خبرنامه سینما انقلاب

✅یونس در دل نهنگ
✍یادداشتی از احسان سالمی؛ روزنامه نگار

🔰 #سینما_انقلاب | «آبی روشن» درامی اجتماعی است که قصه‌اش را در بستر سفری جاده‌ای به تصویر می‌کشد. فیلمی قصه‌گو از بابک خواجه‌پاشا که فضایی معماگونه دارد. داستان فیلم با یک سرقت در شهری کوچک آغاز می‌شود، اما در ادامه، مخاطبانش را به میان نقاطی جذاب از طبیعت کمتر دیده شده ایران می‌کشاند تا رازی را برای آن‌ها برملا کند.

آبی‌روشن بر خلاف بسیاری از فیلم‌های جشنواره فجر امسال، از همان ابتدا تکلیفش را با مخاطبانش روشن می‌کند. سرقتی اتفاق افتاده و باید پشت پرده این ماجرا، قدم به قدم برای مخاطب نمایان شود. یک قصه شُسته‌رُفته و قاعده‌مند که در هر پرده، نکات تازه‌ای را در ارتباط با شخصیت‌ها بازگو می‌کند تا قضاوت مخاطبان درباره این شخصیت‌ها که اتفاقاً ممکن است نمونه آن‌ها را بارها در زندگی شخصی خود دیده‌ باشند، کامل‌تر و دقیق‌تر شود. نه قهرمان قصه، آن‌قدر که در ابتدا به نظر می‌رسد، پاک و بی‌گناه است و نه ضدقهرمان قصه، آنچنان که فکر می‌کنیم سرمنشا بدی‌های این ماجراست؛ تصویری شبیه به واقعیت زندگی همه ما در روزگار فعلی.

روند روایت قصه "آبی‌روشن" البته در بخش‌هایی دچار فراز و نشیب می‌شود، اما این موضوع نیز بیشتر متاثر از جهان خاص فیلم است. جهانی که در آن شخصیت حاج یونس (با بازی مهران احمدی) که قرار است خادم حرم امام رضا(ع) شود؛ پیش از آن که پا به آستان حضرت بگذارد؛ وارد ماجراهایی شده که لحظه به لحظه‌اش در پیشگاه امام جریان دارد؛ بدون آن که خود یونس متوجه آن شود. اتفاقاتی مربوط به گذشته و حق‌الناسی که بر گردن اوست که بر طرف شدن همین دِین، حاج یونس "آبی‌روشن" را پیش از آن که به جایگاه مادی خادمی حضرت رضا(ع) دست پیدا کند، به جایگاهی بالاتر یعنی مقام معنوی خادمی امام رضا(ع) می‌رساند.

در کنار این، باید به نشانه‌گذاری‌های دقیق داستان برای حل معمای اصلی‌ آن نیز توجه کرد. از ماجرای سرقت سنگ فیروزه که بهانه آغاز این سفر جاده‌ای است تا داستان سرباز و متهم فراری که قصه‌اش چیزی شبیه به همان قصه حاج یونس و ایوب است؛ همه کنار هم قرار گرفتند تا شناخت مخاطب از قصه زندگی پرچالش ایوب مرحله به مرحله کامل‌تر شود.

فیلم در کنار قصه روان و سَرِپایی که دارد، از قدرت بازی مهران احمدی نیز به خوبی بهره‌مند شده است. بازی خوب او در نقش یک مرد پا به سن گذاشته که مورد اعتماد و وثوق اهالی یک شهر است، حاج یونس را در نگاه مخاطب باورپذیر می‌کند.

مرتضی‌ امینی‌تبار نیز در قامت سربازی قُمی به خوبی از پس نقش کوتاهی که به او سپرده‌اند، برآمده و احتمالاً یکی از نامزدهای نقش مکمل فجر چهل‌ودوم باشد.

#خبرنامه_سینما_انقلاب

@CINEMAENGHELAB

▫️قلب رقه؛ ردای قهرمان بر تن حقیقت دوست


🔰 #سینما_انقلاب| در مرور کارنامه شهرام حقیقت دوست یک نکته مهم وجود دارد و این که شاید فیلم و سریال ناموفق داشته باشد اما نقش بد نه! او جزو بازیگرانی است که همواره گلیم خود را از آب بیرون کشیده و شمایلی متفاوت از کاراکترهای متنوع را ارائه کرده. نمونه تازه آن سریال خانگی «مرداب» و فیلم سینمایی «قلب رقه» است.

▫️حقیقت دوست در «مرداب» مردی است خوش خیال که سودای رسیدن به ثروت دارد اما نقشه او و خواهرش (پانته آ پناهی ها) نمی گیرد. این بازیگر جزئیات شخصیت از لهجه تا رفتار جدی اما با نمک را درست و اصولی عرضه کرده است.
تصویر او در فیلم سینمایی «قلب رقه» تفاوتی صد و هشتاد درجه ای با ایرج در «مرداب» دارد. حقیقت دوست در این فیلم ایفاگر نقش رضا است که یک تنه به دل داعش می زند و چون قهرمانان کلاسیک، سربلند بیرون می آید.

▫️رضا ، کاراکتری افسانه ای نیست؛ به این خاطر که اصل درام «قلب رقه» ریشه در حقایقی هولناک دارد. از این رو است که می توان با شخصیت رضا همراه شد و لحظه به لحظه نگران او بود.

▫️شهرام حقیقت دوست در اتفاقی تحسین آمیز، از نقش های پیشین که رنگی از شوخ طبعی داشتند، فاصله گرفته. جدی است ولی مخاطب را پس نمی زند؛ چون ویژگی های یک قهرمان سینمایی را به درستی در بازی اش بازتاب داده.

▫️استفاده بهینه از چهره برای انتقال احساساتی مثل عشق، خشم، نگرانی و ... دیگر امتیازات او در «قلب رقه» هستند. قاب های کارگردان (خیرالله تقیانی پور) نیز به تبدیل کاراکتر رضا به یک قهرمان دوست داشتنی، ضریب داده است.

▫️باید اذعان کرد که شهرام حقیقت دوست یکی از مدعیان اصلی شکار سیمرغ در جشنواره چهل و دوم فیلم فجر است.
 
#شهرام_حقیقت_دوست
#قلب_رقه

◻️به یاد آندری تارکوفسکی

◽یادداشت استاد سعید مستغاثی برای فیلم #تابستان_همان_سال

🔰#سینما_انقلاب | اشتباه نشود، فیلم "#تابستان_همان_سال" هیچ ارتباطی با آندری تارکوفسکی (فیلمساز فقید روس) ندارد، شاید با برخی خاطرات نویسنده اش در سال های دور مرتبط باشد.
اما به نظر می آید #محمود_کلاری هرآنچه در طی این 40 سال از فیلمبرداری و کار با دوربین تجربه نموده را یک کاسه در این فیلم جمع کرده است.

شاید داستان فیلم خیلی معمولی و تکراری به نظر برسد. خاطرات یک پسر بچه از دورانی که در غیاب پدر زندانی اش، اما همراه مادر در خانه ای قدیمی در کنار عمه و پسر و دختر او زندگی می کردند. عمه ای که هوای ازدواج با مردی متمول را دارد اما درگیر یک دزدی جعلی می شود.
آنچه فیلم "تابستان همان سال" را دیدنی کرده، فیلمبرداری تقریبا تک رنگ و به اصطلاح "سوبیایی" و فضای سوخته آن به علاوه قاب های ایستای چشم نواز از یک زندگی پر تنش است.
نوعی فیلمبرداری که تماشاگر پیگیر سینما را به یاد فیلم هایی همچون "استاکر" یا "نوستالگیا" اثر آندری تارکوفسکی می اندازد یا آن نماهای متضاد باران و آتش در زندگی پر چالش آندری جوان در فیلم "آینه".

فیلم "تابستان همان سال" را می توان به نوعی ادای دین هم به رئالیسم شاعرانه ای تلقی کرد که برخی فیلمسازان فرانسوی در دهه 40 میلادی با آن سینمایشان را برجسته ساختند.
به نظرم بعد از دو فیلم ابر و آفتاب و رقص با رویا، این فیلمی است که می توان فیلم ویژه محمود کلاری دانست. پس از چهل سال کار فیلمبرداری که آثار مهم بسیاری در میان شان به چشم می خورد، کلاری می تواند ادعا کند که در فیلم "تابستان همان سال" به شدت خودش است.

#جشنواره_فیلم_فجر

@cinemaenghelab

جلوتر از علفزار؛ بی‌بدن
یادداشتی از استاد محمدتقی فهیم

#سینما_انقلاب | فیلم «بی بدن» ساخته‌ی مرتضی علیزاده در راستای «علفزار» فیلم اول نویسنده بی‌بدن، یعنی کاظم دانشی ساخته و پرداخته شده است. خوبی دانشی این است که در جزییات پرونده‌های جنایی/قضایی تسلط یافته و به تعبیری این کاره شده است. فیلم علیزاده در ساختار از فیلم علفزار پی‌روی می‌کند، یعنی افتتاحیه‌ای که ربط مستقیمی با داستان اصلی ندارد اما سوسپانس را می‌کارد و تا اخر هم بر تاروپود اثر جاری است. قصه براساس ماجرایی واقعی است و این یعنی داستان لو رفته اما بلدی تیم در رویکرد فرمیک باعث شده تا مخاطب کار را دنبال کند. ویژگی فیلم در موضوع قصاص ، شاید برای اولین بار است که همذات‌پنداری دوار است و میان قاتل و مقتول می‌چرخد اما وجه غالب همدردی تماشاگر با خانواده مقتول است و بعضا دادگاه ذهن مخاطب حق را به مقتول می‌دهد. فضای کلی دلهره اور در تکنیک متوقف نمی‌شود تا فرازهایی که وارد پروسه افشاگری اجتماعی و نقد هیجانات فضای مجازی هم می‌شود .

#جشنواره_فیلم_فجر
#بی_بدن

@cinemaenghelab