Finlit.uz - moliyaviy savodxonlik

💲 Firibgarlar SIP-protokoli orqali ro‘yxatga olingan telefonlarning virtual raqamlaridan foydalangan holda o‘z operatsiyalarini puxta tayyorladilar. Shuningdek, ular oilaning shaxsiy ma’lumotlarini oldindan o‘rganib chiqishgan, ehtimol tanishlaridan ma’lumot olishgan.

🔔 Virtual raqamlar va SIP-protokoldan foydalanish internet orqali telefon aloqasi texnologiyalari bilan bog‘liq.

📱 Virtual raqamlar - bu jismoniy qurilma yoki aloqa liniyasiga bog‘lanmagan telefon raqamlari. Ular internet orqali qo‘ng‘iroq qilish uchun olinishi va ishlatilishi mumkin. Virtual raqamlar qo‘ng‘iroq qiluvchining haqiqiy joylashuvi va shaxsini yashirishga imkon beradi.

🌐 SIP-protokol (Session Initiation Protocol) - internet orqali ovozli va video qo‘ng‘iroqlarni tashkil etish uchun qo‘llaniladigan standart. SIP ma’lumotlar uzatish tarmoqlari orqali foydalanuvchilar o‘rtasida aloqa seanslarini yaratish, o‘zgartirish va yakunlash imkonini beradi. Firibgarlar yashirin muloqot uchun SIP-protokoldan foydalanadilar, chunki u raqamlarni almashtirish va iz qoldirmasdan aldash uchun turli xil virtual raqamlardan foydalanish imkonini beradi.

🔎 Ushbu texnologiyalar birgalikda firibgarlarga soxta raqamlar bilan qo‘ng‘iroq qilish imkonini beradi, bu esa ularni kuzatish va identifikatsiya qilishni qiyinlashtiradi.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

SIP-protokol nima va undan nima maqsadda foydalaniladi?

Javoblaringizni izohlarda qoldiring.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - Moliyaviy gigiyena

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

👌👍😎🫡

Markaziy bank Boshqaruvining 2025 yil 23 yanvarda asosiy stavkani yillik 13.5 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirish to‘g‘risida qaror qabul qildi

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Kreditning to‘liq qiymati nima? Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣6️⃣

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

➡️ 2025 yil 17 yanvardan boshlab O‘zbekiston Markaziy banki 100 gramm og‘irlikdagi oltin quymalarini sotishni boshladi.

⏺ Ushbu tashabbus fuqarolarning investitsiya va jamg‘arma imkoniyatlarini kengaytirish, shuningdek, mamlakatda qimmatbaho metallar bozorini rivojlantirishga qaratilgan.

⏺ Endilikda O‘zbekiston aholisi 5, 10, 20 va 50 grammli quymalardan tashqari og‘irligi 100 grammli quymalarni ham sotib olishlari mumkin. Oltin quymalarning qadog‘i
sertifikat vazifasini bajarib o‘z seriya raqamiga ega bo‘ladi. Oltin quymalarining narxi har kuni yangilanadi va Markaziy bankning rasmiy veb-saytida milliy valyutada e’lon qilinadi.

✔️ Oltin quymalarni banklaridan xarid qilish paytida amaldagi narxda xarid qilish mumkin bo‘ladi. Shuningdek, qadog‘i but holatdagi oltin quymalarni O‘zbekiston Respublikasi hududidan tashqariga olib chiqishga ruxsat beriladi.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

⚡️ O‘zbekistonning rasmiy zaxira aktivlari 2025 yil 1 yanvar holatiga 41,18 mlrd. dollarni tashkil etdi.

📈 Qimmatbaho metall o‘tgan yil davomida bir necha marotaba o‘zining tarixiy maksimum narxlarini yangiladi. Xususan, 2024 yil boshida oltinning bir troya unsiyasi 2 000 dollardan biroz yuqoriroq bo‘lgan bo‘lsa, yil davomida bu ko‘rsatkich 2790 dollardan oshdi.

✔️ Keling, qimmatbaho mettalarga investisiya kiritish manfaatli ekanining isboti sifatida quyida Markaziy bankning 10 grammli oltin quymalarining so‘nggi bir yildagi narxlari dinamikasini ko‘rib chiqamiz:

✔️ Demak, 2024 yil 1 yanvarda 10 grammli oltin quymalar narxi 8 478 000 so‘mni tashkil qilgan, joriy yil 1 yanvar oyiga kelib esa 11 323 000 so‘mni tashkil qilmoqda.

✔️ Ya’ni, agarda siz o‘tgan yil ushbu oltin quymasini sotib olganingizda bir yildan so‘ng uni qayta sotib 2 845 000 so‘m daromad olishingiz mumkin edi.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

🔗 QR-koddan foydalanganda firibgarlikdan qanday himoyalanish mumkin:

✅ notanish varaqalar yoki e’lonlardagi QR-kodlarni skanerlamang;

✅ agar saytga QR-kodni skanerlab kirgan bo‘lsangiz, saytning URL manziliga diqqat bilan qarang. U ma’lum kompaniya yoki tashkilotning rasmiy manziliga mos kelishi kerak;

✅ hech qachon shaxsiy ma’lumotlaringizni, masalan, bank kartalarining parollari va raqamlari yoki shaxsiy maxfiy ma’lumotlarni kiritmang;

✅ qurilmangizda zararli fayllarni aniqlash va viruslarning o‘rnatilishining oldini olishga yordam beradigan antivirus dasturidan foydalaning;

✅ ilovalar bilan ehtiyot bo‘ling, agar ular sizga shubhali tuyulsa, ularni yuklab olmang.

➡️ Xulosa:
QR-kodlar o‘z-o‘zidan xavfli emas, ammo firibgarlar ulardan ma’lumotlaringizni aldash va o‘g‘irlash uchun foydalanishi mumkin. Bunday tahdidlarning oldini olish uchun QR-kodlarni skanerlashda ehtiyotkor va e’tiborli bo‘lish kerak, ayniqsa, ular sizga shubhali tuyulsa.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

⚠️ So‘nggi kunlarda O‘zbekistonda ko‘p qavatli uylarda QR-kodli varaqalar paydo bo‘la boshladi, ular bir qarashda "qo‘shnilar uchun chat"ga taklifnomaga o‘xshaydi. Ushbu varaqalar qulayligi bilan e’tiborni tortishi mumkin, chunki ular qo‘shnilar bilan muloqot qilish, muhim masalalarni muhokama qilish yoki ma’lumot almashish uchun platforma yaratishni va’da qiladi. Biroq, buning ortida xavfli firibgarlik sxemasi yashiringan.

🔗 Aholi varaqadan QR-kodni skanerlaganida, ular haqiqiy Telegramga o‘xshab ketadigan soxta saytga duch kelishadi, ammo bu rasmiy manba emas. Firibgarlar odamlar shubhalanmasligi uchun haqiqiy saytlarga vizual o`xshash qalbaki sahifa yaratmoqda.

🖥 Bu sahifada foydalanuvchilardan ro‘yxatdan o‘tish uchun o‘z ma’lumotlarini kiritish so‘raladi. Aksariyat hollarda firibgarlar ushbu "chatlar" maishiy masalalarni hal qilish, ma’lumot almashish yoki uy bilan bog‘liq muammolarni muhokama qilish uchun platforma ekanligini ta’kidlaydilar. Oddiy odamlar bunday takliflarni ko‘pincha qo‘shnilar bilan muloqotni yaxshilash uchun oddiy yechim sifatida qabul qilishadi.

🔴 Firibgarlar QR kod orqali ma`lumotlarni qanday o‘g‘irlaydi:

⏺ firibgarlar ko‘p qavatli uylarning kirish yo‘laklari, e’lonlar taxtasi va boshqa kabi jamoat joylarida QR-kodli varaqalarni tarqatadi;

⏺ QR-kodni skanerlab, foydalanuvchi haqiqiy ko‘rinishga ega bo‘lgan saytga (masalan, ko‘p kvartirali uylarni boshqaruvchi kompaniya sahifasi yoki kommunal xizmati) kiradi;

⏺ qalbaki saytda shaxsiy ma’lumotlaringizni (telefon raqami, bank kartasi ma’lumotlari va boshqalar) kiritishni so‘rashlari mumkin;

⏺ agar foydalanuvchi o‘z ma’lumotlarini kiritsa, firibgarlar uning hisobiga ega bo`lishadi va ulardan mablag‘larni, shaxsiy ma’lumotlarni o‘g‘irlash yoki onlayn xizmatlardan foydalanish uchun foydalanishlari mumkin.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

💳 Agar bank kartangizga adashib pul o`tkazilgan bolsa, siz bu jarayonda tez va to‘g‘ri harakat qilishingiz muhim. Quyida shu vaziyatda amalga oshirish kerak bo‘lgan qadamlar ko‘rsatilgan:

🛫 Pul o‘tkazmasini tekshiring. Bu o‘tkazma haqiqatdan ham xato ekanligiga ishonch hosil qiling. Ehtimol, u boshqa kishi uchun mo‘ljallangandir.

🔗 Pul o‘tkazmasi tafsilotlarini tekshiring. Pul o‘tkazuvchining kimligini, qancha pul o‘tkazilganligini, operatsiyaning sanasi va vaqtini aniqlang.

💵 Pulni sarflamang. Bu o‘tkazma xato ekanligiga ishonch hosil qilsangiz, bu pullardan foydalanishga urinmang. Bu harakatingiz o‘zgalar mablag‘larini noqonuniy o‘zlashtirish sifatida baholanishi va kelgusida muammolar yuzaga kelishi mumkin.

📞 Bank bilan bog‘laning. Sizga boshqa kishining puli o‘tkazilganini bankka ma’lum qiling. Bankka quyidagi usullar bilan aloqaga chiqishingiz mumkin: “ call center”, mobil ilova yoki onlayn chat. Aloqa vaqtida siz o‘tkazma haqida ma’lumot, masalan, o‘tkazma raqami, summasi va sanasini taqdim etishingiz kerak.

📞 Pul o‘tkazuvchi bilan bog‘laning. Agar pul o‘tkazuvchining aloqa ma’lumotlari mavjud bo‘lsa, u bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘laning. Ehtimol, uning o‘zi xatoni payqagandir va mablag‘ni qaytarib olmoqchidir.

⚠️ Xulosa qilib aytganda, noto‘g‘ri pul o‘tkazmalariga e’tiborli bo‘lishingiz kerak bo‘lgan holatlardan biridir.

💳 Xato o‘tkazilgan mablag‘larni qaytarmasligim mumkinmi?

👎 Yo‘q, mumkin emas. Agar sizga noto‘g‘ri pul o‘tkazgan odam sudga murojaat qilsa, sud bu summani noqonuniy boylik orttirish deb topadi va siz tushgan pulni qaytarishingiz kerak bo‘ladi. Agar qaytarishga rozi bo‘lmasangiz, mablag‘lar sizdan majburiy tartibda undirib olinadi.

❓ Xato o‘tkazilgan mablag‘lar jo‘natuvchiga qanday qaytariladi?

✅ Bankka murojaat qilsangiz to‘g‘ri bo‘ladi. Bank xodimlariga vaziyatni tushuntiring va pulni jo‘natuvchining rekvizitlariga qaytarishda yordam berishni so‘rang. Siz ushbu masala bo‘yicha eng yaqin filialga tashrif buyurish yoki bankning Call markaziga qo‘ng‘iroq qilish orqali murojaat qilishingiz mumkin.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - Mikromoliyalashtirish xizmatlari

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Elektron tijoratning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:

⚡️ Elektron tijorat sohasida tadbirkorlik faoliyatini yuritish erkinligi.
⚡️ Elektron tijorat doirasida shartnomalar tuzishning ixtiyoriyligi.
⚡️ Elektron tijoratning barcha ishtirokchilari uchun teng sharoitlar.
⚡️ Elektron tijoratga jalb etilgan barcha subyektlarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish.
⚡️ Tovarlar, ishlar va xizmatlarning yuqori sifatini ta’minlash.
⚡️ Elektron tijorat bilan bog‘liq barcha jarayonlarning shaffofligi va ochiqligi.
⚡️ Elektron tijoratning barcha bosqichlarida axborot xavfsizligini ta’minlash.


Elektron tijorat sotuvchisining huquqlari:

🖥 Ofertalarni elektron tijorat tizimlariga joylashtirish.
🖥 Tovarlar yoki xizmatlarni sotish uchun o‘z onlayn-maydonchasini yaratish.
🖥 Internet orqali shartnomalar tuzish va tovarlarni sotish.
🖥 Elektron hujjatlar va xabarlarni saqlash uchun berish.


Elektron tijorat sotuvchisining majburiyatlari:
🔴 Qonun hujjatlariga rioya qilish.
🔴 Tovarlar va xizmatlar to‘g‘risida to‘liq ma’lumot berish.
🔴 Elektron hujjatlarni qonunlarga muvofiq saqlash.
🔴 Taqiqlangan yoki cheklangan tovarlarni sotmaslik.
🔴 Elektron tijorat sohasidagi standartlar va qoidalarga rioya qilish.
🔴 Sotuvchi davlat ro‘yxatidan o‘tgandan yoki zarur litsenziyalarni olgandan keyin elektron tijorat bilan shug‘ullanishni boshlashi mumkin.

Xaridorning huquqlari:
🟢 Shartnomalar orqali tovarlar yoki xizmatlarni sotib olish.
🟢 Tovarlar, xizmatlar va ishlab chiqaruvchilar haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lish.
🟢 Bitimlarning barcha ishtirokchilari uchun teng shartlarni talab qilish.
🟢 O‘z huquq va manfaatlarini himoya qilish.

Xaridorning majburiyatlari:
➕ Shartnoma tuzish uchun hujjatlarni taqdim etish.
➕ Tovarlarga haq to‘lash uchun zarur ma’lumotlarni taqdim etish.
➕Qonun hujjatlariga va shartnoma shartlariga qarab xaridor qo‘shimcha huquq va majburiyatlarga ega bo‘lishi mumkin.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

📌 Elektron tijorat an’anaviy savdodan uchta asosiy omil bilan farq qiladi:

✅ Bitimlarning distansion xarakteri. Elektron tijoratda barcha bitimlar internet orqali amalga oshiriladi, bu esa xaridor va sotuvchining jismoniy ishtiroki zaruratini istisno qiladi.

✅ Bitimni yakunlash uchun katta vaqt oralig‘i. Klassik savdodan farqli o‘laroq, elektron tijoratda bitimni yakunlash jarayoni ko‘proq vaqt olishi mumkin.

✅ Biznesning qonuniyligiga bog‘liqligi. Elektron tijoratda muvaffaqiyat ko‘p jihatdan biznesning qonuniy ravishda, barcha qonunchilik talablariga rioya qilgan holda ishlashiga yoki noqonuniy ravishda (masalan, ro‘yxatdan o‘tmasdan va soliq to‘lovisiz) ishlashiga bog‘liq. Sotuvchi ba’zan barcha bitimlarni rasmiylashtirmasdan ham ishlashi mumkin bo‘lgan klassik savdodan farqli o‘laroq, onlayn biznes barcha tranzaksiyalarni albatta hisobga olgan holda to‘liq "oq" yoki "qora" ishlaydi.

🔸 Elektron tijorat ishtirokchilari - bu sotuvchilar va xaridorlardir.

🔹 Sotuvchilar: Onlayn platformalar orqali tovarlar yoki xizmatlarni sotish bilan shug‘ullanuvchi yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar.

🔹Internet orqali tovarlar yoki xizmatlar sotuvchi o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar.

🔹 Xaridorlar: Tovarlar, ishlar yoki xizmatlarni onlayn sotib oluvchi jismoniy va yuridik shaxslar.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

🔶 2022 yil 29 sentyabr kuni Prezident "Elektron tijorat to‘g‘risida"gi qonunni tasdiqladi va u 2022 yil 31 dekabrdan kuchga kirdi.

🔹 Elektron tijorat (e-commerce) - tadbirkorlik faoliyati doirasida axborot tizimlaridan foydalangan holda elektron savdo maydonchasi orqali tuzilgan shartnomaga muvofiq tovarlarning (ishlarning, xizmatlarning) oldi-sotdisi.

🔶 Ushbu mobil ilova orqali fuqarolarimiz kredit tarixiga kirish, kredit ma’lumotlari bilan bog‘liq shaxsiy ma’lumotlarni boshqarish va himoya qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
🔹 Bundan tashqari, jismoniy shaxslar har kuni yangilanadigan o‘z skoring ballarini bepul kuzatib borishlari mumkin bo‘ladi.

🔹 Ayni paytda ilovani Android va iOS qurilmalarida yuklab olish mumkin.

✅ Ilovani yuklab olish uchun havola:
Android
AppStore

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

Valyuta ayirboshlashda Finlit.uz quyidagilarni tavsiya qiladi:

- faqat rasmiy valyuta ayirboshlash shoxobchalaridan foydalaning;

- valyutani ayirboshlashdan oldin turli tijorat banklarining joriy kundagi valyuta kursi bilan tanishib chiqing;

- albatta chek berishlarini so‘rang;

- ayirboshlashdan keyin olingan pullarni darhol kassadan chiqmasdan qayta sanang;

- agar pullarda jiddiy shikastlanish borligini sezib qolsangiz, kassirdan ularni almashtirishni so‘rang.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

Sizni yoshlar uchun moliyaviy savodxonlik klubi yig'ilishiga taklif qilamiz

Sizni nima kutmoqda?
🔵 valyuta nima ekanligini va u qanday paydo bo'lganligini o'rgatamiz
🔵 dunyo valyutalarining turlari haqidai haqida gaplashamiz

📍 O'tkaziladigan joy: Respublika bolalar kutubxonasi
Sanalar:
✅ 4-yanvar soat 16:30 - o'zbek tilida
Havola orqali roʻyxatdan oʻtish
✅ 5-yanvar soat 16:30 - rus tilida
Havola orqali roʻyxatdan oʻtish

💲 Finlit.uz bilan moliyaviy savodxonlikni qiziqarli tarzda oshiring

@acdflibrary_official

Kichik tadbirkorlik subyektlariga quyidagilarni qaysi biri kiradi?

🅰️ yakka tartibdagi tadbirkorlar (YATT);

🅱️ mikrofirmalar - jismoniy shaxslar tomonidan ta’sis etilgan tadbirkorlik subyektlari, jami daromad - 1 kalendar yil davomida 1 mlrd. so‘mgacha;

©️ kichik korxonalar - 1 kalendar yil davomida jami daromadi 1 mlrd. so‘mdan 10 mlrd. so‘mgacha bo‘lgan subyektlar, shuningdek yuridik shaxslar tomonidan ta’sis etilgan mikrofirmalar;

🔠 yuqorida sanab o‘tilganlarning barchasi.

Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

💲 Finlit.uz jamoasi sizni Yangi yil bayrami bilan tabriklaydi!

🎁Sizga yil davomida xursandchilik, faoliyatingizga muvaffaqiyat, va albatta, moliyaviy barqarorlik tilaymiz!

🌐 @finlituzb 🌐 @finlituzb_ru

Kimga yuborishni o'zingiz bilasiz 😊

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

🇺🇿 "O‘yin ichida" seriali 14-qism

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - "Yashil" iqtisodiyot nima va uning ahamiyati

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

🏆Maqsadga erishish uchun qo‘shimcha qadamlar:

🔗 Jarayonni kuzatish: Maqsadingizga qanchalik yaqin ekanligingizni vaqti-vaqti bilan tekshirib turing. Masalan, har chorakda qancha pul jamg‘arganingizni qayta ko‘rib chiqing va kerak bo‘lsa, rejani o‘zgartiring.

🔗 Jamg‘arma vositalaridan foydalanish: Jamg‘arilgan pullar foyda keltirishi uchun omonat oching yoki investitsiya bilan shug‘ullaning, bu sizning summangizni foizlar orqali oshirishga yordam beradi.

🔗 Motivatsiya va intizom: Rejadan chetga chiqmaslik uchun jamg‘armalar haqida eslatmalar o‘rnating va asosiy maqsad yo‘lida o‘zingizga kichik maqsadlar qo‘ying (masalan, 2025-yil iyuniga qadar 25 mln. so‘m jamg‘arish).

✅ Shunday qilib, bu maqsad nafaqat aniq va erishiladigan, balki byudjetingiz uchun ham real bo‘ladi, zarurat tug‘ilganda rejani o‘zgartirishingiz mumkin.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

💬Keling, 2025-yilga moliyaviy maqsadni belgilash uchun SMART (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound) tizimiga amal qilaylik, bu maqsadga erishishga yordam beradi. Aytaylik, sizning maqsadingiz muhim xarid uchun ma’lum miqdorda pul to‘plashdir.

📝Maqsad: 2025-yil oxirigacha avtomobil sotib olish uchun avtokreditning boshlang‘ich badalini to‘plash. Avtomobilning qiymati 200 mln so‘mni tashkil etadi.

❕Aniq (Specific): Avtomobil sotib olish uchun boshlang‘ich to‘lov uchun 50 mln. so‘m jamg‘armoqchiman. Bu kredit bo‘yicha boshlang‘ich badalni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan summadir.

❕O’lchab bo’ladigan (Measurable): Depozit yoki investitsiya uchun har oyda 4,2 mln so‘m ajrataman. Shunday qilib, har oy qancha pul jamg‘arayotganimni va sarmoyam qanchaga ko‘payayotganini ko‘raman.

❕Erishib bo’ladigan (Achievable): Mening joriy maoshim va byudjetimni hisobga olgan holda, men bu summani joriy ehtiyojlarimga sezilarli zarar yetkazmasdan jamg`arishim mumkin. Agar kerak bo‘lsa, daromadni oshirishning qo‘shimcha usullarini qidiraman.

❕Mos, bog’liq bo’lgan (Relevant): Bu maqsad men uchun dolzarb, chunki yangi avtomobil sotib olish hayotimdagi muhim bosqichdir. Kerakli mablag‘ni to‘plab, men dastlabki to‘lovni qilishim va mashina egasi bo‘lishim mumkin.

❕Muddatli (Time-bound): Maqsadga 2025-yil dekabrigacha erishishishim kerak. Bu menga jamg‘arish uchun bir yil muhlat kerak degani, intizomli yondashuv sharoitida bu real maqsad.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

2025-yil uchun moliyaviy maqsadingiz bormi? Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

⁉️ Yangi yil uchun kredit olish kerakmi? - bu muhim savol va uning javobi sizning aniq moliyaviy holatingizga, maqsadlaringiz va xavf-xatarlaringizga bog‘liq. Bayram xarajatlari uchun kredit olish mumkin, ammo bu har doim ham eng yaxshi variant emas va qaror har tomonlama o‘ylab qabul qilinishi kerak. Keling, ushbu qadamning ijobiy va salbiy tomonlarini, shuningdek, muqobil variantlarni ko‘rib chiqamiz.

💬 Bayram uchun kredit olishning afzalliklari

🔗mablag‘dan tez foydalanish: Agar sizda bayram xarajatlari uchun mablag‘ bo‘lmasa, kredit bir necha soat ichida kerakli summani ta’minlashga yordam berishi mumkin. Bu, ayniqsa, sovg‘alar xarid qilish yoki bayramona ziyofatga pul to‘lash kabi kechiktirib bo‘lmaydigan ehtiyojlaringiz bo‘lsa, juda qulay.

🔗moslashuvchanlik: Kredit turiga qarab (iste’mol krediti, onlayn mikroqarz yoki kredit karta), qaytarish muddatini tanlash imkoniyatiga ega bo‘lishingiz mumkin. Bu esa moliyaviy oqimlarni boshqarishda ma’lum darajada erkinlik beradi.

🔗 sovg‘alar va taassurotlar: Agar bayram siz uchun juda muhim bo‘lsa (masalan, bu oila yoki yaqinlaringiz uchun muhim lahza), kredit yaqinlaringizga quvonch va xotiralarni sovg‘a qilish usuli bo‘lishi mumkin.

💬 Bayram uchun kreditning kamchiliklari va xatarlari

🔗yuqori foiz stavkalari: Kreditlar, ayniqsa onlayn mikroqarzlar yoki mikromoliya tashkilotlaridagi kreditlar ko‘pincha juda yuqori foiz stavkalariga ega. Agar siz kreditni o‘z vaqtida to‘lamasangiz, ortiqcha to‘lov katta bo‘lishi mumkin.

🔗 qarz yuki xavfi: Agar siz kredit olsangiz, bu sizning qarz yukingizni oshiradi. Agar sizda boshqa kreditlar yoki majburiyatlar bo‘lsa, yangi kredit kelajakda qo‘shimcha qiyinchiliklarni keltirib chiqarishi mumkin, ayniqsa, kutilmagan holatlar yuzaga kelsa.

🔗kechiktirish va jarimalar: Agar biror sababga ko‘ra kreditni o‘z vaqtida to‘lay olmasangiz, sizga jarimalar va penyalar hisoblashlari mumkin, bu qarz summasini oshiradi va kredit tarixingizni yomonlashtiradi.

🔗psixologik yuklama: Kredit - bu kelajak uchun majburiyatlardir. Shodlik va bayram paytida pulni qaytarishingiz kerakligi unchalik sezilmasligi mumkin. Kelajakda, bayramlar o‘tganda, qarzni to‘lash noqulay va moliyaviy jihatdan qiyin bo‘lishi mumkin.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Yangi yil bayramini nishonlash uchun kredit olish kerakmi? Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

💬Telefonni yo‘qotish jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin, ayniqsa qurilmada shaxsiy ma’lumotlar, bank ilovalari va boshqa muhim hujjatlar saqlansa.

💬Telefoningizni qo`lga kiritgan firibgar undan turli jinoiy harakatlar uchun foydalanishi mumkin, bu esa moliyaviy yo‘qotishlarga, shaxsiy ma’lumotlarning sizib chiqishiga va maxfiylikning buzilishiga olib keladi.

Ehtimoliy xavflar va oqibatlarni batafsil ko‘rib chiqamiz.

💬 Avtorizatsiya qilinmagan tranzaksiyalar va bank ma’lumotlariga kirish

🔗Bank ilovalariga kirish: Agar telefoningizda bank mobil ilovalari o‘rnatilgan bo‘lsa, firibgarlar hisobingizga kirishga va pul o‘tkazmalari, to‘lovlar yoki boshqa moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishga urinishlari mumkin.

Agar ilova avtomatik avtorizatsiya qilish uchun sozlangan bo‘lsa (masalan, ishonchli qurilma orqali), firibgar parol kiritmasdan yoki SMS kodni tasdiqlamasdan kirish imkoniyatiga ega bo‘lishi mumkin.

Agar sizda ikki faktorli autentifikatsiya yoqilgan bo‘lsa (masalan, SMS kodlar orqali), lekin SIM karta hali bloklanmagan bo‘lsa, firibgar tasdiqlash kodlarini olish uchun telefon raqamingizdan foydalanishi mumkin.

🔗 Bank kartalarini bloklash: Agar 3D Secure (bank tasdiqlash kodi) yoki biometrik kabi qo‘shimcha xavfsizlik choralari qo‘llanilmasa, firibgar ilovaga biriktirilgan kartalardan onlayn xaridlar uchun foydalanishi mumkin.

💬Shaxsiy ma’lumotlar sizib chiqishi

🔗Shaxsiy ma’lumotlar: Smartfonda parollar, hujjatlar, kontaktlar, turli onlayn akkauntlarga kirish ma’lumotlari kabi ma’lumotlar saqlanishi mumkin. Firibgar ushbu ma’lumotlardan quyidagi maqsadlarda foydalanishi mumkin:
- identifikatsiya ma’lumotlarini o‘g‘irlash (masalan, sizning nomingizga kreditlar yoki qarzlarni rasmiylashtirish uchun).
- muhim shaxsiy akkauntlarga (elektron pochta, ijtimoiy tarmoq) kirish.
- ma’lumotlaringizdan foydalanib soxta hujjatlarni rasmiylashtirish.

💬Akkauntlaringizdan firibgarlik uchun foydalanish

🔗Ijtimoiy tarmoqlar va messenjerlar: Agar messenjerlar yoki ijtimoiy tarmoqlarda (masalan, Telegram Facebook, Instagram) kirish uchun ma’lumotlaringiz saqlangan bo‘lsa, firibgar bu akkauntlardan do‘stlaringiz va qarindoshlaringizga xabar yuborib, ulardan pul yoki boshqa ma’lumotlarni talab qilishi mumkin.

🔗Fishing va spam: firibgar elektron pochtangizga kirgach, tanishlar va yaqinlaringizni aldash uchun sizning nomingizdan soxta xatlar yuborishi mumkin.

💬 Kredit va qarzlarni rasmiylashtirish imkoniyati

🔗Kredit va qarzlar: Ko‘plab banklar va moliya tashkilotlari mobil ilovalar yoki telefon raqamiga bog‘langan saytlar orqali kreditlarni rasmiylashtirish imkonini beradi. Qurilmangizga kirishga ruxsat olgan firibgar sizning nomingizga kredit olishga urinishi mumkin, ayniqsa qurilmada shaxsiy ma’lumotlaringiz va daromadlaringiz haqidagi ma’lumotlar saqlangan bo‘lsa.

Tasavvur qiling, siz mobil telefoningizni yo‘qotib qo‘ydingiz, buning ortidan shaxsan siz uchun qanday xavf kelishi mumkin? Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

SMS-xabarnomani qayerda ulash mumkin? Javoblaringizni izohlarda kutamiz

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - Faktoring xizmati va uning imkoniyatlari

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Material O'zbekiston respublika valyuta birjasi (O'RVB) bilan hamkorlikda tayyorlangan

#uzce #uzbekexchange

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣6️⃣

🌐 @uzceinfo
obuna bo'ling 🌐@finlituzb
на русском 🌐@finlituzb_ru

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

➡️ Islomiy moliyalashtirishga oid xizmatlar nima

Intervyuda siz ushbu savollarga javob topasiz

🔵 Islomiy moliyalashtirishga oid xizmatlar o‘zi nima?
🔵 Istalgan mikromoliya tashkiloti ham an’anaviy ham islomiy moliyalashtirish xizmatlarini ko‘rsatishi mumkinmi?
🔵 Islomiy moliyalashda nimalar mumkinu, nimalar mumkin emas?
🔵 Mikromoliya tashkilotlaridan foizsiz qarz olish mumkinmi?
🔵 Islomiy moliyalashtirishga oid xizmatlar bo‘yicha majburiyatlar garov bilan ta’minlanadimi?

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣6️⃣

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Kreditni tekshirish va tasdiqlash
- Anketa va hujjatlar jo‘natilgandan so‘ng bank tekshirish jarayonini boshlaydi. Bu bosqichda tizim:
💬kredit tarixingizni tekshiradi.
💬to‘lov qobiliyatingizni baholaydi.
💬qaror qabul qilish uchun skoring modellarini qo‘llaydi.

Agar siz ilgari ushbu bankda kredit olib ijobiy tarixiga ega bo‘lgan bo`lsangiz, ma’qullash ehtimoli ortadi.

Tasdiqlash.
Kredit to‘g‘risidagi qaror darhol yoki qisqa vaqt ichida qabul qilinishi mumkin.
- kredit ma’qullanganligi va qanday shartlar asosida berilishi haqida Ilova yoki SMS orqali xabar olishingiz mumkin.

Shartnomani imzolash.
- Kredit ma’qullangandan so‘ng siz oferta shartnomasini imzolashingiz kerak bo‘ladi. Bu ilova, SMS-kod yoki biometriya yordamida amalga oshiriladi.

💬 Imzolashdan oldin shartlar: foiz stavkasi, muddat, summa, to`lov kechiktirilganda jarimalar qo`llanishi va boshqa muhim jihatlar bilan tanishib chiqing.

Pul mablag‘larini olish.
- Shartnoma imzolangandan so‘ng pullar arizada ko‘rsatilgan bank kartangizga yoki elektron hamyoningizga o‘tkaziladi.
- Ko‘pincha pul bir necha daqiqa ichida kelib tushadi, lekin ba’zida biroz vaqt ham olishi mumkin.

Kreditdan foydalanish va uni qaytarish.
- Mablag‘ni olgach, kreditdan xohlaganingizcha foydalanishingiz mumkin.
- Kreditni o‘z vaqtida to`lashni unutmang, aks holda jarima va penyalar kelib chiqadi.

Monitoring va muddatidan oldin to‘lash.
- Bank Ilovalarida kredit holati, qarz qoldig‘i va to‘lovlar jadvalini kuzatib borish mumkin.
- Xohlasangiz, kreditni muddatidan oldin to‘lashingiz va ortiqcha foizlardan xalos bo‘lishingiz mumkin.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Shunday qilib, Yangi yil bayramiga 28 kun qoldi. Sizga qancha mablag' kerakligini aniqlang.

Siz qilishingiz kerak bo‘lgan birinchi narsa - bayram arafasida pul sarflashingiz kerak bo‘lgan narsalar ro‘yxatini tuzishdir:
📶 yaqinlar va do‘stlar uchun sovg‘alar;
📶 bayramona dasturxon (ovqatlar, ichimliklar);
📶 dam olish yoki sayohatlar;
📶 uyni bezash (o'yinchoq, archa);
📶 ko‘ngilxushliklar, tadbirlar, chiptalar.

Jamg‘arish rejasini tuzing
💬 Kerakli summa haqida aniq tasavvurga ega bo‘lsangiz, uni bayramgacha qolgan kunlarga bo‘ling. Masalan, agar siz 2 000 000 so‘m sarflashni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz va bayramga 4 hafta qolgan bo‘lsa, kuniga 71 000 so‘mdan jamg‘arish kerak bo‘ladi.
🟡 Yoki bor-yo‘g‘i 2 hafta qolgan bo‘lsa, kuniga 142 000 so‘mdan to`g`ri keladi.
💬 Maqsad - kerakli mablag‘ni to‘plash uchun muntazam ravishda pul jamg‘arib turadigan tizimni yaratish.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Oldinda bizni bayramlar kutmoqda va ko‘pchilikda kreditsiz qanday bayram uchun pul jamg‘arish mumkin degan savol tug‘iladi.

🇺🇿 Finlit.uz kelayotgan bayramlar uchun pul jamg‘arishga yordam beradigan bir nechta amaliy maslahatlarni taqdim etadi.

Kundalik xarajatlarni kamaytiring
Xarajatlaringizni tahlil qiling va jamg‘arish uchun qo‘shimcha pul ajratish uchun qayerda tejash mumkinligini o‘ylab ko‘ring:
💬 impulsiv xaridlardan voz keching: Oziq-ovqat, ichimliklar va tovarlarni yetkazib berishga buyurtma berishdan saqlaning. Do‘konlargan xarid qilish yoki uyda ovqat tayyorlash arzonroq bo‘ladi.
💬 xaridlar ro‘yxatidan foydalaning: O‘ylamasdan xarid qilishdan qochish uchun ro‘yxatga rioya qiling. Agar keraksiz xarajatlarni kamaytirsangiz, jamg‘arish uchun ko‘proq mablag‘ga ega bo‘lasiz.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

Mavsumiy chegirmalar va aksiyalardan foydalaning
Agar sizda bayramlar uchun xarid qilinadigan maxsulotlar ro‘yxati aniq bo`lsa (sovg‘alar yoki oziq-ovqatlar), chegirmalardan foydalaning. Masalan,
💬 mavsumiy chegirmalar (yangi yil arafasidagi chegirmalar va boshqalar).
💬 supermarketlardagi mahsulotlarga aksiyalar.
Agar sovg‘alar yoki bayram buyumlarini oldindan xarid qilsangiz, bu nafaqat pulni tejashga, balki oxirgi lahzada ortiqcha to‘lovlardan qochishga ham yordam beradi.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

Byudjetni boshqarish uchun mobil ilovalardan foydalaning
💬 Xarajatlarni kuzatish va moliyalarni boshqarishga yordam beradigan ko‘plab mobil ilovalar mavjud. Bu ilovalar sizga mablag`laringizni kuzatib borishga va yanada ko‘proq tejash mumkin bo‘lgan joylarni aniqlashga yordam beradi.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

"Bayram fondi"ni yarating
💬 Shuningdek, bank mobil ilovasida alohida hamyon yaratish hamda uni "bayram fondi" deb nomlash va uni faqat bayram arafasida foydalanish uchun ochish mumkin. Bu sizga pulni tejash va mayda ehtiyojlarga sarflamaslikka yordam beradi.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Qo‘ng‘iroq qiluvchi o`zini investitsiya kompaniyasi xodimi deb tanishtirganda:
- Kompaniyangizning litsenziyasini taqdim eta olasizmi?
Investitsiya kompaniyalari litsenziyaga ega bo‘lishi shart. Firibgarlar ko‘pincha bu ma’lumotni taqdim eta olmaydilar.

- Kompaniyangizga rasmiy veb-sayt yoki rasmiy telefon raqami orqali murojaat qilishim mumkinmi?
Aniq aloqa ma’lumotlarini ko‘rsatishni so‘rang va ular sizga taqdim etgan ma’lumotlarni haqiqiy ekanligiga ishonch hosil qilish uchun kompaniyaning rasmiy veb-saytida ularni albatta tekshiring.

- Qaror qabul qilishdan oldin shartnomani olishim va u bilan tanishib chiqishim mumkinmi?
Qonuniy investitsiya kompaniyalari shartnomani imzolashdan oldin har doim mijozlarga shartlar va tavakkalchiliklar bilan tanishishib chiqish imkoniyatini beradi. Agar sizga shartnomani taqdim etishni rad etishsa yoki "biror narsani zudlik bilan" imzolashni taklif qilishsa, bu ehtiyotkorlikni talab qiladi.

- Nima uchun zudlik bilan qaror qabul qilishni talab qilyapsiz?
Firibgarlar ko‘pincha o‘ylab ko‘rishga yoki tekshiruv o‘tkazishga ulgurmasligingiz uchun sun’iy shoshilinchlikni yaratadilar. Qonuniy kompaniyalar shoshilinchlikni talab qilmaydi.

Qo‘ng‘iroq qiluvchi biror aksiya g‘olibi bo‘lganingizni aytganda:
- Bu aksiyani qaysi kompaniya o‘tkazmoqda va uning shartlari bilan qayerda tanishishim mumkin?
Firibgarlar ko‘pincha kompaniya yoki uning aksiyalari haqida aniq ma’lumot bera olmaydilar yoki ular taqdim etgan aksiya tafsilotlariga havolalar shubhali saytlarga olib keladi. Qonuniy kompaniya har doim rasmiy veb-saytida aksiya shartlarini aniq ko`rsatadi.

- Nima uchun shaxsiy ma’lumotlarni (masalan, karta raqami, pasport ma’lumotlari, PIN-kod) taqdim etishimni so`rayapsiz?
Haqiqiy kompaniyalar yutuq olish uchun bu ma’lumotlarni talab qilmaydi. Agar qo‘ng‘iroq qiluvchi telefon orqali taqdim etilishi mumkin bo‘lmagan ma’lumotlarni so‘rayotgan bo‘lsa, bu firibgarlikning aniq belgisidir.

- Nima uchun yig‘im yoki soliqlarni oldindan to‘lashim kerak?
Haqiqiy aksiyalar oldindan to‘lovni talab qilmaydi va sovrinlar uchun soliqlar odatda standart tartib bo‘yicha, yutuq olingandan so‘ng, rasman to‘lanadi.

- Nega yutuqli o`yinda g`olib bo`lganim haqida menga rasmiy hujjat yubormayapsiz?
Qonuniy kompaniya har doim hujjatlarni taqdim etishi shart, masalan, yutuqni olish shartlari va muddatlari ko‘rsatilgan holda.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Sizga prokuratura yoki MIBdan qo‘ng‘iroq qilishdi, o‘zlarini ushbu tashkilot xodimlari deb tanishtirishdi va shaxsiy ma’lumotlaringizni (pasport yoki ID karta, bank kartasi raqami va hk.) taqdim etishingizni so‘rashdi.

Sizning harakatlaringiz qanday bo‘ladi? Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - Kredit so'ndirish usullari, Qarz yuki ko'rsatkichi

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Kredit taqdim etilmaydigan shartlar

📝 ajratilgan mikrokreditlar 24 foizdan yuqori va muddati
7 yilgacha bo‘lishi kerak (bunda kredit muddati loyiha xususiyati va uni qoplash davridan kelib chiqib muddat belgilanishi kerak);

📝 1-,2 va 3-toifadagi hududlarda savdo va umumiy ovqatlanish faoliyati bilan bog‘liq, loyihalar uchun aylanma mablag‘larni to‘ldirishga;

📝 ishlab chiqarishda ishtirok etmaydigan yengil avtotransport vositalari xarid qilishga;

📝 qimorxona, billiardxonalar, alkogol va tamaki mahsulotlari ishlab chiqarish yoki ular savdosini tashkil etishga;

📝 kompaniyaning amaldagi kafillik va kompensatsiya yordamlaridan foydalanayotgan yoki ulardan ilgari maqsadsiz foydalangan bo‘lsa mikrokreditlar kompaniya tomonidan qayta moliyalashtirilmaydi.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

«Kichik biznesni uzluksiz qo‘llab-quvvatlash» kompleks dasturini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi Prezident qarori (PQ-312-son, 07.09.2024 y.) qabul qilindi.

Ushbu dastur orqali kredit kimlarga beriladi?

🔰 kamida bir yil mobaynida faoliyat yuritayotgan va ijobiy kredit tarixiga ega bo‘lgan kichik tadbirkorlik sub’yektlariga ajratiladi.
🔰 Bunda kichik tadbirkorlik sub’yektlarini tanlab olishda boshqa talablar va mezonlar kiritilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.

Qaysi tashkilotlar mikrokredit beruvchi tashkilot sifatida ishtirok etadi?

⭕️ tijorat banklari
⭕️ mikromoliya tashkilotlari

Dastur doirasida qanday mexanizmlar amaliyotga joriy etilayapti?

❇️ bir loyiha doirasida 300 mln. so‘mgacha mikrokreditlarni, shundan 100 mln. so‘m garovsiz qismini «Tadbirkorlikni rivojlantirish kompaniyasi» aksiyadorlik jamiyati mablag‘lari hisobidan, 200 mln. so‘mgacha qismini banklar va mikromoliya tashkilotlarining o‘z mablag‘lari hisobidan ajratish;

❇️ garovsiz ajratilgan 100 mln. so‘m doirasida mikrokreditlar bo‘yicha kredit tavakkalchiligini davlat va mikrokredit beruvchilar o‘rtasida taqsimlash yoki ular bo‘yicha Kompaniyaning portfel kafilligini taqdim etish;

❇️ mikrokredit beruvchilar tomonidan o‘z mablag‘lari hisobidan ajratilgan 100 mln. so‘mgacha garovsiz mikrokreditlarni qayta moliyalashtirish tizimiga o‘tish.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Kichik tadbirkorlik sub’yektlariga kimlar kiradi? Javoblaringizni izohlarda qoldiring 👇

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Banklar kredit berishda qarz oluvchini qanday ko‘rsatkichlar bo‘yicha tekshiradi? Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣6️⃣

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

"O‘zbekiston kasaba uyushmalari kunini belgilash to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga ko‘ra, 11-noyabr O‘zbekiston kasaba uyushmalarining rasmiy kuni hisoblanadi.

O‘zbekiston kasaba uyushmalari xodimlariga mehnat sharoitlarini yanada yaxshilash, xodimlarning huquqlarini himoya qilish va ijtimoiy sheriklikni rivojlantirish yo‘lida yangi zafarlar tilaymiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

O‘zingizga mosini tanlang va moliyaviy salomatlik darajangizni bilib oling.
Demak, sizda:

a) Moliyaviy salomatligingiz yaxshi ahvolda - barqaror daromad, jamg‘armalarga egasiz, qarzlaringiz mavjud emas va moliyaviy rejangiz bor

b) Moliyaviy salomatligingiz o‘rtacha ahvolda - yaxshilash zarur bo‘lgan zaif nuqtalar mavjud (masalan, jamg‘armalar yetarli emas yoki kichik qarzlar mavjud).

c) Moliyaviy salomatligingiz yomon ahvolda - moliyaviy vaziyatni yaxshilash ustida jiddiy ishlash kerak, ehtimol daromadlarni qayta taqsimlash, qarzlarni qisqartirish yoki sarmoya tikishni boshlashni rejalashtirish zarur.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Jahon valyuta birjalari haqida bir nechta qiziqarli faktlar.

1. Jahon valyuta bozorida har kuni 5,3 trln AQSH dollari savdo qilinadi.
2. USD - eng ommabop valyuta bo‘lib, uning ulushiga bitimlarning 87% to‘g‘ri keladi.
3. Internet paydo bo‘lishi bilan chakana savdo bitimlarining aksariyati onlayn tarzda amalga oshiriladi.
4. Valyuta bozorining kunlik savdo hajmi jahon yalpi ichki mahsulotidan 4 barobar ko‘p.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Material O'zbekiston respublika valyuta birjasi (O'RVB) bilan hamkorlikda tayyorlangan

#uzce #uzbekexchange

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣6️⃣

🌐 @uzceinfo
obuna bo'ling 🌐@finlituzb
на русском 🌐@finlituzb_ru

Kichik kapital va daromad bilan sarmoya qilishdayo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan ba’zi xatolar:

⏺Diversifikatsiyaning yo‘qligi: Barcha mablag‘larni bitta aktivga investitsiya qilish tavakkalchilikni oshiradi. Kapitalni turli vositalar o‘rtasida taqsimlash yaxshiroqdir.

⏺Asossiz tavakkalchilik: Ba’zi sarmoyadorlar tezdadaromad topishga harakat qilib, tavakkalchilik darajasi yuqori bo‘lgan aktivlarni tanlaydilar, bu esa katta yo‘qotishlarga olib kelishi mumkin.

⏺Hissiyotga asoslangan xarid: Qo‘rquv yoki ochko‘zlik asosida qaror qabul qilish noto‘g‘ri tanlovlarga olib kelishi mumkin. O‘z strategiyasi va tahliliga rioya qilish muhimdir.

⏺Rejaning yetishmasligi: Aniq investitsiya rejasi vamaqsad bo‘lmasa, sarmoya tikish tasodifiy bo‘libqoladi. Nimaga erishishni xohlayotganingizni strategiyani ishlab chiqing.

⏺Qisqa muddatli investitsiyalar: Qisqa vaqt oralig‘ida foyda olishga urinish yo‘qotishlarga olib kelishi mumkin. Sarmoya o‘sishi odatda vaqt talab qiladi.

⏺Bilim yetishmasligi: Bozorni o‘rganishga e’tibor bermaslik noto‘g‘ri qarorlarga olib kelishi mumkin. Doimiy o‘qish va moliyaviy yangiliklarni kuzatib borish muhimdir.

Bu xatolarga yo‘l qo‘ymaslik va asosli qarorlar qabul qilish orqali siz o‘z natijangizni yaxshilashingiz hamda kichik daromad bilan sarmoya kiritishda tavakkalchilikni kamaytirishingiz mumkin.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - Imtiyozli ta'lim krediti tartibi

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Faktoring tadbirkor uchun qanday yordam bera olishi mumkin

Batafsil video rolik orqali ko'rishingiz mumkin 👇
https://youtu.be/fkVCQkIrgt4

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Ijtimoiy himoyaga muhtoj aholining moliyaviy bilimlarini oshirish uchun imkoniyat yaratilmoqda

➡️ Markaziy bank tomonidan Ijtimoiy himoya milliy agentligining tuman (shahar) “Inson” ijtimoiy xizmatlar markazlari supervayzerlari uchun ikki kunlik o‘quv-dasturi doirasida trening o‘tkazildi.

🗄 Mazkur mul'tiplikator loyiha doirasida tayyorlangan bosh trenerlar orqali mahallalarda kompleks ijtimoiy xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarni o‘qitish va shu orqali ijtimoiy himoyaga muhtoj aholi qatlamining moliyaviy savodxonligini oshirish va bank xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini yanada kengaytirish maqsad qilingan.

Ushbu ikki kunlik o‘quv-dastur doirasida quyidagi mavzularga alohida e'tibor qaratildi, xususan:
🗄 pulni to‘g‘ri boshqarish;
🗄 aholini tadbirkorlikka jalb qilish;
🗄 ijobiy kredit tarixini shakllantirishda mas'uliyatli qarz olishning ahamiyati;
🗄 moliyaviy xavfsizlikni ta'minlash, bank kartalari bilan bog‘liq firibgarliklarning oldini olish va ularga qarshi kurashishda “kibergigiena”ni shakllantirish;
🗄 aholi bandligini ta'minlash uchun tijorat banklari tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan startap loyihalar va raqamli platformalar;
🗄 raqamli moliyaviy savodxonlikni oshirish kabi mavzularda tashkil etildi.

🌐@finlituzb | 🌐 @ijtimoiyhimoya_agentligi

🔗 Butunjahon jamg‘arish kuni munosabati bilan 💲 Finlit.uz "Kelajakka bugundan sarmoya kiriting" deb nomlangan videorolikni e'tiboringizga havola etadi

🔴 https://youtu.be/2KCW0d5AXyM

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

6. Moliyaviy xizmatlar iste'molchisi sifatida huquqlarni himoya qilish uchun qayerga shikoyat/da'vo bilan murojaat qilish kerak?
a) mahalla qo‘mitasi;
b) Hokimiyat;
c) O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

7. Qaysi harakatlar sarmoya kiritishda pul yo'qotish xavfini kamaytiradi?
a) bir turdagi investitsiyaga sarmoya kiritish;
b) bir nechtasiga sarmoya kiritish (diversifikatsiya);
c) xavf bir xil.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

8. O‘zbekistonda qanday nominaldagi banknota mavjud emas?
a) 300 so‘m;
b) 1000 so‘m;
с) 5000 so‘m.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

9. Agar mijoz bankga 10 mln. so‘mni yillik 20% stavkasida omonat qo‘ygan bo‘lsa, 1 yilda qancha pul oladi?
a) 10 020 000 so‘m;
b) 10 200 000 so‘m;
c) 12 000 000 so‘m.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

10. Inflyasiya davrida pulning xarid qobiliyati kanday o‘zgaradi?
a) oshadi
b) pasayadi
c) o‘zgarishsiz qoladi

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

11. Markaziy bankning asosiy stavkasi faqat tijorat banklariga ta'sir qiladi va oddiy odamlar uchun hech qanday ta'sirga ega emas.
a) noto'g'ri
b) to'g'ri

Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

1. Quyidagi aktivlarni qaysi biri investitsiya hisoblanadi? (bir nechta javob variantlari to'g`ri bo'lishi mumkin)
a) ijaraga beriladigan kvartira;
b) avtomobil;
v) bank omonatlari;
d) qimmatli qog'ozlar;
e) oltin quymalar.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

2. Aytaylik, sizning omonatingizda yilik 6% stavkasida 100$ bor. Besh yil ichida hisobingizda qancha pul bo'ladi?
a) 106 $;
b) 106 $dan kam;
c) 106 $dan ortiq.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

3. Moliyaviy piramidaning belgilari:
a) yuqori foyda va'da qilinishi;
b) murakkab yoki yashirin investitsiya strategiyasi;
c) litsenziyalar, sertifikatlar va boshqalarning yo'qligi;
d) yuqoridagi barcha belgilar.


➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

4. Moliyaviy savodxonlik qoidalariga ko'ra, jamg'arish uchun pulni qachon ajratish kerak?
a) barcha xarajatlardan keyin;
b) oy oxirida;
c) daromad olgandan keyin.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

5. Xalqaro ekspertlarning fikricha, moliyaviy yostiqning optimal hajmi qanday?
a) 3-6 oylik daromad miqdori;
b) 1 oylik xarajatlar summasi;
c) 3-6 oylik xarajatlar miqdori.

Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Butunjahon jamg‘arish kuni munosabati bilan Finlit.uz viktorina e’lon qiladi. Sizdan 11 ta savolga to'g'ri javob berish talab etiladi.

Barcha savollarga to'g'ri javob bergan 5 ta obunachimizga sovg'alar topshiramiz. Javoblaringizni izohlarda kutamiz.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

👌👍😎🫡

Markaziy bank Boshqaruvining 2024 yil 31 oktabrda asosiy stavkani yillik 13,5 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirish to‘g‘risida qaror qaror qabul qildi

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Oltin quymalarini qayerda qaytib sotishim mumkin?

Oltin quymalarini tijorat banklariga qayta sotish uchun siz oltin quymalarini sotish va qayta sotib olish joylaridan biriga borishingiz kerak.

Buning uchun qanday hujjatlar kerak?
Siz o'zingiz bilan oltin quyma sotib olayotganda beriladigan maxsus sertifikat va shaxsingizni tasdiqlovchi hujjatni (pasport yoki ID karta) olishingiz kerak bo'ladi.

Bu qancha vaqt oladi?
✅ agar qadoq shikastlangan bo'lsa, siz bankning kassasiga murojaat qilishingiz kerak va ular dalolatnoma tuzib, oltiningizni ekspertizaga yuboradilar. Ekspertning javobini taqdim etish taxminan bir haftadan bir oygacha davom etadi.
✅ qadoq shikastlanmagan bo'lsa, bir necha daqiqa ichida sotilishi mumkin

Oltin quymalarini sotib olish narxi Markaziy bankning rasmiy sahifasida e'lon qilingan bilan aynan bir xil bo'ladimi?

Oltin quymalarining bahosi, shuningdek, Markaziy bank tomonidan belgilangan marja yoki chegirma har kuni Markaziy bankning veb-saytida milliy valyutada e’lon qilinadi.

Banklarda oltin quymalarinilarni mavjudligini bu yerda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Finlit.uz - moliyaviy savodxonlik pinned «»

🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤

Mavzu: Xavfsiz moliyaviy jamg‘arma
Sizni nima kutmoqda?

Ikkinchi trening jamg‘armalaringizni xavfsiz saqlash uchun muhim bo‘lgan mavzuga bag‘ishlanadi. Siz jamg‘armalaringizni himoya qilish, firibgarlikning oldini olish va moliyaviy xavfsizlikni oshirishning eng yaxshi usullari haqida bilib olasiz.

Trening sanasi: 30-oktabr soat 15:00da
Joyi: Alisher Navoiy nomidagi Milliy kutubxona
Ishtirok: bepul

Moliyaviy savodxonlik sohasida ko‘proq bilim olish va jamg‘armalaringizni xatarlardan himoya qilishni o‘rganish imkonini qo‘ldan boy bermang!

Finlit.uz sizlarni moliyaviy savodxonlik bo‘yicha interaktiv o‘quv treningda kutadi!

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

➡ O'zbekiston 24 telekanalida "Moliyaviy madaniyat" loyihaasi

Ushbu dastur Markaziy bank eskpertlari va tijorat banklari bilan birgalikda tashkil etilgan

Mavzu - Omonatlarning kafolatlanganligi

🔴 Ko'rsatuvni youtube kanalimizda ko'rishingiz mumkin

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Qarz oluvchining daromadlarini aniqlashda tijorat banklar qanday ma’lumotlardan foydalanadi?

➖ ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlar
➖ pensiya to‘lovlari miqdori haqidagi ma’lumotlar
➖ pensiya jamg‘arib borish badallari to‘g‘risidagi ma’lumotlar
➖ foizlar, dividendlar, ijara daromadlari haqidagi ma’lumotlar
➖ o‘zini o‘zi band qilish orqali olingan daromadlar
➖ anketa va so‘rovnomalar orqali aniqlangan daromadlar
➖ qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa daromadlar

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

“Mahalla yettiligi” kimlardan iboratligini bilasizmi?

✅ mahalla raisi – ehtiyojmand oilalarga uy-joyini yaxshilashga ko‘maklashadi

✅ hokim yordamchisi – ishsizlarga ish topishga yordam beradi

✅ yoshlar yetakchisi – yoshlarni sport, musiqa va to‘garaklarga jalb etadi

✅ xotin-qizlar faoli – ayollarni tadbirkorlik, kasanachilik, hunarmandchilikka jalb qilish bilan shug‘ullanadi

✅ profilaktika inspektori – Mahallada jamoat tartibini saqlash va xavfsiz muhitni ta’minlaydi

✅ ijtimoiy xodim – imkoniyati cheklangan shaxslar, yolg‘iz keksa va boshqa muhtojlarga ijtimoiy xizmat ko‘rsatish vazifalar bilan shug‘ullanadi

✅ soliq xodimi – maxalladagi tadbirkorlik faoliyatini qonuniylashtirishga hamda o‘zini o‘zi band qilganlarga kichik biznes toifasiga o‘tishga yordam beradi

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Annuitet to'lovining afzalliklari:
➕ oylik bir xil to'lov sizni to'lov jadvalini nazorat qilish zaruratidan xalos qiladi va avtomatik to'lovni sozlash imkonini beradi;
➕ ipoteka kreditlashda siz oilaviy byudjetni bir necha yilga oldindan rejalashtirishingiz mumkin.

Annuitet to'lovining kamchiliklari:
🗄 katta miqdorda ortiqcha to'lov, ayniqsa uzoq muddatli kredit bo'lsa;
🗄 muddatidan oldin to'lov, qarz miqdoriga juda kam ta'sir ko'rsatishi.

⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️⭕️

Differensial to'lovining afzalliklari:
➕ vaqt o'tishi bilan oylik to'lovlarni kamayishi;
➕ annuitetga nisbatan ko'proq oylik to'lov;
➕ asosiy qarz miqdorini tez kamayishi;
➕ muddatidan oldin so'ndirish qulayligi.

Differensial to'lovining kamchiliklari:
🗄 muddati boshida moliyaviy yukning ortishi;
🗄 qarzni to'lash jadvaliga diqqat bilan rioya qilish zarurati.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Telegram kanalimizda tez-tez beriladigan savollar.

🔗 Savol: 20 yil muddatga 420 mln. som miqdorida ipoteka kreditini olmoqchiman. Maslahat bering, qanday to'lov usulini tanlashim kerak, annuitet yoki differentsial? Ular qanday farq qilishini tushuntiring.

Javob: Kredit ikki qismdan iborat: kreditning o'zi (asosiy qarz) va foiz. Qanday qaytarilishi esa to'lov turiga qarab belgilanadi. Farqiga keladigan bo'lsak:

Annuitet usul - bu har oy bir xil miqdordagi mablag'ni to'lashdir. Boshida to'lovning katta qismi faqat foizlarga, oxirida esa kreditning o'ziga, ya'ni asosiy qarzni to'lashga ketadi. Buning qulayligi, siz kredit bo'yicha har doim qancha to'lashingiz kerakligini bilasiz.

Differensial usul – har oyda to'lov miqdori kamayishiga aytiladi. Birinchi oylarda siz ko'proq to'laysiz, chunki siz kredit va foizlarning bir qismini to'laysiz, lekin har safar miqdor kamayib boradi, chunki foizlar kredit qoldig`idan hisoblanadi.

Annuitet barqaror to'lovlar tufayli, differentsial esa, yakuniy hisobda ortiqcha to'lov kamroq bo'lishi bilan qulaydir.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Kanalga ovoz berish uchun havola 👇

https://t.me/boost/finlituzb

Eskrou hisob varaqlari - bu maxsus hisobvaraqlar bo'lib, ularda mablag'lar tranzaksiyaning muayyan shartlari bajarilgunga qadar saqlanadi. Bu bitimda ishtirok etayotgan tomonlarning xavfsizligi va manfaatlarini himoya qilishni ta'minlaydi.

Asosiy jihatlar:
Maqsad: Eskrou hisob varaqlari ko'chmas mulk sotib olish, onlayn savdo yoki yirik shartnomalarni tuzishda mablag'larni himoya qilish uchun ishlatiladi.

Ishtirokchilar:
🗄 Bitim taraflari - xaridor va sotuvchi.
🗄 Eskrou-agent - hisobni boshqaradigan va shartlarga rioya etilishini nazorat qiluvchi bank.

Bitim jarayoni:
🗄 tomonlar pul mablag'larini o'tkazish shartlarini kelishib oladilar.
🗄 mablag'lar eskrou hisob varaqlariga kiritiladi.
🗄 shartlar bajarilgandan so'ng, mablag'lar sotuvchining hisob raqamiga o'tkaziladi.
🗄 shartlar bajarilmasa, mablag'lar xaridorga qaytariladi.

Afzalliklar:
⭕️ Xavfsizlik: pul yo'qotish xavfini kamaytiradi.
⭕️ Shaffoflik: bitimning barcha shartlari aniq ko'rsatilgan.
⭕️ Ishonch: Tomonlar shartlar bajarilishiga ishonch hosil qilishlari mumkin.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Iste’molchilarning murojaatlarini ko‘rib chiqishga qo‘yiladigan talablar:

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Telegramda yangi firibgarlik sxemasi

✅ Kiberfiribgarlarning yangi hiylasi haqida ogohlantiramiz: messenjerlar va ijtimoiy tarmoqlarda fotosuratlar ostida niqoblangan viruslar tarqala boshladi

Firibgarlar odatda ilovalarni o‘rnatish uchun ishlatiladigan APK formatidagi fayllar bilan yuboradilar, lekin ularni rasmlar sifatida imzolaydilar

➡️ Xabarlar ko‘pincha matn bilan birga keladi, masalan: "Salom, bu senmi?"

Bunday fayl ochilsa, virus qurilmaga kirib, firibgarlarga telefoningizni to‘liq nazorat qilish imkonini beradi.

Ushbu postni do‘stlaringiz va oila a’zolaringiz bilan bo‘lishishni unutmang, zero ushbu berilgan ma’lumotlar ularga ham foyda keltirsin.

1️⃣2️⃣3️⃣4️⃣5️⃣6️⃣

obuna bo'ling 🌐@finlituzb
на русском 🌐@finlituzb_ru

➡️ O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Tadbirkorlik sub’yektlarining barqarorlik reytingini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida» 2024 yil 23 yanvardagi PQ-39-son qaroriga muvofiq tadbirkorlik sub’yektlarini aniqlash va rag‘batlantirishni nazarda tutuvchi tadbirkorlik sub’yektlarining barqarorlik reytingi joriy etilgan

Tadbirkorlik sub’yektlarining barqarorlik reytingi doirasida tadbirkorlik sub’yektlari quyidagi toifalarga ajratiladi:

🗄 «AAA», «AA» va «A» toifalar – yuqori barqarorlik reytingi;
🗄 «BBB», «BB» va «B» toifalar – o‘rta barqarorlik reytingi;
🗄 «CCC», «CC» va «C» toifalar – qoniqarli barqarorlik reytingi;
🗄 «D» toifa – quyi barqarorlik reytingi.

Barqarorlik reytingi "yuqori" bo‘lganlar uchun ma’lum imtiyozlar, subsidiyalar va preferensiyalar taqdim etiladi.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Tadbirkorlik sub’yektlari quyidagi toifalarga ajratilgan:

- kichik tadbirkorlik sub’yektlari;
- o‘rta tadbirkorlik sub’yektlari;
- yirik tadbirkorlik sub’yektlari.


Kichik tadbirkorlik sub’yektlariga:

- yakka tartibdagi tadbirkorlar (YATT);
- mikrofirmalar - jismoniy shaxslar tomonidan ta’sis etilgan, jami daromadi 1 kalendar yil davomida 1 mlrd so‘mgacha bo‘lgan tadbirkorlik sub’yektlari;
- kichik korxonalar - jami daromadi 1 kalendar yil davomida 1 mlrd so‘mdan 10 mlrd so‘mgacha bo‘lgan sub’yektlar hamda yuridik shaxslar tomonidan ta’sis etilgan mikrofirmalar.

O‘rta tadbirkorlik sub’yektlariga:

- jami daromadi 1 kalendar yil davomida 10 mlrd so‘mdan 100 mlrd so‘mgacha bo‘lgan kompaniyalar.

Yirik tadbirkorlik sub’yektlariga:

- jami daromadi 1 kalendar yil davomida 100 mlrd so‘m va undan yuqori bo‘lgan kompaniyalar kiradi.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru

Kichik tadbirkorlik subyektlariga kimlar kirishini bilasizmi?

Javobingizni izohlarda qoldiring.

🌐@finlituzb | 🌐@finlituzb_ru