پس از سالها بحث در محافل علمی و دانشگاهی درباره جبران خسارت افراد بازداشت شده بی گناه درحقوق کیفری ایران قانونگذار ایرانی بانقض سکوت خویش برای اولین بار راهی را برای جبران خسارت افرادی که بدون ارتکاب جرم بازداشت می شوندودرنتیجه تحقیقات یادادرسی باصدورقرارمنع تعقیب یا حکم برائت مواجه می شوند گشودودر ماده ۲۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲اشعارداشت :
«اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی و دادرسی به هر علت بازداشت میشوند و از سوی مراجع قضائی، حکم برائت یا قرار منع تعقیب در مورد آنان صادر شود، میتوانند با رعایت ماده (۱۴) این قانون خسارت ایام بازداشت را از دولت مطالبه کنند.»
ونیزبه موجب ماده۲۵۷قانون آیین دادرسی کیفری «شخص بازداشت شده باید ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی حاکی از بیگناهی خود، درخواست جبران خسارت را به کمیسیون استانی، (متشکل از سه نفر از قضات دادگاه تجدید نظر استان به انتخاب رئیس قوه قضائیه) تقدیم کند.کمیسیون در صورت احراز شرایط مقرر در این قانون، حکم به پرداخت و جبران خسارت صادر میکند. در صورت رد درخواست، این شخص میتواند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ، اعتراض خود را به کمیسیون موضوع ماده (۲۵۸) این قانون اعلام کند»
وبرابرماده ۲۵۸قانون آیین دادرسی کیفری
«رسیدگی به اعتراض شخص بازداشت شده، در کمیسیون ملی جبران خسارت متشکل از رئیس دیوان عالی کشور یا یکی از معاونان وی و دو نفر از قضات دیوان عالی کشور به انتخاب رئیس قوه قضائیه به عمل می آید. رای کمیسیون قطعی است.»
لازم بذکراست وظیفه این کمیسیون احرازتقصیر یا اشتباه قاضی بازداشت کننده فردبی گناه نیست ووظیفه ای هم دراین خصوص نداشته و اظهارنظری نیزدراین مورد نمی کند زیرااحرازتقصیریا اشتباه قاضی صرفا در صلاحیت دادگاه عالی انتظامی قضات است زیرا وظیفه این کمیسیون بعدازاحرازموضوع حکم به جبران خسارت فردبازداشت شده است و تنها تصمیماتی که موجب پرداخت خسارت برای اشخاص یادشده می شود صدور حکم برائت یاقرارمنع تعقیب قطعی است نه قرار موقوفی تعقیب.
ضمنا تصمیم کمیسیون استانی زمانی قابل اعتراض درکمیسیون ملی است که تقاضای متقاضی ردشده باشدواعتراض درموردکمیت جبران خسارت قابل پذیرش نمی باشد.
@CRIMINALATALOU