برای جلوگیری از نفوذ مایعات (مخصوصا آب) در مفاصل و درزها در سازه های بتن از عنصر آب بند استفاده می شود. در تولید واتراستاپها از مواد مختلف و گسترده ای استفاده میشود که هر کدام دارای ویژگیهای خاص خود میباشند.
بنا به نیازهای هر سازه، جنس واتراستاپ مورد نظر انتخاب میشود. نحوهی عملکرد و کاربرد واتراستاپها این است که طول مسیر جریان و حرکت آب و یا مایعات دیگر را طولانی میکنند تا آب نتواند نفوذ کند. همهی واتراستاپها معمولا دارای آج هستند که باعث چسبندگی و افزایش طول مسیر آب میشوند. نوارهای آب بند واتراستاپ باید دارای انعطاف پذیری زیاد باشد تا با ابعاد و حجم سازههای بتنی و با پیچیده شدن نوع مقاطع و شرایط اجرا تغییر شکل یابد و متناسب با ابعاد و اندازه های سازه از نظر ضخامت، پهنا، نوع آجها و تغییرات حفره و ... طراحی شود.
از جمله مهمترین ویژگیهای کیفیتی واتراستاپ؛ طول زیاد، مقاومت کششی و سختی آن است که باید با الزامات استاندارد مطابقت داشته باشد. همچنین ماندگاری واتراستاپ در شرایط مختلف از جمله در محیط های قلیایی، حائز اهمیت است. در صورت توجه نکردن به آن، واتراستاپ در محیط قلیائی بتن کیفیت خود را به سرعت از دست می دهد، دچار تغییر حالت می شود و نتیجه ای جز نشت، بروز سایر مشکلات کیفی نظیر؛ ترک خوردگی، نشست تکیه گاهی سازه و ... نخواهد داشت.
مفاصل و محلهایی که در آنها دو بتن مختلف در کنار هم قرار گرفته اند؛ بیشترین ضعف را در برابر نفوذ آب و دیگر مایعات دارد. برای جلوگیری از بروز این مسئله، باید در تمامی مفاصل بتنها از واتراستاپ استفاده شود. واتراستاپ، عنصری مهم و موثر در ضد آب بودن کل سازه و نگهداری از آن در برابر آب است. در میان مهندسان و طراحان سازه، زمانی که حرف واتراستاپ به میان میآید، اولین چیزی که در ذهنشان شکل میگیرد، واتراستاپی از جنس پلاستیک یا لاستیک است.
انواع واتراستاپ ها در سازه های مختلف بتنی:
1. واتراستاپ پی وی سی PVC
واتراستاپ های PVC در فرم ها و سایزها مختلفی ساخته و عرضه می شوند. انتخاب واتراستاپ مناسب بستگی به نوع مفصل شما دارد، به خصوص در جواب به این سوال که "مفصل متحرک است یا خیر؟". واتراستاپ PVC با قرار گرفتن در مفاصل بتنی به عنوان یک میان پردهی ضد آب از ورود هر گونه مایعات به داخل بتن جلوگیری می کند.
2. واتراستاپ هیدروفیلی
به منظور رفع نشت درزهای اجرایی و مقاطع قطع بتن از واتراستاپ هیدروفیلی استفاده می شود. واتراستاپ های هیدروفیلی با استفاده از پلیمرهای لاستیکی و پلیمر با قابلیت ارتجاع بالا، طراحی شده اند. برای اجرای واتراستاپ هیدروفیلی می توان از میخ فولادی، پیچ یا چسب پلی اورتان استفاده کرد.
3. واتراستاپ بنتونیتی
نوار آب بند بنتونیتی یا واتراستاپ بنتونیتی محصولی است کارآمد و بر پایه سدیم بنتونیت فعال در ماتریس بوتیل رابر که خاصیت ارتجاعی بسیار بالایی دارد.
واتراستاپ باید با مواد خام که هیچ گونه عیب و نقصی ندارند؛ ساخته شوند. انواع مختلفی از مواد وجود دارند که با توجه به نیازهای مختلف از آنها در ساخت واتراستاپ استفاده میشود.
مفاصل و درزهای بتن به دو بخش اصلی تقسیم میشوند؛ درزهای ثابت و درزهای حرکتی.
درزهای ثابت ، خود بر دو نوع هستند. نوع اول؛ درزهایی که بر اثر عوامل اجرایی به وجود میآیند، مثلا قطع بتن ریزی و عدم پیوستگی به دلایل گوناگون. نوع دوم؛ درزهایی است که ممکن است بر اثر ترک خوردگی به وجود بیایند. درزهای حرکتی، به دسته ی درزهای انبساط حرارتی، انقباضی و ترکیبی تقسیم میشوند. برای درزهای ثابت و بدون حرکت، بیشتر استفاده از واتراستاپ هیدروفیلی توصیه میشود. برای درزهای حرکتی نیز از واتراستاپهای مکانیکی مخصوص استفاده میشود.
منبع:
https://www.padidehestakhr.com/Book/fa-IR/24/77/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-3-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%AA%D9%86-%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C