شعر پیژندنه

*دنورو معلوماتو لپاره زموږ دواټساپ ڪــانال فالو ڪړه*👇👇👇
https://whatsapp.com/channel/0029VasV8RBG3R3j55H2nf3t

په دې ليست کي يوازي غټ چينلونه شاملوو.
دلته هم راسره یو ځای سی
اودخوښیو شیبی مو رنګینی کړی
👇👇👇
https://t.me/Atlan33
https://t.me/Atlan33
https://t.me/Atlan33
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
چينلونه مو دلته راوليژي
👇👇👇
@Afghan7857

@Afghan7857

@Afghan7857

12 جی بی در بدل 130 افغانی!
15 جى بى در بدل 200 افغانى!

زموږ یوټوب چینل درسره سبیسکرایب کړی
دالینګ نشر کړی ترڅو زموږ دمسائلو څخه نور مسلمانان هم خبر شي
داخدمت کې راسره ونډه واخلی

https://www.youtube.com/@MohammadDawoodDelrish

پینځه یېګانې

۱: نارینه یا (ی = ay)
بې ټکو یا نارینه یا (ی) په نارینه نومونو، ضمیرونو، صفتونو او فعلونو کې کارېږي. لکه:
د نومونو بېلګې:
سړی، لرګی، منګی، خټکی، لالی، کودی، زړی، ځای، خدای، بوی، جوی، سرای او داسې نور....
د ضمیرونو بېلګې:
دوی، هغوی او داسې نور...
د صفتونو بېلګې:
نری، ننګرهاری، خوستی، کندهاری، لغمانی او داسې نور...
د فعلونو بېلګې:
پاڅېدلی، راغلی، راغی، کړی، تللی، وړی، خوړلی او داسې نور...
د یادونې وړ ده، کله چې نارینه (ی) د کلمو پۀ منځ کې راشي؛ نو شکل یې د څرګندې (ي) پۀ څېر اوړي، یعنې دوه ټکي خوا پۀ خوا ور زیاتېږي.

۲: اوږده یا (ې = e):
اوږده یا مجهوله یا (ې) د ښځینه نومونو او صفتونو پۀ پای کې د مفرد او جمع لپاره کارېږي. لکه پۀ لاندې ډول:
ادې، ناوې، شړومبې، لمبې، لنډې، اوږدې، رڼې، خوږې چې، مې، او داسې نور...

۳: څرګنده یا (ي = i):
څرګنده یا لنډه یا (ي) پۀ نارینه نومونو، صفتونو، فعلونو کې راځي او هم د جمع مورفیم پۀ توګه خپله دنده اجرا کوي. لکه: د نومونو بېلګې:
۱: جمع مذکر: سړي، منګي، کودي، لرګي، سوټي، او داسې نور..
۲: مفرد مونث: بیاتي، شادي، سلامي او داسې نور...
د فعلونو بېلګې:
راځي، کوي، کړي، خوري، ځي، ګوري او داسې نور...
د صفتونو بېلګې:
نري، ګردي، ګلالي، دوستي، ښادي، خپلوي او داسې نور.

۴: ښځینه یا (ۍ)
ښځینه (ۍ) ته نومواله هغه هم ویل کیږي او دا (ۍ) تل د ښځینه نومونو او ستاینومونو پۀ پای کې کارول کیږي. لکه:
د نومونو بېلګې:
سپوږمۍ، لکۍ، صدرۍ، کوچۍ، نتکۍ، څپلۍ، کړکۍ، نړۍ، خولۍ او داسې نور...
د ستاینومونو بېلګې·
میوندۍ، کابلۍ، خوستۍ، هراتۍ، هندۍ او داسې نور..

۵: فعلي یا امریۀ یا (ئ):
دغې (ئ) ته زورکیواله یا هم وایي او ځینې یې امریه بولي، چې تل د جمع مخاطب فعلونو او یا پۀ امریه فعلونو کې کارېږي. لکه:
ولیکئ، وخورئ، وڅښئ، شئ، وګورئ، پاڅئ، مه کوئ، نه خورئ، او داسې نور...
#نوټ
د پښتو ژبې دغه یاګانې که چېرې په سمه توګه وکارول شي؛ نو په لیک او لوست کې اساني رامنځته کوي، له یوې خوا لوستونکی له معنوي تېروتنو ژغوري او بله خوا د املايي تېروتنو مخه نیسي.
درنښت

پابند شعر هغه شعر ته ویل کیږي چې د ردیف، نظم او بحر په ټاکلو وزنونو پورې تړلی وي. په بنده شعر کې د موضوع او د شعرونو د شمېر محدودیت نشته. شاعر کولی شي په هره موضوع کې هر څو آیتونه ولولي. ځینو شاعرانو د څلورو یا شپږو شعرونو پابند شعرونه هم لیکلي دي

شعر ښایسته دی، خو د کره کتنې په موخه ځینې منفي ټکي هم په نښه کېډلای شي. دا ټکي د دې لپاره نه دي چې د شاعر احساسات رد شي، بلکې د اصلاح او پرمختګ لپاره ګټور دي:

تکراري مضامین:
د مینې، بېلتون، او زړګي درد په اړه ډېر اشعار لیکل شوي. په دې شعر کې نوي یا ځانګړي عناصر لږ دي چې د دې موضوعاتو په نوې بڼه وړاندې کولو کې مرسته وکړي.



ټولنیز تړاو کمزوری دی:
شعر ډېری شخصي احساسات بیانوي، خو که په شعر کې ټولنیز تړاو یا د لوستونکي لپاره یو نړیوال پېغام هم ځای شوی وای، اغېز به یې لا پیاوړی شوی وای.


احساساتي غلبه:
شعر تر ډېره احساساتو ته دومره غاړه اېښې ده چې ځینې ځایونه پېغام تکراري یا اوږد شوی ښکاري. د لنډون او دقیق بیان په مرسته شعر لا اغېزناک کېدای شو.

نظم کې یوڅه نرمي:
که څه هم قافیه او وزن مناسب ښکاري، خو ځینې ځایونه لکه: "له شوره مي نفرت کیږي یو داعادت لرمه" د لوستلو پر مهال لږ ستونزمن او غیرطبیعي احساسیږي. دا ډول بیتونه د روانۍ په برخه کې ستونزه جوړوي.

پایله کې دروندوالي کمښت:
په وروستي بیت کې د شاعر د تېرېدو او تېروتنو اعتراف ښکلی دی، خو پایله لا ځواکمنه کېدای شوه. یو داسې پای ټکی چې د لوستونکي پر ذهن اغېز ولري او پرې فکر کولو ته اړ کړي، شعر ته به لوړ ارزښت ورکړی وای.


د دغو وړو اصلاحاتو په پام کې نیولو سره، شعر کولی شي لا ښه او په ادبي توګه پیاوړی شي.

درنښت:محمودي انصار

استاد احمد فاني👆

السلام علیکم ورحمت الله وبرکاته
دشعر ادبي حجرې محترمو خوږو ګډون والو
*ننۍ موضوع مو عملي کرۀ کتنه دکتني لپاره مو دمحترم حقاني کوثر صاحب شعر راوړی*
ــــــــــــــــــــــــــــــ

اخیستی مي وو ستا له خوږو سترګونه الهام
ته بیا راشه چي ودي کړم دحسن احترام

دا مه وایه چې ختمه سوه قیصه اوزه دي هیرکړم
باور وکه لیکلی مي ستا نوم دزړه پر  بام

تاپریښودم څه ظلم دي زما پر زړګي وکړ!
زما کله وو دهجر او بیلتون دردو ته پامام

یم دومره زوریدلی چې په نه خبره ژاړم
راغلی یمه پاته، په خپل مینه کي ناکام

له شوره مي نفرت کیږي یو داعادت لرمه
نوځکه خوښومه یوخاموش غوندي ماښام

چې نن ما حقاني کوثر" ځواني ورپسې دودکړه
هم دا زما دخپلی تیروتنی دی انجام

#لیک_نښې? #درس_دوه_اتيا_: (82)

– #_غبرګ_قوسونه (( )) يا #_نقل_نښه:

دې نښې ته اقتباس يا ټاکنې نښه هم وايي.
دا نښه په لاندې ځايونوکې کارول کيږي:
#_الف- د يو چا د خبرو نقل کولو لپاره يعنې ټول مستقيم قول نقلونه په غبرګو لينديو کې راځي لکه:
- هغه وويل : (( مونږ په جنګ هم پوهيږو او سوله مو هم زده ده.))
- رسول اکرم صلی الله عليه والسلم فرمايي : (( عمل په نيت اړه لري .))
او نور...

#_ب:- په متن کې د ځينو خاصو نومونو د راخيستنې په وخت کې هغه نومونه په غبرګو لينديو کې نيول کيږي لکه:
- مرحوم پوهاند عبدالحی حبيبي په خپل اثر (( د پښتو ادبياتو تاريخ )) کې پښتو ادب پر پنځو دورو وېشلی دی...
او نور...

#_ت:- که له يو اثر نه څو پراګرافه رانقل کيږي بايد د هر پراګراف په پيل او پای کې غبرګې ليندۍ راسي لکه:
- (( په عراق کې عربي ويونکي پنځه مليونه شپږ سوه پنځوس زره تنه دي.))
- (( په عربي متحده جمهوريت کې عربي ويونکي شپږويشت مليونه اووه سوه پنځه دېرش زره تنه دي.))
او نور...

#_س:- د وياند يا نطاق د تغير په حال کې:
- په کيسو او ډارمو کې چې د خبرو نوبت بدليږي، نو د نوي وياند خبرې معمولاً په نوې کرښه کې راځي او د نقل نښې ترمنځ نيول کيږي لکه:
- (( خان ميره!، ما ګومان کاوه چې ته به څومره غيرتي سړی يې، مګر خبر نه وم چې ګيدړ وختې، د خپل لاس ټوپک مې در کړ چې ته به حيدر مړ کړې...!!!))
او نور...

#_ش:- کله کله ليکوال ځانته خاصه اصطلاح وضعه کوي چې هغه په خلکو کې عموميت نه لري لکه:
- دی يو (( ايډيالوجست )) دی.
او نور...

#_ص:- د تاکيد راجلبولو لپاره:
- (( حق )) ور کول کيږي نه، اخيستل کيږي...!
او نور...

#_ط:- مقالوي عنوانونه:
- په کابل مجله کې مې د (( بديعي ښايستونو )) په باره کې مقاله ولوسته، ډېره مې خوښه سوه.
او نور...

#_ظ:- د تمسخر لپاره ځينې اصطلاحات د نقل کرښو يا غبرګو لينديو ترمنځ نيول کيږي.
او نور...

تر بيا...

#_درس_درې_اتيا_: (83)

فصاحت د لغت له مخې
فصاحت د عربي ژبې کلمه ده او مصدر دى. ماضي يې (( فَصُحَ )) او مضارع يې (( يَفصحُ )) راځي . په لغت کې څرګندوالي، وضاحت او ښکاره کولو ته ويل کيږي.

فصاحت د اصطلاح له مخې
فصاحت په کلمه، کلام او متکلم درېواړو کې راځي چې د هر يو په پېژندلو سره يې اصطلاحي معنی روښانه کيږي.

الف: په کلمه (مفرد) کې فصاحت
په مفرد يا کلمه کې فصاحت دا ده چې غږونه يا توري يې له درې عيبونو څخه خالي وي,
عبارت دي له ... تنافر , غرابت , او د قياس مخالفت څخه

ب - تنافر
تنافر په لغت کې کرکې ته وايي. او په اصطلاح کې داسې غږونو ته تنافر وايي چې په ژبه سخت وي او په غوږونو هم سخت لګېږي, تنافر بلل کيږي.

ت- غرابت
غرابت په لغت کې نا اشناتوب، نابلدۍ ته وايي. په اصطلاح کې داسې نااشنا، وحشي، نامالوفو کلمو او الفاظو ته غرابت وايي چې ډېرې معناوې ولري او يا لغوي لټون ته پکې اړتيا پېښېږي .

ج- د قياس مخالفت
دقياس مخالفت هغه ته وايي چې د ژبې له قانون او ژبدوده خلاف وي او د ژبې په نورو بنسټونو نه پرتله کېږي.


په دوام.....

نشرات پیل شوه دتشویق دپاره لایکونه کوی 😍