MPSCVIDYARTHI ACADEMY™ Telegram 帖子

अभ्यास झाला, नाही झाला किंवा केला, नाही केला, हे राहील वा वाचलं नाही.. याचा विचार करण्याची ही वेळ पण नाही आणि त्याचा फायदा पण नाही.. आता फक्त उद्याचा दिवस आपला आहे याचाच विचार करा. तो तुमचाच असेल.. al d best to all.😇

Budget Highlights 2025-26

#Current
▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️

❣️JOIN:-@MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔶 "Xenos" चा अर्थ आहे "परकीय" किंवा "परदेशी".

🛑 "Xenos" चे सामान्य अर्थ:

🔹 परकीय किंवा परदेशी: सामान्य अर्थाने, "xenos" म्हणजे असे काहीतरी किंवा कोणी ज्याला विशिष्ट गट, संस्कृती किंवा वातावरणामधून बाहेर असलेले असते.
🔹 Xenobiotics: जैविक संदर्भात, xenobiotics म्हणजे जीवाच्या शरीरासाठी परकीय असलेले पदार्थ, जसे की औषधे किंवा विष.
🔹 Xenophobe: एक व्यक्ती जी परदेशी लोकांबद्दल अनवधानाने भीती किंवा द्वेष बाळगते.

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔸 एपीडर्मिस हा मानवाच्या त्वचेचा सर्वात बाह्य थर आहे. हा थर पर्यावरणीय घटकांपासून जसे की सूक्ष्मजीव, रासायनिक पदार्थ, आणि शारीरिक इजा यापासून संरक्षण करणारा बॅरियर म्हणून कार्य करतो.
🔸 एपीडर्मिस मुख्यतः केराटिनोसाइट्सने बनलेला असतो, जे केराटिन प्रोटीन तयार करतात, ज्यामुळे त्वचा मजबूत आणि पाण्यापासून बचाव करणारी बनते.

🛑 इतर पर्याय का नाहीत?

🔹 (a) डर्मिस (Dermis): हा एपीडर्मिसच्या खालील थरात असतो, ज्यामध्ये रक्तवाहिन्या, मज्जासंवेदना, केसांच्या मुळांची आणि संयोजी ऊतींची उपस्थिती असते.
🔹 (b) हायपोडर्मिस (Hypodermis): हा त्वचेचा आतला थर असतो, ज्यामध्ये चरबी आणि संयोजी ऊती असतात, जो उब आणि अवयवांची ची संरक्षण करण्यासाठी कार्य करतो.
🔹 (d) मज्जातंतू (Nerve fibre): तंत्रिका तंतु हे मज्जासंस्थेचा भाग आहेत, त्वचेच्या थरांशी संबंधित नाहीत.


▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔸 स्मॉग हा "धूर" आणि "धुंद" यांचा एकत्रित परिणाम आहे.
🔸 Smog is a term derived from the combination of "smoke" and "fog."
🔸हे एक प्रकारचे हवेचे प्रदूषण आहे, जेव्हा धूर, प्रदूषक आणि सूक्ष्म कण वातावरणातील धुंद किंवा जलवाष्पासोबत मिसळतात.

🛑 स्मॉगचे प्रकार:

🔹 क्लासिकल स्मॉग: थंड, आर्द्र परिस्थितींमध्ये तयार होतो; मुख्यतः धूर आणि सल्फर डायऑक्साईड यांचा धुंदसोबत संयोग.
🔹 फोटोकिमिकल स्मॉग: उबदार, सूर्यप्रकाशी परिस्थितींमध्ये तयार होतो; सूर्यप्रकाश आणि प्रदूषकांच्या प्रतिक्रियेमुळे तयार होतो.

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔸पृथ्वीभोवतीच्या समान वर्तुळाकार कक्षेत फिरणाऱ्या उपग्रहांची गती समान असते कारण ती केवळ गुरुत्वाकर्षण शक्ती आणि कक्षेच्या त्रिज्येवर अवलंबून असते, उपग्रहाच्या वस्तुमानावर नाही.
🔸कक्षीय गतीचा सूत्र:
v= √GM/r
जिथे:
▪️GG = गुरुत्वाकर्षण स्थिरांक,
▪️MM = पृथ्वीचे वस्तुमान,
▪️r = कक्षेची त्रिज्या.

🛑 इतर पर्याय का नाहीत?

🔹 (a) वस्तुमान (Mass): एकाच कक्षेत फिरणाऱ्या उपग्रहांचे वस्तुमान भिन्न असू शकते. वस्तुमान गतीवर परिणाम करत नाही.
🔹 (b) कोनिय संवेग(Angular Momentum): कोनिय संवेग हे वस्तुमान आणि गतीवर अवलंबून असते. जर वस्तुमान भिन्न असेल, तर कोनिय संवेग देखील वेगळे असेल.
🔹 (c) गतिज ऊर्जा (Kinetic Energy): गतिज ऊर्जा वस्तुमान आणि गतीवर अवलंबून असते. जर वस्तुमान भिन्न असेल, तर गतिज ऊर्जा देखील भिन्न असेल.


▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔸हिऱ्याच्या संरचनेत प्रत्येक कार्बन अणू चार इतर कार्बन अणूंशी सहसंयोजक बंधांद्वारे (covalent bonds) जोडलेला असतो.
🔸या बंधांमुळे टेट्राहेड्रल भूमिती तयार होते, जिथे बंधाचे कोन सुमारे 109.5° असतात.
🔸ही रचना कठीण, त्रिमितीय जाळ्याच्या स्वरूपात असते, ज्यामुळे हिरा अत्यंत कठीण आणि उच्च वितळणांक असलेला बनतो.

🛑 इतर पर्याय का नाहीत?

▪️हेक्सागोनल: ही रचना ग्रॅफाइटमध्ये आढळते, हिऱ्यात नाही.
▪️ऑक्टा हेड्रल: हिऱ्याच्या बंधनाच्या भूमितीशी संबंधित नाही.
▪️ट्रायगोनल: काही अणु-आणविक संरचनांमध्ये आढळते,

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔸आवाज ही यांत्रिक तरंग / mechanical wave आहे, जी तेव्हा निर्माण होते जेव्हा माध्यमातील कण त्यांच्या संतुलनाच्या स्थितीभोवती कंप/vibrate करतात.
🔸हे कंप माध्यमामध्ये दाब वाढणे (compressions) आणि दाब कमी होणे (rarefactions) निर्माण करतात, ज्यामुळे आवाज प्रवास करतो.
🔸कणांच्या कंपाशिवाय आवाज निर्माण होऊ शकत नाही किंवा पसरू शकत नाही.

🛑 इतर पर्याय का नाहीत?

▪️कणांचा घर्षण: घर्षण आवाज निर्माण करत नाही; उलट ते कंप कमी करू शकते.
▪️सरळ रेषेत हालचाल: कण सरळ रेषेत हालचाल करत नाहीत; ते फक्त त्यांच्या स्थानाभोवती पुढे-मागे हालचाल करतात.
▪️कणांची फिरती हालचाल: आवाजाच्या पसरवण्यासाठी कण परिवलन हालचाल करत नाहीत.


▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

⭕ स्पष्टीकरण:

🔸बायनरी फिशन ही बॅक्टेरियामधील प्राथमिक आणि सर्वात जलद प्रजनन पद्धत आहे.
🔸या प्रक्रियेमध्ये एकच बॅक्टेरियल पेशी दोन समान पेशींमध्ये विभागली जाते.
🔸ही एक साधी, वेगवान आणि लैंगिक नसलेली प्रक्रिया आहे, जी अनुकूल परिस्थितीत बॅक्टेरियाला जलद प्रजनन करण्यास मदत करते.

🔶इतर पर्याय का नाहीत?
▪️बडिंग: यीस्टसारख्या काही युकॅरियोटिक जीवांमध्ये
▪️रीजेनरेशन: नुकसान झालेल्या भागांची दुरुस्ती किंवा पुनर्विकास. उदा प्लॅनेरिया
▪️गॅमेट फ्यूजन: ही लैंगिक प्रजनन पद्धत आहे,

🛑 अलैंगिक प्रजननाचे प्रकार
अलैंगिक प्रजननात केवळ एका जनक पेशी/ parent cellाचा सहभाग असतो आणि यात नवीन संतती तयार होते, जी जनक पेशी/ parent cellाच्या अनुवांशिकदृष्ट्या समान असते. याचे मुख्य प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:

🔸1. बायनरी फिशन (Binary Fission)
प्रक्रिया : एकच पेशी दोन समान कन्यापेशींमध्ये विभाजित होते.
उदाहरणे: बॅक्टेरिया, अमीबा, पॅरामेशियम.

🔸2. बडिंग (Budding)
प्रक्रिया : जनक पेशी/ parent cellाच्या शरीरावर एक नवीन कळी/bud तयार होते, जी वाढून स्वतंत्र जीव बनते.
उदाहरणे: यीस्ट, हायड्रा.

🔸3. स्पोअर फॉर्मेशन (Spore Formation)
प्रक्रिया : जनक पेशी/ parent cellाचा जीव सूक्ष्म स्पोअर्स तयार करतो, जे अनुकूल परिस्थितीत नवीन जीव बनवतात.
उदाहरणे: बुरशी (Fungi), शैवाळ (Algae), फर्न्स (Ferns).

🔸4. फ्रॅगमेंटेशन (Fragmentation)
प्रक्रिया : जनक पेशी/ parent cellाचा शरीराचा तुकडा (फ्रॅगमेंट) वेगळा होतो आणि नवीन जीव तयार होतो.
उदाहरणे: शैवाळ (Spirogyra), काही प्लॅनारियन्स.

🔸5. रिजनरेशन (Regeneration)
प्रक्रिया : शरीराचे तुकडे नवीन जीव तयार करतात.
उदाहरणे: प्लॅनारिया, स्टारफिश.

🔸6. व्हेजिटेटिव्ह प्रॉपगेशन (Vegetative Propagation)
प्रक्रिया : वनस्पतींच्या विशिष्ट भागांपासून नवीन वनस्पती तयार होतात.
उदाहरणे:
मुळे: गाजर, शेंगदाणा.
कांडी: आलं, कांदा.
पाने: ब्रायोफिलम.

🔸7. पार्थेनोजेनेसिस (Parthenogenesis)
प्रक्रिया : अंड्यापासून निषेचनाशिवाय नवीन संतती तयार होते.
उदाहरणे: मधमाश्या, पोकळ्या (Aphids), सरडे.

🔶अलैंगिक प्रजननाचे फायदे:
▪️जलद प्रजनन.
▪️फक्त एका जनक पेशी/ parent cellाची आवश्यकता.
▪️अनुकूल परिस्थितीत मोठ्या प्रमाणावर संतती तयार करणे शक्य.
आता तुम्ही तोटे सांगा.

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
❣️JOIN:- @MPSCVIDYARTHI

राज्यसेवेच्या GS पेपर मध्ये झालेले बदल.
एकूण तीन बदल , रद्द शून्य