TEKTEVHİD

İmam Şafi və Cəhalət: Eleştirinin Dərinlikləri

İmam Şafi, İslam dünyasının ən böyük hüquqçularından biri olaraq, cəhalət və bilik arasındakı əlaqənin dərinliklərini fəlsəfi bir yanaşma ilə əks etdirir. O, cəhalətin insanın irəliləməsinə, mədəniyyətin yüksəlməsinə və əxlaqi dəyərlərin inkişafına qarşı bir maneə olduğunu vurğulayır. "Cahil cəhalətindən dolayı üzürlü olsaydı, cəhalət elmdən xeyirli olardı" ifadəsi, onun insanları biliksizliyə alışdırmanın nə qədər böyük bir məsuliyyət olduğunu başa düşməyə çalışdığını göstərir. İmam Şafi'nin bu açıqlamaları, öz-özlüyündə bir tənqid deyil, əslində bir çağırışdır. Bu məqalədə, İmam Şafi'nin cəhalətlə bağlı düşüncələrinin müasir cəmiyyətdəki əhəmiyyəti və insanların təhsilə yönəlmələrinin zəruriliyini araşdıracaq.

İmam Şafi'nin cəhalət haqqında dedikləri niyə bu qədər əhəmiyyətlidir?

İmam Şafi, İslam hüququnun əsasını təşkil edən bir fiqh mütəxəssisi olaraq, cəhalətin insanların inkişafına qarşı olan mənfi təsirlərini dərindən anladığını göstərir. Cəhalət, sadəcə bilik yoxluğu deyil, eyni zamanda insanların uğursuzluğuna, səhv qərar verməsinə və əxlaqi dəyərlərin itirilməsinə səbəb olur. Bu səbəbdən, İmam Şafi'nin düşüncələri, insanların daha yaxşı bir cəmiyyət qurması üçün bilik əldə etmələrinin vacibliyini vurğulayır.

İkinci olaraq, İmam Şafi'nin cəhalət haqqında dedikləri, bütün dövrlərdə aktuallığını qoruyur. Müasir dövrdə də cəhalət, təhsilin ən əsas maneəsi olaraq qalır. Onun bu fikirləri, insanları öyrənməyə, tədqiqat etməyə və biliklərini artırmağa təşviq edir ki, bu da cəmiyyətin inkişafının təməlidir.

Cəhalət və elm arasındakı əlaqə necədir?

Cəhalət, bilik və anlayışın olmaması olaraq təyin edilir. İnsanlar cəhalət içində olduqda, onların müstəqil düşüncə qabiliyyəti azalır və səhv qərarlar vermələri ehtimalı artır. Elm, insanlara cəhalətdən xilas olmağa və dünya haqqında daha geniş bir anlayışa sahib olmağa kömək edir. İmam Şafi də elmin, insanın həyatını daha mənalı və məqsədli bir şəkildə yaşamasında əsas rol oynadığını vurğulayır.

Elm, insanlara yalnız akademik biliklər təqdim etmir, eyni zamanda əxlaqi və sosial dəyərləri öyrədir. Bu dəyərlər insanların daha ədalətli, daha tolerant və daha məsuliyyətli olmalarına xidmət edir. Dolayısıyla, elm insanları cəhalətdən azad edir, eyni zamanda onların şəxsiyyətlərini və cəmiyyətlərini inkişaf etdirmələrinə imkan tanıyır.

İslamda elmə necə yanaşılır?

İslamda elm, Allah'ın vəhy etdiyi biliklərin açılması və insanın yaradılışına dair anlayışın artması üçün əhəmiyyətli bir vasitədir. İslam dinində elm öyrənmək, yalnız fərdi inkişafla əlaqəli deyil, həm də cəmiyyətin tərəqqisi üçün vacibdir. İmam Şafi və digər İslam alimləri, bilik əldə etməyin dinin bir əmr olduğu fikrini dəstəkləyirlər.

Bir çox İslam mütəfəkkiri, biliklərin öyrənilməsinin dini bir məsuliyyət olduğunu vurğulayır. Bu, insanların dini prinsipləri daha yaxşı başa düşməsinə, dini təlimlərin düzgün anlanmasına və cəmiyyətin daha ədalətli və nizamlı bir şəkildə fəaliyyət göstərməsinə imkan tanıyır.

Cəhalətin cəmiyyətə təsirləri nələrdir?

Cəhalət, cəmiyyətdə bir çox neqativ nəticələrə yol açır. İlk növbədə, insanların bilik və təcrübə yoxluğu, səhv qərarlar vermələrinə səbəb olur. Bu da cəmiyyətin istənməyən bir şəkildə geriləməsinə, sosial ədalətsizliyin artmasına və münaqişələrin yaranmasına gətirib çıxarır. Beləliklə, cəhalətin cəmiyyətə təsiri yalnız fərdi səviyyədə deyil, kollektiv səviyyədə də özünü göstərir.

İkincisi, cəhalət, insanların fərqli fikirlərə qarşı dözümsüzlük göstərməsinə də səbəb ola bilər. Bilikli insanlar, müxtəlif ideyalara açıqdırlar və müzakirələr aparmağa meyllidirlər. Lakin cəhalət içində olan şəxslər, dəyişikliklərə və yeni fikirlərə qapalı olurlar, bu isə cəmiyyətin inkişafına ciddi maneələr yaradır.

Hansı yollarla cəhalətlə mübarizə aparmaq olar?

Cəhalətlə mübarizə aparmaq üçün ilk addım, təhsilin əlçatanlığını artırmaqdır. Təhsil sisteminin gücləndirilməsi, insanların müxtəlif sahələrdə bilik əldə etmələrinə imkan tanıyır. Bununla yanaşı, cəmiyyətdə məlumatlandırma kampaniyaları təşkil edərək insanların bilik səviyyələrini artırmaq və cəhalətin dağıdılması istiqamətində çalışmaq da faydalı ola bilər.

İkincisi, əhalinin müxtəlif təhsil nivolarında maraqlandırılması və müstəqil düşüncə qabiliyyətlərinin inkişaf etdirilməsi vacibdir. İnsanların tədqiqat etməyə, analiz etməyə və kritik düşünməyə təşviq edilməsi, cəhalətin azaldılmasına kömək edə bilər. Cəmiyyət üçün bu cür mühitlər yaratmaq, cəhalətə qarşı mübarizənin əsasını təşkil edir.

TEKTEVHİD Telegram Channel

TEKTEVHİD telegram kanalı, herkesin kendine nasihat verebileceği bir platformdur. Kanalı takip edenler, İmam Şafi'nin derin sözleri ve nasihatleriyle günlük yaşamlarında ilham bulabilirler. İmam Şafi'nin bir sözüyle başlayan kanal, insanların cahilliğin değerini anlamasına ve bilginin önemini kavramasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Kanalın amacı, içsel gelişime katkıda bulunmak ve manevi olarak zenginleşmeye yardımcı olmaktır. TEKTEVHİD, bilgeliği ve öğrenmeyi önemseyen herkesin katkı sağlayabileceği bir topluluk oluşturmayı hedeflemektedir. Siz de TEKTEVHİD'i takip ederek içsel yolculuğunuza başlayabilir ve günlük hayatınıza yeni bir perspektif kazandırabilirsiniz.