𝗔𝗡𝗜𝗟 𝗞𝗢𝗟𝗧𝗘 𝗠𝗣𝗦𝗖

महाराष्ट्राची आर्थिक पाहणी अहवाल 2023-2024

भारताची आर्थिक पाहणी 2023-24

कंबाईन व राज्यसेवेच्या सर्व विद्यार्थांना सुचना उद्या सकाळी 9 वाजता चालू घडामोडींचे लेक्चर होईल.

🔥🔥The Winner Study Center🔥🔥
💥💥 छत्रपती संभाजीनगर 💥💥
💥TRTI तसेच BARTI मध्ये निवड झालेल्या सर्व विद्यार्थ्यांचे मनःपूर्वक अभिनंदन...

🔥विद्यार्थी मित्रांनो, आपल्या The Winner Study Center या संस्थेची निवड TRTI तसेच BARTI या संस्थामार्फत खालील कोर्सेससाठी करण्यात आलेली आहे. त्यामुळे खालील कोर्ससाठी आपल्या संस्थेस 1 क्रमांकाची पसंती द्या .
1 ) Police, Army & Paramilitary Exams
🔥 आमची वैशिष्ट्ये :
1.सर्वाधिक प्रामाणिक, वास्तविक आणि विश्वासपात्र क्लास
2. लेखी + मैदानी प्रशिक्षणाची संपूर्ण तयारी.
3.प्रदीर्घ अनुभवी आणि तज्ञ् मार्गदर्शक
4.अभ्यासिका, पुस्तके व नोट्स मोफत
5. 2 वर्षासाठी online क्लास मोफत.
6. स्कूल बॅग, सोर्ट्स किट (कपडे ) मोफत
7 .सेमिनार आणि वर्कशॉप्स.
8. मोफत टॅब्लेट
सर्व विद्यार्थी मित्रांना कोणतीही अडचण असल्यास आपल्या विनर स्टडी सेंटरच्या ऑफिस मध्ये संपर्क साधावा (9823752425/7620769758/9850656777)

संशोधन क्षेत्रात दक्षिण कोरियादेखील पुढे आहे, मात्र त्यांना आजवर एकही पारितोषिक मिळालेले नाही.

विज्ञानाच्या नोबेल परितोषिकावर अमेरिका आणि युरोपमधील शास्त्रज्ञांचे प्रचंड वर्चस्व राहिले आहे, त्यापैकी बरेच जण चांगल्या वैज्ञानिक पायाभूत सुविधा आणि पर्यावरणाच्या शोधात इतर देशांतून आले होते. भौतिकशास्त्र पारितोषिकाच्या २२७ विजेत्यांपैकी केवळ १३, रसायनशास्त्र पारितोषिकाच्या १९७ विजेत्यांपैकी १५ आणि वैद्यकशास्त्र पारितोषिकाच्या २२९ विजेत्यांपैकी सात आशिया, आफ्रिका किंवा दक्षिण अमेरिकेतून आले आहेत. खरेतर उत्तर अमेरिका आणि युरोपच्या बाहेर केवळ नऊ देश आहेत; ज्यांच्या संशोधकांना विज्ञानात नोबेल पारितोषिक मिळाले आहे.
नोबेल पारितोषिक वितरणाच्या बाबतीत प्रादेशिक किंवा वांशिक पूर्वग्रहाच्या तक्रारी येत असल्या तरी अमेरिका किंवा युरोपमधील संशोधनाचे कार्य अतुलनीय राहिले आहे, हेदेखील तितकेच खरे आहे. स्वच्छ ऊर्जा, क्वांटम आणि आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स यांसारख्या नवीन तंत्रज्ञानातील संशोधनावर विशेषत: लक्ष केंद्रित करणार्‍या, संशोधनासाठी योग्य वातावरण तयार करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करणाऱ्या चीनलाही पुढे पारितोषिके मिळण्याची शक्यता आहे. दरम्यान, भारत वैज्ञानिक क्षमता निर्माण करण्यात किंवा संशोधनासाठी संसाधने वाटप करण्यात चीन, दक्षिण कोरिया किंवा इस्रायलसारख्या देशांपेक्षा मागे आहे. त्यामुळे भारताला विज्ञानातील नोबेल पारितोषिके मिळण्याची शक्यता शास्त्रज्ञांच्या वैयक्तिक प्रतिभेवर अवलंबून आहे.

भारताला नोबेल पारितोषिक मिळवून ९४ वर्षे झाली आहेत.

१९३० साली सी.व्ही. रामण यांना भौतिकशास्त्रातील त्यांच्या विशेष कार्याबद्दल नोबेल पारितोषिक मिळाले होते.

भारताला नामांकन, पण पदक नाही
भारतातून विज्ञान क्षेत्रातील अनेक शास्त्रज्ञांना नामांकन मिळाले आहे, तर काहींना विज्ञान क्षेत्रात अतुलनीय कामगिरी करूनही नामांकन मिळालेले नाही. दरवर्षी, निवड गटाद्वारे संभाव्य उमेदवारांना नामनिर्देशित करण्यासाठी आमंत्रित केले जाते. या निवड गटात विद्यापीठाचे प्राध्यापक, शास्त्रज्ञ, भूतकाळातील नोबेल पारितोषिक विजेते आणि इतरांचा समावेश असतो. निवड गटातील तज्ज्ञांच्या दृष्टीने नामांकित शास्त्रज्ञाने नोबेलपात्र कार्य केले असावे, असे अपेक्षित असते. नामनिर्देशित उमेदवारांची नावे किमान ५० वर्षे तरी जाहीर केली जात नाहीत आणि हा डेटादेखील वेळोवेळी अपडेट केला जातो. भौतिकशास्त्र आणि रसायनशास्त्राच्या पुरस्कारांसाठीची १९७० पर्यंतची नामांकने उपलब्ध आहेत, तर वैद्यकशास्त्रासाठीची १९५३ पर्यंतची नामांकने उघड झाली आहेत.
नामांकन यादी सार्वजनिक करण्यात आलेल्या ३५ भारतीयांमध्ये सहा वैज्ञानिकांचा समावेश आहे. मेघनाद साहा, होमी भाभा आणि सत्येंद्र नाथ बोस यांना भौतिकशास्त्रासाठी तर जी. एन. रामचंद्रन आणि टी. शेषाद्री यांना रसायनशास्त्रासाठी नामांकन मिळाले आहे. मेडिसिन किंवा फिजिओलॉजीसाठी एकमेव भारतीय नामांकनात उपेंद्रनाथ ब्रह्मचारी यांचे नाव आहे. सर्व सहा जणांना वेगवेगळ्या नामांकनकर्त्यांनी अनेक वेळा नामांकन दिले होते. त्या काळात भारतात राहणारे आणि काम करणारे काही ब्रिटीश शास्त्रज्ञही नामांकन यादीत आहेत.

नोबेल पदकाबाबत हाती निराशाच
१८९५ मध्ये वायरलेस कम्युनिकेशनचे प्रात्यक्षिक करणारे जगदीशचंद्र बोस हे पहिले व्यक्ती आहेत. मात्र, त्याच कार्यासाठी १९०९ चा भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक गुग्लिएल्मो मार्कोनी आणि फर्डिनांड ब्रॉन यांना देण्यात आले होते. बोस यांनी वनस्पती शरीरविज्ञानामध्येदेखील प्रचंड प्रभावशाली कार्य केले, मात्र त्यांना कधीही या पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले नव्हते.

के. एस. कृष्णनदेखील एक प्रतिभाशाली शास्त्रज्ञ होते; ज्यांना कधीही नामांकन मिळाले नाही. डॉ. सी. व्ही. रामण यांचे जवळचे सहकारी कृष्णन हे रामण स्कॅटरिंग इफेक्टचे सह-शोधक म्हणूनही ओळखले जातात, ज्यासाठी एकट्या सी. व्ही. रामण यांना १९३० मध्ये नोबेल पारितोषिक देण्यात आले होते. १९७० नंतरचे नामांकन अद्याप उघड झालेले नसले तरी या पुरस्कारासाठी किमान एका भारतीय शास्त्रज्ञाचा विचार केला जाण्याची शक्यता आहे. सॉलिड स्टेट केमिस्ट्रीमध्ये सीएनआर राव यांचे कार्य दीर्घकाळापासून नोबेलसाठी पात्र मानले जाते, परंतु आतापर्यंत त्यांना हा सन्मान मिळाला नाही.

एका भारतीय शास्त्रज्ञाला या पुरस्कारासाठी दोनदा वगळण्यात आले होते. ते होते एन्नाकल चांडी जॉर्ज सुदर्शन (ईसीजी सुदर्शन). १९७९ आणि २००५ मध्ये भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिके त्यांना जाहीर करण्यात आली होती, कारण भौतिकशास्त्रातील त्यांचे कार्य अतुलनीय होते. परंतु, १९६५ मध्ये ईसीजी सुदर्शन अमेरिकन नागरिक झाले होते आणि त्यांचे बहुतेक काम अमेरिकेत पूर्ण झाले होते. २०१८ साली त्यांचे निधन झाले.

विज्ञानाच्या नोबेलमधील पाश्चात्य वर्चस्व
चीन किंवा इस्रायलसारख्या वैज्ञानिक संशोधनासाठी संसाधनांचे जास्त वाटप होत असलेल्या देशांमध्ये विज्ञानातील नोबेल पारितोषिकांची संख्या आश्चर्यकारकपणे कमी आहे. भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र किंवा वैद्यकशास्त्रासाठी नोबेल पारितोषिक जिंकलेल्या ६५३ लोकांपैकी १५० हून लोक अधिक ज्यू समुदायाचे आहेत, हे प्रमाण आश्चर्यकारकपणे मोठे आहे. पण, ज्यूंची मातृभूमी मानल्या जाणाऱ्या इस्रायलला विज्ञानात केवळ चार नोबेल पारितोषिके मिळाली आहेत आणि ती सर्व रसायनशास्त्रासाठी मिळाली आहेत. त्याचप्रमाणे, चीनमध्ये भारताच्या तुलनेत प्रति दशलक्ष लोकसंख्येमागे चार पट जास्त संशोधक आहेत. त्यांचा जीडीपीचा वाटा म्हणून संशोधन आणि विकासावरील खर्च भारतापेक्षा किमान तीन पट जास्त आहे आणि त्यांची अनेक विद्यापीठे जागतिक टॉप ५० मध्ये आहेत. मात्र, त्यांना विज्ञानात आतापर्यंत फक्त तीन नोबेल पारितोषिके मिळाली आहेत.

भारताला ९४ वर्षांमध्ये विज्ञानाचं एकही नोबेल पदक का मिळू शकलं नाही?

Indian scientist who won nobel award भारताला नोबेल पारितोषिक मिळवून ९४ वर्षे झाली आहेत. १९३० साली डॉक्टर चंद्रशेखर व्यंकट रामण यांना भौतिकशास्त्रातील त्यांच्या विशेष कार्याबद्दल नोबेल पारितोषिक मिळाले होते.

दरवर्षी ऑक्टोबर महिन्यात नोबेल पारितोषिकांची घोषणा केली जाते. जगातील अत्यंत प्रतिष्ठेचा मानला जाणारा नोबेल पुरस्कार भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि वैद्यकशास्त्र या तीन विज्ञान शाखांमध्ये अतुलनीय कामगिरीसाठी दिला जातो. या विषयात भारताला नोबेल पारितोषिक मिळवून ९४ वर्षे झाली आहेत. १९३० साली डॉक्टर चंद्रशेखर व्यंकट रामण यांना भौतिकशास्त्रातील त्यांच्या विशेष कार्याबद्दल नोबेल पारितोषिक मिळाले होते. भारतीय वंशाच्या आणखी तीन शास्त्रज्ञांनी नोबेल पारितोषिक जिंकले आहेत. १९६८ साली हरगोविंद खोराना यांना वैद्यकशास्त्रात, १९८३ साली सुब्रह्मण्यन चंद्रशेखर यांना भौतिकशास्त्रात आणि २००९ साली वेंकटरामन रामकृष्णन यांना रसायनशास्त्रातील त्यांच्या कामगिरीसाठी नोबेल पारितोषिकाने सन्मानित करण्यात आले आहे. असे असले तरी तिघांनीही त्यांचे कार्य भारताबाहेर केले आणि त्यांना सन्मानित करण्यात आले, तेव्हा ते भारतीय नागरिक नव्हते. इतक्या वर्षांत भारताला एकही नोबेल पदक न मिळण्याचे कारण काय? त्यासाठी कोणते घटक कारणीभूत आहेत? त्याविषयी जाणून घेऊ.

नोबेल पारितोषिक न मिळण्यासाठी कारणीभूत घटक कोणते?
मूलभूत संशोधनावर अपुरे लक्ष, सार्वजनिक निधीची कमतरता, नोकरशाही, खाजगी संशोधनासाठी प्रोत्साहन न मिळणे, संधींचा अभाव आणि विद्यापीठांमधील संशोधन क्षमतांचा ऱ्हास, ही प्रमुख कारणे नमूद केली जातात. भारतातील काही संस्था अत्याधुनिक संशोधनात गुंतलेल्या आहेत आणि लोकसंख्येच्या तुलनेत विचार केल्यास संशोधकांची संख्या जागतिक सरासरीपेक्षा पाचपट कमी आहे.

भारताला ९४ वर्षांमध्ये विज्ञानाचं एकही नोबेल पदक का मिळू शकलं नाही?
Indian scientist who won nobel award भारताला नोबेल पारितोषिक मिळवून ९४ वर्षे झाली आहेत. १९३० साली डॉक्टर चंद्रशेखर व्यंकट रामण यांना भौतिकशास्त्रातील त्यांच्या विशेष कार्याबद्दल नोबेल पारितोषिक मिळाले होते.
1930 साली डॉक्टर चंद्रशेखर व्यंकट रामण यांना भौतिकशास्त्रातील त्यांच्या विशेष कार्याबद्दल नोबेल पारितोषिक मिळाले होते. (छायाचित्र-इंडियन एक्सप्रेस)
दरवर्षी ऑक्टोबर महिन्यात नोबेल पारितोषिकांची घोषणा केली जाते. जगातील अत्यंत प्रतिष्ठेचा मानला जाणारा नोबेल पुरस्कार भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि वैद्यकशास्त्र या तीन विज्ञान शाखांमध्ये अतुलनीय कामगिरीसाठी दिला जातो. या विषयात भारताला नोबेल पारितोषिक मिळवून ९४ वर्षे झाली आहेत. १९३० साली डॉक्टर चंद्रशेखर व्यंकट रामण यांना भौतिकशास्त्रातील त्यांच्या विशेष कार्याबद्दल नोबेल पारितोषिक मिळाले होते. भारतीय वंशाच्या आणखी तीन शास्त्रज्ञांनी नोबेल पारितोषिक जिंकले आहेत. १९६८ साली हरगोविंद खोराना यांना वैद्यकशास्त्रात, १९८३ साली सुब्रह्मण्यन चंद्रशेखर यांना भौतिकशास्त्रात आणि २००९ साली वेंकटरामन रामकृष्णन यांना रसायनशास्त्रातील त्यांच्या कामगिरीसाठी नोबेल पारितोषिकाने सन्मानित करण्यात आले आहे. असे असले तरी तिघांनीही त्यांचे कार्य भारताबाहेर केले आणि त्यांना सन्मानित करण्यात आले, तेव्हा ते भारतीय नागरिक नव्हते. इतक्या वर्षांत भारताला एकही नोबेल पदक न मिळण्याचे कारण काय? त्यासाठी कोणते घटक कारणीभूत आहेत? त्याविषयी जाणून घेऊ.
नोबेल पारितोषिक न मिळण्यासाठी कारणीभूत घटक कोणते?
मूलभूत संशोधनावर अपुरे लक्ष, सार्वजनिक निधीची कमतरता, नोकरशाही, खाजगी संशोधनासाठी प्रोत्साहन न मिळणे, संधींचा अभाव आणि विद्यापीठांमधील संशोधन क्षमतांचा ऱ्हास, ही प्रमुख कारणे नमूद केली जातात. भारतातील काही संस्था अत्याधुनिक संशोधनात गुंतलेल्या आहेत आणि लोकसंख्येच्या तुलनेत विचार केल्यास संशोधकांची संख्या जागतिक सरासरीपेक्षा पाचपट कमी आहे.

🔥🔥The Winner Study Center🔥🔥
💥💥 छत्रपती संभाजीनगर 💥💥
💥TRTI तसेच BARTI मध्ये निवड झालेल्या सर्व विद्यार्थ्यांचे मनःपूर्वक अभिनंदन...

🔥विद्यार्थी मित्रांनो, आपल्या The Winner Study Center या संस्थेची निवड TRTI तसेच BARTI या संस्थामार्फत खालील कोर्सेससाठी करण्यात आलेली आहे. त्यामुळे खालील कोर्ससाठी आपल्या संस्थेस 1 क्रमांकाची पसंती द्या .
1) MPSC Non Gazetted Combine Group B & Group C Exam
🔥 आमची वैशिष्ट्ये :
1.सर्वाधिक प्रामाणिक, वास्तविक आणि विश्वासपात्र क्लास
2.प्रदीर्घ अनुभवी आणि तज्ञ् मार्गदर्शक
3.पूर्व, मुख्य व मुलाखत मार्गदर्शन.
4.अभ्यासिका, पुस्तके व नोट्स मोफत
5. 2 वर्षासाठी online क्लास मोफत.
6. MPSC च्या धर्तीवर उत्कृष्ट Test Series
7. बॅग व टीशर्ट मोफत.
8.सेमिनार आणि वर्कशॉप्स.
9. टॅब्लेट मोफत

विद्यार्थी मित्रांना कोणतीही अडचण असल्यास आपल्या विनर स्टडी सेंटरच्या ऑफिस मध्ये संपर्क साधावा (9823752425/7620769758/9850656777)

🔥🔥The Winner Study Center🔥🔥
💥💥 छत्रपती संभाजीनगर 💥💥
💥TRTI तसेच BARTI मध्ये निवड झालेल्या सर्व विद्यार्थ्यांचे मनःपूर्वक अभिनंदन...

🔥विद्यार्थी मित्रांनो, आपल्या The Winner Study Center या संस्थेची निवड TRTI तसेच BARTI या संस्थामार्फत खालील कोर्सेससाठी करण्यात आलेली आहे. त्यामुळे खालील कोर्ससाठी आपल्या संस्थेस 1 क्रमांकाची पसंती द्या .
1 ) Police, Army & Paramilitary Exams
🔥 आमची वैशिष्ट्ये :
1.सर्वाधिक प्रामाणिक, वास्तविक आणि विश्वासपात्र क्लास
2. लेखी + मैदानी प्रशिक्षणाची संपूर्ण तयारी.
3.प्रदीर्घ अनुभवी आणि तज्ञ् मार्गदर्शक
4.अभ्यासिका, पुस्तके व नोट्स मोफत
5. 2 वर्षासाठी online क्लास मोफत.
6. स्कूल बॅग, सोर्ट्स किट (कपडे ) मोफत
7 .सेमिनार आणि वर्कशॉप्स.
8. मोफत टॅब्लेट
सर्व विद्यार्थी मित्रांना कोणतीही अडचण असल्यास आपल्या विनर स्टडी सेंटरच्या ऑफिस मध्ये संपर्क साधावा (9823752425/7620769758/9850656777)

▶️POLITY FASTRACK REVISION BATCH

🔴(Offline + online दोन्ही स्वरूपात )

🔔लेक्चर्स - दररोज 2 ते 6 ( 4 तास )
( मंगळवार ते रविवार )

💵Online जॉईन करण्यासाठी-

https://qtref.on-app.in/app/oc/582635/qtref?utm_source%3Dcopy-link%26utm_medium%3Dtutor-course-referral%

महाराष्ट्र स्पर्धा परीक्षा (अनुचित मार्गांस प्रतिबंध) अधिनियम, २०२४ व सदर अधिनियम अंमलात येण्याच्या दिनांकासंदर्भातील अधिसूचना आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आली आहे.

महाराष्ट्र स्पर्धा परीक्षा (अनुचित मार्गास प्रतिबंध) विधेयक, 2024.

BMC ACT 1888 मराठी