Амри Маъруф

Фиқҳи Ханафӣ: Тартиб ва Машғулоти Исломӣ

Фиқҳи Ханафӣ, ки дар асрҳои 8 ва 9 милодӣ таъсис ёфтааст, як аз чаҳор мактаб таълимии фиқҳи Ислом мебошад. Ин мактаб, ки бо номи имом Абу Ҳанифа шенасоӣ дорад, дар минтақаҳои мухталиф, ки мавзеи суннат ва ақл дар таълимоташ рушди ҳадя медиҳад, риоя карда мешавад. Амалу талошҳои имом Абу Ҳанифа ва пагоҳовариҳои ӯ боиси рушди фиқҳи Ханафӣ гардид, ки бо усулҳои муфид ва асосият дар баҳсҳои фиқҳӣ ва қонунҳои Исломӣ бо давраи муосир мутобиқ мебошад. Фиқҳи Ханафӣ бо хосияти хосаш, назарҳои амиқ ва баррасии мавзӯъҳо, ба донишгоҳи фиқҳӣ ва фарҳанги Ислом шомил аст. Созмонҳо ва донишгоҳҳо дар сатҳи ҷаҳонӣ, дар он фиқҳи Ханафӣ ва кўмакҳои таълимӣ ва таҳқиқотӣ анҷом медиҳанд. Бинобар ин, омӯзиш ва дарки ҳамин фиқҳ, барои фаҳмидани нозукиҳои дини Ислом ва арзишҳои ахлоқии он ба ҳамагон муҳим аст.

Фиқҳи Ханафӣ чист?

Фиқҳи Ханафӣ як мактаб таълимии фиқҳи Ислом мебошад, ки асосан бо имом Абу Ҳанифа асос мешавад. Ин мактаб ба масъалаҳои хосе, ки дар шариати Ислом дар бораи ҳайсият, адолат ва عادдӣ қарор ёфтааст, таваҷҷӯҳ мекунад.

Фиқҳи Ханафӣ дар кишварҳои гуногун, аз ҷумла Осиёи Миёна, Ҳинд ва Туркия, бо хосияти хос ва дарсҳои онро ва намояндагон шенасоии дорад. Ин мактаб бо фаҳмидани ва муҳокимаи масоил ва усулҳои ҳуқуқии Исломӣ аҳамияти зиёде дорад.

Кадом мавзӯъҳо дар фиқҳи Ханафӣ муҳиманд?

Дар фиқҳи Ханафӣ, мавзӯъҳое чун волоияти аҳолӣ, адолат, ҳаққи инсон ва таъмини ҳуқуқи онҳо, махсусан дар масъалаҳои рӯзгори динӣ, хеле муҳим мебошанд. Ин мавзӯъҳо барои наслҳои гуногун аҳамияти худро доранд.

Бинобар ин, фиқҳи Ханафӣ на танҳо ба масъалаҳои динӣ, балки низ ба ҳуқуқи фардӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ диққати махсус медиҳад, ки он барои ҷомеaи муосир муҳим мебошад.

Чаро омӯзиш ва фаҳмидани фиқҳи Ханафӣ муҳим аст?

Омӯзиши фиқҳи Ханафӣ барои фаҳмидани вуқӯъ ва иллати масоил дар шариати Ислом ниёз дорад. Ин мактаб имкон медиҳад, ки муносибатҳо ва масоили иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва ахлоқиро дар заминаи Ислом пеш бурда шаванд.

Также, фиқҳи Ханафӣ барои давоми таълимоти дини Ислом эътибори бузург дорад, зеро он барои рафъи аниқ вазъиятҳои муосир ва наслҳои оянда кӯмак мерасонад.

Китобҳои маъруфи фиқҳи Ханафӣ кадомҳоянд?

Китобҳои фиқҳи Ханафӣ, ки бои ин мактаб шенасоии доранд, аз ҷумла 'Китоби ал-Ҳидая', 'Китоби ал-Мабсут' ва 'Китоби ал-Наср' мебошад. Ин китобҳо барои мусалмонон ва донишҷӯён дар фаҳмидани нозукиҳои фиқҳ муҳим мебошанд.

Гузашта аз ин, китобҳои муосир низ дар фиқҳи Ханафӣ таҳия ва нашр гардида, барои мусалмонон имкон медиҳанд, ки фиқҳи худашонро бештар фаҳманд ва муфассал баррасӣ кунанд.

Раванди омӯзиши фиқҳи Ханафӣ чӣ гуна аст?

Раванди омӯзиши фиқҳи Ханафӣ, асосан, бо фаҳмидани асл ва усулҳои фиқҳи Исломӣ шенасоии дорад. Донишҷӯён на танҳо ба китобҳо, балки ба муаллимон ва муҳокимаҳои гурӯҳӣ низ диққат медиҳанд.

Ин раванд барои донишҷӯён имкон медиҳад, ки суханҳои имом Абу Ҳанифаро ба таври амиқ фаҳманд ва дар омӯзиши муқоисавии дигар мактабҳо низ баробар шенасоӣ кунанд.

Амри Маъруф Telegram Channel

Амри Маъруф - дарсҳои мухтасар аз китобҳои фиқҳии ханафии ро бо гўшудани аудио дар каноли Телеграми "darsi_fiqhi_islom" аз 25 августи соли 2020 шурў карда шудааст. Дар ин канол, фанонивисоби маълумотҳо ва дарсҳои мухтасар аз китобҳои фиқҳии ва ғайра таҳрир карда мешаванд. Ҳамчунин, шумо метавонед бо админи канол дуо кунед ва дар мавзӯъҳои мушоҳҳа барои тафсилот мушаҳҳеда кунед. Гуш кунед ва ба онفои нав, замини фарз кардаши фарзиёти фиқҳиро якчанд ҳолати маҳдуди дар каноли "darsi_fiqhi_islom" ҷустуҷӯ кунед.