‡«آموزش ترکی آذربایجانی»‡

🔵🔴🟢 حرف «بین» در ترکی : ara

با توجه به اینکه همیشه بعد از کلمه «بین» کسره نقشه نمای اضافه می‌آید،لذا همواره ترتیب آمدن کلمات ترکیبش در ترکی برعکس فارسی می‌باشد.
یعنی به صورت تحت اللفظی به جای «بین من و تو» ،از عبارت «من و تو، بین» استفاده می‌شود.

نکته : به انتهای ara پسوند ملکی کلمه قبل از آن متصل می‌شود.

⚪ تمرین:
کتاب،بین کمد و گلدونه.
اسباب بازی بین اون دو تا جعبه است.
بین من و اون، چیزی نیست ‌.
@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۱۴ - سوگ بر خاکستر -
🎗یک قسمت مانده به پایان 🎗
Kǝrǝmin alovunu söndürmǝk mümkün olmadı. Tamam yanıb kül oldu. Əsli pǝrişan saçlarını sinǝsaz elǝyib, göz yaşını tökǝ-tökǝ görǝk qızlara nǝ dedi:
Baxın, qızlar, mǝnim müşkül halıma,
Yandı Kǝrǝm, saldı mǝni bu dǝrdǝ.
Əydi qamǝtimi bükdü belimi
Yandı Kǝrǝm, saldı mǝni bu dǝrdǝ...
Bizǝ haqdan bir inayǝt olurmu.
Macǝramız xoş rǝvayǝt olurmu?
Mǝhşǝrdǝ görüşmǝk qismǝt olurmu?
Yandı Kǝrǝm, saldı mǝni bu dǝrdǝ...
Mǝn Əsliyǝm, itirmişǝm mǝrdimi,
Bülbül uçub, xar alıbdı yurdumu,
Açın mǝzarını, görüm üzünü,
Yandı Kǝrǝm, saldı mǝni bu dǝrdǝ...
Söz tamam oldu. Qızlar paşaya xǝbǝrǝ qaçmaqda olsunlar, Əsli dǝ tǝk-tǝnha ağlamaqda, eşit Keşişdǝn.
Keşiş arvadını çağırıb dedi:
- Get, Kǝrǝmdǝn bir xǝbǝr bil. Gǝrǝk o, yanıb kül ola.
Keşişin arvadı qaça-qaça özünü yetirib, bir tǝhǝr pǝncǝrǝdǝn Əslini sǝslǝdi. Əsli gördü gǝlǝn anasıdı, gǝldi pǝncǝrǝyǝ. Anası xǝbǝr aldı
- Qızım, niyǝ ağlayırsan? Yoxsa Kǝrǝm sǝni aldadıb qaçıb?...
@turkce_fa

🔵🔴🟢 انواع زخم‌ها به ترکی آذربایجانی

پ‌ن۱: انشالله همواره سلامت و تندرست باشین🤲
پ‌ن۲: همونطور که میبینید انقدر افعال متعددی هست که نیازی به ساخت فعل ترکیبی «یعنی استفاده از .... شدن» وجود نداره و حتی برای خیلی از شرایط چند فعل و اسم وجود داره که امیدوارم گیجتون نکنه:))
پ‌ن۳: برای ساخت اسم هم غالبا کافیه k/q از انتهای مصدر حذف بشه

⚪تمرین: « در جلوی ساق پای راست، یک بریدگی و در پشت ساق، کبودی و ساییدگی هست»
@turkce_fa

🔵🔴🟢 اجزای صورت در ترکی آذربایجانی

💥پ‌ن: اجزای صورت هم مثل باقی اعضای بدن جزو کلمات ریشه‌ای یک زبان هستند. بنابراین در استفاده اکثر آنها تفاوتی بین مردم جمهوری آذربایجان و آذربایجانی‌های ساکن ایران وجود ندارد.
@turkce_fa

🔴🔵 #فعل_شناسی جلسه یازدهم
🔸فعل اجباری (باید):
این فعل معادل فعل must در انگلیسی و به معنای اجبار در انجام کاری استفاده می‌شود.
در نتیجه این فعل در بطن خود کلمه باید و اجبار را دارد و نیازی به آوردن آنها در جمله نیست.
اجزا:
قسمت اول :ریشه فعل
قسمت دوم: پسوند malı,məli
قسمت سوم :فعل «هستن»

🟢مثلا صرف با فعل gəl
Gəlməliyəm باید بیام
Gəlməlisən باید بیای
Gəlməlidir بابد بیاد
Gəlməliyik باید بیاییم
Gəlməlisiniz باید بیایید
Gəlməlidirlər باید بیایند
🔴 طبعا برای حالت منفی هم کافیه پسوند منفی کننده ma/mə بعد از ریشه فعل و قبل از malı میاد

▫◾▫◾▫◾▫◾▫◾▫◾▫◽◾
🔔تمرین:
صرف فعل dəl
باید برم جلوی در مدرسه
باید در کلاسها شرکت کنی
@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۱۳ -آتش-
🚩دو قسمت مانده به پایان🚩
düymǝlǝr axıra kimi açıldı. Bir düymǝ qalanda yenǝ başa kimi düymǝlǝndi. Aldı Kǝrǝm, dedi:
Bahar olsaq, dağlar, qarın ǝrisin!
Kǝrǝm, ömrün bu qürbǝtdǝ çürüsün!
Düymǝ kǝsǝn zǝrgar, ǝlin qurusun!
Açılsın Əslidǝn düymǝ, mǝn öldüm.
Düymǝlǝr yenǝ dǝ bir düymǝ qalanacan açıldı. Kǝrǝm bir bǝnd dǝ oxudu ki, axırıncı bǝnd açılsın. İş tǝrsinǝ oldu. Söz qurtaran kimi yenǝ düymǝlǝr başa qǝdǝr
düymǝlǝndi. Belǝ-belǝ düymǝlǝr açıldı, bağlandı, axırıncı düymǝ açılanda bir od çıxıb Kǝrǝmin sinǝsinǝ düşdü. Kǝrǝm başladı yanmağa. Əsli dad fǝğan elǝyib
ağlamağa, özünü yeyib tökmǝyǝ başladı. Kǝrǝm Əslini belǝ görǝndǝ aldı, görǝk yana-yana nǝ dedi:
Gǝl, Əslim, gǝl, gǝl ağlama!
Yanıram, Əslim, yanıram!..
Ciyǝrim odda dağlama,
Yanıram, Əslim, yanıram!..
Bir atǝş düşdü canıma,
Anam yox, gǝlsin yanıma,
Ellǝr ağlasın halıma,
Yanıram, Əslim, yanıram!..
Çǝkdicǝyim dǝrdlǝ ǝlǝm,
Mǝnnǝn ibrǝt alsın alǝm,
Belǝ çalınıbdı qǝlǝm,
Yanıram, Əslim, yanıram!..
Kǝrǝmǝm, söylǝnir adım,
Ərşǝ çıxıbdı fǝryadım,
Əlimnǝn getdi muradım,
Yanıram, Əslim, yanıram!..
Alov tǝpǝdǝn dırnağa Kǝrǝmi bürüdü. Əslinin dad fǝryadına camaat tökülüb gǝldi. Hamıdan qabaq Əslinin tay-tuşları içǝriyǝ doluşdular. Ancaq Kǝrǝmin alovunu söndürmǝk mümkün olmadı.
@turkce_fa

#اصلاحات_اصطلاحات
آیا میدونید در ترکی آذربایجانی چه معادل‌هایی برای «قربون‌صدقه رفتن» برای بچه‌ها استفاده میشه؟ هر چی شنیدید یا بلدید لطفا بفرستید تا همه از اصطلاحات همدیگه بهره‌مند بشیم😊🙏

@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۱۲ -دکمه‌ها-
🔴سه قسمت تا پایان🔴
Kǝrǝm sözünü tamam elǝyib, Əslinin boynunu qusaqladı. İki aşıq görüşüb,
öpüşdülǝr. Əsli dedi:
- San Kǝrǝm, şükür olsun, çox sǝfadan sonra axırda bir-birimizǝ çatdıq.
Bǝli adamlar dağılıb getdilǝr. Otaqda tǝkcǝ Kǝrǝmlǝ Əsli qaldı. Əsli dedi:
- Kǝrǝm can, atam babal salıb ki, donumun düymǝlǝrini sǝn açasan.
Kǝrǝm irǝli gǝldi. Nǝ qǝdǝr elǝdi düymǝlǝri aça bilmǝdi. Əsli dǝ nǝ qǝdǝr çalışdısa düymǝlǝri aça bilmǝdi. Aldı Kǝrǝm, görǝk düymǝlǝrǝ nǝ dedi:
Aman fǝlǝk, dad eylǝrǝm ǝlinnǝn,
Açılsın Əslidǝn düymǝ, mǝn öldüm.
Əsli xan ağlıyar, Kǝrǝm alışar,
Açılsın Əslidǝn düymǝ, mǝn öldüm.
Ağalar ağası, şahların şahı,
Mǝnǝ kömǝk olsun göylǝrin mahı,
İmansız keşişin budu mǝtahı,
Açılsın Əslidǝn düymǝ, mǝn öldüm.
Kǝrǝm belǝ oxuyanda Əslinin yaxasındakı düymǝsinin biri açıldı. Aldı Kǝrǝm:
Keşiş qabağımda bir qara duman,
Çağırram mövlanı halımdı yaman.
Müşküllǝri açan peyğǝmbǝr, imam,
Açılsın Əslidǝn düymǝ, mǝn öldüm.
Kǝrǝm belǝ deyǝndǝ düymǝnin biri dǝ açıldı. Amma o biri düymǝ o saat bağlandı. Kǝrǝm ağlaya-ağlaya dedi:
Atan keşiş, kilsǝlǝrdǝn kǝndi var.
Hiylǝgǝrdi, bilmǝk olmur, fǝndi var.
Bir düymǝnin hǝştad sǝkkiz bǝndi var.
Açılsın Əslidǝn düymǝ, mǝn öldüm.
Belǝ deyǝndǝ düymǝlǝr axıra kimi açıldı....
@turkce_fa

🚩 #ضرب‌المثل_ترکی
🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥🚥
🌐Acını udmayınca şirini yemək olmaz
🚨معنی: تا چیز تلخ رو قورت ندی چیز شیرین رو نمیتونی بخوری!
✅ Udmaq قورت دادن
اصطلاح به معنی دور اندیشی و تحمل سختی‌ها برای رسیدن به خوشبختی می‌باشد.
معادل‌های که برای فرد دوراندیش و آینده نگر در ترکی آذربایجانی وجود دارد شامل اینهاست:
🟢Uzaqgörən
🟢Uzaqgörüşlü
🟢Gələcək yönümlü
🟢Gələcəyi düşünən
@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۱۱
✅4 قسمت مانده به پایان✅
Hamı paşanın bu tǝdbirini bǝyǝndi. Hazırlıq başlandı. İndi hamı toya hazırlaşmaqda olsun, eşit keşişdǝn.
Keşiş çox hiylǝgǝr, özü dǝ sehrikar idi. Tez qıza qırmızı xaradan bir don hazırlatdı. Döşünǝ tilsimli bǝnd düymǝlǝr tikdirdi. Üçünsü gün Əslinin yanına gǝlib, öz ǝlilǝ donu ona geydirdi, sonra da dedi:
Qızım, mǝn çox şadam ki, sǝn öz muradına çatdıq. Xoşbaxt ol! Ancaq sǝnnǝn axırınsı bir xahişim var. Babalım boynuna, ǝgǝr bu düymǝlǝri özün açsan, qoy düymǝlǝri Kǝrǝm açsın.
Bǝli, paşanın ǝmri ilǝ toy başlandı. Qırx gün qırx gecǝ çaldılar, oynadılar, mǝclis keçirdilǝr, Əslini Kǝrǝmǝ verdilǝr. Kǝrǝm gǝlin otağına girib gördü ki, Əsli xan alxaraya bürünüb, özünǝ dǝ yetmiş yeddi qǝlǝm ilǝ bǝzǝk vurub. Kǝrǝm bu gözǝlliyi Əsli xanda görǝn kimi sazını alıb, görǝk nǝ dedi:
Sevdiyim başdan ayağa
Al qırmızı geyinibdi.
Yaraşır qǝddi-dalına
Şal, qırmızı, geyinibdi.
Atalıdı, analıdı,
Ördǝklidi, sonalıdı,
Qulaqları tanalıdı,
Lǝ`l qırmızı geyinibdi.
Badǝ doludu içmǝyǝ,
Gül, fidan, ağas ǝkmǝyǝ,
Vaxtı gǝlibdi açmağa,
Gül qırmızı geyinibdi.
Yaşa, sevdisiyim, yaşa,
Nǝ yazılsa gǝlǝr başa,
Al yanaqda qoşa-qoşa,
Xal qırmızı geyinibdi.
Kǝrǝm dǝdǝ gǝldi sizǝ,
Qǝdǝm basdı evinizǝ,
Mail oldu ala gözǝ,
Al qırmızı geyinibdi.
@turkce_fa

وقتتون بخیر و شادی
اگه دوست دارید در کلاس‌های آموزش ترکی آذربایجانی یا استانبولی شرکت کنید به آیدی زیر پیام بدید👇
@zabanAZTR

✅ برخی اشکال هندسی و اعمال اولیه ریاضی در ترکی آذربایجانی
@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۱۰ -وعده‌ی دروغ-
✅«پنج قسمت تا پایان»✅
Paşa diqqǝtlǝ qulaq asıb gördü, yox, burda nǝ isǝ deyǝsǝn başqa bir mǝsǝlǝ var. Dedi:
- Aşıq, de görüm kimsǝn? Dǝrdin nǝdi?
Kǝrǝm dinmǝmiş Sofi dedi:
- Paşa sağ olsun, bu, gǝncǝli Ziyad xanın oğludu. Neçǝ ildi ki, keşişin
qızına aşıqdı. Onun dalınca diyar-diyar gǝzir. Axırda gǝlib burda sevgilisini tapıb. Sevgilisi ilǝ görüşmǝk istǝyirdi ki, siz gǝlib çıxdınız. Paşa soruşdu:
- Qız da bunu istǝyirmi?
Sofi dedi:
- Bǝli, soruşa bilǝrsiniz.
Paşa o saat bir ǝdalǝt divanı qurub, keşişi dǝ, qızını da çağırtdırdı. Qıza dedi:
- Qızım, sǝn bu oğlanı sevirsǝnmi?
Əsli xan paşanın ayaqlarına yıxılıb dedi:
- Sǝnǝ qurban olum, paşa, bu mǝnim sevgilimdi. Atam mǝni ona vermǝyib, bizi fǝraq oduna yandırır.
Paşa üzünü keşişǝ tutub dedi:
- Niyǝ qızını ona vermirsǝn?
Keşiş dedi:
- Əvvǝla, mǝn ermǝniyǝm, o müsǝlman. İkinci dǝ mǝnim qızım nişanlıdı.
Paşa döndü, Əslidǝn soruşdu ki:
- Qızım, sǝn nişanlımısan?
Əsli dedi:
- Paşa, mǝni burada özlǝri güclǝ bir oğlana nişan qoyublar. Ancaq mǝn Kǝrǝmdǝn başqasına getmǝyǝcǝyǝm.
Paşa dedi:
- Keşiş, bunlara zülm etdiyin bǝsdi. Gǝrǝk qızı verǝsǝn ona.
Keşiş gördü ayrı yol yoxdu, dedi:
- Baş üstǝ! Mǝnǝ üç gün möhlǝt ver, hazırlıq görüm.
Camaat yerbǝyerdǝn qışqırdı ki:
- Möhlǝt vermǝ, yenǝ dǝ qaçacaq.
Paşa dedi:
- Yox, qaçmaz.
Sonra üzünü keşişǝ tutub dedi:
- Üç gün Əslini burada, öz qızlarımın yanında saxlayacağam. Get, hazırlaş. Üç gündǝn sonra toydu....
@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۰۹ -پاشای حلب-
🌷شش قسمت مانده به پایان🌷
Əsli dönüb Kǝrǝmi gördü. Sevindiyinnǝn donub yerindǝsǝ qaldı. Kǝrǝm baxdı ki, Əsli başdan-ayağa qara geyinib. Sazı döşünǝ basıb dedi:
Əvvǝl bahar, yaz ayları gǝlǝndǝ
Alaydım, gedǝydim bağlara sǝni.
Sümlǝ quşlar muradını alanda
Qaldıraydım yaşıl dağlara sǝni.
Camalın xubluğu mat elǝr mahı,
Göylǝrǝ dayanır aşığın ahı,
Geyin al-yaşılı, geymǝ siyahı,
Haqq nǝsib eylǝsin ağlara sǝni.
Dǝrdli dǝrǝm deyǝr: gerçǝkdi sözüm,
Bu mǝlul könlümü şad elǝr üzün,
Qızarıb almalar, dǝyǝndǝ üzüm
Endirǝydim yaşıl bağlara sǝni.

Sǝn demǝ bu gün Hǝlǝb paşası gǝzmǝyǝ çıxıbmış. Yolu buradan düşdü. Baxdı ki, darğanın bağında bir cavan oğlan dǝrdli-dǝrdli oxuyur, bir qız da qulaq asır. Bu, paşaya toxundu. Atını sürdü düz bağın içinǝ. Əsli adam gǝldiyini görcǝk, işin üstü açılmasın deyǝ, qaçıb getdi. Paşa aldı Kǝrǝmin başının üstünü, dedi:
- De görüm kimsǝn? Burada nǝ qayırırsan?
Kǝrǝm dinmǝdi. Paşa bir dǝ soruşdu. Kǝrǝm yenǝ dǝ cavab vermǝdi. Paşa bir dǝ qǝzǝblǝ soruşanda sazı sinǝsinǝ mindirib dedi:
Şikayǝtim vardı çǝrxi-fǝlǝkdǝn,
Zalım fǝlǝk ǝydi, bükdü belimi.
Əzǝl bülbül kimi fǝryad edǝrkǝn,
İndi lal eylǝdi şirin dilimi.
Yandı ciyǝrciyim, döndü büryana,
Axdı çeşmim yaşı, döndü ümmana,
Gǝtirdilǝr mǝni ulu divana,
Bağladılar ayağımı, ǝlimi.
Dǝrdli Kǝrǝm qoydu başı qadaya,
Yar ilǝ getmǝdi xǝlvǝt odaya,
Çox şükürlǝr olsun bari-xudaya,
Gözüm ilǝ gördüm Əsli yarımı.
@turkce_fa

✅🔵🔴برخی از حرکت‌های دست در زبان ترکی آذربایجانی

🚩تمرین
با توجه به اصطلاحات بالا و معلومات خودتون عبارات زیر به ترکی چی میشه؟
اینقدر قلنج انگشت‌هات رو نشکون
یواشکی بشکن زدم اما وقتی هم نفهمیدی ازت نیشگون گرفتم

#اصلی_کرم قسمت ۱۰۸ -به سوی باغ-
☘«هفت قسمت مانده به پایان داستان»☘
Qarı Kǝrǝmin yerini ona söylǝyib geri qayıtdı, bu sözlǝri Gülxana söylǝdi. Gülxanla Kǝrǝm bağçaya getdilǝr. Qarı da qayıdıb Əsli xana xǝbǝr verdi. Əsli xan anasının yanına gǝlib dedi:
- Ana, ürǝyim darıxır, izn ver, bağa çıxım.
Anası ona izn verib dedi:
- Qızım, ancaq çox lǝngimǝ, atan gǝlǝr, dava edǝr.
Qarı Əsli ilǝ vǝ`dǝ yerinǝ gǝlmǝkdǝ olsun, eşit Kǝrǝmdǝn. Kǝrǝm bir dǝ baxdı ki, Əsli qarı ilǝ gǝlir. O,Kǝrǝmi gördü, amma onu bağmana oxşatdı. Çünki Kǝrǝm bağmanın belinǝ söykǝnib dayanmışdı. Əsli dönüb, bağın o biri tǝrǝfinǝ getmǝk istǝyǝndǝ Kǝrǝm dedi:
Aylar, illǝr hǝsrǝtini çǝkdiyim,
Üzü dönmüş bivǝfa yar, belǝ bax!
Gözǝllǝrǝ sǝrxoş gǝzmǝk ar deyil,
Asılıbdı gümüş kǝmǝr belǝ, bax!
Oxudum ǝlifi, yetdim yasinǝ,
Şux mǝmǝlǝr xub yaraşır ya sinǝ,
Kamil ovçu bǝrǝsinǝ ya sinǝ,
Rǝncbǝrinǝm, dayanmışam belǝ, bax!
Kǝrǝm deyǝr; kam almadım dünyada,
Sǝfa çǝkdim, ömür verdim mǝn bada.
Mǝcnun kimi dolanıram dünyada,
Qocalmışam, piran oldum belǝ, bax!
Əsli dönüb Kǝrǝmi gördü....
@turkce_fa

✅Mərc شرط

✅Mərc bağlamaq/ etmək/ tutmaq
شرط بستن

🏓مثال
Əsgərlər mərc bağladılar və budağa atəş etməyə başladılar
سربازها شرط بستن و شروع به شلیک به شاخه درخت کردند.
Bu oyun üstündə mərc edək
روی این بازی شرط ببندیم
mərc tutanları tutdular
کسانی که شرطبندی کردن رو گرفتند.
@turkce_fa

#اصلی_کرم قسمت ۱۰۷ - امتحان -
Qarı dedi:
- Tanıyıram, sǝn sözünü de!
Gülxan dedi:
- Bax, bu oğlanı ki, görürsǝn, haman qızın butasıdı. Atası qızı buna vermǝk istǝmǝyib, qaçıb bura gǝlib. Bu da qızı axtara-axtara gǝlib çıxıb buraya. İndi sǝn gǝrǝk bunun gǝlmǝyini qıza xǝbǝr verǝsǝn.
Qarı pulu aldı. «Baş üstǝ», - deyib düzǝldi yola. Bu qarı imanlı ipǝk qarı idi.
Yolda fikirlǝşdi ki, bǝlkǝ burda hiylǝ-miylǝ var. Yaxşısı budu ki, qoy qabaqslca öyrǝnim, görüm qız doğrudan da oğlanı sevir, ya yox.
Qǝrǝz qarı gedib çatdı Əsli olan evǝ. Baxdı ki, Əsli pǝncǝrǝnin qabağında oturub, bahar buludu kimi gözlǝrinnǝn yaş axıdır. Qarı salam verib, ǝleyk alandan sonra oturdu, başladı ordan-burdan söhbǝtǝ. Yavaş-yavaş gǝlib çıxdı mǝtlǝb üstünǝ. Əsli açıb bütün ǝhvalatı qarıya danışdı. Qarı onu sınamaq üçün qǝsdǝn başladı öyüd-nǝsihǝt elǝmǝyǝ ki:
- Nǝ istǝyirsǝn onnan? O, müsǝlman, sǝn ermǝni. Ondan ǝl çǝk, gǝl sǝni gözǝl bir oğlana verim.
Əsli qarıdan bu sözlǝri eşitcǝk saçlarınnan üç tel ayırıb, sinǝsaz elǝdi, aldı, görǝk nǝ dedi:
Qarı nǝnǝ, gǝl eylǝmǝ mǝzǝmmǝt,
Bülbülüm var, gülşǝnim var, gülüm var.
Zalım fǝlǝk verib dǝrdin bolunnan,
Göydǝn yerǝ olub, yaman zülüm var.
Ağ üstünnǝn bağlamışam qaramı,
Tǝbib sǝnsǝn, gǝl tez bağla yaramı,
Gözü yaşlı qoyub gǝldim Kǝrǝmi,
Yar yanında kasad olan dilim var.
Əsliyǝm, ǝmǝyim getdi badlara,
Alışdım, tutuşdum, yandım odlara,
Qorxum budu, Mǝlik versin yadlara,
Sevgilimdǝn ayrı düşǝn ǝlim var.
Qarı dedi:
- Qızım, mǝn sǝni sınayırdım. İndi sǝni Kǝrǝmlǝ bağçada görüşdürsǝm razı olarsanmı?
Əsli xan bu sözü eşidǝn kimi göz yaşını töküb dedi:
- Aman nǝnǝ, de görüm, Kǝrǝm haradadı?....
@turkce_fa