Fan va Mantiq

«Workout» (Тренировка) paradoksi!

«Workout» paradoksi haqida eshitganmisiz? Unga ko‘ra siz sport bilan shug‘ullansangiz ham, shug‘ullanmasangiz ham kun davomida bir xil kaloriya sarflaysiz. Albatta «Workout» uchun siz ko‘p kaloriya ishlatasiz. Unda «Workout» qilmasangiz bu kaloriya qanday sarf qilinadi?

«Workout» qilmasangiz, yurak, miya, immunitet va boshqa organlar o‘ta agressiv ishlashni boshlaydi. Keragidan ortiqcha quvvatga ega yurak meʼyoridan ko‘p urishni boshlaydi. miya esa g‘azab, nafrat kabi salbiy hissiyotlarga ko‘p energiya ajratadi, sizni baqirishga, stolni urib sindirishga majburlashi mumkin 😁. immunitet esa viruslarga qarshi o‘ta agressiv jang olib boradi. Bu xuddi bitta snayper bilan yo‘q qilinishi mumkin bo‘lgan virusni, bir necha million dollarlik ballistik raketa orqali yo‘q qilishga o‘xshaydi. Ha, har ikkala holda ham tanangiz viruslardan xalos bo‘ladi. Lekin ikkinchi holda tanangizdagi raketa zarbidan qolgan krater va vayronalar ancha vaqt, hatto butun umr saqlanib qolishi mumkin.

Agar «Workout» bilan siz o‘zingizdagi kaloriyani bir qismini sarflab yuborsangiz, yurak o‘zidagi cheklangan energiya bilan effektivni ishlashni boshlaydi, miya esa har xil salbiy hislarga energiya sarflamaslikga o‘rganadi (stolingiz sinmaydigan bo‘ldi😄). immunitet esa viruslar bilan tejamkorlik bilan jang qiladi va tanangizda uzoq muddatli vayronalar qoldirmaydi.

Har ikki xolda ham siz bir xil energiya sarf qilasiz, ammo «Workout»siz, sizdagi energiya sizni zararingizga ishlaydi.

Nega hafta yetti kundan iborat.

Insoniyat tomonidan yaratilgan barcha taqvimlar kun, hafta, oy va yildan iborat qilib tuzilgan. Taqvimlarning bunday ajratish g‘oyasi qadimgi yunon olimlariga tegishli. Ular taqvimni ajratishni oy va quyoshning astronomik harakatlari asosida amalga oshirishgan.

Bir kun - Yerni o‘z o‘qi atrofida to‘liq bir aylanib chiqishi uchun ketgan vaqt.
Bir oy - Oyning yer atrofida to‘liq bir marta aylanib chiqishi uchun ketgan vaqt
Bir yil - Yerning quyosh atrofida to‘liq bir aylanib chiqishi uchun ketgan vaqt.
Unday bo‘lsa bir hafta nima asosida olingan?

Qadimgi yunonlar osmondagi qo‘zg‘almay bir joyda turuvchi yulduzlarga nisbatan harakatlanadigan osmon jismlarini «Planetes» deb nomlashgan va ularga yettita shunday jismlari maʼlum bo‘lgan. Ular: Oy, quyosh, Merkuriy, Venera, Mars, Yupiter va Saturn. Va shu yetti «Planetes» ga atab haftani yetti kunga ajratishgan.

Ko‘plab g‘arb tillarida hafta nomlanishida buni isbotini ko‘rish mumkin. Masalan Ingliz tilida.
Shanba - Saturday (Ingliz tilda day - kun namosini beradi, demak Saturday -> Saturnday - Saturn kuni)
Yakshanba - Sunday (Ingliz tilida Sun - Quyosh. yaʼni Quyosh kuni)
Dushanba - Monday (Yoki Moonday, Moon - Oy namosini anglatadi. yaʼni Oy kuni)
Boshqa hafta kunlarining nomlanishida ham shu qoida saqlanib qolgan. Bu kabi qonuniyatni Ispan va Italyan tillarida ham ko‘rish mumkin.

Kalendar to‘laligicha astronomik jismlarni kuzatish orqali tuzilgan

Isitma haqida.

Asrlar davomida isitmaga yoqimsiz holat sifatida qaralgan va insonlar Isitma chiqishi bilan uni tezroq yo‘qotish uchun turli xil dorilar ichishga odatlanishgan. Har bir ota ona, har bir bemor, har bir doktor va har bir dori ishlab chiqaruvchi korxona isitmani yo‘q qilinishi kerak bo‘lgan muammo sifatida ko‘rib kelgan. Bunday qarashga 1927 yilda Vagner-Yauregg ismli nemis psixiatri tomonidan barham berildi.

Yuliy Vagner-Yauregg - og‘ir neyrosifilisl kasalligi bilan og‘rigan bemorlar bilan ishlardi, bu davo choralari ko‘rilmasa inson o‘limiga olib keluvchi virusli nevrologik kasallik hisoblangan, kasallikka chalingan har 10 bemorning bor yo‘g‘i 3 tasi tuzalib ketardi. Olim kasallikdan tuzalib ketgan bemorlar orasidagi umumiy bog‘liqlikni payqaydi, ularning barchasida yuqori Isitma bilan kechadigan yana boshqa bir kasallik ham bor edi. Olim Isitma bemorlarning tuzalib ketishiga yordam berayotgan yoki yo‘qligini tekshirib ko‘rishga qaror qiladi. Va bemorlarga chechak, bezgak kabi yuqori Isitma chaqiruvchi kasalliklarni yuqtiradi. Natijada bemorlarning 10 tadan 6 tasi tuzalib keta boshladi.

Vagner-Yauregg bundan quyidagi xulosaga keladi - Isitma biz o‘ylagandik yo‘q qilinishi kerak bo‘lgan muammo emas. Ko‘p turdagi virus va bakteriyalar yuqori haroratda yashay olmaydi, yashay olganlarining ham ko‘payishi va tarqalishi sekinlashadi. Isitma tanadagi haroratni oshiradi va viruslar yashashi va ko‘payishi uchun o‘ta noqulay bo‘lgan muhit yaratadi, bu bilan esa immunitetga o‘zini tiklab olishi va viruslarga qarshi kurashishi uchun vaqt yutib beradi. Olim o‘zing bu usuli uchun 1927 yilda tibbiyot fanlari bo‘yicha Nobel mukofotini olgan.

Bugungi kun olimlari 38.5 - 39°C gacha bo‘lgan Isitma yuqumli kasalliklarni yengishda immunitetga yordam berishini taʼkidlashadi, ammo yoddan chiqarman undan yuqori bo‘lgan Isitma yurak, miya kabi aʼzolarga jiddiy zarar yetkazish mumkin. Xususan 42°C Isitma miyani to‘liq ishdan chiqaradi.

Bu tibbiy maslahat emas, biror bir sog'lig'ingizga taluqli ish qilishdan oldin shifokor bilan maslahatlashing.

Isitma bu bizning tabiiy antibiotigimiz

O‘yin nazariyasi haqida.

1914 yil G‘arbiy frontda yangi yil kuni, nemis askarlari dam olmaslik haqidagi buyruqqa qaramasdan xandaqlarni tashlab ingliz askarlari tomon qurolsiz borishdi, ingliz askarlari ham bunga javoban qurolsiz chiqdi. Shu kuni askarlar sovg‘alar ulashdi va futbol o‘ynashdi. Nega hatto urush davrida dushmanlar do‘stga aylanishadi va baʼzan tinchlik davrida ham do‘stlar dushmanga aylanishadi? O‘yin nazariyasi buni tushunishga yordam berishi mumkin.

O‘yin nazariyasi - bunda har bir o‘yinchining natijasi boshqa tomonning harakatlariga bog‘liq, siz o‘z strategiyangizni tanlashda boshqa o‘yinchilarning tanlovini hisobga olishingiz kerak. O‘yinda ikki ishtirokchi va bankir bo‘ladi, o‘yin 100ta bosqichdan iborat. Har bir bosqichda ishtirokchilar kelishish yoki aldashni tanlashlari mumkin. Agar ular kelishuvni tanlab bankirga bir tangadan pul bersa, bankir ularga ikki tangadan qaytaradi. Agar ulardan biri aldashni tanlab bankirga tangani bermasi, aldagan tomon uch tanga oladi, va aldangan tomon tangasini yo‘qotadi. Agar har ikki tomon aldashni tanlasa hech biri foyda / zarari qilishmaydi. Bir qarashda aldash xavfsiz va manfaatli tuyiladi, aslida qanday?

O‘yinda turli strategiyalar bor, masalan "Doim kelishuvchi" - o‘yinchi doim bankirga tanga beradi, ammo ikkinchi tomon aldash orqali ko‘proq tanga ishlab olishi mumkin. Yana bir tur o‘yinchi "Tit for Tat" deb nomlanadi. U o‘yinni kelishuv bilan boshlaydi va keyingi bosqichlarda ikkinchi tomonning oldingi qarorini takrorlaydi, yaʼni ikkinchi tomon oldingi turda aldagan bo‘lsa, o‘yinchi bu turda aldaydi. Agar ikkinchi tomon kelishuvga o‘tsa u ham kelishib boshlaydi. Boshqa biri esa "Grudger" - o‘yinni kelishuv bilan boshlaydi, agar ikkinchi tomon aldasa, u o‘yin oxirigacha aldab boradi. "Doim aldovchi" va boshqa strategiyalar ham mavjud.

Bularning ichida eng xavfsiz va manfaat keltiruvchi strategiya "Tit for Tat". Buning asosi "O‘zing yasha va boshqalarni ham yashashiga qo‘yib ber" g‘oyasiga asoslanadi.