احیا حیات وحش در بزرگترین جهیل افغانستان:
جهیل یا هامون گود ذره در دلتا رود هلمند بزرگترین جهیل افغانستان است که درجنوب ولایت نیمروز واقع است. این جهیل بزرگ کشور بصورت طبعیی آب سیلابی سریزه دلتا هلمند را در خود جا می داد. اما سالها خشک سالی و تغیرات که ایران در دلتا هلمند وارد کرد از محروم شد و سالهای زیاد کاملاٌ خشکیده بود. بعد از احداث بند کمال خان در سال 2021 این جهیل بزرگ کشور دوباره فرصت یافت تا آب سیلابی رود هلمند را دریافت کند.
با ورود آب و رسوبات تازه که حاوی مقدار زیاد مواد عضوی نیز هستند" گود ذره آرام آرام به یک جهیل فعال از نظر محیط زیستی مبدل گردیده است. آخرین تصاویر از این جهیل نشان می دهند که نه تنها انبوه از مرغان مهاجر به این جهیل رجوع کرده اند بلکه ماهی و آبزی های دیگر نیز در این جهیل رشد قابل ملاحظه داشته است.
قرار گفته های ماهیگیران " حدود 20 تا 30 گروه ماهیگران ( هر گروه حدود 4 تا 7 نفرماهیگیر) روزانه بین 2 تا 3 تن ماهی گود ذره را به هلمند" نیمروز و حتی هرات بفروش می رسانند.
چند سال قبل من در یک نوشته ام گفته بودم که گود ذره برای احیا حیات وحش به آب و رسوب تازه نیاز دارد و دقیق چنین هم شد که بعد از چند بار ورود آب و رسوب تازه این جهیل بزرگ کشور مکان زیست برای انبوه از مرغان و آبزی ها شده است.
امیدوارم امسال نیز آب سیلابی رود هلمند به این جهیل زیبا کشور برسد تا از خشک شدن آن جلوگیری صورت گیرد. ایران همواره جهیل گود ذره را شوره زار می خواند " خوب است که افغانستان با مستند سازی حیات وحش در این هامون زیبا کشور به هیت ایرانی موقف خود را شریک سازد که گود ذره یک جهیل فعال و زنده است.
************
د افغانستان تر ټولو لوی جهيل کې د وحشي ژوو بيا احیا:
د هلمند په سیند کې د گود ذره جهيل یا هامون د افغانستان تر ټولو لوی جهيل دی چې د نیمروز ولایت په جنوب کې موقعیت لري. د هیواد ترټولو لوی جهيل په طبیعي ډول د هلمند سیند ډیلټا څخه د سیلاب اوبه اخلي. خو کلونو وچکالۍ او هغه بدلونونه چې ایران د هلمند په ډیلټا کې رامنځ ته کړل، له دې څخه بې برخې شول او کلونه کلونه په بشپړه توګه وچه شوه. په ۲۰۲۱ کال کې د کمال خان بند تر جوړېدو وروسته د هېواد تر ټولو لوی جهيل یو ځل بیا د هلمند له سیند څخه د سېلابونو اوبه ترلاسه کړې.
د تازه اوبو او د رسوباتو د راتګ سره، چې د عضوي موادو لویه برخه هم لري، د گود ذره جهيل په تدریجي ډول د چاپیریال په توګه فعاله شوې جهيل د کبانو او نورو آبي ژوندیو موجوداتو کې د پام وړ وده کړې.
د کب نیونکو په وینا، "د کب نیونکو شاوخوا 20 څخه تر 30 ډلې (په هره ډله کې له 4 څخه تر 7 پورې کب نیونکي) هره ورځ د 2 څخه تر 3 ټنو پورې کبونه د گود ذره څخه هلمند، نیمروز او حتی هرات ته پلوري.
څو کاله وړاندې مې په یوه لیکنه کې ویلي وو چې د ژویو حیات لپاره گود ذره تازه اوبو او رسوباتو ته اړتیا لري او داسې پېښ شول چې څو ځله د تازه اوبو رسوباتو له راتګ وروسته دغه لوی جهيل د ډېرو مرغانو د کبانو ځای شو. هيله لرم چې سږ کال د هلمند سيند د سيلابونو اوبه د هېواد دغه ښکلي جهيل ته ورسېږي تر څو يې د وچېدو مخه ونيول شي
ایران تل د گود ذره جهیل یو مالګېن جهیل بللی دی "دا ښه خبره ده چې افغانستان د وحشي ژویو په مستند کولو سره له ایراني پلاوي سره خپل موقف شریک کړي چې گود زره د هیواد یو فعال او ژوندی جهيل دی.
#دکتر_سدید
#نشنال_جئوگرافیک_افغانستان
https://t.me/MrAmiri_Geography
جهیل یا هامون گود ذره در دلتا رود هلمند بزرگترین جهیل افغانستان است که درجنوب ولایت نیمروز واقع است. این جهیل بزرگ کشور بصورت طبعیی آب سیلابی سریزه دلتا هلمند را در خود جا می داد. اما سالها خشک سالی و تغیرات که ایران در دلتا هلمند وارد کرد از محروم شد و سالهای زیاد کاملاٌ خشکیده بود. بعد از احداث بند کمال خان در سال 2021 این جهیل بزرگ کشور دوباره فرصت یافت تا آب سیلابی رود هلمند را دریافت کند.
با ورود آب و رسوبات تازه که حاوی مقدار زیاد مواد عضوی نیز هستند" گود ذره آرام آرام به یک جهیل فعال از نظر محیط زیستی مبدل گردیده است. آخرین تصاویر از این جهیل نشان می دهند که نه تنها انبوه از مرغان مهاجر به این جهیل رجوع کرده اند بلکه ماهی و آبزی های دیگر نیز در این جهیل رشد قابل ملاحظه داشته است.
قرار گفته های ماهیگیران " حدود 20 تا 30 گروه ماهیگران ( هر گروه حدود 4 تا 7 نفرماهیگیر) روزانه بین 2 تا 3 تن ماهی گود ذره را به هلمند" نیمروز و حتی هرات بفروش می رسانند.
چند سال قبل من در یک نوشته ام گفته بودم که گود ذره برای احیا حیات وحش به آب و رسوب تازه نیاز دارد و دقیق چنین هم شد که بعد از چند بار ورود آب و رسوب تازه این جهیل بزرگ کشور مکان زیست برای انبوه از مرغان و آبزی ها شده است.
امیدوارم امسال نیز آب سیلابی رود هلمند به این جهیل زیبا کشور برسد تا از خشک شدن آن جلوگیری صورت گیرد. ایران همواره جهیل گود ذره را شوره زار می خواند " خوب است که افغانستان با مستند سازی حیات وحش در این هامون زیبا کشور به هیت ایرانی موقف خود را شریک سازد که گود ذره یک جهیل فعال و زنده است.
************
د افغانستان تر ټولو لوی جهيل کې د وحشي ژوو بيا احیا:
د هلمند په سیند کې د گود ذره جهيل یا هامون د افغانستان تر ټولو لوی جهيل دی چې د نیمروز ولایت په جنوب کې موقعیت لري. د هیواد ترټولو لوی جهيل په طبیعي ډول د هلمند سیند ډیلټا څخه د سیلاب اوبه اخلي. خو کلونو وچکالۍ او هغه بدلونونه چې ایران د هلمند په ډیلټا کې رامنځ ته کړل، له دې څخه بې برخې شول او کلونه کلونه په بشپړه توګه وچه شوه. په ۲۰۲۱ کال کې د کمال خان بند تر جوړېدو وروسته د هېواد تر ټولو لوی جهيل یو ځل بیا د هلمند له سیند څخه د سېلابونو اوبه ترلاسه کړې.
د تازه اوبو او د رسوباتو د راتګ سره، چې د عضوي موادو لویه برخه هم لري، د گود ذره جهيل په تدریجي ډول د چاپیریال په توګه فعاله شوې جهيل د کبانو او نورو آبي ژوندیو موجوداتو کې د پام وړ وده کړې.
د کب نیونکو په وینا، "د کب نیونکو شاوخوا 20 څخه تر 30 ډلې (په هره ډله کې له 4 څخه تر 7 پورې کب نیونکي) هره ورځ د 2 څخه تر 3 ټنو پورې کبونه د گود ذره څخه هلمند، نیمروز او حتی هرات ته پلوري.
څو کاله وړاندې مې په یوه لیکنه کې ویلي وو چې د ژویو حیات لپاره گود ذره تازه اوبو او رسوباتو ته اړتیا لري او داسې پېښ شول چې څو ځله د تازه اوبو رسوباتو له راتګ وروسته دغه لوی جهيل د ډېرو مرغانو د کبانو ځای شو. هيله لرم چې سږ کال د هلمند سيند د سيلابونو اوبه د هېواد دغه ښکلي جهيل ته ورسېږي تر څو يې د وچېدو مخه ونيول شي
ایران تل د گود ذره جهیل یو مالګېن جهیل بللی دی "دا ښه خبره ده چې افغانستان د وحشي ژویو په مستند کولو سره له ایراني پلاوي سره خپل موقف شریک کړي چې گود زره د هیواد یو فعال او ژوندی جهيل دی.
#دکتر_سدید
#نشنال_جئوگرافیک_افغانستان
https://t.me/MrAmiri_Geography
