پست‌های تلگرام ترانه های دهه‌ی پنجاه

تصنیف کی خوابیده؟، کی بیدار؟ (شاهِ بیدار) در دستگاه سه گاه با صدای استاد اکبر گلپایگانی (گلپا). شعر از بانو هما میرافشار (به همراه دکلمه)، آهنگ و تنظیم از زنده یاد محمد حیدری. ویژه برنامه‌ی زادروز شاهنشاه آریامهر در تلویزیون‌ملی ایران. ۴ آبان ۱۳۵۴.

#اکبر_گلپایگانی #اکبرگلپایگانی #گلپا #هما_میرافشار #محمد_حیدری #شاهنشاه_آریامهر #تلویزیون_ملی_ایران #ترانه_های_دهه_پنجاه

@tarane_50

اکبر گلپایگانی؛ ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در تکیه زرگرهای عودلاجان تهران زاده شد.

پدر او محمدحسین گلپایگانی معروف به مرشد حسین یا حاج حسین بلبل مرثیه‌خوان بود و در تکایا و محله، ارج‌وقربی داشت.

در پنج سالگی مادر خود را از دست داد و این حادثه در آن زمان تأثیر بدی بر روحیه‌ی وی گذاشت.

در شش سالگی سر صف دبستان، قرآن می‌خواند.

یک سال بعد تعزیه‌خوان محل، استعداد اکبر را کشف کرد و در هشت سالگی، پدرش شروع به آموختن موسیقی به او کرد.

خانه‌ی آنها روبروی خانه‌ی موسیقی‌دان و کارشناس ردیف، محمد ایرانی مجرد بود. گلپایگانی در آموختن موسیقی از او راهنمایی گرفت.

در سال ۱۳۱۸ وارد دبستان فرهنگ شد و به عنوان قاری قرآن در کلاس برگزیده شد. پس از این فعالیت‌ها، بعد از با آشنایی با تعزیه‌خوان محله و زیر نظر او، توانست اصول اولیه‌ی آوازخوانی را بیاموزد.

در سال ۱۳۲۰ به‌طور جدی و منظم تعلیم موسیقی و دستگاه‌ها را نزد پدر آغاز کرد.

در سال ۱۳۲۶ نخستین تجربه‌ی حضور در یک ارکستر و گروه کر را کسب کرد.‌ او‌ در چهارده سالگی در سالن مرکزی جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به اجرا پرداخت.

در ۱۵ سالگی به مدرسه‌ی نظام رفت. در این مدرسه ایرج همکلاسی او بود.

در سال ۱۳۲۷ در انجمن موسیقی مدرسه‌ی نظام عضو شد. او از سال ۱۳۲۸ به بعد با هنرمندان سرشناسِ موسیقی آشنا شد و آموزش را زیر نظر آنان آغاز کرد.

در انجمن موسیقی نظام، گلپایگانی تا حدی از تعزیه‌خوانی فاصله گرفت و بیشتر با دستگاه آشنا شد.

در ۱۸ سالگی موسیقی حرفه‌ای را آغاز کرد و نزد ردیف‌دان نورعلی برومند آموزش دید.

از جمله استادان گلپایگانی می‌توان به حسن یکرنگی (از شاگردان اقبال آذر) اسماعیل قهرمانی، ابوالحسن صبا، یوسف فروتن، عبدالله دوامی، اسماعیل ادیب خوانساری، حسین طاهرزاده، و سلیمان امیرقاسمی اشاره کرد. آنها تأثیر چشمگیری بر درک او از موسیقی دستگاهی ایران داشتند. پس از آن، گلپا سبک آوازخوانی طاهرزاده و ادیب خوانساری را دنبال کرد.

در سال ۱۳۳۵ یونسکو از اکبر گلپایگانی، نورعلی برومند، و علی‌اصغر بهاری برای اجرای آواز و موسیقی ایرانی دعوت کرد.

در سال ۱۳۳۷ وی از سوی داوود پیرنیا (مبتکر برنامه‌ی گل‌ها) به رادیو تهران دعوت شد. او با اجرا در این برنامه به شهرت رسید و ۱۷ سال با آن همکاری کرد.

گلپایگانی در سال ۱۳۴۷ با ایفای نقش در فیلم مرد حنجره‌طلایی ساخته‌ی مهدی میثاقیه به شهرت بیشتری رسید. از آن زمان هواداران او وی را با عنوان فیلم او را خطاب می‌کردند.

در اواخر دوران محمد رضا شاه پهلوی و با قرار گرفتن هوشنگ ابتهاج در جایگاه ریاست موسیقی رادیو ایران، کار برای برخی از خوانندگان از جمله گلپا سخت‌تر شد و اعتراض آنها را در پی داشت. گلپا درباره‌ی هوشنگ ابتهاج گفته بود: «اینها حرف‌شان از بین‌بردن برنامه‌ی گلها است. ما هم گفتیم بهتر و سنگین‌تر این است که خودمان بگویم دیگر نمی‌آییم».

پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، فعالیت بسیاری از موسیقی‌دانان از جمله گلپایگانی محدود شد و سرانجام در شامگاه ۱۳ آبان ۱۴۰۲ بر اثر ایست قلبی درگذشت.


#گلپا #اکبر_گلپایگانی #اکبرگلپایگانی

@tarane_50

دهم بهمن ماه، مصادف است با زادروز استاد اکبر گلپایگانی (گلپا). ضمن بزرگداشت ای روز، یاد مرد حنجره طلایی موسیقی ایران را گرامی می داریم. روحشان شاد.

@tarane_50

«زندگانی من تا آخرین روزی که حیات دارم، صرف و وقف این مملکت و مردم خواهد شد.»

منبع: ویژه نامه‌ی فرمان شاه به مناسبت دهمین سالروز انقلاب سفید. (۶ بهمن ۱۳۵۱)


@tarane_50

متن ترانه:

راهی که هموار است، در پیشِ روی ما
آسان به دستِ ما نیفتاده است
پیموده ایم ای دوست!، بس پیچ و خم ها را
تا زندگی خود را نشان داده است

پیش از زمانِ انقلابِ شاه
بس فراز و بس نشیب، بوده بین راه
حق را زِ باطل، پرده برگرفت
روزِ روشن آمد بر شبِ سیاه

در آن فضای تار، دلگیر و ابرآلود
فرمانده‌ یک تن بود

چون مهر بِنود او از برای حق با مهر
پیروز شد تا بر تیرگی ها، آریامهر (۲)


#ترانه_های_دهه_پنجاه #انقلاب_سفید

@tarane_50

ترانه های دهه‌ی پنجاه pinned an audio file

«انقلاب سفید»
ترانه سرا: فرهاد شیبانی
آهنگ و تنظیم: تورج شعبان‌خانی
خواننده: ابی
سال انتشار: ۱۳۵۳

#ابی #انقلاب_سفید #ترانه_های_دهه_پنجاه

@tarane_50

ترانه های دهه‌ی پنجاه pinned Deleted message

«رفراندوم ششم بهمن ۱۳۴۱»

در این ویدئو گزارشی ببینید از رفراندوم ششم بهمن ۱۳۴۱ که مفاد «انقلاب سفید» به تصویب رأی مردم رسید. گزارش مربوط به همان روزهای برگزاری رفراندوم است و گزارشگر به اندازۀ کافی توضیحات می‌دهد.

از نکات جالب حضور برخی دولتمردان پای صندوق است. اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت، دکتر ناتل خانلری، وزیر فرهنگ، و حسن ارسنجانی، وزیر کشاورزی را می‌توانید ببینید. ارسنجانی چهرۀ بسیار مهم آن روزها بود که وزارتخانه‌اش اجرای اصلاحات ارضی را بر عهده داشت. او با نطق‌های آتشین و مشی رادیکال خود سیاست اصلاحات ارضی را پیش می‌برد. از دیگر نکات جالب، اولین حضور زنان ایرانی پای صندوق رأی است ــ چنان‌که اشتیاقشان آشکارا مشهود است.

برای آشنایی بیشتر با انقلاب سفید در مرحلۀ آغازین آن همچنین بنگرید به این پست و مستند: «افق ــ ۱۳۴۳»

#مستند
@tarikhandishi | تاریخ‌اندیشی

پنجم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۹
«روزنامه‌ی اطلاعات»
#انقلاب_سفید

@tarane_50