🔹برای پاسخ به این سوال باید نگاهی به شوروی دهه ۱۹۸۰ داشته باشیم. جامعه شوروی تحت تاثیر فرهنگ نسل پپسی به غرب گرایش شدیدی داشت. با وجود اینکه روسیه مبدا فاخرترین موسیقیهای جهان است ولی کنسرت خوانندگان پاپ و متال امریکایی در مسکو با استقبال عجیب روبرو میشد؛ صفهای طولانی خرید مکدونالد هم جای خود دارد... . ولی غرب در دهه ۱۹۹۰ با این جامعه بشدت غربی شده چگونه برخورد کرد؟ جامعه روسیه بر اثر اجرای سیاست نئولیبرالیسم دچار بحرانهای بزرگ شد تا جاییکه یک ابرقدرت پس از اجرای برنامه نئولیبرالی محتاج به واردات پودر رختشویی"برف" از ایران شد. روسیه به مرکز گروههای خلافکار از سرتاسر جهان تبدیل شد؛ زنان روسی بویژه در جمهوریهای تازهاستقلالیافته به باندهای فحشا راه یافتند و ... . غرب، با وجود غربی شدن فرهنگ روسیه، آن را با تجزیه سرزمینی و برنامههای نئولیبرال اقتصادی متلاشی کرد و در مرحله بعد اعضای پیشین پیمان ورشو و سپس جمهوریهای تازه استقلال یافته را وارد ناتو کرد تا حتی روسیه پوتین را مهار کند. امریکا در روز متلاشی کردن روسیه بعنوان یک کشور تاریخی توجهی به غربگرا شدن آن نکرد؛ در طول تمام این سالها طبقه الیگارشی نوین در جامعه روسیه که بیشباهت به الیگارشی نوظهور در تهران نیست در سنپطرزبورگ، شمال مسکو و نیز کالنینگراد نماد غربی شدن جامعه روسیه بودند. شراکت روسیه با غرب چنان بود که حتی تا سال ۲۰۰۸ روسیه خواستار عضویت در ناتو شد. کار بجایی رسید که الیگارشهای نزدیک به پوتین اقدام به خرید باشگاههای فوتبال در بریتانیا کردند ولی تمام این تلاشها بیثمر بود زیرا غرب، روسیه را یک جغرافیای خطرناک برای خود میدید.
🔸غرب دو بار بانی ایران یکپارچه شد. یکبار در زمان صفویه که عثمانی یک خطر بزرگ برای غرب بود و ایران با دریافت سلاحهای جدید قرار بود تا اهرم فشار علیه عثمانی باشد و دوم در زمان پهلوی که خطر گسترش بلشویسم پس از انقلاب شوروی وجود داشت. ولی پس از فروپاشی شوروی و سقوط صدام دیگر نیازی به ایران یکپارچه نیست؛ لذا از ابتدای دهه ۲۰۰۰ سیاست خاورمیانه جدید برای تجزبه ایران و سپس تجویز جدی برنامههای نئولیبرال مبنا قرار گرفت: در طول یک دهه گذشته خوزستان مسلح شدهاست؛ کردستان بزرگ بعنوان اهرم فشار بر روی اعراب، ترکها و ایرانیها مورد حمایت غرب و اسراییل است. بلوچستان در ایران و پاکستان بعنوان سد نفوذ در برابر طرح جاده ابریشم چین وضع فوقالعاده دارد؛ آذربایجان ایران هم در سالهای اخیر تمایلاتی به ماورای مرز پیدا کردهاست. درگذر از این گروههای هویتخواه لر، قشقایی، کاسپین و ... هم چندسالی است که در فضای مجازی مشغول بکارند. از اینرو حتی ایران یکپارچه غربیشده و سکولار هم همانند شوروی دهه ۱۹۸۰ بکار غرب نمیآید. آنچه پیداست ترکیب سیاست نئولیبرال و تحریک همزمان قومیتها به همراه تداوم مذاکرات جهت مقابله با دستیابی ایران به سلاحهستهای برنامه مشخص غرب در برابر ایران است. میز مذاکره بعنوان تلهای برای هستهای نشدن و در قدرت ماندن نیروهای حامی غرب تداوم خواهد داشت. در عین حال برنامه نئولیبرال هم در جهت ایجاد شوک اجتماعی و نیز تحریک قومیتها برای تجزیه سرزمینی ایران بصورت مکمل در دستور کار قرار خواهد گرفت.
✍ سید نیما موسوی
@makshufat