#روزه
🌸سوال: بنده در ماه مبارک رمضان نزد دکتر زنان می روم و پزشک برای بخشی از آزمایشات درونی با دستکش معانیه داخلی را انجام می دهد؛ اکنون آیا در روزه من خللی بوجود می آید یا خیر؟
🍀الجواب باسم ملهم الصواب🍀
از نظر فقهی در صورتی که پزشک در هنگام معاینه داخلی از لوازم یا دستکش خشک استفاده کند، در روزه خللی ایجاد نمی گردد. اما اگر از لوازم و دستکش مرطوب و تَر استفاده کند، مدار شکستن و نشکستن روزه بر این است که آیا از شرمگاه زن به معده، منفذی وجود دارد یا خیر؟ آنچه در کتب فقهی قدیم ذکر شده آن است که روزه می شکند، امّا از آنجایی که این مسأله یک امر پزشکی است و با توجه به تحقیقات جدید اکثر پزشکان (چنانچه در فتوای أخیر دارالعلوم کراچی آمده است) که از فرج زن به معده منفذی وجود ندارد، لذا دیدگاه راجح همین است که روزه اش فاسد نمی شود؛ هرچند در حالت روزه اگر نیاز ضروری به معانیه داخلی ندارد، احتیاطاً این عمل را ترک کند.
دلایل و منابع:📚👇
1⃣ 📖و فی الرد: تحت قوله(أو أدخل أصبعه الیابسة فیه) أی : دبره أو فرجها و لو مبتلة فسد. ( ردالمحتار علی الدرالمختار، کتاب الصوم، 3/424، ط: مکتبه رشیدیه)
2⃣📕و فی الهندیه: و لو أدخل أصبعه فی إسته أو المرأة فی فرجها لا یفسد و هو المختار إلا إذا کانت مبتلة بالماء أو الدهن فحینئذ یفسد لوصول الماء أو الدهن هکذا فی الظهیریه. ( الفتاوی الهندیه، کتاب الصوم، باب فیما یفسد الصوم، 1/224، ط: دارالکتب العلمیة)
3⃣📘و فی الفقه الإسلامی: و یلحق به ما إذا أدخل أصبعه مبلولة بماء أو دهن فی دبره، أو إستنجی فوصل الماء إلی داخل دبره، ... أو أدخل المرأة أصبعها مبلولة بماء أو دهن فی فرجها الداخل. ( الفقه الإسلامی و أدلته: الباب الثالث الصیام، مبحث ما یفسد الصوم ویوجب القضاء فقط دون الکفارة، 3/1708، ط: دارالفکر)
4⃣📗وفی فتاوی منبع العلوم: سوال: در ماه مبارک رمضان به وقت روزه اگر زنان داخل فرج خود را بشوینددر روزه خللی پیدا می شود یا نه؟ الجواب: اگر آب را داخل فرج یا انگشت تر را داخل فرج کند، روزه فاسد می گردد و قضا لازم می آید.( فتاوی منبع العلوم کوه ون، کتاب الصوم، باب ما یتعلق بمفسدات الصوم و مکروهاته، 6/173، ط: آدینه مشهد)
5⃣📒و فی ضابط المفطرات: أما اعتبار الأمة عند أبی حنیفة رحمه الله و عامة المشایخ، و اعتبار قبل المرأة عند المشایخ ... فیه إشکال من حیث الطب فإنه ینکر نفوذها إلی الحلق أو المعدة أو الأمعاء ... و الأصول الثلاثة المتفق علیها التی قدمناها فی أوائل الفصل تقتضی أن لاتعتبر هذه المنافذ الأربعة علی مذهب الحنفیة بالإتفاق، إن اتفقت الأطباء المعاصرون علی عدم نفوذها إلی الحلق و المعدة و الأمعاء و أن لایفسد الصوم بما دخل منها. (ضابط المفطرات للعلامة محمد رفیع العثمانی، 1/125)
6⃣📕در فتاوای دارالعلوم کراچی آمده: الف: عورت فرج داخل کے اندرونی چیک اپ کے لئے اگر خشک انگلی کااستعمال کرنی ہے تو اس سے حنفیه کے نزدیک بالاتفاق روزه نہیں ٹوٹتا – اور انگلی تر هو تو اس صورت میں روزه ٹوٹنے کا مدار اس بات ہے که عورت کی شرمگاه اور معده یا آنتوں کے در میان براه راست راسته هو، اور قدیم کتب فقه میں اسی بنیاد پر روزه فاسد هونے کاحکم تحریر کیا گیاہے – لیکن یه ایک طبی مسئله ہے، اور جدید طبی تحقیق کے مطابق عورت کی شرمگاه اور معده یا آنتوں کے در میان براه راست ایسا کوئی راسته نہیں ہے - لهذا آج کے اکثر اطباء اگر اس بات پر متفق هوں که عورت کے فرج داخل اور معده یا آنتوں کے در میان واقعه کوئی ایسا راسته نہیں ہے تو اس صورت میں راجح یه ہے که تر انگلی فرج میں داخل کرنے سے روزه نہیں ٹوٹے گا – البته احتیاط کاتقاضه یه معلوم هو تا ہے که روزه کی حالت میں سخت مجبوری کے بغیر یه عمل نه کیا جائے .
ب: مسلم شاور کے استعمال سے اگر پانی واقعه عورت کی شرمگاه (فرج داخل) کے اندر چلا جائے تو اس میں بهی جواب نمبر (الف) میں ذکر کرده تفصیل ہے. (فتاوای دارالعلوم کراچی، فتوی نمبر: 3111976 ، تاریخ: 14/8/1439 - 1/5/2018 )
✅ والله أعلم بالصواب ✅
دارالافتاء حوزه علمیه صدیقیه
🌸سوال: بنده در ماه مبارک رمضان نزد دکتر زنان می روم و پزشک برای بخشی از آزمایشات درونی با دستکش معانیه داخلی را انجام می دهد؛ اکنون آیا در روزه من خللی بوجود می آید یا خیر؟
🍀الجواب باسم ملهم الصواب🍀
از نظر فقهی در صورتی که پزشک در هنگام معاینه داخلی از لوازم یا دستکش خشک استفاده کند، در روزه خللی ایجاد نمی گردد. اما اگر از لوازم و دستکش مرطوب و تَر استفاده کند، مدار شکستن و نشکستن روزه بر این است که آیا از شرمگاه زن به معده، منفذی وجود دارد یا خیر؟ آنچه در کتب فقهی قدیم ذکر شده آن است که روزه می شکند، امّا از آنجایی که این مسأله یک امر پزشکی است و با توجه به تحقیقات جدید اکثر پزشکان (چنانچه در فتوای أخیر دارالعلوم کراچی آمده است) که از فرج زن به معده منفذی وجود ندارد، لذا دیدگاه راجح همین است که روزه اش فاسد نمی شود؛ هرچند در حالت روزه اگر نیاز ضروری به معانیه داخلی ندارد، احتیاطاً این عمل را ترک کند.
دلایل و منابع:📚👇
1⃣ 📖و فی الرد: تحت قوله(أو أدخل أصبعه الیابسة فیه) أی : دبره أو فرجها و لو مبتلة فسد. ( ردالمحتار علی الدرالمختار، کتاب الصوم، 3/424، ط: مکتبه رشیدیه)
2⃣📕و فی الهندیه: و لو أدخل أصبعه فی إسته أو المرأة فی فرجها لا یفسد و هو المختار إلا إذا کانت مبتلة بالماء أو الدهن فحینئذ یفسد لوصول الماء أو الدهن هکذا فی الظهیریه. ( الفتاوی الهندیه، کتاب الصوم، باب فیما یفسد الصوم، 1/224، ط: دارالکتب العلمیة)
3⃣📘و فی الفقه الإسلامی: و یلحق به ما إذا أدخل أصبعه مبلولة بماء أو دهن فی دبره، أو إستنجی فوصل الماء إلی داخل دبره، ... أو أدخل المرأة أصبعها مبلولة بماء أو دهن فی فرجها الداخل. ( الفقه الإسلامی و أدلته: الباب الثالث الصیام، مبحث ما یفسد الصوم ویوجب القضاء فقط دون الکفارة، 3/1708، ط: دارالفکر)
4⃣📗وفی فتاوی منبع العلوم: سوال: در ماه مبارک رمضان به وقت روزه اگر زنان داخل فرج خود را بشوینددر روزه خللی پیدا می شود یا نه؟ الجواب: اگر آب را داخل فرج یا انگشت تر را داخل فرج کند، روزه فاسد می گردد و قضا لازم می آید.( فتاوی منبع العلوم کوه ون، کتاب الصوم، باب ما یتعلق بمفسدات الصوم و مکروهاته، 6/173، ط: آدینه مشهد)
5⃣📒و فی ضابط المفطرات: أما اعتبار الأمة عند أبی حنیفة رحمه الله و عامة المشایخ، و اعتبار قبل المرأة عند المشایخ ... فیه إشکال من حیث الطب فإنه ینکر نفوذها إلی الحلق أو المعدة أو الأمعاء ... و الأصول الثلاثة المتفق علیها التی قدمناها فی أوائل الفصل تقتضی أن لاتعتبر هذه المنافذ الأربعة علی مذهب الحنفیة بالإتفاق، إن اتفقت الأطباء المعاصرون علی عدم نفوذها إلی الحلق و المعدة و الأمعاء و أن لایفسد الصوم بما دخل منها. (ضابط المفطرات للعلامة محمد رفیع العثمانی، 1/125)
6⃣📕در فتاوای دارالعلوم کراچی آمده: الف: عورت فرج داخل کے اندرونی چیک اپ کے لئے اگر خشک انگلی کااستعمال کرنی ہے تو اس سے حنفیه کے نزدیک بالاتفاق روزه نہیں ٹوٹتا – اور انگلی تر هو تو اس صورت میں روزه ٹوٹنے کا مدار اس بات ہے که عورت کی شرمگاه اور معده یا آنتوں کے در میان براه راست راسته هو، اور قدیم کتب فقه میں اسی بنیاد پر روزه فاسد هونے کاحکم تحریر کیا گیاہے – لیکن یه ایک طبی مسئله ہے، اور جدید طبی تحقیق کے مطابق عورت کی شرمگاه اور معده یا آنتوں کے در میان براه راست ایسا کوئی راسته نہیں ہے - لهذا آج کے اکثر اطباء اگر اس بات پر متفق هوں که عورت کے فرج داخل اور معده یا آنتوں کے در میان واقعه کوئی ایسا راسته نہیں ہے تو اس صورت میں راجح یه ہے که تر انگلی فرج میں داخل کرنے سے روزه نہیں ٹوٹے گا – البته احتیاط کاتقاضه یه معلوم هو تا ہے که روزه کی حالت میں سخت مجبوری کے بغیر یه عمل نه کیا جائے .
ب: مسلم شاور کے استعمال سے اگر پانی واقعه عورت کی شرمگاه (فرج داخل) کے اندر چلا جائے تو اس میں بهی جواب نمبر (الف) میں ذکر کرده تفصیل ہے. (فتاوای دارالعلوم کراچی، فتوی نمبر: 3111976 ، تاریخ: 14/8/1439 - 1/5/2018 )
✅ والله أعلم بالصواب ✅
دارالافتاء حوزه علمیه صدیقیه
