Украина Бош прокуратураси 2024 майида шундай бир маълумот берганди: уруш бошланганидан бери, яъни, 2022 йил февралидан то 2024 йил майига қадар (май ойини ҳам қўшиб ҳисоблаганда) Украинада бевосита урушнинг касофати деб 547 бола ҳалок бўлган. Яъни, Россиянинг ракета зарбалари, бомбардимонлари, қатлиомлари оқибатида икки йилдан кўпроқ вақт ичида 547 бола ҳалок бўлган. Икки йил деб олсак ҳам, уруш йилига 270 дан зиёд боланинг ҳаётига зомин бўлган.
Сизга бир ғалати нарсани айтайми? Осмони мусаффо, қўшнилари билан муносабатлари яхши, тинч Ўзбекистонда 2023 йилда йўл-транспорт ҳодисалари оқибатида 263 нафар бола ҳалок бўлган. Ҳа, Украинада бир йилда 270 нафар бола Россия босқини оқибатида ҳалок бўляпти, Ўзбекистонда эса тахминан шунча бола шунчаки йўлларда ўлиб кетяпти. Қайси бирини тезлик чекловига риоя қилмайдиган дабба босиб кетган, бошқа бирови эса давлат ва беқарор жамият тарбиялаган автотеррорист ҳайдовчини деб ёки шундай ҳайдовчи билан бирга ҳалок бўлган.
Ўзбекистон йўлларида бир йилда салкам 300 нафар боланинг ҳалок бўлиши – бу умуммиллий фожиа. Сифатсиз доридан салкам 70 бола шунчаки ўлиб кетганида на ҳамдардлик билдиришга, на чалажон ҳолида омон қолган болаларга тайинли ёрдам қўлини чўзишга яраган давлат бу фожиани, эҳтимол, сезмас. Балки, сезишни хоҳламас. Давлат бу фожиани сезишни хоҳламаётгани аслида жамиятнинг айби, унинг беқарорлиги белгиси. Жамиятда бу борада якдиллик бўлса эди, давлат сезишга мажбур бўларди.
Якдиллик дегани нима? Менимча, “ҳеч ким кўчага бугун бир болани босиб кетай деб чиқмайди”, деб сафсата сотмаслик; “ота-онаси қараса бўлмасмиди?” деб маҳмадоналик қилмаслик; “бола йўлни белгиланмаган жойдан кесиб ўтган” деб расмиятчилик қилмаслик ва ҳоказо. Жамиятнинг барча қатламлари мана шундай баҳонатўқарликдан қутулса, аксинча, ЙТҲга сабаб бўлаётган омиллар устида бош қотирса, муҳокама қилса, муаммоларни кўрсатса, ҳаммага яхши. Асосийси, йўлдаги ўлим камаяди.
Жамият якдил қиладиган нарсалардан яна бири – идора ва ташкилотларининг бу муаммога муносабати. Бу борада ҳар ким имконияти доирасида, қўлидан келганича нимадир қилса кифоя. Шу жиҳатдан, ЎзПФЛ жамоасининг ташаббусини олқишлайман – бир футбол ташкилоти ўлароқ, орасида ҳайдовчилар ҳам кам бўлмаган ўз аудиторияси эътиборини креатив йўл билан муаммога қаратяпти, уларни одам, хусусан, бола ўлдирмасликка чақиряпти. Бу каби тарғибот билан ҳар ким, ҳар куни шуғулланиши керак.
Шунда жамиятда, бошланишига, юқоридаги каби баҳоналарга нисбатан тоқатсизлик шаклланади, давлат эса йиллар давомида сўралаётган ислоҳотларни кечиктирмай қилишга киришади. Ҳа, ҳаммаси шундай осон. Менимча.
Сизга бир ғалати нарсани айтайми? Осмони мусаффо, қўшнилари билан муносабатлари яхши, тинч Ўзбекистонда 2023 йилда йўл-транспорт ҳодисалари оқибатида 263 нафар бола ҳалок бўлган. Ҳа, Украинада бир йилда 270 нафар бола Россия босқини оқибатида ҳалок бўляпти, Ўзбекистонда эса тахминан шунча бола шунчаки йўлларда ўлиб кетяпти. Қайси бирини тезлик чекловига риоя қилмайдиган дабба босиб кетган, бошқа бирови эса давлат ва беқарор жамият тарбиялаган автотеррорист ҳайдовчини деб ёки шундай ҳайдовчи билан бирга ҳалок бўлган.
Ўзбекистон йўлларида бир йилда салкам 300 нафар боланинг ҳалок бўлиши – бу умуммиллий фожиа. Сифатсиз доридан салкам 70 бола шунчаки ўлиб кетганида на ҳамдардлик билдиришга, на чалажон ҳолида омон қолган болаларга тайинли ёрдам қўлини чўзишга яраган давлат бу фожиани, эҳтимол, сезмас. Балки, сезишни хоҳламас. Давлат бу фожиани сезишни хоҳламаётгани аслида жамиятнинг айби, унинг беқарорлиги белгиси. Жамиятда бу борада якдиллик бўлса эди, давлат сезишга мажбур бўларди.
Якдиллик дегани нима? Менимча, “ҳеч ким кўчага бугун бир болани босиб кетай деб чиқмайди”, деб сафсата сотмаслик; “ота-онаси қараса бўлмасмиди?” деб маҳмадоналик қилмаслик; “бола йўлни белгиланмаган жойдан кесиб ўтган” деб расмиятчилик қилмаслик ва ҳоказо. Жамиятнинг барча қатламлари мана шундай баҳонатўқарликдан қутулса, аксинча, ЙТҲга сабаб бўлаётган омиллар устида бош қотирса, муҳокама қилса, муаммоларни кўрсатса, ҳаммага яхши. Асосийси, йўлдаги ўлим камаяди.
Жамият якдил қиладиган нарсалардан яна бири – идора ва ташкилотларининг бу муаммога муносабати. Бу борада ҳар ким имконияти доирасида, қўлидан келганича нимадир қилса кифоя. Шу жиҳатдан, ЎзПФЛ жамоасининг ташаббусини олқишлайман – бир футбол ташкилоти ўлароқ, орасида ҳайдовчилар ҳам кам бўлмаган ўз аудиторияси эътиборини креатив йўл билан муаммога қаратяпти, уларни одам, хусусан, бола ўлдирмасликка чақиряпти. Бу каби тарғибот билан ҳар ким, ҳар куни шуғулланиши керак.
Шунда жамиятда, бошланишига, юқоридаги каби баҳоналарга нисбатан тоқатсизлик шаклланади, давлат эса йиллар давомида сўралаётган ислоҳотларни кечиктирмай қилишга киришади. Ҳа, ҳаммаси шундай осон. Менимча.
