شرایط خدمت در ایران (۵)
در ایران رسم است کساني که از مجازات می خواهند فرار کنند به سر طویله های اعیان و اشراف پناهنده می شوند ، و اصطبل ها در ایران یک نوع 《بست 》و تحصن گاه به شمار می روند . سر طویله شاه و شاهزادگان بست مطمئن تری است ولی به طور کلی همه اصطبل ها ، متعلق به هر کس که باشند ، پناهگاه فراریان از مجازات محسوب می شوند و تا موقعی که در آنجا هستند کسی نمی تواند مزاحم انها شود . این پناهندگان معمولا نزدیک اسبِ سواری صاحب اصطبل می خوابند و صاحب طویله موظف است وسایل خوراک و راحتی فراریان را فراهم نماید . به درستی معلوم نیست که این رسم از کی و به چه مناسبت در ایران معمولا شده است ، ولی ظاهراً باید مربوط به آداب و رسوم عشایر و چادر نشینان باشد و از میان عشایر به شهر نشینان سرایت کرده است .
جای تأسف است که این مصونیتی که سر طویله ها دارند شامل صاحب آنها از تعرض خدمه اصطبل ها نمی شود ! زیرا غالب کارکنان این طویله ها سعی دارند به عناوین مختلف ارباب طویله را سر کیسه کنند . این عده در مرحله اول مطالبه دستمزد بیشتری می کنند و علوفه و علیق خریداری برای اسب ها را گران تر از قیمت اصلی به حساب می آورند ، و در مرحله دوم از علیق اسب ها بر می دارند و به آنها خوراک کافی نمی دهند . که در نتیجه حیوانات لاغر می شوند . در این موارد معمولآ صاحب طویله وقتی لاغری اسب ها را حس کرد درصدد بر می آید که خودش در علوفه دادن به اسب ها نظارت کند . ولی مهتر ها حقه دیگری به کار می برند ، بدین معنی که کف اخورها را سوراخ می کنند و وقتی علوفه و علیق اسب ها را جلوی چشم ارباب در آخورها ریختند ، مقداری از این علیق در سوراخ ها فرو می رود و اسب ها نمی توانند بخورند ، و شب هنگام که در طویله بسته می شود ، مهتر ها سر فرصت علیق ها را از سوراخ ها خارج و از بالای دیوار طویله به کوچه پرتاب می کنند که رفیق و همدست آنها بر می دارد . بعضی اوقات مهتر ها ، شب ها دوستان خود را به طویله می آورند که در آنجا بخوابند یا از تازه واردان به شهر پولی می گیرند و به آنها جای خواب می دهند ، که غالبا در بین آنها ممکن است افراد ناباب و خطر ناکی باشند که شب به خانه صاحب طویله دستبرد بزنند .
#ایران_و_ایرانیان_در_عصر_ناصرالدینشاه
#اس_جی_دبلیو_بنجامین
ترجمه: مهندس محمد حسین کردبچه
✅دریچه کتاب
@daricheketab