Dua edərkən ümidli ol.
#yaşarqurbanov #dua
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
@yasharqurbanov
İslam Evi - Bizi Birləşdirən Ev
İslam Evi - Bizi Birləşdirən Ev (Azerbaijani)
İslam Evi Telegram kanalına xoş gəlmisiniz! Bu kanal, müsəlmanlar üçün bir birləşmə məkanıdır və bizi İslam dini ilə birgə birləşdirir. Kanalda fərdi inkişaf, mədəni dəyərlər və İslami məzmunlar haqqında məlumatlar paylaşılır. Yaşar Qurbanov tərəfindən idarə olunur və günlük təlimlər, məqalələr, və ideyalar vasitəsilə müsəlman cəmiyyətinin bir hissəsi olmağa kömək edir. İslam Evi, bütün müsəlmanlar üçün açıq və məzmun dolu bir platformdur. Əgər siz də İslam mədəniyyətini öyrənməyə, fikirlərini paylaşmağa və müsəlman birliyinə daxil olmağa maraq edirsinizsə, İslam Evi kanalına abunə olun və bizi birləşdirən evdə birlikdə olmaqdan zövq alın!
Yaşar Qurbanov
26 Jan, 10:09
6. Dua və zikrlərin fiqhi
Allahın adları və sifətlərində qaydalar
🎙Yaşar Qurbanov
Allahın adları və sifətlərində qaydalar
🎙Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
18 Jan, 17:54
Allahın əzəmətli Qadiir, Qadir (Qaadir), Muqtədir adları ilə dua 2 - ci hissə
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
18 Jan, 15:02
Allahın əzəmətli Qadiir, Qadir (Qaadir), Muqtədir adları ilə dua 1- ci hissə
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
18 Jan, 06:26
🎙️ *Yaşar Qurbanovun bütün dərslərini aşağıdakı linkə daxil olaraq mp3 formatında dinləyə bilərsiniz.* ⬇️
https://1drv.ms/f/c/89b37fda1bcb4c79/El3FB3apqyBCkfQNYuwaAfoBl_avBIB_5AwBBg_RK-II7g?e=OgsYiL
https://1drv.ms/f/c/89b37fda1bcb4c79/El3FB3apqyBCkfQNYuwaAfoBl_avBIB_5AwBBg_RK-II7g?e=OgsYiL
Yaşar Qurbanov
18 Jan, 06:20
Bir gənc hekayəsini danışır ki, Allaha and olsun ki, bu möhtəşəm duadır.
Dəfələrlə bu duanı etdim və Allah dualarımı qəbul etdi:
“Ey Allahım, ey Əbədi Yaşayan və Aləmlərin Qəyyumu! Üzümə bütün qapılar bağlandı, yalnız Sənin qapın açıq qaldı. İnanıram ki, Sənin qapın heç vaxt bağlanmayacaq.”
Sonra gecənin üçdə birində bu duanı göz yaşı və yalvarışla etməyə davam edirdim.
——————————
Bizim buyurduğumuz bir göz qırpımında yerinə yetər! ( Qəmər surəsi, ayə 50)
• Gözlərini bağla və düşün ki, Allah dünyanı bir haldan başqa bir hala çevirə bilər. Ümidsizliyə düşmə, sevinc uzaq deyil və heç bir yaxşılıq Allahın hökmü olmadan baş verə bilməz. Allahın işinə heç kəs mane ola bilməz və Onun verdiyini heç kəs geri ala bilməz, Onun vermədiyini isə heç kəs verə bilməz.
—————————
“Əgər o (Yunus) zikr edənlərdən olmasaydı, qiyamət gününə qədər balığın qarnında qalardı.”
(Əs-Saffat, 143-144)
Allahı bolluq vaxtında zikr et ki, çətinlik zamanı səni xatırlasın.
Heç kim Allahdan daha qüdrətli deyil!
Allah yanında gizli salih əməllər saxla ki, çətinlik vaxtı sənə kömək olsun.
Unutma, Allahı rahatlıq dövründə zikr edənləri çətinlik dövründə Allah qoruyur və xilas edir.
—————————-
Allahın ən böyük əmri tövhiddir, yəni yalnız Allaha ibadət etmək və Onu tək ibadətə layiq olan haq məbud olaraq qəbul etmək.
Bu, qəlbin islah olunmasını, paklanmasını, genişlənməsini, nurla dolmasını və çirkinliklərdən təmizlənməsini təmin edir. Həmçinin bədən, dünya və axirət üçün xeyir və faydalar gətirir.
Allahın ən böyük qadağası isə şirkdir, yəni Allaha ibadətdə şərik qoşmaqdır. Şirk qəlblərin, bədənlərin, dünyanın və axirətin pozulmasına və ziyan görməsinə səbəb olur. Dünyada və axirətdə olan hər bir xeyir tövhidin bəhrəsidir, hər bir şər isə şirkin nəticəsidir.
Şirk, öz adı ilə uyğun olaraq, Allahla yanaşı başqasını da ibadətə daxil etməkdir. Məsələn, bütlərə və ya başqa şeylərə dua etmək, onlardan yardım istəmək, onlara nəzir demək, namaz qılmaq, oruc tutmaq və ya onlar üçün qurban kəsmək. Bunun kimi, Əbdülqadir, Əl-Bədəvi,və ya vəfat edən digər saleh şəxslərə ibadət etmək və ya Peyğəmbərimizdən və ya başqa ölülərdən kömək istəmək şirk sayılır. Eləcə də ulduzlara, cinlərə dua etmək, onlardan yardım və ya kömək istəmək, bu kimi davranışlar şirk hesab olunur. Əgər insan bu ibadətlərdən birini cansız əşyalara, ölülərə edərsə, bu, Allah-Təala ilə şirk qoşmaq sayılır.
Allah Təala buyurur:
“Əgər onlar şərik qoşsaydılar, etdikləri əməllər batil olardı” (Ənam, 88).
Həmçinin, Uca Allah belə buyurmuşdur: “Sənə və səndən əvvəlkilərə vəhy olunmuşdur ki, əgər şərik qoşsan, mütləq əməlin batil olar və sən ziyana uğrayanlardan olarsan” (Zumər, 65).
Aılahdan başqasına ibadət etmək, yəni ibadəti Allahdan qeyrisinə, məsələn, ağaclara, daşlara, bütlərə, cinlərə və ya “övliyalar” adlandırılan ölülərə həsr etmək, şirk sayılır.
Bu insan, namazını, orucunu və digər ibadətlərini həmin varlıqlara yönəldir və Allahı tamamilə unudur. Bu, ən böyük və ən şiddətli şirkdir.
Allah bizi qorusun!
Həmçinin, Allahın varlığını inkar edib, “heç bir ilah yoxdur, həyat sadəcə maddədir” deyənlər, məsələn, kommunistlər və ateistlər, insanlar arasında ən kafir, ən azğın və ən şiddətli şirk edənlərdir. Allah bizə onlardan uzaq olmağı nəsib etsin!
Lakin bəzi insanlar ölüləri çağırmağı və onlardan kömək istəməyi “vasitə” adlandırıb bunun icazəli olduğunu düşünə bilərlər. Bu, çox böyük bir səhvdir, çünki bu əməl, Allaha edilən ən böyük şirkdir. Bəziləri bunu “vasitə” adlandırsalar da, bu, Allaha şərik qoşanların əməli olub, Allah onları buna görə məzəmmət etmişdir. Allah, peyğəmbərlər göndərərək və kitablar nazil edərək bu inancın batil olduğunu bildirmiş və ondan çəkindirmişdir.
Allah-Təalanın “Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun və Ona yaxınlaşmaq üçün vasitə axtarın” (Maidə, 35) ayəsindəki “vasitə” isə, Allahın itaətinə yaxınlaşdıran əməlləri ifadə edir. Namaz, qurban (Allah üçün edilən qurbanlar), oruc, sədəqələr, Allahı zikr etmək və Quran oxumaq bu vasitələrə aiddir.
Dəfələrlə bu duanı etdim və Allah dualarımı qəbul etdi:
“Ey Allahım, ey Əbədi Yaşayan və Aləmlərin Qəyyumu! Üzümə bütün qapılar bağlandı, yalnız Sənin qapın açıq qaldı. İnanıram ki, Sənin qapın heç vaxt bağlanmayacaq.”
Sonra gecənin üçdə birində bu duanı göz yaşı və yalvarışla etməyə davam edirdim.
——————————
Bizim buyurduğumuz bir göz qırpımında yerinə yetər! ( Qəmər surəsi, ayə 50)
• Gözlərini bağla və düşün ki, Allah dünyanı bir haldan başqa bir hala çevirə bilər. Ümidsizliyə düşmə, sevinc uzaq deyil və heç bir yaxşılıq Allahın hökmü olmadan baş verə bilməz. Allahın işinə heç kəs mane ola bilməz və Onun verdiyini heç kəs geri ala bilməz, Onun vermədiyini isə heç kəs verə bilməz.
—————————
“Əgər o (Yunus) zikr edənlərdən olmasaydı, qiyamət gününə qədər balığın qarnında qalardı.”
(Əs-Saffat, 143-144)
Allahı bolluq vaxtında zikr et ki, çətinlik zamanı səni xatırlasın.
Heç kim Allahdan daha qüdrətli deyil!
Allah yanında gizli salih əməllər saxla ki, çətinlik vaxtı sənə kömək olsun.
Unutma, Allahı rahatlıq dövründə zikr edənləri çətinlik dövründə Allah qoruyur və xilas edir.
—————————-
Allahın ən böyük əmri tövhiddir, yəni yalnız Allaha ibadət etmək və Onu tək ibadətə layiq olan haq məbud olaraq qəbul etmək.
Bu, qəlbin islah olunmasını, paklanmasını, genişlənməsini, nurla dolmasını və çirkinliklərdən təmizlənməsini təmin edir. Həmçinin bədən, dünya və axirət üçün xeyir və faydalar gətirir.
Allahın ən böyük qadağası isə şirkdir, yəni Allaha ibadətdə şərik qoşmaqdır. Şirk qəlblərin, bədənlərin, dünyanın və axirətin pozulmasına və ziyan görməsinə səbəb olur. Dünyada və axirətdə olan hər bir xeyir tövhidin bəhrəsidir, hər bir şər isə şirkin nəticəsidir.
Şirk, öz adı ilə uyğun olaraq, Allahla yanaşı başqasını da ibadətə daxil etməkdir. Məsələn, bütlərə və ya başqa şeylərə dua etmək, onlardan yardım istəmək, onlara nəzir demək, namaz qılmaq, oruc tutmaq və ya onlar üçün qurban kəsmək. Bunun kimi, Əbdülqadir, Əl-Bədəvi,və ya vəfat edən digər saleh şəxslərə ibadət etmək və ya Peyğəmbərimizdən və ya başqa ölülərdən kömək istəmək şirk sayılır. Eləcə də ulduzlara, cinlərə dua etmək, onlardan yardım və ya kömək istəmək, bu kimi davranışlar şirk hesab olunur. Əgər insan bu ibadətlərdən birini cansız əşyalara, ölülərə edərsə, bu, Allah-Təala ilə şirk qoşmaq sayılır.
Allah Təala buyurur:
“Əgər onlar şərik qoşsaydılar, etdikləri əməllər batil olardı” (Ənam, 88).
Həmçinin, Uca Allah belə buyurmuşdur: “Sənə və səndən əvvəlkilərə vəhy olunmuşdur ki, əgər şərik qoşsan, mütləq əməlin batil olar və sən ziyana uğrayanlardan olarsan” (Zumər, 65).
Aılahdan başqasına ibadət etmək, yəni ibadəti Allahdan qeyrisinə, məsələn, ağaclara, daşlara, bütlərə, cinlərə və ya “övliyalar” adlandırılan ölülərə həsr etmək, şirk sayılır.
Bu insan, namazını, orucunu və digər ibadətlərini həmin varlıqlara yönəldir və Allahı tamamilə unudur. Bu, ən böyük və ən şiddətli şirkdir.
Allah bizi qorusun!
Həmçinin, Allahın varlığını inkar edib, “heç bir ilah yoxdur, həyat sadəcə maddədir” deyənlər, məsələn, kommunistlər və ateistlər, insanlar arasında ən kafir, ən azğın və ən şiddətli şirk edənlərdir. Allah bizə onlardan uzaq olmağı nəsib etsin!
Lakin bəzi insanlar ölüləri çağırmağı və onlardan kömək istəməyi “vasitə” adlandırıb bunun icazəli olduğunu düşünə bilərlər. Bu, çox böyük bir səhvdir, çünki bu əməl, Allaha edilən ən böyük şirkdir. Bəziləri bunu “vasitə” adlandırsalar da, bu, Allaha şərik qoşanların əməli olub, Allah onları buna görə məzəmmət etmişdir. Allah, peyğəmbərlər göndərərək və kitablar nazil edərək bu inancın batil olduğunu bildirmiş və ondan çəkindirmişdir.
Allah-Təalanın “Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun və Ona yaxınlaşmaq üçün vasitə axtarın” (Maidə, 35) ayəsindəki “vasitə” isə, Allahın itaətinə yaxınlaşdıran əməlləri ifadə edir. Namaz, qurban (Allah üçün edilən qurbanlar), oruc, sədəqələr, Allahı zikr etmək və Quran oxumaq bu vasitələrə aiddir.
Yaşar Qurbanov
18 Jan, 06:20
Ayədə “Allahdan qorxun və Ona yaxınlaşmaq üçün vasitə axtarın” ifadəsi, Allahın itaəti ilə Ona yaxınlaşmağı və Onun razılığını axtarmağı nəzərdə tutur. Yəni Allahın buyurduğu ibadətlər vasitəsilə Onun razılığına nail olmaq nəzərdə tutulur.Yoxsa vəfat etmiş salehlərlə və ya onların qəbri ilə vasitə edin deyil, bu yanlışdır.
Eyni şəkildə, Allah-Təalanın bu ayəsində buyurduğu kimi: “Onların sitayiş etdikləri (mələklər) də Rəbbinə, hansı daha yaxın olacaq deyə vəsilə axtarır, Onun rəhmətini umur və əzabından qorxurlar. Həqiqətən, Rəbbinin əzabından həzər etmək lazımdır.
İsra, 57).
Bu, peyğəmbərlər və onların ardıcıllarının Allahın buyurduğu vasitələrlə – cihad, oruc, namaz, zikr, Quran oxumaq və digər ibadətlərlə – Ona yaxınlaşmağa çalışdıqlarını göstərir.
Lakin bəzi insanların düşündüyü kimi, vasitənin ölülərə bağlanmaq, “övliyalar”dan , imamlardan kömək istəmək olduğu inancı tamamilə batildir. Allah onların bu batil etiqadları haqqında belə buyurur: “Onlar Allahdan qeyrilərinə ibadət edirlər, halbuki onlar nə onlara zərər, nə də xeyir verə bilər və deyirlər ki: ‘Bunlar Allah dərgahında bizim şəfaətçilərimizdir’” (Yunus, 18).
Uca Allah onlara belə cavab verir: “De: Göylərdə və yerdə Allahın bilmədiyi bir şeyi Ona xəbər verirsinizmi? O, şərik qoşduqlarınızdan uzaqdır və ucadır!” (Yunus, 18).
Bu ayələr göstərir ki, vasitə Allahın şəriətində təyin etdiyi itaət və ibadətlərdir, ölülərə və ya yaradılmışlara bağlanmaq deyil. Allah, belə etiqadları inkar etmiş və onları yanlış adlandırmışdır.
Eyni şəkildə, Allah-Təalanın bu ayəsində buyurduğu kimi: “Onların sitayiş etdikləri (mələklər) də Rəbbinə, hansı daha yaxın olacaq deyə vəsilə axtarır, Onun rəhmətini umur və əzabından qorxurlar. Həqiqətən, Rəbbinin əzabından həzər etmək lazımdır.
İsra, 57).
Bu, peyğəmbərlər və onların ardıcıllarının Allahın buyurduğu vasitələrlə – cihad, oruc, namaz, zikr, Quran oxumaq və digər ibadətlərlə – Ona yaxınlaşmağa çalışdıqlarını göstərir.
Lakin bəzi insanların düşündüyü kimi, vasitənin ölülərə bağlanmaq, “övliyalar”dan , imamlardan kömək istəmək olduğu inancı tamamilə batildir. Allah onların bu batil etiqadları haqqında belə buyurur: “Onlar Allahdan qeyrilərinə ibadət edirlər, halbuki onlar nə onlara zərər, nə də xeyir verə bilər və deyirlər ki: ‘Bunlar Allah dərgahında bizim şəfaətçilərimizdir’” (Yunus, 18).
Uca Allah onlara belə cavab verir: “De: Göylərdə və yerdə Allahın bilmədiyi bir şeyi Ona xəbər verirsinizmi? O, şərik qoşduqlarınızdan uzaqdır və ucadır!” (Yunus, 18).
Bu ayələr göstərir ki, vasitə Allahın şəriətində təyin etdiyi itaət və ibadətlərdir, ölülərə və ya yaradılmışlara bağlanmaq deyil. Allah, belə etiqadları inkar etmiş və onları yanlış adlandırmışdır.
Yaşar Qurbanov
17 Jan, 03:12
Hər zaman Allahdan istə. Dua möcüzədir.
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
16 Jan, 22:44
Gözünü başqalarının nemətlərinə dikmə.
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #nemət
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #nemət
Yaşar Qurbanov
12 Jan, 18:27
5. Dua və zikrlərin fiqhi
Allahın adları və sifətləri ilə zikr nə deməkdir
🎙 Yaşar Qurbanov
Allahın adları və sifətləri ilə zikr nə deməkdir
🎙 Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
12 Jan, 17:39
Adların mənası və bu adlarla dua
Əvvəl də, axır da, zahir də, batin də Odur. O, hər şeyi biləndir. Hədid surəsi, 3 - cü ayə
Peyğəmbərimiz ﷺ etdiyi dua: borc duası
Yeddi qat səmanın, əzəmətli Ərşin Rəbbi, bizim Rəbbimiz, hər şeyin Rəbbi, dənə çəyirdəkləri yaradan, Tövratı, İncili və Quranı endirən Allahım! Alnıma yazdığın hər şeyin şərindən Sənə sığınıram. Allahım! Sən Əvvəlsən, Səndən öncə heç bir şey olmayıb, Sən Axırsan, Səndən sonra heç bir şey olmayacaq, Sən Zahirsən, Səndən üstün heç bir şey yoxdur, Sən Batinsən, Sənsiz heç nə yoxdur. Bizi borclu olmaqdan qurtar və yoxsulluqdan xilas edib zəngin et!"
#yaşarqurbanov #dua
Əvvəl də, axır da, zahir də, batin də Odur. O, hər şeyi biləndir. Hədid surəsi, 3 - cü ayə
Peyğəmbərimiz ﷺ etdiyi dua: borc duası
Yeddi qat səmanın, əzəmətli Ərşin Rəbbi, bizim Rəbbimiz, hər şeyin Rəbbi, dənə çəyirdəkləri yaradan, Tövratı, İncili və Quranı endirən Allahım! Alnıma yazdığın hər şeyin şərindən Sənə sığınıram. Allahım! Sən Əvvəlsən, Səndən öncə heç bir şey olmayıb, Sən Axırsan, Səndən sonra heç bir şey olmayacaq, Sən Zahirsən, Səndən üstün heç bir şey yoxdur, Sən Batinsən, Sənsiz heç nə yoxdur. Bizi borclu olmaqdan qurtar və yoxsulluqdan xilas edib zəngin et!"
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
12 Jan, 02:44
“Sözlərin gücü və onların həyatını dəyişdirməkdəki təsiri, xoşbəxtliyin və sağlamlığın təmin edilməsində rolu”
“Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim
Məgər görmürsənmi ki, Allah necə gözəl bir sözün misalını çəkir?
Bu, kökü möhkəm olan və budaqları göylərə uzanan gözəl bir ağac kimidir. O ağac Rəbbinin izni ilə daim meyvə verir. Allah insanlara bu misalları çəkir ki, bəlkə düşünüb ibrət alsınlar. Pis bir söz isə yer üzündən qoparılmış, möhkəm bir dayaq yeri olmayan pis bir ağaca bənzəyir.”
(ibrahim surəsi, 24–26-cı ayələr)
Peyğəmbərimiz ﷺ buyurmuşdur:
“Kim Allaha və axirət gününə iman edirsə, ya xeyir söyləsin, ya da sussun.”(Buxari və Müslim)
Salehlərdən İbrahimi ən-Nəxai demişdir;
“Qəlbim mənə bir şey söylədiyi zaman, mən başqalarına danışmağa ehtiyat edirəm.”
İbn Məsud:
“Zərər və bəla ilə bağlı söhbətlərə tələsməyin; bunlar yalnız buna layiq olan insanlar üçün mənəvi yoldaş olur.”
Biz sözlərlə əhatə olunmuş bir dünyada yaşayırıq, lakin balığın suda olmasına bənzəyirik — əksər hallarda bunun fərqində deyilik.
“Dilinizdə sağlamlıq olsun.”
“Bizim sözlərimiz bizim məhsulumuzdur”
Sözlər, dillərimizlə söylədiyimiz, qəlbimizlə hiss etdiyimiz və özümüzü ifadə etdiyimiz vasitələrdir. Allahın izni ilə, bu sözlərin böyük bir təsir gücü var — həyat axarını dəyişmək, gələcəyi qurmaq və xoşbəxtlik, sağlamlıq, rifah və ya yoxsulluğu gətirmək gücünə malikdir.
İnsan öz sözlərinin təsirindən çox vaxt xəbərsizdir. Alimlər qeyd ediblər ki, insanın istifadə etdiyi sözlərin növü ilə onun həyatda əldə etdiyi nailiyyətlər arasında güclü əlaqə var. İnsanlıq tarixinin başlanğıcından bəri müsbət və mənfi təsirlər doğuran, böyük təsir gücünə malik sözlər olmuşdur.
Bu sözlər, hər iki vəziyyətdə böyük bir qüvvəyə sahibdir. Biz onların sərhədlərini və təsir sahələrini tamamilə dərk edə bilmirik.
Belə insanlar sözlərin təsir gücünü dərk edir, onları zehinlərə, qəlblərə təsir etmək, məqsədləri və arzuları reallaşdırmaq üçün istifadə edirlər. Onlar bu qüdrəti insanlığa fayda gətirmək üçün Allahın bizə verdiyi böyük nemət kimi istifadə edirlər.
Sözlər bizə ya bir hədiyyə, ya bir nemət, ya da bəla olaraq gəlir.
Nə qədər insanı xoşbəxt etdin, başqalarına həyat nuru gətirdin?
Nə qədər arzularını həyata keçirdin, nə qədər ümidlərini itirdin?
“Nə qədər maneələri aradan qaldırdın və çətinliklərdən xilas oldun?!
Nə qədər insanı rahatlatdın və onların göz yaşlarını dindirdin?!
Nə qədər nemət gətirdin və nə qədər xeyir verdin?!”
Sözlərin təsiri ilə bağlı ərəb dilindəki nümunələr:
• Bir söz neməti alır, digərini gətirir.
• Bir söz həyat verir, başqa bir söz isə məhv edir.
• Sözlər: Sevinc, xoşbəxtlik, şəfa, rəhmət, asanlıq və ya çətinlik.
• Sözlər: Sevgi və ya nifrət, dostluq və ya düşmənçilik, müharibə və ya sülh, tikinti və ya dağıntı.
• Sözlər: Nikah və ya boşanma, iman və ya küfr, cənnət və ya cəhənnəm.
Adəmin yaradılışı:
• İlk sözlər: “Allah Adəmə hər şeyi öyrətdi.”
• Bu sözlər Adəmin Allahın mərhəmətinə nail olması ilə nəticələndi.
• Peyğəmbərlərin möcüzələrinin ən böyüyü də sözlərdir.
• “Allah hər şeyi sözlərlə yaratdı!”
• “Allahın hədiyyəsi də, əzabı da sözlər vasitəsilə gəlir.”
Nəticə:
• Sözlər qəlbi rahatladır, çətinliklərdən çıxış yolu tapmağa imkan verir.
• Sağlamlıq, zənginlik, gözəllik, rizq, dürüstlük və əminlik gətirir.
• Xeyirxahlıq, sükunət, xoşbəxtlik, hidayət və bərəkət gətirən güc sözlərdədir.
“Xəstəlik… ağrı… yoxsulluq… aclıq… uğursuzluq… utanc… məğlubiyyət… kədər… narahatlıq… qorxu… gərginlik… cəhalət… dağıntı… fəlakət… bunların hamısı sözlərin nəticəsidir!”
Sözlərin gücü:
• Sözlərlə özünüzü xoşbəxt edə, ya da səssiz qalaraq bu xoşbəxtlikdən məhrum ola bilərsiniz.
• Sözlərlə özünüzü xilas edə, ya da xilas olmaqdan imtina edə bilərsiniz.
• Sözlər ümid və sevinc gətirə bilər, ya da ümidsizlik və məyusluq yarada bilər.
• Özünüz üçün ən sevdiyiniz şeyi seçin!
Möhtəşəm bir mesaj:
• Dediyimiz və söylədiyimiz hər şey ya bizim üçün xeyir gətirir, ya da zərər.
• Həm müsbət, həm də mənfi nəticələr sözlərimizdən asılıdır.
• İnsan sadəcə ağızdan çıxan sözlərlə böyük dəyişikliklər edə bilər.
Məna:
“Bismilləhir-Rəhmanir-Rəhim
Məgər görmürsənmi ki, Allah necə gözəl bir sözün misalını çəkir?
Bu, kökü möhkəm olan və budaqları göylərə uzanan gözəl bir ağac kimidir. O ağac Rəbbinin izni ilə daim meyvə verir. Allah insanlara bu misalları çəkir ki, bəlkə düşünüb ibrət alsınlar. Pis bir söz isə yer üzündən qoparılmış, möhkəm bir dayaq yeri olmayan pis bir ağaca bənzəyir.”
(ibrahim surəsi, 24–26-cı ayələr)
Peyğəmbərimiz ﷺ buyurmuşdur:
“Kim Allaha və axirət gününə iman edirsə, ya xeyir söyləsin, ya da sussun.”(Buxari və Müslim)
Salehlərdən İbrahimi ən-Nəxai demişdir;
“Qəlbim mənə bir şey söylədiyi zaman, mən başqalarına danışmağa ehtiyat edirəm.”
İbn Məsud:
“Zərər və bəla ilə bağlı söhbətlərə tələsməyin; bunlar yalnız buna layiq olan insanlar üçün mənəvi yoldaş olur.”
Biz sözlərlə əhatə olunmuş bir dünyada yaşayırıq, lakin balığın suda olmasına bənzəyirik — əksər hallarda bunun fərqində deyilik.
“Dilinizdə sağlamlıq olsun.”
“Bizim sözlərimiz bizim məhsulumuzdur”
Sözlər, dillərimizlə söylədiyimiz, qəlbimizlə hiss etdiyimiz və özümüzü ifadə etdiyimiz vasitələrdir. Allahın izni ilə, bu sözlərin böyük bir təsir gücü var — həyat axarını dəyişmək, gələcəyi qurmaq və xoşbəxtlik, sağlamlıq, rifah və ya yoxsulluğu gətirmək gücünə malikdir.
İnsan öz sözlərinin təsirindən çox vaxt xəbərsizdir. Alimlər qeyd ediblər ki, insanın istifadə etdiyi sözlərin növü ilə onun həyatda əldə etdiyi nailiyyətlər arasında güclü əlaqə var. İnsanlıq tarixinin başlanğıcından bəri müsbət və mənfi təsirlər doğuran, böyük təsir gücünə malik sözlər olmuşdur.
Bu sözlər, hər iki vəziyyətdə böyük bir qüvvəyə sahibdir. Biz onların sərhədlərini və təsir sahələrini tamamilə dərk edə bilmirik.
Belə insanlar sözlərin təsir gücünü dərk edir, onları zehinlərə, qəlblərə təsir etmək, məqsədləri və arzuları reallaşdırmaq üçün istifadə edirlər. Onlar bu qüdrəti insanlığa fayda gətirmək üçün Allahın bizə verdiyi böyük nemət kimi istifadə edirlər.
Sözlər bizə ya bir hədiyyə, ya bir nemət, ya da bəla olaraq gəlir.
Nə qədər insanı xoşbəxt etdin, başqalarına həyat nuru gətirdin?
Nə qədər arzularını həyata keçirdin, nə qədər ümidlərini itirdin?
“Nə qədər maneələri aradan qaldırdın və çətinliklərdən xilas oldun?!
Nə qədər insanı rahatlatdın və onların göz yaşlarını dindirdin?!
Nə qədər nemət gətirdin və nə qədər xeyir verdin?!”
Sözlərin təsiri ilə bağlı ərəb dilindəki nümunələr:
• Bir söz neməti alır, digərini gətirir.
• Bir söz həyat verir, başqa bir söz isə məhv edir.
• Sözlər: Sevinc, xoşbəxtlik, şəfa, rəhmət, asanlıq və ya çətinlik.
• Sözlər: Sevgi və ya nifrət, dostluq və ya düşmənçilik, müharibə və ya sülh, tikinti və ya dağıntı.
• Sözlər: Nikah və ya boşanma, iman və ya küfr, cənnət və ya cəhənnəm.
Adəmin yaradılışı:
• İlk sözlər: “Allah Adəmə hər şeyi öyrətdi.”
• Bu sözlər Adəmin Allahın mərhəmətinə nail olması ilə nəticələndi.
• Peyğəmbərlərin möcüzələrinin ən böyüyü də sözlərdir.
• “Allah hər şeyi sözlərlə yaratdı!”
• “Allahın hədiyyəsi də, əzabı da sözlər vasitəsilə gəlir.”
Nəticə:
• Sözlər qəlbi rahatladır, çətinliklərdən çıxış yolu tapmağa imkan verir.
• Sağlamlıq, zənginlik, gözəllik, rizq, dürüstlük və əminlik gətirir.
• Xeyirxahlıq, sükunət, xoşbəxtlik, hidayət və bərəkət gətirən güc sözlərdədir.
“Xəstəlik… ağrı… yoxsulluq… aclıq… uğursuzluq… utanc… məğlubiyyət… kədər… narahatlıq… qorxu… gərginlik… cəhalət… dağıntı… fəlakət… bunların hamısı sözlərin nəticəsidir!”
Sözlərin gücü:
• Sözlərlə özünüzü xoşbəxt edə, ya da səssiz qalaraq bu xoşbəxtlikdən məhrum ola bilərsiniz.
• Sözlərlə özünüzü xilas edə, ya da xilas olmaqdan imtina edə bilərsiniz.
• Sözlər ümid və sevinc gətirə bilər, ya da ümidsizlik və məyusluq yarada bilər.
• Özünüz üçün ən sevdiyiniz şeyi seçin!
Möhtəşəm bir mesaj:
• Dediyimiz və söylədiyimiz hər şey ya bizim üçün xeyir gətirir, ya da zərər.
• Həm müsbət, həm də mənfi nəticələr sözlərimizdən asılıdır.
• İnsan sadəcə ağızdan çıxan sözlərlə böyük dəyişikliklər edə bilər.
Məna:
Yaşar Qurbanov
12 Jan, 02:44
• Əgər dilinizi gözəl sözlər və ifadələrlə bəzəsəniz, yaxşılığa nail ola bilərsiniz.
• Amma sözləriniz mənfi olsa, bu, həm sizə, həm də başqalarına təsir edəcəkdir.
Allahın qüdrəti:
• Allahın yaratdığı qanunlar dəyişməzdir və sözlərin təsiri də bu qanunlardan biridir.
• Sözlər hərəkətləri, hadisələri və nəticələri istiqamətləndirir.
• Xeyir və ya şər — hər şey Allahın izni ilə baş verir.
İslamın mesajı:
• Quran və Peyğəmbərin sünnəsi insanlara gözəl sözlər söyləməyi əmr edir.
• Yaxşı və müsbət ifadələr cəmiyyətin rifahı üçün vacibdir.
• Hər bir kəlmə xeyir gətirmək üçün istifadə olunmalıdır.
Tədqiqatlar və elm:
• Çoxsaylı elmi araşdırmalar insan psixologiyası, rifahı, xoşbəxtliyi və cəmiyyətin inkişafı ilə əlaqəli Quranın təsirini ortaya qoymuşdur.
• Bu tədqiqatlar göstərir ki, İslamın mesajları maddi və mənəvi tərəqqi ilə harmoniya içindədir.
İnsan psixologiyası və xoşbəxtlik:
• İslamın təlimləri ruhun sakitliyinə, rifaha və xoşbəxtliyə töhfə verir.
• Həyatın müxtəlif aspektləri, o cümlədən maddi zənginlik, təhlükəsizlik və mənəvi rifah, İslamda vurğulanır.
Elmi nailiyyətlər və Quran:
• Müasir elmi kəşflər Quran ayələri ilə əlaqələndirilmiş və bu, elm sahəsində möcüzəvi təsir olaraq görülmüşdür.
• Alimlər və tədqiqatçılar, Quranın insan psixologiyası, kainatın quruluşu və insanlıqla bağlı mesajlarını müasir elmlə əlaqələndirərək geniş araşdırmalar aparmışlar.
Sözlərin gücü və təsiri:
• Sözlərin insanlara, heyvanlara, bitkilərə və hətta ətraf mühitə böyük təsiri var.
• Doğru sözlərdən istifadə etmək insanın rifahını və xoşbəxtliyini artırır, Allahın izni ilə bərəkət, sağlamlıq və uzunömürlülük gətirir.
• Sözlərin təsiri Allahın iradəsi ilə baş verir.
Söz neməti:
Söz söyləmək Allahın insanlara bəxş etdiyi böyük bir nemətdir. Allah bu qabiliyyəti insanlara boş yerə verməmişdir. Sözlər vasitəsilə insanlar bir-biri ilə əlaqə qurur, fikir mübadiləsi edir, münasibətlər və mədəniyyətlər yaradır, elm, incəsənət və sivilizasiyalar qururlar.
• Şəriət mətnləri və digər dini mənbələr göstərir ki, sözlər Allahın insana bəxş etdiyi böyük bir nemətdir.
• İnsan sözləri düzgün istifadə edərsə, həm bu dünyada, həm də axirətdə böyük xoşbəxtlik qazana bilər.
• Sözlər insanın öz Rəbbini razı salmasına, dağlar qədər böyük yaxşılıqlar əldə etməsinə və insanlarla gözəl əlaqələr qurmasına yardım edir.
• Eyni zamanda, sözlər insanı zərərlərdən, bədbəxtliklərdən və pisliklərdən qoruma gücünə malikdir.”
Sözlərin gücü və təsiri ilə bağlı dəlillər:
Sözlərin gücü və təsiri ilə bağlı dəlillər çoxdur və müxtəlifdir. Bu dəlillər şəriət mətnlərində, elmi təcrübələrdə və həyati şahidliklərdə öz əksini tapır.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) və xəstəlikdən şəfa tapma nümunəsi:
Peyğəmbərimiz bir gün bədəvilərdən birinin xəstə olduğuna görə onu ziyarət etdi. Xəstə Peyğəmbərin yanında idi və hərarət içində yanırdı. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) adətinə uyğun olaraq ona təsəlli verərək belə dedi:
“Ey filankəs, bu xəstəlik günahlarını təmizləyəcək.”
Xəstə bədəvi isə qəzəb və kobudluqla cavab verdi:
“Xeyr, bu xəstəlik günahları təmizləmir, bu, məni məhv edəcəkdir.”
Hədisdən göründüyü kimi, bədəvinin sözləri onun halını ağırlaşdırdı və xəstəlikdən qurtulması çətinləşdi.
Və həqiqətən də, bədəvi ikinci gün vəfat etdi.
Sözlərin gücü insanın həyatına təsir göstərə bilər. Sözlər, onların mənası və enerjisi insanın psixologiyasına və fiziki halına təsir edə bilər.
Bu hədis alimlər tərəfindən geniş şəkildə şərh edilmişdir. Aşağıdakı nəticələr çıxarılmışdır:
1. Sözlərin gücü:
Bu hədis göstərir ki, sözlərin təsiri böyükdür və Allahın icazəsi ilə insanın taleyini dəyişə bilər.
2. Qəza və qədər:
İnsanların söylədikləri sözlər bəzən taleyə uyğunlaşır və Allahın iradəsinə təsir etmədən onun təqdirinə uyğun həyata keçir.
3. Allahın hikməti:
Bu, Allahın hikmətinin nə qədər böyük olduğunu və onun hərəkətə gətirdiyi hər şeyin müdrik bir səbəbə dayandığını göstərir.
4. Nəticə və dərs:
İnsan gərək Allahın qəzasına və təqdirinə razı olsun.
• Amma sözləriniz mənfi olsa, bu, həm sizə, həm də başqalarına təsir edəcəkdir.
Allahın qüdrəti:
• Allahın yaratdığı qanunlar dəyişməzdir və sözlərin təsiri də bu qanunlardan biridir.
• Sözlər hərəkətləri, hadisələri və nəticələri istiqamətləndirir.
• Xeyir və ya şər — hər şey Allahın izni ilə baş verir.
İslamın mesajı:
• Quran və Peyğəmbərin sünnəsi insanlara gözəl sözlər söyləməyi əmr edir.
• Yaxşı və müsbət ifadələr cəmiyyətin rifahı üçün vacibdir.
• Hər bir kəlmə xeyir gətirmək üçün istifadə olunmalıdır.
Tədqiqatlar və elm:
• Çoxsaylı elmi araşdırmalar insan psixologiyası, rifahı, xoşbəxtliyi və cəmiyyətin inkişafı ilə əlaqəli Quranın təsirini ortaya qoymuşdur.
• Bu tədqiqatlar göstərir ki, İslamın mesajları maddi və mənəvi tərəqqi ilə harmoniya içindədir.
İnsan psixologiyası və xoşbəxtlik:
• İslamın təlimləri ruhun sakitliyinə, rifaha və xoşbəxtliyə töhfə verir.
• Həyatın müxtəlif aspektləri, o cümlədən maddi zənginlik, təhlükəsizlik və mənəvi rifah, İslamda vurğulanır.
Elmi nailiyyətlər və Quran:
• Müasir elmi kəşflər Quran ayələri ilə əlaqələndirilmiş və bu, elm sahəsində möcüzəvi təsir olaraq görülmüşdür.
• Alimlər və tədqiqatçılar, Quranın insan psixologiyası, kainatın quruluşu və insanlıqla bağlı mesajlarını müasir elmlə əlaqələndirərək geniş araşdırmalar aparmışlar.
Sözlərin gücü və təsiri:
• Sözlərin insanlara, heyvanlara, bitkilərə və hətta ətraf mühitə böyük təsiri var.
• Doğru sözlərdən istifadə etmək insanın rifahını və xoşbəxtliyini artırır, Allahın izni ilə bərəkət, sağlamlıq və uzunömürlülük gətirir.
• Sözlərin təsiri Allahın iradəsi ilə baş verir.
Söz neməti:
Söz söyləmək Allahın insanlara bəxş etdiyi böyük bir nemətdir. Allah bu qabiliyyəti insanlara boş yerə verməmişdir. Sözlər vasitəsilə insanlar bir-biri ilə əlaqə qurur, fikir mübadiləsi edir, münasibətlər və mədəniyyətlər yaradır, elm, incəsənət və sivilizasiyalar qururlar.
• Şəriət mətnləri və digər dini mənbələr göstərir ki, sözlər Allahın insana bəxş etdiyi böyük bir nemətdir.
• İnsan sözləri düzgün istifadə edərsə, həm bu dünyada, həm də axirətdə böyük xoşbəxtlik qazana bilər.
• Sözlər insanın öz Rəbbini razı salmasına, dağlar qədər böyük yaxşılıqlar əldə etməsinə və insanlarla gözəl əlaqələr qurmasına yardım edir.
• Eyni zamanda, sözlər insanı zərərlərdən, bədbəxtliklərdən və pisliklərdən qoruma gücünə malikdir.”
Sözlərin gücü və təsiri ilə bağlı dəlillər:
Sözlərin gücü və təsiri ilə bağlı dəlillər çoxdur və müxtəlifdir. Bu dəlillər şəriət mətnlərində, elmi təcrübələrdə və həyati şahidliklərdə öz əksini tapır.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) və xəstəlikdən şəfa tapma nümunəsi:
Peyğəmbərimiz bir gün bədəvilərdən birinin xəstə olduğuna görə onu ziyarət etdi. Xəstə Peyğəmbərin yanında idi və hərarət içində yanırdı. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) adətinə uyğun olaraq ona təsəlli verərək belə dedi:
“Ey filankəs, bu xəstəlik günahlarını təmizləyəcək.”
Xəstə bədəvi isə qəzəb və kobudluqla cavab verdi:
“Xeyr, bu xəstəlik günahları təmizləmir, bu, məni məhv edəcəkdir.”
Hədisdən göründüyü kimi, bədəvinin sözləri onun halını ağırlaşdırdı və xəstəlikdən qurtulması çətinləşdi.
Və həqiqətən də, bədəvi ikinci gün vəfat etdi.
Sözlərin gücü insanın həyatına təsir göstərə bilər. Sözlər, onların mənası və enerjisi insanın psixologiyasına və fiziki halına təsir edə bilər.
Bu hədis alimlər tərəfindən geniş şəkildə şərh edilmişdir. Aşağıdakı nəticələr çıxarılmışdır:
1. Sözlərin gücü:
Bu hədis göstərir ki, sözlərin təsiri böyükdür və Allahın icazəsi ilə insanın taleyini dəyişə bilər.
2. Qəza və qədər:
İnsanların söylədikləri sözlər bəzən taleyə uyğunlaşır və Allahın iradəsinə təsir etmədən onun təqdirinə uyğun həyata keçir.
3. Allahın hikməti:
Bu, Allahın hikmətinin nə qədər böyük olduğunu və onun hərəkətə gətirdiyi hər şeyin müdrik bir səbəbə dayandığını göstərir.
4. Nəticə və dərs:
İnsan gərək Allahın qəzasına və təqdirinə razı olsun.
Yaşar Qurbanov
12 Jan, 02:44
Bu hədisdə bədəvinin sözləri onun vəziyyətini ağırlaşdırdı, çünki o, Allahın mərhəmətinə etimad göstərmədi və ümidini itirdi.
Nəticə:
Bu hədis, insanların sözlərində ehtiyatlı olmasının, Allahın rəhmətinə sığınmasının və taleyi ilə bağlı xoş ümidlər bəsləməsinin əhəmiyyətini vurğulayır. Sözlər insanın psixoloji və fiziki vəziyyətinə birbaşa təsir edə bilər.
Başqa bir dəlil:
Sözlərin təsir gücünü təsdiqləyən sübutlardan biri:
Səhih Müslimdə, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləmj bir müsəlmanı başqalarını günahlandırmaqdan və qınamaqdan çəkindirdiyi qeyd olunur. Belə davranış Allahın mərhəmətindən uzaqlaşmağı və insanların vəziyyətinin daha da pisləşməsini gətirir. Müsəlman, başqalarının qüsurlarını dilə gətirərək onların pis əməllərini yaymamalıdır.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) buyurmuşdur:
“Bir şəxs ‘insanlar həlak oldu’ ( yəni insanların hamısı həlak içərisindədirlər) deyərsə, ən çox həlak olanlardan biri də odur.”
Bu hədis, insanın mənfi sözlərinin həm özünə, həm də ətrafına necə təsir edə biləcəyini göstərir.
Dahi Alim Nəvəvinin şərhi:
Nəvəvi bu hədisi iki şəkildə izah etmişdir:
• Birinci məna: Bu ifadəni deyən şəxs, özünü digər insanlardan üstün tutaraq onların məhvolduğunu söyləyir.
• İkinci məna: Bu ifadəni söyləyən şəxs, başqalarını doğru yola dəvət etmədən və ya yardım etmədən onların məhvolmasına şahid olur.
Nəticə:
Bu hədisin mesajı odur ki, mənfi sözlər təkcə söyləyənə deyil, bütün cəmiyyətə mənfi təsir göstərə bilər. İnsanlar sözlərinə diqqət etməli və başqaları haqqında mənfi sözlər işlətməkdən çəkinməlidirlər, çünki bu davranış həm mənəvi, həm də sosial fəsadlara yol aça bilər.
Allah-Təala sözlərin insanların həyatında müəyyən təsir gücünə malik olmasını yaradıb. Onlar hadisələrin yaranması, xeyir işlərin əldə olunması, zərərlərin uzaqlaşdırılması kimi təsirlərə malikdir. Bütün bunlar Allahın hökm və təqdiri ilə sıx bağlıdır və bundan kənara çıxmaq mümkün deyil.
Bu təhlükəli qanunu (ilahi nizamı) dərk edən şəxs həyatın ən böyük sirrlərindən birini öyrənmiş olur. Bu, ona öz həyatında arzuladığı xeyirli yolları seçmək və öz taleyini düzgün istiqamətləndirmək imkanı verir.
Rəsulullah sallallahu aleyhi vasəlləmin buyruğlarından başa düşülən odur ki, çirkin sözlərdən, iyrənc ifadələrdən, nalayiq adlardan çəkinmək tövsiyə olunur, çünki bunlar fəsad yaradır. Həmçinin, bu ifadələr mənfi mənalar daşıyır və insanlar arasında narazılıq yaradır. Bu, nəfsi fərqləndirir, çünki bu, mədənin dolması ilə əlaqəli bir məsələdir.
Hədisdə belə qeyd edilir: “Xeyir axtarmaq tövsiyə olunur və yaxşılıq istəmək lazımdır.” İnsanın özü üçün belə olsa, yaxşılığa can atması və insanın özü üçün faydalı olan şeyləri arzulaması vacibdir. Bundan əlavə, insan zərərli ifadələrdən və mənfi davranışlardan uzaq olmalıdır.
Bu, zəif insanla da əlaqədardır, çünki zəif insanın halı soruşulduqda, o, “yaxşıyam” deyir və bu, onun özünü yaxşı hiss etməsini təmin edir, hətta çətinlik içində olsa belə. Nəhayət, insan özünü pislikdən çıxarmalı və mövcud vəziyyətindən qurtulmalıdır.”
Nəticə:
Bu hədis, insanların sözlərində ehtiyatlı olmasının, Allahın rəhmətinə sığınmasının və taleyi ilə bağlı xoş ümidlər bəsləməsinin əhəmiyyətini vurğulayır. Sözlər insanın psixoloji və fiziki vəziyyətinə birbaşa təsir edə bilər.
Başqa bir dəlil:
Sözlərin təsir gücünü təsdiqləyən sübutlardan biri:
Səhih Müslimdə, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləmj bir müsəlmanı başqalarını günahlandırmaqdan və qınamaqdan çəkindirdiyi qeyd olunur. Belə davranış Allahın mərhəmətindən uzaqlaşmağı və insanların vəziyyətinin daha da pisləşməsini gətirir. Müsəlman, başqalarının qüsurlarını dilə gətirərək onların pis əməllərini yaymamalıdır.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) buyurmuşdur:
“Bir şəxs ‘insanlar həlak oldu’ ( yəni insanların hamısı həlak içərisindədirlər) deyərsə, ən çox həlak olanlardan biri də odur.”
Bu hədis, insanın mənfi sözlərinin həm özünə, həm də ətrafına necə təsir edə biləcəyini göstərir.
Dahi Alim Nəvəvinin şərhi:
Nəvəvi bu hədisi iki şəkildə izah etmişdir:
• Birinci məna: Bu ifadəni deyən şəxs, özünü digər insanlardan üstün tutaraq onların məhvolduğunu söyləyir.
• İkinci məna: Bu ifadəni söyləyən şəxs, başqalarını doğru yola dəvət etmədən və ya yardım etmədən onların məhvolmasına şahid olur.
Nəticə:
Bu hədisin mesajı odur ki, mənfi sözlər təkcə söyləyənə deyil, bütün cəmiyyətə mənfi təsir göstərə bilər. İnsanlar sözlərinə diqqət etməli və başqaları haqqında mənfi sözlər işlətməkdən çəkinməlidirlər, çünki bu davranış həm mənəvi, həm də sosial fəsadlara yol aça bilər.
Allah-Təala sözlərin insanların həyatında müəyyən təsir gücünə malik olmasını yaradıb. Onlar hadisələrin yaranması, xeyir işlərin əldə olunması, zərərlərin uzaqlaşdırılması kimi təsirlərə malikdir. Bütün bunlar Allahın hökm və təqdiri ilə sıx bağlıdır və bundan kənara çıxmaq mümkün deyil.
Bu təhlükəli qanunu (ilahi nizamı) dərk edən şəxs həyatın ən böyük sirrlərindən birini öyrənmiş olur. Bu, ona öz həyatında arzuladığı xeyirli yolları seçmək və öz taleyini düzgün istiqamətləndirmək imkanı verir.
Rəsulullah sallallahu aleyhi vasəlləmin buyruğlarından başa düşülən odur ki, çirkin sözlərdən, iyrənc ifadələrdən, nalayiq adlardan çəkinmək tövsiyə olunur, çünki bunlar fəsad yaradır. Həmçinin, bu ifadələr mənfi mənalar daşıyır və insanlar arasında narazılıq yaradır. Bu, nəfsi fərqləndirir, çünki bu, mədənin dolması ilə əlaqəli bir məsələdir.
Hədisdə belə qeyd edilir: “Xeyir axtarmaq tövsiyə olunur və yaxşılıq istəmək lazımdır.” İnsanın özü üçün belə olsa, yaxşılığa can atması və insanın özü üçün faydalı olan şeyləri arzulaması vacibdir. Bundan əlavə, insan zərərli ifadələrdən və mənfi davranışlardan uzaq olmalıdır.
Bu, zəif insanla da əlaqədardır, çünki zəif insanın halı soruşulduqda, o, “yaxşıyam” deyir və bu, onun özünü yaxşı hiss etməsini təmin edir, hətta çətinlik içində olsa belə. Nəhayət, insan özünü pislikdən çıxarmalı və mövcud vəziyyətindən qurtulmalıdır.”
Yaşar Qurbanov
10 Jan, 07:01
Şiddət anında edilən dua Ya Həyyu! Ya Qəyyum!
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
🎙️Yaşar Qurbanov
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
06 Jan, 17:43
2. Allahın adları
Əl-Azım_ Əl-Məcid_ Əl-Kəbir_ Əs-Səmi__ Əl-Basır
🎙Yaşar Qurbanov
Əl-Azım_ Əl-Məcid_ Əl-Kəbir_ Əs-Səmi__ Əl-Basır
🎙Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
05 Jan, 19:12
1. Allahın adları
Əl-Əvvəl_ Əl-Axir_ Əl-Zahir_ Əl-Batin_ Əl-Əliyy_ Əl-Ə_la_ Əl-Mutəəl
🎙 Yaşar Qurbanov
Əl-Əvvəl_ Əl-Axir_ Əl-Zahir_ Əl-Batin_ Əl-Əliyy_ Əl-Ə_la_ Əl-Mutəəl
🎙 Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
04 Jan, 17:48
"Ya Qabid və Ya Basit: Allahın Bu
İsimlərinin Hikməti və Duaları" 3 - ci bölüm
#yaşarqurbanov #dua
İsimlərinin Hikməti və Duaları" 3 - ci bölüm
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
28 Dec, 19:55
14. Rəsulullahın ﷺ möhtəşəm həyatı
Xəndək və Bəni-Qureyzə döyüşü_ Səad ibn Muazın şəhid olması
🎙 Yaşar Qurbanov
Xəndək və Bəni-Qureyzə döyüşü_ Səad ibn Muazın şəhid olması
🎙 Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
28 Dec, 19:55
13. Rəsulullahın ﷺ möhtəşəm həyatı
Bir çox faydalar_ bəni nadir və xəndək döyüşünün səbəbi
🎙Yaşar Qurbanov
Bir çox faydalar_ bəni nadir və xəndək döyüşünün səbəbi
🎙Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
28 Dec, 13:29
Müsibət, problemlər zamanı müsəlmanın mövqeyi 1 hissə
#yaşarqurbanov #müsibət
#yaşarqurbanov #müsibət
Yaşar Qurbanov
28 Dec, 07:13
4. Dua və zikrlərin fiqhi
Elm öyrənməyin fəziləti_ ən fəzilətli zikr
🎙 Yaşar Qurbanov
Elm öyrənməyin fəziləti_ ən fəzilətli zikr
🎙 Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
26 Dec, 03:19
Başımız sağ olsun, Uca Allah yaralılara şəfa versin! “İnnə lilləhi və innə ileyhi raciun” (Həqiqətən biz Allahdanıq və həqiqətən Ona qayıdacağıq.)
Bu ifadə, müsəlmanın Allahın qəzavü-qədərinə təslimiyyətini və hər şeyin Allahdan gəldiyini qəbul etməsini ifadə edir. İnsan bu zikri deyərkən itkiləri ilə bağlı Allahdan yardım diləyir və Ona təvəkkül edir.
Necə istifadə olunur:
• Bir kədərli hadisə baş verdikdə,
• Bir itki yaşandıqda,
• Çətinliklər qarşısında sabitqəlbli olmaq üçün söylənir.
Bu zikri oxuyarkən səmimiyyətlə Allahdan kömək və səbir istəmək tövsiyə olunur.
#azal
#islamevi
Bu ifadə, müsəlmanın Allahın qəzavü-qədərinə təslimiyyətini və hər şeyin Allahdan gəldiyini qəbul etməsini ifadə edir. İnsan bu zikri deyərkən itkiləri ilə bağlı Allahdan yardım diləyir və Ona təvəkkül edir.
Necə istifadə olunur:
• Bir kədərli hadisə baş verdikdə,
• Bir itki yaşandıqda,
• Çətinliklər qarşısında sabitqəlbli olmaq üçün söylənir.
Bu zikri oxuyarkən səmimiyyətlə Allahdan kömək və səbir istəmək tövsiyə olunur.
#azal
#islamevi
Yaşar Qurbanov
25 Dec, 10:11
Allahım, Səndən xeyirli işlər görməyi, pisliklərdən uzaq durmağı, yoxsulları sevməyi istəyirəm. Əgər qullarını bir fitnəyə (imtahana) məruz qoymaq istəyirsənsə, məni Özünə fitnəyə düşmədən apar.”
Qaynağı: Tirmizi, hədis 3233.
#yaşarqurbanov #dua
Qaynağı: Tirmizi, hədis 3233.
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
25 Dec, 07:41
Əl-Muheymin, Əl-Muqit, Əl-Muhit, Əl-Vasi adlarının izahı və bu adlarla dua
#yaşarqurbanov #dua
#yaşarqurbanov #dua
Yaşar Qurbanov
24 Nov, 19:18
Dünyada heç bir şey bu zövq və rahatlığı təmin edə bilmədi, bilmir və bilməyəcək. Çünki, Allahu Əkbər (Alah ən böyükdür) ❤️
Yaşar Qurbanov
24 Nov, 11:48
500 Milyon işıq ili uzaqlıqda qalaktika Quranı təfəkkür edək
#yaşarqurbanov
#yaşarqurbanov
Yaşar Qurbanov
23 Nov, 12:09
“Yoxsa siz Yəquba ölüm yetişəndə orada idiniz? O zaman o öz oğlanlarına dedi: ‘Məndən sonra nəyə ibadət edəcəksiniz?’ Onlar dedilər: ‘Sənin İlahına , ataların İbrahimin, İsmailin və İshaqın İlahına– tək olan İlaha ibadət edəcəyik və biz Ona təslim olmuşuq.’”(Bəqərə: 133)
Yəqub (aleyhissalam) belə qorxarkən, atasının – İbrahim peyğəmbərin – də şirkdən qorxduğunu bilmək lazımdır. Bu səbəbdən İbrahim Teymi belə demişdir:
“İbrahimdən sonra kim özünü təhlükədən əmin hesab edə bilər?!”
Bu sözlər, hətta ən böyük peyğəmbərlərin və Allahın ən yaxın qullarının belə şirkdən qorxduqlarını və Allahdan kömək istədiklərini göstərir. Bu da hər bir müsəlmana şirk təhlükəsini dərk etməyi və ondan çəkinməyi öyrədir.
Hətta Peyğəmbərimiz Məhəmməd (sallallahu aleyhi vasəlləm) də şirkdən qorxmuş, ümmətini şirkdən çəkindirmiş və onları ondan qorumaq üçün yollarını bağlamışdır. Peyğəmbərimiz, tovhidin qorunması və ümmətinin şirkə düşməməsi üçün şirkə aparan hər bir yolu izah etmiş və onlara xəbərdarlıq etmişdir. Buna dair nümunələr:
1. Şirkin gizli təhlükəsi
Buxarinin “Ədəb əl-Müfrəd” əsərində və Əlbani tərəfindən səhih olaraq təsdiqlənmiş bir hədisdə Maqil ibn Yasardan belə rəvayət edilir:
Mən Əbu Bəkr Siddiq (r.a.) ilə birlikdə Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləm) yanına getdim. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )dedi:
“Ey Əbu Bəkr! Şirk qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir.”
Əbu Bəkr (r.a.) soruşdu:
“Şirk yalnız Allahla bərabər başqa bir İlahın qəbul edilməsi deyilmi?”
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm)cavab verdi:
“Canımı əlində tutan Allaha and olsun ki, şirk qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir. Sənə bir dua öyrədimmi ki, onu dedikdə, şirkin azı da, çoxu da səndən uzaqlaşsın?”
Sonra belə dedi:
“De: Allahım! Bilə-bilə Sənə şərik qoşmaqdan Sənə sığınıram və bilmədən etdiklərim üçün Səndən bağışlanma diləyirəm.”
2. Şirkdən çəkinməyə dair xəbərdarlıq
Əhmədin “Müsnəd” əsərində və Əlbani tərəfindən həsən olaraq təsdiqlənmiş bir hədisdə Əbu Musa əl-Əşaridən rəvayət edilir:
Bir gün Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )bizə xütbə verdi və belə dedi:
“Ey insanlar! şirkdən qorxun, çünki şirk qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir.”
Bir nəfər soruşdu:
“Ey Allahın Rəsulu, biz onu necə tanıyaq və ondan necə qorunaq? O, qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir!”
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) belə cavab verdi:
“De: Allahım! Bilə-bilə Sənə şərik qoşmaqdan Sənə sığınıram və bilmədən etdiklərim üçün Səndən bağışlanma diləyirəm.”
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) , ümmətinin şirkə düşməsindən qorxmuş və onları bu təhlükədən xəbərdar etmişdir. O, şirkin bəzən çox gizli ola biləcəyini və insanın bunu anlamadan ona düşə biləcəyini vurğulamışdır. Buna görə də, həm bilə-bilə, həm də bilmədən şirkə düşməmək üçün daim Allahdan sığınmaq və bağışlanma diləmək lazımdır. Bu dualar, tovhidi qorumağın ən vacib vasitələrindən biridir.
Peyğəmbərimiz Məhəmməd (sallallahu aleyhi vasəlləm ) ,ümmətində bir gün şirkə düşmə hallarının baş verəcəyini bilirdi. Təbii ki, bu, onun ümmətinə olan qayğısını artırır və onları bu təhlükədən qorumaq üçün çoxsaylı tədbirlər görməyə təşviq edirdi.
Şirkə dair xəbərdarlıq;
Səhabə Sübandan rəvayət edilən və Əbu Nəim tərəfindən “Hilyətül-Övliya” əsərində rəvayət edilən uzun bir hədisdə Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm)belə buyurmuşdur:
”…Qiyamət saatı qopmazdan əvvəl ümmətimdən bir tayfa müşriklərə qoşulacaq və ümmətimdən olan bəzi qəbilələr bütlərə ibadət edəcək.”
Şirk təhlükəsini önləmək üçün görülən tədbirlər;
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm)ümmətini şirkdən qorumaq və tovhidin saf qalmasını təmin etmək üçün çoxsaylı əmr və qadağalar qoymuşdur. Bunlara daxildir:
1. Saleh insanların Qəbirlərini ibadət məkanına çevirməkdən çəkinmə:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ), saleh insanların qəbirlərinin üzərində məscidlər inşa edilməsini və orada namaz qılmağı qadağan etmişdir.
• Saleh insanların Qəbirlərini işıqlandırmaq və ya üzərində şamlar yandırmaq qadağan edilmişdir.
2. Qəbirlərin sadə qalması:
Yəqub (aleyhissalam) belə qorxarkən, atasının – İbrahim peyğəmbərin – də şirkdən qorxduğunu bilmək lazımdır. Bu səbəbdən İbrahim Teymi belə demişdir:
“İbrahimdən sonra kim özünü təhlükədən əmin hesab edə bilər?!”
Bu sözlər, hətta ən böyük peyğəmbərlərin və Allahın ən yaxın qullarının belə şirkdən qorxduqlarını və Allahdan kömək istədiklərini göstərir. Bu da hər bir müsəlmana şirk təhlükəsini dərk etməyi və ondan çəkinməyi öyrədir.
Hətta Peyğəmbərimiz Məhəmməd (sallallahu aleyhi vasəlləm) də şirkdən qorxmuş, ümmətini şirkdən çəkindirmiş və onları ondan qorumaq üçün yollarını bağlamışdır. Peyğəmbərimiz, tovhidin qorunması və ümmətinin şirkə düşməməsi üçün şirkə aparan hər bir yolu izah etmiş və onlara xəbərdarlıq etmişdir. Buna dair nümunələr:
1. Şirkin gizli təhlükəsi
Buxarinin “Ədəb əl-Müfrəd” əsərində və Əlbani tərəfindən səhih olaraq təsdiqlənmiş bir hədisdə Maqil ibn Yasardan belə rəvayət edilir:
Mən Əbu Bəkr Siddiq (r.a.) ilə birlikdə Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləm) yanına getdim. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )dedi:
“Ey Əbu Bəkr! Şirk qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir.”
Əbu Bəkr (r.a.) soruşdu:
“Şirk yalnız Allahla bərabər başqa bir İlahın qəbul edilməsi deyilmi?”
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm)cavab verdi:
“Canımı əlində tutan Allaha and olsun ki, şirk qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir. Sənə bir dua öyrədimmi ki, onu dedikdə, şirkin azı da, çoxu da səndən uzaqlaşsın?”
Sonra belə dedi:
“De: Allahım! Bilə-bilə Sənə şərik qoşmaqdan Sənə sığınıram və bilmədən etdiklərim üçün Səndən bağışlanma diləyirəm.”
2. Şirkdən çəkinməyə dair xəbərdarlıq
Əhmədin “Müsnəd” əsərində və Əlbani tərəfindən həsən olaraq təsdiqlənmiş bir hədisdə Əbu Musa əl-Əşaridən rəvayət edilir:
Bir gün Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )bizə xütbə verdi və belə dedi:
“Ey insanlar! şirkdən qorxun, çünki şirk qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir.”
Bir nəfər soruşdu:
“Ey Allahın Rəsulu, biz onu necə tanıyaq və ondan necə qorunaq? O, qarışqanın ayaq səslərindən daha gizlidir!”
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) belə cavab verdi:
“De: Allahım! Bilə-bilə Sənə şərik qoşmaqdan Sənə sığınıram və bilmədən etdiklərim üçün Səndən bağışlanma diləyirəm.”
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) , ümmətinin şirkə düşməsindən qorxmuş və onları bu təhlükədən xəbərdar etmişdir. O, şirkin bəzən çox gizli ola biləcəyini və insanın bunu anlamadan ona düşə biləcəyini vurğulamışdır. Buna görə də, həm bilə-bilə, həm də bilmədən şirkə düşməmək üçün daim Allahdan sığınmaq və bağışlanma diləmək lazımdır. Bu dualar, tovhidi qorumağın ən vacib vasitələrindən biridir.
Peyğəmbərimiz Məhəmməd (sallallahu aleyhi vasəlləm ) ,ümmətində bir gün şirkə düşmə hallarının baş verəcəyini bilirdi. Təbii ki, bu, onun ümmətinə olan qayğısını artırır və onları bu təhlükədən qorumaq üçün çoxsaylı tədbirlər görməyə təşviq edirdi.
Şirkə dair xəbərdarlıq;
Səhabə Sübandan rəvayət edilən və Əbu Nəim tərəfindən “Hilyətül-Övliya” əsərində rəvayət edilən uzun bir hədisdə Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm)belə buyurmuşdur:
”…Qiyamət saatı qopmazdan əvvəl ümmətimdən bir tayfa müşriklərə qoşulacaq və ümmətimdən olan bəzi qəbilələr bütlərə ibadət edəcək.”
Şirk təhlükəsini önləmək üçün görülən tədbirlər;
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm)ümmətini şirkdən qorumaq və tovhidin saf qalmasını təmin etmək üçün çoxsaylı əmr və qadağalar qoymuşdur. Bunlara daxildir:
1. Saleh insanların Qəbirlərini ibadət məkanına çevirməkdən çəkinmə:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ), saleh insanların qəbirlərinin üzərində məscidlər inşa edilməsini və orada namaz qılmağı qadağan etmişdir.
• Saleh insanların Qəbirlərini işıqlandırmaq və ya üzərində şamlar yandırmaq qadağan edilmişdir.
2. Qəbirlərin sadə qalması:
Yaşar Qurbanov
23 Nov, 12:09
• Saleh insanların Qəbirlərinin suvanması, üzərində bina inşa edilməsi və torpağının dəyişdirilməsi qadağan edilmişdir.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) qəbirlərin hamarlanmasını və bərabər səviyyədə qalmasını əmr etmişdir.
3. Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləm ) qəbrinə dair xəbərdarlıq:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) öz qəbrinin də ibadət yerinə çevrilməsini qadağan etmişdir.
4. Şirki mümkün edən ifadələrdən çəkinmə:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) şirkə yol aça biləcək söz və ifadələrdən çəkinməyi əmr etmişdir.
5. Peyğəmbərin şəxsiyyətinə dair ifratdan qaçınma:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) öz şəxsiyyətinə qarşı ifrata varılmamasını və həddindən artıq təriflənməməsini əmr etmişdir.
• O, ümmətini bu cür davranışların şirkə yol aça biləcəyinə dair xəbərdar etmişdir.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm ) şirk təhlükəsini önləmək üçün bütün lazımi tədbirləri görmüş və bu sahədə ümmətini ciddi şəkildə xəbərdar etmişdir. O, tovhidi qorumaq, şirkə aparan yolları bağlamaq və ümmətini şirkdən uzaq tutmaq üçün çalışmışdır. Bu, ümmətin təhlükəsizliyini və imanının saf qalmasını təmin etmək üçün görülmüş ən mühüm islami təbliğatın əsasıdır. Tovhidin qorunması və şirkdən çəkinmək, hər bir müsəlmanın əsas vəzifəsidir.
Odur ki, ey müsəlman, şirki tanımağa səy göstər ki, ondan uzaq durasan, yollarını öyrən ki, onlara düşməyəsən. Çünki deyilib:
“Şəri tanıdım, şər üçün deyil, ondan qorunmaq üçün.
Kim şəri tanımasa, xeyirlə şər arasında qalaraq şərə düşər.”
Buxari öz “Səhih” əsərində Hüzeyfə ibn Yəməndən (r.a.) belə rəvayət edir:
“İnsanlar Peyğəmbərdən (sallallahu aleyhi vasəlləm ) xeyir haqqında soruşurdular, mən isə şərdən qorxduğum üçün onu Peyğəmbərdən soruşurdum.”
Allah bizi və sizi fitnələrdən qorusun, bizi və sizi şirkdən, onun bütün yollarından və səbəblərindən uzaq etsin. Həqiqətən, bu, yalnız Allahın qüdrətindədir və O, bu işin sahibidir.
Allahın salavatı və salamı Peyğəmbərimiz Məhəmmədə, onun ailəsinə və bütün səhabələrinə olsun!
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) qəbirlərin hamarlanmasını və bərabər səviyyədə qalmasını əmr etmişdir.
3. Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləm ) qəbrinə dair xəbərdarlıq:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) öz qəbrinin də ibadət yerinə çevrilməsini qadağan etmişdir.
4. Şirki mümkün edən ifadələrdən çəkinmə:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) şirkə yol aça biləcək söz və ifadələrdən çəkinməyi əmr etmişdir.
5. Peyğəmbərin şəxsiyyətinə dair ifratdan qaçınma:
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) öz şəxsiyyətinə qarşı ifrata varılmamasını və həddindən artıq təriflənməməsini əmr etmişdir.
• O, ümmətini bu cür davranışların şirkə yol aça biləcəyinə dair xəbərdar etmişdir.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm ) şirk təhlükəsini önləmək üçün bütün lazımi tədbirləri görmüş və bu sahədə ümmətini ciddi şəkildə xəbərdar etmişdir. O, tovhidi qorumaq, şirkə aparan yolları bağlamaq və ümmətini şirkdən uzaq tutmaq üçün çalışmışdır. Bu, ümmətin təhlükəsizliyini və imanının saf qalmasını təmin etmək üçün görülmüş ən mühüm islami təbliğatın əsasıdır. Tovhidin qorunması və şirkdən çəkinmək, hər bir müsəlmanın əsas vəzifəsidir.
Odur ki, ey müsəlman, şirki tanımağa səy göstər ki, ondan uzaq durasan, yollarını öyrən ki, onlara düşməyəsən. Çünki deyilib:
“Şəri tanıdım, şər üçün deyil, ondan qorunmaq üçün.
Kim şəri tanımasa, xeyirlə şər arasında qalaraq şərə düşər.”
Buxari öz “Səhih” əsərində Hüzeyfə ibn Yəməndən (r.a.) belə rəvayət edir:
“İnsanlar Peyğəmbərdən (sallallahu aleyhi vasəlləm ) xeyir haqqında soruşurdular, mən isə şərdən qorxduğum üçün onu Peyğəmbərdən soruşurdum.”
Allah bizi və sizi fitnələrdən qorusun, bizi və sizi şirkdən, onun bütün yollarından və səbəblərindən uzaq etsin. Həqiqətən, bu, yalnız Allahın qüdrətindədir və O, bu işin sahibidir.
Allahın salavatı və salamı Peyğəmbərimiz Məhəmmədə, onun ailəsinə və bütün səhabələrinə olsun!
Yaşar Qurbanov
23 Nov, 12:09
Şirkin təhlükələri:
1. Əməllərin batil olması:
• Şirk, insanın bütün yaxşı əməllərini batil edir. Allah-Təala buyurur:
“Əgər şərik qoşsaydılar, etdikləri əməllər boşa çıxardı.”(Ənam: 88)
• Başqa bir ayədə isə belə buyurur:
“Həqiqətən, sənə və səndən əvvəlkilərə belə vəhy edilmişdir: Əgər Allaha şərik qoşsan, əməllərin mütləq boşa çıxar və sən ziyana uğrayanlardan olarsan.”(Zumər: 65)
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) ən xeyirxah insanlara - yaxşı əməllər edən, qonaqpərvər, sədəqə verən, qohumlarla əlaqələri möhkəmləndirən və digər yaxşı işlər görən insanlara - göndərilmişdi. Lakin onlara öyrədilmişdir ki, Allaha şirk qoşduqları üçün bu əməlləri qəbul edilmir və batil sayılır.
2. Şirkin axirətdəki nəticəsi:
• Şirk edənlərin axirətdəki yeri cəhənnəm olacaqdır.
UcaAllah buyurur:
“Məsih dedi: Ey İsrail oğulları! Mənim də, sizin də Rəbbiniz olan Allaha ibadət edin. Kim Allaha şərik qoşarsa, Allah ona cənnəti haram edər və onun məkanı cəhənnəm olar. Zalımların heç bir köməkçisi olmaz.”(Maidə: 72)
Cabirdən (r.a.) rəvayət edilən hədisdə Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) belə buyurmuşdur:
“Kim Allaha heç bir şeyi şərik qoşmadan Onunla görüşərsə (yəni ölərsə), cənnətə girər. Kim Ona bir şeyi şərik qoşaraq Onunla görüşərsə, cəhənnəmə girər.”
(Müslim rəvayət etmişdir).
3. Şirk, bütün peyğəmbərlərin qarşı çıxdığı əsas günahdır:
• Şirk, Allahın göndərdiyi bütün peyğəmbərlərin əsas xəbərdarlıq etdiyi bir günahdır. Bütün peyğəmbərlər insanları yalnız Allaha ibadət etməyə çağırmışdır. Uca Allah buyurur:
“Ad qövmünün qardaşını (Hud peyğəmbəri) xatırla! O, Əhqafda öz qövmünü xəbərdar etmişdi. Ondan əvvəl və sonra peyğəmbərlər gəlmişdi. O belə dedi: ‘Yalnız Allaha ibadət edin!’”(Əhqaf: 21)
Şirk, insanın həm dünyada, həm də axirətdə fəlakətinə səbəb olan ən böyük günahdır. O, əməlləri batil edir, cənnətə girməyi əngəlləyir və insanı cəhənnəmə məhkum edir. Buna görə də, insan Allaha şirk qoşmamaq və yalnız Ona ibadət etmək üçün çalışmalıdır. Bu, bütün peyğəmbərlərin əsas çağırışı olmuşdur.
Səhih bir hədisdə Əbu Hüreyrə (r.a.) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) Allahın bu ayəsi nazil olduqda: “Və ən yaxın qohumlarını qorxut!”
(Şuəra: 214)
ayağı qalxdı və dedi:
“Ey Qureyş camaatı – özünüzü xilas edin. Mən sizi Allahdan qoruya bilmərəm. ( əgər Allaha şərik qoşşan axirətdə sizə fayda verə bilmərəm,yəni şəfaətçi ola bilmərəm).Ey Abbas bin Əbdülmüttəlib! Mən səni Allahdan qoruya bilmərəm. Ey Allahın Peyğəmbərinin bibisi Safiyyə! Mən səni Allahdan qoruya bilmərəm. Ey Məhəmmədin qızı Fatimə! Mənə malımdan nə istəyirsən, soruş, amma səni Allahdan qoruya bilmərəm.”
(Buxari və Müslim rəvayət etmişdir).
Bu hədis, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləm) öz qohumlarına belə Allah qarşısında heç bir şəfaət edə bilməyəcəyini açıq şəkildə ifadə etdiyini göstərir. O, bu məsələni son dərəcə ciddi şəkildə vurğulamışdır, çünki gələcəkdə bu inancı qorumaq və təbliğ etmək uğrunda onlarla mübarizə aparacağı məlum idi.
Əgər Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )bu məsələni bu qədər ciddi vurğulamasaydı, Qureyşin onun və səhabələrinin üzərinə gətirdiyi zülm və işgəncələr baş verməzdi. Bu işgəncələr və təzyiqlər Peyğəmbərin həyatını və səhabələrin mübarizəsini əhatə edən siyər kitablarında ətraflı şəkildə izah edilmişdir.
Şirk təhlükəsi səbəbilə, Allahın saleh qulları və təqvalı övliyaları həmişə şirkə yaxınlaşmaqdan və ya ona düşməkdən qorxmuşlar və qorxurlar. Onlar şirkdən gələn alçaldılma, zəlillik və cəzaları dərk etdikləri üçün, həmçinin şirk edənlərin axirətdəki məkanının cəhənnəm olduğunu bildikləri üçün bu qorxunu daşıyırlar.
Buna misal olaraq İbrahim peyğəmbər (aleyhissalam ) tovhid əhlinin imamı və Allahın hənif qulu, şirkdən özünü və övladlarını qorumaq üçün dua etmişdir. O, belə dua edir:
“Məni və övladlarımı bütlərə ibadət etməkdən uzaq et!”(İbrahim: 35)
Həmçinin, Yəqub peyğəmbər övladlarının özündən sonra tovhid yolundan çıxacağından və Allaha şirk qoşacaqlarından qorxmuşdur. Buna görə də ölüm yatağında övladlarını toplayıb onlara belə sual verir, Allah-Təala bunu belə xəbər verir:
1. Əməllərin batil olması:
• Şirk, insanın bütün yaxşı əməllərini batil edir. Allah-Təala buyurur:
“Əgər şərik qoşsaydılar, etdikləri əməllər boşa çıxardı.”(Ənam: 88)
• Başqa bir ayədə isə belə buyurur:
“Həqiqətən, sənə və səndən əvvəlkilərə belə vəhy edilmişdir: Əgər Allaha şərik qoşsan, əməllərin mütləq boşa çıxar və sən ziyana uğrayanlardan olarsan.”(Zumər: 65)
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) ən xeyirxah insanlara - yaxşı əməllər edən, qonaqpərvər, sədəqə verən, qohumlarla əlaqələri möhkəmləndirən və digər yaxşı işlər görən insanlara - göndərilmişdi. Lakin onlara öyrədilmişdir ki, Allaha şirk qoşduqları üçün bu əməlləri qəbul edilmir və batil sayılır.
2. Şirkin axirətdəki nəticəsi:
• Şirk edənlərin axirətdəki yeri cəhənnəm olacaqdır.
UcaAllah buyurur:
“Məsih dedi: Ey İsrail oğulları! Mənim də, sizin də Rəbbiniz olan Allaha ibadət edin. Kim Allaha şərik qoşarsa, Allah ona cənnəti haram edər və onun məkanı cəhənnəm olar. Zalımların heç bir köməkçisi olmaz.”(Maidə: 72)
Cabirdən (r.a.) rəvayət edilən hədisdə Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) belə buyurmuşdur:
“Kim Allaha heç bir şeyi şərik qoşmadan Onunla görüşərsə (yəni ölərsə), cənnətə girər. Kim Ona bir şeyi şərik qoşaraq Onunla görüşərsə, cəhənnəmə girər.”
(Müslim rəvayət etmişdir).
3. Şirk, bütün peyğəmbərlərin qarşı çıxdığı əsas günahdır:
• Şirk, Allahın göndərdiyi bütün peyğəmbərlərin əsas xəbərdarlıq etdiyi bir günahdır. Bütün peyğəmbərlər insanları yalnız Allaha ibadət etməyə çağırmışdır. Uca Allah buyurur:
“Ad qövmünün qardaşını (Hud peyğəmbəri) xatırla! O, Əhqafda öz qövmünü xəbərdar etmişdi. Ondan əvvəl və sonra peyğəmbərlər gəlmişdi. O belə dedi: ‘Yalnız Allaha ibadət edin!’”(Əhqaf: 21)
Şirk, insanın həm dünyada, həm də axirətdə fəlakətinə səbəb olan ən böyük günahdır. O, əməlləri batil edir, cənnətə girməyi əngəlləyir və insanı cəhənnəmə məhkum edir. Buna görə də, insan Allaha şirk qoşmamaq və yalnız Ona ibadət etmək üçün çalışmalıdır. Bu, bütün peyğəmbərlərin əsas çağırışı olmuşdur.
Səhih bir hədisdə Əbu Hüreyrə (r.a.) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) Allahın bu ayəsi nazil olduqda: “Və ən yaxın qohumlarını qorxut!”
(Şuəra: 214)
ayağı qalxdı və dedi:
“Ey Qureyş camaatı – özünüzü xilas edin. Mən sizi Allahdan qoruya bilmərəm. ( əgər Allaha şərik qoşşan axirətdə sizə fayda verə bilmərəm,yəni şəfaətçi ola bilmərəm).Ey Abbas bin Əbdülmüttəlib! Mən səni Allahdan qoruya bilmərəm. Ey Allahın Peyğəmbərinin bibisi Safiyyə! Mən səni Allahdan qoruya bilmərəm. Ey Məhəmmədin qızı Fatimə! Mənə malımdan nə istəyirsən, soruş, amma səni Allahdan qoruya bilmərəm.”
(Buxari və Müslim rəvayət etmişdir).
Bu hədis, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi vasəlləm) öz qohumlarına belə Allah qarşısında heç bir şəfaət edə bilməyəcəyini açıq şəkildə ifadə etdiyini göstərir. O, bu məsələni son dərəcə ciddi şəkildə vurğulamışdır, çünki gələcəkdə bu inancı qorumaq və təbliğ etmək uğrunda onlarla mübarizə aparacağı məlum idi.
Əgər Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )bu məsələni bu qədər ciddi vurğulamasaydı, Qureyşin onun və səhabələrinin üzərinə gətirdiyi zülm və işgəncələr baş verməzdi. Bu işgəncələr və təzyiqlər Peyğəmbərin həyatını və səhabələrin mübarizəsini əhatə edən siyər kitablarında ətraflı şəkildə izah edilmişdir.
Şirk təhlükəsi səbəbilə, Allahın saleh qulları və təqvalı övliyaları həmişə şirkə yaxınlaşmaqdan və ya ona düşməkdən qorxmuşlar və qorxurlar. Onlar şirkdən gələn alçaldılma, zəlillik və cəzaları dərk etdikləri üçün, həmçinin şirk edənlərin axirətdəki məkanının cəhənnəm olduğunu bildikləri üçün bu qorxunu daşıyırlar.
Buna misal olaraq İbrahim peyğəmbər (aleyhissalam ) tovhid əhlinin imamı və Allahın hənif qulu, şirkdən özünü və övladlarını qorumaq üçün dua etmişdir. O, belə dua edir:
“Məni və övladlarımı bütlərə ibadət etməkdən uzaq et!”(İbrahim: 35)
Həmçinin, Yəqub peyğəmbər övladlarının özündən sonra tovhid yolundan çıxacağından və Allaha şirk qoşacaqlarından qorxmuşdur. Buna görə də ölüm yatağında övladlarını toplayıb onlara belə sual verir, Allah-Təala bunu belə xəbər verir:
Yaşar Qurbanov
22 Nov, 16:07
Uca Allaha şərik qoşmanın təhlükələri!
Bil ki, qardaşım – Allah səni fitnələrdən qorusun – Allaha şirk qoşmaq günahların ən çirkin və ən böyük günahıdır. Allah bu günah üzərində öləni bağışlamaz, əksinə, bu günahın böyüklüyünə görə cəhənnəmdə əbədi qalmağa məhkum edər. Allah Təala buyurur: “Həqiqətən, şirk böyük bir zülmdür.”
(Loğman: 13)
Başqa bir ayədə isə belə buyurur:
“Həqiqətən, Allah Ona şərik qoşulmasını bağışlamaz. Ondan başqa istədiyi şəxslərin günahını bağışlayar.”(Nisa: 48)
Əbu Hüreyrədən (r.a.) rəvayət edildiyinə görə, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) belə buyurmuşdur:
“Yeddi məhv edici günahdan çəkinin.”
Səhabələr soruşdular: “Ey Allahın Rəsulu, onlar nədir?”
Peyğəmbər belə buyurdu:
“Allaha şirk qoşmaq, sehr etmək, Allahın haram etdiyi bir canı haqsız yerə öldürmək, sələm yemək, yetimin malını yemək, döyüşdən qaçmaq və iffətli, günahsız mömin qadınlara böhtan atmaq.”
(Buxari və Müslim rəvayət etmişdir).
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) bu məhv edici günahlar arasında ilk olaraq Allah-Təalaya şirk qoşmağı qeyd etmişdir. Cabirdən (r.a.) rəvayət edildiyinə görə, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) belə buyurmuşdur:
“Kim Allaha heç bir şeyi şərik qoşmadan Onunla görüşərsə (yəni ölərsə), cənnətə girər. Kim Ona bir şeyi şərik qoşaraq Onunla görüşərsə, cəhənnəmə girər.”
(Müslim rəvayət etmişdir).
Quran və sünnə mətnləri şirk məsələsinin təhlükəsini və onun dəhşətli nəticələrini göstərir. Bu, sadə bir məsələ deyil, əksinə, qətl, zina və oğurluqdan daha təhlükəlidir. Çünki şirk, Allahın haqqına – Onun təkliyinə və ibadətdə yalnız Ona yönəlməyə – birbaşa ziddir.
Allaha şərik qoşmaq:
Şirk, Allahdan başqasını Allahla bərabər tutmaq və Onun yalnız Özünə məxsus olan sifətləri başqasına aid etməkdir. Bu, Allahın haqqını tapdalamaq və Onun təkliyinə qarşı çıxmaqdır.
Bil ki, qardaşım – Allah səni fitnələrdən qorusun – Allaha şirk qoşmaq günahların ən çirkin və ən böyük günahıdır. Allah bu günah üzərində öləni bağışlamaz, əksinə, bu günahın böyüklüyünə görə cəhənnəmdə əbədi qalmağa məhkum edər. Allah Təala buyurur: “Həqiqətən, şirk böyük bir zülmdür.”
(Loğman: 13)
Başqa bir ayədə isə belə buyurur:
“Həqiqətən, Allah Ona şərik qoşulmasını bağışlamaz. Ondan başqa istədiyi şəxslərin günahını bağışlayar.”(Nisa: 48)
Əbu Hüreyrədən (r.a.) rəvayət edildiyinə görə, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) belə buyurmuşdur:
“Yeddi məhv edici günahdan çəkinin.”
Səhabələr soruşdular: “Ey Allahın Rəsulu, onlar nədir?”
Peyğəmbər belə buyurdu:
“Allaha şirk qoşmaq, sehr etmək, Allahın haram etdiyi bir canı haqsız yerə öldürmək, sələm yemək, yetimin malını yemək, döyüşdən qaçmaq və iffətli, günahsız mömin qadınlara böhtan atmaq.”
(Buxari və Müslim rəvayət etmişdir).
Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) bu məhv edici günahlar arasında ilk olaraq Allah-Təalaya şirk qoşmağı qeyd etmişdir. Cabirdən (r.a.) rəvayət edildiyinə görə, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) belə buyurmuşdur:
“Kim Allaha heç bir şeyi şərik qoşmadan Onunla görüşərsə (yəni ölərsə), cənnətə girər. Kim Ona bir şeyi şərik qoşaraq Onunla görüşərsə, cəhənnəmə girər.”
(Müslim rəvayət etmişdir).
Quran və sünnə mətnləri şirk məsələsinin təhlükəsini və onun dəhşətli nəticələrini göstərir. Bu, sadə bir məsələ deyil, əksinə, qətl, zina və oğurluqdan daha təhlükəlidir. Çünki şirk, Allahın haqqına – Onun təkliyinə və ibadətdə yalnız Ona yönəlməyə – birbaşa ziddir.
Allaha şərik qoşmaq:
Şirk, Allahdan başqasını Allahla bərabər tutmaq və Onun yalnız Özünə məxsus olan sifətləri başqasına aid etməkdir. Bu, Allahın haqqını tapdalamaq və Onun təkliyinə qarşı çıxmaqdır.
Yaşar Qurbanov
21 Nov, 12:16
https://big.az/544731-homoseksual-meyller-bezi-insanlarin-imtahanidir-ilahiyyatci.html
Yaşar Qurbanov
21 Nov, 11:07
Şirk iki növdür:
1. Böyük şirk (Şirk Əkbər):
Bu, ibadətin Allahdan başqasına yönəldilməsi və ya onun bir hissəsinin başqasına həsr edilməsidir. Böyük şirk insanın İslamdan çıxmasına səbəb olur. Məsələn:
• Ölülərə dua etmək və onlardan yardım istəmək,
• Ölülər üçün nəzir etmək,
• Cinlərə, mələklərə və ya digər görünməyən varlıqlara ibadət etmək.
Bu, qədim dövrlərdə Qureyş müşriklərinin və digər ərəb tayfalarının bütlərə və təsvir edilmiş varlıqlara ibadət etməsi kimi əməlləri əhatə edir.
2. Kiçik şirk (Şirk Əsğər):
Bu, insanın ibadət və əməllərinə riyakarlıq, dünyəvi mənfəət və ya başqa məqsədlər qarışdırmasıdır. Kiçik şirk insanı İslamdan çıxarmır, lakin imanını zəiflədir və böyük şirkə aparan yola səbəb ola bilər.
Allah-Təala böyük şirkdən uzaq durmağı və ibadətin yalnız Ona yönəldilməsini əmr etmişdir. Bu, İslamın ən əsas təməlidir.
Qayda:
Kim ibadəti və ya onun bir hissəsini Allahdan başqasına – məsələn, bütlərə, ağaclara, ölülərə, cinlərə və ya digər görünməyən varlıqlara yönəldərsə, bu böyük şirk (şirk əkbər) sayılır.
Kiçik şirk (Şirk Əsğər):
Şirk əsğər bir neçə növdən ibarətdir. Bunlar arasında:
1. Allahdan başqasına and içmək:
• Peyğəmbərə, əmanətə, bir şəxsin başına və ya hər hansı bir varlığa and içmək.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) buyurmuşdur:
“Kim Allahdan başqasına and içərsə, şirk etmişdir.”
2. Riya;
• İbadəti və ya bir əməli insanlara göstərmək üçün yerinə yetirmək, məsələn:
• Namazı riya üçün qılmaq,
• Sədəqəni riya üçün vermək.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) demişdir:
“Sizlər üçün ən çox qorxduğum şey kiçik şirkdir.”
• Ondan kiçik şirk nə olduğunu soruşduqda, Peyğəmbərimiz buyurmuşdur:”Bu, riyadır.”
3. Allahın iradəsini başqası ilə birləşdirmək:
• “Allah və filankəs istədi” (vəziyyəti “və” bağlayıcısı ilə ifadə etmək).
• “Əgər Allah və filankəs olmasaydı” və ya “Bu, Allahdan və filankəsdən gəldi” kimi ifadələr işlətmək.
• Peyğəmbər bu barədə demişdir:”Allah və filankəs istədi” deməyin. Bunun yerinə, “Allah istədi, sonra filankəs istədi” deyin.”
• Bir şəxs Peyğəmbərə dedi: “Bu, Allahın və sənin iradəndəndir.”
Peyğəmbər cavab verdi:
“Məni Allaha bərabərmi edirsən? Təkcə Allah istəyir.”
Şirk əsğər insanı İslamdan çıxarmasa da, imanını zəiflədir və böyük şirkə aparan təhlükəli bir yoldur. Müsəlman diqqətli olmalı, ibadətində və sözlərində yalnız Allahı əsas tutmalı və Onu heç bir şeylə bərabərləşdirməməlidir.
Kiçik şirk və böyük şirk arasındakı fərq və keçid;
Şirk əsğər (kiçik şirk), bəzi hallarda sahibinin ona olan inancı səbəbilə böyük şirkə (şirk əkbər) çevrilə bilər. Aşağıdakı hallarda bu baş verər:
1. Şirk əsğərin böyük şirkə çevrilməsi:
• Əgər bir şəxs Allahdan başqasına and içərkən, “Allah və filankəs istədi” deyərkən və ya başqa bir şəxsə yönəlik belə ifadələr işlədərkən:
• Həmin şəxsin kainatda müstəqil şəkildə təsir gücünə malik olduğuna,
• Allahın iradəsindən və qüdrətindən kənar bir iradəyə sahib olduğuna,
• Özbaşına zərər və ya fayda verə biləcəyinə inansa,
• Həmin şəxsin ibadət olunmağa layiq olduğuna və ya ondan yardım diləməyin doğru olduğuna inanarsa, bu, böyük şirkə çevrilir.
2. Şirk əsğər olaraq qalması:
• Əgər şəxs sadəcə dil vərdişi ilə Allahdan başqasına and içərsə və ya “Allah və filankəs istədi” kimi ifadələr işlədərsə, lakin həmin şəxsin Allahdan müstəqil bir iradəyə və ya qüdrətə malik olduğuna inanmazsa, bu halda bu, kiçik şirk sayılır.
• Məsələn:
• Bir şəxs, Allahdan başqasına (məsələn, bir peyğəmbərə, saleh bir şəxsə, ata-anasına və s.) hörmət səbəbilə and içərsə, lakin bu şəxsin Allah kimi bir qüdrətə malik olduğuna inanmazsa, bu, kiçik şirkdir.
Əhəmiyyətli məqam:
Kiçik şirk, inanclarla böyük şirkə çevrilə bilər. İnsan öz söz və əməllərində diqqətli olmalı, şirkə aparan yollardan çəkinməlidir. İslam alimlərinin fikrinə görə, şirk əsğər iman zəifliyi səbəbilə baş verər, lakin böyük şirkdən fərqli olaraq insanı İslamdan çıxarmaz. Hər bir halda, müsəlman, yalnız Allaha yönəlməli və Onu hər şeyin üstündə tutmalıdır.
1. Böyük şirk (Şirk Əkbər):
Bu, ibadətin Allahdan başqasına yönəldilməsi və ya onun bir hissəsinin başqasına həsr edilməsidir. Böyük şirk insanın İslamdan çıxmasına səbəb olur. Məsələn:
• Ölülərə dua etmək və onlardan yardım istəmək,
• Ölülər üçün nəzir etmək,
• Cinlərə, mələklərə və ya digər görünməyən varlıqlara ibadət etmək.
Bu, qədim dövrlərdə Qureyş müşriklərinin və digər ərəb tayfalarının bütlərə və təsvir edilmiş varlıqlara ibadət etməsi kimi əməlləri əhatə edir.
2. Kiçik şirk (Şirk Əsğər):
Bu, insanın ibadət və əməllərinə riyakarlıq, dünyəvi mənfəət və ya başqa məqsədlər qarışdırmasıdır. Kiçik şirk insanı İslamdan çıxarmır, lakin imanını zəiflədir və böyük şirkə aparan yola səbəb ola bilər.
Allah-Təala böyük şirkdən uzaq durmağı və ibadətin yalnız Ona yönəldilməsini əmr etmişdir. Bu, İslamın ən əsas təməlidir.
Qayda:
Kim ibadəti və ya onun bir hissəsini Allahdan başqasına – məsələn, bütlərə, ağaclara, ölülərə, cinlərə və ya digər görünməyən varlıqlara yönəldərsə, bu böyük şirk (şirk əkbər) sayılır.
Kiçik şirk (Şirk Əsğər):
Şirk əsğər bir neçə növdən ibarətdir. Bunlar arasında:
1. Allahdan başqasına and içmək:
• Peyğəmbərə, əmanətə, bir şəxsin başına və ya hər hansı bir varlığa and içmək.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm ) buyurmuşdur:
“Kim Allahdan başqasına and içərsə, şirk etmişdir.”
2. Riya;
• İbadəti və ya bir əməli insanlara göstərmək üçün yerinə yetirmək, məsələn:
• Namazı riya üçün qılmaq,
• Sədəqəni riya üçün vermək.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) demişdir:
“Sizlər üçün ən çox qorxduğum şey kiçik şirkdir.”
• Ondan kiçik şirk nə olduğunu soruşduqda, Peyğəmbərimiz buyurmuşdur:”Bu, riyadır.”
3. Allahın iradəsini başqası ilə birləşdirmək:
• “Allah və filankəs istədi” (vəziyyəti “və” bağlayıcısı ilə ifadə etmək).
• “Əgər Allah və filankəs olmasaydı” və ya “Bu, Allahdan və filankəsdən gəldi” kimi ifadələr işlətmək.
• Peyğəmbər bu barədə demişdir:”Allah və filankəs istədi” deməyin. Bunun yerinə, “Allah istədi, sonra filankəs istədi” deyin.”
• Bir şəxs Peyğəmbərə dedi: “Bu, Allahın və sənin iradəndəndir.”
Peyğəmbər cavab verdi:
“Məni Allaha bərabərmi edirsən? Təkcə Allah istəyir.”
Şirk əsğər insanı İslamdan çıxarmasa da, imanını zəiflədir və böyük şirkə aparan təhlükəli bir yoldur. Müsəlman diqqətli olmalı, ibadətində və sözlərində yalnız Allahı əsas tutmalı və Onu heç bir şeylə bərabərləşdirməməlidir.
Kiçik şirk və böyük şirk arasındakı fərq və keçid;
Şirk əsğər (kiçik şirk), bəzi hallarda sahibinin ona olan inancı səbəbilə böyük şirkə (şirk əkbər) çevrilə bilər. Aşağıdakı hallarda bu baş verər:
1. Şirk əsğərin böyük şirkə çevrilməsi:
• Əgər bir şəxs Allahdan başqasına and içərkən, “Allah və filankəs istədi” deyərkən və ya başqa bir şəxsə yönəlik belə ifadələr işlədərkən:
• Həmin şəxsin kainatda müstəqil şəkildə təsir gücünə malik olduğuna,
• Allahın iradəsindən və qüdrətindən kənar bir iradəyə sahib olduğuna,
• Özbaşına zərər və ya fayda verə biləcəyinə inansa,
• Həmin şəxsin ibadət olunmağa layiq olduğuna və ya ondan yardım diləməyin doğru olduğuna inanarsa, bu, böyük şirkə çevrilir.
2. Şirk əsğər olaraq qalması:
• Əgər şəxs sadəcə dil vərdişi ilə Allahdan başqasına and içərsə və ya “Allah və filankəs istədi” kimi ifadələr işlədərsə, lakin həmin şəxsin Allahdan müstəqil bir iradəyə və ya qüdrətə malik olduğuna inanmazsa, bu halda bu, kiçik şirk sayılır.
• Məsələn:
• Bir şəxs, Allahdan başqasına (məsələn, bir peyğəmbərə, saleh bir şəxsə, ata-anasına və s.) hörmət səbəbilə and içərsə, lakin bu şəxsin Allah kimi bir qüdrətə malik olduğuna inanmazsa, bu, kiçik şirkdir.
Əhəmiyyətli məqam:
Kiçik şirk, inanclarla böyük şirkə çevrilə bilər. İnsan öz söz və əməllərində diqqətli olmalı, şirkə aparan yollardan çəkinməlidir. İslam alimlərinin fikrinə görə, şirk əsğər iman zəifliyi səbəbilə baş verər, lakin böyük şirkdən fərqli olaraq insanı İslamdan çıxarmaz. Hər bir halda, müsəlman, yalnız Allaha yönəlməli və Onu hər şeyin üstündə tutmalıdır.
Yaşar Qurbanov
21 Nov, 09:15
Vəsilə anlayışı və yanlışlıklar!
Başqa bir ayədə Allah buyurur:
“Həqiqətən, sənə və səndən əvvəlkilərə belə vəhy edilmişdir: Əgər Allaha şərik qoşsan, əməllərin mütləq boşa çıxar və sən ziyana uğrayanlardan olarsan.”(Zumər: 65)
Əgər bir insan bütövlükdə Allahdan üz çevirər və bütün ibadətini tamamilə başqa bir varlığa həsr edərsə, bu da şirk və küfr adlanır.
• Məsələn, ağaclara, daşlara, bütlərə, cinlərə və ya “övliya” adlandırılan ölülərə ibadət edən, onlar üçün namaz qılan, oruc tutan və Allahı tamamilə unudan bir insan ən böyük küfr və şirk etmiş olur.
Belə bir insanın əməlləri, Allahdan tamamilə üz çevirdiyinə və ibadətini başqa varlığa həsr etdiyinə görə ən böyük şirk sayılır. Uca Allahdan bizi bu cür əməllərdən qorumasını diləyirik.
Dua və ibadətdə şirk:
Bəzi insanlar ölülərə dua etməyi və onlardan yardım istəməyi “vəsilə” adlandırırlar. Bu böyük bir yanlışlıqdır və ən böyük şirk formalarından biridir.
• Ölülərə dua etmək və yardım istəmək, İslamda qətiyyən qəbul edilmir və bütpərəstlərin praktikasına bənzəyir.
• Allah-Təala Quranda bu əməlləri tənqid etmiş və onları şirk adlandırmışdır.
Vəsilə anlayışı:
Vəsilə, Allahın razılığını qazanmaq üçün Ona yaxınlaşmaq anlamına gəlir. Qurani-Kərimdə bu barədə Allah buyurur:
“Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun, Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtarın və Onun yolunda cihad edin ki, nicat tapasınız.”
(Maidə: 35)
Vəsilənin doğru mənası:
Alimlərin yekdil fikrinə görə, vəsilə Allahın razılığını qazanmaq üçün halal yollarla edilən ibadət və itaətlərdir. Bunlara daxildir:
1. Namaz: Allah üçün qılınan namaz, Ona yaxınlaşmağın əsas yollarından biridir.
2. Qurban: Allah üçün kəsilən qurbanlar (qurban bayramında və ya başqa məqsədlərlə).
3. Oruc: Ramazan və digər nafilə oruclar.
4. Sədəqə: Ehtiyac sahiblərinə edilən yardımlar və sədəqələr.
5. Zikr və Quran oxumaq: Allahı daim zikr etmək və Onun kəlamını oxumaq.
6. Cihad: Allahın dinini müdafiə etmək və Onun yolunda çalışmaq.
Yanlış “vəsilə” anlayışı:
• Ölülərdən yardım istəmək və ya onların vasitəsilə Allahdan bir şey diləmək, şirk sayılır və İslamda qəti şəkildə qadağandır.
Alimlərin təfsirinə görə, “vəsilə” yalnız Allahın razılığına uyğun olan ibadət və itaət vasitələrini ifadə edir.
Ölülərə dua etməyi və ya onlardan yardım istəməyi “vəsilə” adlandırmaq, İslamın qəti şəkildə qınadığı şirk əməlidir. Həqiqi vəsilə yalnız Allahın halal gördüyü ibadət yolları ilə Ona yaxınlaşmaqdır: namaz, oruc, sədəqə və Allahın razılığı üçün edilən digər ibadət formaları.
“Bunların (müşriklərin) dua etdikləri özləri də Rəbbinə yaxınlaşmaq üçün vasitə (vəsilə) axtarır, Onun mərhəmətinə ümid bəsləyir və əzabından qorxurlar”
(İsra: 57) ayəsində peyğəmbərlərin və onların ardıcıllarının Allahın razılığını qazanmaq üçün Onun buyurduğu vasitələrlə yaxınlaşdıqlarını bildirir. Bu vasitələr, Allahın şəriətində əmr etdiyi ibadətlərdir, məsələn:
• Cihad,
• Oruc,
• Namaz,
• Zikr,
• Quran oxumaq və başqa halal ibadət yolları.
Bəzi insanların zənn etdiyi kimi, “vəsilə” ölülərə bağlılıq və ya “övliyalar”dan yardım istəməklə həyata keçirilmir. Bu cür inanc, Allahın Quranda tənqid etdiyi müşriklərin inancıdır. Allah bu insanlar haqqında belə buyurur:
“Onlar Allahdan başqa elə şeylərə dua edirlər ki, nə onlara zərər verə bilər, nə də fayda. Onlar deyirlər: Bunlar Allah yanında bizim şəfaətçilərimizdir. De: Allah göylərdə və yerdə bilmədiyi bir şeyi Ona xəbər verirsiniz? Allah onların Ona şərik qoşduqlarından uzaq və ucadır!”(Yunus: 18)
Bu ayələrdə vurğulanır ki, ölülərdən yardım istəmək və ya onlara bağlılıq göstərmək Quranın ruhuna və İslamın tövhid prinsipinə ziddir. Əsl vəsilə, yalnız Allahın razılığını qazanmaq üçün edilən halal ibadətlər və yaxşı əməllərdir.
Başqa bir ayədə Allah buyurur:
“Həqiqətən, sənə və səndən əvvəlkilərə belə vəhy edilmişdir: Əgər Allaha şərik qoşsan, əməllərin mütləq boşa çıxar və sən ziyana uğrayanlardan olarsan.”(Zumər: 65)
Əgər bir insan bütövlükdə Allahdan üz çevirər və bütün ibadətini tamamilə başqa bir varlığa həsr edərsə, bu da şirk və küfr adlanır.
• Məsələn, ağaclara, daşlara, bütlərə, cinlərə və ya “övliya” adlandırılan ölülərə ibadət edən, onlar üçün namaz qılan, oruc tutan və Allahı tamamilə unudan bir insan ən böyük küfr və şirk etmiş olur.
Belə bir insanın əməlləri, Allahdan tamamilə üz çevirdiyinə və ibadətini başqa varlığa həsr etdiyinə görə ən böyük şirk sayılır. Uca Allahdan bizi bu cür əməllərdən qorumasını diləyirik.
Dua və ibadətdə şirk:
Bəzi insanlar ölülərə dua etməyi və onlardan yardım istəməyi “vəsilə” adlandırırlar. Bu böyük bir yanlışlıqdır və ən böyük şirk formalarından biridir.
• Ölülərə dua etmək və yardım istəmək, İslamda qətiyyən qəbul edilmir və bütpərəstlərin praktikasına bənzəyir.
• Allah-Təala Quranda bu əməlləri tənqid etmiş və onları şirk adlandırmışdır.
Vəsilə anlayışı:
Vəsilə, Allahın razılığını qazanmaq üçün Ona yaxınlaşmaq anlamına gəlir. Qurani-Kərimdə bu barədə Allah buyurur:
“Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun, Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtarın və Onun yolunda cihad edin ki, nicat tapasınız.”
(Maidə: 35)
Vəsilənin doğru mənası:
Alimlərin yekdil fikrinə görə, vəsilə Allahın razılığını qazanmaq üçün halal yollarla edilən ibadət və itaətlərdir. Bunlara daxildir:
1. Namaz: Allah üçün qılınan namaz, Ona yaxınlaşmağın əsas yollarından biridir.
2. Qurban: Allah üçün kəsilən qurbanlar (qurban bayramında və ya başqa məqsədlərlə).
3. Oruc: Ramazan və digər nafilə oruclar.
4. Sədəqə: Ehtiyac sahiblərinə edilən yardımlar və sədəqələr.
5. Zikr və Quran oxumaq: Allahı daim zikr etmək və Onun kəlamını oxumaq.
6. Cihad: Allahın dinini müdafiə etmək və Onun yolunda çalışmaq.
Yanlış “vəsilə” anlayışı:
• Ölülərdən yardım istəmək və ya onların vasitəsilə Allahdan bir şey diləmək, şirk sayılır və İslamda qəti şəkildə qadağandır.
Alimlərin təfsirinə görə, “vəsilə” yalnız Allahın razılığına uyğun olan ibadət və itaət vasitələrini ifadə edir.
Ölülərə dua etməyi və ya onlardan yardım istəməyi “vəsilə” adlandırmaq, İslamın qəti şəkildə qınadığı şirk əməlidir. Həqiqi vəsilə yalnız Allahın halal gördüyü ibadət yolları ilə Ona yaxınlaşmaqdır: namaz, oruc, sədəqə və Allahın razılığı üçün edilən digər ibadət formaları.
“Bunların (müşriklərin) dua etdikləri özləri də Rəbbinə yaxınlaşmaq üçün vasitə (vəsilə) axtarır, Onun mərhəmətinə ümid bəsləyir və əzabından qorxurlar”
(İsra: 57) ayəsində peyğəmbərlərin və onların ardıcıllarının Allahın razılığını qazanmaq üçün Onun buyurduğu vasitələrlə yaxınlaşdıqlarını bildirir. Bu vasitələr, Allahın şəriətində əmr etdiyi ibadətlərdir, məsələn:
• Cihad,
• Oruc,
• Namaz,
• Zikr,
• Quran oxumaq və başqa halal ibadət yolları.
Bəzi insanların zənn etdiyi kimi, “vəsilə” ölülərə bağlılıq və ya “övliyalar”dan yardım istəməklə həyata keçirilmir. Bu cür inanc, Allahın Quranda tənqid etdiyi müşriklərin inancıdır. Allah bu insanlar haqqında belə buyurur:
“Onlar Allahdan başqa elə şeylərə dua edirlər ki, nə onlara zərər verə bilər, nə də fayda. Onlar deyirlər: Bunlar Allah yanında bizim şəfaətçilərimizdir. De: Allah göylərdə və yerdə bilmədiyi bir şeyi Ona xəbər verirsiniz? Allah onların Ona şərik qoşduqlarından uzaq və ucadır!”(Yunus: 18)
Bu ayələrdə vurğulanır ki, ölülərdən yardım istəmək və ya onlara bağlılıq göstərmək Quranın ruhuna və İslamın tövhid prinsipinə ziddir. Əsl vəsilə, yalnız Allahın razılığını qazanmaq üçün edilən halal ibadətlər və yaxşı əməllərdir.
Yaşar Qurbanov
21 Nov, 06:56
Uca Allaha şərik qoşmaq!
Şirk, İslamda Allahın təkliyinə zidd olan ən böyük günahdır. Bu, insanın Allahla yanaşı başqa bir varlığı Ona şərik qoşması və ya Ona aid olan ilahi sifətləri başqa bir varlığa aid etməsidir.
Şirkin növləri:
1. Böyük şirk (Əş-Şirk əl-Əkbər):
• Allahdan başqa bir varlığa ibadət etmək, dua etmək ( vəfat etmiş saleh insandan istəmək) və ya Ondan başqa bir varlığın yardımını istəmək.
• Məsələn: bütlərə ibadət, ölülərdən yardım istəmək və Allahdan qeyrisini ilah kimi qəbul etmək.
2. Kiçik şirk (Əş-Şirk əl-Əsğər):
• İbadət edərkən riya ( insanlara göstərmək və ya eşitdirmək ) və ya başqa insanlara xoş görünmək niyyəti ilə ibadət etmək.
• Bu, imanı zəiflədir və insanı böyük şirkə sürükləyə bilər.
“Vəsilə” Ayəsinin Təfsiri
Uca Allah Quranda buyurur:
“Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun, Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtarın və Onun yolunda cihad edin ki, nicat tapasınız.”
(Maidə: 35)
Ayənin mənası:
1. “Allahdan qorxun”:
• Allahın əmr və qadağalarına riayət edin. Günahlardan çəkinərək, Allahın razılığını qazanın.
2. “Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtarın”:
• Vəsilə, insana Allahın razılığını qazanmağa və Ona yaxınlaşmağa kömək edən hər hansı bir vasitədir. Bu, yalnız halal yollarla və Allahın razılığına uyğun şəkildə edilməlidir.
• Vəsilə vasitələrinə aşağıdakılar daxildir:
• İman və ibadət: Namaz, oruc, zəkat, Quran oxumaq və s.
• Dua və tövbə: Allahdan bağışlanma diləmək.
• Yaxşı əməllər: İnsanlara kömək etmək, sədəqə vermək və s.
3. “Onun yolunda cihad edin”:
• İnsanın Allahın dinini müdafiə etmək, yaxşılığa çağırmaq və pislikdən çəkindirmək üçün çalışması.
4. “Nicat tapasınız”:
• Ayənin sonunda bildirilir ki, Allahdan qorxan, Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtaran və Onun yolunda çalışanlar nicat tapacaq, yəni Allahın rəhmətinə qovuşacaqdır.
Vəsilə anlayışında düzgünlük:
• Vəsilə yalnız Allahın halal gördüyü vasitələrlə olmalıdır.
• Ölü şəxslərdən, bütlərdən və ya başqa varlıqlardan vasitəçi istəmək şirkə aparar.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) dua edərkən yalnız Allahdan diləməyi və Ona birbaşa müraciət etməyi öyrətmişdir.
Şirk, İslamda ən böyük günahdır və insanı Allahdan uzaqlaşdırar. “Vəsilə” isə Allahın razılığını qazanmaq və Ona yaxınlaşmaq üçün halal vasitələrdən istifadə etməyi ifadə edir. İnsan yalnız Allahdan diləməli, Ona təvəkkül etməli və bütün ibadətlərini yalnız Ona həsr etməlidir.
Şirk, Allahdan başqasını Allahla birlikdə ibadətdə şərik qoşmaq deməkdir. Məsələn, bütlərə və ya başqa varlıqlara dua etmək, onlardan yardım istəmək, onlar üçün nəzir etmək, onlara namaz qılmaq, oruc tutmaq və ya qurban kəsmək şirkə daxildir. Bu əməllər, Allahdan başqa bir şeyə ibadət edildiyi zaman şirk adlanır.
• Məsələn, Bədəvi, Abdülqadir Ceylani və Övliya, imam kimi şəxslərə qurban kəsmək, onlardan yardım istəmək və ya onların adına ibadət etmək şirkdir.
• Eyni şəkildə, ulduzlara, cinlərə dua etmək, onlardan kömək və ya yardım diləmək də şirk sayılır.
Əgər bir insan bu cür ibadət əməllərini cansız əşyalara, ölülərə yönəldərsə , bu, onu Allaha şirk qoşmuş vəziyyətə gətirər. Uca Allah buyurur:”Əgər şərik qoşsaydılar, etdikləri əməllər boşa çıxardı.”
(Ənam: 88)
Şirk, İslamda Allahın təkliyinə zidd olan ən böyük günahdır. Bu, insanın Allahla yanaşı başqa bir varlığı Ona şərik qoşması və ya Ona aid olan ilahi sifətləri başqa bir varlığa aid etməsidir.
Şirkin növləri:
1. Böyük şirk (Əş-Şirk əl-Əkbər):
• Allahdan başqa bir varlığa ibadət etmək, dua etmək ( vəfat etmiş saleh insandan istəmək) və ya Ondan başqa bir varlığın yardımını istəmək.
• Məsələn: bütlərə ibadət, ölülərdən yardım istəmək və Allahdan qeyrisini ilah kimi qəbul etmək.
2. Kiçik şirk (Əş-Şirk əl-Əsğər):
• İbadət edərkən riya ( insanlara göstərmək və ya eşitdirmək ) və ya başqa insanlara xoş görünmək niyyəti ilə ibadət etmək.
• Bu, imanı zəiflədir və insanı böyük şirkə sürükləyə bilər.
“Vəsilə” Ayəsinin Təfsiri
Uca Allah Quranda buyurur:
“Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun, Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtarın və Onun yolunda cihad edin ki, nicat tapasınız.”
(Maidə: 35)
Ayənin mənası:
1. “Allahdan qorxun”:
• Allahın əmr və qadağalarına riayət edin. Günahlardan çəkinərək, Allahın razılığını qazanın.
2. “Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtarın”:
• Vəsilə, insana Allahın razılığını qazanmağa və Ona yaxınlaşmağa kömək edən hər hansı bir vasitədir. Bu, yalnız halal yollarla və Allahın razılığına uyğun şəkildə edilməlidir.
• Vəsilə vasitələrinə aşağıdakılar daxildir:
• İman və ibadət: Namaz, oruc, zəkat, Quran oxumaq və s.
• Dua və tövbə: Allahdan bağışlanma diləmək.
• Yaxşı əməllər: İnsanlara kömək etmək, sədəqə vermək və s.
3. “Onun yolunda cihad edin”:
• İnsanın Allahın dinini müdafiə etmək, yaxşılığa çağırmaq və pislikdən çəkindirmək üçün çalışması.
4. “Nicat tapasınız”:
• Ayənin sonunda bildirilir ki, Allahdan qorxan, Ona yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtaran və Onun yolunda çalışanlar nicat tapacaq, yəni Allahın rəhmətinə qovuşacaqdır.
Vəsilə anlayışında düzgünlük:
• Vəsilə yalnız Allahın halal gördüyü vasitələrlə olmalıdır.
• Ölü şəxslərdən, bütlərdən və ya başqa varlıqlardan vasitəçi istəmək şirkə aparar.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) dua edərkən yalnız Allahdan diləməyi və Ona birbaşa müraciət etməyi öyrətmişdir.
Şirk, İslamda ən böyük günahdır və insanı Allahdan uzaqlaşdırar. “Vəsilə” isə Allahın razılığını qazanmaq və Ona yaxınlaşmaq üçün halal vasitələrdən istifadə etməyi ifadə edir. İnsan yalnız Allahdan diləməli, Ona təvəkkül etməli və bütün ibadətlərini yalnız Ona həsr etməlidir.
Şirk, Allahdan başqasını Allahla birlikdə ibadətdə şərik qoşmaq deməkdir. Məsələn, bütlərə və ya başqa varlıqlara dua etmək, onlardan yardım istəmək, onlar üçün nəzir etmək, onlara namaz qılmaq, oruc tutmaq və ya qurban kəsmək şirkə daxildir. Bu əməllər, Allahdan başqa bir şeyə ibadət edildiyi zaman şirk adlanır.
• Məsələn, Bədəvi, Abdülqadir Ceylani və Övliya, imam kimi şəxslərə qurban kəsmək, onlardan yardım istəmək və ya onların adına ibadət etmək şirkdir.
• Eyni şəkildə, ulduzlara, cinlərə dua etmək, onlardan kömək və ya yardım diləmək də şirk sayılır.
Əgər bir insan bu cür ibadət əməllərini cansız əşyalara, ölülərə yönəldərsə , bu, onu Allaha şirk qoşmuş vəziyyətə gətirər. Uca Allah buyurur:”Əgər şərik qoşsaydılar, etdikləri əməllər boşa çıxardı.”
(Ənam: 88)
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 17:37
Allah-Təalanın ucalığı،əzəməti!
Allahın ucalığını yalnız Uca Allah Özü bilir. Ancaq Allah-Təala Özünün ucalığını dərk edə biləcəyimiz dərəcədə bizə bəyan etmişdir. Bununla belə, Allahın ucalığını tam olaraq yalnız Allah-Təala bilir və əhatə edə bilər. Allah-Təala Qurani-Kərimdə Özünün ucalığını bizə tanıtmışdır ki, biz Ona hörmətlə yanaşaq, Onu ucaldaq və Ona layiqincə ibadət edək.
Əgər sənə “Rəbbini necə tanıdın?” deyə soruşulsa, belə cavab ver: “Onun ayələri və məxluqatı vasitəsilə tanıdım.” Allah-Təala buyurur: “Onun ayələrindən biri də gecə və gündüz, Günəş və Aydır.” (Fussilət: 37).
Onun məxluqatından biri yeddi qat səma, yeddi qat yer və onların içindəkilərdir. Eyni zamanda, Allahın yaratdıqları arasında bu kainatda olan dənizlər, dağlar, düzənliklər, ağaclar, çaylar və insanların düşüncələrinin əhatə edə bilmədiyi, yalnız Allahın bildiyi digər şeylər də var.
Əgər kainatı diqqətlə düşünərək müşahidə etsən, onun Yaradanının ucalığını, hikmətini, qüdrətini və mərhəmətini anlayarsan.
Allah-Təala buyurur: De: “Bir baxın, göylərdə və yerdə nələr var! Lakin iman gətirməyən bir qövmə dəlillər və xəbərdarlıqlar fayda verməz. (Yunis: 101).
Məgər onlar Allahın göylərdə və yerdə yaratdıqlarını düşünmürlərmi? Allah-Təala bizə yaratdıqlarını düşünməyi və onları görməyi əmr etmişdir. Əql sahibləri göylərin və yerin yaradılışını düşünür və deyirlər: “Ey Rəbbimiz! Sən bunları boş yerə yaratmamısan. Sən pak və müqəddəssən, bizi cəhənnəm əzabından qoru!” (Ali İmran: 191).
Ağıllı insan göylərin, yerin, qurunun və dənizin yaradılışını, hətta öz yaradılışını belə düşünməlidir. Allah buyurur:
Sizin özünüzdə də (buna dair dəlillər vardır)! Hələ də görmürsünüzmü?(Zəriyət: 21).
Həmçinin, insan Allahın Qurani-Kərimdəki oxunan ayələri üzərində düşünməlidir ki, bu Quranı nazil edən və bu sözləri danışan Allahın ucalığını dərk etsin. Allah bu kitabı bəşəriyyətin keçmiş, indiki və gələcək xeyri üçün tam bir hidayət mənbəyi etmişdir. Uca Allah buyurur: “Biz Kitabda heç bir şeyi əskik qoymadıq.” (Ənam: 38). Eyni zamanda, Rəsulullahın (sallallahu aleyhi vasəlləm) sünnəsini də düşünmək lazımdır, çünki o da Allahın vəhyidir. Allah buyurur: “O, öz istəyi ilə danışmır. Onun dedikləri yalnız nazil edilən vəhydir.” (Nəcm: 3-4).
Allah həmçinin belə buyurur: “Bu mübarək bir Kitabdır ki, onu sənə nazil etdik ki, ayələrini düşünsünlər və əql sahibləri ibrət götürsünlər.” (Sad: 29).
Bilin ki, Allahdan başqa hər şey fanidir,və heç bir şübhə yoxdur ki, hər bir nemət sona çatacaqdır.
“Ondan başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur.” (Bəqərə: 255) bu ayə ilə Allahdan başqa hər hansı bir varlığa ibadətin yanlış olduğu və bütövlükdə şirk anlayışının batil olduğu vurğulanır. Bu möhtəşəm cümlə şirki inkar edir və yalnız Allahın təkliyini təsdiq edir. Ayə Allah üçün tövhidi təsdiq edir və Ondan şərikləri inkar edir.
Allahın “Həy” və “Qayyum” olması haqqında: “Həy” yəni, tam və kamil bir həyata malik olan, Onun həyatı yuxu, ölüm və ya hər hansı bir faniyyətlə ləkələnməz. Məxluqatın həyatı isə ya hərəkət, ya böyümə həyatı olub, Allahdan verilmiş müvəqqəti bir həyatdır. Bu həyat keçicidir və nöqsanlarla doludur. Lakin Allah-Təalanın həyatı əzəli və əbədi, özündən olan, nöqsan və qüsurlardan tamamilə uzaq bir həyatdır.
“Qayyum” – yəni Allah Öz zatı ilə var olub, başqa heç bir şeyə möhtac olmayan və eyni zamanda bütün məxluqatın varlığını təmin edən, onları yaradan, ruziləndirən və idarə edəndir. O, qullarının hamısına nəzarət edən, Onlardan ehtiyacsız olan, lakin başqalarını zənginləşdirən Uca Allahdır.
Allah-Təalanın xaricində hər şey Ona möhtacdır. Uca Allah buyurur: “Ey insanlar! Siz Allaha möhtacsınız. Allah isə zəngin və tərifə layiqdir.” (Fatir: 15). Buradakı “Ey insanlar” ifadəsi ümumidir və padşahlara da, kasıblara da, zənginlərə də, yoxsullara da, cinlərə də, insanlara da aiddir. Hamı, hətta böyük sərvətlərə sahib olanlar belə, Allaha möhtacdır.
Bu iki mübarək ad – “Həy” və “Qayyum”, Allahın bütün digər isim və sifətlərinin əsasını təşkil edir.
Allahın ucalığını yalnız Uca Allah Özü bilir. Ancaq Allah-Təala Özünün ucalığını dərk edə biləcəyimiz dərəcədə bizə bəyan etmişdir. Bununla belə, Allahın ucalığını tam olaraq yalnız Allah-Təala bilir və əhatə edə bilər. Allah-Təala Qurani-Kərimdə Özünün ucalığını bizə tanıtmışdır ki, biz Ona hörmətlə yanaşaq, Onu ucaldaq və Ona layiqincə ibadət edək.
Əgər sənə “Rəbbini necə tanıdın?” deyə soruşulsa, belə cavab ver: “Onun ayələri və məxluqatı vasitəsilə tanıdım.” Allah-Təala buyurur: “Onun ayələrindən biri də gecə və gündüz, Günəş və Aydır.” (Fussilət: 37).
Onun məxluqatından biri yeddi qat səma, yeddi qat yer və onların içindəkilərdir. Eyni zamanda, Allahın yaratdıqları arasında bu kainatda olan dənizlər, dağlar, düzənliklər, ağaclar, çaylar və insanların düşüncələrinin əhatə edə bilmədiyi, yalnız Allahın bildiyi digər şeylər də var.
Əgər kainatı diqqətlə düşünərək müşahidə etsən, onun Yaradanının ucalığını, hikmətini, qüdrətini və mərhəmətini anlayarsan.
Allah-Təala buyurur: De: “Bir baxın, göylərdə və yerdə nələr var! Lakin iman gətirməyən bir qövmə dəlillər və xəbərdarlıqlar fayda verməz. (Yunis: 101).
Məgər onlar Allahın göylərdə və yerdə yaratdıqlarını düşünmürlərmi? Allah-Təala bizə yaratdıqlarını düşünməyi və onları görməyi əmr etmişdir. Əql sahibləri göylərin və yerin yaradılışını düşünür və deyirlər: “Ey Rəbbimiz! Sən bunları boş yerə yaratmamısan. Sən pak və müqəddəssən, bizi cəhənnəm əzabından qoru!” (Ali İmran: 191).
Ağıllı insan göylərin, yerin, qurunun və dənizin yaradılışını, hətta öz yaradılışını belə düşünməlidir. Allah buyurur:
Sizin özünüzdə də (buna dair dəlillər vardır)! Hələ də görmürsünüzmü?(Zəriyət: 21).
Həmçinin, insan Allahın Qurani-Kərimdəki oxunan ayələri üzərində düşünməlidir ki, bu Quranı nazil edən və bu sözləri danışan Allahın ucalığını dərk etsin. Allah bu kitabı bəşəriyyətin keçmiş, indiki və gələcək xeyri üçün tam bir hidayət mənbəyi etmişdir. Uca Allah buyurur: “Biz Kitabda heç bir şeyi əskik qoymadıq.” (Ənam: 38). Eyni zamanda, Rəsulullahın (sallallahu aleyhi vasəlləm) sünnəsini də düşünmək lazımdır, çünki o da Allahın vəhyidir. Allah buyurur: “O, öz istəyi ilə danışmır. Onun dedikləri yalnız nazil edilən vəhydir.” (Nəcm: 3-4).
Allah həmçinin belə buyurur: “Bu mübarək bir Kitabdır ki, onu sənə nazil etdik ki, ayələrini düşünsünlər və əql sahibləri ibrət götürsünlər.” (Sad: 29).
Bilin ki, Allahdan başqa hər şey fanidir,və heç bir şübhə yoxdur ki, hər bir nemət sona çatacaqdır.
“Ondan başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur.” (Bəqərə: 255) bu ayə ilə Allahdan başqa hər hansı bir varlığa ibadətin yanlış olduğu və bütövlükdə şirk anlayışının batil olduğu vurğulanır. Bu möhtəşəm cümlə şirki inkar edir və yalnız Allahın təkliyini təsdiq edir. Ayə Allah üçün tövhidi təsdiq edir və Ondan şərikləri inkar edir.
Allahın “Həy” və “Qayyum” olması haqqında: “Həy” yəni, tam və kamil bir həyata malik olan, Onun həyatı yuxu, ölüm və ya hər hansı bir faniyyətlə ləkələnməz. Məxluqatın həyatı isə ya hərəkət, ya böyümə həyatı olub, Allahdan verilmiş müvəqqəti bir həyatdır. Bu həyat keçicidir və nöqsanlarla doludur. Lakin Allah-Təalanın həyatı əzəli və əbədi, özündən olan, nöqsan və qüsurlardan tamamilə uzaq bir həyatdır.
“Qayyum” – yəni Allah Öz zatı ilə var olub, başqa heç bir şeyə möhtac olmayan və eyni zamanda bütün məxluqatın varlığını təmin edən, onları yaradan, ruziləndirən və idarə edəndir. O, qullarının hamısına nəzarət edən, Onlardan ehtiyacsız olan, lakin başqalarını zənginləşdirən Uca Allahdır.
Allah-Təalanın xaricində hər şey Ona möhtacdır. Uca Allah buyurur: “Ey insanlar! Siz Allaha möhtacsınız. Allah isə zəngin və tərifə layiqdir.” (Fatir: 15). Buradakı “Ey insanlar” ifadəsi ümumidir və padşahlara da, kasıblara da, zənginlərə də, yoxsullara da, cinlərə də, insanlara da aiddir. Hamı, hətta böyük sərvətlərə sahib olanlar belə, Allaha möhtacdır.
Bu iki mübarək ad – “Həy” və “Qayyum”, Allahın bütün digər isim və sifətlərinin əsasını təşkil edir.
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 17:37
“Həy” adı Allahın Zatına aid olan bütün sifətləri – eşitmək, görmək, həyat, qüdrət və digər zat sifətlərini əhatə edir. “Qayyum” isə Allahın bütün fəaliyyət sifətlərini – yaratmaq, ruziləndirmək, diriltmək və öldürmək kimi sifətləri əhatə edir.
Bütün Allahın isim və sifətləri bu iki mübarək ada – “Həy” və “Qayyum” – əsaslanır. Buna görə də, alimlər deyirlər ki, bu, Allahın ən böyük adıdır. Onunla dua edildikdə Allah duaları qəbul edər.
Allahı tanımaq insana nəyi vacib edir?
Bu, bəndənin yalnız Allaha ibadət etməsini, Ona heç bir şərik qoşmadan Ona ibadət etməyi zəruri edir. Bütün ibadətlərdə – qorxu, ümid, təvəkkül, sığınma, kömək istəmə, namaz, zəkat, oruc, həcc, ümrə və digər ibadətlərdə yalnız Uca Allahı seçməliyik. Bu ibadətlərin istər sözlə, istər hərəkətlə, istərsə də qəlbən yalnız Allaha yönəldilməsi vacibdir. Başqalarına yönəlmək, keçmişdə və indi müşriklərin etdiyi kimi, ölüdən, məqbərələrdən kömək istəmək, onları Allaha yaxınlaşmaq üçün vasitə hesab etmək böyük bir yanlışlıqdır. Allah-Təala buyurur:
“Onlar Allahdan başqa, nə onlara zərər, nə də xeyir verə bilən şeylərə ibadət edir və deyirlər: ‘Bunlar Allah yanında bizim şəfaətçilərimizdir’.” (Yunis: 18).
Bu, Allah-Təalaya böyük bir böhtandır. Allah bəndələrinə özləri ilə Onun arasında şəfaətçilər götürməyi əmr etməmişdir. Əksinə, Onu birbaşa ibadət və dua ilə çağırmağı əmr etmişdir, çünki O, yaxın və duaları qəbul edəndir.
Allahın böyüklüyünü tanımaq bunu tələb edir: Ona ibadəti yalnız Ona həsr etmək və Ona heç bir şərik qoşmamaq. Çünki yalnız Allah ibadətə layiqdir, Ondan başqa hər şey isə məxluqdur və Allaha möhtacdır.
Allahı tanımaq Ona şükür etməyi vacib edir:
Allahın ucalığını tanımaq bizə Onu daim şükür etmək, zikr etmək, həmd etmək, Ondan bağışlanma diləmək və hər zaman Onun ucalığını təsbih etməyi vacib edir. Uca Allahı ayaq üstə, oturaraq və ya uzanaraq daim yad etməliyik. Çünki biz Onun böyüklüyünü, əzəmətini və şanını tanımışıq. Allah buyurur:
“Yeddi qat göy, yer və onların içindəkilər Ona təsbeh edir.” (İsra: 44),
“Göylərdə və yerdə olan hər şey Allaha təsbeh edir.” (Həşr: 1),
“Elə bir şey yoxdur ki, Onu həmd ilə təsbih etməsin. Lakin siz onların təsbehini anlamazsınız.” (İsra: 44),
“Məgər görmürsən ki, göylərdə və yerdə olanlar və qanadlarını açaraq uçan quşlar Allaha təsbeh edir? Hər biri öz duasını və təsbihini bilir.” (Nur: 41).
Belə olduğu halda, Adəm övladları daha artıq dərəcədə Allaha zikr etməli, Onu ucaldıb müqəddəsləşdirməlidir. Çünki Allahın zikri qəlbləri dirildir. Allah buyurur:
“O kəslər ki, iman gətiriblər və qəlbləri Allahı zikr etməklə rahatlıq tapır. Bilin ki, qəlblər yalnız Allahı zikr etməklə rahatlıq tapar.” (Rad: 28).
Hədisdə isə Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )belə buyurur:
“Rəbbini zikr edənlə etməyən arasında fərq, diriylə ölünün fərqi kimidir.” (Səhih Buxari).
Qurani-Kərimin Allahı ucaldıb təqdir etməyənlərə iradı:
Qurani-Kərim, Allahın böyüklüyünü və ucalığını layiqincə dərk etməyənləri irad və məzəmmətlə qarşılayır. Uca Allah buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər.”
Bu ayə Quranda üç fərqli yerdə təkrar olunmuşdur. Bu təkrar şübhəsiz ki, bu ayənin mənasının və əhəmiyyətinin nə qədər böyük olduğunu göstərir. Allah-Təalanın ucalığını, böyüklüyünü və əzəmətini dərk etmək və Ona layiq olan şəkildə yanaşmaq hər bir insan üçün vacibdir. Ayənin təkrar edilməsi insanların bu məsələni daha dərindən dərk etmələri və Allahı daha çox təqdir etmələri üçün bir xatırlatmadır.
Birinci məqam:
Bu ifadə “Ənam” surəsində, vəhyin enişini və peyğəmbərliyi inkar edənlərə cavab olaraq gəlmişdir. Uca Allah buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər, çünki dedilər: ‘Allah insanlara heç bir şey nazil etməmişdir’.”
(Ənam: 91)
Bu sözləri deyənlər Allahın böyüklüyünü və hikmətini dərk etsəydilər, vəhy göndərməyin və peyğəmbərlər göndərməyin Allahın hikmətinin zəruri tələbi olduğunu anlayardılar. Çünki Allah-Təala yaratdıqlarını başıboş və qanunsuz bir halda buraxa bilməz. Vəhy və peyğəmbərlər insanlara düzgün yolu göstərən ilahi rəhbərlikdir. Bu, Allahın yaratdığı hər şeydəki hikmətinin təzahürüdür.
Bütün Allahın isim və sifətləri bu iki mübarək ada – “Həy” və “Qayyum” – əsaslanır. Buna görə də, alimlər deyirlər ki, bu, Allahın ən böyük adıdır. Onunla dua edildikdə Allah duaları qəbul edər.
Allahı tanımaq insana nəyi vacib edir?
Bu, bəndənin yalnız Allaha ibadət etməsini, Ona heç bir şərik qoşmadan Ona ibadət etməyi zəruri edir. Bütün ibadətlərdə – qorxu, ümid, təvəkkül, sığınma, kömək istəmə, namaz, zəkat, oruc, həcc, ümrə və digər ibadətlərdə yalnız Uca Allahı seçməliyik. Bu ibadətlərin istər sözlə, istər hərəkətlə, istərsə də qəlbən yalnız Allaha yönəldilməsi vacibdir. Başqalarına yönəlmək, keçmişdə və indi müşriklərin etdiyi kimi, ölüdən, məqbərələrdən kömək istəmək, onları Allaha yaxınlaşmaq üçün vasitə hesab etmək böyük bir yanlışlıqdır. Allah-Təala buyurur:
“Onlar Allahdan başqa, nə onlara zərər, nə də xeyir verə bilən şeylərə ibadət edir və deyirlər: ‘Bunlar Allah yanında bizim şəfaətçilərimizdir’.” (Yunis: 18).
Bu, Allah-Təalaya böyük bir böhtandır. Allah bəndələrinə özləri ilə Onun arasında şəfaətçilər götürməyi əmr etməmişdir. Əksinə, Onu birbaşa ibadət və dua ilə çağırmağı əmr etmişdir, çünki O, yaxın və duaları qəbul edəndir.
Allahın böyüklüyünü tanımaq bunu tələb edir: Ona ibadəti yalnız Ona həsr etmək və Ona heç bir şərik qoşmamaq. Çünki yalnız Allah ibadətə layiqdir, Ondan başqa hər şey isə məxluqdur və Allaha möhtacdır.
Allahı tanımaq Ona şükür etməyi vacib edir:
Allahın ucalığını tanımaq bizə Onu daim şükür etmək, zikr etmək, həmd etmək, Ondan bağışlanma diləmək və hər zaman Onun ucalığını təsbih etməyi vacib edir. Uca Allahı ayaq üstə, oturaraq və ya uzanaraq daim yad etməliyik. Çünki biz Onun böyüklüyünü, əzəmətini və şanını tanımışıq. Allah buyurur:
“Yeddi qat göy, yer və onların içindəkilər Ona təsbeh edir.” (İsra: 44),
“Göylərdə və yerdə olan hər şey Allaha təsbeh edir.” (Həşr: 1),
“Elə bir şey yoxdur ki, Onu həmd ilə təsbih etməsin. Lakin siz onların təsbehini anlamazsınız.” (İsra: 44),
“Məgər görmürsən ki, göylərdə və yerdə olanlar və qanadlarını açaraq uçan quşlar Allaha təsbeh edir? Hər biri öz duasını və təsbihini bilir.” (Nur: 41).
Belə olduğu halda, Adəm övladları daha artıq dərəcədə Allaha zikr etməli, Onu ucaldıb müqəddəsləşdirməlidir. Çünki Allahın zikri qəlbləri dirildir. Allah buyurur:
“O kəslər ki, iman gətiriblər və qəlbləri Allahı zikr etməklə rahatlıq tapır. Bilin ki, qəlblər yalnız Allahı zikr etməklə rahatlıq tapar.” (Rad: 28).
Hədisdə isə Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm )belə buyurur:
“Rəbbini zikr edənlə etməyən arasında fərq, diriylə ölünün fərqi kimidir.” (Səhih Buxari).
Qurani-Kərimin Allahı ucaldıb təqdir etməyənlərə iradı:
Qurani-Kərim, Allahın böyüklüyünü və ucalığını layiqincə dərk etməyənləri irad və məzəmmətlə qarşılayır. Uca Allah buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər.”
Bu ayə Quranda üç fərqli yerdə təkrar olunmuşdur. Bu təkrar şübhəsiz ki, bu ayənin mənasının və əhəmiyyətinin nə qədər böyük olduğunu göstərir. Allah-Təalanın ucalığını, böyüklüyünü və əzəmətini dərk etmək və Ona layiq olan şəkildə yanaşmaq hər bir insan üçün vacibdir. Ayənin təkrar edilməsi insanların bu məsələni daha dərindən dərk etmələri və Allahı daha çox təqdir etmələri üçün bir xatırlatmadır.
Birinci məqam:
Bu ifadə “Ənam” surəsində, vəhyin enişini və peyğəmbərliyi inkar edənlərə cavab olaraq gəlmişdir. Uca Allah buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər, çünki dedilər: ‘Allah insanlara heç bir şey nazil etməmişdir’.”
(Ənam: 91)
Bu sözləri deyənlər Allahın böyüklüyünü və hikmətini dərk etsəydilər, vəhy göndərməyin və peyğəmbərlər göndərməyin Allahın hikmətinin zəruri tələbi olduğunu anlayardılar. Çünki Allah-Təala yaratdıqlarını başıboş və qanunsuz bir halda buraxa bilməz. Vəhy və peyğəmbərlər insanlara düzgün yolu göstərən ilahi rəhbərlikdir. Bu, Allahın yaratdığı hər şeydəki hikmətinin təzahürüdür.
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 17:37
İkinci məqam:
Bu ifadə “Həcc” surəsində, Allahdan başqa ibadət olunan bütlərin, saleh insanların zəifliyi və acizliyini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Bu bütlər nəinki bir milçək yaratmağa qadir deyil, hətta bir milçək onlardan bir şey oğurlasa, onu belə geri ala bilməzlər. Uca Allah bu vəziyyətin ardınca buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər. Şübhəsiz ki, Allah qüdrətli və məğlubedilməzdir.”
(Həcc: 74)
Bu ayə ilə Allah-Təala Öz qüdrətini, əzəmətini və qalibiyyətini vurğulayır. Allahdan başqa dua edilənlərin zəifliyinə qarşı Allahın gücü və izzəti təzahür edir. İnsanların Onun böyüklüyünü və ucalığını dərk etməməsi, Allahın həqiqi qüdrətini anlamamaları ilə nəticələnir. Bu ayə insanlara Allahın əzəmətini və yeganəliyini bir daha düşünməyi əmr edir.
Üçüncü məqam:
Bu ifadə “Zumər” surəsində, Allahın tövhidini təsdiqləmək və şirki rədd etmək kontekstində yer alır. Burada Allahın göylərin və yerin idarəçiliyinə tam sahib olması, onların Onun hökmü və qüdrəti altında olması təsvir edilir. Uca Allah buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər. Halbuki, yer üzü Qiyamət günü Onun ovucunda olacaq, göylər isə Onun sağ əli ilə büküləcəkdir. O, müşriklərin qoşduqları şəriklərdən çox ucadır və uzaqdır.”
(Zumər: 67)
Bu ayə Allah-Təalanın mütləq qüdrətini və idarəetməsini vurğulayır. Qiyamət günü yerin və göylərin Onun tam hökmü altında olacağı, insanlara Allahın əzəmətini daha da açıq göstərəcəkdir. Allahın yaratdıqlarını idarə etməsi Onun təkliyini və şəriksiz olduğunu bir daha sübut edir. Bu ayə, Allahın ucalığını və böyüklüyünü dərk etməyənləri xəbərdar edir və insanları yalnız Ona ibadət etməyə çağırır.
Peyğəmbərin (sallahu aleyhi vasəlləm) səhabələrə Allahın əzəmətini xatırlatması:
Peyğəmbərimiz tez-tez səhabələrini Allahın əzəməti və qüdrəti barədə düşünməyə təşviq edirdi. O, Allahın əzəmətini əks etdirən hadisələr və ayələrlə onların qəlblərində Allah qorxusunu və sevgisini artırmaq üçün çalışırdı.
İbn Ömərdən (r.a) rəvayət olunur ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm)bir gün minbərdə ikən bu ayəni oxudu:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər. Halbuki, yer üzü Qiyamət günü Onun ovucunda olacaq, göylər isə Onun sağ əli ilə büküləcəkdir. O, müşriklərin qoşduqları şəriklərdən çox ucadır və uzaqdır.”
(Zumər: 67)
Bu ayəni oxuyarkən Peyğəmbər əli ilə hərəkətlər edərək, sanki Allahın böyüklüyünü təsvir edirdi və buyurdu:
”(Allah) Özünü ucaldaraq buyurur: Mən Cəbbaram, Mən Mutəkəbbirəm, Mən Məlikəm (Hökmrandım), Mən Əzizəm (Qüdrətliyəm), Mən Kəriməm (Səxavətliyəm).”
Peyğəmbərin bu sözləri deyərkən minbər titrədi, səhabələr isə, sanki onun minbərdən düşəcəyindən qorxdular.
Bu hadisə Allahın əzəmətini dərk etməyin nə qədər vacib olduğunu və Onun şanını necə uca tutmaq lazım olduğunu göstərir. Allahın əzəməti qarşısında belə bir həyəcan və heyranlıq insanın imanını gücləndirir və Ona qarşı olan bağlılığını artırır.
Bu ifadə “Həcc” surəsində, Allahdan başqa ibadət olunan bütlərin, saleh insanların zəifliyi və acizliyini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Bu bütlər nəinki bir milçək yaratmağa qadir deyil, hətta bir milçək onlardan bir şey oğurlasa, onu belə geri ala bilməzlər. Uca Allah bu vəziyyətin ardınca buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər. Şübhəsiz ki, Allah qüdrətli və məğlubedilməzdir.”
(Həcc: 74)
Bu ayə ilə Allah-Təala Öz qüdrətini, əzəmətini və qalibiyyətini vurğulayır. Allahdan başqa dua edilənlərin zəifliyinə qarşı Allahın gücü və izzəti təzahür edir. İnsanların Onun böyüklüyünü və ucalığını dərk etməməsi, Allahın həqiqi qüdrətini anlamamaları ilə nəticələnir. Bu ayə insanlara Allahın əzəmətini və yeganəliyini bir daha düşünməyi əmr edir.
Üçüncü məqam:
Bu ifadə “Zumər” surəsində, Allahın tövhidini təsdiqləmək və şirki rədd etmək kontekstində yer alır. Burada Allahın göylərin və yerin idarəçiliyinə tam sahib olması, onların Onun hökmü və qüdrəti altında olması təsvir edilir. Uca Allah buyurur:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər. Halbuki, yer üzü Qiyamət günü Onun ovucunda olacaq, göylər isə Onun sağ əli ilə büküləcəkdir. O, müşriklərin qoşduqları şəriklərdən çox ucadır və uzaqdır.”
(Zumər: 67)
Bu ayə Allah-Təalanın mütləq qüdrətini və idarəetməsini vurğulayır. Qiyamət günü yerin və göylərin Onun tam hökmü altında olacağı, insanlara Allahın əzəmətini daha da açıq göstərəcəkdir. Allahın yaratdıqlarını idarə etməsi Onun təkliyini və şəriksiz olduğunu bir daha sübut edir. Bu ayə, Allahın ucalığını və böyüklüyünü dərk etməyənləri xəbərdar edir və insanları yalnız Ona ibadət etməyə çağırır.
Peyğəmbərin (sallahu aleyhi vasəlləm) səhabələrə Allahın əzəmətini xatırlatması:
Peyğəmbərimiz tez-tez səhabələrini Allahın əzəməti və qüdrəti barədə düşünməyə təşviq edirdi. O, Allahın əzəmətini əks etdirən hadisələr və ayələrlə onların qəlblərində Allah qorxusunu və sevgisini artırmaq üçün çalışırdı.
İbn Ömərdən (r.a) rəvayət olunur ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm)bir gün minbərdə ikən bu ayəni oxudu:
“Onlar Allahı layiqincə təqdir etmədilər. Halbuki, yer üzü Qiyamət günü Onun ovucunda olacaq, göylər isə Onun sağ əli ilə büküləcəkdir. O, müşriklərin qoşduqları şəriklərdən çox ucadır və uzaqdır.”
(Zumər: 67)
Bu ayəni oxuyarkən Peyğəmbər əli ilə hərəkətlər edərək, sanki Allahın böyüklüyünü təsvir edirdi və buyurdu:
”(Allah) Özünü ucaldaraq buyurur: Mən Cəbbaram, Mən Mutəkəbbirəm, Mən Məlikəm (Hökmrandım), Mən Əzizəm (Qüdrətliyəm), Mən Kəriməm (Səxavətliyəm).”
Peyğəmbərin bu sözləri deyərkən minbər titrədi, səhabələr isə, sanki onun minbərdən düşəcəyindən qorxdular.
Bu hadisə Allahın əzəmətini dərk etməyin nə qədər vacib olduğunu və Onun şanını necə uca tutmaq lazım olduğunu göstərir. Allahın əzəməti qarşısında belə bir həyəcan və heyranlıq insanın imanını gücləndirir və Ona qarşı olan bağlılığını artırır.
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 14:05
Cənnətin gözəlliyi_ ən son cənnətə girən və cəhənnəmin şiddəti
🎙Yaşar Qurbanov
🎙Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 14:05
Lə iləhə illəllah və Əstəğfirullah iki möhtəşəm zikr və mənası
🎙Yaşar Qurbanov
🎙Yaşar Qurbanov
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 14:03
Hekayə: Çətinlik duasının möcüzəsi
Bu hekayə, bir qadının həyatında yaşadığı böyük çətinliklər zamanı Allaha sığınaraq çətinlik duasını (دعاء الكرب) oxumasının necə təsirli olduğunu göstərir.
İki il əvvəl bir qadının həyatında ciddi bir problem yaranır. Hamiləliyinin üçüncü ayında olduğu vaxtda həyat yoldaşı ilə böyük bir münaqişə yaşanır. Həyat yoldaşı ona bir rəfiqəsinə getməməsini söyləsə də, qadın bu qadağaya baxmayaraq rəfiqəsini ziyarət edir. Bunu öyrənən həyat yoldaşı çox əsəbiləşir, onu boşayacağını, qızını əlindən alacağını və onu valideynlərinin evinə göndərəcəyini deyir.
Çətinliyin pik nöqtəsi:
Həyat yoldaşı qəzəblə bağıraraq onu dərhal evdən çıxarıb maşına mindirir. Qadın çox qorxur, çünki bu vəziyyət onun həm fiziki, həm də emosional olaraq vəziyyətini ağırlaşdırır. Ağlamaqdan və qorxudan qarnında sancılar hiss edir.
Bu çətin anda qadın Allahın yardımı üçün çətinlik duasını oxumağa başlayır:
“Lə iləhə illəllahul-azimul-həlim, lə iləhə illəllahu Rabbul-arşil-azim, lə iləhə illəllahu Rabbus-səmavati və Rabbul-ard və Rabbul-arşil-kərim.”
Qadın bu duanı təkrar-təkrar oxuyur, çünki onun üçün başqa heç bir çıxış yolu qalmır.
Allahın köməyi gəlir:
Yol boyunca qadın və həyat yoldaşı danışmır. Həyat yoldaşı onu valideynlərinin evinə aparmaq əvəzinə qəflətən maşının istiqamətini dəyişir və onu xəstəxanaya aparır. Orada üç saat ərzində tibbi müayinə və müalicə olunur. Qadın evə qayıtdıqda isə münaqişənin şiddəti azalır. Həyat yoldaşı bir neçə gün əsəbi olsa da, daha sonra barışır və qadını boşamaq fikrindən tamamilə vaz keçir.
Hekayənin dərsi:
Qadın bu hadisədən sonra hər dəfə Allahı xatırlayıb Ona şükr edir. Bu çətinlikdən onun xilas olması, Allaha tam sığınmasının və çətinlik duasını oxumasının nəticəsi olaraq baş verir. O, başqalarına da tövsiyə edir ki, çətin vəziyyətlərdə Allaha dua etsinlər, çünki Allah heç vaxt Özünə təvəkkül edən bəndələrini yarı yolda qoymaz.
Bu hekayə, çətin anlarda Allahın yardımına inamın və Ona dua etməyin nə qədər güclü olduğunu göstərir. Allahın mərhəməti və yardımını qazanmaq üçün dua ən təsirli vasitədir.
Bu hekayə, bir qadının həyatında yaşadığı böyük çətinliklər zamanı Allaha sığınaraq çətinlik duasını (دعاء الكرب) oxumasının necə təsirli olduğunu göstərir.
İki il əvvəl bir qadının həyatında ciddi bir problem yaranır. Hamiləliyinin üçüncü ayında olduğu vaxtda həyat yoldaşı ilə böyük bir münaqişə yaşanır. Həyat yoldaşı ona bir rəfiqəsinə getməməsini söyləsə də, qadın bu qadağaya baxmayaraq rəfiqəsini ziyarət edir. Bunu öyrənən həyat yoldaşı çox əsəbiləşir, onu boşayacağını, qızını əlindən alacağını və onu valideynlərinin evinə göndərəcəyini deyir.
Çətinliyin pik nöqtəsi:
Həyat yoldaşı qəzəblə bağıraraq onu dərhal evdən çıxarıb maşına mindirir. Qadın çox qorxur, çünki bu vəziyyət onun həm fiziki, həm də emosional olaraq vəziyyətini ağırlaşdırır. Ağlamaqdan və qorxudan qarnında sancılar hiss edir.
Bu çətin anda qadın Allahın yardımı üçün çətinlik duasını oxumağa başlayır:
“Lə iləhə illəllahul-azimul-həlim, lə iləhə illəllahu Rabbul-arşil-azim, lə iləhə illəllahu Rabbus-səmavati və Rabbul-ard və Rabbul-arşil-kərim.”
Qadın bu duanı təkrar-təkrar oxuyur, çünki onun üçün başqa heç bir çıxış yolu qalmır.
Allahın köməyi gəlir:
Yol boyunca qadın və həyat yoldaşı danışmır. Həyat yoldaşı onu valideynlərinin evinə aparmaq əvəzinə qəflətən maşının istiqamətini dəyişir və onu xəstəxanaya aparır. Orada üç saat ərzində tibbi müayinə və müalicə olunur. Qadın evə qayıtdıqda isə münaqişənin şiddəti azalır. Həyat yoldaşı bir neçə gün əsəbi olsa da, daha sonra barışır və qadını boşamaq fikrindən tamamilə vaz keçir.
Hekayənin dərsi:
Qadın bu hadisədən sonra hər dəfə Allahı xatırlayıb Ona şükr edir. Bu çətinlikdən onun xilas olması, Allaha tam sığınmasının və çətinlik duasını oxumasının nəticəsi olaraq baş verir. O, başqalarına da tövsiyə edir ki, çətin vəziyyətlərdə Allaha dua etsinlər, çünki Allah heç vaxt Özünə təvəkkül edən bəndələrini yarı yolda qoymaz.
Bu hekayə, çətin anlarda Allahın yardımına inamın və Ona dua etməyin nə qədər güclü olduğunu göstərir. Allahın mərhəməti və yardımını qazanmaq üçün dua ən təsirli vasitədir.
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 14:03
Tövbə edəbin hekayəsi!
Rəvayət edilir ki, bir kişi günahlar edir, haram işlərə qurşanır və içki içirdi. Onun bir mahnı oxuyan cariyəsi və musiqi çalan bir qulu vardı. Bu kişinin bir qayıqı da var idi. Bir gün bu kişi qayığı ilə çayın o biri sahilinə keçmək istədi. Çayın sahilində gənc bir oğlan gördü ki, çayı keçmək istəyirdi. Ona dedi: “Qayıqla mənimlə gəl.” Həmin oğlan saleh bir şəxs idi və onunla getməyi qəbul etdi.
Yolda kişi yemək yedi, çünki varlı və zəngin idi. O, yeməyi həm özü, həm də qulu ilə birlikdə yedi. Sonra quluna və cariyəsinə əmr etdi ki, musiqi çalsınlar və ona mahnı oxusunlar. Qul və cariyə musiqi çalıb mahnı oxuduqdan və kişi içkisini içdikdən sonra, həmin kişiyə dönüb belə dedi: “Sən də belə bir şeyə sahibmisən? Yəni belə mahnı və musiqilər sənin də var mı?”
O gənc isə dedi: “Bəli, mənim daha yaxşısı var.” Kişi onun da mahnı oxuyacağını düşündü. Amma o gənc başladı Allahın kitabından ayələr oxumağa. Ayələri oxuyub qurtardıqda, kişi özünə gəldi və böyük bir təsir hiss etdi.
O kişi dedi: “Bəsdir!” və dərindən bir ah çəkdi. Bu ah onun canını aldı — o varlı, musiqi və əyləncəyə düşkün olan kişi. O, Allah Təalaya elə səmimi bir tövbə etdi ki, ruhu tövbə ilə bərabər çıxdı. Deyilir ki, həmin qadın — o cariyə də səmimi bir tövbə etdi. O, hər gecə namaza qalxmağa başladı. Gecələrini ibadətlə keçirərək Mülk surəsinə çatdığı bir vaxtda ruhu Allah Təalaya təslim oldu.
Ey Allahın qulu! Tövbə səmimi olsun!
Əgər tövbə etmək istəyirsənsə, bu andan qərar ver: Evə qayıtdıqda bütün günahları, kiçik və ya böyük olsun, tərk et. Özünə bəhanələr axtarma: “Ramazanda tövbə edərəm”, “Həccə gedəndə tövbə edərəm”, “Evlənəndə tövbə edərəm”, “Bu işdən çıxandan sonra tövbə edərəm” demə!
Xeyr, ey Allahın qulu, özünə belə təskinlik vermə! Çünki ölümün nə vaxt gələcəyini bilmirsən. Özünü bu günahlarda və haram işlərdəykən can verməkdən qoruma.
Allah səni bağışlasın və doğru yola yönəltsin! Tövbə qapısını aç və bu fürsəti qaçırma!
Tövbəyə tələs və Allaha dön!
Bil ki, sən bir gün Rəbbinə qayıdacaqsan, o Rəbbinə ki, günahkar qulu Ona döndüyündə çox sevinir. Uzun müddət günah işlətmisən, amma indi tövbə edirsən və Allah sənə görə sevinir.
Allahu Əkbər! Nə qədər mərhəmətli və bağışlayan bir Rəbbimiz var! Onun rəhməti və bağışlaması nə qədər genişdir! Allah qullarına qarşı nə qədər şəfqətlidir!
Rəvayət edilir ki, bir kişi günahlar edir, haram işlərə qurşanır və içki içirdi. Onun bir mahnı oxuyan cariyəsi və musiqi çalan bir qulu vardı. Bu kişinin bir qayıqı da var idi. Bir gün bu kişi qayığı ilə çayın o biri sahilinə keçmək istədi. Çayın sahilində gənc bir oğlan gördü ki, çayı keçmək istəyirdi. Ona dedi: “Qayıqla mənimlə gəl.” Həmin oğlan saleh bir şəxs idi və onunla getməyi qəbul etdi.
Yolda kişi yemək yedi, çünki varlı və zəngin idi. O, yeməyi həm özü, həm də qulu ilə birlikdə yedi. Sonra quluna və cariyəsinə əmr etdi ki, musiqi çalsınlar və ona mahnı oxusunlar. Qul və cariyə musiqi çalıb mahnı oxuduqdan və kişi içkisini içdikdən sonra, həmin kişiyə dönüb belə dedi: “Sən də belə bir şeyə sahibmisən? Yəni belə mahnı və musiqilər sənin də var mı?”
O gənc isə dedi: “Bəli, mənim daha yaxşısı var.” Kişi onun da mahnı oxuyacağını düşündü. Amma o gənc başladı Allahın kitabından ayələr oxumağa. Ayələri oxuyub qurtardıqda, kişi özünə gəldi və böyük bir təsir hiss etdi.
O kişi dedi: “Bəsdir!” və dərindən bir ah çəkdi. Bu ah onun canını aldı — o varlı, musiqi və əyləncəyə düşkün olan kişi. O, Allah Təalaya elə səmimi bir tövbə etdi ki, ruhu tövbə ilə bərabər çıxdı. Deyilir ki, həmin qadın — o cariyə də səmimi bir tövbə etdi. O, hər gecə namaza qalxmağa başladı. Gecələrini ibadətlə keçirərək Mülk surəsinə çatdığı bir vaxtda ruhu Allah Təalaya təslim oldu.
Ey Allahın qulu! Tövbə səmimi olsun!
Əgər tövbə etmək istəyirsənsə, bu andan qərar ver: Evə qayıtdıqda bütün günahları, kiçik və ya böyük olsun, tərk et. Özünə bəhanələr axtarma: “Ramazanda tövbə edərəm”, “Həccə gedəndə tövbə edərəm”, “Evlənəndə tövbə edərəm”, “Bu işdən çıxandan sonra tövbə edərəm” demə!
Xeyr, ey Allahın qulu, özünə belə təskinlik vermə! Çünki ölümün nə vaxt gələcəyini bilmirsən. Özünü bu günahlarda və haram işlərdəykən can verməkdən qoruma.
Allah səni bağışlasın və doğru yola yönəltsin! Tövbə qapısını aç və bu fürsəti qaçırma!
Tövbəyə tələs və Allaha dön!
Bil ki, sən bir gün Rəbbinə qayıdacaqsan, o Rəbbinə ki, günahkar qulu Ona döndüyündə çox sevinir. Uzun müddət günah işlətmisən, amma indi tövbə edirsən və Allah sənə görə sevinir.
Allahu Əkbər! Nə qədər mərhəmətli və bağışlayan bir Rəbbimiz var! Onun rəhməti və bağışlaması nə qədər genişdir! Allah qullarına qarşı nə qədər şəfqətlidir!
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 14:02
Tövbənin şərtləri;
Tövbə ən mühüm vəzifələrdən və hər bir müsəlman üçün ən böyük fərzlərdən biridir. Hər bir mömin kişi və qadın bütün günahlardan Allaha tövbə etməli və hər zaman özünü hesaba çəkməlidir ki, bütün günahlardan tövbə etməyə tələssin və günahların davamlılığından və israrlı olmasından çəkinib qorunsun. Allahın rəhməti və bəndələrinə olan yaxşılığı ondadır ki, tövbə qapısını açmışdır ki, günah insanı zərərə uğratmasın. Çünki kim tövbə edərsə, Allah onun tövbəsini qəbul edər. Kim günahdan tövbə edərsə, sanki günah etməmiş kimidir, bunu Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) buyurmuşdur.
Əgər insan üçün tövbə qapısı olmasaydı, bu, böyük bir müsibət olardı. Çünki günahdan kənar olan kimdir? Amma Allahın rəhməti ondadır ki, səmimi və ixlaslı şəkildə tövbə edən kəsin tövbəsini Allah qəbul edər.
Allah-Təala buyurur: “Hamınız Allaha tövbə edin, ey möminlər! Bəlkə, nicat tapasınız.” (Nur, 31). Həmçinin, Təhrim surəsində Allah buyurur: “Ey iman gətirənlər! Allaha səmimi tövbə edin ki, Rəbbiniz günahlarınızı bağışlasın və sizi ağacları altından çaylar axan cənnətlərə daxil etsin.” (Təhrim, 8).
Tövbənin üç şərti var:
Birincisi: Keçmişdə etdiklərinə görə peşman olmaq və keçmiş günahlara görə kədərlənmək.
İkincisi: Bu günahları, istər kiçik, istərsə də böyük, tamamilə tərk etmək və onlardan əl çəkmək.
Üçüncüsü: Bu günahlara bir daha qayıtmamaq üçün səmimi bir qərar qəbul etmək.
Əgər insanların səndə haqqı varsa, məsələn, mal-dövlət geri qaytarmalı, və ya namus məsələlərində halallıq almalısan.Bu, tövbənin tam olması üçün dördüncü şərtdir. İnsanların haqlarını yerinə yetirmək üzərinə düşən bir vəzifədir.
Ölüm gəlməmişdən əvvəl, əcəl sənə çatmamışdan öncə tövbəyə tələs və dərhal tövbə et. Sən sürətli hərəkət etməli, səbr və səmimiyyət göstərməlisən. Allah-Təala buyurur:
“O kəslər ki, bir çirkin iş gördükdə və ya özlərinə zülm etdikdə Allahı xatırlayıb günahlarının bağışlanmasını diləyərlər – günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər?! – və etdikləri əməllərdə bilə-bilə israr etməzlər.” (Ali-İmran, 135).
Buradakı “və israr etməzlər” ifadəsini yaxşı anla. Bu, onların günahda davam etmədikləri, tövbə etdikləri, peşman olduqları və günahı tərk etdikləri mənasını daşıyır. Onlar bilə-bilə günahı davam etdirmədilər.
Daha sonra Allah buyurur: “Belələrinin mükafatı Rəbbindən bağışlanma və ağacları altından çaylar axan cənnətlərdir, orada əbədi qalacaqlar. Əməl sahibləri üçün nə gözəl mükafatdır!” (Ali-İmran, 136).
günahdan çəkinən və tövbə edənlərin mükafatıdır – cənnətdir.Əgər tövbədə səmimi olsan, inşallah sən də onlardan biri olacaqsan. Allah müvəffəq edəndir.
Tövbə ən mühüm vəzifələrdən və hər bir müsəlman üçün ən böyük fərzlərdən biridir. Hər bir mömin kişi və qadın bütün günahlardan Allaha tövbə etməli və hər zaman özünü hesaba çəkməlidir ki, bütün günahlardan tövbə etməyə tələssin və günahların davamlılığından və israrlı olmasından çəkinib qorunsun. Allahın rəhməti və bəndələrinə olan yaxşılığı ondadır ki, tövbə qapısını açmışdır ki, günah insanı zərərə uğratmasın. Çünki kim tövbə edərsə, Allah onun tövbəsini qəbul edər. Kim günahdan tövbə edərsə, sanki günah etməmiş kimidir, bunu Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) buyurmuşdur.
Əgər insan üçün tövbə qapısı olmasaydı, bu, böyük bir müsibət olardı. Çünki günahdan kənar olan kimdir? Amma Allahın rəhməti ondadır ki, səmimi və ixlaslı şəkildə tövbə edən kəsin tövbəsini Allah qəbul edər.
Allah-Təala buyurur: “Hamınız Allaha tövbə edin, ey möminlər! Bəlkə, nicat tapasınız.” (Nur, 31). Həmçinin, Təhrim surəsində Allah buyurur: “Ey iman gətirənlər! Allaha səmimi tövbə edin ki, Rəbbiniz günahlarınızı bağışlasın və sizi ağacları altından çaylar axan cənnətlərə daxil etsin.” (Təhrim, 8).
Tövbənin üç şərti var:
Birincisi: Keçmişdə etdiklərinə görə peşman olmaq və keçmiş günahlara görə kədərlənmək.
İkincisi: Bu günahları, istər kiçik, istərsə də böyük, tamamilə tərk etmək və onlardan əl çəkmək.
Üçüncüsü: Bu günahlara bir daha qayıtmamaq üçün səmimi bir qərar qəbul etmək.
Əgər insanların səndə haqqı varsa, məsələn, mal-dövlət geri qaytarmalı, və ya namus məsələlərində halallıq almalısan.Bu, tövbənin tam olması üçün dördüncü şərtdir. İnsanların haqlarını yerinə yetirmək üzərinə düşən bir vəzifədir.
Ölüm gəlməmişdən əvvəl, əcəl sənə çatmamışdan öncə tövbəyə tələs və dərhal tövbə et. Sən sürətli hərəkət etməli, səbr və səmimiyyət göstərməlisən. Allah-Təala buyurur:
“O kəslər ki, bir çirkin iş gördükdə və ya özlərinə zülm etdikdə Allahı xatırlayıb günahlarının bağışlanmasını diləyərlər – günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər?! – və etdikləri əməllərdə bilə-bilə israr etməzlər.” (Ali-İmran, 135).
Buradakı “və israr etməzlər” ifadəsini yaxşı anla. Bu, onların günahda davam etmədikləri, tövbə etdikləri, peşman olduqları və günahı tərk etdikləri mənasını daşıyır. Onlar bilə-bilə günahı davam etdirmədilər.
Daha sonra Allah buyurur: “Belələrinin mükafatı Rəbbindən bağışlanma və ağacları altından çaylar axan cənnətlərdir, orada əbədi qalacaqlar. Əməl sahibləri üçün nə gözəl mükafatdır!” (Ali-İmran, 136).
günahdan çəkinən və tövbə edənlərin mükafatıdır – cənnətdir.Əgər tövbədə səmimi olsan, inşallah sən də onlardan biri olacaqsan. Allah müvəffəq edəndir.
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 13:01
Çətinlik (böhran) duaları!
( 7 Möhtəşəm dua)
Ləə iləəhə illəə əntə sub'həənəkə innii kuntu minə-z-zaalimiin -
Səndən başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur! Sən paksan, müqəddəssən! Mən isə, həqiqətən, zalımlardan olmuşam!)
Bu dua, Yunus peyğəmbərin (aleyhissalamın )balığın qarnında etdiyi duadır.(Ənbiya surəsi, 87)
1. Səndən başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur!
• Bu ifadə, insanın tövhid inancını təsdiqləməsidir. Yalnız Allah ibadətə və yalvarışa layiqdir.
2. “Sən pak və müqəddəssən!”
• Allahın hər cür nöqsandan uzaq olduğunu ifadə edir. İnsan, Allahın müqəddəs və nöqsansız olduğunu etiraf edərək Ona tərif deyir.
3. “Şübhəsiz ki, mən zalımlardan olmuşam.”
• İnsan öz günahını və xətasını etiraf edir. Bu, insanın tövbə və Allahın rəhmətinə sığınma ifadəsidir.
Bu duanın əhəmiyyəti!
• Çətin anlarda oxunan bir dua: Bu dua Yunus peyğəmbərin balığın qarnında etdiyi bir yalvarışdır və Allah onun duasını qəbul edərək onu xilas etmişdir.
• Tövbə və bağışlanma duası: İnsan bu duanı oxuyaraq öz günahlarını etiraf edir və Allahın bağışlamasını diləyir.
• Allaha sığınma və təvəkkül: Bu dua, hər cür çətinlikdə və sıxıntıda insanın yalnız Allaha yönəlməsi və Ona təvəkkül etməsi üçün bir nümunədir.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) bu duanın qəbul olunan dualardan olduğunu bildirərək möminlərə onu oxumağı tövsiyə etmişdir. Çətinlik anlarında və ya tövbə etmək istədikdə bu dua çox təsirli və mənalıdır.
( 7 Möhtəşəm dua)
Ləə iləəhə illəə əntə sub'həənəkə innii kuntu minə-z-zaalimiin -
Səndən başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur! Sən paksan, müqəddəssən! Mən isə, həqiqətən, zalımlardan olmuşam!)
Bu dua, Yunus peyğəmbərin (aleyhissalamın )balığın qarnında etdiyi duadır.(Ənbiya surəsi, 87)
1. Səndən başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur!
• Bu ifadə, insanın tövhid inancını təsdiqləməsidir. Yalnız Allah ibadətə və yalvarışa layiqdir.
2. “Sən pak və müqəddəssən!”
• Allahın hər cür nöqsandan uzaq olduğunu ifadə edir. İnsan, Allahın müqəddəs və nöqsansız olduğunu etiraf edərək Ona tərif deyir.
3. “Şübhəsiz ki, mən zalımlardan olmuşam.”
• İnsan öz günahını və xətasını etiraf edir. Bu, insanın tövbə və Allahın rəhmətinə sığınma ifadəsidir.
Bu duanın əhəmiyyəti!
• Çətin anlarda oxunan bir dua: Bu dua Yunus peyğəmbərin balığın qarnında etdiyi bir yalvarışdır və Allah onun duasını qəbul edərək onu xilas etmişdir.
• Tövbə və bağışlanma duası: İnsan bu duanı oxuyaraq öz günahlarını etiraf edir və Allahın bağışlamasını diləyir.
• Allaha sığınma və təvəkkül: Bu dua, hər cür çətinlikdə və sıxıntıda insanın yalnız Allaha yönəlməsi və Ona təvəkkül etməsi üçün bir nümunədir.
Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi vasəlləm) bu duanın qəbul olunan dualardan olduğunu bildirərək möminlərə onu oxumağı tövsiyə etmişdir. Çətinlik anlarında və ya tövbə etmək istədikdə bu dua çox təsirli və mənalıdır.
Yaşar Qurbanov
20 Nov, 09:31
Çətinlik (böhran) duaları!
( 7 Möhtəşəm dua)
6)Allahummə innii əuzu bikə minəl həmmi val -həzəni, val-aczi val-kəsəli, val- buxli val-cubni, va dal”əd - deyni və ğaləbətir-ricali]
(Allahım! Üzüntü və kədərdən, acizlik və tənbəllikdən, xəsislik və qorxaqlıqdan, borc altında qalmaqdan və insanların məni sıxışdırmasından Sənə sığınıram!)
1. “Allahım! Üzüntü və kədərdən Sənə sığınıram”
• İnsan qəlbində kədər və sıxıntı yaradan şeylərdən Allaha sığınır. Bu, həm keçmişdəki itkilərə görə olan kədəri, həm də gələcəkdəki narahatlıqları əhatə edir.
2. “Acizlikdən və tənbəllikdən”
• Acizlik: İnsanın bir işi görmək gücünə malik olmadığı halda əlindən heç nə gəlməməsi.
• Tənbəllik: İnsanın bir işi görməyə gücü çatdığı halda, onu etməyə istəksiz olması. Hər iki hal insanın irəliləməsinə mane olur və bunun üçün Allaha sığınılır.
3. “Xəsislikdən və qorxaqlıqdan”
• Xəsislik: İnsan başqaları ilə paylaşmaqdan çəkinərək malını saxlayır. Bu hal insanın həm maddi, həm də mənəvi inkişafına mane olur.
• Qorxaqlıq: İnsan təhlükələrdən həddindən artıq çəkinərək doğru yolda irəliləməkdən qaçır. Bu da Allaha sığınılması lazım olan mənfi bir xüsusiyyətdir.
4. “borc altında qalmaqdan və insanların məni sıxışdırmasından Sənə sığınıram!
• Borcun ağırlığı: İnsan borclu olduğu zaman həm maddi, həm də mənəvi sıxıntılar çəkir. Bu, onun azadlığını məhdudlaşdırır.
Başqalarının insan üzərində hakimiyyəti və ya onu alçaltması, insanın izzətinə zərər verir.
Bu dua, insanın həm daxili (psixoloji) narahatlıqlardan, həm də xarici (sosial və maddi) təhlükələrdən Allaha sığınmasını ifadə edir. Bu, həm mənəvi təmizliyi, həm də həyatda irəliləmək üçün güc və hidayət diləməyi əhatə edən çox mühüm bir duadır.
( 7 Möhtəşəm dua)
6)Allahummə innii əuzu bikə minəl həmmi val -həzəni, val-aczi val-kəsəli, val- buxli val-cubni, va dal”əd - deyni və ğaləbətir-ricali]
(Allahım! Üzüntü və kədərdən, acizlik və tənbəllikdən, xəsislik və qorxaqlıqdan, borc altında qalmaqdan və insanların məni sıxışdırmasından Sənə sığınıram!)
1. “Allahım! Üzüntü və kədərdən Sənə sığınıram”
• İnsan qəlbində kədər və sıxıntı yaradan şeylərdən Allaha sığınır. Bu, həm keçmişdəki itkilərə görə olan kədəri, həm də gələcəkdəki narahatlıqları əhatə edir.
2. “Acizlikdən və tənbəllikdən”
• Acizlik: İnsanın bir işi görmək gücünə malik olmadığı halda əlindən heç nə gəlməməsi.
• Tənbəllik: İnsanın bir işi görməyə gücü çatdığı halda, onu etməyə istəksiz olması. Hər iki hal insanın irəliləməsinə mane olur və bunun üçün Allaha sığınılır.
3. “Xəsislikdən və qorxaqlıqdan”
• Xəsislik: İnsan başqaları ilə paylaşmaqdan çəkinərək malını saxlayır. Bu hal insanın həm maddi, həm də mənəvi inkişafına mane olur.
• Qorxaqlıq: İnsan təhlükələrdən həddindən artıq çəkinərək doğru yolda irəliləməkdən qaçır. Bu da Allaha sığınılması lazım olan mənfi bir xüsusiyyətdir.
4. “borc altında qalmaqdan və insanların məni sıxışdırmasından Sənə sığınıram!
• Borcun ağırlığı: İnsan borclu olduğu zaman həm maddi, həm də mənəvi sıxıntılar çəkir. Bu, onun azadlığını məhdudlaşdırır.
Başqalarının insan üzərində hakimiyyəti və ya onu alçaltması, insanın izzətinə zərər verir.
Bu dua, insanın həm daxili (psixoloji) narahatlıqlardan, həm də xarici (sosial və maddi) təhlükələrdən Allaha sığınmasını ifadə edir. Bu, həm mənəvi təmizliyi, həm də həyatda irəliləmək üçün güc və hidayət diləməyi əhatə edən çox mühüm bir duadır.
Yaşar Qurbanov
18 Nov, 09:34
Sevimli bir dostdan pıçıltı:
Əziz qardaşım, bacım Allahın salamı, rəhməti və bərəkəti üzərinə olsun.
Əzizim, bu mesajı sənin üçün, bu aləmin içində yalnız sənə göndərirəm. Sevgi ilə qarışmış, səmimiyyətlə bəzənmiş, doğruluqla cilalanmış və sədaqətlə örtülmüş halda. Odur ki, əzizim, ürəyinin kilidlərini aç və məni diqqətlə dinlə, ta ki qulağına bir pıçıltı edə bilim.
Səni Allahına itaətinə görə sevən və sənə özü qədər narahat olan birinin tövsiyəsi:
Qardaşım, sənin qəlbin Allahın birliyinə şəhadət gətirən, Onun əzabından qorxan və Onun cənnətinə can atan bir qəlbdir, hərçənd ki, bəzən səhlənkarlıq edirsən.
Mən isə sənə doğru əlimi uzadıram, ürəyimi sənə açıram və əlini əlimə qoyuram ki, birlikdə düz yolun üstündə addımlayaq.
Əlini mənə ver,
Qardaşım… Gəl, bu yolda birlikdə addımlayaq, bəlkə Allahın sevgisi və razılığını qazanarıq. Allaha and olsun ki, mən sənin üçün cənnəti arzulayıram.
Çağırış və həsrət
Əziz qardaşım, günahlardan xilas olan yoxdur, biz günahkarların, günahkar övladlarıyıq. Lakin təhlükə bundadır ki, şeytana günahlarımızdan istifadə edib bizi aldatmağa və günahlarımızı artırmağa icazə verək. Bilirsən bu necə baş verir?
Şeytan sənin qəlbinə yeridir ki, bu günahlar səni əhatə edən bir xəndəkdir və sən ondan çıxa bilməzsən. O, sənə pıçıldayır ki, din ancaq bəzi insanların işidir. Beləcə, o, bu xəyalları böyüdür və səni inandırır ki, sən başqa bir qrupdasan, dindarlar isə başqa bir qrup. Bu, qardaşım, şeytanın hiyləsidir və sənin ağlın onun bu aldatmacasına uymayacaq qədər böyük və agah olmalıdır.
Tövbə edənlərin göz yaşlarını axıdan təsvirlər:
Əziz qardaşım, təsəvvür et ki, insan tövbə etmədən dünyadan köçür və üzü üstə sürünərək cəhənnəmin alovlarına doğru gedir. O, kor halda, cəhənnəmin dəhşətli istisi və sonsuz dərinliyinə doğru sürünür. Oranın yeməyi zəqqum, içkisi isə irin və qan olacaq. Allahın kitabında belə deyilir:
“Onu qurtum-qurtum içər, amma boğazından keçirə bilməz. Hər tərəfdən ona ölüm gəlir, lakin ölməz. Bundan sonra isə onu daha ağır bir əzab gözləyir.”
(İbrahim, 17)
O insan üzü üstə sürünərək gedir. Bu odun yanacağı isə insanlar və daşlardır. Allah belə xəbərdar edir:
“Ey iman gətirənlər! Özünüzü və ailələrinizi, yanacağı insanlar və daşlar olan cəhənnəm odundan qoruyun!”
(Təhrim, 6)
Cəhənnəm… və sən haradan bilərsən ki, cəhənnəm nədir?
Qara, zülmət, qorxunc və vahiməli,
İnsan dərisini yandıran qızmar od.
Orada ilanlar və əqrəblər vardır,
Dəriləri qara qatırlar kimidir.
Od qaynayıb daşdıqda onları çevirər,
Yüksəkliklə enişlər arasında savurar.
Vay onların halına! Od onların sümüklərini yandırar,
Çarəsizlikdən ölüm istəyərlər, lakin ölüm gəlməz.
Hər gün, sonsuz müddət ərzində,
Onlara şiddətli əzab və əzginlik yaşadılar.
Orada zəncirlər və qandallar onları bir yerə toplar,
Şeytanlarla birlikdə məğlub edilmiş halda məcbur edilərlər.
Bu mənzərəni təsəvvür et və özünü bu dəhşətdən qurtarmaq üçün doğru yola çağır!
Allah sənə rəhm etsin, qardaşım! Təsəvvür et, Allahın ayələrində xəbər verdiyi bu dəhşətli mənzərəni:
“O zaman zəncirlər boyunlarında olacaq və onlar cəhənnəm suyuna doğru sürünəcəklər, sonra isə odun içində yandırılacaqlar.”
(Ğafir, 71-72)
“O gün üzləri odda çevriləcək və deyəcəklər: Kaş ki, Allaha və Onun Elçisinə itaət etsəydik!”
(Əhzab, 66)
Cəhənnəm əhli:
“Onlar üçün qida olaraq yalnız tikanlı bitki vardır. O nə qidalandırır, nə də aclığı aradan qaldırır.”
(Ğaşiyə, 6-7)
Cəhənnəm əhli:
“Əgər kömək istəsələr, qaynar su ilə kömək edilər. Bu, onların üzlərini qovurur. Nə pis bir içki və nə pis bir məskəndir!”
(Kəhf, 29)
“Onlara qaynar su içirdilər və bu, onların bağırsaqlarını parçalayır.”
(Məhəmməd, 15)
“Onların üstlərində və altlarında oddan qatlar vardır.”
(Zümər, 16)
“O gün onlar zəncirlərlə bağlanmış vəziyyətdə olacaqlar. Onların paltarları qatranla örtülmüş olacaq və üzlərini od bürüyəcək.”
(İbrahim, 49-50)
“Onlar üçün oddan paltar hazırlanacaq, başlarına qaynar su töküləcək, bu, onların daxili orqanlarını və dərilərini əridəcək.”
(Həcc, 19-20)
“Kaş ki, sən onları cəhənnəmin qarşısında dayanan vaxt görəydin.
Əziz qardaşım, bacım Allahın salamı, rəhməti və bərəkəti üzərinə olsun.
Əzizim, bu mesajı sənin üçün, bu aləmin içində yalnız sənə göndərirəm. Sevgi ilə qarışmış, səmimiyyətlə bəzənmiş, doğruluqla cilalanmış və sədaqətlə örtülmüş halda. Odur ki, əzizim, ürəyinin kilidlərini aç və məni diqqətlə dinlə, ta ki qulağına bir pıçıltı edə bilim.
Səni Allahına itaətinə görə sevən və sənə özü qədər narahat olan birinin tövsiyəsi:
Qardaşım, sənin qəlbin Allahın birliyinə şəhadət gətirən, Onun əzabından qorxan və Onun cənnətinə can atan bir qəlbdir, hərçənd ki, bəzən səhlənkarlıq edirsən.
Mən isə sənə doğru əlimi uzadıram, ürəyimi sənə açıram və əlini əlimə qoyuram ki, birlikdə düz yolun üstündə addımlayaq.
Əlini mənə ver,
Qardaşım… Gəl, bu yolda birlikdə addımlayaq, bəlkə Allahın sevgisi və razılığını qazanarıq. Allaha and olsun ki, mən sənin üçün cənnəti arzulayıram.
Çağırış və həsrət
Əziz qardaşım, günahlardan xilas olan yoxdur, biz günahkarların, günahkar övladlarıyıq. Lakin təhlükə bundadır ki, şeytana günahlarımızdan istifadə edib bizi aldatmağa və günahlarımızı artırmağa icazə verək. Bilirsən bu necə baş verir?
Şeytan sənin qəlbinə yeridir ki, bu günahlar səni əhatə edən bir xəndəkdir və sən ondan çıxa bilməzsən. O, sənə pıçıldayır ki, din ancaq bəzi insanların işidir. Beləcə, o, bu xəyalları böyüdür və səni inandırır ki, sən başqa bir qrupdasan, dindarlar isə başqa bir qrup. Bu, qardaşım, şeytanın hiyləsidir və sənin ağlın onun bu aldatmacasına uymayacaq qədər böyük və agah olmalıdır.
Tövbə edənlərin göz yaşlarını axıdan təsvirlər:
Əziz qardaşım, təsəvvür et ki, insan tövbə etmədən dünyadan köçür və üzü üstə sürünərək cəhənnəmin alovlarına doğru gedir. O, kor halda, cəhənnəmin dəhşətli istisi və sonsuz dərinliyinə doğru sürünür. Oranın yeməyi zəqqum, içkisi isə irin və qan olacaq. Allahın kitabında belə deyilir:
“Onu qurtum-qurtum içər, amma boğazından keçirə bilməz. Hər tərəfdən ona ölüm gəlir, lakin ölməz. Bundan sonra isə onu daha ağır bir əzab gözləyir.”
(İbrahim, 17)
O insan üzü üstə sürünərək gedir. Bu odun yanacağı isə insanlar və daşlardır. Allah belə xəbərdar edir:
“Ey iman gətirənlər! Özünüzü və ailələrinizi, yanacağı insanlar və daşlar olan cəhənnəm odundan qoruyun!”
(Təhrim, 6)
Cəhənnəm… və sən haradan bilərsən ki, cəhənnəm nədir?
Qara, zülmət, qorxunc və vahiməli,
İnsan dərisini yandıran qızmar od.
Orada ilanlar və əqrəblər vardır,
Dəriləri qara qatırlar kimidir.
Od qaynayıb daşdıqda onları çevirər,
Yüksəkliklə enişlər arasında savurar.
Vay onların halına! Od onların sümüklərini yandırar,
Çarəsizlikdən ölüm istəyərlər, lakin ölüm gəlməz.
Hər gün, sonsuz müddət ərzində,
Onlara şiddətli əzab və əzginlik yaşadılar.
Orada zəncirlər və qandallar onları bir yerə toplar,
Şeytanlarla birlikdə məğlub edilmiş halda məcbur edilərlər.
Bu mənzərəni təsəvvür et və özünü bu dəhşətdən qurtarmaq üçün doğru yola çağır!
Allah sənə rəhm etsin, qardaşım! Təsəvvür et, Allahın ayələrində xəbər verdiyi bu dəhşətli mənzərəni:
“O zaman zəncirlər boyunlarında olacaq və onlar cəhənnəm suyuna doğru sürünəcəklər, sonra isə odun içində yandırılacaqlar.”
(Ğafir, 71-72)
“O gün üzləri odda çevriləcək və deyəcəklər: Kaş ki, Allaha və Onun Elçisinə itaət etsəydik!”
(Əhzab, 66)
Cəhənnəm əhli:
“Onlar üçün qida olaraq yalnız tikanlı bitki vardır. O nə qidalandırır, nə də aclığı aradan qaldırır.”
(Ğaşiyə, 6-7)
Cəhənnəm əhli:
“Əgər kömək istəsələr, qaynar su ilə kömək edilər. Bu, onların üzlərini qovurur. Nə pis bir içki və nə pis bir məskəndir!”
(Kəhf, 29)
“Onlara qaynar su içirdilər və bu, onların bağırsaqlarını parçalayır.”
(Məhəmməd, 15)
“Onların üstlərində və altlarında oddan qatlar vardır.”
(Zümər, 16)
“O gün onlar zəncirlərlə bağlanmış vəziyyətdə olacaqlar. Onların paltarları qatranla örtülmüş olacaq və üzlərini od bürüyəcək.”
(İbrahim, 49-50)
“Onlar üçün oddan paltar hazırlanacaq, başlarına qaynar su töküləcək, bu, onların daxili orqanlarını və dərilərini əridəcək.”
(Həcc, 19-20)
“Kaş ki, sən onları cəhənnəmin qarşısında dayanan vaxt görəydin.
Yaşar Qurbanov
18 Nov, 09:34
O zaman deyəcəklər: Kaş ki, geri qaytarılsaydıq və Rəbbimizin ayələrini yalan saymasaydıq, iman gətirənlərdən olardıq.”
(Ənam, 27)
Dinlə, onların fəryadlarını:
“Onlar cəhənnəmdə fəryad edib deyəcəklər: Ey Rəbbimiz, bizi buradan çıxart ki, başqa əməllər edək, əvvəllər etdiklərimizdən fərqli olaraq!”
(Fatir, 37)
Və nəhayət, onların bu sözlərini eşit:
“Onlar deyəcəklər: Ey Rəbbimiz, bədbəxtliyimiz bizi məğlub etdi, biz azğın bir qövm idik. Ey Rəbbimiz, bizi buradan çıxart! Əgər yenidən bu günahlara qayıtsaq, biz həqiqətən zalımlardan olarıq.” Allah isə deyəcək: Orada rüsvay olun və mənimlə danışmayın!”
(Muminun, 106-108)
Bu ayələr bizə xəbərdarlıqdır, qardaşım. Tövbəyə gecikmə və Allahın razılığını axtar!
Onlar çağırır… bax gör, kimi çağırırlar:
“Onlar deyəcəklər: Ey Malik! (Cəhənnəmin keşikçisi), qoy Rəbbin bizim həyatımıza son qoysun! O deyəcək: Siz burada qalacaqsınız. Biz sizə haqqı gətirdik, lakin çoxunuz haqqı sevmirdiniz.”
(Zuxruf, 77-78)
Qardaşlarım, Allah bizə belə xəbərdarlıq edir:
Bu ayələr bizə düşünməyə və nəticə çıxarmağa bir dəvətdir. Allahın əzabından qorxub Ona itaət edənlər xilas olacaq, lakin zalımlar və haqqı inkar edənlər əzaba düçar olacaqlar. Tövbəyə və düz yola dönməyə tələsin!
Sirat körpüsü cəhənnəmin üzərində qurulanda,
Və o, günahkarları yandırıb məhv etməyə çalışanda,
Bir qrup cəhənnəmdə fəlakətə düçar olacaq,
Digər bir qrup isə cənnətdə istirahət yeri tapacaq.
Haqq ortaya çıxacaq və örtük qaldırılacaq,
Və vay-şivən uzanacaq, ağlamaq və fəryad kəsilməyəcək.
Bir anlıq düşün, ey insan, sənə nələr baş verəcəyini:
Sirat körpüsünün iti və incə olduğunu gördüyün anı təsəvvür et. Körpünün altından cəhənnəmin qaranlığını seyr etdiyin anı düşün. Qulağına cəhənnəmin dəhşətli səsi — onun qışqırığı, qəzəbi və qaynayan nəfəsi çatanda nə hiss edəcəyini anla.
Bu halda, sənə körpünün üzərində addımlamaq əmr ediləcək, halbuki sənin halın zəifdir, qəlbin narahatdır və titrəyir. Bu səhnə ilə üzləşmək üçün özünü hazırlayırsanmı? Yoxsa tövbə etmədən və saleh əməllərlə Rəbbinə yaxınlaşmadan bu təhlükəyə hazırlaşmırsanmı?
İndi qərar ver: Özünü qurtuluş yoluna yönəlt və Allahın rəhmətini qazanmağa çalış!
Və məxluqatlar sənin önündə Sirat körpüsündə hərəkət edirlər: Bəziləri xilas olub sağ-salamat keçər, bəziləri sürüşərək yaralanar, digərləri isə üzü üstə cəhənnəm oduna düşər. Allah belə buyurur:
“Onlardan bir qismi bədbəxt, bir qismi isə xoşbəxt olacaq. Bədbəxt olanlar, oddadırlar; onların orada fəryadı və iniltiləri var. Göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar. Ancaq Rəbbin istədiyi başqa. Şübhəsiz ki, Rəbbin istədiyini edəndir. Xoşbəxt olanlara gəldikdə isə, onlar cənnətdədirlər. Göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar. Ancaq Rəbbin istədiyi başqa. Bu, tükənməz bir lütfdür.”
(Hud, 106-110)
Əziz qardaşım, əgər hal belədirsə, öz nəfsini hesaba çəkmək üçün bir dayanma nöqtəsinə ehtiyacın var. Nəfsini Allahın razılığı yoluna yönəltməli və Rəbbinə dönməlisən. Allah belə buyurur:
“Allaha qaçın!”
(Zariyat, 50)
Bu, bizim sığınacağımız, xilas yolumuzdur — Allaha dönmək! İbn Cövzi (Allah ona rəhmət etsin) bu ayəni şərh edərək demişdir: “Allaha qaçmaq günahlardan tövbə etmək deməkdir.” (Zad əl-Məsir, 841)
Allah daha sonra belə buyurur:
“Möminlərin qəlblərinin Allahı xatırlayıb Ona itaət etmələrinin və Onun nazil etdiyi haqqa təslim olmalarının zamanı hələ çatmayıb?”
(Hədid, 16)
Qardaşım, tövbə etməyin və Allaha yönəlməyin vaxtı gəlib çatmayıb? Bu fürsəti qaçırma, çünki Allahın rəhməti hər şeydən üstündür!
(Ənam, 27)
Dinlə, onların fəryadlarını:
“Onlar cəhənnəmdə fəryad edib deyəcəklər: Ey Rəbbimiz, bizi buradan çıxart ki, başqa əməllər edək, əvvəllər etdiklərimizdən fərqli olaraq!”
(Fatir, 37)
Və nəhayət, onların bu sözlərini eşit:
“Onlar deyəcəklər: Ey Rəbbimiz, bədbəxtliyimiz bizi məğlub etdi, biz azğın bir qövm idik. Ey Rəbbimiz, bizi buradan çıxart! Əgər yenidən bu günahlara qayıtsaq, biz həqiqətən zalımlardan olarıq.” Allah isə deyəcək: Orada rüsvay olun və mənimlə danışmayın!”
(Muminun, 106-108)
Bu ayələr bizə xəbərdarlıqdır, qardaşım. Tövbəyə gecikmə və Allahın razılığını axtar!
Onlar çağırır… bax gör, kimi çağırırlar:
“Onlar deyəcəklər: Ey Malik! (Cəhənnəmin keşikçisi), qoy Rəbbin bizim həyatımıza son qoysun! O deyəcək: Siz burada qalacaqsınız. Biz sizə haqqı gətirdik, lakin çoxunuz haqqı sevmirdiniz.”
(Zuxruf, 77-78)
Qardaşlarım, Allah bizə belə xəbərdarlıq edir:
Bu ayələr bizə düşünməyə və nəticə çıxarmağa bir dəvətdir. Allahın əzabından qorxub Ona itaət edənlər xilas olacaq, lakin zalımlar və haqqı inkar edənlər əzaba düçar olacaqlar. Tövbəyə və düz yola dönməyə tələsin!
Sirat körpüsü cəhənnəmin üzərində qurulanda,
Və o, günahkarları yandırıb məhv etməyə çalışanda,
Bir qrup cəhənnəmdə fəlakətə düçar olacaq,
Digər bir qrup isə cənnətdə istirahət yeri tapacaq.
Haqq ortaya çıxacaq və örtük qaldırılacaq,
Və vay-şivən uzanacaq, ağlamaq və fəryad kəsilməyəcək.
Bir anlıq düşün, ey insan, sənə nələr baş verəcəyini:
Sirat körpüsünün iti və incə olduğunu gördüyün anı təsəvvür et. Körpünün altından cəhənnəmin qaranlığını seyr etdiyin anı düşün. Qulağına cəhənnəmin dəhşətli səsi — onun qışqırığı, qəzəbi və qaynayan nəfəsi çatanda nə hiss edəcəyini anla.
Bu halda, sənə körpünün üzərində addımlamaq əmr ediləcək, halbuki sənin halın zəifdir, qəlbin narahatdır və titrəyir. Bu səhnə ilə üzləşmək üçün özünü hazırlayırsanmı? Yoxsa tövbə etmədən və saleh əməllərlə Rəbbinə yaxınlaşmadan bu təhlükəyə hazırlaşmırsanmı?
İndi qərar ver: Özünü qurtuluş yoluna yönəlt və Allahın rəhmətini qazanmağa çalış!
Və məxluqatlar sənin önündə Sirat körpüsündə hərəkət edirlər: Bəziləri xilas olub sağ-salamat keçər, bəziləri sürüşərək yaralanar, digərləri isə üzü üstə cəhənnəm oduna düşər. Allah belə buyurur:
“Onlardan bir qismi bədbəxt, bir qismi isə xoşbəxt olacaq. Bədbəxt olanlar, oddadırlar; onların orada fəryadı və iniltiləri var. Göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar. Ancaq Rəbbin istədiyi başqa. Şübhəsiz ki, Rəbbin istədiyini edəndir. Xoşbəxt olanlara gəldikdə isə, onlar cənnətdədirlər. Göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar. Ancaq Rəbbin istədiyi başqa. Bu, tükənməz bir lütfdür.”
(Hud, 106-110)
Əziz qardaşım, əgər hal belədirsə, öz nəfsini hesaba çəkmək üçün bir dayanma nöqtəsinə ehtiyacın var. Nəfsini Allahın razılığı yoluna yönəltməli və Rəbbinə dönməlisən. Allah belə buyurur:
“Allaha qaçın!”
(Zariyat, 50)
Bu, bizim sığınacağımız, xilas yolumuzdur — Allaha dönmək! İbn Cövzi (Allah ona rəhmət etsin) bu ayəni şərh edərək demişdir: “Allaha qaçmaq günahlardan tövbə etmək deməkdir.” (Zad əl-Məsir, 841)
Allah daha sonra belə buyurur:
“Möminlərin qəlblərinin Allahı xatırlayıb Ona itaət etmələrinin və Onun nazil etdiyi haqqa təslim olmalarının zamanı hələ çatmayıb?”
(Hədid, 16)
Qardaşım, tövbə etməyin və Allaha yönəlməyin vaxtı gəlib çatmayıb? Bu fürsəti qaçırma, çünki Allahın rəhməti hər şeydən üstündür!
Yaşar Qurbanov
15 Nov, 12:09
Cümə gününün son saatları( yəni axşam namazına az qalmış ) duaların qəbul olduğu vaxtlardır!
Çox dua etməyi unutmayaq!
Allahım!Həmdin təkcə Sənə məxsusiyyəti naminə Səndən diləyirik.Səndən başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur. Təksən, heç bir şərikin yoxdur.Lütfkar və səxavətlisən! Ey səmaların və yerin Xaliqi! Ey calal, əzəmət və kəramət sahibi! Ey əbədi və əzəli olan! Səndən Cənnəti istəyir və Cəhənnəm atəşindən Sənə sığınırıq.
Ey nöqsansız, qüsursuz, Uca Rəbbimiz! Tək ümidimiz Sənsən!Acizliyimizi və günahlarımızı etiraf edərək əllərimizi Sənə açmışıq.Əllərimizi boş çevirməyəcəyinə ümid edərək Səndən istəyirik Ya Ərhəmər-Rahimin!
Sıxıntılarımızı aradan qaldır,qəlbimizə rahatlıq ver.
Ya Həyyu Ya Qəyyum!Dünya üzüntüsündən, axirət əzabından Sənə sığınırıq!
Ya Zəl Cələli vəl İkram!Ya Məlikəl Mulk! Ya Hayyu Ya Qayyum!
Ya Ərhəmər rahimin! Mərhəmətli, rəhimli olan Sənsən!
Ey uca ərşin sahibi! Zəngin olan sənsən!Biz isə fağırıq!
Ya Qaviyy! Sən güclüsən,əzəmətlisən.Biz isə zəifik ,acizik!
Ey bitməz xəzinələrin sahibi!
İbadət edilməyə layiq olan sənsən! Ey yerlərin göylərin nuru!
Kömək istənilməyə layiq olan sənsən!Ey tək olan, doğmayıb doğulmayan Rəbbimiz! Sən bəndələrini çox sevən və çox bağışlayansan Ey Rəbbimiz!
Ya Saməd! Heç nəyə möhtac olmayan Sənsən!Biz sənə möhtacıq.Sənə acizliymizi etiraf edirik!
Ya Aziz ! Güclü, izzətli olan yenədə Sənsən!
Ya Zəl Cələli vəl İkram!
Sənə çoxlu həmd-sənalar olsun! Sənin sonsuz salamın, xeyir-duan olsun sevimli Peyğəmbərimiz Muhəmmədə (sallallahu əleyhi vəssəlləm), onun ailəsinə, səhabələrinə!
Ey Rəbbimiz! Ya Bədİ’əs Səməvati val Ard! Səndən Sənin ucalığın, böyüklüyün naminə diləyirik!
Ey Rəbbimiz! Ruzimizi bol və bərəkətli et! Ya Bədİ’əs Səməvati val Ard! Evi olmayanlara gözəl geniş ev nəsib et!Evlənməyənlərə gözəl ailə qurmağı nəsib et!
Sıxıntısı olanların sıxıntısını aradan qaldır!Borcu olanların borclarını ödəmələrinə yardım et!
Ey Rəbbimiz! Ya Bədİ’əs Səməvati val Ard! Səndən hidayət, Sənin qorxunu, iffətli və zəngin olmağı diləyirik!
Allahım! Nemətinin dayanmasından, bəxş etdiyin salamatlığın dəyişməsindən, qəfil intiqamından və bütünlüklə qəzəbindən Sənə sığınırıq!
Allahım! Bəlanın məşəqqətindən, bədbəxtçiliyə düçar olmaqdan, pis qəzavü-qədərdən və düşmənlərin bədxahlığından Sənə sığınırıq!
Ey Rəbbimiz! Bizi haqq yoluna yönəlt və bizim səhvlərimizi düzəlt! Səndən hidayət və düzgünlük istəyirik!
Sən bizim övladlarımızı qoru,əməli-saleh qullarından et!
Allahım! Övladlarımızın imanını,dinini Sənə əmanət edirik! Ən gözəl qoruyan Sənsən!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı gözümüzün nuru et! Övladlarımızın başlarını uca et! Sən bizidə,nəslimizidə namaz qılanlardan et!
Ey Rəbbimiz! Övladı olmayanlara gözlərinin nuru olacaq saleh övladlar bəxş et!
Bütün müsəlmanların övladlarını islah et!
Ey Rəbbimiz!Övladlarımızı doğru yola yönəlt, onlara cansağlığı və bol ruzi bəxş et!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı islah et və ucalt!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı Sənə itaət edən, Səni sevən bəndələrindən et!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı cin və şeytanların fitnəsindən və vəsvəsəsindən qoru!
Ey Rəbbimiz! Bu dəyərli gündə bütün sıxıntılarımızı aradan qaldır.Ruzimizi bol və bərəkətli et!
Ya Şafi! Xəstələrimizə şəfa ver!
Ya Ğafur! Dünyasını dəyişən vadileynlərimizin qəbrini nurlu et,onları cənnət əhli et,günahlarını bağışla!
Ya Rəhim! Həyatda olan və dünyasını dəyişən müsəlman kişilərin və qadınların, mömin kişilərin və qadınların günahlarını bağışla!
Ey Rəbbimiz! Xoşbəxtliyimizin zəmanəti olan dinimizi kamil et, yaşayışımızın əsası olan dünyamızı sahmana sal, qayıdış yerimiz olan axirətimizi yaxşılaşdır. Həyatı bizim üçün hər bir xeyir işdə artım və ölümü bizum üçün hər bir şər işdən qurtuluş et!
Ey Rəbbimiz! Bütün işlərdə aqibətimizi yaxşılaşdır, dünya rüsvayçılığından və axirət əzabından bizi qoru!
Ey qəlbləri döndərən Rəbbimiz! Qəlbimi dinin üzərinə sabit et!
Qəlbləri yönəldən Rəbbimiz!Qəlblərimizi Sənə itaət üçün yönəlt»
Ey Rəbbimiz! Səndən həm bu dünyada, həm də axirətdə salamatlıq diləyirik!
Çox dua etməyi unutmayaq!
Allahım!Həmdin təkcə Sənə məxsusiyyəti naminə Səndən diləyirik.Səndən başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur. Təksən, heç bir şərikin yoxdur.Lütfkar və səxavətlisən! Ey səmaların və yerin Xaliqi! Ey calal, əzəmət və kəramət sahibi! Ey əbədi və əzəli olan! Səndən Cənnəti istəyir və Cəhənnəm atəşindən Sənə sığınırıq.
Ey nöqsansız, qüsursuz, Uca Rəbbimiz! Tək ümidimiz Sənsən!Acizliyimizi və günahlarımızı etiraf edərək əllərimizi Sənə açmışıq.Əllərimizi boş çevirməyəcəyinə ümid edərək Səndən istəyirik Ya Ərhəmər-Rahimin!
Sıxıntılarımızı aradan qaldır,qəlbimizə rahatlıq ver.
Ya Həyyu Ya Qəyyum!Dünya üzüntüsündən, axirət əzabından Sənə sığınırıq!
Ya Zəl Cələli vəl İkram!Ya Məlikəl Mulk! Ya Hayyu Ya Qayyum!
Ya Ərhəmər rahimin! Mərhəmətli, rəhimli olan Sənsən!
Ey uca ərşin sahibi! Zəngin olan sənsən!Biz isə fağırıq!
Ya Qaviyy! Sən güclüsən,əzəmətlisən.Biz isə zəifik ,acizik!
Ey bitməz xəzinələrin sahibi!
İbadət edilməyə layiq olan sənsən! Ey yerlərin göylərin nuru!
Kömək istənilməyə layiq olan sənsən!Ey tək olan, doğmayıb doğulmayan Rəbbimiz! Sən bəndələrini çox sevən və çox bağışlayansan Ey Rəbbimiz!
Ya Saməd! Heç nəyə möhtac olmayan Sənsən!Biz sənə möhtacıq.Sənə acizliymizi etiraf edirik!
Ya Aziz ! Güclü, izzətli olan yenədə Sənsən!
Ya Zəl Cələli vəl İkram!
Sənə çoxlu həmd-sənalar olsun! Sənin sonsuz salamın, xeyir-duan olsun sevimli Peyğəmbərimiz Muhəmmədə (sallallahu əleyhi vəssəlləm), onun ailəsinə, səhabələrinə!
Ey Rəbbimiz! Ya Bədİ’əs Səməvati val Ard! Səndən Sənin ucalığın, böyüklüyün naminə diləyirik!
Ey Rəbbimiz! Ruzimizi bol və bərəkətli et! Ya Bədİ’əs Səməvati val Ard! Evi olmayanlara gözəl geniş ev nəsib et!Evlənməyənlərə gözəl ailə qurmağı nəsib et!
Sıxıntısı olanların sıxıntısını aradan qaldır!Borcu olanların borclarını ödəmələrinə yardım et!
Ey Rəbbimiz! Ya Bədİ’əs Səməvati val Ard! Səndən hidayət, Sənin qorxunu, iffətli və zəngin olmağı diləyirik!
Allahım! Nemətinin dayanmasından, bəxş etdiyin salamatlığın dəyişməsindən, qəfil intiqamından və bütünlüklə qəzəbindən Sənə sığınırıq!
Allahım! Bəlanın məşəqqətindən, bədbəxtçiliyə düçar olmaqdan, pis qəzavü-qədərdən və düşmənlərin bədxahlığından Sənə sığınırıq!
Ey Rəbbimiz! Bizi haqq yoluna yönəlt və bizim səhvlərimizi düzəlt! Səndən hidayət və düzgünlük istəyirik!
Sən bizim övladlarımızı qoru,əməli-saleh qullarından et!
Allahım! Övladlarımızın imanını,dinini Sənə əmanət edirik! Ən gözəl qoruyan Sənsən!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı gözümüzün nuru et! Övladlarımızın başlarını uca et! Sən bizidə,nəslimizidə namaz qılanlardan et!
Ey Rəbbimiz! Övladı olmayanlara gözlərinin nuru olacaq saleh övladlar bəxş et!
Bütün müsəlmanların övladlarını islah et!
Ey Rəbbimiz!Övladlarımızı doğru yola yönəlt, onlara cansağlığı və bol ruzi bəxş et!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı islah et və ucalt!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı Sənə itaət edən, Səni sevən bəndələrindən et!
Ey Rəbbimiz! Övladlarımızı cin və şeytanların fitnəsindən və vəsvəsəsindən qoru!
Ey Rəbbimiz! Bu dəyərli gündə bütün sıxıntılarımızı aradan qaldır.Ruzimizi bol və bərəkətli et!
Ya Şafi! Xəstələrimizə şəfa ver!
Ya Ğafur! Dünyasını dəyişən vadileynlərimizin qəbrini nurlu et,onları cənnət əhli et,günahlarını bağışla!
Ya Rəhim! Həyatda olan və dünyasını dəyişən müsəlman kişilərin və qadınların, mömin kişilərin və qadınların günahlarını bağışla!
Ey Rəbbimiz! Xoşbəxtliyimizin zəmanəti olan dinimizi kamil et, yaşayışımızın əsası olan dünyamızı sahmana sal, qayıdış yerimiz olan axirətimizi yaxşılaşdır. Həyatı bizim üçün hər bir xeyir işdə artım və ölümü bizum üçün hər bir şər işdən qurtuluş et!
Ey Rəbbimiz! Bütün işlərdə aqibətimizi yaxşılaşdır, dünya rüsvayçılığından və axirət əzabından bizi qoru!
Ey qəlbləri döndərən Rəbbimiz! Qəlbimi dinin üzərinə sabit et!
Qəlbləri yönəldən Rəbbimiz!Qəlblərimizi Sənə itaət üçün yönəlt»
Ey Rəbbimiz! Səndən həm bu dünyada, həm də axirətdə salamatlıq diləyirik!
Yaşar Qurbanov
15 Nov, 12:09
Ey Rəbbimiz! Peyğəmbərin Muhəmmədin -sallallahu aleyhi və səlləm- Səndən istədiklərini Səndən istəyir, sığındığı şərlərdən isə Sənə sığınırıq. Kömək istənilməyə layiq olan Sənsən, bəndələrinə zamin olan və yalnız qüdrət sahibi Sənsən!
Ey Rəbbimiz! Sən bağışlayansan, səxavətlisən və bağışlamağı sevənsən, bizi bağışla!
Allahım! Buzə ən bol ruzini ixtiyar çağlarımızda və ömrümüzün sonlarında bəxş et!
Allahım! Günahımızıbağışla, evimizo geniş, ruzimizi bərəkətli et!
Allahım! Səndən fəzilətini və rəhmətini istəyirik.Həqiqətən, onların sahibi yalnız Sənsən!
Sən bizim Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevi qoru, işlərində müvəffəq et və uzun ömürlər bəxş et Allahım!
Sən rəhbərimiz İlham Əliyevi qoru,başını hər zaman uca et Allahım!
Üç rəngli bayrağımız həmişə yüksəklərdə dalğalansın Allahım!
Sən bizim ölkəmizi məkir düşmənlərimizin hiylələrindən qoru Allahım!
Ya Rabbəl Aləmin! Vətənimizin keşiyində duran əsgər və zabitlərimizi qoru.Onlara güc-qüvvət ver.Sağ-salamat ailələrinə qovuşdur Allahım!
vətənimizin keşiyində şəhid olanların şəhadətini qəbul et ,günahlarını bağışla ,dərgahında yüksək məqama yetişdir Allahım!
Yaralı əsgərlərimizə şəfalər ver Allahım!
Qarabağda həmişə əzan səsləri yüksəlsin Allahım!
Bütün kainatı heyrana salacaq əzəmətli güc və qüdrətini düşmənlərimiz və ölkəmizə qarşı hiylə quranlar üzərində bizə göstər Ya Qahhar!
Vətənimizə qarşı hiylə quranları hiylələrində məhf et Ya Qahhar!
Sən güclüsən Ey Qahhar! Heç bir güc Səni aciz qoya bilməz!
Ya Qahhar! Düşmənimizi və havadarlarını param-parça et ,birliklərini darmadağın et!
Ya Allah! Sən dua edənin duasına cavab verənsən, biz də əllərimizi Sənə açıb Səndən istəyirik, Ya Mucib! dualarmızı qəbul eylə, bizləri sevindir!!
Ey Rəbbimiz! Sən bağışlayansan, səxavətlisən və bağışlamağı sevənsən, bizi bağışla!
Allahım! Buzə ən bol ruzini ixtiyar çağlarımızda və ömrümüzün sonlarında bəxş et!
Allahım! Günahımızıbağışla, evimizo geniş, ruzimizi bərəkətli et!
Allahım! Səndən fəzilətini və rəhmətini istəyirik.Həqiqətən, onların sahibi yalnız Sənsən!
Sən bizim Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevi qoru, işlərində müvəffəq et və uzun ömürlər bəxş et Allahım!
Sən rəhbərimiz İlham Əliyevi qoru,başını hər zaman uca et Allahım!
Üç rəngli bayrağımız həmişə yüksəklərdə dalğalansın Allahım!
Sən bizim ölkəmizi məkir düşmənlərimizin hiylələrindən qoru Allahım!
Ya Rabbəl Aləmin! Vətənimizin keşiyində duran əsgər və zabitlərimizi qoru.Onlara güc-qüvvət ver.Sağ-salamat ailələrinə qovuşdur Allahım!
vətənimizin keşiyində şəhid olanların şəhadətini qəbul et ,günahlarını bağışla ,dərgahında yüksək məqama yetişdir Allahım!
Yaralı əsgərlərimizə şəfalər ver Allahım!
Qarabağda həmişə əzan səsləri yüksəlsin Allahım!
Bütün kainatı heyrana salacaq əzəmətli güc və qüdrətini düşmənlərimiz və ölkəmizə qarşı hiylə quranlar üzərində bizə göstər Ya Qahhar!
Vətənimizə qarşı hiylə quranları hiylələrində məhf et Ya Qahhar!
Sən güclüsən Ey Qahhar! Heç bir güc Səni aciz qoya bilməz!
Ya Qahhar! Düşmənimizi və havadarlarını param-parça et ,birliklərini darmadağın et!
Ya Allah! Sən dua edənin duasına cavab verənsən, biz də əllərimizi Sənə açıb Səndən istəyirik, Ya Mucib! dualarmızı qəbul eylə, bizləri sevindir!!
Yaşar Qurbanov
14 Nov, 11:49
Səbir və İmtahan Haqqında Təsirli Bir Hekayə!
Əbu Qilabə əl-Cərmi (v. 104 h.q./722 m.) Basralı ibadət əhli və zahidlərdən biri idi. İslami Hüquq və şəriət biliklərinə malik idi və bu səbəbdən hakimiyyət onu qəza işlərində məhkəmə hakimi olaraq təyin etmək istədi. Ancaq o, bu vəzifədən qaçaraq Şama sığındı və orada vəfat etdi. Hekayəsini İbn Hiban “Səhihlər” kitabında nəql edir.
Əl-Ovzai , Abdullah ibn Məhəmməddən belə rəvayət edir:
“Bir gün Misirin şimal sərhədində bir növbətçi olaraq gedirdim və sərhədə çatanda orada bir daxma gördüm. Daxmada əlləri və ayaqları olmayan, qulağı və gözü zəif, yalnız dili işləyən bir adam oturmuşdu. O, bu sözləri deyirdi: ‘Ey Allahım, mənə elə bir şükür ver ki, Sənin mənə bəxş etdiyin nemətlərə layiqincə təşəkkür edim və məni yaratdıqlarının çoxundan üstün tutduğun üçün Sənə həmd edim.’
O an dedim ki, bu adamın bu sözləri necə dediyini, onun ilhamla, elm və ya dərrakə ilə söyləyib-söyləmədiyini soruşmalıyam. Onun yanına yaxınlaşıb salam verdim və dedim: ‘Səni belə deyərkən eşitdim. Allaha şükür edəcək nə nemət əldə etmisən? Hansı üstünlüklə Allah sənə lütf edib?’ O dedi: ‘Sən görmürsənmi, Rəbbim mənim üçün nə edib? Vallahi, Allah göydən mənə od yağdırsa, dağları məhv etsə, dənizləri məni boğdurtsa, torpağı məni yutsa, yenə də Allahıma yalnız şükür edərəm. Çünki O mənə danışma qabiliyyətini verib. Amma, ey Abdullah, madam ki mənim yanıma gəlmisən, səndən bir istəyim var. Mənim vəziyyətimi görürsən, nə zərərdən, nə də faydadan özümə bir şey edə bilmirəm. Mənim bir oğlum vardı ki, namaz vaxtlarında mənə qulluq edirdi, dəstəmaz verirdi, acanda yemək verirdi, susayanda su gətirirdi. Üç gündür ki, onu itirmişəm. Allah rizası üçün, onu axtar və tap.’
Dedim ki: ‘Allaha and olsun ki, bir insanın sənin kimisinə yardım etməsi Allah yanında ən böyük savabdır.’ Beləcə, oğlanı axtarmağa başladım və uzağa getmədən qum təpələrinin arasında bir oğlanın parçalanmış və vəhşi heyvanlar tərəfindən yeyilmiş cəsədini gördüm. Dərin bir kədərə batdım və düşündüm: Bu xəbəri ona necə çatdırım? Geriyə qayıtdım və Əyyub peyğəmbərin hekayəsini xatırladım.
Gəlib onun yanına çatanda salam verdim və o dedi: ‘Sən mənim göndərdiyim kimsə deyilsənmi?’ Mən də dedim: ‘Bəli.’ O dedi: ‘İşim barədə nə etdin?’ Mən ona dedim: ‘Sən Allah yanında Əyyub peyğəmbərdən daha hörmətlisənmi?’ O dedi: ‘Əlbəttə ki, Əyyub peyğəmbər Allah yanında daha üstündür.’
Dedim: ‘Bəs bilmirsənmi ki, Allah onu malı, ailəsi və övladları ilə imtahana çəkdi?’ O dedi: ‘Bəli.’ Dedim: ‘Allah onu necə tapdı?’ O dedi: ‘Allah onu səbirli, şükür edən və həmd edən kimi tapdı.’
Dedim: ‘Allah onu yalnız bu qədər ilə kifayətlənmədi, onu dostlarından və qohumlarından da uzaqlaşdırdı, bunu bilirsənmi?’ O dedi: ‘Bəli.’ Dedim: ‘Bəs Rəbb onu necə tapdı?’ O dedi: ‘Səbirli, şükür edən və həmd edən kimi.’
Dedim: ‘Allah onu yalnız bu qədər ilə kifayətlənmədi, onu yoldan keçənlərin baxdığı bir hala gətirdi, bunu bilirsənmi?’ O dedi: ‘Bəli.’ Dedim: ‘Bəs Allah onu necə tapdı?’ O dedi: ‘Səbirli, şükür edən və həmd edən kimi.’
Sonra ona dedim: ‘Sənin oğlun elə qum təpələri arasında vəhşi heyvanlar tərəfindən parçalanmış vəziyyətdə tapıldı. Allah sənə səbir versin.’ Bunu eşidəndə dedi: ‘Şükür Allaha ki, nəsilimdən Allaha asi olan bir insan yaratmadı ki, Cəhənnəmdə əzab çəksin.’ Sonra şükür edərək ruhunu təslim etdi və vəfat etdi.
Dedim: ‘Biz Allahdanıq və Ona dönəcəyik. Müsibətim böyükdür. Belə bir insanı tərk etsəm, onu vəhşi heyvanlar yeyəcək. Yanında oturub onun başını örtdüm və göz yaşı tökərək oturdum. Bir müddət sonra dörd nəfər mənim yanıma gəldi və ‘Ey Allahın bəndəsi, nə haldasan? Nə baş verib?’ deyə soruşdular. Mən də onlara başıma gələnləri və onun hekayəsini danışdım. Dedilər: ‘Bizi üzünə baxmağa qoy.’ Onun üzünü açdım və onlar göz yaşları ilə gözlərinə və əllərinə öpərək dedilər: ‘Bizim üçün fədadır o gözlər ki, Allahın haramlarına baxmaqdan uzaq idi, fədadır o bədən ki, insanlar yatarkən səcdəyə gedirdi.’
Mən də dedim: ‘Bu kimdir, Allah rizası üçün?’ Dedilər: ‘Bu, İbn Abbasın dostu Əbu Qilabə əl-Cərmi idi. Allahı və Peyğəmbəri çox sevən bir insandı.’
Əbu Qilabə əl-Cərmi (v. 104 h.q./722 m.) Basralı ibadət əhli və zahidlərdən biri idi. İslami Hüquq və şəriət biliklərinə malik idi və bu səbəbdən hakimiyyət onu qəza işlərində məhkəmə hakimi olaraq təyin etmək istədi. Ancaq o, bu vəzifədən qaçaraq Şama sığındı və orada vəfat etdi. Hekayəsini İbn Hiban “Səhihlər” kitabında nəql edir.
Əl-Ovzai , Abdullah ibn Məhəmməddən belə rəvayət edir:
“Bir gün Misirin şimal sərhədində bir növbətçi olaraq gedirdim və sərhədə çatanda orada bir daxma gördüm. Daxmada əlləri və ayaqları olmayan, qulağı və gözü zəif, yalnız dili işləyən bir adam oturmuşdu. O, bu sözləri deyirdi: ‘Ey Allahım, mənə elə bir şükür ver ki, Sənin mənə bəxş etdiyin nemətlərə layiqincə təşəkkür edim və məni yaratdıqlarının çoxundan üstün tutduğun üçün Sənə həmd edim.’
O an dedim ki, bu adamın bu sözləri necə dediyini, onun ilhamla, elm və ya dərrakə ilə söyləyib-söyləmədiyini soruşmalıyam. Onun yanına yaxınlaşıb salam verdim və dedim: ‘Səni belə deyərkən eşitdim. Allaha şükür edəcək nə nemət əldə etmisən? Hansı üstünlüklə Allah sənə lütf edib?’ O dedi: ‘Sən görmürsənmi, Rəbbim mənim üçün nə edib? Vallahi, Allah göydən mənə od yağdırsa, dağları məhv etsə, dənizləri məni boğdurtsa, torpağı məni yutsa, yenə də Allahıma yalnız şükür edərəm. Çünki O mənə danışma qabiliyyətini verib. Amma, ey Abdullah, madam ki mənim yanıma gəlmisən, səndən bir istəyim var. Mənim vəziyyətimi görürsən, nə zərərdən, nə də faydadan özümə bir şey edə bilmirəm. Mənim bir oğlum vardı ki, namaz vaxtlarında mənə qulluq edirdi, dəstəmaz verirdi, acanda yemək verirdi, susayanda su gətirirdi. Üç gündür ki, onu itirmişəm. Allah rizası üçün, onu axtar və tap.’
Dedim ki: ‘Allaha and olsun ki, bir insanın sənin kimisinə yardım etməsi Allah yanında ən böyük savabdır.’ Beləcə, oğlanı axtarmağa başladım və uzağa getmədən qum təpələrinin arasında bir oğlanın parçalanmış və vəhşi heyvanlar tərəfindən yeyilmiş cəsədini gördüm. Dərin bir kədərə batdım və düşündüm: Bu xəbəri ona necə çatdırım? Geriyə qayıtdım və Əyyub peyğəmbərin hekayəsini xatırladım.
Gəlib onun yanına çatanda salam verdim və o dedi: ‘Sən mənim göndərdiyim kimsə deyilsənmi?’ Mən də dedim: ‘Bəli.’ O dedi: ‘İşim barədə nə etdin?’ Mən ona dedim: ‘Sən Allah yanında Əyyub peyğəmbərdən daha hörmətlisənmi?’ O dedi: ‘Əlbəttə ki, Əyyub peyğəmbər Allah yanında daha üstündür.’
Dedim: ‘Bəs bilmirsənmi ki, Allah onu malı, ailəsi və övladları ilə imtahana çəkdi?’ O dedi: ‘Bəli.’ Dedim: ‘Allah onu necə tapdı?’ O dedi: ‘Allah onu səbirli, şükür edən və həmd edən kimi tapdı.’
Dedim: ‘Allah onu yalnız bu qədər ilə kifayətlənmədi, onu dostlarından və qohumlarından da uzaqlaşdırdı, bunu bilirsənmi?’ O dedi: ‘Bəli.’ Dedim: ‘Bəs Rəbb onu necə tapdı?’ O dedi: ‘Səbirli, şükür edən və həmd edən kimi.’
Dedim: ‘Allah onu yalnız bu qədər ilə kifayətlənmədi, onu yoldan keçənlərin baxdığı bir hala gətirdi, bunu bilirsənmi?’ O dedi: ‘Bəli.’ Dedim: ‘Bəs Allah onu necə tapdı?’ O dedi: ‘Səbirli, şükür edən və həmd edən kimi.’
Sonra ona dedim: ‘Sənin oğlun elə qum təpələri arasında vəhşi heyvanlar tərəfindən parçalanmış vəziyyətdə tapıldı. Allah sənə səbir versin.’ Bunu eşidəndə dedi: ‘Şükür Allaha ki, nəsilimdən Allaha asi olan bir insan yaratmadı ki, Cəhənnəmdə əzab çəksin.’ Sonra şükür edərək ruhunu təslim etdi və vəfat etdi.
Dedim: ‘Biz Allahdanıq və Ona dönəcəyik. Müsibətim böyükdür. Belə bir insanı tərk etsəm, onu vəhşi heyvanlar yeyəcək. Yanında oturub onun başını örtdüm və göz yaşı tökərək oturdum. Bir müddət sonra dörd nəfər mənim yanıma gəldi və ‘Ey Allahın bəndəsi, nə haldasan? Nə baş verib?’ deyə soruşdular. Mən də onlara başıma gələnləri və onun hekayəsini danışdım. Dedilər: ‘Bizi üzünə baxmağa qoy.’ Onun üzünü açdım və onlar göz yaşları ilə gözlərinə və əllərinə öpərək dedilər: ‘Bizim üçün fədadır o gözlər ki, Allahın haramlarına baxmaqdan uzaq idi, fədadır o bədən ki, insanlar yatarkən səcdəyə gedirdi.’
Mən də dedim: ‘Bu kimdir, Allah rizası üçün?’ Dedilər: ‘Bu, İbn Abbasın dostu Əbu Qilabə əl-Cərmi idi. Allahı və Peyğəmbəri çox sevən bir insandı.’
Yaşar Qurbanov
14 Nov, 11:49
Onu yuyub kəfənlədik, üzərində cənazə namazı qılıb dəfn etdik. O insanlar öz yollarına, mən də növbət yerimə qayıtdım. Gecə yatarkən onu cənnət bağlarından birində gördüm. Üzərində cənnət libası vardı və “Səbir etdiyiniz üçün sizə salam olsun. Axirət yurdu nə gözəldir,” deyə oxuyurdu. Ona dedim: “Sən mənim tanıdığım o adam deyilsənmi?” O dedi: “Bəli.” Soruşdum: “Bu neməti necə əldə etdin?” O dedi: “Allahın bəzi dərəcələri var ki, yalnız çətinlik zamanı səbir, rahatlıq zamanı şükür və gizli-aşkar Allah qorxusu ilə əldə edilir.”
————————
————————
Yaşar Qurbanov
14 Nov, 10:06
“Rabbiğfir varhəm va əntə xayrur-rahimin”
“Ey Rəbbim, məni bağışla və rəhm et! Sən rəhm edənlərin ən xeyirlisisən.’”
(Muminun,118)
İbn Kəsir (Allah ona rəhmət eləsin) bu ayəni belə təfsir edir: “Bu, Allahın bu duanı etməyi tövsiyə etməsidir. ‘Bağışlama’ sözü günahın silinməsi və insanların gözündən gizlədilməsi mənasını daşıyır. ‘Rəhmət’ isə insanı söz və əməllərində doğru yola yönəltmək və müvəffəq etmək deməkdir.”
(Təfsiril Quranin Azim,5/205)
“Ey Rəbbim, məni bağışla və rəhm et! Sən rəhm edənlərin ən xeyirlisisən.’”
(Muminun,118)
İbn Kəsir (Allah ona rəhmət eləsin) bu ayəni belə təfsir edir: “Bu, Allahın bu duanı etməyi tövsiyə etməsidir. ‘Bağışlama’ sözü günahın silinməsi və insanların gözündən gizlədilməsi mənasını daşıyır. ‘Rəhmət’ isə insanı söz və əməllərində doğru yola yönəltmək və müvəffəq etmək deməkdir.”
(Təfsiril Quranin Azim,5/205)
Yaşar Qurbanov
13 Nov, 23:45
Həsən əl-Bəsri (Allah ona rəhmət eləsin) belə demişdir:
‘Həmd olsun Allaha ki, Onun neməti ilə yaxşı əməllər tamamlanır”
deyən hər bir kəsə Allah zənginlik və artım bəxş edər.”
(Hilyətül-Əvliya” kitabının 2/148)
‘Həmd olsun Allaha ki, Onun neməti ilə yaxşı əməllər tamamlanır”
deyən hər bir kəsə Allah zənginlik və artım bəxş edər.”
(Hilyətül-Əvliya” kitabının 2/148)
Yaşar Qurbanov
13 Nov, 23:42
Allaha Güvən və Kədərlənmə!
Bir dəfə ticarət gəmisi dənizin ortasında çoxlu yük səbəbindən ağırlaşdı və batma təhlükəsi ilə üzləşdi. Gəminin kapitanı təklif etdi ki, gəmiyə yüklənmiş bəzi yükləri dənizə atsınlar ki, gəmi yüngülləşsin və qurtulsun. Tacirlərdən biri təklif etdi ki, hər kəs öz yükünün bir hissəsini atsın ki, ziyan yalnız bir nəfərə deyil, hamıya bərabər paylansın.
Lakin digər tacirlər bu təklifi qəbul etmədilər və yeni və zəif bir tacir olduğu üçün onun yükünü və özünü dənizə atmağa qərar verdilər. Beləcə onu və bütün yüklərini dənizə atdılar və yollarına davam etdilər.
Dənizdə dalğalar taciri oynadırdı, o, boğulacağından əmin idi və qorxudan huşunu itirdi. Ayılanda gördü ki, dalğalar onu naməlum və tərk edilmiş bir adanın sahilinə atıb.
Tacir özünə gəlib nəfəsini toparlayanda dərhal dizləri üstə çökdü, Allahdan kömək və yardım dilədi, Ondan bu çətin vəziyyətdən qurtulmasını istədi.
Bir neçə gün keçdi və tacir bu müddət ərzində ağaclardan yığılan meyvələrlə qidalandı, yaxınlıqdakı su axarından su içdi və gecə soyuqdan, gündüz istidən qorunmaq üçün ağac budaqlarından kiçik bir daxma tikdi.
Bir gün o yemək bişirərkən güclü külək əsdi və alovlanan odunları uçuraraq diqqətindən yayınan bir anlıq daxmasına atdı. O, odu söndürməyə çalışsa da, buna nail ola bilmədi və alov bütün daxmanı bürüdü. Tacir qışqıraraq dedi: “Niyə, ey Rəbbim? Mən haqsız yerə dənizə atıldım və bütün malımı itirdim. İndi isə sığındığım bu daxmam da yandı, dünyada artıq mənim heç bir şeyim qalmayıb, mən burda qəribəm. Niyə, ey Rəbbim, bütün bu fəlakətlər başıma gəlir?”
Tacir kədərdən ac bir halda yatdı. Ancaq səhər bir sürprizlə qarşılaşdı: uzaqdan bir gəminin adaya yaxınlaşdığını, onu xilas etmək üçün kiçik bir qayığın suya endirildiyini gördü.
Tacir gəmiyə mindiyində sevincindən gözlərinə inana bilmədi və gəmidəkilərdən onu necə tapdıqlarını soruşdu. Gəmidəkilər ona belə cavab verdilər: “Duman gördük və kimsə yardım istəyir deyə düşündük. Ona görə də gəlib baxdıq.”
Tacir onlara necə haqsız yerə dənizə atıldığını danışdı. Gəmidəkilər isə ona belə dedilər: “Tacirlərin gəmisi heç yerinə çatmadı, dənizdə batdı! Quldurlar gəmini qarət edib oradakı hər kəsi öldürdülər.”
Tacir səcdəyə qapanaraq Allaha şükür etdi və dedi: “Sənə həmd olsun, ey Rəbbim, Sənin hər işində bir xeyir var.” Uzaqgörən və hikmət sahibi olan Allah onu ölüm təhlükəsindən qurtarıb, ona xeyir nəsib etdi. Allah işləri bizim bilmədiyimiz, gözləmədiyimiz şəkildə düzənləyir.
Əgər şəraitiniz pisdirsə, qorxmayın. Yalnız Allaha güvənin, Onun hər işində bir hikmət olduğuna inanın. Bilin ki, Allah işlərinizi yoluna qoyur və sizi xilas etmək üçün çalışır. Hər şeyə görə Allaha şükür edin.
Bir dəfə ticarət gəmisi dənizin ortasında çoxlu yük səbəbindən ağırlaşdı və batma təhlükəsi ilə üzləşdi. Gəminin kapitanı təklif etdi ki, gəmiyə yüklənmiş bəzi yükləri dənizə atsınlar ki, gəmi yüngülləşsin və qurtulsun. Tacirlərdən biri təklif etdi ki, hər kəs öz yükünün bir hissəsini atsın ki, ziyan yalnız bir nəfərə deyil, hamıya bərabər paylansın.
Lakin digər tacirlər bu təklifi qəbul etmədilər və yeni və zəif bir tacir olduğu üçün onun yükünü və özünü dənizə atmağa qərar verdilər. Beləcə onu və bütün yüklərini dənizə atdılar və yollarına davam etdilər.
Dənizdə dalğalar taciri oynadırdı, o, boğulacağından əmin idi və qorxudan huşunu itirdi. Ayılanda gördü ki, dalğalar onu naməlum və tərk edilmiş bir adanın sahilinə atıb.
Tacir özünə gəlib nəfəsini toparlayanda dərhal dizləri üstə çökdü, Allahdan kömək və yardım dilədi, Ondan bu çətin vəziyyətdən qurtulmasını istədi.
Bir neçə gün keçdi və tacir bu müddət ərzində ağaclardan yığılan meyvələrlə qidalandı, yaxınlıqdakı su axarından su içdi və gecə soyuqdan, gündüz istidən qorunmaq üçün ağac budaqlarından kiçik bir daxma tikdi.
Bir gün o yemək bişirərkən güclü külək əsdi və alovlanan odunları uçuraraq diqqətindən yayınan bir anlıq daxmasına atdı. O, odu söndürməyə çalışsa da, buna nail ola bilmədi və alov bütün daxmanı bürüdü. Tacir qışqıraraq dedi: “Niyə, ey Rəbbim? Mən haqsız yerə dənizə atıldım və bütün malımı itirdim. İndi isə sığındığım bu daxmam da yandı, dünyada artıq mənim heç bir şeyim qalmayıb, mən burda qəribəm. Niyə, ey Rəbbim, bütün bu fəlakətlər başıma gəlir?”
Tacir kədərdən ac bir halda yatdı. Ancaq səhər bir sürprizlə qarşılaşdı: uzaqdan bir gəminin adaya yaxınlaşdığını, onu xilas etmək üçün kiçik bir qayığın suya endirildiyini gördü.
Tacir gəmiyə mindiyində sevincindən gözlərinə inana bilmədi və gəmidəkilərdən onu necə tapdıqlarını soruşdu. Gəmidəkilər ona belə cavab verdilər: “Duman gördük və kimsə yardım istəyir deyə düşündük. Ona görə də gəlib baxdıq.”
Tacir onlara necə haqsız yerə dənizə atıldığını danışdı. Gəmidəkilər isə ona belə dedilər: “Tacirlərin gəmisi heç yerinə çatmadı, dənizdə batdı! Quldurlar gəmini qarət edib oradakı hər kəsi öldürdülər.”
Tacir səcdəyə qapanaraq Allaha şükür etdi və dedi: “Sənə həmd olsun, ey Rəbbim, Sənin hər işində bir xeyir var.” Uzaqgörən və hikmət sahibi olan Allah onu ölüm təhlükəsindən qurtarıb, ona xeyir nəsib etdi. Allah işləri bizim bilmədiyimiz, gözləmədiyimiz şəkildə düzənləyir.
Əgər şəraitiniz pisdirsə, qorxmayın. Yalnız Allaha güvənin, Onun hər işində bir hikmət olduğuna inanın. Bilin ki, Allah işlərinizi yoluna qoyur və sizi xilas etmək üçün çalışır. Hər şeyə görə Allaha şükür edin.
Yaşar Qurbanov
13 Nov, 18:37
“Allaha çox yalvarmalı, xüsusilə qəbul olunan vaxtlarda Ona yönəlməlisən, məsələn, gecənin sonu.
• Həmçinin, rəvayət olunan dualara, xüsusilə də səhih mənbələrdə keçən bu duaya çox bağlı qalmalısan ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) belə deyərdi:
‘Ey Cəbrailin, Mikailin və İsrafilin Rəbbi, göylərin və yerin Yaradıcısı, qeybi və aşkarı bilən, bəndələrinin arasında mübahisə etdikləri şeylərdə hökm edən Sənsən. Haqda ixtilaf etdiyimiz mövzularda məni Sənin izninlə doğruya yönəlt. Həqiqətən, Sən istədiyini doğru yola yönəldirsən.’
• Bu duanı, dua edənlərin duasına cavab verən Allahın hüzurunda israrla təkrarlamalısan. İbrahimə bütün insanların əksinə getməyi öyrədən Rəbbə belə de: ‘Ey İbrahimə öyrədən, mənə də öyrət.’”
(Durar əs-Səniyyə (42/1)
• Həmçinin, rəvayət olunan dualara, xüsusilə də səhih mənbələrdə keçən bu duaya çox bağlı qalmalısan ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi vasəlləm) belə deyərdi:
‘Ey Cəbrailin, Mikailin və İsrafilin Rəbbi, göylərin və yerin Yaradıcısı, qeybi və aşkarı bilən, bəndələrinin arasında mübahisə etdikləri şeylərdə hökm edən Sənsən. Haqda ixtilaf etdiyimiz mövzularda məni Sənin izninlə doğruya yönəlt. Həqiqətən, Sən istədiyini doğru yola yönəldirsən.’
• Bu duanı, dua edənlərin duasına cavab verən Allahın hüzurunda israrla təkrarlamalısan. İbrahimə bütün insanların əksinə getməyi öyrədən Rəbbə belə de: ‘Ey İbrahimə öyrədən, mənə də öyrət.’”
(Durar əs-Səniyyə (42/1)
Yaşar Qurbanov
01 Nov, 14:45
Həyatı dəyişdirən dualar!
رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ
Ey Rəbbim! Sənin mənə bəxş etdiyin hər xeyrə möhtacam!
(Qəsəs,24)
رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ
Ey Rəbbim, məni yalnız qoyma! Sən varislərin ən xeyirlisisən!
( Ənbiya, 89)
رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلَاةِ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ
Ey Rəbbim, məni və nəslimdən gələnləri namaz qılanlardan et! Ey Rəbbimiz, duamı qəbul et!
(İbrahim , 40)
أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
Mənə zərər dəydi (başıma bəla gəldi). Sən mərhəmətlilərin ən mərhəmətlisisən!”
( Ənbiya,83)
أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ
Mən məğlub oldum, yardım et!
( Qəmər,10)
رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي
وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي
Ey Rəbbim, qəlbimi genişlət!
İşimi asanlaşdır!
( Taha,25,26)
رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي
Ey Rəbbim! Həqiqətən, mən özümə zülm etdim. Məni bağışla!
( Qəsəs, 16)
لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ
(Ey Rəbbim!) Səndən başqa heç bir ilah yoxdur. Sən pak və müqəddəssən! Həqiqətən, mən zalımlardan olmuşam”.
( Ənbiya,87)
رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً ۖ إِنَّكَ
سَمِيعُ الدُّعَاءِ
Ey Rəbbim! Mənə, Öz tərəfindən xeyirli bir nəsil bəxş et! Sən, həqiqətən, duanı eşidənsən!
( Ənam,38)
رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
Ey Rəbbimiz, biz həqiqətən, Sənə iman gətirdik. Günahlarımızı bağışla və bizi cəhənnəm əzabından qoru!
( Əli İmran,16)
رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ
Ey Rəbbim! Sənin mənə bəxş etdiyin hər xeyrə möhtacam!
(Qəsəs,24)
رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ
Ey Rəbbim, məni yalnız qoyma! Sən varislərin ən xeyirlisisən!
( Ənbiya, 89)
رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلَاةِ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ
Ey Rəbbim, məni və nəslimdən gələnləri namaz qılanlardan et! Ey Rəbbimiz, duamı qəbul et!
(İbrahim , 40)
أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
Mənə zərər dəydi (başıma bəla gəldi). Sən mərhəmətlilərin ən mərhəmətlisisən!”
( Ənbiya,83)
أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ
Mən məğlub oldum, yardım et!
( Qəmər,10)
رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي
وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي
Ey Rəbbim, qəlbimi genişlət!
İşimi asanlaşdır!
( Taha,25,26)
رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي
Ey Rəbbim! Həqiqətən, mən özümə zülm etdim. Məni bağışla!
( Qəsəs, 16)
لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ
(Ey Rəbbim!) Səndən başqa heç bir ilah yoxdur. Sən pak və müqəddəssən! Həqiqətən, mən zalımlardan olmuşam”.
( Ənbiya,87)
رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً ۖ إِنَّكَ
سَمِيعُ الدُّعَاءِ
Ey Rəbbim! Mənə, Öz tərəfindən xeyirli bir nəsil bəxş et! Sən, həqiqətən, duanı eşidənsən!
( Ənam,38)
رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
Ey Rəbbimiz, biz həqiqətən, Sənə iman gətirdik. Günahlarımızı bağışla və bizi cəhənnəm əzabından qoru!
( Əli İmran,16)
Yaşar Qurbanov
23 Oct, 10:49
Mələklər mömini nə zaman müjdəliyir_ Gözəl tövsiyyələr
🎙 Yaşar Qurbanov
🎙 Yaşar Qurbanov
3,003
subscribers
3,026
photos
5,173
videos
