" العِلم ◈ ᎯᏓ ĘᏓᙢ "

|شوێنڪەوتوانی سوننہ ـت .. 🗓📮|

السلام علیڪم ورحمة الله وبرڪاتة .

» ئەمـ ڪەناڵە ناوازانە لای خۆتانـ زیاد بڪەن بینەری بن إن شاء الله هەموویان بە سودن ...

~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•
• هەڵمەت عبداللە
📝.|AL FURQAN17
•✻•✻•✻•✻•✻•
• العلم "
📖.|AL EIM ATHAR
•✻•✻•✻•✻•✻•
• دەریای سەلەف
📑.|DAREAESALAF
•✻•✻•✻•✻•✻•
• مەشخەڵی رێگا
🪔.|MASHXAIY REQA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• بیروباوەڕ
📚.|AL AQIDA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• زانــا الڪردي
📌.|KURDI 100
•✻•✻•✻•✻•✻•
• ڕێگای پاڪەکان
🍃.|REQAYPAKANN
•✻•✻•✻•✻•✻•
• سوننەت ڕزگار بوونە
📚SUNAT_RZGARBUNA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• خزمەتڪاری سوننەت
🌾.|KHADM ALSUNA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• شەریعــــەت
🌿.|AL SHAREAA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• الَـأثــــارَ
📃.|ALSUNNA9
•✻•✻•✻•✻•✻•
• أَبُو تُراب الْحَنْبَلِي
📙.|ABU TURAB ALHANBALY
•✻•✻•✻•✻•✻•
• مصباح السلف
🌱:MISBAH_AL_SALAF
•✻•✻•✻•✻•✻•
• وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلون 
✍🏻 .|ALSUNN4H
•✻•✻•✻•✻•✻•
• فبشر عباد
🪷.|FABASHIR 3EBAD
•✻•✻•✻•✻•✻•
• أقوال السلف
📗AQUALUSALF.
•✻•✻•✻•✻•✻•
• ڕێگای سەلەف
🪴.REGAY_SALAF01
•✻•✻•✻•✻•✻•
• ڕێگای سوننەت
📋.REGAY_SUNAT
•✻•✻•✻•✻•✻• 
• ئاسەواری سوننەت
📚:SUNNAT40
•✻•✻•✻•✻•✻•
• علیڪم بـالأثر
📜 AL_ATHAR_99
•✻•✻•✻•✻•✻•


 • بازاڕی ئۆنلاین
BAZARI_ONLINE11
•✻•✻•✻•✻•✻•

» ڪات : تا 10 ـی بەیانی دەمێنێتەوە .

» تێبینـی : ڪەناڵی بەسوود و باش نەبێت إن شاء الله ڪەناڵی بێ ڪەڵك لەم لیستە نابێت ، ئەوەش بۆ سوود گەیاندنە بە ئێوەی خۆشەویست ،️ الله تعالی بمان پارێزێ لە ریاء ڪردن و إخلاصمان پێ ببەخشێ ڪە ڪارەڪانمان بەتەنها لە پێناو خۆی بێت ، " آمـــین " .

» تێبینی : پۆست نابێ دوای لیست بڪرێ .

~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•
                              💛    🌼    🤍

📚العلمُ في الرّجال جميلٌ، لكّنهُ في النساءِ أجمل!

لەبەر دوورو درێژی پۆستەکە بەپێنج بەش دابەزی خوێنەری بن بارک اللە فینا و فیکم

أبو عبید و جمهوری زانایان دەڵێن : مەبەست بە ( السرر ) لێرەدا کۆتاییەکانی مانگە بۆیە ئەو ناوەی لێ نراوە چونکە لەو شەوانەدا مانگ تێیدا بچوك دەبێتەوەو لەبەر چاو ون دەبێت ، وە ئەو شەوانەش شەوی بیست و هەشت و بیست و نۆو سییە .

📚عون المعبود .

قال أبو العباس القرطبي: المعروف عند اللغويين وغيرهم: أن سرار الشهر: آخره.

أبو العباس القرطبي دەڵێ : ناسراوە لای زمانەوانان و غەیری ئەوانیش : که ( سرار الشهر ) : کۆتاییەکانی مانگەکەیە .

📚المفهم لما أشكل من تلخيص كتاب مسلم | جـ ٣ - صـ ٢٣٤ |.

وتم : أصح ئەوەیە کە ئەو فەرمودەیەی لەسەر نەهی کردنی بە ڕۆژو بوون لە دوای نیوەی شەعبانەوە هاتووە صحیح نیەو مونکەرە وەك چۆن ئاماژەمان پێدا ، ئەگەر چی صحیحیش بێت ئەوا مەبەستی لەوەیە کە ڕۆژو نەگری لە دوای نیوەی شەعبانەوەو خۆت بۆ مانگی ڕەمەزان ئامادە بکەیت ، واتە مەبەست لێی کەراهەتە نەك حەرامبون ، جا لە فەرمودەکانی تر ئەوەمان بۆ ڕون بویەوە کە پێغەمبەر(️ﷺ) زۆربەی ڕۆژەکانی مانگی شەعبان بە ڕۆژو بووە وەك چۆن لە فەرمودەکەی بوخاری و مسلمدا هاتووە بە صحیحی ، ئەمەش ئەوە دەردەخات که پێغەمبەر(️ﷺ) لە دوای نیوەی شەعبانیشەوە ڕۆژووی گرتووەو هیچ کێشەی نەبووەو ئاسایی بووە ، بەڵکو له کۆتاییەکانی مانگی شەعبانیش ڕۆژو گرتن ئاساییە تەنها بە ڕۆژێك یان دوو ڕۆژ نەبێت ئەویش لەبەر هەبونی گومانە کە ئەگەر گومان هەبوو نەهی لێ کراوە بە ڕۆژو بیت لە کاتی گوماندا ، جا بۆیە ڕۆژو گرتن لە دوای نیوەی شەعبانەوە دروستەو کێشەی نیە ، بە پێچەوانەی هەندێك بەناو مەلا که پەیدا بوون و دەڵێن لە دوای نیوەی شەعبانەوە ڕۆژو گرتن حەرامە ، گەر دوشەممان و پێنج شەممانت گرتووە یان ڕۆژێك نا ڕۆژێك بە ڕۆژو بویت یان بۆ گەورەیی مانگی شەعبان به ڕۆژو دەبیت یان ڕۆژو قەرزاری ئەوا ڕۆژووەکانت بگرە إِنْ شَاءَ اللّٰه هیچ کێشەی تێدا نیەو دروستە ، و️اللّٰه اعلم .

#فقهـ ( ٤١ ).
ـــــــــــــــــــــــــــــــ

كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ كُلَّهُ، كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ إِلَّا قَلِيلًا.

أبي سلمة دەڵێ : پرسیم له عائیشە(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْها) دەربارەی ڕۆژو گرتنی️ رسول اللّٰه(ﷺ) ، فەرمووی : ئەوەندە بە ڕۆژو دەبوو هەتا دەمانوت ئیتر هەر بە ڕۆژو دەبێ ، وە جاری واش هەبوو بە ڕۆژو نەدەبوو هەتا دەمانوت ئیتر بە ڕۆژو نابێ ، وە هەرگیز نەمبینیوە لە مانگێکدا هەمووی بە ڕۆژو بێت ، زۆربەی ڕۆژووەکانی لە شەعباندا بوو ، هەموو شەعبان بە ڕۆژوو دەبوو ، شەعبان بە ڕۆژو دەبوو تەنها کەمێکی نەبێت .

📚صحیح مسلم | ١١٥٦ | ، وصحیح البخاري ( ١٩٦٩ ).

لە فەرمودەیەکی تر هاتووە کە ئاماژەیە بەوەی دوای نیوەی شەعبان ڕۆژو تێیدا دروستە و کێشەی نیە :

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ ، وَأَبُو كُرَيْبٍ ، قَالَ أَبُو بَكْرٍ : حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُبَارَكٍ ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " لَا تَقَدَّمُوا رَمَضَانَ بِصَوْمِ يَوْمٍ وَلَا يَوْمَيْنِ، إِلَّا رَجُلٌ كَانَ يَصُومُ صَوْمًا، فَلْيَصُمْهُ ".

أبو هریرة(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْەُ) دەڵێ : ️رسول اللّٰه(ﷺ) فەرمووی : پێش ڕەمەزان مەکەون بە ڕۆژێك یان دوو ڕۆژ بە ڕۆژو گرتن ، مەگەر ڕێك بکەوێت لەگەڵ ڕۆژوی پیاوێك کە عادەتی وابووە لەو ڕۆژەدا بە ڕۆژو بێت ( وەکو ڕۆژوی ڕۆژێك نا ڕۆژێك یان ڕۆژوی پێنج شەممان و دوو شەممان )، ئەوا با ڕۆژووەکەی بگرێت .

📚صحیح مسلم | ١٠٨٢ | ، وصحیح البخاري ( ١٩١٤ ).

تێبینی : ئەم فەرمودەیە باسی ڕۆژوی ڕۆژی گومان دەکات کە نازانرێ شەعبان تەواو بووەو ڕەمەزان هاتووە یان نا جا بۆیە دەفەرموێت ڕۆژێك یان دوو ڕۆژ پێش ڕەمەزان بە ڕۆژو مەبن تا مانگ دەبینن ، ئەمەش نەهیە لە ڕۆژو گرتنی ئەو ڕۆژانەی کە گومانیان تێدایە ، و️اللّٰه اعلم .

بەڕۆژوبونی دوای نیوەی شەعبان و فەرمودەیەکی بەهێز :

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ ، عَنِ ابْنِ أَخِي مُطَرِّفِ بْنِ الشِّخِّيرِ ، قَالَ : سَمِعْتُ مُطَرِّفًا يُحَدِّثُ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لِرَجُلٍ : " هَلْ صُمْتَ مِنْ سُرَرِ هَذَا الشَّهْرِ شَيْئًا ؟ ". يَعْنِي شَعْبَانَ، قَالَ : لَا، قَالَ : فَقَالَ لَهُ : " إِذَا أَفْطَرْتَ رَمَضَانَ، فَصُمْ يَوْمًا ". أَوْ : " يَوْمَيْنِ ". شُعْبَةُ الَّذِي شَكَّ فِيهِ. قَالَ : وَأَظُنُّهُ قَالَ : " يَوْمَيْنِ ".

عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ(رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا) دەگێڕێتەوە کە پێغەمبەر(️ﷺ) بە پیاوێکی فەرموو : ئایا هیچ شتێك لە (سُرَرِ) ئەم مانگە بە ڕۆژو بویت ؟ واتە شەعبان ، وتی : نا ، پێی فەرموو : ئەگەر لە ڕەمەزان تەواو بویت ، ڕۆژێك یان دوو ڕۆژ بە ڕۆژو بە ، شُعْبَةُ ، گومانی تێیدا هەبوو ، وتی : وا گومان دەبەم فەرموبێتی : دوو ڕۆژ .

📚صحیح مسلم | ١١٦١ | ، وصحیح البخاري | ١٩٨٣ |.

( سُرَرِ ) واتای چیە ؟ ئیمامی بوخاری ئەم فەرمودەیەی لە ژێر بابێکدا هێناوە بەناوی : ( باب الصوم من أخر الشهر ) واتە : ڕۆژو گرتن لە کۆتاییەکانی مانگدا . بەمەش بۆمان دەردەکەوێت کە ( سُرَرِ ) مەبەست پێی کۆتایی مانگەکەیە کەوایە ڕۆژو گرتن لە کۆتایی شەعباندا جائیزەو ئاساییە ، و️اللّٰه اعلم .

ڕونکردنەوەی زیاتر لەسەر ( سُرَرِ ) :

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الدِّمَشْقِيُّ فِي هَذَا الْحَدِيثِ، قَالَ : قَالَ الْوَلِيدُ : سَمِعْتُ أَبَا عَمْرٍو - يَعْنِي الْأَوْزَاعِيَّ - يَقُولُ : سِرُّهُ : أَوَّلُهُ.

الولید دەڵێ : بیستم أَبَا عَمْرٍو - واتە الْأَوْزَاعِيَّ دەیوت : ( سِرُّهُ ) واتە : سەرەتای مانگ .

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ الْوَاحِدِ ، حَدَّثَنَا أَبُو مُسْهِرٍ ، قَالَ : كَانَ سَعِيدٌ - يَعْنِي ابْنَ عَبْدِ الْعَزِيزِ - يَقُولُ : سِرُّهُ : أَوَّلُهُ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَقَالَ بَعْضُهُمْ : سِرُّهُ : وَسَطُهُ. وَقَالُوا : آخِرُهُ.

أَبُو مُسْهِرٍ دەڵێ : سَعِيدٌ - واتە ابْنَ عَبْدِ الْعَزِيزِ دەیوت : ( سِرُّهُ ) واتە : سەرەتای مانگ .
ٱبو داود دەڵێ : هەندێك لە زانایان دەڵێن ( سِرُّهُ ) واتە : ناوەڕاستی مانگ . وە هەندێکی تر دەڵێن : ( سِرُّهُ ) واتە : کۆتایی مانگ .

📚سنن أبي داود | ٢٣٣٠ - ٢٣٣١ |.

محمد شمس الحق العظيم آبادي لە ( عون المعبود ) لە شەرحی سنن أبي داود دەڵێ : (هل صمت من سرر شعبان): واتە لە کۆتایەکانیەوە .

قال أبو عبيد والجمهور: المراد بالسرر هنا آخر الشهر سميت بذلك لاستسرار القمر فيها وهي ليلة ثمان وعشرين وتسع وعشرين وثلاثين

ابن قدامة دەڵێ : وە گێڕدراوەتەوە لە الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّد ، کە پرسیاری لێ کراوە دەربارەی ڕۆژوی کۆتا ڕۆژی مانگی شەعبان ، ئایا کەراهەتی هەیە ؟ وتی : نا ، مەگەر هیلالی مانگ دیار نەمێنێت .

📚المغني | جـ ٣ - صـ ١٠٦ |.

فەرمودەی بەستنەوەی ڕۆژوی شەعبان بە ڕەمەزانەوە :

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ ، عَنْ تَوْبَةَ الْعَنْبَرِيِّ ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ لَمْ يَكُنْ يَصُومُ مِنَ السَّنَةِ شَهْرًا تَامًّا إِلَّا شَعْبَانَ يَصِلُهُ بِرَمَضَانَ.

دایکی ئیمانداران أُمِّ سَلَمَة(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْها)  دەگێڕێتەوە لە پێغەمبەرەوە(️ﷺ) کە لە ساڵەکەدا هیچ مانگێك بە تەواوی بە ڕۆژو نەبووە تەنها شەعبان نەبێ دەیبەستەوە بە ڕەمەزانەوە .

📚سنن أبي داود | ٢٣٣٦ | ، و مسند الامام أحمد ( ٢٦٥٦٢ - ٢٦٦٥٣ ) ، وسنن النسائي ( ٢٣٥٣ ) وسنن ابن ماجە ( ١٦٤٨ ) ، وسنن الدارمي ( ١٧٨٠ ).

ڕۆژوی دوو مانگ بەسەر یەکەوە :

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ ، عَنْ سُفْيَانَ ، عَنْ مَنْصُورٍ ، عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِي الْجَعْدِ ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ ، قَالَتْ : مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَصُومُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ إِلَّا شَعْبَانَ وَرَمَضَانَ. وَفِي الْبَابِ عَنْ عَائِشَةَ. حَدِيثُ أُمِّ سَلَمَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ، وَقَدْ رُوِيَ هَذَا الْحَدِيثُ أَيْضًا عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ : مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي شَهْرٍ أَكْثَرَ صِيَامًا مِنْهُ فِي شَعْبَانَ : كَانَ يَصُومُهُ إِلَّا قَلِيلًا، بَلْ كَانَ يَصُومُهُ كُلَّهُ.

دایکی ئیمانداران أُمِّ سَلَمَة(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْها) دەڵێ : پێغەمبەرم(️ﷺ) نەبینیوە دوو مانگ بەسەر یەکەوە بە ڕۆژو بێت تەنها شەعبان و ڕەمەزان نەبێت .

أبو عیسی الترمذي دەڵێ : وە لە بابێکی تردا هاتووە لە عائیشەوە . فەرمودەی أُمِّ سَلَمَة فەرمودەیەکی حَسَن ـە ، وە ئەم فەرمودەیە ڕیوایەت کراوە بە هەمان شێوە لە أبي سلمة ، لە عائیشەوە کە فەرمویەتی : پێغەمبەرم(️ﷺ) نەبینیوە مانگێکدا زۆربەی بە ڕۆژو بێت وەك لە شەعبان : بە ڕۆژو دەبوو تەنها کەمێکی نەبێت ، بەڵکو هەمووی بە ڕۆژو دەبوو .

حَدَّثَنَا هَنَّادٌ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدَةُ ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو ، قَالَ : حَدَّثَنَا أَبُو سَلَمَةَ ، عَنْ عَائِشَةَ ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِذَلِكَ. وَقَدْ رَوَى سَالِمٌ أَبُو النَّضْرِ، وَغَيْرُ وَاحِدٍ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ عَائِشَةَ نَحْوَ رِوَايَةِ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو. وَرُوِيَ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ أَنَّهُ قَالَ فِي هَذَا الْحَدِيثِ : هُوَ جَائِزٌ فِي كَلَامِ الْعَرَبِ إِذَا صَامَ أَكْثَرَ الشَّهْرِ أَنْ يُقَالَ : صَامَ الشَّهْرَ كُلَّهُ، وَيُقَالُ : قَامَ فُلَانٌ لَيْلَهُ أَجْمَعَ، وَلَعَلَّهُ تَعَشَّى وَاشْتَغَلَ بِبَعْضِ أَمْرِهِ، كَأَنَّ ابْنَ الْمُبَارَكِ قَدْ رَأَى كِلَا الْحَدِيثَيْنِ مُتَّفِقَيْنِ يَقُولُ : إِنَّمَا مَعْنَى هَذَا الْحَدِيثِ أَنَّهُ كَانَ يَصُومُ أَكْثَرَ الشَّهْرِ.

أبو عیسی الترمذي دەڵێ : وە ڕیوایەت کراوە لە ابن المُبارك کە وتویەتی لە بارەی ئەم فەرمودەیەوە : ئەوە دروستە لە کەلامی عەرەب ئەگەر مانگێك زۆربەی بە ڕۆژو بووی بوترێت : هەموو مانگەکە بە ڕۆژو بووە ، وە دەوترێت : فڵان کەس بە درێژایی شەو شەو نوێژی کرد یان بە خەبەر بوو ، وە لەوانەیە نانی خواردنی خواردبێت وە مەشغوڵ بوبێ بە هەندێك لە کارەکانیەوە ، وەك ئەوەی ابن المُبارك پێی وابوو هەردوو فەرمودەکە موتەفیقن و پێچەوانە نین ( مەبەست لە فەرمودەی بە ڕۆژو بونی شەعبان و ڕەمەزان بەسەر یەکەوە لەگەڵ فەرمودەی بە ڕۆژوبونی زۆربەی شەعبان ) دەیوت : واتای ئەم فەرمودەیە ئەوەیە کە پێغەمبەر(️ﷺ) زۆربەی مانگەکه بە ڕۆژو دەبوو ( مەبەست مانگی شەعبانه ) .

📚سنن الترمذي | ٧٣٦ - ٧٣٧ |.

پێغەمبەر(️ﷺ) زۆربەی مانگی شەعبان بە ڕۆژو بووە :

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ ، وَعَمْرٌو النَّاقِدُ جَمِيعًا، عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ ، قَالَ : أَبُو بَكْرٍ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ، عَنِ ابْنِ أَبِي لَبِيدٍ ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ ، قَالَ : سَأَلْتُ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، عَنْ صِيَامِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَتْ : كَانَ يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ صَامَ، وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ أَفْطَرَ، وَلَمْ أَرَهُ صَائِمًا مِنْ شَهْرٍ قَطُّ، أَكْثَرَ مِنْ صِيَامِهِ مِنْ شَعْبَانَ،

وتم : ئەم فەرمودەیە لای زانایانی سەلەف مونکەرو نامۆ بووە ، هەتا ئیمامی الترمذي دوای هێنانی فەرمودەکە دەڵێ : ( لَا نَعْرِفُهُ إِلَّا مِنْ هَذَا الْوَجْهِ عَلَى هَذَا اللَّفْظِ ، نایناسین تەنها لەم ڕووەوە نەبێت لەسەر ئەم دەربڕینه ).

أبو داود دوای نقڵکردنی فەرمودەکە دەڵێ :

قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَكَانَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ لَا يُحَدِّثُ بِهِ. قُلْتُ لِأَحْمَدَ : لِمَ ؟ قَالَ : لِأَنَّهُ كَانَ عِنْدَهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَصِلُ شَعْبَانَ بِرَمَضَانَ، وَقَالَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خِلَافَهُ. قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَلَيْسَ هَذَا عِنْدِي خِلَافَهُ، وَلَمْ يَجِئْ بِهِ غَيْرُ الْعَلَاءِ عَنْ أَبِيهِ.

أبو داود دەڵێ : ( عبد الرحمن ) واته باوکی ( العلاء ) ئەمەی نەگێڕاوەتە به أحمدم وت بۆچی ؟ وتی : چونکه ( عبد الرَّحْمَن ) ئەو فەرمودەی لایه کە پێغەمبەر(️ﷺ) مانگی شەعبانی گرێ دەدا بە مانگی ڕەمەزان ، وە وتی له پێغەمبەر(️ﷺ) پێچەوانەی ئەمە هاتووه . أبو داود دەڵێت پێچەوانەی ئەمه له لای من نیه جگه له (العلاء) ئەویش له باوكيەوه، له کەسی ترەوه ئەمه نەهاتووه .

📚سنن أبي داود | ٢٣٣٧ |.

وتم جا جوان دیقەت بدە قسەکەی أبو داود کە دەڵێ باوکی ئەمەی نەگێڕاوەتەوە و لەسەر ئەو فەرمودەیە ڕۆشتووە کە پێغەمبەر(️ﷺ) شەعبان و ڕەمەزان پێکەوە بە ڕۆژو بووە یان زۆربەی شەعبانی گرتووە ، وە دواتر دەڵێ ئەم فەرمودەیە جگە العلاء لە کەسی ترەوە نەهاتووە ئەمەش مونکەری فەرمودەکە دەردەخات ، و️اللّٰه اعلم .

ئیمام أحمد ئەم فەرمودەیەی بە مونکەر داناوە

ابن قدامة باسی دەکات لە کتاب ( المُغني ) :

قال ابن قدامة : وَقَدْ رَوَى الْعَلَاءُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ النَّبِيَّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - قَالَ: «إذَا كَانَ النِّصْفُ مِنْ شَعْبَانَ، فَأَمْسِكُوا عَنْ الصِّيَامِ، حَتَّى يَكُونَ رَمَضَانُ» . قَالَ التِّرْمِذِيُّ: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ. إلَّا أَنَّ أَحْمَدَ قَالَ: لَيْسَ هُوَ بِمَحْفُوظٍ. قَالَ: وَسَأَلْنَا عَنْهُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ مَهْدِيٍّ، فَلَمْ يُصَحِّحْهُ، وَلَمْ يُحَدِّثْنِي بِهِ، وَكَانَ يَتَوَقَّاهُ. قَالَ أَحْمَدُ: وَالْعَلَاءُ ثِقَةٌ لَا يُنْكَرُ مِنْ حَدِيثِهِ إلَّا هَذَا؛ لِأَنَّهُ خِلَافُ مَا رُوِيَ عَنْ النَّبِيِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - أَنَّهُ كَانَ يَصِلُ شَعْبَانَ بِرَمَضَانَ. وَيُحْمَلُ هَذَا الْحَدِيثُ عَلَى نَفْيِ اسْتِحْبَابِ الصِّيَامِ فِي حَقِّ مَنْ لَمْ يَصُمْ قَبْلَ نِصْفِ الشَّهْرِ، وَحَدِيثُ عَائِشَةَ فِي صِلَةِ شَعْبَانَ بِرَمَضَانَ فِي حَقِّ مَنْ صَامَ الشَّهْرَ كُلَّهُ، فَإِنَّهُ قَدْ جَاءَ ذَلِكَ فِي سِيَاقِ الْخَبَرِ، فَلَا تَعَارُضَ بَيْنَ الْخَبَرَيْنِ إذًا، وَهَذَا أَوْلَى مِنْ حَمْلِهِمَا عَلَى التَّعَارُضِ، وَرَدِّ أَحَدِهِمَا بِصَاحِبِهِ، وَاَللَّهُ أَعْلَمُ .

ابن قدامة دەڵێ : وە الْعَلَاءُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، ڕیوایەتی کردووە لە باوکیەوە لە أبو هریرة کە پێغەمبەر(️ﷺ) فەرمویەتی : ( ئەگەر نیوەی شەعبان هات ، دەستبگرنەوە لە ڕۆژو گرتن ، هەتا ئەگەن بە ڕەمەزان ).  الترمذي دەڵێ : ئەم فەرمودەیە فەرمودەیەکی حَسَن صَحِيح ـە . ئیللا ئەوە نەبێ کە أحمد ( بن حنبل ) دەڵێ : ئەو فەرمودەیە مَحْفُوظ نیە . دەڵێ : وە پرسیارمان لە عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ مَهْدِيٍّ کرد لە بارەیەوە ، نە تصحیحی کرد ، نە بۆی دەگێڕاینەوە ، وە خۆی لێ دەپاراست و قسەی لێ نەدەکرد و ڕیوایەتی نەدەکرد . أحمد دەڵێ : ( الْعَلَاءُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ) جێگای متمانەیە شتی مونکەر لە فەرمودەیدا نیە تەنها ئەم فەرمودەیەی نەبێ ، چونکە پێچەوانەی ئەوەیە ڕیوایەت کراوە لە پێغەمبەر(️ﷺ) کە ڕۆژوی شەعبانی دەبەستەوە بە ڕەمەزانەوە .

ئەم فەرمودەیە حەمل دەکرێتە سەر نەفی کردنی ئیستحبابی ڕۆژوو لە حەقی ئەو کەسەی کە پێش پانزەی شەعبان بەڕۆژوو نەبووە ، بەڵام حدیثی عائیشە بەستنەوەی شەعبان بە ڕەمەزانەوە بۆ ئەو کەسانەیە کە هەموو مانگەکەیان گرتووە ، چونکه ئەوە لە سیاقی خەبەردا هاتووە ، کەواتە هیچ دژ بە یەکیەك نییه لە نێوان هەردوو فەرمودەکەدا ، وە ئەمە لە پێشترە هەتا ئەوەی حەمل بکرێنە سەر دژ بەیەکی ، وە یەکیان ڕەد بکرێتەوە لەبەر ئەویتر ، و️اللّٰه ٲعلم.

📚المغني | جـ ٣ - صـ ١٠٦ |.

ئیمام أحمد دەڵێ ئەم فەرمودەیه مونکەرەو پێچەوانەی فەرمودەی ترە ، ئەگەر چی ئەم فەرمودەیە بە مونکەریش وەرنەگرین و بڵێین پێچەوانەش نیە ، ئەوا واتاکەی ئەوەیە که پێشتر وتمان ، بۆ کەراهەتە نەك بۆ حەرامبونی .

قال ابن قدامة : وَحُكِيَ عَنْ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ، أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ صِيَامِ آخِرَ يَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ، هَلْ يُكْرَهُ؟ قَالَ: لَا، إلَّا أَنْ يُغْمَى الْهِلَالُ.

⦅  بابەتە فیقهیەکان  ⦆ ❪ ٤١ ❫

ڕۆژو گرتنی دوای نیوەی مانگی شەعبان .

ئایا ڕۆژو گرتنی دوای نیوەی مانگی شەعبان واتە لە دوای (١٥) ـی مانگەوە دروستە یان حەرامە وەکو ئەوەی هەندێك لە مەلاکان دەڵێن حەرامەو دروست نیە بە ڕۆژو بیت تێیدا ؟

سەرەتا دەچینە خزمەت فەرمودەکان کە لەسەر بابەتەکەمان هاتووە بە دیاری کراوی ئەو فەرمودەیەش کە نەهی ڕۆژو گرتن دەکات لە دوای نیوەی شەعبانەوە پاشان بابەتەکە ڕون دەکەینەوە .

نەهی کردن لە ڕۆژو گرتنی دوای نیوەی شەعبان :

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ ، عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " إِذَا بَقِيَ نِصْفٌ مِنْ شَعْبَانَ فَلَا تَصُومُوا ". حَدِيثُ أَبِي هُرَيْرَةَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ لَا نَعْرِفُهُ إِلَّا مِنْ هَذَا الْوَجْهِ عَلَى هَذَا اللَّفْظِ. وَمَعْنَى هَذَا الْحَدِيثِ عِنْدَ بَعْضِ أَهْلِ الْعِلْمِ : أَنْ يَكُونَ الرَّجُلُ مُفْطِرًا، فَإِذَا بَقِيَ مِنْ شَعْبَانَ شَيْءٌ أَخَذَ فِي الصَّوْمِ لِحَالِ شَهْرِ رَمَضَانَ. وَقَدْ رُوِيَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَا يُشْبِهُ قَوْلَهُمْ : حَيْثُ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " لَا تَقَدَّمُوا شَهْرَ رَمَضَانَ بِصِيَامٍ، إِلَّا أَنْ يُوَافِقَ ذَلِكَ صَوْمًا كَانَ يَصُومُهُ أَحَدُكُمْ ". وَقَدْ دَلَّ فِي هَذَا الْحَدِيثِ أَنَّمَا الْكَرَاهِيَةُ عَلَى مَنْ يَتَعَمَّدُ الصِّيَامَ لِحَالِ رَمَضَانَ.

أبو هریرة(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْەُ) دەڵێ : ️رسول اللّٰه(ﷺ) فەرمووی : ئەگەر مانگی شەعبان نیوە بوو ئەوا ڕۆژو مەگرن تێیدا .

أبو عیسی الترمذي دەڵێ : فەرمودەی أبو هریرة فەرمودەیەکی حَسَن صَحِيح ـە نایناسین تەنها لەم ڕووەوە نەبێت لەسەر ئەم دەربڕینه .

وە واتای ئەم فەرمودەیە لای بەشێك لە ئەهلی عیلم ئەوەیە : کە گەر هاتوو پیاوێك سەرەتای مانگی شەعبان بە ڕۆژو نەبوو ، جا ئەگەر شتێك لە شەعبان مایەوە با خۆی بگرێتەوە لە ڕۆژو گرتن لەبەر خۆ ئامادەکردنی بۆ مانگی ڕەمەزان .

وە ڕیوایەت کراوە له أبو هریرة ، لە پێغەمبەر(️ﷺ) هاوشێوەی وتەکەیان ( مەبەست لە وتەی ئەو کۆمەڵەیە لە ئەهلی عیلم ) : کاتێك دەفەرموێت (️ﷺ) : پێش مانگی ڕەمەزان مەکەون بە ڕۆژو گرتن ، ئیللا مەگەر موافقی ڕۆژوی یەکێکتان بێت ( وەك ڕۆژی دوشەممەو پێنج شەممە یان سێ ڕۆژ ڕۆژو لە هەر مانگێك ) . وە لە فەرمودەیەدا بەڵگەی ئەوەی تێدایە کە کەراهەتی تێدایە لەسەر ئەوانەی بە ئەنقەست ڕۆژو دەگرن لەبەر پێشەکی و ئامادەیی بۆ ڕەمەزان .

📚سنن الترمذي | ٧٣٨ | ، ومسند الامام ٱحمد ( ٩٧٠٧ ) ، وسنن أبي داود ( ٢٣٣٧ ) ، وسنن ابن ماجە ( ١٦٥١ ) ، وسنن الدارمي ( ١٧٨١ ).

زاهیری ئەم فەرمودەیه نەهیە لە ڕۆژو گرتن لە دوای نیوەی شەعبانەوە ، بەڵام واتای لای بەشێك لە ئەهلی عیلم ئەوەیە کە ئەوەی لە دوای نیوەی شەعبان ماوەتەوە خۆتان بگرنەوە لە ڕۆژو گرتن بۆ ئەوەی بتوانی مانگی ڕەمەزان بە ڕۆژو بیت و هێزو توانات هەبێت .

جگە لەوەی ئەم فەرمودەیە مەبەست لێی حەرامی ڕۆژو گرتن نیە بەڵکو کەراهەتە ، جا له سەنەدەکەیدا ( عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ) هەیە کە کۆمەڵێك لە ئەهلی عیلم بە ضعیفیان داناوەو دەڵێن شتی مونکەری هەبووه وەکو : ( ئیمام أحمد ، أبو حاتم الرازي ، أبو زُرعة الرازي ، یحیی بن معین ، الدارقطني ....) کۆمەڵێکی تریش .

چەند وتەیەکی ئەهلی عیلم لەسەری :

وقال عباس الدوري ، عن يحيى بن معين : ليس حديثه بحجة ، وهو وسهيل قريب من السواء .

یحیی بن معین دەڵێ : فەرمودەکانی حوجە نین ( واتە نابنە بەڵگە ) .

وقال أبو زرعة : ليس هو بأقوى ما يكون .

أبو زرعة دەڵێ : ئەوەندە بەهێز نیە وەك ئەوەی کە هەیە .

وقال أبو حاتم : صالح ، روى عنه الثقات ، ولكنه أنكر من حديثه أشياء ، وهو عندي أشبه من العلاء بن المسيب .

أبو حاتم دەڵێ : کەسێکی چاکه ، کەسانی جێگای متمانە ڕیوایەتیان لێی کردووە ، بەڵام کۆمەڵە شتێكی مونکەر لە فەرمودەکانیا هەیە .

📚تهذيب الكمال في أسماء الرجال للمزي | ٤٥٧٧ |.

وروى عثمان بن سعيد ، عن يحيى ، قال : سعيد المقبري أوثق من العلاء . العلاء ضعيف .

یحیی بن معین دەڵێ : سعید المقبري متمانەی زیاترە لە العلاء ، وە العلاء ضعیفە .

ومن أغرب ما أتى به عن أبيه ، عن أبي هريرة مرفوعا : إذا انتصف شعبان فلا تصوموا . . . الحديث .

وە له نامۆترین فەرمودەکانی کە هێناویەتی لە باوکیەوە ، لە أبو هریرة ـوە بە مەرفوعی : ئەگەر نیوەی شەعبان هات بە ڕۆژو مەبن ... تا کۆتایی فەرمودەکە .

📚سير أعلام النبلاء | صـ ١٨٦ |.

لەبەر دوورو درێژی پۆستەکە بەسێ بەش دابەزی خوێنەری بن بارک اللە فینا و فیکم

عبدالرزاق دەگێڕێتەوە لە محمد بن راشد وتی : مکحول بۆی گێڕاینەوە لە کثیر بن مُرة وتویەتی : بێگومان️ اللّٰه تعالی لە شەوی نیوەی شەعباندا دێت بۆ لای بەندەکان ، جا لە ئەهلی زەوی خۆشدەبێت تەنها پیاوێكی موشریك یان موشاحین نەبێ .

📚مصنف عبدالرزاق | ٧٩٢٣ |.

تێبینی : هەندێك لە تابعیەکانی ئەهلی عیلم ڕێگەیان داوە کە عیبادەت بکرێت لەو شەوەدا ، بەڵام زۆرێکی تر ئینکاریان کردووەو بگرە ئەهلی مەدینە بە بیدعەشیان داناوە و توند بوون لەسەری ، ئەوانەی کە ڕێگەیان داوە عیبادەتی تێدا بکرێت زیاتر ئەهلی شام بوون وەك : ( خالد بن معدان، ومكحول، ولقمان بن عامر ) وە غەیری ئەمانیش وە فەرموودەکەش هەر خۆیان ڕیوایەتیان کردووە کە زەعیفەو صحیح نیە ، لە بەرامبەر ئەمەدا زۆرینەی زانایانی حیجاز ئینکاریان کردووەو ئەهلی مەدینەش بە بیدعەیان داناوە ، بەڵام پێ نازانین کەس تابعیەکانی ئەهلی شامی تەبدیع کردبێ ، بەڵکو ئەمە بابەتێکی فقهی بووەو یەکتریان تەبدیع نەکردووە لەسەری ، بەڵام ئەوەی کە بەڵگەی بەهێزە ئەوەیە کە هیچی صحیح لەسەری نیە لە فەرمودە بۆ تایبەت کردنی شەوی نیوەی شەعبان ئیللا ئەوە نەبێ لە ئەهلی شامەوە هاتووە ، جا گەر کەسێك ئیستدلالی بەو ئەثەرانە کرد کە لە ئەهلی شامەوەو هەندێ زانای تر هاتووە و عیبادەتی لەو شەوەدا کرد و تایبەتی کرد پێی ناوترێ ئەمە بیدعە چیەو بیدعەی کردووە چونکە لەم کارەدا سەلەف ـی هەیە ، هەروەها بەهەمان شێوەش کەسێك بڵێت بیدعەیە توندی بەرامبەری نانوێنرێت چونکە ئەمیش لەم قسەیەی سەلەف ـی هەیە کە هاوەڵانی ئیمامی مالیك و ئەهلی مەدینەیە زۆرینەی زانایانی ئەهلی حیجازیش ئینکاری تایبەت کردنی ئەو شەوەیان کردووەو پێیان باش نەبووە .

ئەما ئەوەی لەناو کورد دەکرێت بەناوی شەوی بەرات و بەخشینی نوقڵ و چکلێت و گەڕان بەناو ماڵاندا ، یان دیاری کردنی بۆ نمونە (١٠٠) ڕکات نوێژ لەو شەوەدا و کۆبونەوە لە مزگەوتەکان و نوێژکردنی بە کۆمەڵ بەناوی ئەو شەوەوەو هاوشێوەی ئەمانە بیدعەیە و هیچ ئەسڵێکی نیە تەنانەت ئەو زانایانەش کە ڕێگەیان داوە عیبادەتی تێدا بکرێت هیچ شتێکی وایان نەوتووەو ئەمەی دەکرێ داهێنراوی خەڵکی عەوام خۆیەتی و بیدعەیە ، و️اللّٰه اعلم .

#فقهـ ( ٤٠ ).
ـــــــــــــــــــــــــــــــ

فَيَغْفِرُ لِجَمِيعِ خَلْقِهِ إِلَّا لِمُشْرِكٍ أَوْ مُشَاحِنٍ ".

ئەبو موسای ئەشعەری(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْەُ) دەگێڕێتەوە کە پێغەمبەری️ اللّٰه(ﷺ) فەرمویەتی : بەڕاستی️ اللّٰه لە شەوی نیوەی شەعباندا دێت لە تەواوی بەندەکانی خۆش دەبێ، ئیللا کەسی موشریك یان مُشَاحِنٍ نەبێت .

[ مُشَاحِنٍ : کەسی بیدعە چی دەگرێتەوە هەروەها دوو موسوڵمانیش کە قسە لەگەڵ یەکتر ناکەن و دەنگیان پێکەوە نیەو ئازاری یەکیان داوە ، و️اللّٰه اعلم ].

📚سنن ابن ماجە | ١٣٩٠ |.

لە ئیسنادی ئەم فەرموودەش ( ابْنِ لَهِيعَةَ ) هەیە هەر یەك لە یحیی بن معین و الدارمي و ابن محرز و أبو حاتم الرازي و ابن المبارك و النسائي و الدارقطني و زۆری تریش بە زەعیفیان داناوە .

هەروەها لە ئیسنادەکەی کەسێکی تریشی لێیە بەناوی ( الضَّحَّاكِ بْنِ أَيْمَنَ ) کەسێکی مەجهولەو حاڵی دیار نیە . انتهي

تێبینی : دابەزینی️ اللّٰه تعالی بۆ ئاسمانی دونیا لە هەموو شەوێکەو تایبەت نیە بە شەوی نیوەی شەعبان وە ئەم شەوەش دەگرێتەوە بەڵام بەم شێوەی لەم فەرمودانەدا هاتووە هیچی صحیح نیە .

ئیمامی شافعی دوعا کردنی لەو شەوەدا پێ موستەحەب بووە :

(قَالَ الشَّافِعِيُّ): وَبَلَغَنَا أَنَّهُ كَانَ يُقَالُ: إنَّ الدُّعَاءَ يُسْتَجَابُ فِي خَمْسِ لَيَالٍ فِي لَيْلَةِ الْجُمُعَةِ، وَلَيْلَةِ الْأَضْحَى، وَلَيْلَةِ الْفِطْرِ، وَأَوَّلِ لَيْلَةٍ مِنْ رَجَبٍ، وَلَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ ..... (قَالَ الشَّافِعِيُّ): وَأَنَا أَسْتَحِبُّ كُلَّ مَا حُكِيَتْ فِي هَذِهِ اللَّيَالِيِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَكُونَ فَرْضًا.

ئیمامی شافعی دەفەرموێت : وە پێمان گەشتووە کە وتویانە : بەڕاستی دوعاکردن وەڵام دەدرێتەوەو قەبوڵ دەبێت لە پێنج شەودا ، لە شەوی جومعەدا ، وە شەوی جەژنی قوربان ، وە شەوی جەژنی ڕەمەزان ، وە یەکەم شەو لە مانگی ڕەجەب ، وە شەوی نیوەی مانگی شەعبان ..... ئیمامی شافعی دەفەرموێت : وە من هەموو ئەو شتانەم پێ خۆشە کە له بارەی ئەم شەوانەوە گێڕدراوەتەوە لە غەیری ئەوەی کە فەرز بێت .

📚کتاب الأم للامام الشافعي | جـ ١ - صـ ٢٦٤ |.

ئیمامی محمد بن وضاح القرطبي لە کتابی ⦅ البدع ⦆
بابێکی داناوە بەناوی ⦅ مَا جَاءَ فِي لَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ ⦆
واتە : ئەوەی هاتووە لەبارەی شەوی نیوەی شەعبان .

لەم بابەدا دوو ئەثەری هێناوە ئەوانیش :

١١٩ - حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ وَضَّاحٍ قَالَ: نا هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ: نا ابْنُ وَهْبٍ قَالَ: نا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ , قَالَ: «لَمْ أُدْرِكْ أَحَدًا مِنْ مَشْيَخَتِنَا وَلَا فُقَهَائِنَا يَلْتَفِتُونَ إِلَى لَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ , وَلَمْ نُدْرِكْ أَحَدًا مِنْهُمْ يَذْكُرُ حَدِيثَ مَكْحُولٍ , وَلَا يَرَى لَهَا فَضْلًا عَلَى مَا سِوَاهَا مِنَ اللَّيَالِي» . قَالَ ابْنُ أَبِي زَيْدٍ: «وَالْفُقَهَاءُ لَمْ يَكُونُوا يَصْنَعُونَ ذَلِكَ»

عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ دەڵێ: هیچ کەسێکم نەدیوە نە لە شێخەکانمان و نە لە فوقەهاکانمان ئاوڕیان دابێتەوە بۆ شەوی نیوەی شەعبان ، وە نەشم دیوە هیچ یەکێك لەوان باسی فەرمودەی مَكْحُولٍ بکات ، وە نەیان بینیوە کە ئەو شەوە فەزڵی هەبێ بەسەر شەوەکانی تری هاوشێوەی خۆیدا .

ابْنُ أَبِي زَيْدٍ دەڵێ : وە فوقەهاکان ئەو کارەیان نەدەکرد و ئەو شەوەیان زیندو نەدەکردەوە بە عیبادەت .

١٢٠ - نَا ابْنُ وَضَّاحٍ قَالَ: نا ابْنُ أَبِي مَرْيَمَ قَالَ: نا نُعَيْمُ بْنُ حَمَّادٍ قَالَ: نا عَبْدُ الرَّزَّاقِ , عَنْ مَعْمَرٍ , عَنِ ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ , قَالَ: قِيلَ لَهُ: إِنَّ زِيَادًا النُّمَيْرِيَّ يَقُولُ: إِنَّ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ أَجْرُهَا كَأَجْرِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ , فَقَالَ ابْنُ أَبِي مُلَيْكَةَ: «لَوْ سَمِعْتُهُ مِنْهُ وَبِيَدِي عَصًا لَضَرَبْتُهُ بِهَا» . وَكَانَ زِيَادٌ قَاصًّا .

ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ دەڵێ : پێی وتراوە : کە زیاد النُّمَيْرِيَّ دەڵێ : شەوی نیوەی شەعبان پاداشتی وەك پاداشتی شەوی قەدرە .

ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ دەڵێ : ئەگەر بمبیستایە لێوەی وە دارعەصام بەدەست بوایە لێم ئەدا پێی .
وە زیاد چیرۆك بێژ بووە .

📚کتاب البدع لإبن وضاح القرطبي .

ئەمە فەرمودەکەی تابعی مکحول ـە کە ئەهلی شامەو ئەهلی شامیش کاریان بەم فەرمودەیە کردووە لێرە رفع نەکراوە بۆ پێغەمبەر️(ﷺ) بەڵام لە جێگای تر هەر لە مکحول ـەوە رفع کراوە :

عَبْدُ الرَّزَّاقِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ: حَدَّثَنَا مَكْحُولٌ، عَنْ كَثِيرِ بْنِ مُرَّةَ «أَنَّ اللَّهَ يَطَّلِعُ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ إِلَى الْعِبَادِ، فَيَغْفِرُ لِأَهْلِ الْأَرْضِ إِلَّا رَجُلًا مُشْرِكًا أَوْ مُشَاحِنًا»

⦅ بابەتە فیقهیەکان ⦆ ❪ ٤٠ ❫

ئەوەی هاتووە دەربارەی شەوی ⦅ نیوەی شەعبان ⦆

چی هاتووە دەربارەی ئەو شەوە ؟ ئایا ئەو شەوە فەزڵی هەیە بەسەر شەوەکانی تردا ؟ ئایا عیبادەت لەو شەوەدا بیدعەیە ؟

چەند فەرمودەیەك هاتووە دەربارەی ئەوەی کە️ اللّٰه تعالی دێتە خوارەوە بۆ ئاسمانی دونیاو لە هەموو بەندەکانی خۆشدەبێت ، وە شەو نوێژکردن لەو شەوەدا بە تایبەتی و بە ڕۆژوبونی ڕۆژەکەی ، هەموو ئەم فەرمودانە زەعیف و لاوازەو لای زۆرینەی ئەهلی عیلم کاری پێ نەکراوە و بە زەعیف دانراوە وە هیچ فەرمودەیەكی صحیح دەربارەی ئەم بابەتە نیەو نەهاتووە .

فەرمودەکان :

١- حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الْخَلَّالُ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ ، قَالَ : أَنْبَأَنَا ابْنُ أَبِي سَبْرَةَ ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " إِذَا كَانَتْ لَيْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَقُومُوا لَيْلَهَا، وَصُومُوا نَهَارَهَا ؛ فَإِنَّ اللَّهَ يَنْزِلُ فِيهَا لِغُرُوبِ الشَّمْسِ إِلَى سَمَاءِ الدُّنْيَا، فَيَقُولُ : أَلَا مِنْ مُسْتَغْفِرٍ لِي فَأَغْفِرَ لَهُ ؟ أَلَا مُسْتَرْزِقٌ فَأَرْزُقَهُ ؟ أَلَا مُبْتَلًى فَأُعَافِيَهُ ؟ أَلَا كَذَا ؟ أَلَا كَذَا ؟ حَتَّى يَطْلُعَ الْفَجْرُ ".

عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْەُ) دەڵێ : پێغەمبەری️ اللّٰه(️ﷺ) فەرمویەتی : ئەگەر شەوی نیوەی شەعبان هات شەوەکەی بێدار بن و شەو نوێژ بکەن ، وە ڕۆژەکەی بەڕۆژوبن، لە ڕاستیدا لە کاتی ڕۆژئاواوە️ اللّٰه دادەبەزێ بۆ ئاسمانی دونیا (بە جۆرێك کە شایستەی بەرزی و بێ وێنەیی خۆیەتی)، جا دەفەرموێت : ئایا هیچ کەس هەیە داوای لێخۆشبون بکات و لێی خۆش ببم ؟ ئایا کەس هەیە داوای ڕزق و ڕۆزی بکات پێی بدەم ؟ ئایا دەردەدارێ هەیە ڕزگاری بکەم ؟ ئایا ئەوە و ئەوە هەیە ؟ تاکو بەیانی دەبێتەوە .

📚سنن ابن ماجە | ١٣٨٨ |.

لە ئیسنادی ئەم فەرمودەیە (ابْنُ أَبِي سَبْرَةَ) هەیە کە هەر یەك لە ئیمامی أحمد و علي بن المدیني و بوخاری و أبو زرعة الرازي و النسائي و چەندینی تر بە زەعیفیان داناوە . انتهي

فەرمودەیەکی تر :

١- حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ ، قَالَ : حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا الْحَجَّاجُ بْنُ أَرْطَاةَ ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ ، عَنْ عُرْوَةَ ، عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : فَقَدْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَيْلَةً، فَخَرَجْتُ، فَإِذَا هُوَ بِالْبَقِيعِ فَقَالَ : " أَكُنْتِ تَخَافِينَ أَنْ يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْكِ وَرَسُولُهُ ". قُلْتُ : يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنِّي ظَنَنْتُ أَنَّكَ أَتَيْتَ بَعْضَ نِسَائِكَ. فَقَالَ : " إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَنْزِلُ لَيْلَةَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا، فَيَغْفِرُ لِأَكْثَرَ مِنْ عَدَدِ شَعْرِ غَنَمِ كَلْبٍ ". وَفِي الْبَابِ عَنْ أَبِي بَكرٍ الصِّدِّيقِ. حَدِيثُ عَائِشَةَ لَا نَعْرِفُهُ إِلَّا مِنْ هَذَا الْوَجْهِ مِنْ حَدِيثِ الْحَجَّاجِ. وَسَمِعْت مُحَمَّدًا يُضَعِّفُ هَذَا الْحَدِيثَ، وَقَالَ : يَحْيَى بْنُ أَبِي كَثِيرٍ لَمْ يَسْمَعْ مِنْ عُرْوَةَ. وَالْحَجَّاجُ بْنُ أَرْطَاةَ لَمْ يَسْمَعْ مِنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ.

دایکمان عائیشە(رَضِيَ اللّٰهُ عَنْها) دەڵێ : شەوێ پێغەمبەری️ اللّٰه م️(ﷺ) لێ ون بوو، لەماڵ دەرچوم دەبینم لە گۆڕستانی بەقیعە نزیکی ماڵی خۆمان، فەرمووی : ئەوە ترسای خوای گەورە و پێغەمبەرەکەی ستەمت لێ بکەن ؟ وتم : ئەی پێغەمبەری️ اللّٰه(️ﷺ) وامزانی چویت بۆ لای یەکێ لە هاوسەرەکانت، فەرمووی : خوای گەورە شەوی نیوەی شەعبان دێتە ئاسمانی دونیا، لە گوناهو تاوانی کەسانێ خۆش دەبێت کە زیاترن لە ژمارەی موی مەڕەکانی هۆز و تیرەی بەنی کەلب .

ئیمامی الترمذي دوای هێنانی فەرمودەکە دەڵێ : فەرمودەی عائیشە ناناسم تەنها لەم ڕووەوە نەبێت لە فەرمودەی حەجاج .

الترمذي دەڵێ : بیستومە محمد(ئیمامی بوخاری) ئەم فەرمودەی بە زەعیف داناوە ، وە ئیمامی الترمذي دەڵێ : يَحْيَى بْنُ أَبِي كَثِيرٍ گوێ بیست نەبووە لە عُرْوَةَ . وە الْحَجَّاجُ بْنُ أَرْطَاةَ گوێ بیست نەبووە لە يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ .

📚سنن الترمذي | ٧٣٩ |.

فەرمودەیەکی تر :

٣- حَدَّثَنَا رَاشِدُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ رَاشِدٍ الرَّمْلِيُّ ، قَالَ : حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ ، عَنِ ابْنِ لَهِيعَةَ ، عَنِ الضَّحَّاكِ بْنِ أَيْمَنَ ، عَنِ الضَّحَّاكِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَرْزَبٍ ، عَنْ أَبِي مُوسَى الْأَشْعَرِيِّ ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ : " إِنَّ اللَّهَ لَيَطَّلِعُ فِي لَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ،

| دانیشتنی رسول اللە ـ صلی اللە علیە وسلم ـ لەسەر عەرش لەگەڵ اللە سبحانە وتعالی لە ڕۆژیی قیامەت |

سفیان ـی کوڕی عیینة دەڵێت:

ئەگەر عیلم سوودی نەبێ زیانی هەیە!

📚(ٳبطال الحیل)

قَالَ ابْنُ شِهَابٍ: الْعِلْمُ خَزَائِنُ وَمَفَاتِيحُهَا السُّؤَالُ.

ابن شهاب دەفەرموێت: عیلم گەنجینەکانە و کلیلەکەشی پرسیار کردنە.

📚«"جامع بيان العلم وفضله" ٣٧٩»

ئەم پۆستەۍ ئەمڕۆ دەمویست لەگەڵ ڕەدۍ یەڪەمماندا دایبەزێنم ڪە لە 2025/1/9 ڪردمان ، بەڵام جیامان ڪردەوە ، چونڪە ئەگەر هەمووۍ پێڪەوە بووایە زۆر درێژ دەردەچوو ، وە هەروەها پێم خۆش بوو ئەمەیان سەربەخۆ بێت واللە المستعان.

سفیان ـی کوڕی عیینة دەڵێت:

ئەگەر علم سودی نەبێ زیانی هەیە

)ٳبطال الحیل)

الحمدلله هەموویان چاپ کراون ئەتوانن لێرەوە داوای بکەن ⬇️ :

https://t.me/ktibxan/1982

لە سوفیان گێردراوەتەوە ووتوویەتی : عومەری کوری خەطاب (رضی اللەعنە) بەکەعبی وت کێ خاوەنی زانستە ووتی : ئەوانەی کاردەکەن بەوەی دەیزانن (عومەر رضی اللە عنە ) ووتی چی شتێڪ زانست ناهێڵێت لە دڵی مرۆڤ دا ووتی : تەمــاحی..!

اللهم لا الە إلا أنت ، وحدك لا شریك لك ، ولك السموات والارض .

ئامۆژگارییەکی زێڕین بۆ ئەهلی تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان..☟☟


تابعی أبو قلابة الجرمي (١٠٤ هـ) دەڵێ:

ئاگاداربن خۆتان بپارێزن لە ئەهلی مشتومڕ و جدال، من ئەمینتان ناکەم لەوەی کە نقومتان بکەن لە گومڕایی خۆیاندا، یان شتانێکتان لێ تێکەڵ بکەن کە دەیانزانن و ڕوونە لەلاتان.

📚(الإبانة الكبرى لابن بطة : ٣٤٩)

ابو داود السجستانی دەفەرموێت :
گەشتووم لە ٢٠٠ لە مەشایخی زانست ، کەسم نەدیوە هاوشێوەی امام احمد، قسەی نەدەکرد و ڕۆنەدەچوو ناو ئەو شتانەی کە خەڵک لە کار و باری دنیا بۆی ڕۆدەچوون ، کاتێک باسی عیلم بکرایە ئەوکات قسەی دەکرد .

حلیة الاولیاء ٩/١٦٤

کوفر کردن بە طاغوت

بابەت : عەقیدە
ئامادەکردنی : زانا الکردي
لاپەڕە : ٦٤

بەرواری بە pdf کردنی :
٧/١٢/٢٠٢٤
٧/٦/١٤٤٦
جماد الثاني

https://www.mediafire.com/file/3e0lsrpd8cbljp7/کوفر+کردن+بە+تاغوت.pdf/file

|شوێنڪەوتوانی سوننہ ـت .. 🗓📮|

السلام علیڪم ورحمة الله وبرڪاتة .

» ئەمـ ڪەناڵە ناوازانە لای خۆتانـ زیاد بڪەن بینەری بن إن شاء الله هەموویان بە سودن ...

~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•
• هەڵمەت عبداللە
📝.|AL FURQAN17
•✻•✻•✻•✻•✻•
• العلم "
📖.|AL EIM ATHAR
•✻•✻•✻•✻•✻•
• دەریای سەلەف
📑.|DAREAESALAF
•✻•✻•✻•✻•✻•
• مەشخەڵی رێگا
🪔.|MASHXAIY REQA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• بیروباوەڕ
📚.|AL AQIDA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• زانــا الڪردي
📌.|KURDI 100
•✻•✻•✻•✻•✻•
• ڕێگای پاڪەکان
🍃.|REQAYPAKANN
•✻•✻•✻•✻•✻•
• اهل السنة والجماعة
📚.|REQAY RWNAKY
•✻•✻•✻•✻•✻•
• خزمەتڪاری سوننەت
🌾.|KHADM ALSUNA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• شەریعــــەت
🌿.|AL SHAREAA
•✻•✻•✻•✻•✻•
• الَـأثــــارَ
📃.|ALSUNNA9
•✻•✻•✻•✻•✻•

• | أَبُو تُراب الْحَنْبَلِي |
📙.|ABU TURAB ALHANBALY
•✻•✻•✻•✻•✻•
مصباح السلف
🌱:MISBAH_AL_SALAF
•✻•✻•✻•✻•✻•
• وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلون  .
✍🏻 .|ALSUNN4H
•✻•✻•✻•✻•✻•
• فبشر عباد
🪷.|FABASHIR 3EBAD
•✻•✻•✻•✻•✻•
• ڕێگای سەلەف
🪴.REGAY_SALAF01
•✻•✻•✻•✻•✻•
• | ڕێگای سوننەت |
📋.REGAY_SUNAT
•✻•✻•✻•✻•✻• 
•ئاسەواری سوننەت
📚:SUNNAT40
•✻•✻•✻•✻•✻•
 • بازاڕی ئۆنلاین
BAZARI_ONLINE11
•✻•✻•✻•✻•✻•

» ڪات : تا 10 ـی بەیانی دەمێنێتەوە .

» تێبینـی : ڪەناڵی بەسوود و باش نەبێت إن شاء الله ڪەناڵی بێ ڪەڵك لەم لیستە نابێت ، ئەوەش بۆ سوود گەیاندنە بە ئێوەی خۆشەویست ،️ الله تعالی بمان پارێزێ لە ریاء ڪردن و إخلاصمان پێ ببەخشێ ڪە ڪارەڪانمان بەتەنها لە پێناو خۆی بێت ، " آمـــین " .

» تێبینی : پۆست نابێ دوای لیست بڪرێ .

~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•
                              💛    🌼    🤍

ئیمامی ٲحمد - رحمە اللە - دەفەرمووێت:

خەڵک پێویستیان بە زانستە وەک نان و ئاو،
چونکە زانست لە هەموو کاتژمێرێک دا پێویستت دەبێت،
وە نان وئاو لەهەموو ڕۆژێک دا جارێک یاخود دوو جار پێویستت دەبێت.

📚[طبقات الحنابلة ١٤٦/١]

قال الإمام أحمد بن حنبل - رحمه الله -

" الناس يحتاجون إلى العلم مثل الخبز والماء لأن العلم يحتاج إليه في كل ساعة والخبز والماء في كل يوم مرة أو مرتين ".

📚[ طبقات الحنابلة ١٤٦/١ ]

ماشاءاللە📓

#ڪتیبۍ_پۍ_دۍ_ئێف

📚 ناوۍ‌ ڪتێب : القراءة عند القبور.
✍ نوسەر : ٲبو بڪر ٲحمد بن محمد بن هارون الخلال.
📝 وەرگێڕان : هەڵمەت عبداللە.
📌 دیزاین و پۍ دۍ ئێف : عەبدێڪۍ موسڵمان. اللە ﷻ پاداشتۍ خێرۍ بداتەوە.
بەهیواۍ سوودۍ هەموو لایەڪ وفق اللە الجمیع ٳلۍ ما یرضاھ.
📥 بۆ دابەزاندن ئەم لینڪە دابگرن.☟

https://www.mediafire.com/file/jh1uot3i0tb17in/القراءة+عند+القبور+.pdf/file

ماشاءاللە 🥺
القارئ:ودیع الیمني

هەردوو بەرگەکە بەیەکەوە بۆ ئەوانەی لە pdf ـەکەدا دەیخوێننەوە

لینک:- https://www.mediafire.com/file/wicdu6292djohad/سوننەی+عبد+اللە+بن+احمد+بن+حنبل+کتاب+هەردووکی.pdf/file

کەناڵێک پڕ لەئاثار ــ لای خۆتان زیادی بکەن بارک اللەفیکم

https://t.me/sunnat40

وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ📘

القارئ انس الجلهوم 🎧

#سودێڪ

<گەر لە ڕیوایەت کردنی هاوەڵانمان لە پێشەوا احمد بن حنبل رحمه الله ووترا: (رواه الجماعة) ئەوا مەبەست پێی ڕیوایەتی ئەمانەیە:

عبدالله کوڕی ئیمام
صالح کوڕی ئیمام
حنبل ئامۆزای ئیمام
أبو بكر المروذي
الميموني
إبراهيم الحربي
أبو طالب المشكاني

‏قال الربيع بن خثيم: تفقَّه ثم اعتزل.
ربيع بن خيثم فەرموویەتی :
«لەدین شارەزا بە و بەدوای زانستی
شەرعی دا بگەڕێ ، دواتر گۆشەگیر بە.»

‌[الجامع لابن وهب]📚

ابو درداء  دەفه‌رمووێت :

تیاچوون بۆ ئەوکەسەی عیلمی نییە یەک جار، تیاچوون بۆ ئەو کەسەی کە عیلمی هەیە و ئیشی پێ ناکات حەوت جار.

(أخلاق العلماء اللآجري)📚

یاسایەك دابندرێت ناکۆك بێت لەگەڵ حوکمە نەگۆڕەکانی ئیسلام و ( نابێت یاسایەك دابندرێت ناکۆك بێت لەگەڵ بنەماکانی دیموکراسی ) .

ئەمە بە کورتی ناساندنی دینی کوفری دیموکراسی بوو ، بێگومان بە چاوی خۆمان دیومانە کە ئایەتی️ اللّٰه یان خستووەتە دەنگدانەوەو بە زۆرینەی دەنگ ڕەتیان کردۆتەوە ئەمەش پێچەوانەی حوکمە نەگۆڕەکانی ئیسلامه کە خۆیان دەڵێن نابێ یاسایەك دابنرێت پێچەوانەی بێت بەڵام هەر خۆیان ئایەتی️ اللّٰه دەخەنە دەنگدانەوەو ڕەتی دەکەنەوە بە زۆرینەی دەنگ و درۆ دەکەن لەوەی بانگەشەی بۆ دەکەن ، یەکسانی هەموو دینەکان خۆی بۆ خۆی کوفرێکی ئاشکرایەو ئەوەی بۆنی تەوحیدی کردبێت دەزانێ کە کوفرەو ناکرێ دینی شەیتان پەرستێك یەکسانی دینی ئیسلام بکرێت ، زیاتر لەسەر ئەم بابەتە ناڕۆم هێنده بەسە بۆ کەسێك کە عەقڵ و دینی هەبێت و درك بەم هەموو کوفره بکات لە پەرلەماندا کە دەکرێت .

☜ کەواتە بزانە موشریك و کافر ناچنە بەهەشت بۆیە خۆتان لەم شیرکە بپارێزن کە زۆر بڵاوە ئەم (شیرکی گوێڕایەڵی ) گوێڕایەڵی کەس مەبە لە حەڵاڵ و حەرام اللّٰه و رسول️(ﷺ) نەبێت غەیری ئەو دوانە باطڵ و گومڕاییە بۆیە ئەم شیرکە بەڕێوەیەو نزیکە طاغوتان دەستیان کردووە بە بانگەشە بۆی (دەنگدان)ئەو شیرکەی زۆربەی خەڵکی تێی کەوتووە بۆیە کە ئەمەت زانی شیرکە تۆبەی لێ بکەو بگەڕێوە لای️ اللّٰه تعالی تا نەمردووی و️اللّٰه بە موشریکی بمری هەتا هەتایە بەهەشتت لەسەر حەرامە ئاگاداربن بۆ دونیایەکی کاتی بەهەشتی هەتا هەتایی مەفەوتێنن ئێمە لەم دونیا میوانین ڕۆژێك بەجێی دێڵین با کە بە جێمان هێشت بە سەربەرزی بڕۆین و شیرکمان نەبێت چونکە شیرکمان هەبێت سەر شۆڕ دەبین و پەلکێشی دۆزەخ دەکرێین ( پەنا بە️ اللّٰه لە سزای دۆزەخ ) ئەو ئاگرەی کە گەرمیەکەی ئینسان و بەردەو (٦٩)هێندەی ئاگری دونیایە .

لە کۆتایی داواکارم لە اللّٰه تعالی بمان پارێزێت لە هەموو جۆرەکانی شیرك وە نەمرین ئیلا بە ئیمانداری نەبێت .

آمین آمین { وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ }.

ئەم ڤیدۆیەش کوفرەکانی پەرلەمان و خستنە دەنگدانی ئایەتی️ اللّٰه لە پەرلەمان و ڕەتکردنەوەی ! بگرە بۆ جاری دووەم بە ڕەواشی نازانن ئایەتەکە بخەنە دەنگدانەوه بەڵکو دەڵێن ئەوە بۆ ئەمڕۆ نابێت تا بیخەینە دەنگدانەوە !!! خۆتان بینەری بن .

تا کاتت ماوە بە قسەیان مەکە ...

تا کاتت ماوەو نەمردویت بە قسەیان مەکە ! بە قسەی مەلاو سەرۆکەکان مەکە ، پێیان مەخەڵەتێ ، لێرە بە قسەیان مەکە با لە قیامەت لەسەر ڕوخسار نەتبەن بۆ دۆزەخ و بڵێی خوایە بە قسەی گەورەکانمان و زاناو مەلاکانمان کرد بۆیە وامان لێهات ! لەوێ ئیتر کەس بە فریات ناکەوێ لێرە خۆت فریای خۆت بکەوە .

اللّٰه تعالی دەفەرموێت : { يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيْتَنَآ أَطَعْنَا ٱللَّهَ وَأَطَعْنَا ٱلرَّسُولَا۠ ❖ وَقَالُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠ ❖ رَبَّنَآ ءَاتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ ٱلْعَذَابِ وَٱلْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا } [الأحزاب: ٦٦-٦٨].

قال ابن کثیر : ثم قال : ( يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيْتَنَآ أَطَعْنَا ٱللَّهَ وَأَطَعْنَا ٱلرَّسُولَا۠ ) أي : يسحبون في النار على وجوههم ، وتلوى وجوههم على جهنم ، يقولون وهم كذلك ، يتمنون أن لو كانوا في الدار الدنيا ممن أطاع الله وأطاع الرسول .

ابن کثیر دەڵێ : پاشان️ اللّٰه تعالی دەفەرموێت : { يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِى ٱلنَّارِ يَقُولُونَ يَٰلَيْتَنَآ أَطَعْنَا ٱللَّهَ وَأَطَعْنَا ٱلرَّسُولَا۠ } ، ابن کثیر دەڵێ واتای ئەم ئایەتە ئەوهایە کە کافران لەسەر ڕوخساریان ڕادەکێشرێن و پەلکێشی ئاگری دۆزەخ دەکرێن ، وە ڕوخساریان بەسەر دۆزەخدا دەپێچرێت ، لەو حاڵەدان و خۆزگە دەخوازن کە ئەگەر لە ژیانی دونیادا بونایە لە شوێنکەوتوان و گوێڕایەڵی کارانی️ اللّٰه و پێغەمبەر️(ﷺ) بونایە .

( وَقَالُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠ ) . وقال طاوس : سادتنا : يعني الأشراف ، وكبراءنا : يعني العلماء . رواه ابن أبي حاتم .

ابن کثیر دەڵێ : طاوس دەربارەی ئەم ئایەتە : { وَقَالُوا۟ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠ } فەرمویەتی : سَادَتَنَا : واتە گەورەکانمان ( سەرۆکەکان ) ، وَكُبَرَآءَنَا : واتە زاناکان ( بە لەفزی ئەمڕۆ مەلاکان و زانای بەر دەرگای طاغوتان ) .

📚تفسیر ابن کثیر .

کەوایە بزانە لەم دونیا شوێنی مەلاکان و گەورەکانت کەوتی لە کوفرو شیرکدا لە قیامەت ئەمە حاڵتە ، پەنا بە️ اللّٰه لەم چارەنوسە خراپە .

∽ ئـەوزاعۍ دەڵێ پـێم گـەشتوە ڪە وتـراوە : « سـزایەڪۍ سـەخت بۆ ئەوانەۍ خـۆیان فێرۍ زانسـتۍ شـەرعۍ و فـیقە دەڪەن بـە مەبەستۍ جـگە لە  عیبـادەت و ڪارپێڪردن , وە سـزایەڪۍ سـەخت بۆ ئـەوانەۍ شـتە حـەرامەڪان حـەڵاڵ دەڪەن بـە بیانوۍ ئـەوەۍ گـومانۍ تیـایه دیار نییـه ڪە حـەرام بێت بە تەواوەتـۍ » .

📚[ سـنن ــ الـدارمۍ ۱۹۳ ]

القارئ سعود شریم 🎧📖