FARZAND TARBIYASI

Bolalar timusi(ayrisimon bez)

Suyak ko’migidan bezga o’tgan T-limfotsitlarning o’tmishdoshidan hujayra immunitetini ta’minlaydigan va gumoral immunitetni boshqarishda ishtirok etadigan T-limfotsitlar yetishadi.

Yangi tug’ilgan chaqaloqning timusi 7,7-34,0 g bo’ladi. Bola 3 yoshga
yetguncha u kattalashadi. 3-20 yosh orasida bezning o’lchami bir me’yorda bo’lib, keyin kichiklashadi.

Bolaning o’sishi jarayonida timusning po’stloq va mag’iz qismlarining nisbati o’zgaradi: chaqaloqda po’stloq qismi mag’iz qismidan kattaroq bo’ladi. 1-3 yashar bolalarda bu qismlar tenglashadi, 4-9 yashar bolalarda po’sloq qismi sezilarli darajada kamayadi va bu jarayon keyin ham davom etadi. Timus po’stloq qismining kamayishi limfotsitlar yetilishini sekinlashtiradi. Timusning mag’iz qismidagi hujayralar yoshga bog’liq holda o’z faoliyatini sustlashtirmaydi. Bu qavatda uchraydigan Gassal tanachalari fiziologik faol peptidlar ajralishida ishtirok etadi. Timus – “immunologik xotira” a’zosi. Boshqa a’zolarda yetilgan limfotsitlar undan o’tish jarayonida ma’lum axborotga ega bo’ladi va immunokompetent (immunitetni ta’minlaydigan) holatga o’tadi. Undan tashqari, timotsitlar yemirilganida erkinlashadigan gumoral omillar limfatik tugunlardagi limfotsitlarga immunokompetenntlik baxsh etadi. Timusda sintezlanadigan gumoral omillar limfoid tizim rivojlanishini rag’batlantiradi va limfotsitlar immun faolligini oshiradi.

Kanalga ulanish👉@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Bolalarda nutqning rivojlanishi

Bolaning nutqi rivojlanishi juda katta
ahamiyatga ega bo‘lgan ko‘rsatkich, chunki bu jarayon bolaning es-hushini shakllanishi va bolaga bo‘lgan ijtimoiy munosabat bilan bog‘liqdir.

Nutq rivojlanishi 3 ta bosqichga bo'linadi:
1⃣Tayyorgarlik bosqichi. 1-4 oyliklarda gu-gulash bilan boshlanadi, 4 oylikdan tovush chiqarib, kuladi. Gʻurillash 3-5 oylikdan kuzatiladi, bola unli va undosh tovushlarni har xil tonda aytadi.
2⃣Sensor nutq bosqichi. 6-7 oylikda boshlanadi. Bola so‘zlarning ma’nosini tushunib, ma’lum buyum bilan bog‘laydi, biron o‘yinchoqning nomini aytilsa, xuddi shu o‘yinchoqni topadi, mumkin emas, tegma so‘zlarni tushunadi.
3⃣Motor nutq bosqichi. 8-9 oylikdan yuzaga kelib, bola ayrim bo‘g‘inlarni ayta boshlaydi, keyinroq qisqa so‘zlarni aytadi, ma’nosiga tushunib so‘zlarni gapirish 11-12 oyligiga to‘g‘ri keladi.



Kanalga ulanish👉@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Bolalarda ko'z xotirasini rivojlantirish uchun ajoyib o'yin!
@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

💊BIFOLAK-NEO haqida nimalarni bilasiz?

❓U qachon qo‘llaniladi?

✅Bolalarda ichak disbakteriozida ichak mikroflorasini tiklash, ich ketganda va qabziyatda ich kelishini normallashtirish uchun qo‘llaniladi.

❓Qo‘llash usuli qanaqa?

✅Chaqaloqlarga ovqatlanish vaqtida ona sutiga yoki sun’iy aralashmalarga qo‘shib beriladi. 2 yoshdan katta bolalarga qaynatib sovutilgan(40 °C dan yuqori bo‘lmagan) 40-50 ml suvga 1 paketcha eritib beriladi.

❓Qo‘llash dozalari qanaqa?

✅ 6 oygacha bo‘lgan bolalarga 1pak.dan 1 mahal
✅ 6 oydan 3 yoshgacha 1pak.dan 2 mahal
✅3 yoshdan 7 yoshgacha 1 pak.dan 3 mahal

Qabul qilish muddati 1-3 hafta.

❗️Preparatni Pediatr tavsiyasiga ko‘ra qo‘llang!



Kanalga ulanish👉@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

📌 Bir koʻkrakka sut kelib, ikkinchi koʻkrakka kelmasligining sababi nima?

✅ Ona suti - bu bola uchun eng maqbul ozuqa hisoblanadi. Ona sutida boshqa hech qanday mahsulotda boʻlmagan vitamin, immunoglobulin va mikroelementlar mavjud.

✅ Sut kelishi uchun bola ona koʻkragini emishi lozim, chunki sut kelishiga masʼul gormon - prolaktin gormoni bola koʻkrakni emganida koʻproq hosil boʻladi. Ona suti qaytib ketishi bola koʻkrakni emmay qoʻysa, sodir boʻladi.

✅ Bola koʻkrakni toʻliq, uzoq vaqt davomida emishi lozim. Ikkala koʻkrak ham bir xil berilishi kerak. Sut yaxshi kelishi uchun onaning yaxshi dam olishi, yaxshi ovqatlanishi, asabiylashmasligi muhim oʻrin tutadi.

✅ Emizish vaqtga qarab belgilanmaydi, bola qachon xohlasa, shu vaqtda emiziladi.

✉️ Bola tarbiya qilayotgan yaqiningizga yuboring.

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi - Obuna bo'lishni unutmang!

✅ Farzand tarbiyasida OTANING O‘RNI

🚀 Otalarga yuborib qo‘ying!

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi - Obuna bo'lishni unutmang!

🩸Bolalarda burun qonashining sabablari

✅ Tashqi omillar:

🔹Havo namligining juda pastligi
🔹Issiq urishi
🔹Mexanik jarohat
🔹Dorilarning ta’siri hisobiga
🔹Avval olingan jarohatlar

✅ Ichki omillar:

🔹Shilliq qavatlarning shishiga sabab bo‘luvchi kasalliklar
🔹Qon ivish mexanizmidagi buzilishlar
🔹Surunkali kasalliklar
🔹Burunning o‘sma kasalliklari
🔹Burun qon tomirlaridagi tug‘ma buzilishlar
🔹Gipertoniya kasalligi

✉️ Bola tarbiya qilayotgan yaqiningizga yuboring.

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi - Obuna bo'lishni unutmang!

❗️Bolangiz isterikachimi?
✅ Videoni albatta ko'ring!

❌ Bolalarni 4 yoshgacha isterika qilish, aytganini qildirishga, aytganini oldirishga, bolalarni urishish yoki qo‘rqitish kerak emas

✉️ Bola tarbiya qilayotgan yaqiningizga yuboring.

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi - Obuna bo'lishni unutmang!

Hayit ayyomingiz muborak bo’lsin

Alloh siz-u bizdan solih amallarimizni qabul etsin 🕊️

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

🎊💐🌙РАМАЗОН ҲАЙИТИ МУБОРАК БЎЛСИН!!!✨💐🌙

💐🤲 Сизни ва барча оила аъзоларингизни бугунги “РАМАЗОН ҲАЙИТИ”байрами билан муборакбод этаман.

💐🤲 Сизга ва оилангизга соғлик-омонлик, икки дунёни саодатидан насиб этишини сўрайман.

💐🤲 Аввало она Юртимиз тинч, осмонимиз доимо шундай мусаффо бўлсин!

💐🤲 Байрамни оила аъзоларингиз билан шодлик, хурсандликда хайрли ўтказишингизни тилаб қоламан!

💐🤲 АЛЛОҲИМ!
Келаси йил шу кунларга Бизларни,Ота‑Оналаримизни,Фарзандларимизни,Аёлларимизни, Дўстларимизни ва барча яқинларимиз билан соғ-омон етказсин! АМИЙН! 🤲

📲 АЛБАТТА ЯҚИНЛАРИНГИЗГА ЮБОРИНГ!! 🌹
@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

🙇🏻‍♂️Bolaning ichi suyuq kelishi ba'zi hollarda juda xavfli hisoblanadi. Yoz kunlarida, ayniqsa bolalarda ich ketish ko'p kuzatiladi. Bolaning ichi suyuq ketayoganda ota-onalar nimaga ahamiyat berishlari lozim?

☝️Aslida ich ketish - dizentiriya alohida kasallik bo'lmay, u odatda organizmda, ko'proq hazm qilish tizimida nosozliklar mavjudligidan dalolat beruvchi alomatdir.

❗️Bolaning ichi buzilishiga nima sabab bo'ladi:

👉Noto'g'ri ovqatlanish
Bir yoshgacha bo'lgan bolalarda ichi suyuq ketishi ko'pincha noto'g'ri ovqat yeb qo'yganidan yuzaga keladi. Ya'ni chaqaloqqa barvaqt berilgan qo'shimcha ovqat, ichni suyultiradigan mahsulotlar yoki yo'gliq ovqat bola organizmida yaxshi hazm qilinmay ich ketishni qo'zg'atib yuboradi.

👉Bola organizmida hazm qilish fermentlarining yetishmasligi
Bolaga muddatidan oldin qo'shimcha ovqat berish, yoshiga nisbatan kattalarning ovqatini yedirish ham ich ketishni keltirishi mumkin. Chunki yangi og'ir ovqatni xazm qilish uchun bola organizmi yetarlicha ferment ishlab chiqara olmaydi.

👉Buzilgan mahsulotlar yeb qo'yish
Eskirgan, achib qolgan yoki kimyoviy dorilangan mahsulotlar bolani ichini suyultirib yuboradi.

👉Disbakterioz vujudga kelishi
Ichak mikroflorasini buzilishi. Bunda ichakdagi "yaxshi" bakteriyalar miqdori kamayib ketib, najasni suyultirib yuboradigan mikroblar soni ko'payib ketadi. Bu holat odatda bola uzoq vaqt davomida antibiotik qabul qilganidan so'ng kuzatiladi.

👉Ichak infeksiyalari mavjudligi
Bolalarda ich ketishini qo'zg'atuvchi mikroblardan eng tarqalgani - bu ichak va dizenteriya tayoqchalaridir.

👉Boshqa kasalliklar bo'lishi
Oshqozon - ichak tizimining boshqa kasalliklari ham bolani ichi suyuq ketishida namoyon bo'lishi mumkin.


@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Ertalabdan farzandingiz uchun mazzali kartoshkali pyure.

Sizga va bolajoningizga albatta yoqadi.


@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

🍏Birinchi marta qo‘shimcha ovqat berishni nimadan boshlash kerak:

Qo‘shimcha ovqat berishni bir tarkibli pyurelardan, bolalar uchun sabzavot pyurelaridan, bitta komponent, ya’ni sabzavot yoki mevadan iborat pyuredan, shunindek bir xildagi boshoqli dondan iborat shakarsiz sutsiz bo‘tqadan boshlagan ma’qul.

🍽Qo‘shimcha ovqat mahsulotlari:
1 Sabzavot pyuresi — 6 oylikdan;
2 Meva pyuresi — 6 oylikdan;
3 Bo‘tqalar — 7 oylikdan;
4 Achitqili sut mahsulotlari — 7—8 oylikdan;
5 Go‘sht pyuresi — 7—8 oylikdan;
6 Baliq pyuresi — 9 oylikDAN


@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

🤱🏻Emizish uchun tayyorgarlik ko'rish
Emizishga siz jismonan, psixologik qanchalik tayyor bo'lsangiz, emizish jarayoni ham shunchalik oson kechadi.
☝️Demak:
✅1. Ko'kragingizni tayorlang- Ko'kragingizni massaj qiling (homiladorlik davrida bu hammaga ham mumkin bo'lavermaydi, shuning uchun tug'ib bo'lgach maxsus yog' bilan massaj qilish foydali bo'ladi);
✅2. Ko'kragingizda hech qanday kasallik yo'q ekanligiga amin bo'ling;
✅3. Jismonan tayyor bo'lishdan tashqari, psixologik tayyorgarlik katta ahamiyatga ega. Bolalarini emizgan onalar bilan ko'proq muloqotda bo'ling, "emizish shart emas", "men bolamni emizmasdan juda yaxshi katta qildim", degan onalardan o'zingizni olib qoching;
✅4. Emizish pozitsiyalarini o'rganib chiqing.
Agar emizishga boshidan ma'suliyat bilan yondashib, unga jismonan va ruhan tayyorgarlik ko'rsangiz,emizish davomida sut yetishmasligi, bola ko'krakni to'g'ri tuta olmasligi kabi muammolarga duch kelmaysiz


@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Farzandingizga ko‘proq suv ichiring

Yuqori haroratda suv organizmni nafaqat ter va peshob, balki nafas bilan ham tark etadi. Agar bolaning ishtahasi bo‘lmasa, undan ovqatlanishni talab qilmaslik kerak, ammo peshob chiqishi uchun yetarli miqdorda suyuqlik ichishi kerak.

Farzandingizga isitma tushiruvchi dori bering

Yuqumli kasalliklarda tana harorati ko‘pincha himoya reaksiyasi hisoblanadi: u organizmdagi viruslar va bakteriyalarning ko‘payishini sekinlashtiradi. Shuning uchun haroratni, qoida tariqasida, agar bolaga chidash qiyin bo‘lsa, tushirish tavsiya etiladi. Termometrdagi raqamlarga e’tibor qaratish shart emas. Harorat 39,5 va hatto 40,1 bo‘lishi mumkin. Asosan bolaning xatti-harakati vaholatini o‘rganish kerak.

Agar chaqaloq faol bo‘lsa, o‘yinchoqlar bilan o‘ynashda davom etsa, multfilmlarni qiziqish bilan tomosha qilsa, haroratni pasaytirishning keragi yo‘q. Ammo faqat yotsa, ovqat iste’mol qila olmasa yoki uxlashga qiynalsa, isitma tushiruvchi dori berish kerak.

Bolalarda issiq tushiruvchi sifatida faqat paratsetamol yoki ibuprofendan foydalanish mumkin (3 oydan boshlab). Chaqaloqlar uchun (20 kilogacha) preparatning dozasi bolaning vazniga qarab hisoblanadi: paratsetamol uchun 15 mg/kg va ibuprofen uchun 10 mg/kg. Kattaroq bolalarga 250-300 mg paratsetamol yoki 200 mg ibuprofen tavsiya etiladi. 6-8 soat ichida 1 martadan ko‘p bo‘lmagan isitma tushiruvchi dorilarni berish mumkin.
Haroratni pasaytirish uchun boshqa usullardan foydalaning

Bolaning tana harorati ko‘tarilganda, dori vositalarisiz ham uni tushirish usullari mavjud:

bolani yechintirish, ventilyatorni yoqish yoki konditsionerni salqin haroratga qo‘yish lozim;
bolaning qo‘llari va oyoqlarini sovuq suv bilan artib olish. Issiq teridan suv bug‘lanadi va bolaning harorati pasayadi;
bolani hammom yoki iliq dushda yuvintirish mumkin. Agar chaqaloqning tana harorati 37,5 dan yuqori bo‘lsa, u holda iliq suvda tezda deyarli normal holatga tushadi.

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Болалар учун асосий хавфсизлик қоидалари

Фарзандларингиз сўзларини бир-бирига улаб, гапиришни ўрганганларидан сўнг ўзларини зўрлаш ва эксплуатация қилишдан қандай ҳимоя қилиш йўлларини ўрганиш жараёнини бошлашлари мумкин.

Болаларга қуйидаги қоидаларни ўргатиш керак:

1. Агар сен жамоат жойида ота-отангни йўқотиб қўйсанг, уларни излаб, сандироқлаб юрма. Тўппа-тўғри касса ходими, қоровул, хавфсизлик идорасига ёки йўқолган одам ва буюмларни қидириш хизматига бор ҳамда тезда масъул ходимга ота-онангни йўқотиб қўйганингни, уларни топишда ёрдамлари кераклигини билдир;

2. Ота-онангнинг рухсатисиз ҳеч қачон бировнинг машинасига ўтирма ёки ҳеч ким билан бирор жойга борма;

3. Агар кимдир сени пиёда ёки машинада кузатаётган бўлса, у кишидан узоқроқ тур. Машинага яқин борма, ичида ўтирганлар билан гаплашма;

4. Ёрдамга муҳтож бўлган кексалар ёки ногиронлар, ёш болалардан эмас, балки бошқа бир катта одамлардан ёрдам сўрашлари керак. Сендан қандай қилиб бирор манзилга боришни, йўқолган кучукчани топишда ёрдам беришингни сўраган ёки ота-онангга бир нима бўлганини айтиб, сени уларнинг олдига олиб боришга ваъда берган одамга зинҳор ишонма;

5. Агар кимдир сени бирор жойга олиб кетмоқчи бўлса, тез-тез қадам ташлаб, ундан узоқлаш ва баланд овоз билан “Бу одам мени олиб кетмоқчи!” ёки “Бу менинг отам (ёки онам) эмас!” деб қичқир!

6. Ҳеч қачон у ёки бу жойга ёлғиз борма.

©️Жон Дуглас, Марк Олшейкер, "Қотилнинг психологик портрети"
©️Таржимон С.Самандарова
©️"Янги аср авлоди", 2022 йил

👉 @yosh_onalar_bola_tarbiyasi

⁉️ Jigarlar  bir birlariga adovatli bo’lishiga nima sabab?

❗️Eng asosiy sabab ota-ona, ha, afsuski shunday.

Ota-ona sifatida eng asosiy  qoidalarga e’tibor bering:

1. Bolalarni bir birlariga qiyoslamang. Ha ular har xil, kimdir chaqqon, kimdir aqlli, yana biri juda ko’ngilchang. Siz farzandlaringizdan birini na’muna qilayotganingizda aslida qiyoslayotgan bo’lasiz va bolalar o’rtasida nafrat urug’ini sochasiz.

2. Kichkina yoki yuvosh farzandingizga rahmingiz keladi, ojiz deb o’ylaysiz, lekin shunda ham Katta va kuchli farzandingzi haqqini unga olib bermang.

3. Bolalar janjallashib talashgan narsani olib qo’ymang. Ko’p onalar ana shunday tinchlik bo’lishiga erishadi, lekin siz bolalarga kelishishni o’rgatmadingiz, nohaqlikni ichga yutishni  o’rgatdingiz. Siz yo’qligingizda bu janjal hali davom etadi.

Ko’p farzandli onalarga yuboring, bu ma’lumot ularga aniq kerak. 😊

Psixolog Rozaliya Gabdulhakova
@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Chaqaloqlar uchun Ukrop SUVI foydalari

Ukrop suvi bu tabiiy xamda samarali vosita bo‘lib 4 xil ta’sir ko‘rsatadi:

🔹 Qabziyatni bartaraf etib axlatni ravon qiladi
🔹 Qorindagi ortiqcha gazlarni o‘ziga tortib olib qorin dam bo‘lishidan saqlaydi
🔹 Tinchlantiruvchi ta’siri mo‘tadil ta’sir qilib, chaqoloq uyqusini yaxshilaydi.
🔹 Siydik xaydovchi xususiyati bolajonlar siydik tuzlari yig‘ilib qolishidan saqlaydi.

✔Chaqaloq tug‘ilgandan boshlab bemalol qo‘llash mumkin.


@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

❓Homilador ayol emizishi mumkinmi?

✍ Shifokor Nozima O‘rinova:

🟢 Agar qo‘lingizdagi farzandingiz bir yoshga to‘lmagan bo‘lsa va siz homilador bo‘lib qolgan bo‘lsangiz, faqatgina bir nechta  shart bilan emizishni davom ettirishingiz mumkin!

1️⃣ Sizning sutingiz bolaga nojo‘ya ta’sir qilmasligi lozim.
2️⃣ Emizayotgan farzandingizda ko‘ngil aynish, qayd qilish, qorin og‘rishi, vazn kamayishi holatlari kuzatilmaganda emizishni davom ettirish mumkin!

🟢 Homila va chaqaloqning jinsi bir xil bo‘lsa, ko‘p holatlarda, homilador ayol suti bolaga nojo‘ya ta’sir ko‘rsatishi kuzatilgan.
🟢 Yuqoridagi holatlar kuzatilmasligi uchun onalarga qo‘lidagi chaqaloqni qo‘shimcha ovqatga o‘rgatib, emizishni to‘xtatish mumkin!


@yosh_onalar_bola_tarbiyasi

Xulosa õzingizdan...

@yosh_onalar_bola_tarbiyasi