1. శ్రీ చాగంటి వారి ప్రవచనాంశధార.

MAAGHA PURANAM -- 22

22వ అధ్యాయము

గంగాజల మహత్యము

దత్తాత్రేయుడు శివపూజ గురించి, శివమహత్యమును గురించి వివరిస్తాను అని ఇంకా ఈ విధముగా చెప్పసాగాడు. శ్రీరామచంద్రుడు రావణుని చంపుటకు సముద్రముపై వారధి కట్టినచోట శివలింగమును ప్రతిష్ఠించి, శివుని ధ్యానించి, వారధిని దాటి రావణుని చంపాడు. హనుమంతుడు సముద్రమును దాటునపుడు శివుని ధ్యానించి, రామునికి నమస్కరించి, మహాబలమును సంపాదించి సముద్రమును దాటాడు. అర్జునుడు యుద్ధమునకు బయలుదేరేముందు శివపూజ చేసి యుద్దరంగంలో ప్రవేశించాడు. మరెందరో మహానుభావులు శివుని ధ్యానించి తమకు జయమును చేకూర్చుకొన్నారు. స్త్రీలు తమ మనోవాంఛను తీర్చుకొన్నారు. పూజలందు శివపూజ పవిత్రమైనది. విష్ణు పాదములనుండి పుట్టిన గంగ పరమపవిత్రమై శివుని శిరస్సునుండి ప్రవహించుట వలన సర్వపాపరహితమైనది. గంగాజలములలో స్నానము చేసిన మహాపాపములు సైతం హరించిపోతాయి. గంగాజలమునకు అంత ప్రాముఖ్యత ఉన్నది. ఏనదిలో గాని, సెలయేరులో గాని, చెరువునందు గాని స్నానం చేయునపుడు ‘గంగ గంగ గంగ!’ అని మూడు పర్యాయములు అనుకొని శిరస్సున నీళ్ళు చల్లుకొన్నఅది గంగాజలంతో సమానము అవుతుంది. గంగ విష్ణుమూర్తి ప్రతిరూపం కనుక గంగాజలంతో సాటియగు జలము ఈ ప్రపంచమునందు ఎక్కడా లేదని గంగా జలమును గురించి కార్తవీర్యార్జునునకు వివరించాడు.

బ్రహ్మశ్రీ డా. చాగంటి కోటేశ్వరరావు గారిచే "సంపూర్ణ శ్రీ రామాయణ ప్రవచనములు" - 2025
ఇరవై ఐదవ రోజు (18-02-2025)
ఉపకారమును పొంది తిరిగి ప్రత్యుపకారం చేయనివాడు మహాపాపాత్ముడని, అతడి ముఖమైన చూడరాదని శ్రీ రామాయణము మనకు నేర్పిస్తుందని పూజ్య గురుదేవులు, "వాచస్పతి" బ్రహ్మశ్రీ డా. చాగంటి కోటేశ్వర రావు గారు ప్రవచించారు. విశాఖపట్నంలో జరుగుతున్న సంపూర్ణ శ్రీరామాయణ ప్రవచనములలో భాగముగా కిష్కింధకాండ పై ప్రవచనములు కొనసాగుతున్నవి.
వర్షాకాలము దాటి శరత్కాలము ప్రారంభమైనప్పటికీ భోగములను అనుభవిస్తూ సీతాన్వేషణను మరిచిపోయిన సుగ్రీవునిపై కినుక వహించిన శ్రీరాముడు లక్ష్మణుని సుగ్రీవుని వద్దకు వెళ్లి, వాలి వెళ్లిన మార్గము ఇంకా మూసుకుపోలేదని, ఉపకారమును పొంది ప్రత్యుపకారము చేయకపోవడం మహాపాపమని గుర్తుచేయమని చెప్పుట, ఆగ్రహించిన లక్ష్మణుడు సుగ్రీవుని నిర్జించి అంగదునకు కిష్కింధ రాజ్యమును ఇచ్చి సీతాన్వేషణ చేయిద్దామని ప్రతిపాదించుట, అందుకు అంగీకరించక శ్రీరాముడు మిత్రుడైన సుగ్రీవునకు మంచి మాటలు చెప్పాలి తప్ప అట్లా ప్రవర్తించరాదని లక్ష్మణులతో చెప్పుట వంటి సంఘటనలపై ప్రవచనము సాగినది.
మత్తులో ఉండి, తాను పిలిచినా బయటికి రాని సుగ్రీవుడిని తీసుకురమ్మని అంగదునికి లక్ష్మణుడు చెప్పగా అంగదుడు మరొక ఇద్దరు వానర పెద్దలతో కలిసి సుగ్రీవుని వద్దకు వెళ్ళి, తాను చేస్తున్న తప్పును చెప్పి, రామలక్ష్మణులు తమ పరాక్రమము తో తామే సీతాన్వేషణ చేయగలరని, కానీ వారి నుండి సహాయమునుంపొందిన తానుబతిరిగి సహాయము చెయ్యాలని, లక్ష్మణునితో మాట్లాడమని చెప్పగా, సుగ్రీవుడు భయపడి లక్ష్మణునితో మాట్లాడమని తారను పంపగా, తార లక్ష్మణుని లోపలకు పిలిచిందని, అంతఃపురంలో ఉన్న పరిస్థితులను చూసి కొంత బిడియపడిన లక్ష్మణుడు అక్కడే వేచి ఉన్నాడని, తార లక్ష్మణులతో ఎంతో అద్భుతంగా మాట్లాడిందని శ్రీ గురువుగారు తెలియజేశారు. వానర జాతికి చెందిన చంచల మనస్కుడైన సుగ్రీవుడు ఎన్నో సంవత్సరముల తరువాత రాజ్య భోగమును అనుభవిస్తున్నాడని, అందుచేత కొంత విస్మృతిని పొంది చేయవలసిన కార్యమును ఇంకా ప్రారంభించలేదని, అంతే తప్ప తాను రాముడు చేసిన ఉపకారము మరచిపోయిన వాడో, కృతఘ్నుడో కాదని, మంచి శీలము కలిగిన వాడేనని తార లక్ష్మణునికి వివరించిన పధ్ధతిని గూర్చి వారు ప్రవచించారు.
ఆఖరకు విశ్వామిత్రుడు అంతటి వాడే ఒకానొకప్పుడు మోహమునకు వశపడి తాను చేయవలసిన తపస్సును విడిచిపెట్టాడని, చంచల మనస్కుడైన సుగ్రీవుడు అట్లా చేయటము మహాపరాధము కాదని, అతడిని క్షమించమని తార లక్ష్మణుని వేడుకోగా సుగ్రీవుడు కూడా తన తప్పు తెలుసుకుని, లక్ష్మణుని వద్దకు వచ్చి, ఇప్పటికే నీలుడిని పంపించి సైన్యమును సమీకరిస్తున్న విషయమును చెప్పి, వెంటనే శ్రీరాముడిని కలుసుకొని చేయవలసిన కార్యములు ప్రారంభిస్తామని చెప్పగా లక్ష్మణుడు సంతోషించి, సుగ్రీవుని ప్రశంసించి, శ్రీరాముని వద్దకు తీసుకువెళ్లిన సంఘటన వరకు ప్రవచనము సాగినది.

తెల్లవారగానే వశిష్ఠుడు మొదలైన మహర్షులు వచ్చి ‘నీ తండ్రి శరీరము తైల ద్రోణిలో ఉండిపోయింది. ఆయనకి అంత్యేష్టి సంస్కారము చెయ్యకపోతే ఉత్తమగతులు కలగవు ఆ పనియందు దృష్టి పెట్టు’ అన్నారు.
దశరథ మహారాజు పార్థివశరీరాన్ని తైల ద్రోణినుంచి పైకి తీసి బయట పెట్టారు. అందరూ వచ్చి చూశారు. అక్కడినుంచి ఆయనని శిబికలోకి పెట్టారు. తరువాత ఆ శిబికతో శరీరాన్ని చితి మీద పెట్టారు. భరతడు, శత్రుఘ్నుడు అగ్నిహోత్రము తీసుకొచ్చి వెలిగించారు. తరువాత అందరూ సరయు నదికి వెళ్ళి స్నానము చేశారు (ఆ కాలంలో ఇక్ష్వాకు వంశములో ఆడవారు కూడా చితి దగ్గరికి వచ్చేవారు). రెండు, మూడు రోజుల తరువాత కొన్ని లక్షల గోవుల్ని, బంగారాన్ని దానము చేశారు. అందరికి భోజనాలు పెట్టారు, పదమూడవ రోజున అసౌచము తీరిపోయాక మంత్రులందరూ కలిసి భరతుడి దగ్గరికి వెళ్ళి సింహాసనము ఖాళీగా ఉండకూడదు. మీ తండ్రిగారి కోరిక ప్రకారము నువ్వు ఈ రాజ్యాన్ని పరిపాలించు అన్నారు.
భరతుడు పట్టాభిషేకానికి తీసుకువచ్చిన సంభారములన్నిటికి ఒకసారి ప్రదక్షిణము చేసి
రామః పూర్వో హి నో భ్రాతా భవిష్యతి మహీ పతిః |
అహం త్వరణ్యే వత్స్యామి వర్షాణి నవ పంచ చ ||
‘నాకు ముందు పుట్టిన రాముడు ఈ అభిషేక సంభారములతో యువరాజ పట్టాభిషేకము చేసుకోవాలి. సింహాసనముమీద కూర్చొని రాజ్యము పరిపాలించాలి. మా నాన్నగారి ఆజ్ఞ ప్రకారము దండకారణ్యములో ఉన్నాడు. రాముడికి నాకు తేడా లేదు. రాముడి బదులు నేను పదునాలుగు సంవత్సరములు అరణ్యవాసము చేస్తాను. రాముడు వచ్చి పట్టాభిషేకము చేసుకుంటాడు. మీరందరూ వెళ్ళి మంచి వడ్రంగులని, శిల్పులని తీసుకువచ్చి రాజ్యంనుంచి రాముడు దండకారణ్యములో ఎక్కడున్నాడో అక్కడివరకు దారి చెయ్యండి. నాతో పాటు అయోధ్య అంతా కదిలి వెళ్ళిపోవాలి. ఇంతమంది అడిగితే రాముడు కాదనలేడు. ఇంతమంది వెళ్ళడానికి తగిన ఏర్పాట్లు చెయ్యండి " అన్నాడు.
ఈ వార్త అయోధ్యలోని ప్రతివారికి చేరింది. అందరూ ఆ వార్త విని మురిసిపోయారు.
ఆ ముందు రోజు భరతుడు, శత్రుఘ్నుడు ఇలా మాట్లాడుకుంటున్నారు ‘అసలు ఇంత జరుగుతుంటే లక్ష్మణుడు ఎందుకు ఊరుకున్నాడు? మూర్ఖురాలై మా అమ్మ కైక రెండు వరములు అడిగి ఉండవచ్చు. సత్యపాశములచేత బందింపబడ్డ దశరథ మహారాజు ఆ రెండు వరములని కైకకి ఇచ్చి ఉండవచ్చు. కాని రామలక్ష్మణులు దశరథుడిని నిగ్రహించి రాజ్యం ఎందుకు తీసుకోలేదు? మా అమ్మకి ఎందుకు బుద్ధి చెప్పలేదు? అని వారు మాట్లాడుకుంటుండగా అటువైపు నుంచి మంథర వచ్చింది. కైక ఇచ్చిన ఆభరణములతో ఆ మంథర వెళుతుండగా చూసిన భటులు ఆమెని పట్టుకొని అసలు రామలక్ష్మణులు అరణ్యములకు వెళ్ళడానికి కారణము ఈ మంథరని చెప్పారు. అప్పుడు శత్రుఘ్నుడు ఆగ్రహముతో తన కత్తిని తీసి ఆ మంథరని ఈడ్చుకుంటూ భరతుడి దగ్గరికి తీసుకొచ్చాడు. ఆ సమయములో శత్రుఘ్నుడి భీకరమైన స్వరూపాన్ని చూసి కైక మరియు సుమిత్ర యొక్క అంతఃపురాలలోని జనాలు పారిపోయారు. భరత శత్రుఘ్నులని ఆపగలిగేది కౌసల్య ఒక్కత్తే అని అందరూ కౌసల్య మందిరానికి పరుగుతీసారు. ఆ మంథరని శత్రుఘ్నుడు పొడవబోతుండగా అప్పుడే కైక అక్కడికి వచ్చి నిలబడింది.
హన్యామహమిమాం పాపాం కైకేయీం దుష్ట చారిణీమ్ |
యది మాం ధార్మికో రామో నాసూయేన్మాతృఘాతకమ్ ||
భరతుడు ‘అయ్యయ్యో శత్రుఘ్ను ఆ మంథరని చంపుతానంటావేమిటి ? ఈ మంథర మాటలు విని ఇంత ఉపద్రవము తీసుకొచ్చింది ఆ కైక. నాకు ఆవిడని చంపెయ్యాలని ఉన్నది. కాని ఎందుకు చంపడము లేదో తెలుసా? ఆమెని చంపేస్తే మాతృఘాతకుడని రాముడు నాతో మాట్లాడడు. దాన్నే వదిలేశాక దీన్ని వదిలెయ్యడము పెద్ద లెక్కా! దీన్ని చంపినా స్త్రీని చంపిన వాళ్ళని రేపు మనము అరణ్యానికి వెళ్ళినప్పుడు రాముడు ముఖము పక్కకి తిప్పుకుంటాడు. రాముడిని చూడకుండా మనం ఉండలేము. అందుకని దాన్ని వదిలెయ్యి’ అన్నాడు.
భరతస్య వచః శ్రుత్వా శత్రుఘ్నో లక్ష్మణానుజః |
న్యవర్తత తతో రోషాత్తాం ముమోచ చ మన్థరామ్ ||
లక్ష్మణుడి తమ్ముడైన శత్రుఘ్నుడు భరతుడి మాట విని తన మనస్సు మార్చుకొని మంథరని విడిచిపెట్టాడు.
మరునాడు ఉదయము వశిష్ఠుడు సామంతరాజులతో, పురోహితులతో, అందరితో గొప్ప సభ ఏర్పాటు చేశారు. భరతుడు కూడా వచ్చాడు. అప్పుడు వశిష్ఠుడు ‘నాయనా! నీ తండ్రయిన దశరథ మహారాజుగారు ఈ రాజ్యాన్ని నువ్వు అనుభవించాలని నిర్ణయము చేసి వెళ్ళిపోయారు. ఆయన ఉన్నంతకాలము ధర్మబద్ధముగా పరిపాలన చేశారు. చంద్రుడిని వెన్నెల ఎలా విడిచిపెట్టదో అలా పుత్రధర్మాన్ని విడిచిపెట్టకుండా రాముడు అడవికి వెళ్ళాడు. నువ్వుకూడా నీ ధర్మాన్ని పాటించాలి. నువ్వు పట్టాభిషేకము చేసుకోవడం ధర్మం. జలకలశములు తెప్పించాను. భద్రపీఠం ఏర్పాటు చెయ్యబడింది. ఉత్తమఅశ్వములను, గజములను తీసుకొచ్చాము. నువ్వు కూర్చొని పట్టాభిషేకము చేయించుకొమ్మని’ అన్నాడు.
భరతుడు శత్రుఘ్నుడి వంక చూసి ‘నాకు ఈ రాజ్యము అక్కరలేదు నేను దీన్ని ఎప్పుడూ కోరుకోలేదు’ అని నిండుసభలో అందరిముందు చంటిపిల్లవాడిలా వెక్కి వెక్కి ఏడ్చాడు.

నువ్వు చేసిన ఈ పాపకృత్యానికి ఇవ్వాళ మూడు దుష్కరమైన విషయాలు జరిగాయి. నా తండ్రి శరీరాన్ని విడిచిపెట్టాడు, ధర్మమూర్తి అయిన రాముడు పదునాలుగు సంవత్సరాలు అరణ్యవాసమునకు వెళ్ళిపోయాడు, ఏ పాపము ఎరుగని నా మీద రాజకాంక్ష ఉందన్న అపవాదు పడింది. నేను ఎంతమందికి చెప్పుకుంటే నా మీద పడ్డ అపవాదు పోతుంది. నువ్వు తల్లివి కాదు నాకు అపవాదు తెచ్చిన దౌర్భాగ్యురాలివి.
అమ్మా! నీకు ఒక విషయము చెప్తాను. ఒకానొకనాడు ఆకాశములో కామధేనువైన సురభి వెళ్ళిపోతుండగా భూమండలము మీద ఒక రైతు విపరీతమైన ఎండలో శోషించిపోతున్న రెండు ఎద్దులని నాగలికి కట్టి డొక్కలతో పొడుస్తూ సేద్యము చేయిస్తుంటే సురభి కన్నులవెంట నీరు కార్చింది (ఈ భూమండలం మీద ఉన్న ఆవులు, ఎద్దులు ఆ సురభి యొక్క సంతానమే). దేవేంద్రుడు ఐరావతము మీద వెళుతుండగా ఆయన చేతి మీద సురభి కన్నీటిచుక్కలు పడ్డాయి. దివ్యపరిమళము కలిగిన కన్నీటి బిందువులు ఎవరివి ? అని ఇంద్రుడు పైకి చూసేసరికి సురభి ఏడుస్తూ కనిపించింది. వెంటనే ఇంద్రుడు ఐరావతము దిగి అమ్మా! ఎందుకు ఏడుస్తున్నావు? అని అడిగాడు. సురభి ‘నాకు కొన్ని కోట్లమంది బిడ్డలు ఉండచ్చు. ఈ భూమండలములో ఉన్న ఆవులు, ఎద్దులు నా శరీరమునుంచి వచ్చినవే. ఇంతమంది బిడ్డలు ఉన్నా ఈ రెండుఎద్దులని రైతు పొడుస్తూ ఎండలో సేద్యం చేయిస్తుంటే నా బిడ్డలని ఇంత కష్టపెడుతున్నాడని దుఖం ఆగక ఏడిచాను’ అని కోట్ల మంది బిడ్డలు కలిగిన సురభి అన్నది. కౌసల్యకి ఒక్కగానొక్క కుమారుడు లేకలేక పుట్టినవాడు రాముడు. ధర్మాత్ముడు అటువంటి వాడిని పదునాలుగు సంవత్సరాలు అరణ్యములకు పంపావు. కొడుకు పక్కన లేడని, భర్త మరణించాడని కౌసల్య ఎంత ఏడుస్తుందో ఆలోచించావా! నువ్వు చెప్తే రాజ్యాన్ని ఏలుతాననుకున్నావా! ఒక్కనాటికి అది జరగదు. ఇక నువ్వు బ్రతికిఉండడము అనవసరం. వెంటనే అంతఃపురానికి వెళ్ళి ఉరివేసుకో అదొక్కటే నీకు ప్రాయశ్చిత్తమ’ ని భరతుడు అన్నాడు.
ఈ మాటలు విన్న కైక మీద పిడుగుపడినట్టయ్యింది. భరతుడు వేసిన కేకలకి మంత్రులందరూ చుట్టూ చేరారు. ఈ కేకలు విన్న కౌసల్య భరతుడు వచ్చాడని గ్రహించి చూద్దామని సుమిత్రతో కలిసి బయలుదేరింది. ఇక నేను ఈ కైక మందిరములో ఉండనని భరతుడు కౌసల్య మందిరానికి బయలేదేరాడు. భరతుడి వెంట శత్రుఘ్నుడు వెళ్ళాడు. అటువేపు నుంచి కౌసల్య, సుమిత్రతో భరతుడికి ఎదురురాగా భరతుడు కౌసల్య పాదముల మీద పడి ఏడిచాడు. అప్పుడు కౌసల్య భరతుడిని పైకి లేపి ‘రాజ్యం కావాలని కోరుకున్నావు కదా! నువ్వు లేనప్పుడు రెండు వరములు అడిగి మీ అమ్మ నీ కోరిక తీర్చింది. నా కొడుకు అడవులని పట్టి వెళ్ళిపోయాడు. నీకు ఎటువంటి కంటకము లేదు. హాయిగా ఈ రాజ్యాన్ని ఏలుకో. నాకు ఒక్క ఉపకారము చెయ్యి. నా భర్త మరణించాడు ఇంక ఈ రాజ్యంలో నా అన్నవారు ఎవరూ లేరు. అందుకని నన్ను అరణ్యములో ఉన్న నా కుమారుడి దగ్గర దిగబెట్టు’ అని అన్నది.
భరతుడు కౌసల్య కాళ్ళు గట్టిగా పట్టుకొని ‘అమ్మా! నువ్వు కూడా నన్ను అలా అనుకున్నావా ! నా గురించి నీకు తెలుసు కదా! నేను అటువంటి బుద్ధి ఉన్నవాడినా? నాకు నిజంగా రాముడు అరణ్యములకు వెళుతున్నాడన్న విషయము తెలిసుంటే, నేను రాజ్యం కోరుకున్నవాడినైతే, ఇటువంటి మహాపాపములు చేసిన వాడినవుదునుగాక !’ అని కొన్ని పాపములు చెప్పాడు. గురువుల చేత సమస్తమైన విద్యలు తెలుసుకొనికూడా ఆ విద్యలు ఆచరించనటువంటి కృతఘ్నుడనవుదుగాక! నిద్రపోతున్న ఆవుని కాని, ఎద్దుని కాని తన్నినవాడికి, సేవకుల చేత చాలా కష్టమైన పని చేయించుకొని ఆ పనికి తగిన వేతనము ఇవ్వని వాడికి, ఇంట్లో సౌందర్యవతియై తనని అనువర్తించే భార్య ఉండగా ఆ భార్యతో క్రీడించకుండా పర భార్యలయందు దృష్టి కలిగిన వాడికి, ఋతుస్నానము చేసిన భార్య ఇంట ఉండగా అటువంటి భార్యతో సంగమించనటువంటి వాడికి, ఇంట్లో మిగతా కుటుంబ సభ్యులకి పెట్టకుండా మధురపదార్ధాన్ని తానొక్కడే తిన్నవాడికి, అందరూ తాగే నీళ్ళల్లో విషం కలిపిన వాడికి, విషం, లోహం అమ్ముకున్నవాడికి, యుక్త వయస్సు వచ్చిన తరువాత కూడా వివాహము చేసుకోనటువంటివాడికి, ఋషుల, పితృదేవతల, దేవతల ఋణాము తీర్చుకోవడము కోసమని, వివాహము చేసుకొని సంతానము కననటువంటివాడికి, అన్నిటినీమించి ప్రజల దగ్గర పన్ను తీసుకొని తిరిగి ఆ ప్రజలకి కావలసిన సదుపాయాలని కల్పించనటువంటి రాజుకి, కొత్తగా ఈనినటువంటి పశువుయొక్క దూడ మళ్ళీ పాలు తాగడానికి వస్తే ఆ పొదుగులో పాలు ఉంచకుండా ఆ పాలతో జున్ను వండుకొని తిన్నవాడికి, సూర్యుడికి, చంద్రుడికి ఎదురుగా నిలిచి మలమూత్రములు విసర్జన చేసినవాడికి, ఇళ్ళు తగలబెట్టినవాడికి ఎటువంటి పాపము వస్తుందో, నాకు అటువంటి పాపము వస్తుంద’ ని అన్నాడు.
కౌసల్య నాయనా ! నువ్వు ఎటువంటివాడివో నాకు తెలుసు. కాని పుత్రుడు దూరముగా వెళ్ళిపోయాడన్న బాధతో అలా మాట్లాడాను’ అని భరతుడిని తన ఒడిలో కుర్చోపెట్టుకున్నది. ఆ రాత్రంతా భరతుడు ఏడుస్తూనే గడిపాడు.