Тарихий фактлар 2 @tarixiy_faktlar2 Channel on Telegram

Тарихий фактлар 2

Тарихий фактлар 2
"Alloh qaysi bandadan nafratlansa, undan ilmga bo'lgan ishtiyoqni olib qo'yadi".

Hasan Basriy Rohimahulloh.
1,319 Subscribers
668 Photos
102 Videos
Last Updated 21.02.2025 22:21

Alloh va Ilm: Hasan Basriyning Hikmatlari

Hasan Basri, 8-asrda yashagan buyuk islomiy olim va tasavvufiy shaxs, o'z zamonida ko'plab hikmatli fikrlar bilan ajralib turardi. Uning so'zlari nafaqat o'sha davrda, balki hozirgi kunda ham odamlar hayotida muhim ahamiyatga ega. Shular jumlasidan biri: "Alloh qaysi bandadan nafratlansa, undan ilmga bo'lgan ishtiyoqni olib qo'yadi" degan so'zlari. Bu so'zlar, aslida, hikmatlar va ilmning inson hayotidagi o'rni haqidagi chuqur fikrlarni aks ettiradi. Ilm va Allohga bo'lgan ishq, insonni harakatga keltirishi, har qanday qiyinchilikka qaramay, ma'rifat sari intilishida muhim rol o'ynaydi. Bu maqolada Hasan Basriyning ilmga bo'lgan ishtiyoq va Alloh bilan bandalik haqidagi fikrlarini yanada chuqurroq tahlil qilamiz.

Hasan Basri nima uchun ilmga bo'lgan ishtiyoqni juda muhim deb bilardi?

Hasan Basri ilmga bo'lgan ishtiyoqning insonni tarbiyalash va uni Allohga yaqinlashtirishdagi ahamiyatini ta'kidlagan. U bilgan ilm, insonni to'g'ri yo'lga solish, uning ruhiyatini ko'tarish va hayotini ma'noli qilishga yordam beradi. Ilm insonni nafaqat dunyoviy, balki diniy jihatdan ham o'stiradi.

Shuningdek, ilm, shaxsning kognitiv qobiliyatlarini rivojlantiradi. Hasan Basri bu jarayonda barchaning mas'uliyati borligini, ilmga yondashuv va uning amaliyotida qadriyatlarni saqlash muhimligini ta'kidlaydi.

Alloh nafratlanadigan insonlar uchun ilmga ishtiyoqni olib qo'yishining sababi nima?

Alloh nafratlanadigan kimsalarga ilm bersa, ularning hayotida har qanday qiyinchiliklarga to'g'ri kelmasligi va ularni haqiqiy ma'noda tushunishlari qiyinlashadi. Bu jarayon, aslida, insonning o'zini o'ziga keltirib, xuddi Allohning ilohiy rejasida qanday joyga ega ekanligini ko'rsatadi.

Shuningdek, ilmga bo'lgan ishtiyoq ko'p hollarda insonning niyatlariga bog'liq. Agar niyatlar pok bo'lmasa, ilmning qiymati sezilarli darajada kamayadi va insonning ruhiy holati bu jarayonda og'ir ahvolga tushadi.

Ilm va Allohga bo'lgan ishqning o'zaro aloqasi qanday?

Ilm va Allohga bo'lgan ishq orasidagi aloqalarni izlaydigan bo'lsak, ko'rishimiz kerakki, ilm - bu Allohni tushunish va tanishning bir yo'llaridan biridir. Ilm; Allohning yaratuvidagi buyukliklarni, qonuniyatlarni va muhitni anglash imkonini beradi, shuningdek, insonning ruhiyatini yangilaydi.

Allohga bo'lgan ishq esa, ilmni o'rganishdan tashqari, insonni ruhiy jihatdan ko'tarishga yordam beradi. Muvaffaqiyatli va samimiy ilm, insonni yanada yuksak maqsadlara erishishga undaydi.

Hasan Basriyning boshqa hikmatlari qanday?

Hasan Basri nafaqat ilm, balki sabr, toqat va iymon haqida ham ko'plab hikmatlarga ega. U insonlarning ijobiy harakatlarini doimiy ravishda yaxshilashga chaqirgan, sabr-toqatni esa insoniy fazilatlarning eng yuqori darajasi sifatida qaragan. U 'Sabr - bu ishonchning bir qismidir' degan.

Uning hikmatlari insonlarni ruhiy tarbiya va ijtimoiy hayotda ham o'z-o'zini qanday tutishi haqida ko'plab yo'l ko'rsatmalarga ega. Bu hikmatlar, o'z navbatida, islom tarixida ko'plab avlodlar ustida ijobiy ta'sir ko'rsatgan.

Ilmga bo'lgan ishtiyoqni qanday oshirish mumkin?

Ilmga bo'lgan ishtiyoqni oshirishning birinchi qadamlaridan biri, doimiy ravishda o'qish va o'rganishga intilishdir. O'qish insonni keng fikrlash va yangi g'oyalarni qabul qilishga yordam beradi. Shuningdek, o'qishni qiziqarli va foydali qilish uchun turli mavzularda qiziqarli kitoblar va maqolalarni o'qish tavsiya etiladi.

Bundan tashqari, ilmga bo'lgan ishtiyoqni oshirishda, fikr yuritish va muhokama qilish jarayonlari ham muhim o'rin tutadi. Qiziqarli muloqotlar orqali bilimlarni baham ko'rish ham, ilmni o'stiradi.

Тарихий фактлар 2 Telegram Channel

Tarixiy faktlar 2 kanali - bu sizga dunyoning mukammal tarixiy o'zgarishlarini va ajoyib faktlarni taqdim etadi. Kanalda Hasan Basriyning ilm va haqiqatga bo'lgan ishtiyoq haqida aytgan ma'qul so'zlarini o'qiy olasiz. Alloh qanday kishidan qattiq nafrat qilsa, u insondan ilm olishga qiziqarliroq qilmaydi. Kanalimizda tajribali olimlar va tarixchilar tomonidan to'plangan faktlar bilan tanishing, uning orqali o'z dunyodagi tajribangizni kengayting. Tarixiy faktlar 2 kanaliga obuna bo'ling va tarixiy ma'lumotlardan olganliklar bilan tanishib, o'z bilimingizni oshiring!

Тарихий фактлар 2 Latest Posts

Post image

Китоб титиб "Туземный статус" деган атамага кўзим тушди. Бу атамани ўзимча "маҳаллий халқ" мавқейи, даражаси деб таржима қилдим. Яъни XIX аср охири, айниқса 1900 йиллардан бошлаб бухоро яҳудийлари маҳаллий халққа мансуб, деб ҳужжатлаштирила бошланди.
ХХ аср бошларидаги "илғор фикрли" ватандошларимиз орасида миллий келиб чиқиши мавҳум кимсалар анчагина бўлиб айнан ўшалар "эски замон" ахлоқ ва эътиқодга қарши муросасиз курашишган.

Эшшак ҳарчанд Маккага бориб келмасин ҳожи дейилмагани каби суратдаги нусхаларнинг дўппи ва атласи уларнниг ўзбек, мусулмоннинг боласи эканлигига далолат қилмайди деб ўйлайман.


"Тошкентлик спортчилар". 1936-йил. Фото муаллифи Иван Шагин.


@tarixiy_faktlar2

21 Feb, 01:49
205
Post image

Сиёсатчи билан фоҳишанинг бир ўхшаш томони шундаки, иккови ҳам қилиб қўйган "кароматини" ҳамма кўриб билиб турганини англасада, ҳеч хижолат бўлмай оммага беғубор табассум улаша оладилар...

Суратда АҚШ президенти Жорж Буш ва унинг қариндоши, машҳур фаҳш журнали(Плейбой) муҳаррири Хью Хефнер.

@tarixiy_faktlar2

21 Feb, 01:49
194
Post image

“Рус қишлоқ(крестьяне) аҳолиси санитария талаблари ҳақида тасаввурга эга эмасди...”  

Тарих фанлари доктори Владимир Безгин ўзининг тадқиқотлари орқали ХХ аср бошларида Черноземье губернияси ҳудуди мисолида рус аҳолисининг хўжалик ҳаётида санитария-гигиеник ҳолат ҳақида маълумот беради.  («Российский крестьянин в годы войн и мирные годы, (XVIII-XX вв.» Сб. труд. участ. науч. конф. (Тамбов, 10 июня 2010г.)

Кўпчилигининг поли ердан иборат бўлган уйлар зах, чанг ва нопокликнинг макони эди. Қишда кулбаларда қўзи ва бузоқчалар хам сақланар ва табиий равишда бундай ҳолатда озодалик ҳақида гап ҳам бўлиши мумкин эмас эди.  Хашак энг оммабот тўшама ҳисобланиб, болалар ва оиланинг касалманд кишилари унинг устида ўзларининг табиий эҳтиёжларини қондиришган ва вақти – вақти билан ифлосланган тўшама алмаштирилиб турилган. 
Жавдар ёки буғдой сомони тўлдирилган қопдан кўпинча кўрпа сифатида фойдаланишган. Сомон кўпинча йиллаб алмаштирилмаганлиги сабали чанг–ғубор ва каналар кўпаядиган маконга айланар эди.  Чойшаблар деярли йўқ бўлиб, фақатгина базан ёстиқ жилдлари алмаштирилган, кўп ҳолларди ёстиқни ўзи ҳам бўлмаган.
Қишлоқ аҳолиси орасида тўғри овқатланиш, гигиенага риоя қилиш бўлмаган. Дехқон оилаларида барча одатда битта идишдан овқатланиб, ошхона анжомларини деярли билишмасди, бир қадаҳдан навбати билан ичишган.
Воронеж қишлоқларида ҳожатхоналар йўқ бўлиб, инсонлар эҳтиёжини қондирадиган махсус жой бўлмаганлигидан дала ва ҳовлилар инсон нажосатига тўлиб кетар ва у чўчқа ит ва товуқларнинг емишига айланарди.
ХХ аср охиридаги этнографик манбаларда деҳқонлар кулбаларидаги зараркунандалар: суварак, кана ва бургалар ҳақида маълумотлар келтирилган. Бундан шундай хулоса қилиш мумкинки бу зараркунандалар инсонлар ҳаётининг ажралмас йўлдошлари бўлишган. Битлар халқнинг, айниқса болаларнинг доимий ҳамроҳи бўлган. А.Н.Минхнинг қайдларида муаллиф ўз кузатган қуйидаги ҳолатни келтиради: “Аёллар  зиғир толасини тартиблайдиган ёғоч тароқ билан бир бирининг бошини тараб, титкилаши, нималарниндир эзиши, аёлларимиз сочларида, ҳашаротларнинг мўл –кўллигидан далолат эди.” 
Ёз пайтларида қишлоқ аҳли ўз кана ва бургаларидан қутулишга ҳаракат қилишарди. Бу вақтда қуйидагича манзарани кузатиш мумкин эди: “Кулбада эркак аёли билан қип яланғоч ҳолда бир – бирининг бургасини тутиш билан шуғулланишар, ва бундан заррача ҳам уялишмасди, чунки одат шундай бўлиб, бунинг учун ҳеч кимни маломат қилишмасди”.
Рус қишлоқларида ҳаммомлар даҳшатли тарзда етишмасди. А.И.Шингаревнинг маълумотига ХХ бошларида Моховаткада 36 оилага иккита ҳаммом тўғри келар, Ново Животиннода эса ўн оила учун бирта ҳаммом бор эди 
Шахсий гигиенанинг йўқлиги сабаб рус қишлоқларида юқумли касалликлар  кўп тарқаларди. Инқилобга қадар бўлган даврни тадқиқ қилган Н.Бржеский Черноземье губернияси аҳолиси хўжалигини ўрганиб, “сифатсиз сув ва ўз тозалигига эътиборсизлик юқумли касаллиаларнинг тарқалишига сабаб бўлган” деган хулосага келди. Шифокор Г.Герценштейн  қишлоқларда сифилиснинг авж олиши жинсий йўл билангина бўлмай, балки оиладаги касал ва соғлом инсонлар, қўшни ва меҳмонлар ўртасидаги турмушдаги кундалик алоқалар, умумий, идиш ва қошиқдан фойдаланиш, болаларни ўпишни касалликнинг кенг тарқалишига сабаб сифатида кўрсатади...
Ташвиқотларда эса Россия босиб олинган халқларга “маданият, цивилизация ва маърифат”ни олиб келганлигини иддао қилишади. 

Кол Шерифнинг саҳифасидан олинди.

@tarixiy_faktlar2

20 Feb, 14:57
274
Post image

Табиатда баъзи ҳайвонлар тирик қолиш учун ўзларини ўлганга солиб олади. Бу — танатоз ҳолати дейилади. Шу орқали улар жонларини омон сақлаб қолишлари мумкин.

Одамлар ҳаётида ҳам худди шундай. Тирик қолиш учун йиртқичларга ўзини олганга ўхшаб кўрсатади. Натижада эса йиртқичлар ушбу видеодаги каби одамларнинг устига хоҳлаганча ҳожатини қилиб кетади.

Токи одамлар ўзини ўликка солиб юришдан халос бўлишмас экан, устларидан ҳожат қилишларига ҳам рози бўлаверсин!

@tarixiy_faktlar2

20 Feb, 14:56
249