ـ🍁🍂🍁
ـ🍂🍁 #زوانــی_هــەورامــی
ـ🍁
زوانی هەورامی یا زوانوو هەورامی
(بەشوو ۲ێ )
بە باوەڕوو ئێمە باسوو « زوانی هەورامی و زوانوو هەورامی» بۆنەو ئانەیۆ تا ئیسە نەلانۆ پەڕ، چوون فەرقوو ئا دوە حاڵەتوو سەریە بەیان نەکریان. هەر پاسە کە مزانمێ جە زوانی فارسیەنە سێفەت و مەوسووف ، هەر پاسە مۆزاف و مۆزاف ئێلەی بە دەنگداری کوڵ « ِ»( کەسرە) ملکا یۆیەرە. پەوکی جە هەردوە حاڵەتەکەو سەریەنە کەسرە ئامان ، بەڵام جە زوانی هەورامیەنە هەرپاسە سەرتەرۆ واتما پەی سێفەت و مەوسووفی « ی» و پەی مۆزاف و مۆزاف ئێلەی جە «وو» ئێستفادە کریۆ....
حاڵەتی ئەوەڵ یانێو وەختێو گەرەکمانە نامێو زوانێوی ( حەر زوانێو) دەیمێ ، جە ڕاسیەنە تەرکیبی وەسفیا. بەشوو دوەموو ئی جۆرە عێبارەتا هەمیشە سێفەتی نێسبیا. هەورامی سێفەتوو نێسبەت بە مەحاڵوو هەورامانیا، فارسی سێفەتوو نێسبەت بە وەڵات یا قەومێو بە نامێو فارسیا ، عەرەبی سێفەتوو نێسبەت بە قەومێو بە نامێو عەرەبیا ، ئینگلیسی سێفەتوو نێسبەت بە وەڵاتێو بە نامێو ئێنگلیسیا ، گۆرانی( ئەگەر گۆرانی بە چەمکێوی قەومی بزانمێ) سێفەتوو نێسبەت بە خەڵک یا قەومێو بە نامێو گۆرانیا. پەوکی وەختێو گەرەکما نامێو ئی زوانا بە شێوازی مۆستەقیم موجەڕڕەد دەیمێ، سەروو بنەماو قاعێدەو سێفەت و مەوسووفی مشۆ واچمێ زوانی هەورامی ، زوانی فارسی ، زوانی عەرەبی ، زوانی ئینگلیسی و ( ئەگەر قایل بە زوانێو پی نامێ بیمێ)، زوانی گۆرانی...
بەڵام حاڵەتی دووەم ( یانێو وەختێو جیاتی زوانەکەی نامێو وەڵات یا قەوم خەڵکەکەی ،ئینا کانونوو عێبارەتەکەیەنە ), تەرکیبی ئێزافیا. هەورامیچەنە تەرکیبی ئێزافی بە « وو» ملکۆ یۆیەرە. پەوکی زوانوو هەورامی جە ڕاسیەنە کوڵکریاو عێبارەتوو « زوانوو ( خەڵکوو) هەورامان»یا، زوانوو ئینگلیسی کوڵکریاو عێبارەتوو « زوانوو ( خەڵکوو) ئێنگلیسی»، زوانوو فارسی کوڵکریاو عێبارەتوو « زوانوو ( خەڵک/ مەحاڵوو) فارسی»یا، زوانوو عەرەبیچ کوڵکریاو عێبارەتوو « زوانوو ( قەوموو) عەرەب»یا. پەوکی پەی نموونەی مۆعادێڵی فارسی زوانی هەورامی ، زوانی فارسی ، زوانی عەرەبی کەرۆ زبان هورامی ، زبان فارسی ، زبان عربی و... بەڵام مۆعادێڵی فارسی زوانوو هەورامی ، زوانوو فارسی ،زوانوو عەرەبی بۆ بە « زبان مردم هورامان»، « زبان قوم یا منطقه فارس» « زبان قوم عرب»!!. ئانەنە کە متاومێ واچمێ زوانی ئینگلیسی زوانوو(خەڵکوو) ئینگلیسی ، هەرپاسە زوانوو ( وەڵاتوو) ئۆسترالیا و ئامریکایا. یا زوانی عەرەبی زوانوو مێسر و عێراق و سوریەیا و....
چێوێوتەر کە بیەن بە هۆکاروو ئانەیە کە فرەو کەسی جیاتی « زوانی هەورامی» ، «زوانی فارسی » و... بە هەڵە واچۆ زوانوو هەورامی ، زوانوو فارسی و... ئانەنە کە جە تایبەتمەندی ئەرگاتێڤوو زوانی هەورامیەنە پیتوو «ی» گنۆ دمای مۆزاف ئێلەی( پەی نموونەی خەڵکوو ئێرانی). چەولایچۆ چوون سێفەتی نێسبیچ هەر بە « ی» وەش کریۆ ، ئانە بۆ بە هۆو ئانەیە کە تەرکیبوو « زوانوو هەورامی» (یا زوانوو فارسی،زوانوو عەرەبی و...) ڕواڵەتش درۆس بۆ( چوون تەرکیبی ئێزافی پێسنەیچما هەن)، بەڵام یاگێو بە کار ئاردەکەیش چیگەنە هەڵەن. جە ڕاسیەنە وەختێو بە شێوازی مۆستەقیم و مۆجەڕڕەد گەرکما بۆ نامێو ( حەر) زوانێوی دەیمێ ، تەرکیبی وەسفی بە کار مارمێ و ئی جۆرە تەرکیبە جە زوانی هەورامیەنە مشۆ بە «ی» وەش کریۆ. پەوکی چی حاڵەتەنە واچەو هەورامی( کە سێفەتوو نێسبەت بە هەورامانیا) مشۆ بە «ی »بلکۆ مەوسووفەکەو وێش یانێ واچەو «زوان »یەرە. پەوکی درۆس ئانەنە واچمێ زوانی هەورامی و...
✍ مۆدەڕڕێس سەعیدی
#زوانی_هەورانی
https://t.me/dezli_khabar
♡ ⠀⠀ 〇⠀⠀ ⎙⠀ ⌲
ˡⁱᵏᵉ ᶜᵒᵐᵐᵉⁿᵗ ˢᵃᵛᵉ ˢʰᵃʳᵉ
🍁
🍂🍁
🍁🍂🍁
🍂🍁🍂🍁🍁🍂🍁🍁🍂