Argeşizm Kürt Tarih Akademisi

Sabiha Gökçen, Ermeni asıllı, Türkiye’nin ilk kadın savaş pilotu olarak bilinse de, Kürt halkı için acı bir tarihin simgesidir. 1937-1938 yıllarında Dersim’de gerçekleştirilen harekatta aktif rol alarak, yüzlerce Kürt köyünü bombalamış ve binlerce masum insanın ölümüne sebep olmuştur. Gökçen’in adı Türkiye’de kahramanlıkla anılsa da, Kürt halkı için bu isim, kimliklerine ve yaşam haklarına yapılan ağır bir saldırıyı temsil eder.

Sabiha Gökçen anılarında Dersim Soykırımı hakkında şu notları yazmıştır;

“Atatürk emretti, vurdum.

“Canlı ne görürseniz ateş edin!” emrini almıştık. Asilerin gıdası olan keçileri dahi ateşe tutuyorduk. Gökçen bir an güldü; “Gariptir dedi tavuk kesilirken bakamam. Fakat tayyareye binince, hele böyle askeri bir vazife alınca bu histen sıyrılıyordum.”

“Dersim’deki uçuşlarım daha heyecanlı olmuştur… İnsan evvela bombalarını atıyor, bundan makineli tüfeğe geçiyor. Dersim’deki ilk bombardımanın heyecanını unutamam”

“Muhasama (çarpışma) meydanlarında canlı hedef üzerine bomba atmak hiç acımak hissi vermiyor. İnsan yalnız vazifesini görmek için aramayı, vurmayı düşünüyor.”

https://youtu.be/8VhEDTg2bbM?si=dYITR0zP0E6goCmv

Yılmaz Güney Duvar Filmi | Kamera Arkasına ait görüntüleri sizler için YouTube kanalımızda paylaştık.

50 dakikalık değerli anları koşun koşun izleyin! 💯📹

Türkiye’de daha geniş bir demokrasi ve insan hakları hareketinin bir parçası olarak önemini korumaktadır.

Türkiye’de Kürt haklarını savunan siyasetçiler sıklıkla baskı ve şiddetle karşı karşıya kaldı; birçok Kürt siyasetçi öldürüldü veya cezaevine atıldı. Bu durum, Kürtlerin siyasi temsiliyetini engelleyerek onların haklarını dile getirme imkanlarını kısıtladı. Kürt toplumu, bu baskılara rağmen kimliklerini ve haklarını savunma mücadelesini sürdürdü.

Kürtlerin kültürel hakları, özellikle dil kullanımı ve kültürel etkinlikler konusunda ciddi kısıtlamalarla karşılaştı. Kürtçe eğitimin ve yayınların yasaklanması, kültürel etkinliklerin engellenmesi gibi uygulamalar, Kürt kimliğinin kamusal alanda görünürlüğünü azaltmayı amaçladı. Bu tür kısıtlamalar, Kürt toplumunun kültürel varlığını ve tarihini tehdit etti.

Baskılara rağmen Kürtler, kültürel ve siyasi haklarını koruma konusunda direnç gösterdiler. Kürt dili ve kültürünün yaşatılması için çeşitli girişimlerde bulundular, dil eğitimi ve kültürel faaliyetler düzenlediler. Bu mücadele,

Tarih boyunca Newroz'dan bu yana, yaklaşık 3000 yıldır Kürtleri temsil eden renkler sarı, kırmızı, yeşil ve beyazdır. Med İmparatorluğu döneminde de aynı renkler aynı bayrakta kullanılmıştır. Tek farkı, bugünkü bayraktaki güneş figürü yerine aslan figürünün bulunmasıdır.

Bugünkü bayrağın son şekli, 1920 yılında Kürd Teali Cemiyeti tarafından verilmiş ve Kürtler tarafından kabul görmüştür. 1927 tarihinde Ağrı Kürd Cumhuriyeti bu bayrağı kullanmış ve Sipan Dağı'na asmıştır. 17 Aralık 1945 tarihinde ilan edilen Mahabad Kürd Cumhuriyeti'nde bayrak göklere çekilmiş ve her yere asılmıştır. Bu nedenle 17 Aralık, Alarengin Günü olarak her yıl kutlanmaktadır. Güney Kürdistan'da ise bu bayrak millî bayrak olarak kullanılmaktadır.

Mahsun Kırmızıgül, 1990’lı yıllarda Gülhane Parkı’nda verdiği bir konserde, seyircilerin Kürtçe şarkı talebi üzerine, Kürtler için derin anlamı olan ve siyasi bir parça olan “Bingöl Şewtî”yi “hiçbir siyasi ve politik içeriği olmadığını” söyleyerek seslendirdi.

Ancak Mahsun, “Bingöl Şewtî”nin Kürtler için ne kadar önemli ve siyasi bir parça olduğunu çok iyi biliyordu.

Şarkıya kaval ile başlaması, bu parçanın bir “ağıt” olduğunun altını çizmektedir.

Henüz herşey anlatılmış değil, yazılacak şeyler bitmiş değil henüz. Esaret altında, dilleri yasaklanmış haklar henüz sözlerini söylemediler. Söyleyeceklerini söylemeye izin verilmedi çünkü. Kürtler, Kürt dili ve altınları gibi, bakir...

-Mehmed Uzun, Bir Romanın Hatıra Defteri

"Türklerle etle tırnak gibiyiz; Ancak tırnak hep biz Kürtler olduk, biraz uzadığımızda hemen kesiyorlar."

Musa Anter

20 Temmuz 1931 yılında Erciş, Zilan, Ağrı ve Pülümür’deki Kürtlerin “İsyan mıntıkasında işlenen ef’alin suç sayılmayacağını dair kanun.”

Bu kanuna göre Kürtlere yönelik işlenecek her katliam, soykırım ve baskı suç sayılmayacaktır.

"Türklerle etle tırnak gibiyiz; Ancak tırnak hep biz Kürtler olduk, biraz uzadığımızda hemen kesiyorlar."

Musa Anter

“Şu işe bakın; daha şu günlerde kendi özgürlükleri için mücadele etmiş Türkler şimdi de kendi özgürlükleri için mücadele eden Kürtleri ezdiler. Nasıl tuhaf bir iştir bu, kendini savunan bir milliyetçilik saldırgan bir milliyetçiliğe dönüşüyor, kendi özgürlüğü için verdiği savaş başkalarının üzerinde egemenlik kurma savaşına dönüşüyor.“

-Kürtler ve Kürdistan, Ebdurrehman Qasimlo

Tarih boyunca, Newroz tarihinden bu yana yaklaşık 3000 yıldır, Kürdleri temsil eden,
Sarı, Kırmızı, Yeşil ve Beyaz renklerdir. MED İmparatorluğu döneminde de aynı renkler aynı bayrak kullanılmış. Tek farkı bugün kü bayrakta Güneş yerine Aslan figürü vardı.

Bugünkü Bayrağın son şekli 1920 de Kürd Teali Cemiyeti verdi,ve Kürdler tarafından kabul gördü. 1927 tarihinde Ağrı Kürd Cumhuriyeti bu bayrağı kullandı ve Sipan dağına astı. 17 Aralık 1945 tarihinde ilan edilen Mahabad Kürd Cumhuriyetinde göklere çekildi ve her yere asıldı. Bundan dolayı 17 Aralık Alarengin günü olarak her yıl kutlanmaktadır. Güney KÜRDİSTAN da milli bayrak olarak kullanmaktadır.

Kürt kadınları güzel ve cesaretlidir. Neşeli, tebessüm dolu ve bir o kadar güzel giyinlirler. Parlak renklere ve takılara daha çok ilgi gösterirler. Özellikle turuncu, yeşil, mor, kırmızı ve sarı kıyafetleri daha çok tercih ederler. Başları hep dik ve düzgün bir omuza sahiptirler. Bronz yüzleri, düzgün yüz hatları, kırmızı yanakları ve genellikle mavi ve yeşil gözleri vardır.

Neredeyse Kürtlerin çoğu, çocuklukta asılı olan Lord Kitchener’ın renkli resimleriyle bariz benzerliklere sahiptir. Kiremit kırmızısı yüz, kahverengi sakal, mavi gözler, sert ve askeri görünümleri vardır. Bir o kadar da merhametli. Bu bölgede Kürt ve Arap köyleri aşağı yukarı eşittir.

Aynı hayatı yaşarlar ve aynı dine mensupturlar. Ama geçici olarak Kürt kadınlarını Arap kadınlarla karıştıramazsınız. Arap kadınları her zaman alçakgönüllü ve çekingen davranırlar, onlarla konuşurken yüzlerini çevirirler, size bakarlarsa bunu uzaktan yaparlar.

Gülümserlerse utanırlar, yarım yüz. Çoğu siyah veya koyu renkler giyer. Ve hiç bir Arap kadın bir erkekle konuşamaz. Hiç şüphe yok ki Kürt kadınları erkeklerden daha iyidir! Özgür ve rahat bir yaşama sahiptirler. Kürt kadınları sert ve cesur bir duruşa sahiptir.

Kürdistan'da çok şarkı söylenir. Kürt kadını şarkılarda kendini bulur.
Zira, savaş şarkıları dahil şarkıların çoğu, özellikle de aşk şarkıları, kadınlar ta­rafından söylenmektedir. Uzun epopelerden başka, savaşa gidişi anlatan ser ve delal'lerden başka, günlük yaşamlarının binbir uğraşılarını dile getiren birçok şarkılar vardır. Genç kızların rengarenk halı dokurken ya da ip eğirirken mırıl­ danarak söyledikleri berdolavi'ler, çıkrıkbaşı şarkıları', genç oğlan ve kızların çıktıkları yayladan, zozandan inerken sırayla dönerek söyledikleri güz şarkıla­rı, konuşmaksızın oynadıkları halk şarkıları’ nın birçokları, tambur ve kaval eşli­ ğinde söylenen dilok'lar ve her ezgiden sonra nakarat olarak söylenen, çocıık oyunlarından çıkarılan belite, lori ya da ninni'ler yalınlığı ve tatlılığından do­layı özellikle göze çarpan bir tür oluştururlar.

Fransız rahip ve Kürdolog Thomas Bois (Lucien Rambout);
İslam ülkelerinde genel olarak düşlenilen şeyin tersine, Kürtler'de kadın, erkekle eşit tutulmaktadır. Kadın peçe takmaz. Evin işlerini yönetir. Para kesesi­ni kadın taşır ve ev harcamalarını kendisi yapar. Harcamalarda özgürdür. Bir yabancı eve geldiğinde, kadın topluluğa rahatlıkla girebilir ve kimseyi gücendirmeksizin bazı konuşmalara katılabilir. Kürt erkeğinin, gerçekte her şeyde olduğu gibi, karısına güveni sonsuzdur. Ayrıca, kadının engin düşüncesinden de yararla­nır.

Askeri operasyon sırasında, masum köylüler de dahil olmak üzere birçok sivil hedef alındı ve öldürüldü. Kadınlar, çocuklar, yaşlılar acımasızca katledildi. Evler yakıldı, tarlalar yağmalandı. İsyancılarla bağlantısı olduğu düşünülen herkes hedef alındı ve infaz edildi.

Koçgiri Katliamı, son derece vahşi ve acımasız bir şekilde gerçekleşti. Birçok kaynak, katliamda binlerce insanın hayatını kaybettiğini belirtmektedir. Bu olay, Türkiye'nin yakın tarihindeki en kanlı ve trajik olaylardan biri olarak hafızalarda yer etmiştir. Katliamın ardından bölgeye yönelik baskı ve zulüm devam etmiş, Kürt nüfusunun bir kısmı bölgeden göç etmek zorunda kalmıştır.

Koçgiri Katliamı, 1921 yılında Türkiye'nin doğusunda, günümüzde Dersim il sınırları içinde bulunan Koçgiri bölgesinde gerçekleşti. Koçgiri isyanı, Kürt aşiretlerinin Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü sonrasında bağımsızlık talebiyle başlattığı bir isyandı. Koçgiri'de bir Kürt yönetimi kurmayı amaçlıyorlardı. Ancak Türk Milli Hükümeti, isyanı bastırmak için büyük bir askeri operasyon başlattı. Binlerce asker, bölgeye gönderildi ve isyanı bastırmak için sert bir şekilde müdahale edildi.

Şivan Perwer eğitim hayatında, matematik okumuştur. İlk sanatsal başarılarını 1970 yılında elde etmiş. 1976 yılında hakkında açılan soruşturmadan dolayı yurt dışına çıkmak zorunda kalmıştır. Almanya’nın Köln şehrine yerleşmiş ve Gülistan Perwer ile evlenmiştir.

Serxwebûn adında bir oğlu vardır. Şivan Perwer, Kürtler ve Kürdistan’ın sosyo politik gerçeklerini, ekonomik zorluklarını dile getirdiğinden yıllar yılı bütün şarkıları, Türkiye, İran, Irak ve Suriye’de yasaklanmıştır.

Ancak tüm yasaklara, yıllarca hapis yatma ve öldürülme riskine rağmen kasetleri elden ele dolaşmaya devam etmiştir. Bu gün ülkesinden uzakta sürgünde yaşayan Şivan Perwer, dünyanın dört bir yanında Kürt müziğinin sesi ve özgürlük çığlığını dört bir diyara taşımaktadır.

“Tek dil, tek ülke ve terk bayrak. Yav bu yanlıştır diyenlerin sonu; ceza, hapis, işkence ve zulümdür.

Kardeş halk bu hale mi düşürülmeliydi be! Yeter artık nice güzellikleri ölümlere verdik. Gel ve eşit din, dil ve kültür kardeşliği. İnsanca yaşam!”

•Şivan Perwer

Yaklaşan seçimlerde oyunuzu kullanma zamanı geldi. Ülkenin geleceğini belirleyecek olan bu önemli dönemeçte, oy verme hakkınızı kullanarak sesinizi duyurun. Unutmayın, her oy önemlidir ve geleceğimizi şekillendirmede büyük bir rol oynar.

Bu seçimde, vatandaşlar olarak sorumluluğumuzu yerine getirerek, gelecek nesillere daha iyi bir ülke bırakmak için oy kullanalım. Lütfen sandığa gidin ve tercihinizi yapın. Geleceğimiz sizin ellerinizde.