HamAva | هم‌آوا

عموماً درمانگران زن در مواجهه با رفتارهای تحقیرآمیز وبدخواهانهٔ بیماران زن آسیب‌پذیرتر هستند و اگر درمانگر (به‌عنوان یک زن) احساس قدرت و تأثیرگذاری کمتری داشته باشد، تحقیر شدن از سوی بیمار می‌تواند در او احساس ناتوانی و خشم ایجاد کند، که به‌طور مستقیم بر عملکرد و روند فکری درمانگر در اتاق درمان تأثیرمی‌گذارد.

هدف من شناسایی عواملی است که به ایجاد یک رابطهٔ درمانی منفی ومبتنی بر نقص منجر می‌شود. عوامل متعددی در شکل‌گیری این نوع تعامل بین بیمار زن و روانکاو زن نقش دارد. یکی از این عوامل افزایش میل به یکی شدن و درهم‌آمیختگی هم‌زمان است، که در بیمار ترس و اشتیاق ایجاد می‌کند. این موضوع به ‌ویژه در بیمارانی که مادری غیرقابل‌اعتماد داشته‌اند، مشهودتر است. بیمار درحالی‌که احساس نیاز به درمانگر را انکار می‌کند، هم‌ زمان او را مورد حمله و تحقیر قرار می‌دهد. این فرایند اغلب در قالب تعاملات غیرمستقیم ارتباطی بروز پیدا می‌کند، اما گاهی به‌شکل نفرت و بدخواهی شدید نیز ابراز می‌شود. این تجربه می‌تواند در درمانگر تردید نسبت به صلاحیت، توانایی و هویت زنانهٔ خود را، که در بستر انتقال متقابل‌تجربه می‌شود، برانگیزد.

شکل دیگری از تحقیر و بدخواهی بین زنان، ایده‌آل‌سازی مردان است. این تصویر ارزشمند برگرفته از آن است که مرد قدرتمند می‌تواندبه زنان قدرت و استقلال ببخشد یا آن را به آنها بازگرداند. با توجه به گزارش کیس دیمن به عنوان درمانگر زن (1991) : بیماری(زن) که از گریه کردن اجتناب می‌کرد، گفت«من نمی‌خواهم روی شانه‌های تو گریه کنم.» وقتی درمانگر از او دربارهٔ این احساس پرسید، بیمار پاسخ داد: «مشکل من با گریه نیست، بلکه با شانه‌های تو (درمانگر)است.» او ادامه داد که فقط روی شانه‌های یک مرد گریه خواهد کرد، زیرا هیچ علاقه‌ای به زنان ندارد. در این چهارچوب، اتکا و ابراز نیاز به یک مرد قابل‌پذیرش و منطقی تلقی می‌شود، زیرا دگرجنس‌گرایی بخشی از بلوغ و بزرگسالی است. درحالی‌که گریه کردن بر شانه‌های یک درمانگر زن (مادر) احتمالاً یادآور ضعف و کودکی بیمار است.

نظریه‌های مربوط به رشک به آلت مردانه نشان می‌دهند که چرا برخی زنان از اتکا به زنان دیگر اجتناب کرده و به سمت مردان گرایش پیدا می‌کنند. در نظریهٔ کلاسیک فروید(1931)، مرحلهٔ اُدیپ در دختران زمانی آغاز می‌شود که متوجه می‌شوندخود و مادرشان فاقد اندام جنسی مردانه هستند. در این مرحله، دختر از مادر ناامید شده و برای به‌دست‌آوردن اندام جنسی مردانه به پدر روی می‌آورد. در این فرآیند،مادر هم‌زمان باعث ایجاد ترس از اختگی و درهم‌آمیختگی می‌شود، درحالی‌که ضعیف و کنترل‌کننده نیز تجربه می‌شود. درمقابل، پدر مظهر تفاوت، قدرت و استقلال است. اگر دختر نتواند سهم خود را به‌ عنوان یک زن بپذیرد، میل به مرد شدن و به‌دست‌آوردن اندام مردانه تا همیشه در او باقی خواهد ماند.

در مقابل، نظریهٔ جسیکا بنجامین(۱۹۹۱)دربارهٔ رشک به آلت مردانه، این پدیده را ناشی از شکست در مرحلهٔ نزدیکی مجدد در نظریهٔ مارگارت ماهلر می‌داند. در این مرحله، دختر درگیر فرایند جدایی و فردیت‌یافتگی از مادر است. دختر در مسیرهمانندسازی با پدر، امیدوار است که بتواند امیال و آرزوهای خود را آزادانه تجربه کند. همانطور که پدر فردی مستقل با خواسته‌ها و امیال خود است، دختر نیز از طریق همانندسازی با او، به‌دنبال تبدیل‌شدن به فردی مستقل با میل و ارادهٔ شخصی است. بنجامین معتقد است، به دلیل شباهت ارتباطی مادر و دختر، دوسوگرایی دختران نسبت به جدایی وتفرد شدیدتر از پسران تجربه می‌شود. بنابراین با درنظرگرفتن همهٔ این موارد، اتکای به مادر (درمانگر زن) می‌تواند در بیمار (دختر) ترس از درهم‌آمیختگی و تسخیرشدن ایجاد کند.

🔰مترجم: زهرا اطمینان

«Between women, Susan Kolod. 2002.

اجبار به تکرار از نگاه ویلفرد بیون :

«سؤالاتِ تکراری ممکن است همان چیزی باشد که به عنوان اجبار به تکرار شناخته می‌شود.
اما اجبار به تکرار درواقع می‌تواند جرقه‌ای از کنجکاوی انسانی باشد که تاکنون هیچ بیانیهٔ مقتدرانه‌ای، از هر منبعی، نتوانسته آن را خاموش کند.»
-بیون، ۱۹۷۷، ص. ۱۱۹

بیون در این جمله با ظرافت برداشت سنتی از «اجبار به تکرار» را به چالش می‌کشد. طبق دیدگاه کلاسیک فرویدی، اجبار به تکرار (Repetition Compulsion) به میل ناهشیار برای بازآفرینی تجربیات دردناک و آسیب‌زا اشاره دارد که در ارتباط با غریزهٔ مرگ است.

به این جمله فکر کنید: «سؤالاتِ تکراری ممکن است همان چیزی باشد که به‌عنوان اجبار به تکرار شناخته می‌شود!»

در نگاه اول، وقتی کسی یک مسئله را بارهاوبارها تکرار می‌کند، ممکن است این رفتار را به عنوان «اجبار به تکرار» ببینیم. برای مثال بیمارانی که مکرراً یک تجربهٔ دردناک را خلق می‌کنند؛ می گوییم آنها در چرخه‌ای بسته گرفتار شده اند.
اما اجبار به تکرار از نگاه بیون درواقع می‌تواند جرقه‌ای از کنجکاوی انسانی باشد...»

به عبارتی دیگر بیون پیشنهاد می‌دهد که تکرار می‌تواند چیزی فراتر از یک رفتار وسواسی یا میل ناهشیار برای مرگ باشد. در برخی موارد، تکرار می‌تواند نشانه‌ای از یک تلاش ناهشیار برای درک، پردازش و کشف حقیقت باشد. بیمارانی که پیوسته یک خاطرهٔ دردناک را به شکل‌های مختلف بازگو می‌کنند، شاید به دنبال پاسخی عمیق‌تر یا معنایی نادیده‌گرفته‌شده در آن تجربه باشند که تاکنون هیچ بیانیهٔ مقتدرانه‌ای، از هر منبعی، نتوانسته آن را خاموش کند.

به عبارتی دیگر کنجکاوی و میل به دانستن، قدرتی دارد که نمی‌توان آن را با دستورات، توضیحات قطعی یا قدرت اقتدارگرایانه خاموش کرد. حتی اگر یک فرد یا نهاد سعی کند پاسخ نهایی را ارائه دهد، ممکن است ذهن همچنان درگیر باشد و به جستجوی خود ادامه دهد.

بیون در این جمله نشان می‌دهد که آنچه به عنوان «اجبار به تکرار» شناخته می‌شود، می‌تواند درواقع تلاشی برای کشف حقیقت و پردازش تجربه باشد. به این ترتیب، تکرار را نباید صرفاً یک نیروی واپس‌گرایانه یا تخریبی دانست، بلکه می‌توان آن را به عنوان نشانه‌ای از میل انسانی به تفکر، کنجکاوی ، کشف حقیقت و تغییر در نظر گرفت.

🔰مترجم: دکتر گلنوش شهباز

«Bion, W. ( 1977/1989). Caesura. In: Two papers: The Grid and Caesura, pp. 35 -56–. London: Karnac.»

بخشی از مقاله هویت روانکاوانه نوشتهٔ رابرت ویلی

همهٔ روانکاوان نسبت به روانکاوی دوسوگرایی دارند. روانکاوی هم‌ بستر بی‌دردسری نیست. اگرچه بسیار جذاب است، اما تقاضا‌های سنگینی را تحمیل می‌کند. به عنوان روانکاو، ما باید نه‌تنها طوفان‌های هیجانی، تحقیر و خصومت بیماران‌مان را تحمل کنیم، بلکه باید اضطراب، حسادت و نفرت خودمان را نیز تحمل کنیم.

ما به دلیل فرکانس زیاد ارتباط تحلیلی، با بیمارانی که ممکن است نه‌تنها یک بارِ هیجانی، بلکه یک بارِ واقعی نیز بر دوش ما بگذارند، پیوند شدیدی ایجاد می‌کنیم. تحلیل، تعهدی برای یک دورۀ چندساله است که تداوم آن نمی‌تواند برای مدت زیادی مختل شود. بنابراین ما را مجبور می‌کند تا یک برنامۀ زمانی دقیق اتخاذ کنیم. ما به عنوان روانکاو، نمی‌توانیم هروقت که خواستیم یک روز مرخصی بگیریم یا به مرخصی یک‌ساله برویم یا در کوتاه مدت خانه‌مان را عوض کنیم. پیوند هیجانی بین بیمار و ما، موانع زیادی را بر استقلال و ثبات‌مان تحمیل می‌کند. بیماران ممکن است تا حدی به ما نزدیک شوند که حتی بعدتر از زمان اصلی جلسات نیز تحت فشار هیجانی باشیم. فرآیند طولانی و گاهی طاقت‌فرسای تحلیل، نیاز به صبر زیادی دارد.

بخش ضروری روش تحلیلی، رسیدگی به پرخاش توسط روانکاو است. همانطور که می‌دانیم، تکنیک تحلیلی محدود به همدلی، دربرگیری و نگهداری نیست، بلکه دارای جنبه آزاردهنده‌تری نیز هست که ویژگی‌های آن شامل پرهیز، رویارویی و تعبیر است. این ویژگی‌های اخیر نیازمند این است که روانکاو دارای درجه‌ای از سرسختی یا پایداری باشد که من آن را «ظرفیت تحمیل درد» نامیده‌ام.

این تحمیل ضروری درد هیجانی، باعث اضطراب در روانکاو می‌شود و اغلب واکنش‌های انتقال منفی شدیدی را به دنبال دارد که روانکاو باید آن را تحمل کند. روانکاو بیشتر پیام‌آور اخبار بد است تا شفابخشی که راه حل و تسکین ارائه می‌دهد که بتواند برای آن ستایش، سپاسگزاری و احترام کسب کند. برای روانکاو، رضایت باید در درجهٔ اول از جذابیت مشاهدۀ عملکرد روانی آشکارشده از چالش فکری و از عمق هیجانی ارتباط به دست آید. وضعیت اجتماعی روانکاو به‌طور‌کلی پایین است. دولت و ارائه‌دهندگان بیمهٔ سلامت بودجهٔ کمی برای روانکاوی درنظر گرفته‌اند و درواقع، روانکاوی در بسیاری از بخش‌های دنیای مراقبت‌های سلامت روان به عنوان یک کهن‌گرایی تلقی می‌شود.

بنابراین، دلایل زیادی برای داشتن احساسات دوسوگرا، هم آگاهانه و هم ناآگاه، وجود دارد. اینها ویژگی ذاتی شغل تحلیل هستند و حتی اگر انتظار نداشته باشیم که کاملاً حل شوند، اما باید به‌طور کامل در تحلیل خود فرد مورد بررسی قرار گیرند. دوسوگرایی هر فرد، یک همراه همیشگی است و باید موضوع خودکاوی مداوم باقی بماند. چنانچه این دوسوگرایی در حیطۀ آگاهی باشد، ثبات اُبژه تحلیلی درونی را تهدید نمی‌کند.

🔰مترجم: سحر کریم‌پور

«برون‌ریزی[۱] یا به‌عمل درآوردنِ[۲] دفاعی»
یکی از راه‌هایی که کودکان خردسال از طریق آن به ابراز حالات ذهنیِ به کلام‌درنیامده می‌پردازند، برون‌ریزی است.

بر اساس همین تعریف، برون‌ریزیِ آنچه فرد برای ابراز آن کلمه در اختیار ندارد، فعالیتی پیش‌کلامی است و درنتیجه در زمرۀ دفاع‌های اولیه قرار می‌گیرد. اصطلاح «برون‌ریزی» در ابتدا توسط روان‌تحلیل‌گران برای اشاره به کنش‌هایی که مراجع، بیرون از اتاق درمان انجام می‌دهد مورد استفاده قرار گرفت.

کنش‌هایی که به نظر می‌رسد‌ تجسمی از احساسات او نسبت به درمانگر است که نسبت به آنها آگاه نیست و یا آنقدر درباره‌شان مضطرب است که آنها را بیرون از آگاهی خود، به‌ویژه در حضور درمانگر نگاه می‌دارد. این اصطلاح بعدتر کاربرد گسترده‌تری پیدا کرد و به کنش‌هایی اطلاق شد که توسط نیازهای ناخودآگاه برای غلبه بر اضطراب ناشی از احساسات و آرزوهای ممنوعۀ درونی که دربردارندۀ ترس‌ها و فانتزی‌های پریشان‌کنندۀ قدرتمند و خاطرات تروماتیک است، به راه می‌افتد؛ و باز هم بعدتر از آن، واژۀ مرتبط دیگری به نام «به‌عمل درآوردن» به عنوان بازنمایی عملی از تجربیاتی که فرد هرگز کلمه‌ای برای کلامی‌سازی آن در اختیار نداشته است، به‌کار گرفته شد.

درمانگرانِ رویکرد رابطه‌ای، بر این تأکید دارند که به‌عمل درآوردن، به صورت گریزناپذیری در درمان حضور دارد، چراکه دنیاهای ناخودآگاه بیمار و درمانگر، پویایی‌های به‌عمل در‌آمدۀ مشترکی را رقم می‌زند که درمانگر مسئول بازتاب دادن و به کلمه تبدیل کردن آنهاست.

یکی از کارکردهای برون‌ریزی به عنوان یک دفاع روانی، به‌عمل درآوردنِ سناریوهای پریشان‌کننده است که باعث می‌شود فردی که اضطرابی ناخودآگاه را تجربه می‌کند از وضعیت منفعل به وضعیتی فعال وارد شود و حس درماندگی و آسیب‌پذیری به تجربۀ عاملیت و قدرت تغییر پیدا کند.

برون‌ریزی یا به‌عمل درآوردن، فرایندی است که در آن نگرشی در بیرون یا درون درمان، از طریق عمل تخلیه می‌شود و هدف ناخودآگاه آن غلبه بر عواطف غیرقابل‌تحمل و غیرقابل کلامی‌شدنِ معطوف به آن است. به این ترتیب مشاهدۀ اولیۀ فروید مبنی بر اینکه ما آنچه به خاطر نمی‌آوریم، برون‌ریزی می‌کنیم همچنان دقیق به نظر می‌رسد، به‌ویژه اگر فرض کنیم دلیل اینکه به یاد نمی‌آوریم این است که چیزی بسیار دردناک درون آنچه به یاد نمی‌آید و حالا به‌عمل درآمده است، وجود دارد.


🔰 مترجم: مونا فرخنده‌ فال


«McWilliams, N. (2011). Psychoanalytic diagnosis: Understanding personality structure in the clinical process. Guilford Press.»
 

[۱] برون‌ریزی معادل با acting out ترجمه شده‌ است.
 [۲] به ‌عمل درآوردن معادل با enactment ترجمه شده است.