آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

@azhfandakhovaxshatare

اندیشکده‌ی باستان‌ شناسی،فرهنگ و زبانهای باستانی ایران.

گفتگو با گرداننده‌ی اندیشکده
@vaspuhr
instagram.com/koros_koros

دانش‌آموخته باستان شناسی و کارشناس ارشد فرهنگ و زبانهای باستانی ایران.

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی) (Persian)

آژفنداک هوخشَتَره یک اندیشکده‌ی تخصصی در زمینه باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران و ادب پارسی می‌باشد. این کانال فضایی مناسب برای گفتگو و بحث درباره‌ی موضوعات مرتبط با تاریخ و فرهنگ باستانی ایران است. در این کانال، شما می‌توانید با گرداننده‌ی اندیشکده، با نام کاربری @vaspuhr، در ارتباط بوده و گفتگوهای پر محتوا و جذابی در مورد زبانهای باستانی، باورها و فرهنگ باستانی ایران داشته باشید. همچنین می‌توانید از صفحه اینستاگرام اندیشکده به آدرس instagram.com/koros_koros دیدن فعالیت‌های بیشتری از این اندیشکده داشته باشید. گرداننده این کانال دانش‌آموخته باستان‌شناسی و کارشناس ارشد فرهنگ و زبانهای باستانی ایران می‌باشد که با تجربه و دانش خود به ارتقای دانش و آگاهی عمومی پیرامون موضوعات مختلف مرتبط با باستان‌شناسی و فرهنگ ایرانی کمک می‌کند. با عضویت در این کانال، شما فرصتی عالی برای آشنایی بیشتر با تاریخ و فرهنگ باستانی ایران، شناخت زبانهای باستانی و ادب پارسی دارید. همچنین می‌توانید از منابع و مطالب معتبر و تحقیقاتی در این زمینه بهره‌مند شوید. از این رو، اگر به موضوعات باستان‌شناسی و فرهنگ ایران علاقه‌مند هستید، حتما به کانال آژفنداک هوخشَتَره ملحق شوید و از محتواهای ارزشمند و آموزنده آن بهره‌مند شوید.

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

10 Nov, 08:20

پارسی را پاس بداریم ، زبان پارسی ارزنده‌ترین کلید واژه همبستگی ما ایرانیانست.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

212

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

10 Nov, 08:19

همسایگان گرامی:

با سپاسگزاری از بردباری و شکیبایی شما
در به انجام رساندن این ساخت و ساز.

برای جلوگیری از پیشامدهای ناگوار هنگام این ساخت و ساز، از رفت و آمد، و گذاشتن خودرو پیرامون این سازه خودداری فرمایید.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

208

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

10 Nov, 08:19

از چسباندن هرگونه آگهی بر روی دیوار مسجد براستی خودداری فرمایید.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

212

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

09 Nov, 16:22

#سجاد_آیدنلو :

محققان و ایرانیان در این زمینه اختلاف دارند كه هفت‌خوان اسفندیار تقلیدی از هفت‌خوان رستم تلقی می‌شود یا نه. اسفندیار در آیین زرتشتی و آیین مذهبی مطلوب به‌شمار می‌رود و موبدان برای اینكه اسفندیار پهلوان دست‌كم از رستم نداشته باشد، به تقلید از وی برای پهلوان دین خود داستان هفت‌خوان در نظر گرفته‌اند. عده‌ای نیز معتقدند داستان هفت‌خوان رستم به تقلید از اسفندیار ساخته شده ولی زمینه مقبول در این هفت‌خوان‌ها این است كه هر دو داستان را اصیل بپنداریم نه اینكه بگوییم دیگری از آن تقلید كرده است.

برگرفته از
@shahnamehpajohan

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

238

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

05 Nov, 17:28

تصور من از جلسات فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی
@man_azad

323

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

05 Nov, 17:28

نقدش درست است؛ در نگاه کلان، فرهنگستان روشی جز توصیف‌گری و داستان‌پردازی برای واژه‌گستری نمی‌شناسد.

این از آن روست که روش‌شناسی نپارش (coinage) ندارد؛ جویای خوشه‌واژه‌افزایی و زبان‌گستری نیست؛ و نیز چون هیچ توانش و بینشی برای رواج‌بخشی واژه‌ها ندارد، می‌گماند برابرگزینی یعنی ردیف‌ کردن وند و واژه‌های آشنا که زبانور آسان دریابد و هیچ دیسه و ریشه و رابه (verb) به زبان نیفزاید.

بنابراین در بسیاری واژه‌ها به داستان‌سرایی رو می‌آورد—مگر آن واژه‌های دم‌دستی و تک‌افتاده که آن را نیز دبیرستانیان زبان‌آشنا در آن تواناترند.

381

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

05 Nov, 16:57

دوستان، بخش واژه‌گزینی فرهنگستان هم مُرده و هم بی‌آبروست؛ راستش را بخواهید، بود و نبودش توفیری ندارد.

هر چیزی از آن که رسانه‌ای می‌شود نیز بیش‌تر بر این بی‌اعتباری و آبروباختگی‌اش به‌نزد همگان، به‌ویژه واژه‌گستران افزوده می‌شود.

چیز تازه‌‌ای هم نیست؛ دیرزمانی است مُرده و بی‌مایه و آبروباخته است. ما آهسته و پیوسته کار خودمان را باید پیش ببریم. امّا ناگزیریم تلاش‌هامان را گسترده‌تر کنیم؛ روش‌شناسی‌مان را بشناسانیم؛ رسوایی‌های روش‌شناسی و کردوکار فرهنگستانی را بنماییم؛ دستاوردها و پیش‌بردهای هنگفت و بی‌مانند خودمان را بگستریم.

ما برجسته‌ترین بازی‌گران این میدان و پُرپَروپیمان‌ترین کنش‌گران این پهنه‌ایم. همهٔ آن دیگرانی نیز که می‌کوشند، در چارچوب نظری ما دارند می‌کوشند و دنباله‌‌روی تک‌واژه‌سازی شلخته و بی‌مایهٔ فرهنگستانیان نیستند.

پس نه نیازست جا بخوریم و نومید باشیم، نه هیچ شلخته‌کاری‌های فرهنگستانی را جدی بگیریم. این‌ها روی‌دادی خجسته است و همگان را شتاب‌ناک‌تر از آن گروهک واژه‌گزینی روی‌گردان و به سوی تلاش‌های بنیادی و روشمند ما و دیگران رهنمون می‌کند.

299

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

05 Nov, 11:05

نسرین پرویزی معاون واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت که پیشنهاد فرهنگستان جایگزینی واژه فارسی تصدانه» به جای «پیکسل» است. به گفته پرویزی برای ترکیب پیکچر المنت «تصویردانه» و از ترکیب این دو واژه «تصدانه ساخته شده است......

زبان پارسی هیچ خویشاوندی با زبانهای سامی ( آرامی، عبری، عربی، سریانی....) ندارد فرهنگستان زبان و ادب پارسی با این پیشینه بزرگ ادبی از گنجینه های زبان اوستایی، پارسی باستان، پارسیک (پارسی میانه)، پهلوی اشکانی و زبانهای ایرانی خاوری(سُغدی، خوارزمی، ختنی و..) همچنین گویش و زبانهای ناب و پُربار ایرانی نو، هنگام واژه سازی از عربی وام می‌ستاند. گویی که ایرانیان در ساخت واژه، هیچ پیشینه زبانی ندارند!
اگر این کار را خودزنی فرهنگی ننامیم چه بنامیم؟!

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

304

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

29 Oct, 09:23

کدام بهتر است ؟

«استوانه‌ دادنامه‌‌ی کوروشِ بزرگ».

بیاییم پارسی سخن گفتن را دشوار نسازیم!

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

467

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

29 Oct, 08:43

دو گواه به کارگیری واژه پارسیگ برای زبان پارسی میانه.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

449

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

29 Oct, 08:42

🔶چرایی پهلوی نامیدن زبان پارسی میانه:

با اینکه نام درست پارسی میانه "پارسیگ" است در نوشته‌های پسین(= متاخر) آنرا پهلوی می‌نامند ، واژه پهلوی ریختار(= فرم) میانه واژه پرتوه/ پرثوه در پارسی باستان است، چرا این نامگذاری گمراه کننده انجام پذیرفته ؟

به گفتاورد(=نقل) از مری بویس :

نوشته‌های ادبی پارسی میانه [پارسیگ] در روزگاران پس از اسلام، بدست ایرانیان با پاژنام (= اصطلاح )پهلوی نامگذاری شد، این نام گذاری را می‌توان، گرامی‌داشتی ناگهانی دانست. زیرا واژه «پهلوی »به درستی به چمِ (=معنای) پارتی [تیره "اشکانی"] است، وانگهی با گذشت زمان واژه پهلوی چمِ(= معنای) گسترده‌تری مانند "قهرمانانه و باستانی" یافت، بنابراین برای نشان دادن فرهنگ ایرانی پیش از اسلام که برای مسلمانان بسیار دور به نگر می‌رسید، بکار رفت.

📚MIDDLE PERSIAN LITERATURE Mary BOYC
E

برگرفته از 👈
🌟| @ARSACID_CHRONICLE

برگردان به پارسی روان مهدی زمانیان

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

344

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

28 Oct, 07:30

راه کوروش مهستی
گلهای رنگارنگ

🔥 اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare
╚═💥💫═════╝

318

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

27 Oct, 18:13

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

422

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

26 Oct, 09:01

سنگ‌نبشته به گفتاورد فرهاد صولت:

κηρύσσει Φραατίς άει πο[λις —————-]

        Ζαμάσπου σεμνου το κλέ[ος αθάνατον]

        Μαρα γάρ γνώμαις ιεραίς α[γαγ’ αφθονον υδωρ]

4      Φραάτου τε θεού δαίμονι πα[νκράτορος]

        σκηπτού[χ]ων βασιλήος αμ[—————-]

        Τιριδάτου τε τύχηι του δαμα[σαντος ——]

        ὁς ρα ταγείς στρατιαρχος ὁ Σου[σιανην διακοσμων]

8      πιστόν Ζαμάσπην είλετο [οικονομον]

        οὗτος δή Γονδείσον έρημ[ωθεντα ———–]

        κήξ ἱκανοιο χρόνου νακτό[ν ορυξε ροον]

        συνπνείων δʼ αστοίς προς απ[———- ]

12    τόνδε διεξάγαγεν πλήθεσι δ[———— ]

        φίλτ(α)τον ʻΗλιόδωρον όπασσα[———- ]

        δραστικόν, έκ πάντων άνδρα δ[————]

        τούνεκα νῠν [.]παγισος απ[—————]

        [——————————–]

ترجمه:

فرهاد تا ابد اعلام می کند
(آوازه) جاماسب شریف را
برای پروردگار به خاطر فرامین مقدس
در برابر روح بزرگوار فرهاد
صاحب منصب پادشاه
و به خاطر روح تیرداد
زمانی که او به عنوان ارتشبد (استراتیارخوس) شوش گمارده شد
برایش جاماسب متدین را برگزین...
او... رودخانه خشکیده گندسوس
و (نهر حفر شده) که مدت ها بسته شده بود.
او با شهر نشینان سازش کرد
او وی را به میان جمع سوق داد
و به او مجال دوستی با هلیودوروس را داد
پیش از هر چیز مرد عمل
به همین علت اکنون....

برگرفته از

🌟| @ARSACID_CHRONICLE

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

401

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

26 Oct, 09:01

برگردان به پارسی نو سره از مهدی زمانیان:

فرهاد تا بی‌کرانه زمان، می‌آگاهاند
(آوازه) جاماسب بزرگوار را
برای پروردگار برای فرمان‌های پارسا
در برابر روان بزرگوار فرهاد
گماشته دارای جایگاهِ پادشاه
و از برای روان تیرداد
زمانی که او با پاژنام ارتشبد (استراتیارخوس) شوش گماشته شد
برایش جاماسب دین دار را برگزین...
او... رودخانه خشکیده گندسوس
و (رود کنده شده) که دیرزمانی بسته شده بود.
او با شهر نشینان سازش کرد
او وی را به میان گستره‌ی مردم فرا خواند
و به او یارایِ دوستی با هلیودوروس را داد
پیش از هر چیز مرد کاری
به همین شوند اکنون....

برگرفته از

@ARSACID_CHRONICLE

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

544

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

26 Oct, 09:01

سنگ نبشته فرهاد درباره جاماسب:

سنگ‌نبشته‌ای به دبیره و زبان یونانی، یافت شده در شوش، که در تالار بزرگ دیرینسرای ایران باستان( موزه ملی ایران) نگهداری می‌شود. در این سنگ نبشته با دو تَن همنام روبروئیم(فرهاد) ، که در این نبشته از بزرگ‌زاده‌ای بنام جاماسپ برای کارکرد وی در راه زنده کردن رودِ گندسوس و کندن رودخانه‌ای که دیرزمانی بسته بوده سپاسگزاری‌ می‌شود، ناگفته نماند کسانی مانند روژمُن و دِروسی بر روی درونمایه سنگ‌نبشته و بخش‌های گنگ و نا روشن این نبشته کار کرده‌اند، و کوشیده‌اند با ویرایش‌هایی برگردان این سنگ‌نبشته رساتر سازند.

برگرفته از

@ARSACID_CHRONICLE

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

313

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

24 Oct, 20:18

این نخستین بار نیست که این کَنل( کانال) دست به همرسانی نوشته‌هایی با درونمایه ایران‌گدازانه و اسلام نوازانه می‌زند!
چندی پیش نوشته‌ای در پاسخ به فرسته‌ای که باز با همین درونمایه بود و همین کنل بارگذاری کرده بود نگاشتم، وانگهی از بارگذاری آن سرباز زدم گویا گردانندگان این کنل از سو یا گروهی خط میگیرند!
مگر می‌شود همه روخدادهایی که درباره کتابسوزی تازیان بوده و بدست رویداد نگاران ایرانی نوشته شده اند سراسر نادرست باشد؟! در درستی یا نادرستی یک رخداد تاریخی می‌توان گمانمند بود وانگهی رخدادی که این همه رویدادنگار بزرگ و دانشمند به آن اشاره کرده‌ باشند را یک جا دور ریختن این کُنش اگر بخواهم به زبان ساده توده مردم بگویم جز ماله کشی هیچ نامی نمی‌تواند داشته باشد!

377

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

24 Oct, 08:50

433

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

14 Oct, 11:06

«گرایه» برابر پارسی «ترند» شد.

فرهنگستان زبان و ادب پارسی، واژه‌ی «گرایه» را برابر واژه فرنگی «تِرِند» پیشنهاد داد.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

750

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

13 Oct, 13:23

روشن نیست گردانندگان دبیرخانه یورونیوز را، چه دانشمندانی با این ادب نوشتاری در دست دارند! 😕

قمر❌⛔ماه✅
حیات❌⛔ زندگی،زیست✅
مشتری❌⛔ اورمزد،هرمز✅
ماموریت❌⛔ گماشتگی✅

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

532

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

13 Oct, 11:07

🔸👆حذف ایران توسط آلوین کلوخورست در کتاب ریشه شناسی زبان هیتی

🔹کلوخورست از سرشناس‌ترین ریشه شناسانِ زبان باستانیِ هیتیایی و استاد دانشگاه لایدن هلند است. او هنگامی که به ریشه واژه euan به معنی گونه‌ای دانه (غلّه) در زبان هیتی می‌پردازد، برای اینکه نام برساخته (جعلی) هند و اروپایی را درست نشان دهد نخست از سنسکریت (SKt) و سپس از لیتوانی، لتونی و یونانی نمونه می‌آورد و هیچ نامی از اوستا و دیگر زبان‌های ایرانی نمی‌آورد (نگاره 1).

♦️این واژه هیتیایی هم‌ریشه با واژه جُو در زبان‌های ایرانی است (نگاره 2). از کلوخورست می‌بایست پرسید کدام یک از این کشورها از لحاظ تاریخی، فرهنگی و کانون کشاورزی به گَرد پای ایران بزرگ می‌رسند؟ از او می‌بایست پرسید آیا واژه بلخی از واژه‌های لیتوانیایی، لتونیایی و یونانی به ریشه ایر و اروپایی نزدیک‌تر نیست؟ آیا حذف واژه‌های ایرانی دانشی و یا اخلاقی است؟

🔹ما با ایران پژوهیِ نوین از حق فرهنگی-تمدنی ملت بزرگ ایران پدافند خواهیم کرد. با ما همراه باشید. ثبت در تاریخ 22 مهر 1403 برابر با 13 اکتبر 2024

برگرفته از 👈

@IRANVEJ

آژفنداک هوَخشَتَره
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare
╚═💥💫═════╝

447

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

11 Oct, 21:06

پیرامون آریایی بودن واژه تومان!

می‌توان گفت بیشتر فرهنگ‌های نام‌آور ایرانی، ریشه‌ی واژه تومان را «مغولی/ترکی» دانسته‌اند. بنا بر گواه‌ها و نوشته‌های باستانی، این واژه ریشه‌ی آریایی و هندواروپایی دارد که وام‌ واژه‌وار درون زبان‌های آلتایی مغولی - ترکی شده است. واژه تومان از واژه "من man" در زبان پارسی که یکای (=واحدی) سنجش سنگینی‌ست گرفته شده است، این واژه نخستین بار در زبان تُخاری که زبان کوشانیان بوده، به کار رفته است. زبان تُخاری زبانیست هندواروپایی و خویشاوند زبانهای ایرانی که بسیار به زبان سلتی نزدیک است، و روزگاری از خاور(=شرق) ایران تا باختر(غرب) چین و دشتر(=جنوب) آسیای میانه گفتگو می‌شده است. تومان در زبان تخاری کهن به ریختار «تمان» و در تخاری نو به ریختار «تومانه» به چم(= معنی) ده‌هزار به کار رفته است. از آنجا که زبان تُخاری با سرزمین آلتایی (ترکان و مغولان) نزدیک بوده، از این روی وام واژگان بسیاری به زبانهای مغولی و ترکی سپرده است. بن‌مایه‌های پژوهشی ترکیه نیز این واژه را از بُن ایرانی و تُخاری دانسته‌اند. همچون تارنمای شناخته شده‌ی واژه‌شناسی «اتیمولوژی ترکچه» که درباره‌ی ریشه شناختی واژگان ترکی است، واژه‌ی تومان را ساخته شده از دو بخش tu و māna دانسته که« اندازه‌ی بسیار» معنی می‌دهد.

Proto-İranca (Ana-İranca) yazılı örneği bulunmayan *tu-māna "'büyük ölçü', çok büyük sayı, onbin sayısı" sözcüğünden alıntıdır. İrani kaynak için bkz. Bailey 1985: 120. Toharca tmān/tumane bir İrani dilden alıntı olmalıdır. Cf. Douglas Adams, A Dictionary of Tocharian B 301.

https://www.etimolojiturkce.com/kelime/tümen

🔥 اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

499

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

09 Oct, 07:48

دکتر #آذرتاش_آذرنوش (۲۹ بهمن ۱۳۱۶ – ۱۵ مهر ۱۴۰۰)

در سه‌چهار سنگ‌نبشته‌ای که به عربی از پیش از اسلام به‌دست آمده است، تنها یک واژهٔ پارسی (تاج) به‌چشم می‌خورَد. واژگون، شمار واژگان پارسی در سروده‌های پیشااسلامی(جاهلی) که فراوان است… وانگهی این‌ گواه‌ها صددرصد استوار نیستند، و گمان می‌رود گروهی از واژگان پارسی رایج نزد اعراب پیشااسلام از این چکامه‌ها ستُرده شده باشد، یا برخی واژگان روزگار اسلام را به آن‌ها افزوده باشند… لغزش بزرگ در بررسیِ وام‌واژه‌های پیشااسلامی در آن است، که در بسیاری، تاریخ نمایانی برای درون‌شد آن‌ واژگان به زبان عربی نمی‌توان داد… برخی از نمونه‌ها این چنین هستند: اِبریق (آبریز)، اَبزَن (آبزن)، اُرجوان (ارغوان)، اِوان یا اِیوان (تالار پذیرایی ساسانیان، قصر)، بند (پرچم، عَلَم)، جُل (گُل)، جُلّستان (گلستان)، خندق (از پهلوی کَندَک؛ بودن این واژهه در روزگار پیشااسلامی انگاره کسانی را که آن را از نوآوریهای سلمان فارسی می‌دانند رد می‌کند)، دهقان (دهگان)، زنجبیل، شهنشاه، فارسی (به‌صورت صفت برای چیزهای مختلف)، فیل (پیل)، قیرَوان (کاروان)، کِسری (خسرو)، هَمیان (کیسه‌ای که به کمر بندند)، هَنزَمَن (انجمن)، وَرد (از ریشهٔ پهلوی و اوستایی، به‌چم گُل و نیز رنگ سرخ).

(برگرفته از: آذرتاش آذرنوش. راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی. تهران: انتشارات توس، ۱۳۷۴، ص ۱۲۲–۱۴۲)

برگرفته از 👇

#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh

سره نگاری پارسی از مهدی زمانیان.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

597

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

09 Oct, 07:47

همان نوشته به پارسی سره، برگردان آزاد در راستای آموزش سره‌نگاری.

👇👇👇👇

426

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

09 Oct, 07:46

دکتر #آذرتاش_آذرنوش (۲۹ بهمن ۱۳۱۶ – ۱۵ مهر ۱۴۰۰)

در سه‌چهار کتیبه‌ای که به عربی از پیش از اسلام به‌دست آمده، تنها یک کلمهٔ فارسی (تاج) به‌چشم می‌خورَد. به‌عکس، تعداد کلمات فارسی در اشعار جاهلی زیاد است… البته این‌ها اسناد صددرصد معتبری نیستند و احتمال می‌رود گروهی از کلمات فارسی رایج نزد جاهلیان از این اشعار حذف شده باشد یا برخی کلمات عصر اسلام را به آن‌ها اضافه کرده باشند… عیب بزرگ واژه‌های قرضیِ عصر جاهلی در آن است که در بسیاری از موارد، تاریخ معینی برای ورود آن‌ها به عربی نمی‌توان داد… برخی از نمونه‌ها به این شرح‌اند: اِبریق (آبریز)، اَبزَن (آبزن)، اُرجوان (ارغوان)، اِوان یا اِیوان (تالار پذیرایی ساسانیان، قصر)، بند (پرچم، عَلَم)، جُل (گُل)، جُلّستان (گلستان)، خندق (از پهلوی کَندَک؛ حضور این کلمه در عصر جاهلی نظریهٔ کسانی را که آن را از ابداعات سلمان فارسی می‌دانند نفی می‌کند)، دهقان (دهگان)، زنجبیل، شهنشاه، فارسی (به‌صورت صفت برای چیزهای مختلف)، فیل (پیل)، قیرَوان (کاروان)، کِسری (خسرو)، هَمیان (کیسه‌ای که به کمر بندند)، هَنزَمَن (انجمن)، وَرد (از ریشهٔ پهلوی و اوستایی، به‌معنی گُل و نیز رنگ سرخ).

(برگرفته از: آذرتاش آذرنوش. راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی. تهران: انتشارات توس، ۱۳۷۴، ص ۱۲۲–۱

برگرفته از 👇

#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

486

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

05 Oct, 08:42

🔶گزاره‌های پهلویِ سکه های اشکانی

در سکه های اشکانی گزاره های بسیار کوتاهی به زبان پهلوانیگ (پهلوی اشکانی) نوشته شده است که شاهنشاه اشکانی را با نام و پاژنامش (=لقب) می‌شناساند، در اینجا دو نمونه نوشتار روی سکه اشکانی آورده شد.

سکه مسی بلاش چهارم (۱۴۷/۸_۱۹۱/۲ م) :

Ršk wlgšy "MLKYN MLK"

Aršak walaγš šāhan šah

ارشاک وَلَغش شاهان شاه
سکه نقره مهرداد چهارم(۱۳۸_۱۴۸ م) :

Mtrdt "MLK"

Mīrhrdād šah
مهرداد شاه
🔻برای دیدن سکه ها کلیک کنید

📚| راهنمای زبان پارتی (پهلوی اشکانی)
✍| رضایی باغ بیدی
📖برگه ۱۴۰

برگرفته از 👈
🌟| @ARSACID_CHRONICLE

🖊سره نگاری پارسی مهدی زمانیان.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

541

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

02 Oct, 21:51

به پیدایی آمدن جام سفالی پنج هزار ساله در اسدآبادِ همدان:

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و.... همدان از به پیدایی آمدن یک جام سفالی پنج هزار ساله در دشت اسدآبادِ همدان گزارش داد.

دیرنگی این یافته باستانی به دوهزار و پانصد سال پیش از تاجگذاری کوروش بزرگ(هزاره سوم پیش از زایش مسیح) می‌رسد.
این جام سفالی از سوی یکی از باستان شناسان در دشت اسدآباد یافت و به میراث فرهنگی استان فرستاده شده است.(نمایان نیست چرا و چگونه یک باستان شناس دست به کاوش خودسرانه زده است؟ 🤔😑)

این جام برای پردازش و پژوهش باستان شناسان به همدان فرستاده می‌شود و سپس برای بازدید همگانی در دیرینسرای هگمتانه به نمایش گذاشته خواهد شد. این یافته‌های باستانی از هزاره‌های دور، پیرامون شهر همدان نشانگر پیشینه پُر بار فرهنگی هگمتانه است.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

630

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

17 Sep, 03:33

تعدادی از نقوش تخت جمشید به علت رشد گلسنگ‌ها «از بین رفته است»
https://www.radiofarda.com/a/the-stone-eaters-threaten-iran-s-persepolis/33122236.html

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

994

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

16 Sep, 07:32

🔶آرشاک دهم ۴۳۸_۴۳۹شاهنشاهی (۱۲۱_۱۲۲پیش از زایش مسیح) ، شاهی فراموش شده میان اردوان و مهرداد دوم.

گواه سکه شناسی شاهی جوان با ریش کوتاه را نشان می‌دهد که پس از مرگ فرهاد و اردوان پادشاه شده، در تاریخ کهن چنین پنداشته می‌شود که مهرداد دوم بی درنگ پس از اردوان شاه شده است، وانگه این سکه ها واژگون این برداشتند، گفتنیست که بسیاری از پژوهشگران این سکه‌ها را ازآنِ مهرداد دوم می‌دانند، در روزگاری که او پس از مرگ دهشت‌بار اردوان، به فرمانروایی رسید و زمانی بسنده برای پردازش سکه‌های خود نداشت، و این سکه ها برآیند همان روزهای نابسامانند.

از او سکه های درهم سیمین ضرب سلوکیه با کد S23.2 یافت شده با نبشته‌ای یونانی زیر :

ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΡΣΑΚΟΥ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΦΙΛΕΛΛ ΗΝΟΣ

«[سکه] پادشاه آرشاک، برجسته، ستایشگر یونانیان
📚Reign of Arrows The Rise of the Parthian Empire in the
Hellenistic Middle East
Nikolaus Leo Overtoom

برگرفته از 👇👇

@Arsacid_Chronicle

ویرایش پارسی سره مهدی زمانیان

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

453

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

14 Sep, 03:24

گوردخمه های زرتشتی در آفریقا؛ هزاران فرسنگ دورتر از ایران در ژرفای آبخوست ماداگاسکار:

یافته ‌های نوین گوردخمه های زرتشتی در ماداگاسکار، شگفتی جهانیان و پژوهشگران دانش باستانشناسی را برنگیخت، چراکه میان
این سازه‌ها و نزدیکترین کرانه دریا در ماداگاسکار ۵۰ فرسنگ است، مردمان تنیکی در سده‌های میانه( قرون وسطی ) بخشی از زنجیره گسترده بازرگانی اقیانوس هند بوده‌اند. و گمان میرود در سده هفته و هجدهم شاهنشاهی (یازده و دوازده ) ترسایی بازرگانانی ایرانیِ زرتشتی به این بخش از ماداگاسکار ره سپرده‌، و ماندگار شدند و مردگان خود را به روش زرتشتیان گور سپاری کرده‌اند.

اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

840

آژفنداک هوخشَتَره (باستان‌‌شناسی، فرهنگ و زبانهای‌‌باستانی، تاریخ‌ایران،ادب پارسی)

11 Sep, 17:04

سازمان حفظ نباتات ؟!
در زبان پارسی برابری درخور برای واژه حفظ و نبات نبوده است که چنین واژه‌هایی برای این سازمان در نِگر گرفتند؟!

سازمان حفظ نباتات❌
سازمان نگهداری از گیاهان✅
سازمان پاسداری از گیاهان✅

🔥 اندیشکده آژفنداک هوَخشَتَره 🔥
╔════ 💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/koros_koros
╚═💥💫═════╝

509