە بیکە) .
وتم : ئەی ئەگەر نەمتوانی ئایا هێندەی نرخی شتەکە پارە ببەخشم؟
وتی : (حەزناکەم وا لە خەڵکی بکەم ئەم کارە بکەن، پارەکانیان ئەڕوات) .
وتم : ئەی چی بکەم؟
وتی : (نازانم، حەزناکەم قسەی تێدا بکەم بە هیچ شتێک) .
وتم : ئەمەوێت مەزهەبی تۆ بزانم .
وتی : (ئایا نەتکڕیوە لەکاتێکدا نەتزانیوە؟) .
وتم : بەڵێ .
وتی : (حەزناکەم قسەی تێدا بکەم بە هیچ شتێک، بەڵام کەمترین شت ئەوەیە کە چواریەک بکرێت بە خێر، وە خۆ بپارێزرێت لە کڕین و فرۆشتن لەگەڵیان) .
المَروذي وتی : ئەم پرسیارە تەنها دەربارەی جەهمیەکانە .
٧٤ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ڕیوایەت ئەکرێت لە یوسف بن أسباط ـەوە کە : الثوري و إبن المبارک کەلوپەلەکەی لەلای خزمەتکارەکەی بەجێهێشتووە، جا جلێکی فرۆشتووە بە کەسێک کە فرۆشتن پێی بێزراوە . الثوري وتی : (هێندەی نرخەکەی ئەبەخشرێت) واتە نرخی جلەکە .
وە إبن المبارک وتی : (یەک لەسەر چواری ئەکرێت بە خێر) .
وە پیاوەکەش وتوویەتی : (دڵم ئیسراحەت ناکات هەتا ئەوەی لە تورەکەکەدایە نەیبەخشم)، وە درهەمەکانی خستبوویە ناو کیسەکەوە .
أبو عبدالله وتی : (بَارَکَ اللهُ فیِهِ) .
٧٥ - المَروذي ئەڵێت : وە پرسیارم کرد لە أبو عبدالله جارێکی تر، وتم : پۆشاک ئەفرۆشم، دواتر بۆم دەرئەکەوێت کە فرۆشتوومە بە کەسێک کە بێزراوە لەلام؟
وتی : (یەک لەسەر چواری بکە بە خێر) .
٧٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی إسحاق بن أبي عمرو بووم وتی : پرسیارمان لە وکیع بن الجراح کرد دەربارەی موعامەلەکردن لەگەڵ ئەهلی مەعاصی؟
وتی : (تێکی ئەدات) .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (ئەگەر کەسە عاصي ـەکە پارەی حەرامی پەیدا ئەکرد، ئەوە ئەو کەسەیە کە نەهی ئەکرێت لە موعامەلەکردن لەگەڵی، وە ئەگەر پارەکەی حەڵاڵ بوو و مەعصیەتەکەی لە جگە لە پەیداکردنی پارەدا بوو ئەوە کێشە نییە موعامەلەی لەگەڵ بکرێت) .
٧٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله وتی : أبو طالب إبن العباد بۆی گێڕامەوە لە محمد بن سیرین کە : (خزمەتکارەکەی ناردووە خواردنێکی بۆ بکڕێت لەلای بەندەری کەشتیەکان .
کاتێک گەڕاوەتەوە پێی وتووە : (تۆ چیت کردووە؟! بڕۆ بیگەڕێنەرەوە) .
وە پێی خۆش نەبوو چونکە لە الصَّوافي بوو .
ـــــــــــــــ
: (الصَّوافي) ئەو موڵک و زەویەیە کە سوڵتان و دەسەڵاتدار ئەیدا بە کەسە تایبەتەکانی خۆی .
٧٨ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی شت کڕین لە هاوشێوەی باخەکانی إبن رباح، ئایا شتی لێ ئەکڕدرێت؟
وتی : (خۆی لێ ئەپارێزرێت) وە پێی باش نەبوو .
ـــــــــــــ
: (باخەکانی إبن رباح) مەبەستی لە ئەوانەی أبو إسحاق إبراهیم بن رباح الجوهري ـە، کە کاربەدەست بوو لەلای المأمون، ئەو زەویەی کە پێی دابوو لەپاڵ زەویەکەی إبن أبي دؤاد ـدا بوو .
٧٩ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : پیاوێک دایکێکی نەخۆشی هەیە، وە باوکی پیاوەیە خشتی لە شوێنێکی بێزراو کڕیوە - وە بە زۆرداریە - وە زەوی ماڵەکەی کردووە بەو خشتە، ئایا پێت وایە ئەو کوڕە بڕواتە ژوورەوە بۆ لای دایکی؟
وتی : (نەخێر، چۆن ئەڕواتە ژوورەوە، ئایا نایەوێت پێی پێدا بنێت؟) .
=
وتی : (شوێنێکی تر بدۆزەرەوە)، پێی باش نەبوو شتی لێ بکڕدرێ .
پێی وترا : ئەی ئەگەر کەسێک شتی لەو کڕیبێت ئایا لێی ئەکڕدرێت؟
وتی : (ئەگەر کەسێک لە نێوان تۆ و ئەواندا بێت ئەوە ئاسانترە)، وە پێی وابوو کێشەی نەبێت .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (مەبەست ئەوەیە کە دەسەڵاتداران بازاڕێک بۆ خۆیان دابنێن، وە خاوەنی کاسپی و بازرگان و پیشەگەرەکان بە زۆر بگوازنەوە بۆ ئەوێ، جا شایستەترە کە دوور بکەویتەوە لەو بازاڕە هێندەی توانا، ئەگەر کەسێک شتێکی لێکڕی و دەرچوو فرۆشتی بە کەسێکی دیکە، ئەوە دووەم کەس کێشەی نییە، چونکە خودی خۆی نەچووەتە شوێنە بێزراوەکەوە) .
٧٢ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە . . . لە هِشام بن حَسَّان القُردوسي وتی : (الحسن و إبن سیرین حەزیان نەئەکرد هیچ شتێک لە دەسەڵاتداران و کاربەدەستان بکڕن) .
٧٣ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : جلێکم کڕی لە کەسێک؟ مەبەستم ئەوەیە کە ڕقم لە قسەکردن و کڕین و فرۆشتنە لەگەڵی - واتە بیدعەچیە -
وتی : (وازی لێ بهێنە هەتا بەدوایدا ئەگەڕێم) .
پاش ماوەیە پرسیارم لێ کردەوە .
وتی : (خۆت بپارێزە لە کڕینی شت لێی) .
وتم : ئەگەر لێم کڕیبێت و نەمزانیبێت؟ - واتە نەمزانیبێت بیدعەچیە -
وتی : (ئەگەر توانیت ئەو شتە بگێڕیتەوە کە کڕیوتە ئەوە بیکە) .
وتم : ئەی ئەگەر نەمتوانی ئایا هێندەی نرخی شتەکە پارە ببەخشم؟
وتی : (حەزناکەم وا لە خەڵکی بکەم ئەم کارە بکەن، پارەکانیان ئەڕوات) .
وتم : ئەی چی بکەم؟
وتی : (نازانم، حەزناکەم قسەی تێدا بکەم بە هیچ شتێک) .
وتم : ئەمەوێت مەزهەبی تۆ بزانم .
وتی : (ئایا نەتکڕیوە لەکاتێکدا نەتزانیوە؟) .
وتم : بەڵێ .
وتی : (حەزناکەم قسەی تێدا بکەم بە هیچ شتێک، بەڵام کەمترین شت ئەوەیە کە چواریەک بکرێت بە خێر، وە خۆ بپارێزرێت لە کڕین و فرۆشتن لەگەڵیان) .
المَروذي وتی : ئەم پرسیارە تەنها دەربارەی جەهمیەکانە .
٧٤ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : ڕیوایەت ئەکرێت لە یوسف بن أسباط ـەوە کە : الثوري و إبن المبارک کەلوپەلەکەی لەلای خزمەتکارەکەی بەجێهێشتووە، جا جلێکی فرۆشتووە بە کەسێک کە فرۆشتن پێی بێزراوە . الثوري وتی : (هێندەی نرخەکەی ئەبەخشرێت) واتە نرخی جلەکە .
وە إبن المبارک وتی : (یەک لەسەر چواری ئەکرێت بە خێر) .
وە پیاوەکەش وتوویەتی : (دڵم ئیسراحەت ناکات هەتا ئەوەی لە تورەکەکەدایە نەیبەخشم)، وە درهەمەکانی خستبوویە ناو کیسەکەوە .
أبو عبدالله وتی : (بَارَکَ اللهُ فیِهِ) .
٧٥ - المَروذي ئەڵێت : وە پرسیارم کرد لە أبو عبدالله جارێکی تر، وتم : پۆشاک ئەفرۆشم، دواتر بۆم دەرئەکەوێت کە فرۆشتوومە بە کەسێک کە بێزراوە لەلام؟
وتی : (یەک لەسەر چواری بکە بە خێر) .
٧٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی إسحاق بن أبي عمرو بووم وتی : پرسیارمان لە وکیع بن الجراح کرد دەربارەی موعامەلەکردن لەگەڵ ئەهلی مەعاصی؟
وتی : (تێکی ئەدات) .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (ئەگەر کەسە عاصي ـەکە پارەی حەرامی پەیدا ئەکرد، ئەوە ئەو کەسەیە کە نەهی ئەکرێت لە موعامەلەکردن لەگەڵی، وە ئەگەر پارەکەی حەڵاڵ بوو و مەعصیەتەکەی لە جگە لە پەیداکردنی پارەدا بوو ئەوە کێشە نییە موعامەلەی لەگەڵ بکرێت) .
٧٧ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله وتی : أبو طالب إبن العباد بۆی گێڕامەوە لە محمد بن سیرین کە : (خزمەتکارەکەی ناردووە خواردنێکی بۆ بکڕێت لەلای بەندەری کەشتیەکان .
کاتێک گەڕاوەتەوە پێی وتووە : (تۆ چیت کردووە؟! بڕۆ بیگەڕێنەرەوە) .
وە پێی خۆش نەبوو چونکە لە الصَّوافي بوو .
ـــــــــــــــ
: (الصَّوافي) ئەو موڵک و زەویەیە کە سوڵتان و دەسەڵاتدار ئەیدا بە کەسە تایبەتەکانی خۆی .
٧٨ - المَروذي ئەڵێت : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله دەربارەی شت کڕین لە هاوشێوەی باخەکانی إبن رباح، ئایا شتی لێ ئەکڕدرێت؟
وتی : (خۆی لێ ئەپارێزرێت) وە پێی باش نەبوو .
ـــــــــــــ
: (باخەکانی إبن رباح) مەبەستی لە ئەوانەی أبو إسحاق إبراهیم بن رباح الجوهري ـە، کە کاربەدەست بوو لەلای المأمون، ئەو زەویەی کە پێی دابوو لەپاڵ زەویەکەی إبن أبي دؤاد ـدا بوو .
٧٩ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : پیاوێک دایکێکی نەخۆشی هەیە، وە باوکی پیاوەیە خشتی لە شوێنێکی بێزراو کڕیوە - وە بە زۆرداریە - وە زەوی ماڵەکەی کردووە بەو خشتە، ئایا پێت وایە ئەو کوڕە بڕواتە ژوورەوە بۆ لای دایکی؟
وتی : (نەخێر، چۆن ئەڕواتە ژوورەوە، ئایا نایەوێت پێی پێدا بنێت؟) .
=
| سەلەفی ئوممەت |
29 Oct, 16:13
=
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (مەبەست لەم بابەتە ئەوەیە کە مادەم ماڵەکە ڕووپۆش کراوە بە شتێکی زۆرداری، ئەوە حەڵاڵ نییە بۆی بڕواتە ناوی هەتا ئەگەر دایکیشی نەخۆش بێت، جائیز نییە منداڵەکە بڕواتە ئەو ماڵەوە بۆ بەسەرکردنەوەی دایکی) .
٨٠ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (إبن المبارک نوێژی نەئەکرد لە مَرو لە مزگەوتی الجامع ئیللا نوێژی جومعە نەبێت، وە وای نەئەبینی نوێژی سوننەتی تێدا بکرێت) .
وتم بە أبو عبدالله : لەبەر چ هۆکارێک؟
وتی : (لەبەر ئەوەی أبو مسلم - کاربەدەستێک بووە - شتێکی تیایدا بە زۆر بۆ خۆی داگیر کردووە) .
پێم وت : فەرموودەی أبي بَکرة؟
وتی : (بەڵێ، زیاد - کاربەدەستێک بووە - دارێکی داگیرکردبوو، سێبەرێکی دروست کردبوو، أبو بَکرة رضي الله عنها نوێژی لە ژێریدا نەئەکرد) .
وتم : بۆ ئەوە ئەڕۆیت؟ - واتە ئەوە هەڵئەبژێریت و مەزهەبتە -
وتی : (بەڵێ) .
ــــــــــــــــ
- الکوسج وتی : وتم : پیاوێک لە خەڵکی خۆراسان بە سفیان الثوري وت : مزگەوتی مَرو بە زۆر داگیر کراوە و ماڵەکانی دەوروبەری ڕووخێنراوە و خراونەتە ناو مزگەوتەکە - واتە تەخت کراون و بوون بە بەشێک لە مزگەوتەکە - وە پرسیاری لێکرد دەربارەی نوێژکردن لەناویدا، وە وتی : (ئێمە تەنها لەوێ ئەتوانین جومعە بکەین) .
سُفیان وتی : (نوێژی جومعەی تێدا بکە، وە نوێژی سوننەتی تێدا مەکە) .
أحمد وتی : (چەندە باشی وتووە) .
📚 مسائل الکوسج : (٥٤٧)
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٨)
@salafyummat
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم وتەیەدا نووسراوە : (مەبەست لەم بابەتە ئەوەیە کە مادەم ماڵەکە ڕووپۆش کراوە بە شتێکی زۆرداری، ئەوە حەڵاڵ نییە بۆی بڕواتە ناوی هەتا ئەگەر دایکیشی نەخۆش بێت، جائیز نییە منداڵەکە بڕواتە ئەو ماڵەوە بۆ بەسەرکردنەوەی دایکی) .
٨٠ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (إبن المبارک نوێژی نەئەکرد لە مَرو لە مزگەوتی الجامع ئیللا نوێژی جومعە نەبێت، وە وای نەئەبینی نوێژی سوننەتی تێدا بکرێت) .
وتم بە أبو عبدالله : لەبەر چ هۆکارێک؟
وتی : (لەبەر ئەوەی أبو مسلم - کاربەدەستێک بووە - شتێکی تیایدا بە زۆر بۆ خۆی داگیر کردووە) .
پێم وت : فەرموودەی أبي بَکرة؟
وتی : (بەڵێ، زیاد - کاربەدەستێک بووە - دارێکی داگیرکردبوو، سێبەرێکی دروست کردبوو، أبو بَکرة رضي الله عنها نوێژی لە ژێریدا نەئەکرد) .
وتم : بۆ ئەوە ئەڕۆیت؟ - واتە ئەوە هەڵئەبژێریت و مەزهەبتە -
وتی : (بەڵێ) .
ــــــــــــــــ
- الکوسج وتی : وتم : پیاوێک لە خەڵکی خۆراسان بە سفیان الثوري وت : مزگەوتی مَرو بە زۆر داگیر کراوە و ماڵەکانی دەوروبەری ڕووخێنراوە و خراونەتە ناو مزگەوتەکە - واتە تەخت کراون و بوون بە بەشێک لە مزگەوتەکە - وە پرسیاری لێکرد دەربارەی نوێژکردن لەناویدا، وە وتی : (ئێمە تەنها لەوێ ئەتوانین جومعە بکەین) .
سُفیان وتی : (نوێژی جومعەی تێدا بکە، وە نوێژی سوننەتی تێدا مەکە) .
أحمد وتی : (چەندە باشی وتووە) .
📚 مسائل الکوسج : (٥٤٧)
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٨)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
25 Oct, 16:46
▫️بەریبوونی یحیی بن سلام ـی (١٢٤ - ٢٠٠ هـ) موفەسیر لە ئیرجاء
- أبو العرب محمد بن أحمد بن تمیم التمیمي (٣٣٣ هـ) ئەڵێت : (پرسیارم لە یحیی بن محمد بن یحیی بن سلام کرد کاتێک خۆم و خۆی بووین سەبارەت وتەی باپیری دەربارەی ئیمان؟
پێی وتم : (باپیرم ئەیوت : ئیمان وتە و کردار و نیەتە) .
وە یحیی کەسێکی متمانەپێکراوی ڕاستگۆ بوو تەنها ڕاستیی دەربارەی باپیری ئەوت) .
- أبو العرب ئەڵێت : (وە لە أبو القاسم السدري ـەوە کە بۆ عیسی بن مسکین ـی نووسی : عون بن یوسف هەواڵی پێداین وتی : وتم بە یحیی بن سلام : خەڵکی تۆمەتبارت ئەکەن بە ئیرجاء .
جا یحیی ڕیشی بە دەستی گرت و وتی : (ئا لەم ڕیشە بسووتێنە بە ئاگر ئەگەر هەرگیز بە ئیرجاء نزیکبووبێتمەوە لە الله عز وجل) .
بە عیسی وترا : تۆ چی ئەڵێیت دەربارەی؟
وتی : (والله ئەو باشترە لە ئێمە، بەڕاستی الله بەری کردووە لەوەی کە دەربارەی ئەڵێن) .
وە لە ڕیوایەتێکی تردا ئەڵێت : (چۆن - عەقیدەی ئیرجاء ـی - هەیە لەکاتێکدا پێی وتوون کە بیدعەیە؟ - واتە عەقیدەی ئیرجاء - ) .
- سلیمان بن سالم وتی : (لەبەر ئەوە ئیرجاء درایە پاڵ یحیی بن سلام کە موسی بن معاویة الصمادعي ڕۆیشت بۆ لای و پرسیاری لێکرد : ئەی أبو زکریا، گەیشتیت بە خەڵکی چیان ئەوت دەربارەی ئیمان؟
وتی : (گەیشتم بە مالک و سفیان الثوري و جگە لەوان ئەیانوت : ئیمان وتە و کردەوەیە .
وە گەیشتم بە مالک بن مغول و فطر بن خلیفة و عمر بن ذر ئەیانوت : ئیمان وتەیە) .
جا موسی هەواڵی دا بە سحنون بن سعید دەربارەی ئەوەی یحیی باسی کردووە لە مالک بن مغول و فطر بن خلیفة و عمر بن ذر، وە باسی ئەوەی بۆ نەکرد کە لە جگە لەوانەوە گێڕایەوە - واتە عەقیدەی ئەهلی سوننە - .
ئیتر سحنون وتی : ئەو مورجیئەیە) .
- عون بن یوسف وتی : لەلای عبدالله بن وهب بووم و بەسەریدا ئەخوێندرایەوە، بەسەر فەرموودەیەکەی یحیی بن سلام ـدا تێپەڕین .
وتی : (بیسڕەرەوە) .
وتم : بۆچی ئەیسڕیتەوە الله باشت بکات؟
وتی : (پێم گەیشتووە کە بۆچوونی ئیرجاء ـی هەیە) .
وتم : من لێم کۆڵیەوە دەربارەی ئەوە .
پێی وتم : (تۆ؟) .
پێم وت : بەڵێ .
پێی وتم : (چی پێ وتیت؟) .
وتم : یحیی پێی وتم : (پەنا بە الله لەوەی ئەوە بۆچوونی من بێت، یان دینداری بۆ الله بەوەوە بکەم، بەڵکو تەنها وتەیانێک بوو گێڕامەوە لە پیاوانێک کە ئەڵێن : ئیمان وتەیە .
وە لە پیاوانێکی دیکە کە ئەڵێن : ئیمان وتە و کردەوەیە .
جا منیش ئەوەم باس کرد کە لێیانەوە بیستوومە) .
إبن وهب پێی وتم : ڕزگارت کردم الله ڕزگارت بکات .
وە کاتێک گەیشتمەوە قیروان یحیی هێشتا لە ژیاندا مابوو، هات بەرەو پیریم و سەلامی لێ کردم و وتی : (ئەی أبو محمد ئەو ئامادەبوون و هەڵوێستەتم پێ گەیشت، الله پاداشتت بداتەوە، والله هیچ شتێکم نەوتووە جگە لە حەق، وە هەرگیز نزیک نەبوومەتەوە پێی - واتە بە ئیرجاء - لە الله عز وجل) .
📚 طبقات علماء إفریقیة
@salafyummat
- أبو العرب محمد بن أحمد بن تمیم التمیمي (٣٣٣ هـ) ئەڵێت : (پرسیارم لە یحیی بن محمد بن یحیی بن سلام کرد کاتێک خۆم و خۆی بووین سەبارەت وتەی باپیری دەربارەی ئیمان؟
پێی وتم : (باپیرم ئەیوت : ئیمان وتە و کردار و نیەتە) .
وە یحیی کەسێکی متمانەپێکراوی ڕاستگۆ بوو تەنها ڕاستیی دەربارەی باپیری ئەوت) .
- أبو العرب ئەڵێت : (وە لە أبو القاسم السدري ـەوە کە بۆ عیسی بن مسکین ـی نووسی : عون بن یوسف هەواڵی پێداین وتی : وتم بە یحیی بن سلام : خەڵکی تۆمەتبارت ئەکەن بە ئیرجاء .
جا یحیی ڕیشی بە دەستی گرت و وتی : (ئا لەم ڕیشە بسووتێنە بە ئاگر ئەگەر هەرگیز بە ئیرجاء نزیکبووبێتمەوە لە الله عز وجل) .
بە عیسی وترا : تۆ چی ئەڵێیت دەربارەی؟
وتی : (والله ئەو باشترە لە ئێمە، بەڕاستی الله بەری کردووە لەوەی کە دەربارەی ئەڵێن) .
وە لە ڕیوایەتێکی تردا ئەڵێت : (چۆن - عەقیدەی ئیرجاء ـی - هەیە لەکاتێکدا پێی وتوون کە بیدعەیە؟ - واتە عەقیدەی ئیرجاء - ) .
- سلیمان بن سالم وتی : (لەبەر ئەوە ئیرجاء درایە پاڵ یحیی بن سلام کە موسی بن معاویة الصمادعي ڕۆیشت بۆ لای و پرسیاری لێکرد : ئەی أبو زکریا، گەیشتیت بە خەڵکی چیان ئەوت دەربارەی ئیمان؟
وتی : (گەیشتم بە مالک و سفیان الثوري و جگە لەوان ئەیانوت : ئیمان وتە و کردەوەیە .
وە گەیشتم بە مالک بن مغول و فطر بن خلیفة و عمر بن ذر ئەیانوت : ئیمان وتەیە) .
جا موسی هەواڵی دا بە سحنون بن سعید دەربارەی ئەوەی یحیی باسی کردووە لە مالک بن مغول و فطر بن خلیفة و عمر بن ذر، وە باسی ئەوەی بۆ نەکرد کە لە جگە لەوانەوە گێڕایەوە - واتە عەقیدەی ئەهلی سوننە - .
ئیتر سحنون وتی : ئەو مورجیئەیە) .
- عون بن یوسف وتی : لەلای عبدالله بن وهب بووم و بەسەریدا ئەخوێندرایەوە، بەسەر فەرموودەیەکەی یحیی بن سلام ـدا تێپەڕین .
وتی : (بیسڕەرەوە) .
وتم : بۆچی ئەیسڕیتەوە الله باشت بکات؟
وتی : (پێم گەیشتووە کە بۆچوونی ئیرجاء ـی هەیە) .
وتم : من لێم کۆڵیەوە دەربارەی ئەوە .
پێی وتم : (تۆ؟) .
پێم وت : بەڵێ .
پێی وتم : (چی پێ وتیت؟) .
وتم : یحیی پێی وتم : (پەنا بە الله لەوەی ئەوە بۆچوونی من بێت، یان دینداری بۆ الله بەوەوە بکەم، بەڵکو تەنها وتەیانێک بوو گێڕامەوە لە پیاوانێک کە ئەڵێن : ئیمان وتەیە .
وە لە پیاوانێکی دیکە کە ئەڵێن : ئیمان وتە و کردەوەیە .
جا منیش ئەوەم باس کرد کە لێیانەوە بیستوومە) .
إبن وهب پێی وتم : ڕزگارت کردم الله ڕزگارت بکات .
وە کاتێک گەیشتمەوە قیروان یحیی هێشتا لە ژیاندا مابوو، هات بەرەو پیریم و سەلامی لێ کردم و وتی : (ئەی أبو محمد ئەو ئامادەبوون و هەڵوێستەتم پێ گەیشت، الله پاداشتت بداتەوە، والله هیچ شتێکم نەوتووە جگە لە حەق، وە هەرگیز نزیک نەبوومەتەوە پێی - واتە بە ئیرجاء - لە الله عز وجل) .
📚 طبقات علماء إفریقیة
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
24 Oct, 17:29
=
٤٠ - المَروذي ئەڵێت : وترا بە أبو عبدالله : کەسانێک خۆیان ئەپاراست لەوەی ئاگر بکەنەوە بە شیاکە - تەپاڵەی - گامێشەکان .
وتی : (بەڵێ، ئەوترێت کە بنچینەکەی باش نییە) .
ــــــــــــــــ
: هۆکاری خۆپاراستنی خەڵکی طرسوس بەرهەمە شیری و بگرە پیسایی ئەو گامێشانە ئەوەیە لە سەردەمی خەلافەتی ئەمەویدا ژمارەیەکی زۆر گامێش نێردراون بۆ نێوان أنطاكية و المصیصة، کاتێک خەلافەتی ئەمەویەکان ڕووخاوە و عەباسیەکان هاتوونەتە سەر حوکم بەشێک لە خەڵکی ئەوێ بە فرسەتیان زانیوە دەستیان گرتووە بەسەر گامێشەکاندا و بردویانن بۆ خۆیان، هەر لەبەر ئەمەشە ئیمام ئەڵێت (ئەوترێت کە بنچینەکەی باش نییە)، واتە لە ئەسڵەوە ئەم گامێشانە بە کڕین و فرۆشتنێکی شەرعی، یان بە میراتی، یان هەرجۆرێکی تر کە شەرعیە نەماوەتەوە بۆ ئەو خەڵکە .
ئەم حاڵەتانە ئەکرێت لەم سەردەمەشدا ڕووبدات وە ڕووی داوە، کاتێک بەعس ڕووخا لە عێڕاق خەڵکانێک ڕۆیشتن بۆ خوارەوەی عێراق و تاڵانیەکانی زۆریان کرد و هێنایانەوە بۆ کوردوستان، هەبوو سەیارەی دزیبوو و ئەیفرۆشت، جا دەربارەی ئەو سەیارەیە ئەوترێت ئەسڵ و بنچینەکەی باش نییە، والله أعلم .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٤)
@salafyummat
٤٠ - المَروذي ئەڵێت : وترا بە أبو عبدالله : کەسانێک خۆیان ئەپاراست لەوەی ئاگر بکەنەوە بە شیاکە - تەپاڵەی - گامێشەکان .
وتی : (بەڵێ، ئەوترێت کە بنچینەکەی باش نییە) .
ــــــــــــــــ
: هۆکاری خۆپاراستنی خەڵکی طرسوس بەرهەمە شیری و بگرە پیسایی ئەو گامێشانە ئەوەیە لە سەردەمی خەلافەتی ئەمەویدا ژمارەیەکی زۆر گامێش نێردراون بۆ نێوان أنطاكية و المصیصة، کاتێک خەلافەتی ئەمەویەکان ڕووخاوە و عەباسیەکان هاتوونەتە سەر حوکم بەشێک لە خەڵکی ئەوێ بە فرسەتیان زانیوە دەستیان گرتووە بەسەر گامێشەکاندا و بردویانن بۆ خۆیان، هەر لەبەر ئەمەشە ئیمام ئەڵێت (ئەوترێت کە بنچینەکەی باش نییە)، واتە لە ئەسڵەوە ئەم گامێشانە بە کڕین و فرۆشتنێکی شەرعی، یان بە میراتی، یان هەرجۆرێکی تر کە شەرعیە نەماوەتەوە بۆ ئەو خەڵکە .
ئەم حاڵەتانە ئەکرێت لەم سەردەمەشدا ڕووبدات وە ڕووی داوە، کاتێک بەعس ڕووخا لە عێڕاق خەڵکانێک ڕۆیشتن بۆ خوارەوەی عێراق و تاڵانیەکانی زۆریان کرد و هێنایانەوە بۆ کوردوستان، هەبوو سەیارەی دزیبوو و ئەیفرۆشت، جا دەربارەی ئەو سەیارەیە ئەوترێت ئەسڵ و بنچینەکەی باش نییە، والله أعلم .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٤)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
24 Oct, 17:29
٣١ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە وتی : هاشم بن القاسم بۆی گێڕاینەوە وتی : الفضیل بن مرزوق بۆی گێڕاینەوە لە عدي بن ثابت لە أبي حازم لە أبو هریرة رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ فەرمووی : (ئەی خەڵکینە، الله پاک و بێگەردە، وە تەنها پاک و بێگەرد قبووڵ ئەکات، وە الله فەرمانی بە ئیمانداران کردووە بەوەی کە فەرمانی بە پێغەمبەران کردووە .
فەرموویەتی : | یَـٰۤأَیُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُوا۟ مِنَ ٱلطَّیِّبَـٰتِ وَٱعۡمَلُوا۟ صَـٰلِحًاۖ | (المُؤۡمِنُون : ٥١) .
وە فەرموویەتی : | یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوۤا۟ أَنفِقُوا۟ مِن طَیِّبَـٰتِ مَا كَسَبۡتُمۡ | (البَقَرَة : ٢٦٧) .
پیاوی وا هەیە ماوەیەکی زۆر لە گەشتدایە، قژی بژ و خۆڵاویە، دەستەکانی بەرز ئەکاتەوە بۆ ئاسمان ئەڵێت (ئەی پەروەردگارم، ئەی پەروەردگارم) .
لەکاتێکدا خواردنەکەی حەرامە، وە خواردنەوەی حەرامە، وە خواردنی حەرامی پێدراوە، جا چۆن و لەکوێوە وەڵامی دوعای ئەمە ئەدرێتەوە؟!) .
٣٢ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە لە سلیمان بن صرد رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ فەرمووی : (خۆتان پاک ڕابگرن) .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم فەرموودەدا نووسراوە : (خۆتان پاک ڕابگرن لە خواردنی حەرام، تا کاروکردەوە و گوێڕایەڵیەکانتان قبووڵ بکرێت و بەرەکەت بخرێتە ناو کار و کردەوەکانتانەوە) .
٣٣ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو صالح المشکان بووم وتی : جعفر بن أبي خالد وتی : سەلامی من بە بشر بن الحارث بگەیەنە .
بشر پێی وتم : (پێی بڵێ : قەڵەویت، خۆت لاواز بکە) واتە : لە تاوان .
ـــــــــــــ
: جعفر بن أبي خالد یەکێک بووە لەوانەی کە لە حکومەتی ئەو سەردەمەدا پۆستی هەبووە .
٣٤ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : لێتەوە بیگێڕمەوە؟ جا مۆڵەتی پێدام .
أسباط وتی : العلاء بن المسیب بۆی گێڕاینەوە لە عمرو بن مرة لە مجاهد وتی : (الله تبارک وتعالی وەحی کرد داود علیه السلام : (تەقوات هەبێت و بترسە، با الله لەسەر تاوانێک نەتگرێت بەو هۆیەوە هەرگیز تەماشات نەکاتەوە و کاتێک گەیشتیتەوە پێی بەڵگەت پێ نەبێت) .
٣٥ - المَروذي ئەڵێت : . . . وتی گوێبیستی عمر بن ذر بووم وتی : (ئەی بەندەکانی الله، فریو مەخۆن و مەخەڵەتێن بە ئارامگری الله تعالی لەسەرتان، وە ئاگاداری تووڕەبوونەکەی بن، چونکە ئەو تبارک وتعالی لە کتێبەکەیدا فەرموویەتی : | فَلَمَّاۤ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَـٰهُمۡ أَجۡمَعِینَ | (الزُّخۡرُف : ٥٥) .
٣٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (محمد بن عبدالله بن إدریس پێشنوێژی بۆ ئەکردین، دەستبەسەر بوو، پێشنوێژی ئەکرد و ئەڕۆشتەوە ژوور - واتە بۆ ئەو شوێنەی کە لێی دەستبەسەر کرابوو -
من پێم وت : ڕێگە ئەدەم بە عبدالله بن إدریس .
جا کوڕەکەی پێی وت : (یان من هەڵئەبژێریت، یان ئەو پارەیە) .
جا عبدالله پارەکەی ڕەت کردەوە .
ئەوەی کە ڕوویدا بریتیبوو لەوەی پارەیەکی بۆ نێردرابوو تا بیبەخشێتەوە، بەڵام ڕەتی کردەوە و قبووڵی نەکرد) .
ـــــــــــــ
: پێئەچێت عبدالله بن إدریس الأودي (١٩٢ هـ) ئەو پارەیەی لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە یان کەسێکی خراپەوە بۆ هاتبێت بۆیە کوڕەکەی ئاوا دەربارەی توند بووە .
- أبو حاتِم الرازي دەربارەی عبدالله بن إدریس الأودي ئەڵێت : (بەڵگەیە، پێشەوایەکە لە پێشەوای موسوڵمانان) .
- إبن عَرَفَة ئەڵێت : (لە کوفە کەسم نەبینیوە لە ئەو باشتر بێت) .
- وە دەربارەی وتراوە : (لە کوفە هیچ کەسێکی لێ نەبوو خواپەرستتر بێت لە عبدالله بن إدریس) .
- حسین العَنقَزي ئەڵێت : کاتێک عبدالله بن إدریس گەیشتە سەرەمەرگ کچەکەی گریا، پێی وت : (مەگری کچی خۆم، لەم ماڵەدا چوار هەزار جار قورئانم خەتم کردووە) .
- إبن عمار الموصلي وتی : (إبن إدریس لە بەندە صالح ـەکانی الله بوو، لە خاوەن زوهدەکان بوو، کوڕەکەی لەخۆی خواپەرستتر بوو، وە لە کوفە هیچ کەسێکم نەبینی باشتر بێت لە عبدالله بن إدریس) .
٣٧ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (محمد لە عبدالله بن إدریس ـی باوکی باشتر بوو) .
٣٨ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی عبدالوهاب بن الوراق بووم وتی : لە حەج هاتەوە - واتە محمد بن عبدالله بن إدریس - وە هاوەڵانی فەرموودە لەلای باوکی بوون .
پێیان وت - واتە بە عبدالله - : یان فەرموودەمان بۆ ئەگێڕیتەوە یان لەلای محمد شکایەتت لێ ئەکەین .
وتی : (بۆتان ئەگێڕمەوە، لای ئەو شکاتم لێ مەکەن) .
٣٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (بینیم لە طَرَسوس خۆیان ئەپاراست لە گامێشەکان، وە المَصِل و هیچ شتێکی ترییان نە ئەکڕی) .
ــــــــــــــ
: (المَصِل) بەرهەمێکی شیریە .
=
فەرموویەتی : | یَـٰۤأَیُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُوا۟ مِنَ ٱلطَّیِّبَـٰتِ وَٱعۡمَلُوا۟ صَـٰلِحًاۖ | (المُؤۡمِنُون : ٥١) .
وە فەرموویەتی : | یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوۤا۟ أَنفِقُوا۟ مِن طَیِّبَـٰتِ مَا كَسَبۡتُمۡ | (البَقَرَة : ٢٦٧) .
پیاوی وا هەیە ماوەیەکی زۆر لە گەشتدایە، قژی بژ و خۆڵاویە، دەستەکانی بەرز ئەکاتەوە بۆ ئاسمان ئەڵێت (ئەی پەروەردگارم، ئەی پەروەردگارم) .
لەکاتێکدا خواردنەکەی حەرامە، وە خواردنەوەی حەرامە، وە خواردنی حەرامی پێدراوە، جا چۆن و لەکوێوە وەڵامی دوعای ئەمە ئەدرێتەوە؟!) .
٣٢ - المَروذي ئەڵێت : أبو عبدالله بۆی گێڕاینەوە لە سلیمان بن صرد رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ فەرمووی : (خۆتان پاک ڕابگرن) .
ــــــــــــــ
: لە یەکێک لە دەستنووسەکانی کتێبەکەدا لە ڕوونکردنەوەی ئەم فەرموودەدا نووسراوە : (خۆتان پاک ڕابگرن لە خواردنی حەرام، تا کاروکردەوە و گوێڕایەڵیەکانتان قبووڵ بکرێت و بەرەکەت بخرێتە ناو کار و کردەوەکانتانەوە) .
٣٣ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو صالح المشکان بووم وتی : جعفر بن أبي خالد وتی : سەلامی من بە بشر بن الحارث بگەیەنە .
بشر پێی وتم : (پێی بڵێ : قەڵەویت، خۆت لاواز بکە) واتە : لە تاوان .
ـــــــــــــ
: جعفر بن أبي خالد یەکێک بووە لەوانەی کە لە حکومەتی ئەو سەردەمەدا پۆستی هەبووە .
٣٤ - المَروذي ئەڵێت : وتم بە أبو عبدالله : لێتەوە بیگێڕمەوە؟ جا مۆڵەتی پێدام .
أسباط وتی : العلاء بن المسیب بۆی گێڕاینەوە لە عمرو بن مرة لە مجاهد وتی : (الله تبارک وتعالی وەحی کرد داود علیه السلام : (تەقوات هەبێت و بترسە، با الله لەسەر تاوانێک نەتگرێت بەو هۆیەوە هەرگیز تەماشات نەکاتەوە و کاتێک گەیشتیتەوە پێی بەڵگەت پێ نەبێت) .
٣٥ - المَروذي ئەڵێت : . . . وتی گوێبیستی عمر بن ذر بووم وتی : (ئەی بەندەکانی الله، فریو مەخۆن و مەخەڵەتێن بە ئارامگری الله تعالی لەسەرتان، وە ئاگاداری تووڕەبوونەکەی بن، چونکە ئەو تبارک وتعالی لە کتێبەکەیدا فەرموویەتی : | فَلَمَّاۤ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَـٰهُمۡ أَجۡمَعِینَ | (الزُّخۡرُف : ٥٥) .
٣٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (محمد بن عبدالله بن إدریس پێشنوێژی بۆ ئەکردین، دەستبەسەر بوو، پێشنوێژی ئەکرد و ئەڕۆشتەوە ژوور - واتە بۆ ئەو شوێنەی کە لێی دەستبەسەر کرابوو -
من پێم وت : ڕێگە ئەدەم بە عبدالله بن إدریس .
جا کوڕەکەی پێی وت : (یان من هەڵئەبژێریت، یان ئەو پارەیە) .
جا عبدالله پارەکەی ڕەت کردەوە .
ئەوەی کە ڕوویدا بریتیبوو لەوەی پارەیەکی بۆ نێردرابوو تا بیبەخشێتەوە، بەڵام ڕەتی کردەوە و قبووڵی نەکرد) .
ـــــــــــــ
: پێئەچێت عبدالله بن إدریس الأودي (١٩٢ هـ) ئەو پارەیەی لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە یان کەسێکی خراپەوە بۆ هاتبێت بۆیە کوڕەکەی ئاوا دەربارەی توند بووە .
- أبو حاتِم الرازي دەربارەی عبدالله بن إدریس الأودي ئەڵێت : (بەڵگەیە، پێشەوایەکە لە پێشەوای موسوڵمانان) .
- إبن عَرَفَة ئەڵێت : (لە کوفە کەسم نەبینیوە لە ئەو باشتر بێت) .
- وە دەربارەی وتراوە : (لە کوفە هیچ کەسێکی لێ نەبوو خواپەرستتر بێت لە عبدالله بن إدریس) .
- حسین العَنقَزي ئەڵێت : کاتێک عبدالله بن إدریس گەیشتە سەرەمەرگ کچەکەی گریا، پێی وت : (مەگری کچی خۆم، لەم ماڵەدا چوار هەزار جار قورئانم خەتم کردووە) .
- إبن عمار الموصلي وتی : (إبن إدریس لە بەندە صالح ـەکانی الله بوو، لە خاوەن زوهدەکان بوو، کوڕەکەی لەخۆی خواپەرستتر بوو، وە لە کوفە هیچ کەسێکم نەبینی باشتر بێت لە عبدالله بن إدریس) .
٣٧ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (محمد لە عبدالله بن إدریس ـی باوکی باشتر بوو) .
٣٨ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی عبدالوهاب بن الوراق بووم وتی : لە حەج هاتەوە - واتە محمد بن عبدالله بن إدریس - وە هاوەڵانی فەرموودە لەلای باوکی بوون .
پێیان وت - واتە بە عبدالله - : یان فەرموودەمان بۆ ئەگێڕیتەوە یان لەلای محمد شکایەتت لێ ئەکەین .
وتی : (بۆتان ئەگێڕمەوە، لای ئەو شکاتم لێ مەکەن) .
٣٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (بینیم لە طَرَسوس خۆیان ئەپاراست لە گامێشەکان، وە المَصِل و هیچ شتێکی ترییان نە ئەکڕی) .
ــــــــــــــ
: (المَصِل) بەرهەمێکی شیریە .
=
| سەلەفی ئوممەت |
23 Oct, 17:28
٢١ - المَروذي ئەڵێت : ( . . . گوێبیستی شُعَیب بن حَرب بووم پرسیاری لێکرا دەربارەی ئەوەی خواردنی یوسف بن أسباط لە کوێوەیە؟ - واتە لە حەرام و حەڵاڵێتیەکەیان کۆڵیوەتەوە -
وتی : (چاکە دە بەشە، نۆ بەشی لە هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی حەڵاڵدایە، یوسف ئەو نۆیەی بەباشی جێگیر و موحکەم کردبوو) .
ــــــــــــ
: یوسف بن أسباط (١٩٥ هـ) لەو کەسانە بوو هەتا دڵنیانەبوویایەتەوە لە حەڵاڵێتی شتێک نەیئەخوارد .
سەنگەرگر بووە .
- المُسَیب ئەڵێت : پرسیارم لێکرد دەربارەی زوهد؟
وتی : (ئەوەیە کە زوهدت هەبێت لە حەڵاڵەکان) .
- وە پرسیاری لێکرا دەربارەی خۆبەکەمزانی؟
وتی : (ئەوەیە نەگەیت بە هیچ کەسێک ئیللا پێت وا بێت فەزڵی هەیە بەسەرتەوە) .
- وە ئەڵێت : (دڵەکان وەکو شوێنێک بۆ یادکردنەوە و زیکر دروستکراون، بەڵام بوون بە شوێنی هەوا و ئارەزووەکان، جا هەوا و ئارەزوو لاناچێت ئیللا بە ترسێکی تۆقێنەر، یان بە شەیدابوون نەبێت، وە زوهد کردن لە سەرۆکایەتی و پێشەنگیدا قورسترە لە زوهد کردن لە دنیادا) .
- وە ئەڵێت : (وە چل ساڵم هیچ شتێک لە دڵمدا دروست نەبووە ئیللا وازم لێ هێناوە) .
ـــــــــــــ
: واتە ئەگەر بەتەمای کارێک بووبم، یان کارێکم ئەنجام دابێت و مورتاح نەبووبم لەگەڵی ئەوە وازم هێناوە .
- وە ئەڵێت : (کەمێک لە وەرع و خاکی بوون بەرامبەر زۆرێک لە کارکردنە) .
٢٢ - المَروذي ئەڵێت : (گوێبیستی علي بن شعیب بن حرب بووم وتی : کاتێک شعیب یوسف بن أسباط ـی جێهێشت یوسف خواردنی بۆ پێچایەوە .
شعیب بە کوڕەکەی وت : (ئێوە خواردنەکەی خۆمان بخۆن، خواردنەکەی یوسف جێبهێڵن بۆ من) .
٢٣ - المَروذي ئەڵێت : (گوێبیستی علي بن شعیب بن حرب بووم وتی : کاتێک شعیب بن حرب ڕۆیشت بۆ لای یوسف بن أسباط لەلای یوسف گەنجێکی بینی قسەی لەگەڵ یوسف ئەکرد و دەنگی بەرز ئەکردەوە .
شعیب پێی وت : ئەوە دەنگت بەرز ئەکەیتەوە!
یوسف پێی وت : (ئەی أبو صالح، ئەمە محمد بن إدریس ـە، ئەزانێت لە کوێوە ئەخوات!) .
أبو عبدالله وتی : (محمد بن إدریس پیاوێک بوو سەنگەرگر بوو) .
٢٤ - المَروذي ئەڵێت : (گوێبیستی علي بن شعیب بن حرب بووم وتی : باوکم پێی وتم : (لەلای فڵانە کەس مایتەوە؟) .
وە پێی وتم : (ئایا لەلای خواردنت خوارد؟) .
وتم : بەڵێ .
وتی : (سوپاس و ستایشی پەروەردگارت بکە، شتێکت خواردووە کە پرسیارت لێناکرێت دەربارەی) - واتە : دەربارەی ئەوەی لە کوێ پەیدای کردووە - .
ــــــــــــــــ
- عبدالله بن خبیق وتی : گوێبیستی شُعَیب بن حَرب (١٩٦ هـ) بووم وتی : (دە ڕۆژە یەک ژەم خواردنم خواردووە، وە یەک جار خواردوومەتەوە) .
- وە وتوویەتی : (ئەبینم گۆشتم پێوەیە، سوێند بە الله کار ئەکەم بۆ نەهێڵانی هەتا وام لێدێت تەنها بە ئێسکەکانمەوە ئەچمە گۆڕەوە، قەڵەوی و چەوری ببەم بۆ کرم و مارەکان؟) - واتە ئەوانەی ناو قەبر - .
٢٥ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی یەکێک لە شێخەکان بووم وتی : گوێبیستی أبو یوسف الغَسولي بووم وتی : (ئەوە شەست ساڵە خۆم پارەی خواردنی خۆم ئەدەم) .
ـــــــــــــ
: واتە تەنها ئەوە ئەخوات کە خۆی پەیدای کردووە چونکە دڵنیایە حەڵاڵە .
- السري وتی : أبو یوسف الغسولي (٢٤٠ هـ) بەردەوام لە سەنگەر ئەمایەوە و جیهادی ئەکرد، جا کاتێک جیهادی بکردایە و بچوونایەتە ناو وڵاتی ڕۆمیەکانیەوە هاوەڵانی لە سەربڕاو و میوەی ڕۆمیەکانیان ئەخوارد، وە أبو یوسف نەیئەخوارد .
پێیان ئەوت : ئایا شک و گومانت هەیە لەوەی کە حەڵاڵ بێت؟
ئەویش ئەیوت : (نەخێر ئەوە حەڵاڵە) .
پێیان ئەوت : بخۆ لە حەڵاڵ .
ئەویش ئەیوت : (زوهد لە حەڵاڵدا ئەکرێت) .
٢٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی حَرَمي بن یونس بووم وتی : گوێبیستی أبو یوسف الغسولي بووم وتی : (لە ساڵەکەدا دوازدە درهەمم بەسە، بۆ هەموو مانگێک درهەمێک، وە هیچ شتێک وام لێ ناکات کار بکەم تەنها زمانی ئەو قورئانخوێنانە نەبێت، ئەڵێن : أبو یوسف لە کوێ ئەخوات؟) .
ـــــــــــــ
: واتە بەدەست خۆم بێت ئیش ناکەم چونکە بە پارەیەکی کەم ئەژیم، بەڵام لەبەر ترسم لەقسەی ئەو کەسانەی ئەڵێن أبو یوسف لەکوێوە پارە پەیدا ئەکات و خۆراک ئەخوات کار ئەکەم .
=
وتی : (چاکە دە بەشە، نۆ بەشی لە هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی حەڵاڵدایە، یوسف ئەو نۆیەی بەباشی جێگیر و موحکەم کردبوو) .
ــــــــــــ
: یوسف بن أسباط (١٩٥ هـ) لەو کەسانە بوو هەتا دڵنیانەبوویایەتەوە لە حەڵاڵێتی شتێک نەیئەخوارد .
سەنگەرگر بووە .
- المُسَیب ئەڵێت : پرسیارم لێکرد دەربارەی زوهد؟
وتی : (ئەوەیە کە زوهدت هەبێت لە حەڵاڵەکان) .
- وە پرسیاری لێکرا دەربارەی خۆبەکەمزانی؟
وتی : (ئەوەیە نەگەیت بە هیچ کەسێک ئیللا پێت وا بێت فەزڵی هەیە بەسەرتەوە) .
- وە ئەڵێت : (دڵەکان وەکو شوێنێک بۆ یادکردنەوە و زیکر دروستکراون، بەڵام بوون بە شوێنی هەوا و ئارەزووەکان، جا هەوا و ئارەزوو لاناچێت ئیللا بە ترسێکی تۆقێنەر، یان بە شەیدابوون نەبێت، وە زوهد کردن لە سەرۆکایەتی و پێشەنگیدا قورسترە لە زوهد کردن لە دنیادا) .
- وە ئەڵێت : (وە چل ساڵم هیچ شتێک لە دڵمدا دروست نەبووە ئیللا وازم لێ هێناوە) .
ـــــــــــــ
: واتە ئەگەر بەتەمای کارێک بووبم، یان کارێکم ئەنجام دابێت و مورتاح نەبووبم لەگەڵی ئەوە وازم هێناوە .
- وە ئەڵێت : (کەمێک لە وەرع و خاکی بوون بەرامبەر زۆرێک لە کارکردنە) .
٢٢ - المَروذي ئەڵێت : (گوێبیستی علي بن شعیب بن حرب بووم وتی : کاتێک شعیب یوسف بن أسباط ـی جێهێشت یوسف خواردنی بۆ پێچایەوە .
شعیب بە کوڕەکەی وت : (ئێوە خواردنەکەی خۆمان بخۆن، خواردنەکەی یوسف جێبهێڵن بۆ من) .
٢٣ - المَروذي ئەڵێت : (گوێبیستی علي بن شعیب بن حرب بووم وتی : کاتێک شعیب بن حرب ڕۆیشت بۆ لای یوسف بن أسباط لەلای یوسف گەنجێکی بینی قسەی لەگەڵ یوسف ئەکرد و دەنگی بەرز ئەکردەوە .
شعیب پێی وت : ئەوە دەنگت بەرز ئەکەیتەوە!
یوسف پێی وت : (ئەی أبو صالح، ئەمە محمد بن إدریس ـە، ئەزانێت لە کوێوە ئەخوات!) .
أبو عبدالله وتی : (محمد بن إدریس پیاوێک بوو سەنگەرگر بوو) .
٢٤ - المَروذي ئەڵێت : (گوێبیستی علي بن شعیب بن حرب بووم وتی : باوکم پێی وتم : (لەلای فڵانە کەس مایتەوە؟) .
وە پێی وتم : (ئایا لەلای خواردنت خوارد؟) .
وتم : بەڵێ .
وتی : (سوپاس و ستایشی پەروەردگارت بکە، شتێکت خواردووە کە پرسیارت لێناکرێت دەربارەی) - واتە : دەربارەی ئەوەی لە کوێ پەیدای کردووە - .
ــــــــــــــــ
- عبدالله بن خبیق وتی : گوێبیستی شُعَیب بن حَرب (١٩٦ هـ) بووم وتی : (دە ڕۆژە یەک ژەم خواردنم خواردووە، وە یەک جار خواردوومەتەوە) .
- وە وتوویەتی : (ئەبینم گۆشتم پێوەیە، سوێند بە الله کار ئەکەم بۆ نەهێڵانی هەتا وام لێدێت تەنها بە ئێسکەکانمەوە ئەچمە گۆڕەوە، قەڵەوی و چەوری ببەم بۆ کرم و مارەکان؟) - واتە ئەوانەی ناو قەبر - .
٢٥ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی یەکێک لە شێخەکان بووم وتی : گوێبیستی أبو یوسف الغَسولي بووم وتی : (ئەوە شەست ساڵە خۆم پارەی خواردنی خۆم ئەدەم) .
ـــــــــــــ
: واتە تەنها ئەوە ئەخوات کە خۆی پەیدای کردووە چونکە دڵنیایە حەڵاڵە .
- السري وتی : أبو یوسف الغسولي (٢٤٠ هـ) بەردەوام لە سەنگەر ئەمایەوە و جیهادی ئەکرد، جا کاتێک جیهادی بکردایە و بچوونایەتە ناو وڵاتی ڕۆمیەکانیەوە هاوەڵانی لە سەربڕاو و میوەی ڕۆمیەکانیان ئەخوارد، وە أبو یوسف نەیئەخوارد .
پێیان ئەوت : ئایا شک و گومانت هەیە لەوەی کە حەڵاڵ بێت؟
ئەویش ئەیوت : (نەخێر ئەوە حەڵاڵە) .
پێیان ئەوت : بخۆ لە حەڵاڵ .
ئەویش ئەیوت : (زوهد لە حەڵاڵدا ئەکرێت) .
٢٦ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی حَرَمي بن یونس بووم وتی : گوێبیستی أبو یوسف الغسولي بووم وتی : (لە ساڵەکەدا دوازدە درهەمم بەسە، بۆ هەموو مانگێک درهەمێک، وە هیچ شتێک وام لێ ناکات کار بکەم تەنها زمانی ئەو قورئانخوێنانە نەبێت، ئەڵێن : أبو یوسف لە کوێ ئەخوات؟) .
ـــــــــــــ
: واتە بەدەست خۆم بێت ئیش ناکەم چونکە بە پارەیەکی کەم ئەژیم، بەڵام لەبەر ترسم لەقسەی ئەو کەسانەی ئەڵێن أبو یوسف لەکوێوە پارە پەیدا ئەکات و خۆراک ئەخوات کار ئەکەم .
=
| سەلەفی ئوممەت |
23 Oct, 17:28
=
٢٧ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (داود بن یحیی بن یَمان هات - واتە بۆ بەغداد - چەندە خواپەرست بوو!) .
٢٨ - المَروذي ئەڵێت : عبدالصمد بن محمد بن مُقاتِل العَباداني هەواڵی پێدام وتی : بشر بن الحارث پێی وتم : (گوێبیستی المُعافی بن عمران بووم وتی : (دە کەس لەوانەی کە تێپەڕین لە زانایان زۆر بە وردی لێکۆڵینەوەیان دەربارەی حەڵاڵێتی ئەکرد، شتێکیان نەئەخستە ناو گەدەیانەوە ئیللا ئەوە نەبێت بزانن حەڵاڵە) .
بشر دە کەسەکەی ژمارد : إبراهیم بن أدهَم و، سُلَیمان الخَواص و، علي بن الفُضَیل و، أبو مُعاویة الأسود و، یوسف بن أسباط و، وَهیب بن ورد و، حُذَيفة و داود الطائي) .
٢٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی بِشر بووم وتی : (پێویستە پیاو بکۆڵێتەوە لەوەی ئاخۆ نانەکەی لە کوێوە هاتووە؟ وە ئەو شوێنەی کە تیایدا ئەمێنێتەوە لە چییە و لە کوێوە هاتووە؟ ئینجا قسە بکات) .
ـــــــــــــ
- المروذي ئەڵێت : کاتێک وترا بە أبو عبدالله بِشر بن الحارث (٢٢٧ هـ) وەفاتی کرد وتی : (مرد الله ڕەحمی پێ بکات و هیچ هاوشانێکی نەبوو لەم ئوممەتەدا) .
- المروذي ئەڵێت : گوێبیستی بشر بووم وتی : (برسێتی دڵ خاوێن ئەکاتەوە، وە هەوا و ئارەزوو ئەمرێنێت، وە ئەبێتە هۆی بەدەستهێنانی زانستێکی ورد و دەقیق) .
- أبو بکر بن عثمان وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (چل ساڵە حەز لە گۆشتی برژاو ئەکەم بەس پارەکەیم بۆ کۆ نەبووەتەوە) .
- إبراهیم الحَربي ئەڵێت : (هیچ کەسێک دەرنەچووە لە بەغداد عەقڵی کامڵتر بێت لە بشر، وە لە ئەو زیاتر زمانی بپارێزێت، نەزانراوە غەیبەتی موسوڵمانێکی کردبێت، کەسم نەبینیوە لە ئەو باشتر) .
- بشر ئەڵێت : (ئەو کەسەی حەزی لە بەناوبانگ بوون و شوهرەت بێت تەقوای الله عز وجل ـی نەکردووە) .
٣٠ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی محمد بن مقاتل بووم وتی : (پێویستە پیاو لەوە بکۆڵێتەوە پارچە نان و سەمونەکەی لە کوێوە هاتووە؟ وە درهەمەکەی لە کوێوەی هاتووە؟
سفیان الثوري ئەڵێت : ئیشی کەسە پاڵەوانەکان بکە) - واتە : کاسپی و بەدەستهێنانی حەڵاڵ -
ــــــــــــــــ
- أحمد بن إبراهیم الدَورَقي ئەڵێت : (گوێبیستی محمد بن مقاتل العباداني (٢٣٤ هـ) بووم وە لە باشترینی موسوڵمانان بوو) .
- المروذي ئەڵێت : (کاتێک محمد بن مقاتل گەڕایەوە لە عبادان پیاوێک پێی وت : شارەکەمانت جوان کرد بە هاتنت .
محمد ـیش دەموچاوی گۆڕا و وتی : (ئیتر شتی وا نەڵێیتەوە، ئەوە سەربڕینە)، وە بە دەستی ئاماژەی بۆ گەردنی کرد) .
ـــــــــــــ
: مەبەستی ئەوەیە نەوەک بەهۆی ئەو قسەیەوە تووشی کیبر و ڕیا و کەیفبەخۆهاتن بێت بەوهۆیەوە لەناوبچێت .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٣)
@salafyummat
٢٧ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (داود بن یحیی بن یَمان هات - واتە بۆ بەغداد - چەندە خواپەرست بوو!) .
٢٨ - المَروذي ئەڵێت : عبدالصمد بن محمد بن مُقاتِل العَباداني هەواڵی پێدام وتی : بشر بن الحارث پێی وتم : (گوێبیستی المُعافی بن عمران بووم وتی : (دە کەس لەوانەی کە تێپەڕین لە زانایان زۆر بە وردی لێکۆڵینەوەیان دەربارەی حەڵاڵێتی ئەکرد، شتێکیان نەئەخستە ناو گەدەیانەوە ئیللا ئەوە نەبێت بزانن حەڵاڵە) .
بشر دە کەسەکەی ژمارد : إبراهیم بن أدهَم و، سُلَیمان الخَواص و، علي بن الفُضَیل و، أبو مُعاویة الأسود و، یوسف بن أسباط و، وَهیب بن ورد و، حُذَيفة و داود الطائي) .
٢٩ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی بِشر بووم وتی : (پێویستە پیاو بکۆڵێتەوە لەوەی ئاخۆ نانەکەی لە کوێوە هاتووە؟ وە ئەو شوێنەی کە تیایدا ئەمێنێتەوە لە چییە و لە کوێوە هاتووە؟ ئینجا قسە بکات) .
ـــــــــــــ
- المروذي ئەڵێت : کاتێک وترا بە أبو عبدالله بِشر بن الحارث (٢٢٧ هـ) وەفاتی کرد وتی : (مرد الله ڕەحمی پێ بکات و هیچ هاوشانێکی نەبوو لەم ئوممەتەدا) .
- المروذي ئەڵێت : گوێبیستی بشر بووم وتی : (برسێتی دڵ خاوێن ئەکاتەوە، وە هەوا و ئارەزوو ئەمرێنێت، وە ئەبێتە هۆی بەدەستهێنانی زانستێکی ورد و دەقیق) .
- أبو بکر بن عثمان وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (چل ساڵە حەز لە گۆشتی برژاو ئەکەم بەس پارەکەیم بۆ کۆ نەبووەتەوە) .
- إبراهیم الحَربي ئەڵێت : (هیچ کەسێک دەرنەچووە لە بەغداد عەقڵی کامڵتر بێت لە بشر، وە لە ئەو زیاتر زمانی بپارێزێت، نەزانراوە غەیبەتی موسوڵمانێکی کردبێت، کەسم نەبینیوە لە ئەو باشتر) .
- بشر ئەڵێت : (ئەو کەسەی حەزی لە بەناوبانگ بوون و شوهرەت بێت تەقوای الله عز وجل ـی نەکردووە) .
٣٠ - المَروذي ئەڵێت : گوێبیستی محمد بن مقاتل بووم وتی : (پێویستە پیاو لەوە بکۆڵێتەوە پارچە نان و سەمونەکەی لە کوێوە هاتووە؟ وە درهەمەکەی لە کوێوەی هاتووە؟
سفیان الثوري ئەڵێت : ئیشی کەسە پاڵەوانەکان بکە) - واتە : کاسپی و بەدەستهێنانی حەڵاڵ -
ــــــــــــــــ
- أحمد بن إبراهیم الدَورَقي ئەڵێت : (گوێبیستی محمد بن مقاتل العباداني (٢٣٤ هـ) بووم وە لە باشترینی موسوڵمانان بوو) .
- المروذي ئەڵێت : (کاتێک محمد بن مقاتل گەڕایەوە لە عبادان پیاوێک پێی وت : شارەکەمانت جوان کرد بە هاتنت .
محمد ـیش دەموچاوی گۆڕا و وتی : (ئیتر شتی وا نەڵێیتەوە، ئەوە سەربڕینە)، وە بە دەستی ئاماژەی بۆ گەردنی کرد) .
ـــــــــــــ
: مەبەستی ئەوەیە نەوەک بەهۆی ئەو قسەیەوە تووشی کیبر و ڕیا و کەیفبەخۆهاتن بێت بەوهۆیەوە لەناوبچێت .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٣)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
22 Oct, 13:34
١١ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أمية بن بسطام کوڕەمامی یزید بن زریع بووم وتی : (یزید ئیشی الخُوص ـی ئەکرد، لەو ماڵەشدا بوو) .
ئاماژەی بۆ ماڵێکی بچووک کرد لە مزگەوتەکەدا .
ــــــــــــ
: الخُوص بریتیە لەو جۆرە ئیشەی کە لە پەلەکانی گەڵای دارخورما شتی وەکو کڵاو و حەسیر و زەمبیلە دروست ئەکرێت .
یزید بن زریع رحمه الله ئەوە ئیشەکەی بووە و لە ماڵێکی هێندە بچووکدا ژیاوە لەگەڵ ئەوەشدا پێنسەد هەزاری میراتی باوکی وەرنەگرتووە چونکە باوکی والی شورتەکانی بەسڕە بووە .
کەسێکی وەکو یزید ئیش و ماڵەکەی ئەوە بێت کە باسکراوە موحتاجی ئەو پارە میراتیەی باوکی بووە سەرەڕای ئەوە هەر خۆیی لێ پاراستووە .
١٢ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو حفص کوڕی خوشکی بشر بووم وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (پەنجا ساڵە تێرم نەخواردووە) .
١٣ - المَروزي ئەڵێت : أبو عبدالله وتی : (هیچ شتێک یەکسان ناکەم بە هەژاری، من دڵخۆش ئەبم ئەگەر هیچم پێ نەبێت .
من ڕۆژ و شەو ئاواتی مردن ئەخوازم، ئەترسم لەوەی لە دنیادا تووشی فیتنە بم، مسروق ئەڵێت : (باشترین شوێنی ئیماندار گۆڕەکەیەتی)) .
١٤ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو بکر بن مسلم بووم وتی : (مەبەست لە دنیا چییە؟ ئەگەر بۆ لەززەت و خۆشی بێت ئەوە نە دنیا و نە ئەهلەکەشی نەئەبوون، بەڵکو مەبەست پێی ئەوەیە کە ئەهلەکەی تیایدا گوێڕایەڵی بکەن) .
١٥ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی محمد بن إدریس الأنباري بووم وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (پیاو نابێت لەمڕۆدا خۆی لە حەڵاڵ تێر بکات، چونکە ئەگەر خۆی بە حەڵاڵ تێر بکات ئەوە نەفسی بانگی ئەکات بۆ لای حەرام، ئەی چجای بە ئەم پیسیانەی ئەمڕۆ؟!) .
ــــــــــــــ
: لە ئەثەرێکی تردا مەبەستەکەی ڕوون ئەبێتەوە، مەبەستی ئەوەیە پیاو ئەبێت لە نێوان خۆی و شتە حەرامەکاندا بەربەستێک دابنێت بە شتە حەڵاڵەکان، بۆ ئەوەی هەمیشە لە نێوان خۆی و حەرامەکاندا شتی حەڵاڵ هەبێت، وە وەرعی هەبێت و هەموو شتە حەڵاڵەکان ئەنجام نەدات بۆ ئەوەی ئەو بەربەستە هەر بمێنێت، والله أعلم .
١٦ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی مثنی الأنباري بووم وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (پێویستە پیاو ئەگەر شتێکی حەڵاڵی لابوو ئەوە بەهێز و بەرزی بکاتەوە، وە بیپارێزێت لە ئەم پیسیانە - واتە شتە حەرامەکان - ) .
١٧ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله أحمد بن حنبل بووم وتی : (خزمەتکارێکی إبن المبارک ـم لابوو، لە إبن المبارک ـەوە گێڕایەوە وتوویەتی : الأمر - مەبەستی دین و زوهد و وەرعە - ئەوەبوو کە داود الطائي ـی لەسەر بوو) .
ــــــــــــــ
- إسحاق السلولي ئەڵێت : أم سعید بۆی گێڕامەوە وتی : (لە نێوان ئێمە و داود الطائي ـدا دیوارێکی نزم هەبوو، من بە درێژایی شەو گوێبیستی نرکە و ناڵە و گریانی ئەبووم، هێور نەئەبوویەوە) .
- حفص الجعفي ئەڵێت : (داود الطائي لە دایکیەوە چوارسەد درهەمی بە میراتی بۆ مایەوە، سی ساڵ پێی ژیا) .
- کاتێک لە نوێژی جەماعەت سەلامی بدایەتەوە یەکسەر ئەڕۆشتەوە بۆ ماڵەوە، پیاوێک پێی وت : وەسیەتم بۆ بکە .
ئەویش وتی : (تەقوای الله ـت هەبێت، وە لەگەڵ دایکوباوکت باش بە، وە دنیا بکە بە ڕۆژووگرتن و با ڕۆژوو شکاندنەکەت مردن بێت، وە لە خەڵکی دوور بکەوەرەوە بەبێ جیابوونەوە لە کۆمەڵەکەیان) .
ـــــــــــــــــ
: وتەی (وە دنیا بکە بە ڕۆژووگرتن و با ڕۆژوو شکاندنەکەت مردن بێت) .
واتە چێژەکانی دنیا بەشێوەیەک وەلا بنێ وەک بڵێیت لە تەواوی ژیانی دنیاییتدا بەڕۆژوو بیت و مردن ببێت بە ڕۆژوو شکاندنت بۆ چێژبینین .
١٨ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم باسی وەرعی إبن المبارک ـی کرد و وتی : (الله عز وجل بە شتێکی ئاوا - واتە بە وەرعەکەی - بەرزی کردەوە) .
١٩ - المَروزي ئەڵێت : أبو عبدالله باسی عیسی بن یونس ـی کرد و وتی : (هاتە - بغداد -، فەرمانکرا سەد هەزاری پێ بدرێت، بەڵام قبووڵی نەکرد، ئایا ئەزانیت عیسی ئەوکاتە چەند ساڵ ئەبوو؟!) .
مەبەستی ئەوەبوو کە گەنج بوو .
ــــــــــــــ
: مەبەستی ئیمام أحمد ئەوەیە لەو تەمەنە گەنجیەدا کە ئینسان حەز و هیوای زۆر شتی هەیە ئەو پارە زۆرەی پێ دراوە بەڵام قبووڵی نەکردووە .
وە عیسی بە نۆرە ساڵێک لە جیهاد و ساڵێک ـیش لە حەج بووە .
وە لەگەڵ ئەوەشدا زانا و فەرموودەوان و فەقیهــ بووە .
کاتێک سەردانی سفیان بن عیینة ئەکات سفیان پێی ئەڵێت : (مەرحەبا لە فەقیهــ ـی کوڕی فەقیهـ ـی کوڕی فەقیهـ) .
چونکە عیسی کوڕی یونس و کوڕەزای أبو إسحاق السبیعي ـیە کە هەرسێکیان زانان .
وە حرب بن إسماعیل الکرماني ئەڵێت : پرسیاری عیسی لە علي بن المدیني کرا، وتی : (بَخ بَخ، ثِقة ـە، مأمون ـە) .
٢٠ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی إبن أبي عمر العدني بووم ئاماژەی بۆ شوێنێک لە مسجد الحرام کرد و وتی : (الفضیل و إبن عیينة دائەنیشتن لەوێ، کاتێک سفیان هات الفضيل خۆی دوور گرت و لەماڵەکەی دانیشت .
=
ئاماژەی بۆ ماڵێکی بچووک کرد لە مزگەوتەکەدا .
ــــــــــــ
: الخُوص بریتیە لەو جۆرە ئیشەی کە لە پەلەکانی گەڵای دارخورما شتی وەکو کڵاو و حەسیر و زەمبیلە دروست ئەکرێت .
یزید بن زریع رحمه الله ئەوە ئیشەکەی بووە و لە ماڵێکی هێندە بچووکدا ژیاوە لەگەڵ ئەوەشدا پێنسەد هەزاری میراتی باوکی وەرنەگرتووە چونکە باوکی والی شورتەکانی بەسڕە بووە .
کەسێکی وەکو یزید ئیش و ماڵەکەی ئەوە بێت کە باسکراوە موحتاجی ئەو پارە میراتیەی باوکی بووە سەرەڕای ئەوە هەر خۆیی لێ پاراستووە .
١٢ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو حفص کوڕی خوشکی بشر بووم وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (پەنجا ساڵە تێرم نەخواردووە) .
١٣ - المَروزي ئەڵێت : أبو عبدالله وتی : (هیچ شتێک یەکسان ناکەم بە هەژاری، من دڵخۆش ئەبم ئەگەر هیچم پێ نەبێت .
من ڕۆژ و شەو ئاواتی مردن ئەخوازم، ئەترسم لەوەی لە دنیادا تووشی فیتنە بم، مسروق ئەڵێت : (باشترین شوێنی ئیماندار گۆڕەکەیەتی)) .
١٤ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو بکر بن مسلم بووم وتی : (مەبەست لە دنیا چییە؟ ئەگەر بۆ لەززەت و خۆشی بێت ئەوە نە دنیا و نە ئەهلەکەشی نەئەبوون، بەڵکو مەبەست پێی ئەوەیە کە ئەهلەکەی تیایدا گوێڕایەڵی بکەن) .
١٥ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی محمد بن إدریس الأنباري بووم وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (پیاو نابێت لەمڕۆدا خۆی لە حەڵاڵ تێر بکات، چونکە ئەگەر خۆی بە حەڵاڵ تێر بکات ئەوە نەفسی بانگی ئەکات بۆ لای حەرام، ئەی چجای بە ئەم پیسیانەی ئەمڕۆ؟!) .
ــــــــــــــ
: لە ئەثەرێکی تردا مەبەستەکەی ڕوون ئەبێتەوە، مەبەستی ئەوەیە پیاو ئەبێت لە نێوان خۆی و شتە حەرامەکاندا بەربەستێک دابنێت بە شتە حەڵاڵەکان، بۆ ئەوەی هەمیشە لە نێوان خۆی و حەرامەکاندا شتی حەڵاڵ هەبێت، وە وەرعی هەبێت و هەموو شتە حەڵاڵەکان ئەنجام نەدات بۆ ئەوەی ئەو بەربەستە هەر بمێنێت، والله أعلم .
١٦ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی مثنی الأنباري بووم وتی : گوێبیستی بشر بن الحارث بووم وتی : (پێویستە پیاو ئەگەر شتێکی حەڵاڵی لابوو ئەوە بەهێز و بەرزی بکاتەوە، وە بیپارێزێت لە ئەم پیسیانە - واتە شتە حەرامەکان - ) .
١٧ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله أحمد بن حنبل بووم وتی : (خزمەتکارێکی إبن المبارک ـم لابوو، لە إبن المبارک ـەوە گێڕایەوە وتوویەتی : الأمر - مەبەستی دین و زوهد و وەرعە - ئەوەبوو کە داود الطائي ـی لەسەر بوو) .
ــــــــــــــ
- إسحاق السلولي ئەڵێت : أم سعید بۆی گێڕامەوە وتی : (لە نێوان ئێمە و داود الطائي ـدا دیوارێکی نزم هەبوو، من بە درێژایی شەو گوێبیستی نرکە و ناڵە و گریانی ئەبووم، هێور نەئەبوویەوە) .
- حفص الجعفي ئەڵێت : (داود الطائي لە دایکیەوە چوارسەد درهەمی بە میراتی بۆ مایەوە، سی ساڵ پێی ژیا) .
- کاتێک لە نوێژی جەماعەت سەلامی بدایەتەوە یەکسەر ئەڕۆشتەوە بۆ ماڵەوە، پیاوێک پێی وت : وەسیەتم بۆ بکە .
ئەویش وتی : (تەقوای الله ـت هەبێت، وە لەگەڵ دایکوباوکت باش بە، وە دنیا بکە بە ڕۆژووگرتن و با ڕۆژوو شکاندنەکەت مردن بێت، وە لە خەڵکی دوور بکەوەرەوە بەبێ جیابوونەوە لە کۆمەڵەکەیان) .
ـــــــــــــــــ
: وتەی (وە دنیا بکە بە ڕۆژووگرتن و با ڕۆژوو شکاندنەکەت مردن بێت) .
واتە چێژەکانی دنیا بەشێوەیەک وەلا بنێ وەک بڵێیت لە تەواوی ژیانی دنیاییتدا بەڕۆژوو بیت و مردن ببێت بە ڕۆژوو شکاندنت بۆ چێژبینین .
١٨ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی أبو عبدالله بووم باسی وەرعی إبن المبارک ـی کرد و وتی : (الله عز وجل بە شتێکی ئاوا - واتە بە وەرعەکەی - بەرزی کردەوە) .
١٩ - المَروزي ئەڵێت : أبو عبدالله باسی عیسی بن یونس ـی کرد و وتی : (هاتە - بغداد -، فەرمانکرا سەد هەزاری پێ بدرێت، بەڵام قبووڵی نەکرد، ئایا ئەزانیت عیسی ئەوکاتە چەند ساڵ ئەبوو؟!) .
مەبەستی ئەوەبوو کە گەنج بوو .
ــــــــــــــ
: مەبەستی ئیمام أحمد ئەوەیە لەو تەمەنە گەنجیەدا کە ئینسان حەز و هیوای زۆر شتی هەیە ئەو پارە زۆرەی پێ دراوە بەڵام قبووڵی نەکردووە .
وە عیسی بە نۆرە ساڵێک لە جیهاد و ساڵێک ـیش لە حەج بووە .
وە لەگەڵ ئەوەشدا زانا و فەرموودەوان و فەقیهــ بووە .
کاتێک سەردانی سفیان بن عیینة ئەکات سفیان پێی ئەڵێت : (مەرحەبا لە فەقیهــ ـی کوڕی فەقیهـ ـی کوڕی فەقیهـ) .
چونکە عیسی کوڕی یونس و کوڕەزای أبو إسحاق السبیعي ـیە کە هەرسێکیان زانان .
وە حرب بن إسماعیل الکرماني ئەڵێت : پرسیاری عیسی لە علي بن المدیني کرا، وتی : (بَخ بَخ، ثِقة ـە، مأمون ـە) .
٢٠ - المَروزي ئەڵێت : گوێبیستی إبن أبي عمر العدني بووم ئاماژەی بۆ شوێنێک لە مسجد الحرام کرد و وتی : (الفضیل و إبن عیينة دائەنیشتن لەوێ، کاتێک سفیان هات الفضيل خۆی دوور گرت و لەماڵەکەی دانیشت .
=
| سەلەفی ئوممەت |
22 Oct, 13:34
=
سفیان پێی وتین : (هەستن با بڕۆین بۆ لای أبو علي) .
جا ڕۆیشت بۆ لای الفضیل و وتی : (ئایا ناگەڕێیتەوە بۆ شوێنەکەی خۆت؟) .
الفضیل وتی : (ئێستا ڕۆژگاری یەکتربینین نییە) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٢)
@salafyummat
سفیان پێی وتین : (هەستن با بڕۆین بۆ لای أبو علي) .
جا ڕۆیشت بۆ لای الفضیل و وتی : (ئایا ناگەڕێیتەوە بۆ شوێنەکەی خۆت؟) .
الفضیل وتی : (ئێستا ڕۆژگاری یەکتربینین نییە) .
📚 #الورع_روایة_المروذي : (٢)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
20 Oct, 15:43
الحَمدُلِلَّهِ الَّذي بِنِعمَتِهِ تَتِمُّ الصَّالِحَات
- پوختەی کتێبی (السُّنَّة لـ الإمَام أَبو بَکر أَحمَد بن مُحمد بن هارون الخَلَّال ٣١١ هـ رَحِمَهُ الله) .
https://workupload.com/file/PE7qQpH8EVG
@salafyummat
- پوختەی کتێبی (السُّنَّة لـ الإمَام أَبو بَکر أَحمَد بن مُحمد بن هارون الخَلَّال ٣١١ هـ رَحِمَهُ الله) .
https://workupload.com/file/PE7qQpH8EVG
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
20 Oct, 13:00
=
جا خەڵکی نزیک بوونەوە و شانیان نا بە شانی یەکەوە، پیاوێک وتی : ئایا فراوانی بکەین بۆ فریشتەکان یان خەڵکی؟
فەرمووی : (بۆ فریشتەکان، ئەوان کاتێک لەگەڵتاندان لە پێش و دواوەتانەوە نین، بەڵکو لەلای چەپ و ڕاستانەوەن) .
وتیان : بۆچی لە پێشمان یان پاشمانەوە نابن، ئایا بەهۆی فەزڵی ئێمە بەسەریانەوە، یان فەزڵی ئەوان بەسەرمانەوە؟
فەرمووی : (بەڵێ، ئێوە باشترن لە فریشتەکان) .
کۆتا پۆست لە #السنة_للخلال (١١٢)
@salafyummat
جا خەڵکی نزیک بوونەوە و شانیان نا بە شانی یەکەوە، پیاوێک وتی : ئایا فراوانی بکەین بۆ فریشتەکان یان خەڵکی؟
فەرمووی : (بۆ فریشتەکان، ئەوان کاتێک لەگەڵتاندان لە پێش و دواوەتانەوە نین، بەڵکو لەلای چەپ و ڕاستانەوەن) .
وتیان : بۆچی لە پێشمان یان پاشمانەوە نابن، ئایا بەهۆی فەزڵی ئێمە بەسەریانەوە، یان فەزڵی ئەوان بەسەرمانەوە؟
فەرمووی : (بەڵێ، ئێوە باشترن لە فریشتەکان) .
کۆتا پۆست لە #السنة_للخلال (١١٢)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
20 Oct, 13:00
باب : (٤٥)
ئاگاداری دان لەو کەسەی لەگەڵ بیدعەچیەکاندا ڕێ ئەکات
٢٣٧٩ - رسول الله ﷺ فەرمووی : (پیاو لەسەر دینی هاوڕێکەیەتی، جا هەریەکێکتان تەماشا بکەن بزانن هاوڕێیەتی کێ ئەکەن) .
٢٣٨٠ - خصيف الجزري وتی : (شایەتی ئەدەم لە تەوراتدا نووسرابوو : ئەی موسی، دامەنیشە لەگەڵ هەوا و ئارەزووبازاندا دڵت لێ خراپ بکەن بە شتێک کە وێرانی ئەکات و بەوهۆیەوە بچیتە جەهەننەمەوە) .
٢٣٨١ - عبدالله بن مسعود رضي الله عنه ئەفەرمووێت : (خەڵکی هەڵبسەنگێنن بە هاوڕێکانیان، چونکە پیاو هاوڕێیەتی کەسێک ناکات پێی سەرسام نەبێت) .
٢٣٨٢ - أبو قلابة وتی : أبو الدرداء رضي الله عنه فەرمووی : (ڕێکردن و چوونەژوورەوە و هاتنەدەرەوەی پیاو لە تێگەیشتن و فیقهـ ـی پیاوە) .
أبو قلابة وتی : (شاعیر ئەڵێت :
پرسیار مەکە دەربارەی پیاو بەڵکو تەماشای هاوڕێکەی بکە * چونکە هاوڕێ شوێن هاوڕێیەکەی ئەکەوێت) .
٢٣٨٣ - محمد بن النضر الحارثي وتی : (الله عز وجل وەحی کرد بۆ موسی : چاوکراوە و ئاگادار بە، وە هاوڕێیانێک بۆ خۆت بدۆزەرەوە، وە هەر هاوڕێیەک یارمەتیدەرت نەبێت بۆ ڕەزامەندی من ئەوە هاوەڵایەتی مەکە، چونکە ئەوە دوژمنی تۆیە و دڵت توند ئەکات) .
٢٣٨٤ - الأعمش وتی : (پاش سێ شت پرسیاریان دەربارەی پیاو نەئەکرد : ڕێکردنی، چوونەژوورەوەی، وە هۆگری بۆ خەڵکی) .
ــــــــــــ
: واتە ئەگەر کەسێکیان ببینیایە لەگەڵ کێدا ڕێئەکات، وە ئەڕواتە ماڵی کێوە، وە هۆگری کێیە ئیدی پرسیاریان لەبارەوە نەکرد و بە ئەوەندە حاڵیان بۆ دەرئەکەوت .
٢٣٨٥ - الأوزاعي وتی : (هەرکەسێک بیدعەکەیمان لێ بشارێتەوە ئەوە هۆگری و خۆشەویستیەکەیمان لێ ناشارێتەوە) .
٢٣٨٦ - یحیی بن سعید القطان وتی : کاتێک سفیان هاتە بەسڕەوە تەماشای بارودۆخی الربیع بن صبیح ـی و پێگەی لەلای خەڵکی کرد .
وتی : (ڕێباز و بۆچوونی چییە؟) .
وتیان : ڕێبازی هەر سوننەتە .
وتی : (هاوڕێیانی کێن؟) .
وتیان : قەدەریەکان .
وتی : (دەی ئەویش قەدەریە) .
٢٣٨٧ - مبشر بن إسماعیل الحبلي وتی : وترا بە الأوزاعي : پیاوێک ئەڵێت من لەگەڵ ئەهلی سوننە دائەنیشم، وە لەگەڵ بیدعەچیەکانیش .
وتی : (ئەم پیاوە ئەیەوێت حەق و باتڵ یەکسان بکات بە یەک) .
٢٣٨٨ - سوید وتی : عبدالرحمن بن مهدي باسی هەندێک لە سۆفیەکانی کرد و وتی : (لەگەڵیان دامەنیشن، وە لەگەڵ هاوەڵانی کەلامیشدا، پەیوەست بن بە هاوەڵی دەفتەرەکانەوە، چونکە ئەوان وەکو خاوەن کانزاکان وان، وەکو ئەو مەلەوانەن کە ئەمیان مرواری دەرئەکات، وە ئەمی دیکەشیان پارچەیەک زێڕ) .
٢٣٨٩ - أبو عبدالله وتی : (ثور هات بۆ مەدینە، بە مالک وترا : ئایا نایەیت بۆ لای؟
وتی : (کۆنابینەوە لەگەڵ بیدعەچیەکدا لە مزگەوتی رسول الله ﷺ) .
ــــــــــــــ
: مەبەستی ثور بن یزید ـە کە تۆمەتبارکراوە بە قەدەری بوون .
٢٣٩٠ - هشام وتی : أیوب السختیاني بانگکرا بۆ شۆردنی مردوویەک، ئەویش لەگەڵ خەڵکیدا دەرچوو، کاتێک ڕووی مردووەکە دەرکەوت ناسیەوە .
وتی : (وەرن بەدەم هاوڕێکەی خۆتانەوە، من نایشۆم، بینیم لەگەڵ خاوەن هەوا و ئارەزوویەکدا ڕێی ئەکرد) .
٢٣٩١ - محمد بن سیرین وتی : (خێراترینی خەڵکی بۆ مورتەدبوونەوە ئەهلی هەوا و ئارەزوون) .
وە بۆچوونی وابوو ئەم ئایەتە دەربارەی ئەوان دابەزیبێت : | وَإِذَا رَأَیۡتَ ٱلَّذِینَ یَخُوضُونَ فِیۤ ءَایَـٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ یَخُوضُوا۟ فِی حَدِیثٍ غَیۡرِهِۦۚ | (الأَنۡعَام : ٦٨) .
باب : (٤٦)
ئاگاداری دان دەربارەی دەمەدەمێکردن لە دیندا
٢٣٩٢ - الحارث العکلي وتی : (ئەگەر دوو کەس دانیشتن دەمە دەمێیان کرد لە دیندا ئەوە بابزانن لە بابەتێکی بیدعەدان هەتا جیا ئەبنەوە لە یەکتری) .
٢٣٩٣ - جعفر بن محمد وتی : (ئاگاداری دەمەدەمێکردن بن لە دیندا، چونکە ئەبێتە هۆی دووڕوویی) .
٢٣٩٤ - عمر بن عبدالعزیز وتی : (ئەگەر گوێبیستی دەمەدەمێکردن بوویت ئەوە تۆ دەمت بگرەرەوە) .
٢٣٩٥ - السیاري وتی : (بینیم الأصمعی بۆچوونی وابوو کە دەمەدەمێکەرەکان زەندیقن) .
٢٣٩٦ - أبو عبدالله وتی : (پەیوەست بن بە سوننەت و فەرموودە و ئەوەی بەسوودە بۆتان، وە ئاگاداری ڕۆچوون و دەمەدەمێ بن، چونکە ئەوەی حەزی لە الکلام بێت سەرفراز نابێت، وە هەرکەسێک قسەیەک دابهێنێت کۆتایی دینەکەی ئیللا بەرەو بیدعەیە، چونکە الکلام سەر بۆ خێر و چاکە ناکێشێت، وە حەزم لە الکلام نییە، وە حەزم لە ڕۆچوون و دەمە دەمێش نییە .
پەیوەست بن بە سوننەتەکان و ئاثارەکان و ئەو فیقهەی کە سوودی هەیە بۆتان، وە واز لە دەمەدەمێ و قسەی ئەهلی لادان بن، گەیشتین بە خەڵکی نەیانئەزانی ئەمانە چییە، وە خۆیان بەدوور ئەگرت لە ئەهلی الکلام، وە عاقیبەت و چارەنووسی ئەهلی الکلام بەرەو باش ناچێت .
الله ئێمە و ئێوەش پەنا بدات لە فیتنە، وە سەلامەتمان بکات لە هەموو بەهیلاکچوونێک) .
=
ئاگاداری دان لەو کەسەی لەگەڵ بیدعەچیەکاندا ڕێ ئەکات
٢٣٧٩ - رسول الله ﷺ فەرمووی : (پیاو لەسەر دینی هاوڕێکەیەتی، جا هەریەکێکتان تەماشا بکەن بزانن هاوڕێیەتی کێ ئەکەن) .
٢٣٨٠ - خصيف الجزري وتی : (شایەتی ئەدەم لە تەوراتدا نووسرابوو : ئەی موسی، دامەنیشە لەگەڵ هەوا و ئارەزووبازاندا دڵت لێ خراپ بکەن بە شتێک کە وێرانی ئەکات و بەوهۆیەوە بچیتە جەهەننەمەوە) .
٢٣٨١ - عبدالله بن مسعود رضي الله عنه ئەفەرمووێت : (خەڵکی هەڵبسەنگێنن بە هاوڕێکانیان، چونکە پیاو هاوڕێیەتی کەسێک ناکات پێی سەرسام نەبێت) .
٢٣٨٢ - أبو قلابة وتی : أبو الدرداء رضي الله عنه فەرمووی : (ڕێکردن و چوونەژوورەوە و هاتنەدەرەوەی پیاو لە تێگەیشتن و فیقهـ ـی پیاوە) .
أبو قلابة وتی : (شاعیر ئەڵێت :
پرسیار مەکە دەربارەی پیاو بەڵکو تەماشای هاوڕێکەی بکە * چونکە هاوڕێ شوێن هاوڕێیەکەی ئەکەوێت) .
٢٣٨٣ - محمد بن النضر الحارثي وتی : (الله عز وجل وەحی کرد بۆ موسی : چاوکراوە و ئاگادار بە، وە هاوڕێیانێک بۆ خۆت بدۆزەرەوە، وە هەر هاوڕێیەک یارمەتیدەرت نەبێت بۆ ڕەزامەندی من ئەوە هاوەڵایەتی مەکە، چونکە ئەوە دوژمنی تۆیە و دڵت توند ئەکات) .
٢٣٨٤ - الأعمش وتی : (پاش سێ شت پرسیاریان دەربارەی پیاو نەئەکرد : ڕێکردنی، چوونەژوورەوەی، وە هۆگری بۆ خەڵکی) .
ــــــــــــ
: واتە ئەگەر کەسێکیان ببینیایە لەگەڵ کێدا ڕێئەکات، وە ئەڕواتە ماڵی کێوە، وە هۆگری کێیە ئیدی پرسیاریان لەبارەوە نەکرد و بە ئەوەندە حاڵیان بۆ دەرئەکەوت .
٢٣٨٥ - الأوزاعي وتی : (هەرکەسێک بیدعەکەیمان لێ بشارێتەوە ئەوە هۆگری و خۆشەویستیەکەیمان لێ ناشارێتەوە) .
٢٣٨٦ - یحیی بن سعید القطان وتی : کاتێک سفیان هاتە بەسڕەوە تەماشای بارودۆخی الربیع بن صبیح ـی و پێگەی لەلای خەڵکی کرد .
وتی : (ڕێباز و بۆچوونی چییە؟) .
وتیان : ڕێبازی هەر سوننەتە .
وتی : (هاوڕێیانی کێن؟) .
وتیان : قەدەریەکان .
وتی : (دەی ئەویش قەدەریە) .
٢٣٨٧ - مبشر بن إسماعیل الحبلي وتی : وترا بە الأوزاعي : پیاوێک ئەڵێت من لەگەڵ ئەهلی سوننە دائەنیشم، وە لەگەڵ بیدعەچیەکانیش .
وتی : (ئەم پیاوە ئەیەوێت حەق و باتڵ یەکسان بکات بە یەک) .
٢٣٨٨ - سوید وتی : عبدالرحمن بن مهدي باسی هەندێک لە سۆفیەکانی کرد و وتی : (لەگەڵیان دامەنیشن، وە لەگەڵ هاوەڵانی کەلامیشدا، پەیوەست بن بە هاوەڵی دەفتەرەکانەوە، چونکە ئەوان وەکو خاوەن کانزاکان وان، وەکو ئەو مەلەوانەن کە ئەمیان مرواری دەرئەکات، وە ئەمی دیکەشیان پارچەیەک زێڕ) .
٢٣٨٩ - أبو عبدالله وتی : (ثور هات بۆ مەدینە، بە مالک وترا : ئایا نایەیت بۆ لای؟
وتی : (کۆنابینەوە لەگەڵ بیدعەچیەکدا لە مزگەوتی رسول الله ﷺ) .
ــــــــــــــ
: مەبەستی ثور بن یزید ـە کە تۆمەتبارکراوە بە قەدەری بوون .
٢٣٩٠ - هشام وتی : أیوب السختیاني بانگکرا بۆ شۆردنی مردوویەک، ئەویش لەگەڵ خەڵکیدا دەرچوو، کاتێک ڕووی مردووەکە دەرکەوت ناسیەوە .
وتی : (وەرن بەدەم هاوڕێکەی خۆتانەوە، من نایشۆم، بینیم لەگەڵ خاوەن هەوا و ئارەزوویەکدا ڕێی ئەکرد) .
٢٣٩١ - محمد بن سیرین وتی : (خێراترینی خەڵکی بۆ مورتەدبوونەوە ئەهلی هەوا و ئارەزوون) .
وە بۆچوونی وابوو ئەم ئایەتە دەربارەی ئەوان دابەزیبێت : | وَإِذَا رَأَیۡتَ ٱلَّذِینَ یَخُوضُونَ فِیۤ ءَایَـٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ یَخُوضُوا۟ فِی حَدِیثٍ غَیۡرِهِۦۚ | (الأَنۡعَام : ٦٨) .
باب : (٤٦)
ئاگاداری دان دەربارەی دەمەدەمێکردن لە دیندا
٢٣٩٢ - الحارث العکلي وتی : (ئەگەر دوو کەس دانیشتن دەمە دەمێیان کرد لە دیندا ئەوە بابزانن لە بابەتێکی بیدعەدان هەتا جیا ئەبنەوە لە یەکتری) .
٢٣٩٣ - جعفر بن محمد وتی : (ئاگاداری دەمەدەمێکردن بن لە دیندا، چونکە ئەبێتە هۆی دووڕوویی) .
٢٣٩٤ - عمر بن عبدالعزیز وتی : (ئەگەر گوێبیستی دەمەدەمێکردن بوویت ئەوە تۆ دەمت بگرەرەوە) .
٢٣٩٥ - السیاري وتی : (بینیم الأصمعی بۆچوونی وابوو کە دەمەدەمێکەرەکان زەندیقن) .
٢٣٩٦ - أبو عبدالله وتی : (پەیوەست بن بە سوننەت و فەرموودە و ئەوەی بەسوودە بۆتان، وە ئاگاداری ڕۆچوون و دەمەدەمێ بن، چونکە ئەوەی حەزی لە الکلام بێت سەرفراز نابێت، وە هەرکەسێک قسەیەک دابهێنێت کۆتایی دینەکەی ئیللا بەرەو بیدعەیە، چونکە الکلام سەر بۆ خێر و چاکە ناکێشێت، وە حەزم لە الکلام نییە، وە حەزم لە ڕۆچوون و دەمە دەمێش نییە .
پەیوەست بن بە سوننەتەکان و ئاثارەکان و ئەو فیقهەی کە سوودی هەیە بۆتان، وە واز لە دەمەدەمێ و قسەی ئەهلی لادان بن، گەیشتین بە خەڵکی نەیانئەزانی ئەمانە چییە، وە خۆیان بەدوور ئەگرت لە ئەهلی الکلام، وە عاقیبەت و چارەنووسی ئەهلی الکلام بەرەو باش ناچێت .
الله ئێمە و ئێوەش پەنا بدات لە فیتنە، وە سەلامەتمان بکات لە هەموو بەهیلاکچوونێک) .
=
| سەلەفی ئوممەت |
20 Oct, 13:00
=
باب : (٤٧)
ئاگاداری دان لە زانستی الکلام و ئەهلەکەی
٢٣٩٨ - المروذي وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (هەرکەسێک تێکەڵی الکلام بێت سەرفراز نابێت، هەرکەسێک خووبداتە الکلام خاڵی نابێت لەوەی تووشی جەهمیەت نەبێت) .
وە گوێبیستی بووم وتی : (قسە ناکەم ئیللا بە شتێک نەبێت کە لە قورئان یان سوننەت یاخود لە هاوەڵان و تابیعینەوە نەبێت، وە جگە لەوە قسەکردن پێی باش نییە) .
٢٣٩٩ - حنبل وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (هەرکەسێک کەیفی بە الکلام بێت سەرفراز نابێت، کۆتایی قسە و دینەکەیان باش نابێت) .
وە گوێبیستی بووم وتی : (پەیوەست بن بە سوننەت و فەرموودە، وە ئاگاداری دەمەدەمێکردن و ڕۆچوون بن، چونکە ئەوەی حەزی لە الکلام بێت سەرفراز نابێت) .
وە پێی وتم : (لەگەڵیان دامەنیشە و قسە لەگەڵ هیچکامێکیان مەکە، گەیشتین بە خەڵکی نەیانئەزانی ئەمە چییە، وە خۆیان لە هاوەڵانی الکلام بەدوور ئەگرت، چارەنووسی الکلام بەرەو خێر و باشە نییە) .
وە گوێبیستی بووم وتی : (هیچ کەسێکم نەبینیوە بەدوای الکلام ـەوە بووبێت و حەزی پێ کردبێت و سەرفراز بووبێت، چونکە ئەیگەیەنێت بە قسەیەکی گەورە، لەم ڕۆژانەدا بە کۆمەڵە قسەیانێکیان کرد و بەڵگەیان بە شتێک هێنایەوە دڵم هێندە بەهێز نییە و زمانیشم ناتوانێت بیگێڕێتەوە) .
٢٤٠٠ - أحمد بن أصرم المزني وتی : ئامادە بووم لەلای أحمد بن حنبل کە الهمداني پێی وت : من جار جار وەڵامیان ئەدەمەوە .
أحمد وتی : (دەمەدەمێ و جیدال پێویست نییە) .
أحمد چوویە مزگەوتەوە و نوێژی کرد، کاتێک نوێژی سوننەتی کرد وتی : (تۆ عباس ـیت؟) .
وتی : بەڵێ .
أحمد وتی : (لە الله بترسە، پێویست ناکات خۆت تەرخان بکەیت و بەناوبانگ بیت بە الکلام، وە بە نووسینی کتێب، ئەگەر ئەمانە باش بوویانە ئەوە هاوەڵان رضي الله عنهم پێشمان ئەکەوتن بۆی، هیچ شتێکم نەبینیوە ئا لەم کتێبانە - واتە هی الکلام -، ئەمانە هەمووی بیدعەیە) .
وتی : لێت قبووڵکراوە ئەی أبو عبدالله، داوای لێخۆشبوون لە الله ئەکەم و ئەگەڕێمەوە بۆ لای، من بەدوایانەوە نیم و تەقە نادەم لە دەرگاکانیان، بەڵکو ئەبینم قسە ئەکەن بە الکلام و کەس وەڵامیان ناداتەوە، منیش خەفەت ئەخۆم و ئارام ناگرم ڕەددیان نەدەمەوە .
أحمد چەند جارێک پێی وت : (ئەگەر کەسێک بە نیەتی ڕێنمونی هات ڕێنمونی بکە) .
٢٤٠١ - أبو الحارث وتی : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله وتم : لێرە کەسانێکی لێیە موناقەشە ئەکەن لەگەڵ جەهمیەکاندا و ئەچنە ناو وردەکاری بابەتەکانەوە لەگەڵیاندا، بۆچوونت چییە؟
وتی : (قسەکردنم پێ باش نییە لە هیچ یەکێک لەم هەوا و ئارەزوویانەدا، وە پێم باش نییە هیچ کەسێک دەمەدەمێیان موناقەشەیان لەگەڵدا بکات، ئایا معاویة بن قرة ناڵێت : (دەمەدەمێکردن کاروکردەوە پووچەڵ ئەکاتەوە؟) .
الکلام خراپ و پیسە، سەرناکێشێت بۆ شتێکی باش، خۆتان بەدوور بگرن لە ئەهلی جیدال و الکلام، وە دەست بگرن بە سوننەت و ئەوەی زانایانی پێش خۆتان لەسەری بوون، ئەوان ڕقیان لە الکلام و ڕۆچوون لەگەڵ بیدعەچیەکاندا بوو، بەڕاستی سەلامەتی لە وازهێنانیدایە، فەرمانمان پێ نەکراوە بە دەمە دەمە و جیدال، ئەگەر کەسێکتان بینی حەزی لە الکلام بوو ئاگاداری بن) .
٢٤٠٢ - أبو عمران موسی الأصبهاني وتی : (دامەنیشە لەگەڵ هاوەڵانی الکلام ـدا ئەگەرچی بەرگری لە سوننەتیش بکەن) .
٢٤٠٣ - المیموني وتی : گوێبیستی أحمد بن حنبل بووم وتی : (لەلای ئەهلی خێر و چاکە الکلام شتێکی خراپی لانەبردووە) .
٢٤٠٤ - أبو الحارث وتی : أبو عبدالله وتی : (دانانی کتێب بەهیلاکی بردن، وازیان لە ئاثارەکانی رسول الله ﷺ هێنا و ڕوویانکردە الکلام) .
٢٤٠٥ - أبو داود السجستاني وتی : گوێبیستی أبو ثور بووم وتی : الشافعي پێی وتم : (ئەی أبو ثور، هیچ کەسێکم نەبینیوە خویدابێتە الکلام و سەفرازبووبێت) .
٢٤٠٦ - أبو الحارث وتی : أبو عبدالله وتی : أيوب السختیاني وتی : (کاتێک یەکێکیان دەرچوو - واتە لە دین - ئەوە ناگەڕێتەوە ناوی) .
باب : (٤٨)
الجامع
٢٤٠٧ - عبدالله بن عمرو رضي الله عنه وتی : پرسیار کرا لە رسول الله ﷺ : زەوی لەسەر چییە؟
فەرمووی : (زەویەکان لەسەر ئاون) .
٢٤٠٨ - أحمد بن الصباح الکندي وتی : پرسیارم کرد لە أحمد بن حنبل : چەندە ماوەی نێوان ئێمە و عەرشی پەروەردگارمان؟
وتی : (دوعای موسوڵمانێک الله وەڵامی دوعاکەی بداتەوە) .
٢٤٠٩ - میسرة دەربارەی فەرمایشتی الله عز وجل | وَقَرَّبۡنَـٰهُ نَجِیًّا | (مَرۡيَم : ٥٢) .
وتی : (نزیک کرایەوە هەتا گوێی لە دەنگی قەڵەمەکە بوو لەسەر لەوحەکان) .
٢٤١١ - أبو هریرة رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ وتاری بۆ داین - چەند قسەیەکی کرد و لە کۆتاییەکەیدا وتی - (نزیک ببەنەوە، وە بۆ پاش خۆتانی فراوان بکەن) .
=
باب : (٤٧)
ئاگاداری دان لە زانستی الکلام و ئەهلەکەی
٢٣٩٨ - المروذي وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (هەرکەسێک تێکەڵی الکلام بێت سەرفراز نابێت، هەرکەسێک خووبداتە الکلام خاڵی نابێت لەوەی تووشی جەهمیەت نەبێت) .
وە گوێبیستی بووم وتی : (قسە ناکەم ئیللا بە شتێک نەبێت کە لە قورئان یان سوننەت یاخود لە هاوەڵان و تابیعینەوە نەبێت، وە جگە لەوە قسەکردن پێی باش نییە) .
٢٣٩٩ - حنبل وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (هەرکەسێک کەیفی بە الکلام بێت سەرفراز نابێت، کۆتایی قسە و دینەکەیان باش نابێت) .
وە گوێبیستی بووم وتی : (پەیوەست بن بە سوننەت و فەرموودە، وە ئاگاداری دەمەدەمێکردن و ڕۆچوون بن، چونکە ئەوەی حەزی لە الکلام بێت سەرفراز نابێت) .
وە پێی وتم : (لەگەڵیان دامەنیشە و قسە لەگەڵ هیچکامێکیان مەکە، گەیشتین بە خەڵکی نەیانئەزانی ئەمە چییە، وە خۆیان لە هاوەڵانی الکلام بەدوور ئەگرت، چارەنووسی الکلام بەرەو خێر و باشە نییە) .
وە گوێبیستی بووم وتی : (هیچ کەسێکم نەبینیوە بەدوای الکلام ـەوە بووبێت و حەزی پێ کردبێت و سەرفراز بووبێت، چونکە ئەیگەیەنێت بە قسەیەکی گەورە، لەم ڕۆژانەدا بە کۆمەڵە قسەیانێکیان کرد و بەڵگەیان بە شتێک هێنایەوە دڵم هێندە بەهێز نییە و زمانیشم ناتوانێت بیگێڕێتەوە) .
٢٤٠٠ - أحمد بن أصرم المزني وتی : ئامادە بووم لەلای أحمد بن حنبل کە الهمداني پێی وت : من جار جار وەڵامیان ئەدەمەوە .
أحمد وتی : (دەمەدەمێ و جیدال پێویست نییە) .
أحمد چوویە مزگەوتەوە و نوێژی کرد، کاتێک نوێژی سوننەتی کرد وتی : (تۆ عباس ـیت؟) .
وتی : بەڵێ .
أحمد وتی : (لە الله بترسە، پێویست ناکات خۆت تەرخان بکەیت و بەناوبانگ بیت بە الکلام، وە بە نووسینی کتێب، ئەگەر ئەمانە باش بوویانە ئەوە هاوەڵان رضي الله عنهم پێشمان ئەکەوتن بۆی، هیچ شتێکم نەبینیوە ئا لەم کتێبانە - واتە هی الکلام -، ئەمانە هەمووی بیدعەیە) .
وتی : لێت قبووڵکراوە ئەی أبو عبدالله، داوای لێخۆشبوون لە الله ئەکەم و ئەگەڕێمەوە بۆ لای، من بەدوایانەوە نیم و تەقە نادەم لە دەرگاکانیان، بەڵکو ئەبینم قسە ئەکەن بە الکلام و کەس وەڵامیان ناداتەوە، منیش خەفەت ئەخۆم و ئارام ناگرم ڕەددیان نەدەمەوە .
أحمد چەند جارێک پێی وت : (ئەگەر کەسێک بە نیەتی ڕێنمونی هات ڕێنمونی بکە) .
٢٤٠١ - أبو الحارث وتی : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله وتم : لێرە کەسانێکی لێیە موناقەشە ئەکەن لەگەڵ جەهمیەکاندا و ئەچنە ناو وردەکاری بابەتەکانەوە لەگەڵیاندا، بۆچوونت چییە؟
وتی : (قسەکردنم پێ باش نییە لە هیچ یەکێک لەم هەوا و ئارەزوویانەدا، وە پێم باش نییە هیچ کەسێک دەمەدەمێیان موناقەشەیان لەگەڵدا بکات، ئایا معاویة بن قرة ناڵێت : (دەمەدەمێکردن کاروکردەوە پووچەڵ ئەکاتەوە؟) .
الکلام خراپ و پیسە، سەرناکێشێت بۆ شتێکی باش، خۆتان بەدوور بگرن لە ئەهلی جیدال و الکلام، وە دەست بگرن بە سوننەت و ئەوەی زانایانی پێش خۆتان لەسەری بوون، ئەوان ڕقیان لە الکلام و ڕۆچوون لەگەڵ بیدعەچیەکاندا بوو، بەڕاستی سەلامەتی لە وازهێنانیدایە، فەرمانمان پێ نەکراوە بە دەمە دەمە و جیدال، ئەگەر کەسێکتان بینی حەزی لە الکلام بوو ئاگاداری بن) .
٢٤٠٢ - أبو عمران موسی الأصبهاني وتی : (دامەنیشە لەگەڵ هاوەڵانی الکلام ـدا ئەگەرچی بەرگری لە سوننەتیش بکەن) .
٢٤٠٣ - المیموني وتی : گوێبیستی أحمد بن حنبل بووم وتی : (لەلای ئەهلی خێر و چاکە الکلام شتێکی خراپی لانەبردووە) .
٢٤٠٤ - أبو الحارث وتی : أبو عبدالله وتی : (دانانی کتێب بەهیلاکی بردن، وازیان لە ئاثارەکانی رسول الله ﷺ هێنا و ڕوویانکردە الکلام) .
٢٤٠٥ - أبو داود السجستاني وتی : گوێبیستی أبو ثور بووم وتی : الشافعي پێی وتم : (ئەی أبو ثور، هیچ کەسێکم نەبینیوە خویدابێتە الکلام و سەفرازبووبێت) .
٢٤٠٦ - أبو الحارث وتی : أبو عبدالله وتی : أيوب السختیاني وتی : (کاتێک یەکێکیان دەرچوو - واتە لە دین - ئەوە ناگەڕێتەوە ناوی) .
باب : (٤٨)
الجامع
٢٤٠٧ - عبدالله بن عمرو رضي الله عنه وتی : پرسیار کرا لە رسول الله ﷺ : زەوی لەسەر چییە؟
فەرمووی : (زەویەکان لەسەر ئاون) .
٢٤٠٨ - أحمد بن الصباح الکندي وتی : پرسیارم کرد لە أحمد بن حنبل : چەندە ماوەی نێوان ئێمە و عەرشی پەروەردگارمان؟
وتی : (دوعای موسوڵمانێک الله وەڵامی دوعاکەی بداتەوە) .
٢٤٠٩ - میسرة دەربارەی فەرمایشتی الله عز وجل | وَقَرَّبۡنَـٰهُ نَجِیًّا | (مَرۡيَم : ٥٢) .
وتی : (نزیک کرایەوە هەتا گوێی لە دەنگی قەڵەمەکە بوو لەسەر لەوحەکان) .
٢٤١١ - أبو هریرة رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ وتاری بۆ داین - چەند قسەیەکی کرد و لە کۆتاییەکەیدا وتی - (نزیک ببەنەوە، وە بۆ پاش خۆتانی فراوان بکەن) .
=
| سەلەفی ئوممەت |
19 Oct, 16:05
=
ئەوە کافرە و تۆبەی پێ ئەکرێت، ئەگەر تۆبەی نەکرد لە ملی ئەدرێت) .
- وکیع بن الجراح وتی : (بەهەشت و جەهەننەم لەناوناچن و نامرن، چۆن ئەمرن لەکاتێکدا ئەوانە سزا و پاداشتن، وە سزا و پاداشت لەناوناچن) .
- قتیبة بن سعید وتی : (بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون و لەناوناچن) .
- محمد بن الأزهر بن مسلم التمیمي وتی : (بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون لەناوناچن، لەسەر ئەوە گەیشتین بە أبو معاذ و، خلف و، شداد و، عکرمة و، لیث و إبراهیم .
جا هەرکەسێک نکۆڵی لەوە بکات، یان لە عەرش، یاخود لە کورسی، یان لە تەرازوو، یاخود لە پردی صراط یان لە شەفاعەت یاخود لە حەوزی کەوثەر یان سزای گۆڕ یاخود تەنها یەک دانەیان ئەوە کافرە) .
📚 إبن المحب هێناویەتی لە کتێبی (الصفات) و نقڵی کردووە لە کتێبی (حرمة الدین) ـی عبدالرحمن بن منده
باب : (٤٢)
شوێنی مانەوەی ڕۆحی ئیمانداران و کافران پاش مردن
٢٣٦٧ - حنبل وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (ڕۆحی ئیمانداران لە بەهەشتدان) .
٢٣٦٨ - حنبل وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (ڕۆحی کافرەکان بە ئاگردان، وە ڕۆحی ئیمانداران لە بەهەشتدان) .
٢٣٧٠ - عبدالله بن أحمد بن حنبل وتی : پرسیارم لە باوکم کرد ئاخۆ ڕۆحی مردووەکان لەناو گۆڕەکانیاندان، یان لە ناوەوەی باڵندەدا - واتە لە بەهەشتدا -، یاخود ئەمرن وەک چۆن جەستەکان ئەمرن؟
وتی : (ڕیوایەت کراوە لە پێغەمبەرەوە ﷺ فەرموویەتی : (نەفسی ئیماندار کاتێک ئەمرێت باڵندەیەکە لەسەر دارێکی بەهەشت هەتا الله ئەیگێڕێتەوە بۆ جەستەی ئەو ڕۆژەی زیندووی ئەکاتەوە) .
وە ڕیوایەت کراوە لە عبدالله بن عمرو رضي الله عنهما فەرموویەتی : (ڕۆحی ئیمانداران لە ناوەوەی باڵندەی سەوزدان وەکو الزرازیر - جۆرە باڵندەیەکە - وان، لەوێ یەکدی ئەناسن و لە بەرهەمەکەی ڕزقیان ئەدرێت) .
وە هەیە وتوویەتی : (ڕۆحی شەهیدەکان لە ناو باڵندەی سەوزدان ئەڕۆن بۆ لای کۆمەڵە چرایەک لە بەهەشت کە هەڵواسراون بە عەرشەوە) .
٢٣٧٢ - عبدالله بن مسعود رضي الله عنه فەرمووی : (ئیماندار کاتێک گەیشتە سەرەمەرگ فریشتەی گیانکێشان دێت بۆ لای و بانگی ئەکات : (ئەی ڕۆحە پاکەکە دەربچۆ لە جەستە پاکەکە) .
کاتێک ڕۆحەکەی دەرچوو ئەپێچرێت لە پۆشاکێکی سوور، کاتێک شۆردرا و کفن کرا و خرایە سەر دارەمەیتەکە ڕۆحەکەی لەسەر دارەمەیتەکەیەوە بەرز ئەبێتەوە، کاتێک لە گۆڕەکەیدا دائەنرێت دائەنیشێنرێت، ڕۆحەکە ئەهێنرێت و ئەکرێت بەبەریدا .
پێی ئەوترێت : (پەروەردگارت کێیە؟ وە دینەکەت کامەیە؟) .
ئەڵێت : پەروەردگارم الله ـیە، وە دینەکەم ئیسلامە، وە پێغەمبەرەکەم محمد ـە .
پێی ئەوترێت : (ڕاستت کرد) .
جا گۆڕەکەی هێندەی بینایی خۆی بۆ فراوان ئەکرێت، پاشان ڕۆحەکەی بەرز ئەکرێتەوە بۆ بەرزترینی بەرزترینەکان، | كَلَّاۤ إِنَّ كِتَـٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ * وَمَاۤ أَدۡرَىٰكَ مَا عِلِّیُّونَ * كِتَـٰبࣱ مَّرۡقُومࣱ | (المُطَفِّفِين : ١٨ - ٢٠)، لە ئاسمانی حەوتەم .
وە کەسی کافر . . . هەندێک قسەی کرد و ئەمەی خوێندەوە : | كَلَّاۤ إِنَّ كِتَـٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٍ * وَمَاۤ أَدۡرَىٰكَ مَا سِجِّینࣱ | (المُطَفِّفِين : ٧ - ٨)، زەوی حەوتەم) .
باب : (٤٣)
ئیمان هەبوون بە جەهەننەم و سزاکەی
٢٣٧٤ - أبو هریرة رضي الله عنه ئەفەرمووێت : (پیاو لە جەهەننەمدا گەورە ئەکرێت تا وای لێ دێت حەوت شەو درێژ ئەبێت، وە کاکیلەی هێندەی کێوی ئوحودی لێدێت، لێوەکانیان لەسەر سنگیانە، ناشرینن و ئەکەونە ناو ئاگرەوە) .
٢٣٧٥ - الضحاک ئەڵێت : (الله ناوی دەرگاکانی جەهەننەمی ناوە، بۆ هەموو دەرگایەکیان بەشێکی جیاکراوە هەیە، دەرگایەک بۆ یەهود، وە دەرگایەک بۆ نەسڕانیەکان، وە دەرگایەک بۆ مەجوسیەکان، وە دەرگایەک بۆ صابیئیەکان، وە دەرگایەک بۆ مونافیقەکان، وە دەرگایەک بۆ ئەوانەی کە شیرکیان ئەنجامداوە ئەوانەش کافرەکانی عەرەبن، وە دەرگایەک بۆ ئەهلی تەوحید، وە ئومێد و هیوا هەیە بۆ ئەهلی تەوحید و بۆ ئەوانەی دیکە نییە) .
باب : (٤٤)
فەزڵی ئەهلی سوننە
٢٣٧٦ - المروذي وتی : إبن درید دەربارەی فەرمایشتی الله عز وجل : | وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَـٰلِبُونَ | (الصَّافَّات : ١٧٣) .
وتی : (ئەوانە ئەهلی سوننەن) .
٢٣٧٧ - عبدالوهاب الوراق وتی : (ئەگەر ئەم کۆمەڵەیە نەبێت - واتە ئەهلی حەدیث - ئەوە نازانم کام کۆمەڵەیەیە) .
٢٣٧٨ - الخلال وتی : (ئەوە کۆمەڵەکەی أحمد بن حنبل ـن رضي الله عنه کە بەرگری لە سوننەت ئەکەن، ژیەنەرەوە و دەرخەری ئەو سوننەتانەن کە خەڵکی لە ئەهلی خیلاف مراندوویانە، وە ژیاندنەوەی وازهێنان و دوورکەوتنەوە لە ئەهلی لادان و دەمەدەمێ، وە دەستگرتن بەوەی لە پێشەوای خەڵکی لەسەردەمی خۆیدا أحمد بن حنبل رضي الله عنه لەسەری بووە) .
📚#السنة_للخلال (١١١)
@salafyummat
ئەوە کافرە و تۆبەی پێ ئەکرێت، ئەگەر تۆبەی نەکرد لە ملی ئەدرێت) .
- وکیع بن الجراح وتی : (بەهەشت و جەهەننەم لەناوناچن و نامرن، چۆن ئەمرن لەکاتێکدا ئەوانە سزا و پاداشتن، وە سزا و پاداشت لەناوناچن) .
- قتیبة بن سعید وتی : (بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون و لەناوناچن) .
- محمد بن الأزهر بن مسلم التمیمي وتی : (بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون لەناوناچن، لەسەر ئەوە گەیشتین بە أبو معاذ و، خلف و، شداد و، عکرمة و، لیث و إبراهیم .
جا هەرکەسێک نکۆڵی لەوە بکات، یان لە عەرش، یاخود لە کورسی، یان لە تەرازوو، یاخود لە پردی صراط یان لە شەفاعەت یاخود لە حەوزی کەوثەر یان سزای گۆڕ یاخود تەنها یەک دانەیان ئەوە کافرە) .
📚 إبن المحب هێناویەتی لە کتێبی (الصفات) و نقڵی کردووە لە کتێبی (حرمة الدین) ـی عبدالرحمن بن منده
باب : (٤٢)
شوێنی مانەوەی ڕۆحی ئیمانداران و کافران پاش مردن
٢٣٦٧ - حنبل وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (ڕۆحی ئیمانداران لە بەهەشتدان) .
٢٣٦٨ - حنبل وتی : گوێبیستی أبو عبدالله بووم وتی : (ڕۆحی کافرەکان بە ئاگردان، وە ڕۆحی ئیمانداران لە بەهەشتدان) .
٢٣٧٠ - عبدالله بن أحمد بن حنبل وتی : پرسیارم لە باوکم کرد ئاخۆ ڕۆحی مردووەکان لەناو گۆڕەکانیاندان، یان لە ناوەوەی باڵندەدا - واتە لە بەهەشتدا -، یاخود ئەمرن وەک چۆن جەستەکان ئەمرن؟
وتی : (ڕیوایەت کراوە لە پێغەمبەرەوە ﷺ فەرموویەتی : (نەفسی ئیماندار کاتێک ئەمرێت باڵندەیەکە لەسەر دارێکی بەهەشت هەتا الله ئەیگێڕێتەوە بۆ جەستەی ئەو ڕۆژەی زیندووی ئەکاتەوە) .
وە ڕیوایەت کراوە لە عبدالله بن عمرو رضي الله عنهما فەرموویەتی : (ڕۆحی ئیمانداران لە ناوەوەی باڵندەی سەوزدان وەکو الزرازیر - جۆرە باڵندەیەکە - وان، لەوێ یەکدی ئەناسن و لە بەرهەمەکەی ڕزقیان ئەدرێت) .
وە هەیە وتوویەتی : (ڕۆحی شەهیدەکان لە ناو باڵندەی سەوزدان ئەڕۆن بۆ لای کۆمەڵە چرایەک لە بەهەشت کە هەڵواسراون بە عەرشەوە) .
٢٣٧٢ - عبدالله بن مسعود رضي الله عنه فەرمووی : (ئیماندار کاتێک گەیشتە سەرەمەرگ فریشتەی گیانکێشان دێت بۆ لای و بانگی ئەکات : (ئەی ڕۆحە پاکەکە دەربچۆ لە جەستە پاکەکە) .
کاتێک ڕۆحەکەی دەرچوو ئەپێچرێت لە پۆشاکێکی سوور، کاتێک شۆردرا و کفن کرا و خرایە سەر دارەمەیتەکە ڕۆحەکەی لەسەر دارەمەیتەکەیەوە بەرز ئەبێتەوە، کاتێک لە گۆڕەکەیدا دائەنرێت دائەنیشێنرێت، ڕۆحەکە ئەهێنرێت و ئەکرێت بەبەریدا .
پێی ئەوترێت : (پەروەردگارت کێیە؟ وە دینەکەت کامەیە؟) .
ئەڵێت : پەروەردگارم الله ـیە، وە دینەکەم ئیسلامە، وە پێغەمبەرەکەم محمد ـە .
پێی ئەوترێت : (ڕاستت کرد) .
جا گۆڕەکەی هێندەی بینایی خۆی بۆ فراوان ئەکرێت، پاشان ڕۆحەکەی بەرز ئەکرێتەوە بۆ بەرزترینی بەرزترینەکان، | كَلَّاۤ إِنَّ كِتَـٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ * وَمَاۤ أَدۡرَىٰكَ مَا عِلِّیُّونَ * كِتَـٰبࣱ مَّرۡقُومࣱ | (المُطَفِّفِين : ١٨ - ٢٠)، لە ئاسمانی حەوتەم .
وە کەسی کافر . . . هەندێک قسەی کرد و ئەمەی خوێندەوە : | كَلَّاۤ إِنَّ كِتَـٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٍ * وَمَاۤ أَدۡرَىٰكَ مَا سِجِّینࣱ | (المُطَفِّفِين : ٧ - ٨)، زەوی حەوتەم) .
باب : (٤٣)
ئیمان هەبوون بە جەهەننەم و سزاکەی
٢٣٧٤ - أبو هریرة رضي الله عنه ئەفەرمووێت : (پیاو لە جەهەننەمدا گەورە ئەکرێت تا وای لێ دێت حەوت شەو درێژ ئەبێت، وە کاکیلەی هێندەی کێوی ئوحودی لێدێت، لێوەکانیان لەسەر سنگیانە، ناشرینن و ئەکەونە ناو ئاگرەوە) .
٢٣٧٥ - الضحاک ئەڵێت : (الله ناوی دەرگاکانی جەهەننەمی ناوە، بۆ هەموو دەرگایەکیان بەشێکی جیاکراوە هەیە، دەرگایەک بۆ یەهود، وە دەرگایەک بۆ نەسڕانیەکان، وە دەرگایەک بۆ مەجوسیەکان، وە دەرگایەک بۆ صابیئیەکان، وە دەرگایەک بۆ مونافیقەکان، وە دەرگایەک بۆ ئەوانەی کە شیرکیان ئەنجامداوە ئەوانەش کافرەکانی عەرەبن، وە دەرگایەک بۆ ئەهلی تەوحید، وە ئومێد و هیوا هەیە بۆ ئەهلی تەوحید و بۆ ئەوانەی دیکە نییە) .
باب : (٤٤)
فەزڵی ئەهلی سوننە
٢٣٧٦ - المروذي وتی : إبن درید دەربارەی فەرمایشتی الله عز وجل : | وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَـٰلِبُونَ | (الصَّافَّات : ١٧٣) .
وتی : (ئەوانە ئەهلی سوننەن) .
٢٣٧٧ - عبدالوهاب الوراق وتی : (ئەگەر ئەم کۆمەڵەیە نەبێت - واتە ئەهلی حەدیث - ئەوە نازانم کام کۆمەڵەیەیە) .
٢٣٧٨ - الخلال وتی : (ئەوە کۆمەڵەکەی أحمد بن حنبل ـن رضي الله عنه کە بەرگری لە سوننەت ئەکەن، ژیەنەرەوە و دەرخەری ئەو سوننەتانەن کە خەڵکی لە ئەهلی خیلاف مراندوویانە، وە ژیاندنەوەی وازهێنان و دوورکەوتنەوە لە ئەهلی لادان و دەمەدەمێ، وە دەستگرتن بەوەی لە پێشەوای خەڵکی لەسەردەمی خۆیدا أحمد بن حنبل رضي الله عنه لەسەری بووە) .
📚#السنة_للخلال (١١١)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
19 Oct, 16:05
باب : (٤١)
ئیمان هەبوون بەوەی بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون، وە ڕەددانەوەی ئەو کەسەی ئەڵێت لەناوئەچن
٢٣٦٣ - حنبل باسی کرد کە أبو عبدالله بەسەرهاری ضرار ـی گێڕایەوە، وە گێڕانەوەکەی - ضرار المعتزلي - بەوەی کە زانایان ڕاجیاوازن دەربارەی دروستکرانی بەهەشت و جەهەننەم، و القاضي الجمعي خوێنی ضرار ـی بەهەدەردا، هەربۆیە خۆی حەشاردا هەتا مرد .
وە أبو عبدالله وتی : (ئەمە کوفرە) .
واتە وتنی ئەوەی بەهەشت و جەهەننەم لە ئێستادا دروست نەکراون) .
ــــــــــــــ
- المروذي وتی : أحمد بن حنبل وتی : (ئامادەبووم لەلای سعید بن عبدالرحمن القاضي کە فەرمانی کرد بدرێت لە ملی ضرار، ئەویش هەڵهات) .
- وە حنبل وتی : (ڕۆیشتمە لای ضرار لە بغداد، تووشی ئیفلیجی بووبوو، وە موعتەزیلی بوو، ئینکاری بەهەشت و جەهەننەمی کرد، وە وتی : ڕاجیاوازی هەیە لەوەی ئاخۆ ئێستا دروستکراون یان نا، جا ئەهلی حەدیث تێیان هەڵدا) .
وە أحمد بن حنبل وتی : (ئینکاری کردنی هەبوونیان کوفرە، الله تعالی ئەفەرمووێت : | ٱلنَّارُ یُعۡرَضُونَ عَلَیۡهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّاۚ | (غَافِر : ٤٦) .
پاشان ضرار هەڵهات) .
- أبو همام السکوني وتی : (کۆمەڵێک کەس شایەتیان دا لەسەر ضرار بەوەی زندیق ـە .
سعید القاضي وتی : (ئەوە خوێنیم بەهەدەردا، کێ ویستی با بیکوژێت) .
دوای ئەوە سعید ـیان لە قازیەتی لادا) .
٢٣٦٤ - حنبل وتی : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله لەبارەی ئەو کەسەی ئەڵێت ئەگەر دروستکرابن - واتە بەهەشت و جەهەننەم - ئەوە ئەڕۆن بەرەو لەناوچوون .
أبو عبدالله وتی : (ناڵێین لەناو ئەچن، بەڵکو ئەوانە بەپێی زانستی الله ئەمێننەوە، الله کاری خۆی تیایاندا ئەکات، داوای جێگیری لە الله ئەکەین، وە داوای لێ ئەکەین دڵمان لانەدات پاش ئەوەی کە هیدایەتی داین) .
ــــــــــ
: لە ئەسڵەوە هەڵەیە بوترێت هەر شتێک دروستکراو بێت ئیللا ئەبێت لە کۆتاییدا لەناوبچێت، چونکە ئەوە کەوتووەتەوە سەر ویستی الله، ئەگەر بیەوێت لەناویان ئەبات، وە ئەگەر بیەوێت بەردەوامیەکی هەتا هەتاییان پێ ئەدات، جا کاتێک تەماشای ئایەت و فەرموودەکان ئەکەین ئەبینین بەهەشت و جەهەننەم لەو دروستکراوانەن کە هەتا هەتایە هەن، وە تەنانەت ئێمەی مرۆڤی دروستکراوی لاواز کە جارێک مردنمان بەسەردا دێت لە کۆتاییدا یان لە بەهەشتین بە هەتا هەتایی کە داوا لە الله عز وجل ئەکەین بەوجۆرە بین، آمین، یان والعیاذ بالله بە هەتا هەتایی لە جەهەننەمداین، یان ماوەیەک ئەچینە جەهەننەم و دواتر بەهەشتی هەتا هەتایی .
جا ئەو جۆرە کەسانە کە ئەڵێن بەهەشت و جەهەننەم لەناوئەچێت موعەتەزیلی و جەهمی و بەناو عەقڵانیەکانن، ئەوانەی کە پێیان وایە زۆر عاقڵن و بیر ئەکەنەوە، کەچی تەواوی قسەکانیان لەسەر ئەو بنەڕەتە هەڵەیە دامەزراندووە .
٢٣٦٥ - أبو زرعة الرازي دەربارەی موسی بن نصر بن دینار الرازي وتی : (کافرترە لە ئیبلیس، ئەڵێت بەهەشت و جەهەننەم تا ئێستا دروست نەکراون، وە ئەگەر دروستیشکرابن نامێنن) .
٢٣٦٦ - رسول الله ﷺ فەرمووی : (ئەو شەوەی شەوڕەویم پێکرا بەهەشت و جەهەننەمم بینی لە ئاسمان، ئەم ئایەتەم خوێندەوە : | وَفِی ٱلسَّمَاۤءِ رِزۡقُكُمۡ وَمَا تُوعَدُونَ | (الذَّارِيَات : ٢٢)، وەکو ئەوە وابوو یەکەمجارم بێت بیخوێنمەوە) .
ـــــــــــ
- العباس بن أحمد الیماني وتی : پرسیار کرا لە أبو عبدالله دەربارەی کەسێک ئەڵێت بەهەشت دروست نەکراوە .
أبو عبدالله تووڕە بوو و وتی : (ئەمە کوفرە بە الله، پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : (چوومە بەهەشتەوە) .
چ شتێک ڕوویدا لەناو ئەم ئوممەتەدا ؟!!) .
- المروذي وتی : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله : ئەوەی بڵێت بەهەشت و جەهەننەم دروست نەکراون کافرە تۆبەی پێ ئەکرێت؟
وتی : (بەڵێ) .
- محمود بن غیلان وتی : پرسیارم کرد لە یحیی بن یحیی : چی ئەڵێیت دەربارەی کەسێک ئەڵێت حۆریەکان ئەمرن؟
وتی : (ئەوە کافرە، وە هەرکەسێک بڵێت هەرشتێکی ناو بەهەشت لەناو ئەچێت ئەوە کافرە) .
- إسحاق بن راهویه وتی : إبن المبارک پێی وتم : النضر بن محمد پێم گەیشت و وتی : ئەی أبو عبدالرحمن، چی ئەڵێیت دەربارەی کەسێک کە ئەڵێت حۆریەکان ئەمرن؟
وتم : (ئەوانە جەهمین) .
وتی : ئەی أبو عبدالرحمن، هەرکەسێک بڵێت حۆریەکان ئەمرن بە مردنی بەندەکان، یان لەناوئەچن بە لەناوچوونی بەندەکان، یان شتێک لە ئاخیرەت ئەبڕێتەوە پێش زیندوو بوونەوە یان دوای زیندووبوونەوە لە بەهەشت و جەهەننەم ئەوە کافرە بە الله ـی العظيم .
الله عز وجل ئەفەرمووێت : | عَطَاۤءً غَیۡرَ مَجۡذُوذٍ | (هُود : ١٠٨)، واتە نەبڕاوە .
وە ئەفەرمووێت : | خَـٰلِدِینَ فِیهَاۤ أَبَدًاۖ | (النِّسَاء : ٥٧)، جا هەتاهەتایی بڕانی نییە) .
- أبو معاذ خالد بن سلیمان وتی : (هەرکەسێک بڵێت بەهەشت و جەهەننەم لەناوئەچن پێش چووناوی ئەهلەکەی یان پاش چوونەناوی ئەهلەکەی ئەوە کافرە) .
- إسحاق بن راهویه وتی : (هەرکەسێک بڵێت حۆریەکان ئەمرن، یان شتێک لە نیعمەتەکانی بەهەشت یاخود لە سزاکانی جەهەننەم لەناوئەچن
=
ئیمان هەبوون بەوەی بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون، وە ڕەددانەوەی ئەو کەسەی ئەڵێت لەناوئەچن
٢٣٦٣ - حنبل باسی کرد کە أبو عبدالله بەسەرهاری ضرار ـی گێڕایەوە، وە گێڕانەوەکەی - ضرار المعتزلي - بەوەی کە زانایان ڕاجیاوازن دەربارەی دروستکرانی بەهەشت و جەهەننەم، و القاضي الجمعي خوێنی ضرار ـی بەهەدەردا، هەربۆیە خۆی حەشاردا هەتا مرد .
وە أبو عبدالله وتی : (ئەمە کوفرە) .
واتە وتنی ئەوەی بەهەشت و جەهەننەم لە ئێستادا دروست نەکراون) .
ــــــــــــــ
- المروذي وتی : أحمد بن حنبل وتی : (ئامادەبووم لەلای سعید بن عبدالرحمن القاضي کە فەرمانی کرد بدرێت لە ملی ضرار، ئەویش هەڵهات) .
- وە حنبل وتی : (ڕۆیشتمە لای ضرار لە بغداد، تووشی ئیفلیجی بووبوو، وە موعتەزیلی بوو، ئینکاری بەهەشت و جەهەننەمی کرد، وە وتی : ڕاجیاوازی هەیە لەوەی ئاخۆ ئێستا دروستکراون یان نا، جا ئەهلی حەدیث تێیان هەڵدا) .
وە أحمد بن حنبل وتی : (ئینکاری کردنی هەبوونیان کوفرە، الله تعالی ئەفەرمووێت : | ٱلنَّارُ یُعۡرَضُونَ عَلَیۡهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّاۚ | (غَافِر : ٤٦) .
پاشان ضرار هەڵهات) .
- أبو همام السکوني وتی : (کۆمەڵێک کەس شایەتیان دا لەسەر ضرار بەوەی زندیق ـە .
سعید القاضي وتی : (ئەوە خوێنیم بەهەدەردا، کێ ویستی با بیکوژێت) .
دوای ئەوە سعید ـیان لە قازیەتی لادا) .
٢٣٦٤ - حنبل وتی : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله لەبارەی ئەو کەسەی ئەڵێت ئەگەر دروستکرابن - واتە بەهەشت و جەهەننەم - ئەوە ئەڕۆن بەرەو لەناوچوون .
أبو عبدالله وتی : (ناڵێین لەناو ئەچن، بەڵکو ئەوانە بەپێی زانستی الله ئەمێننەوە، الله کاری خۆی تیایاندا ئەکات، داوای جێگیری لە الله ئەکەین، وە داوای لێ ئەکەین دڵمان لانەدات پاش ئەوەی کە هیدایەتی داین) .
ــــــــــ
: لە ئەسڵەوە هەڵەیە بوترێت هەر شتێک دروستکراو بێت ئیللا ئەبێت لە کۆتاییدا لەناوبچێت، چونکە ئەوە کەوتووەتەوە سەر ویستی الله، ئەگەر بیەوێت لەناویان ئەبات، وە ئەگەر بیەوێت بەردەوامیەکی هەتا هەتاییان پێ ئەدات، جا کاتێک تەماشای ئایەت و فەرموودەکان ئەکەین ئەبینین بەهەشت و جەهەننەم لەو دروستکراوانەن کە هەتا هەتایە هەن، وە تەنانەت ئێمەی مرۆڤی دروستکراوی لاواز کە جارێک مردنمان بەسەردا دێت لە کۆتاییدا یان لە بەهەشتین بە هەتا هەتایی کە داوا لە الله عز وجل ئەکەین بەوجۆرە بین، آمین، یان والعیاذ بالله بە هەتا هەتایی لە جەهەننەمداین، یان ماوەیەک ئەچینە جەهەننەم و دواتر بەهەشتی هەتا هەتایی .
جا ئەو جۆرە کەسانە کە ئەڵێن بەهەشت و جەهەننەم لەناوئەچێت موعەتەزیلی و جەهمی و بەناو عەقڵانیەکانن، ئەوانەی کە پێیان وایە زۆر عاقڵن و بیر ئەکەنەوە، کەچی تەواوی قسەکانیان لەسەر ئەو بنەڕەتە هەڵەیە دامەزراندووە .
٢٣٦٥ - أبو زرعة الرازي دەربارەی موسی بن نصر بن دینار الرازي وتی : (کافرترە لە ئیبلیس، ئەڵێت بەهەشت و جەهەننەم تا ئێستا دروست نەکراون، وە ئەگەر دروستیشکرابن نامێنن) .
٢٣٦٦ - رسول الله ﷺ فەرمووی : (ئەو شەوەی شەوڕەویم پێکرا بەهەشت و جەهەننەمم بینی لە ئاسمان، ئەم ئایەتەم خوێندەوە : | وَفِی ٱلسَّمَاۤءِ رِزۡقُكُمۡ وَمَا تُوعَدُونَ | (الذَّارِيَات : ٢٢)، وەکو ئەوە وابوو یەکەمجارم بێت بیخوێنمەوە) .
ـــــــــــ
- العباس بن أحمد الیماني وتی : پرسیار کرا لە أبو عبدالله دەربارەی کەسێک ئەڵێت بەهەشت دروست نەکراوە .
أبو عبدالله تووڕە بوو و وتی : (ئەمە کوفرە بە الله، پێغەمبەر ﷺ فەرموویەتی : (چوومە بەهەشتەوە) .
چ شتێک ڕوویدا لەناو ئەم ئوممەتەدا ؟!!) .
- المروذي وتی : پرسیارم کرد لە أبو عبدالله : ئەوەی بڵێت بەهەشت و جەهەننەم دروست نەکراون کافرە تۆبەی پێ ئەکرێت؟
وتی : (بەڵێ) .
- محمود بن غیلان وتی : پرسیارم کرد لە یحیی بن یحیی : چی ئەڵێیت دەربارەی کەسێک ئەڵێت حۆریەکان ئەمرن؟
وتی : (ئەوە کافرە، وە هەرکەسێک بڵێت هەرشتێکی ناو بەهەشت لەناو ئەچێت ئەوە کافرە) .
- إسحاق بن راهویه وتی : إبن المبارک پێی وتم : النضر بن محمد پێم گەیشت و وتی : ئەی أبو عبدالرحمن، چی ئەڵێیت دەربارەی کەسێک کە ئەڵێت حۆریەکان ئەمرن؟
وتم : (ئەوانە جەهمین) .
وتی : ئەی أبو عبدالرحمن، هەرکەسێک بڵێت حۆریەکان ئەمرن بە مردنی بەندەکان، یان لەناوئەچن بە لەناوچوونی بەندەکان، یان شتێک لە ئاخیرەت ئەبڕێتەوە پێش زیندوو بوونەوە یان دوای زیندووبوونەوە لە بەهەشت و جەهەننەم ئەوە کافرە بە الله ـی العظيم .
الله عز وجل ئەفەرمووێت : | عَطَاۤءً غَیۡرَ مَجۡذُوذٍ | (هُود : ١٠٨)، واتە نەبڕاوە .
وە ئەفەرمووێت : | خَـٰلِدِینَ فِیهَاۤ أَبَدًاۖ | (النِّسَاء : ٥٧)، جا هەتاهەتایی بڕانی نییە) .
- أبو معاذ خالد بن سلیمان وتی : (هەرکەسێک بڵێت بەهەشت و جەهەننەم لەناوئەچن پێش چووناوی ئەهلەکەی یان پاش چوونەناوی ئەهلەکەی ئەوە کافرە) .
- إسحاق بن راهویه وتی : (هەرکەسێک بڵێت حۆریەکان ئەمرن، یان شتێک لە نیعمەتەکانی بەهەشت یاخود لە سزاکانی جەهەننەم لەناوئەچن
=
| سەلەفی ئوممەت |
18 Oct, 16:53
=
٢٣٥٦ - جابر رضي الله عنه گێڕایەوە لە پێغەمبەرەوە ﷺ فەرموویەتی : (ئەم ئوممەتە تاقی ئەکرێتەوە لە قەبرەکەیدا) . . . باسی فەرموودەکەی بە درێژی کرد، پاشان لە کۆتاییدا فەرمووی : (سزا ئەدرێن لە گۆڕەکانیاندا هەتا نزیکەی هەستانی قیامەت، پاشان کەمێک پێش قیامەت ئەخەوێنرێن، ئەوەش ئەو خەوەیە کە پەشیمان بوون لێی کاتێک وتیان : | قَالُوا۟ یَـٰوَیۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَاۜۗ | (يسٓ : ٥٢) .
٢٣٥٨ - عبدالله بن مسعود رضي الله عنها ئەفەرمووێت : (بە کافر ئەوترێت لە گۆڕەکەیدا : تۆ چیت؟
ئەڵێت : نازانم .
سێ جار پێی ئەوترێت : هەر نەزانیت .
وە گۆڕەکەی لەسەر تەسک ئەکرێتەوە هەتا پەراسووەکانی ئەچنەسەر یەک، وە ماری لە ئەملاولای گۆڕەکەیەوە بۆ ئەنێردرێت) .
باب : (٤٠)
چارەنووسی منداڵی ئیمانداران
٢٣٦٠ - الخلال ڕیوایەتی کردووە لەڕێگەی حنبل لە أحمد وتوویەتی : (ئێمە دان بەوەدا ئەنێین کە بەهەشت دروست کراوە، وە ئیمانمان بەوە هەیە بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون، الله عز وجل ئەفەرمووێت : | ٱلنَّارُ یُعۡرَضُونَ عَلَیۡهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّاۚ | (غَافِر : ٤٦) .
ڕۆحی منداڵی موسوڵمانان لەناو جەستەی باڵندەی سەوزدان ئەگەڕێن بە بەهەشتدا و إبراهیم ـی باوکیان ﷺ گرنگیان پێ ئەدات، ئەمە ئاماژە و نیشانەیە بۆ ئەوەی کە دروستکراون) .
ـــــــــــــ
- إبن رجب دەربارەی چارەنووسی منداڵی ئیمانداران ئەڵێت : (جمهور لەسەر ئەوەن کە لە بەهەشتن، وە ئیمام أحمد دەربارەی ئەوە باسی ئیجماع ئەکات .
لە ڕیوایەتی جعفر بن محمد ئەڵێت : ڕاجیاوازیان تێدا نییە، واتە : لە بەهەشتدان .
وە لە ڕیوایەتی المیموني ـدا ئەڵێت : هیچ کەسێک شکی نییە لە ئەوان لە بەهەشتدان) .
📚 أهوال القبور وأحوال أهلها إلی النشور
📚#السنة_للخلال (١١٠)
@salafyummat
٢٣٥٦ - جابر رضي الله عنه گێڕایەوە لە پێغەمبەرەوە ﷺ فەرموویەتی : (ئەم ئوممەتە تاقی ئەکرێتەوە لە قەبرەکەیدا) . . . باسی فەرموودەکەی بە درێژی کرد، پاشان لە کۆتاییدا فەرمووی : (سزا ئەدرێن لە گۆڕەکانیاندا هەتا نزیکەی هەستانی قیامەت، پاشان کەمێک پێش قیامەت ئەخەوێنرێن، ئەوەش ئەو خەوەیە کە پەشیمان بوون لێی کاتێک وتیان : | قَالُوا۟ یَـٰوَیۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَاۜۗ | (يسٓ : ٥٢) .
٢٣٥٨ - عبدالله بن مسعود رضي الله عنها ئەفەرمووێت : (بە کافر ئەوترێت لە گۆڕەکەیدا : تۆ چیت؟
ئەڵێت : نازانم .
سێ جار پێی ئەوترێت : هەر نەزانیت .
وە گۆڕەکەی لەسەر تەسک ئەکرێتەوە هەتا پەراسووەکانی ئەچنەسەر یەک، وە ماری لە ئەملاولای گۆڕەکەیەوە بۆ ئەنێردرێت) .
باب : (٤٠)
چارەنووسی منداڵی ئیمانداران
٢٣٦٠ - الخلال ڕیوایەتی کردووە لەڕێگەی حنبل لە أحمد وتوویەتی : (ئێمە دان بەوەدا ئەنێین کە بەهەشت دروست کراوە، وە ئیمانمان بەوە هەیە بەهەشت و جەهەننەم دروستکراون، الله عز وجل ئەفەرمووێت : | ٱلنَّارُ یُعۡرَضُونَ عَلَیۡهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّاۚ | (غَافِر : ٤٦) .
ڕۆحی منداڵی موسوڵمانان لەناو جەستەی باڵندەی سەوزدان ئەگەڕێن بە بەهەشتدا و إبراهیم ـی باوکیان ﷺ گرنگیان پێ ئەدات، ئەمە ئاماژە و نیشانەیە بۆ ئەوەی کە دروستکراون) .
ـــــــــــــ
- إبن رجب دەربارەی چارەنووسی منداڵی ئیمانداران ئەڵێت : (جمهور لەسەر ئەوەن کە لە بەهەشتن، وە ئیمام أحمد دەربارەی ئەوە باسی ئیجماع ئەکات .
لە ڕیوایەتی جعفر بن محمد ئەڵێت : ڕاجیاوازیان تێدا نییە، واتە : لە بەهەشتدان .
وە لە ڕیوایەتی المیموني ـدا ئەڵێت : هیچ کەسێک شکی نییە لە ئەوان لە بەهەشتدان) .
📚 أهوال القبور وأحوال أهلها إلی النشور
📚#السنة_للخلال (١١٠)
@salafyummat
| سەلەفی ئوممەت |
18 Oct, 16:53
=
: مەبەست بە وشەی الدهر لە زمانی کوردیدا (زەمانە) یان (ڕۆژگار) ـە .
مەبەستەکەش ئەوەیە وەکو چۆن خەڵکی جاهیلی لای خۆمان ئەڵێن (ڕووی زەمانە ڕەش بێت)، یان (دەستی ڕۆژگار بشکێت)، یاخود (فەلەک زاڵمە) یان هەر شتێکی تری لەم جۆرە کە خەڵکی لەکاتێکدا ئەیڵێت کە ناخۆشیەکی بەسەردا دێت وەکو دەربڕینی ناڕەزاییەک بۆ ئەو قەدەرەی بەسەریاندا هاتووە .
بەڵام لەڕاستیدا ڕۆژگار و زەمانە و فەلەک هیچبەدەست نین و وەکو مرۆڤەکان دەستەوەستانن، بەڵکو ئەوە الله عز وجل ـە کە قەدەرەکانی داناوە بۆ خەڵکی .
جا کاتێک خەڵکی ئەو جۆرە قسەیانە ئەکەن لە ڕووکەشدا تانەدان و جوێنەکە بۆ زەمانە و ڕۆژگارە بەڵام لەڕاستیدا ئەگەڕێتەوە بۆ الله عز وجل چونکە هەر ئەو خۆی شتەکانی داناوە و کاروبارەکانی بەڕێوە ئەبات وەک چۆن لە فەرموودەکەی صحیح مسلم ئاماژەی پێداوە (ڕۆژ و شەوی هەڵئەگێڕمەوە)، والله أعلم .
باب : (٣٨)
دەروازەی الإسم والمسمی (ناو و ناولێنراو)
٢٣٤٤ - إبن تیمیة ئەڵێت : (هەیانە خۆی گرتووەتەوە لە قسەکردن لەم بابەتەدا بە جێگیرکردن یاخود نەفی کردن، چونکە وتنی هەردوو شتەکە وتنیان بە گشتی بیدعەیە وەکو چۆن الخلال ڕیوایەتی کردووە لە إبراهیم الحربي و بێجگە ئەوەوە) .
ــــــــــــــ
: جەهمیەکان ئەم بابەتەیان داهێنا و وتیان الإسم المسمی نییە، واتە ناو، ناولێنراو نییە، مەبەستیان بە ناو ناوەکانی الله عز وجل بوو، وە مەبەستیان بە ناولێنراو الله عز وجل خۆی بوو .
جا وتیان ناو ناولێنراو نییە، بەم جۆرە ئەیانویست بڵێن ناوەکانی الله عز وجل مخلوق ـن، واتە ناوەکە مخلوق ـە و ناولێنراوەکە کە مەبەستیان پێی الله ــیە مخلوق نییە .
جا سەلەف رحمهم الله مەبەستەکەیان زانین و یەکێکی وەکو الشافعي ئەڵێت : (کاتێک بیستت کەسێک وتی الإسم المسمی نییە ئەوە شایەتی بە زەندیق بوون بدە لەسەری) .
وە پاشان قسەیان لە بابەتەکەدا نەکرد، نە وتیان الإسم المسمی ـیە، یان الإسم غیر المسمی ـیە .
- إبن جریر الطبري ئەڵێت : (وە دەربارەی قسەکردن لە بابەتی الإسم، ئایا المسمی ـیە یان المسمی نییە، ئەمە لەو گەوجێتیە داهێنراوانەیە کە ئەثەرێکی تێدا نییە تا شوێنی بکەوین، وە وتەی ئیمامێکیش نییە تا گوێی بۆ بگرین، جا بۆیە ڕۆچوون تیایدا شتێکی قەبیح و ناشرینە، وە بێدەنگ بوون لێی جوانیە .
وە مرۆڤ ئەوەی لە زانست و قسەکردن دەربارەی بەسە وتەی الله عز وجل بڵێتەوە : | قُلِ ٱدۡعُوا۟ ٱللَّهَ أَوِ ٱدۡعُوا۟ ٱلرَّحۡمَـٰنَۖ أَیࣰّا مَّا تَدۡعُوا۟ فَلَهُ ٱلۡأَسۡمَاۤءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ | (الإِسۡرَاء : ١١٠) .
وە فەرمایشتی الله تعالی : | وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَاۤءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ | (الأَعۡرَاف : ١٨٠) .
وە بزانێت پەروەردگاری ئەوەیە کە لەسەر عەرش بەرز بووەتەوە، ئەوەی لە ئاسمانەکان و زەوی و نێوانیان و ژێر زەویە هی خۆیەتی، جا ئەوەی ئەمە تێبپەڕێنێت ئەوە دۆڕاندوویەتی و گومڕابووە و بەهیلاکچووە) .
📚 صریح السنة
باب : (٣٩)
جێگیرکردنی سزای گۆڕ و پرسیارکردنی منکر و نکیر
٢٣٤٦ - قتادة وتی : (ئەوترا سزای گۆڕ ئەم سێ بەشەیە :
- بەشێک لەبەر غەیبەت .
- بەشێک لەبەر قسەهێنان و بردن .
- وە بەشێک لەبەر میز) .
٢٣٤٧ - لە میمونة ـی مولاة ـی رسول الله ورضي الله عنها کە پێی فەرمووە ﷺ : (ئەی میمونة، بەڕاستی لە توندترین سزای گۆڕ بەهۆی غەیبەت و میزەوەیە) .
٢٣٤٨ - لە پێشەوای ئیمانداران عمر بن الخطاب ـەوە رضي الله عنه کە رسول الله ﷺ پێی فەرمووە : (حاڵت چۆن ئەبێت ئەی عمر کاتێک لە زەویەکی چوار قۆڵ بە دوو قۆڵدا ئەبیت - مەبەستی قووڵی و پانی قەبرەکەیە - وە منکر و نکیر ببینیت؟) .
وتم : ئەی رسول الله منکر و نکیر چین؟
فەرمووی : (دوو تاقیکەرەوەکەی گۆڕ، بە کەڵبەکانیان زەوی هەڵئەکەنن، وە پێ ئەنێن بەسەر قژیاندا - واتە ئەوەندە قژیان درێژە - دەنگیان وەکو هەورەگرمە وایە، چاویان هاوشێوەی هەورەتریشقەیە، وە چەکوشێکیان پێیە ئەگەر هەموو ئەهلی مینا کۆببنەوە ناتوانن بەرزی بکەنەوە، وە بەرزکردنەوەی لەسەر ئەوان ئاسانترە لە بەرزکردنەوەی ئا ئەم دارەی بەدەستمەوەیە) .
٢٣٤٩ - إبن عباس رضي الله عنهما ئەفەرمووێت : (ئیماندار لە قەبرەکەیدا موسحەفێکی پێ ئەدرێت ئەیخوێنێتەوە) .
٢٣٥٢ - لە أبو سعید الخدري ـەوە کە رسول الله ﷺ دەربارەی ئەم ئایەتە | وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِی فَإِنَّ لَهُۥ مَعِیشَةً ضَنكًا | (طه : ١٢٤) .
فەرمووی : (ژیانێکی تەنگ و ناخۆش بریتیە لەوەی گۆڕەکەی لەسەر تەسک ئەکرێتەوە هەتا پەراسووەکانی ئەچنەوە یەک، وە بە بەردەوامی سزا ئەدرێت هەتا زیندوو ئەکرێتەوە) .
٢٣٥٤ - لە أبو سعید الخدري ـەوە کە رسول الله ﷺ دەربارەی کافر فەرموویەتی : (گۆڕەکەی لەسەر تەنگ ئەکرێتەوە هەتا مێشکی لە نێوان نینۆکەکان و گۆشتیەوە دەرئەچێت) .
٢٣٥٥ - لە أنس ـەوە رضي الله عنه لە پێغەمبەر ﷺ منداڵێکی کوڕ یان کچی ناشت و فەرمووی : (ئەگەر کەسێک ڕزگاری بوویایە لە گوشینی گۆڕ ئەوە ئەمە ڕزگاری ئەبوو) .
=
: مەبەست بە وشەی الدهر لە زمانی کوردیدا (زەمانە) یان (ڕۆژگار) ـە .
مەبەستەکەش ئەوەیە وەکو چۆن خەڵکی جاهیلی لای خۆمان ئەڵێن (ڕووی زەمانە ڕەش بێت)، یان (دەستی ڕۆژگار بشکێت)، یاخود (فەلەک زاڵمە) یان هەر شتێکی تری لەم جۆرە کە خەڵکی لەکاتێکدا ئەیڵێت کە ناخۆشیەکی بەسەردا دێت وەکو دەربڕینی ناڕەزاییەک بۆ ئەو قەدەرەی بەسەریاندا هاتووە .
بەڵام لەڕاستیدا ڕۆژگار و زەمانە و فەلەک هیچبەدەست نین و وەکو مرۆڤەکان دەستەوەستانن، بەڵکو ئەوە الله عز وجل ـە کە قەدەرەکانی داناوە بۆ خەڵکی .
جا کاتێک خەڵکی ئەو جۆرە قسەیانە ئەکەن لە ڕووکەشدا تانەدان و جوێنەکە بۆ زەمانە و ڕۆژگارە بەڵام لەڕاستیدا ئەگەڕێتەوە بۆ الله عز وجل چونکە هەر ئەو خۆی شتەکانی داناوە و کاروبارەکانی بەڕێوە ئەبات وەک چۆن لە فەرموودەکەی صحیح مسلم ئاماژەی پێداوە (ڕۆژ و شەوی هەڵئەگێڕمەوە)، والله أعلم .
باب : (٣٨)
دەروازەی الإسم والمسمی (ناو و ناولێنراو)
٢٣٤٤ - إبن تیمیة ئەڵێت : (هەیانە خۆی گرتووەتەوە لە قسەکردن لەم بابەتەدا بە جێگیرکردن یاخود نەفی کردن، چونکە وتنی هەردوو شتەکە وتنیان بە گشتی بیدعەیە وەکو چۆن الخلال ڕیوایەتی کردووە لە إبراهیم الحربي و بێجگە ئەوەوە) .
ــــــــــــــ
: جەهمیەکان ئەم بابەتەیان داهێنا و وتیان الإسم المسمی نییە، واتە ناو، ناولێنراو نییە، مەبەستیان بە ناو ناوەکانی الله عز وجل بوو، وە مەبەستیان بە ناولێنراو الله عز وجل خۆی بوو .
جا وتیان ناو ناولێنراو نییە، بەم جۆرە ئەیانویست بڵێن ناوەکانی الله عز وجل مخلوق ـن، واتە ناوەکە مخلوق ـە و ناولێنراوەکە کە مەبەستیان پێی الله ــیە مخلوق نییە .
جا سەلەف رحمهم الله مەبەستەکەیان زانین و یەکێکی وەکو الشافعي ئەڵێت : (کاتێک بیستت کەسێک وتی الإسم المسمی نییە ئەوە شایەتی بە زەندیق بوون بدە لەسەری) .
وە پاشان قسەیان لە بابەتەکەدا نەکرد، نە وتیان الإسم المسمی ـیە، یان الإسم غیر المسمی ـیە .
- إبن جریر الطبري ئەڵێت : (وە دەربارەی قسەکردن لە بابەتی الإسم، ئایا المسمی ـیە یان المسمی نییە، ئەمە لەو گەوجێتیە داهێنراوانەیە کە ئەثەرێکی تێدا نییە تا شوێنی بکەوین، وە وتەی ئیمامێکیش نییە تا گوێی بۆ بگرین، جا بۆیە ڕۆچوون تیایدا شتێکی قەبیح و ناشرینە، وە بێدەنگ بوون لێی جوانیە .
وە مرۆڤ ئەوەی لە زانست و قسەکردن دەربارەی بەسە وتەی الله عز وجل بڵێتەوە : | قُلِ ٱدۡعُوا۟ ٱللَّهَ أَوِ ٱدۡعُوا۟ ٱلرَّحۡمَـٰنَۖ أَیࣰّا مَّا تَدۡعُوا۟ فَلَهُ ٱلۡأَسۡمَاۤءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ | (الإِسۡرَاء : ١١٠) .
وە فەرمایشتی الله تعالی : | وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَاۤءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ | (الأَعۡرَاف : ١٨٠) .
وە بزانێت پەروەردگاری ئەوەیە کە لەسەر عەرش بەرز بووەتەوە، ئەوەی لە ئاسمانەکان و زەوی و نێوانیان و ژێر زەویە هی خۆیەتی، جا ئەوەی ئەمە تێبپەڕێنێت ئەوە دۆڕاندوویەتی و گومڕابووە و بەهیلاکچووە) .
📚 صریح السنة
باب : (٣٩)
جێگیرکردنی سزای گۆڕ و پرسیارکردنی منکر و نکیر
٢٣٤٦ - قتادة وتی : (ئەوترا سزای گۆڕ ئەم سێ بەشەیە :
- بەشێک لەبەر غەیبەت .
- بەشێک لەبەر قسەهێنان و بردن .
- وە بەشێک لەبەر میز) .
٢٣٤٧ - لە میمونة ـی مولاة ـی رسول الله ورضي الله عنها کە پێی فەرمووە ﷺ : (ئەی میمونة، بەڕاستی لە توندترین سزای گۆڕ بەهۆی غەیبەت و میزەوەیە) .
٢٣٤٨ - لە پێشەوای ئیمانداران عمر بن الخطاب ـەوە رضي الله عنه کە رسول الله ﷺ پێی فەرمووە : (حاڵت چۆن ئەبێت ئەی عمر کاتێک لە زەویەکی چوار قۆڵ بە دوو قۆڵدا ئەبیت - مەبەستی قووڵی و پانی قەبرەکەیە - وە منکر و نکیر ببینیت؟) .
وتم : ئەی رسول الله منکر و نکیر چین؟
فەرمووی : (دوو تاقیکەرەوەکەی گۆڕ، بە کەڵبەکانیان زەوی هەڵئەکەنن، وە پێ ئەنێن بەسەر قژیاندا - واتە ئەوەندە قژیان درێژە - دەنگیان وەکو هەورەگرمە وایە، چاویان هاوشێوەی هەورەتریشقەیە، وە چەکوشێکیان پێیە ئەگەر هەموو ئەهلی مینا کۆببنەوە ناتوانن بەرزی بکەنەوە، وە بەرزکردنەوەی لەسەر ئەوان ئاسانترە لە بەرزکردنەوەی ئا ئەم دارەی بەدەستمەوەیە) .
٢٣٤٩ - إبن عباس رضي الله عنهما ئەفەرمووێت : (ئیماندار لە قەبرەکەیدا موسحەفێکی پێ ئەدرێت ئەیخوێنێتەوە) .
٢٣٥٢ - لە أبو سعید الخدري ـەوە کە رسول الله ﷺ دەربارەی ئەم ئایەتە | وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِی فَإِنَّ لَهُۥ مَعِیشَةً ضَنكًا | (طه : ١٢٤) .
فەرمووی : (ژیانێکی تەنگ و ناخۆش بریتیە لەوەی گۆڕەکەی لەسەر تەسک ئەکرێتەوە هەتا پەراسووەکانی ئەچنەوە یەک، وە بە بەردەوامی سزا ئەدرێت هەتا زیندوو ئەکرێتەوە) .
٢٣٥٤ - لە أبو سعید الخدري ـەوە کە رسول الله ﷺ دەربارەی کافر فەرموویەتی : (گۆڕەکەی لەسەر تەنگ ئەکرێتەوە هەتا مێشکی لە نێوان نینۆکەکان و گۆشتیەوە دەرئەچێت) .
٢٣٥٥ - لە أنس ـەوە رضي الله عنه لە پێغەمبەر ﷺ منداڵێکی کوڕ یان کچی ناشت و فەرمووی : (ئەگەر کەسێک ڕزگاری بوویایە لە گوشینی گۆڕ ئەوە ئەمە ڕزگاری ئەبوو) .
=
| سەلەفی ئوممەت |
18 Oct, 16:53
باب : (٣٤)
جێگیرکردنی پەردەکان بۆ الله تعالی
٢٣٣١ - أنس بن مالک رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ ئەفەرمووێت : (الله پەردەی لە نێوان خۆی و بەندەکانیدا داناوە بە حەفتا هەزار پەردە، هەوا و با و ئاو و تاریکی و ڕووناکی) .
پاشان ئەمەی خوێندەوە : | لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَـٰرُ وَهُوَ یُدۡرِكُ ٱلۡأَبۡصَـٰرَۖ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ | (الأَنۡعَام : ١٠٣) .
٢٣٣٣ - عبدالله بن عمر رضي الله عنهما ئەفەرمووێت : (الله تبارک وتعالی پەردەی لە نێوان خۆی و بەندەکانیدا داناوە بە چوار شت : بە ئاگر و ئاو و ڕووناکی و تاریکی) .
٢٣٣٤ - أبي عطاف ئەڵێت : (الله عز وجل تەوراتی بە دەستی خۆی نووسی بۆ موسی، وە - موسی علیه السلام - پاڵی دابوو بە بەردێکەوە، لە کۆمەڵە لەوحێکی مرواریدا گوێی لە دەنگی نووسینی قەڵەمەکە بوو، لە نێوان ئەم و ئەودا - واتە الله تعالی و موسی علیه السلام - هیچ شتێك نەبوو ئیللا پەردە نەبێت) .
باب : (٣٥)
جێگیرکردنی سنوور (حد) بۆ الله تعالی
٢٣٣٦ - أبو بکر المروذي وتی : گوێم لێبوو گێڕدرایەوە بۆ أبو عبدالله کە ڕیوایەت کراوە لە علي بن الحسن بن شقیق لە إبن المبارک ـەوە پێی وتراوە : چۆن الله عز وجل بناسین؟
ئەویش وتوویەتی : (لەسەر عەرش بە حەد) .
وتی : (ئەوەم پێ گەیشتووە لێیەوە)، وە سەرسامی بوو .
پاشان أبو عبدالله أحمد بن حنبل ئەمەی خوێندەوە : | هَلۡ یَنظُرُونَ إِلَّاۤ أَن یَأۡتِیَهُمُ ٱللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِّنَ ٱلۡغَمَامِ | (البَقَرَة : ٢١٠) .
پاشان ئەمەشی خوێندەوە : | وَجَاۤءَ رَبُّكَ وَٱلۡمَلَكُ صَفًّا صَفًّا | (الفَجۡر : ٢٢) .
ــــــــــــــ
: کاتێک ئەوترێت الله عز وجل لەسەر عەرشە بە حەد واتە بە حەقیقی بە ذاتی خۆی لەسەر عەرشە و تێکەڵی دروستکراوەکانی نییە و لە نێوان الله عز وجل و دروستکراوەکانیدا پەردە و سنوور هەیە .
٢٣٣٧ - محمد بن إبراهیم القیسي وتی : وتم بە أحمد بن حنبل : ئەگێڕدرێتەوە لە عبدالله بن المبارک کە پێی وتراوە : چۆن پەروەردگارمان بناسین؟
ئەویش وتوویەتی : (لەسەروو ئاسمانی حەوتەم لەسەر عەرشەکەی بە حەد) .
أحمد وتی : (لەلای ئێمە بەو شێوەیەیە) .
٢٣٣٨ - أبي یعقوب بن العباس وتی : لەلای أبو عبدالله بووین پرسیارمان لێکرد دەربارەی وتەی عبدالله بن المبارک پێی وتراوە : چۆن پەروەردگارمان بناسین؟
ئەویش وتوویەتی : (لەسەروو ئاسمانی حەوتەم لەسەر عەرشەکەی بە حەد) .
أحمد وتی : (بەوشێوەیە لەسەر عەرشە بە حەد) .
٢٣٣٩ - حرب بن إسماعیل الکرماني وتی : وتم بە إسحاق بن راهویه : لەسەر عەرشە بە حەد .
وتی : (بەڵێ بە حەد، وە لە إبن المبارک ـەوە گێڕدراوەتەوە وتوویەتی : لەسەر عەرشەکەیەتی جیایە لە دروستکراوەکانی بە حەد) .
باب : (٣٦)
جێگیرکردنی خۆشەویستی بۆ إبراهیم علیه السلام
٢٣٤٠ - حنبل وتی : أبو عبدالله وتی : (هەرکەسێک بڵێت الله عز وجل إبراهیم ـی ﷺ نەگرتووە بە خۆشەویستی خۆی ئەوە کافر بووە، وە دین و وتەکەی الله ـی ڕەت کردووەتەوە، تۆبەی پێ ئەکرێت ئەگەر نەیکرد ئەوە ئەکوژرێت) .
باب : (٣٧)
ئایا الدهر لە ناوەکانی الله تعالی ـیە؟
٢٣٤١ - بشر بن موسی الأسدي وتی : (پرسیارم کرد لە أبو عبدالله أحمد بن حنبل دەربارەی الدهر، بە هیچ شتێک وەڵامی نەدامەوە) .
٢٣٤٢ - حنبل وتی : گوێبیستی هارون الحمال بووم بە أبو عبدالله ـی ئەوت : (لەلای سفیان بن عیینة بووین لە مەککە، لە پێغەمبەرەوە ﷺ بۆی گێڕاینەوە ئەفەرمووێت : (جوێن بە الدهر مەدەن) .
جا فتح بن سهل هەستایەوە و وتی : ئەی أبو محمد ئایا ئەڵێیت یا دهر ڕزقم بدە؟
گوێم لێبوو سفیان وتی : (ئەوە بگرن جەهمیە)، ئەویش هەڵهات) .
أبو عبدالله وتی : (ئەو کۆمەڵەیە - واتە جەهمیەکان - فەرموودەکانی رسول الله ﷺ ڕەت ئەکەنەوە، وە ئێمە ئیمانمان پێیەتی و وتەی رسول الله ﷺ ڕەتناکەینەوە) .
٢٣٤٣ - الخلال وتی : پرسیارم کرد لە إبراهیم الحربي دەربارەی فەرمایشتی پێغەمبەر ﷺ : (هیچ کەسێکتان نەڵێت : یا خیبة الدهر، چونکە الله خۆی الدهر ـە) .
وە فەرمایشتی : (جوێن بە الدهر مەدەن، چونکە الله خۆی الدهر ـە) .
وتی : (لە جاهیلیەتیدا ئەیانوت : الدهر شەو و ڕۆژە، ئەیانوت ڕۆژ و شەو ئاوامان پێ ئەکات .
جا الله عز وجل فەرمووی : (من ئەیکەم نەوەک الدهر) .
ـــــــــــــــ
- رسول الله ﷺ ئەفەرمووێت : (الله عز وجل ئەفەرمووێت : هیچ کەسێکتان نەڵێت یا خیبة الدهر، چونکە من الدهر ـم، ڕۆژ و شەوی هەڵئەگێڕمەوە، وە کاتێک بمەوێت ئەیانگرم) .
📚 صحیح مسلم
=
جێگیرکردنی پەردەکان بۆ الله تعالی
٢٣٣١ - أنس بن مالک رضي الله عنه وتی : رسول الله ﷺ ئەفەرمووێت : (الله پەردەی لە نێوان خۆی و بەندەکانیدا داناوە بە حەفتا هەزار پەردە، هەوا و با و ئاو و تاریکی و ڕووناکی) .
پاشان ئەمەی خوێندەوە : | لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَـٰرُ وَهُوَ یُدۡرِكُ ٱلۡأَبۡصَـٰرَۖ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ | (الأَنۡعَام : ١٠٣) .
٢٣٣٣ - عبدالله بن عمر رضي الله عنهما ئەفەرمووێت : (الله تبارک وتعالی پەردەی لە نێوان خۆی و بەندەکانیدا داناوە بە چوار شت : بە ئاگر و ئاو و ڕووناکی و تاریکی) .
٢٣٣٤ - أبي عطاف ئەڵێت : (الله عز وجل تەوراتی بە دەستی خۆی نووسی بۆ موسی، وە - موسی علیه السلام - پاڵی دابوو بە بەردێکەوە، لە کۆمەڵە لەوحێکی مرواریدا گوێی لە دەنگی نووسینی قەڵەمەکە بوو، لە نێوان ئەم و ئەودا - واتە الله تعالی و موسی علیه السلام - هیچ شتێك نەبوو ئیللا پەردە نەبێت) .
باب : (٣٥)
جێگیرکردنی سنوور (حد) بۆ الله تعالی
٢٣٣٦ - أبو بکر المروذي وتی : گوێم لێبوو گێڕدرایەوە بۆ أبو عبدالله کە ڕیوایەت کراوە لە علي بن الحسن بن شقیق لە إبن المبارک ـەوە پێی وتراوە : چۆن الله عز وجل بناسین؟
ئەویش وتوویەتی : (لەسەر عەرش بە حەد) .
وتی : (ئەوەم پێ گەیشتووە لێیەوە)، وە سەرسامی بوو .
پاشان أبو عبدالله أحمد بن حنبل ئەمەی خوێندەوە : | هَلۡ یَنظُرُونَ إِلَّاۤ أَن یَأۡتِیَهُمُ ٱللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِّنَ ٱلۡغَمَامِ | (البَقَرَة : ٢١٠) .
پاشان ئەمەشی خوێندەوە : | وَجَاۤءَ رَبُّكَ وَٱلۡمَلَكُ صَفًّا صَفًّا | (الفَجۡر : ٢٢) .
ــــــــــــــ
: کاتێک ئەوترێت الله عز وجل لەسەر عەرشە بە حەد واتە بە حەقیقی بە ذاتی خۆی لەسەر عەرشە و تێکەڵی دروستکراوەکانی نییە و لە نێوان الله عز وجل و دروستکراوەکانیدا پەردە و سنوور هەیە .
٢٣٣٧ - محمد بن إبراهیم القیسي وتی : وتم بە أحمد بن حنبل : ئەگێڕدرێتەوە لە عبدالله بن المبارک کە پێی وتراوە : چۆن پەروەردگارمان بناسین؟
ئەویش وتوویەتی : (لەسەروو ئاسمانی حەوتەم لەسەر عەرشەکەی بە حەد) .
أحمد وتی : (لەلای ئێمە بەو شێوەیەیە) .
٢٣٣٨ - أبي یعقوب بن العباس وتی : لەلای أبو عبدالله بووین پرسیارمان لێکرد دەربارەی وتەی عبدالله بن المبارک پێی وتراوە : چۆن پەروەردگارمان بناسین؟
ئەویش وتوویەتی : (لەسەروو ئاسمانی حەوتەم لەسەر عەرشەکەی بە حەد) .
أحمد وتی : (بەوشێوەیە لەسەر عەرشە بە حەد) .
٢٣٣٩ - حرب بن إسماعیل الکرماني وتی : وتم بە إسحاق بن راهویه : لەسەر عەرشە بە حەد .
وتی : (بەڵێ بە حەد، وە لە إبن المبارک ـەوە گێڕدراوەتەوە وتوویەتی : لەسەر عەرشەکەیەتی جیایە لە دروستکراوەکانی بە حەد) .
باب : (٣٦)
جێگیرکردنی خۆشەویستی بۆ إبراهیم علیه السلام
٢٣٤٠ - حنبل وتی : أبو عبدالله وتی : (هەرکەسێک بڵێت الله عز وجل إبراهیم ـی ﷺ نەگرتووە بە خۆشەویستی خۆی ئەوە کافر بووە، وە دین و وتەکەی الله ـی ڕەت کردووەتەوە، تۆبەی پێ ئەکرێت ئەگەر نەیکرد ئەوە ئەکوژرێت) .
باب : (٣٧)
ئایا الدهر لە ناوەکانی الله تعالی ـیە؟
٢٣٤١ - بشر بن موسی الأسدي وتی : (پرسیارم کرد لە أبو عبدالله أحمد بن حنبل دەربارەی الدهر، بە هیچ شتێک وەڵامی نەدامەوە) .
٢٣٤٢ - حنبل وتی : گوێبیستی هارون الحمال بووم بە أبو عبدالله ـی ئەوت : (لەلای سفیان بن عیینة بووین لە مەککە، لە پێغەمبەرەوە ﷺ بۆی گێڕاینەوە ئەفەرمووێت : (جوێن بە الدهر مەدەن) .
جا فتح بن سهل هەستایەوە و وتی : ئەی أبو محمد ئایا ئەڵێیت یا دهر ڕزقم بدە؟
گوێم لێبوو سفیان وتی : (ئەوە بگرن جەهمیە)، ئەویش هەڵهات) .
أبو عبدالله وتی : (ئەو کۆمەڵەیە - واتە جەهمیەکان - فەرموودەکانی رسول الله ﷺ ڕەت ئەکەنەوە، وە ئێمە ئیمانمان پێیەتی و وتەی رسول الله ﷺ ڕەتناکەینەوە) .
٢٣٤٣ - الخلال وتی : پرسیارم کرد لە إبراهیم الحربي دەربارەی فەرمایشتی پێغەمبەر ﷺ : (هیچ کەسێکتان نەڵێت : یا خیبة الدهر، چونکە الله خۆی الدهر ـە) .
وە فەرمایشتی : (جوێن بە الدهر مەدەن، چونکە الله خۆی الدهر ـە) .
وتی : (لە جاهیلیەتیدا ئەیانوت : الدهر شەو و ڕۆژە، ئەیانوت ڕۆژ و شەو ئاوامان پێ ئەکات .
جا الله عز وجل فەرمووی : (من ئەیکەم نەوەک الدهر) .
ـــــــــــــــ
- رسول الله ﷺ ئەفەرمووێت : (الله عز وجل ئەفەرمووێت : هیچ کەسێکتان نەڵێت یا خیبة الدهر، چونکە من الدهر ـم، ڕۆژ و شەوی هەڵئەگێڕمەوە، وە کاتێک بمەوێت ئەیانگرم) .
📚 صحیح مسلم
=
2,498
subscribers
2,854
photos
51
videos
