ایالت قشقایی

📃 اصطلاحات رایج در زبان تورکی قشقایی
که شوخی یا به جد، به تحقیر و یا به ترحم، به عصبانیت و یا به عرف رایج و......برای معرفی افراد.....از  القابی استفاده می شد که نشانگر:
شخصیت فرد، وضعیت جسمانی وی و در کل در برگیرنده حالات رفتاری و گفتاری فرد مورد نظر بود( سم 😁)
آباد آدام( افرادی که هیکل درشت داشتند و یا مشکل بیماری نداشتند)
آغزی فیچ ( افراد همیشه خندان )
آغزی کوررا( چانه و لب گرد داشتند)
آغزی ویل( هر حرفی را در هر جا می زند)
اینگیل ( افراد ی که رفتار سبک داشتند)
آغور (افراد متین)
آل لی قره( از روی ترحم به افرادی که مشکلی برایش پیش می آمد)
بئین (دیر فهم، گیج و..)
بخته بوین( داشتن گردن قوی و یا پر زور)
بورنی کوررا( بینی گرد )
بورنی بادمان ( بینی بزرگ)
بورنی فیر( بینی با دهانه گشاد)
بورنی مجک( بینی کوچک)
بیززیک( جثه خیلی کوچک)
پلتک ( الکن)
پخیل( بخیل)
توتوخ ( لکنت داشتن)
جیجه( هیکل کوچک داشتن)
چفتی اگیرری( پاهای راشیتیسمی)
خوتال( افراد بیخیال و صبور)
زیر دلی( دیوانه شدید)
زیرلمه( هیچی حالیش نیست)
قارتال ( چاق)
قارون پا(شکمو)
قارنک  کی( شکمو)
قوت توز( افرادی که نخود هر اش باشند)
قوت مخور( خسیس)
قیلینگی( بلند قد لاغر)
قلاقی پل( گوش بزرگ و رو به جلو)
کاتی اگیرری( پاهای کج داشتن)
کل له خور( افراد زرنگ)
کله کورری( افراد بی نظم)
کومپور ( وراج، خیلی حرف می زند)
کوپ پور( هیکل کوچک داشتن)
کور ایلان( افرادی که زیر آبی می روند)
کیوانی( بانوان کدبانو)
کینیس(خسیس)
گئیچگ( افراد زیبا رو)
گئزی مینجیلی ( دارای چشمان کوچک و گرد)
گئی مال( نافهم، هیچی حالیشان نمی شود)
لوگود ( دارای لب و لوچه کلفت)
لیم( افراد بی سر و صدا اما خطرناک)
موت توش( افرادی که همه جا حضور دارند)
موک کال( افرادی که دست یا انگشت معیوب دارند)
نسناس( افرادی که سازگار نباشند)
📝طاهری، ۱۹ شهریور

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

اؤیود  = نصیحت
سونوج = نتیجه
سوره‌ج  = پروسه
گؤستری  = نمایش
تاسار   = طرح، نقشه،لایحه
تاساریم   = طرح، نقشه   
تاسارلاماق  = طرح ریزی کردن،نقشه کشیدن  
تاسلاق  =طرح، ماکت  
اولاسیلیق  = امکان     
اولاناقسیز     = غیر ممکن   
اولاناق اوستو = مافوق امکان    
اولاناق دیشی   = ناممکن   
وارسایماق   = فرض کردن  
وارساییم     = فرضیه 
وارسایالیم      = فرض کنیم  
راستلانتی  = پیشامد، اتفاقی  
دوراخسانماق   =مکث کردن، درنگ کردن    
اورپرمک     = مو بر بدن سیخ شدن( از ترس)،چندش شدن  
اورپرتمک   = ترساندن،مو بر بدن کسی سیخ کردن 
اورپرتی   = چندش، خوف  
اورپشمک  = مشمئز شدن، مورمور شدن    
اویقون  = مناسب
اویما  = متابعت كردن
اویوم  = هماهنگی
ایچه‌رمك = در برگرفتن
اینجه‌لیك  = ظرافت
ماراق  = علاقه، رغبت،کشش،اشتیاق،کنجکاوی
ماراقلی   = جالب توجه، علاقمند
ماراقجیل =کنجکاو
اوغراماق  =سوق داده شدن، متمایل شدن به، مواجه شدن
اوغراتماق  =سوق دادن،دچارکردن
اوغراشماق  =مشغول شدن با امری،مواجه شدن

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

انواع نخ  از نازک تا ضخیم 🧶
در زبان #تورکی اسم دارد که در فارسی قابل ترجمه نمیباشند 👇

تئل             tel
ساپ           sap
قاتما           qatma
باغ             bağ
ایپ            ip
اؤرکن         örkən
قایتان         qaytan
کنف            kənəf
تنف(طناب)  tənəf
قانغال          qanğal
قولان           qulan
بوکچورما     bukçurma
بوغچو         buğçu
بوندور         bundur
چاتی           çatı
ائشمه          eşmə
کندیر           kəndir
جییه            ciyə
اَریش           əriş
آرغاج           arğac
خاما             xama
سیجیم         sicim

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

آیران

تاریخ ابداع آیران به عنوان نوشیدنی به سال‌های ۵۰۰ تا ۷۰۰ پس از میلاد می‌رسد که در میان مردمان گؤی تۆرک در آسیای میانه رواج یافته است. گؤی تۆرک‌ها بر روی ماست ترشیده برای کمتر شدن و رقیق شدن ترشی آن آب اضافه می‌کردند، بدین ترتیب تصادفا آیران به وجود آمده است.

اکنون آیران در میان مردمان آذربایجان، ترکیه، ارمنستان، ایران، لبنان، بلغارستان، کشورهای بالکان و بسیاری از کشورهای خاورمیانه و آسیای میانه رواج دارد. در اروپا آیران را نوشیدنی سنتی تورک‌ها می‌دانند.

کلمه «آیران» اولین بار در کتاب «دیوان لغات الترک» نوشته «محمود کاشغری» در سال ۱۰۰۰ میلادی استفاده شده است که از آیران به عنوان «نوشیدنی تولید شده از شیر» (سۆت‌دن الده ائدیلن بیر ایچه‌جک) یاد شده است.

تلفظ «آیران» در زبان‌های مختلف:

تورکی: Ayran
فرانسوی: Ayran
آلمانی: Ayran
ایتالیایی: Ayran
اسپانیایی: Ayran
روسی: Айран (Ayran)
لهستانی: Ajran
دانمارکی: Ayran
هلندی: Ayran
پرتغالی: Ayran
سوئدی: Ayran
عربی: عیران Eyran
فارسی: دوغ

ضمنا کلمه «دوغ» نیز همچون آیران و کفیر (نوع خاصی از آیران) کلمه‌ای تورکی هست، از ریشه «تولوغ»

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

منها (-):چیخیش،چیخی_ çıxı

جمع (+):آرت_ artı

ضرب (×):چالماق،چارپی – çarpı

تقسیم (÷):بولوش، بؤلو – bölü

مساوی (=):بیریک، اولار – ائشیت – eşit

نامساوی():بیریکسیز، اولماز قارشیت – qarşıt

خط (__):جیزیق، جیزگی – cizgi

مثلث:اوچ قول، اوچ گئن – üçgen

گوشه:بوجاق – bucaq

مربع:دورد قول، دؤرد گئن – dördgen

مستطیل:جوت قول اوزون دورد قول، دؤردگئن – cütqol dördgen

زاویه:آچیقآچی، آچی – açı

دایره:یووارلاق، قوشاق – yuvarlaq,quşaq





دمپایی.        »»    آیاق آلتی
کت.              »»     آرخالیق
زیرپیراهن.  »»    ترکوینگی
بلوز.            »»    جان کوینگی
جلیقه.         »»     کؤرک
دستکش.     »»     الجک
کمر.             »»      قورشاق
کمربند.        »»      قاییش
مچ بند.       »»      قولباق
النگو.           »»      قولباق،بیلک لیک(بیلرزیک)
گوشواره.   »»       سیرغا
کیف           »»       چانتا
برکه.          »»        قوبا
آشبازخانا آویزی»»آسمالیق
آویز.          »»         آسقی
رخت آویز »»         پالتار آسقی سی
روبرو.       »»         قانشار
نی             »»         قارغی،قامیش،قمیش
کیسه.       »»         توربا
هاون.       »»          دیبکdibək
هاون دسته سی»»دیبک داشی
کشک.       »»          قورود
شاخه.      »»           بوداق
ملاغه.      »»           چومچه
پیتی.       »»           بارداق
صافی.     »»           سوزگج
سقف.      »»           تاوان
کف.         »»            تابان
لبنیات.    »»           آغارتی
جو.         »»            آرپا
برابر،مساوی»»      آربا
کاکل.      »»            تئل،جیغا
مقاومت. »»           دیره نیش
تبر.          »»           بالتا
تیر.         »»            دیره ک
تیر ِ کمان »»          اوخ
پرچم.      »»          بایراق
مشروب.  »»          چاخیر
حلاج.      »»          آتیجی
رقیق.      »»           دورو
غلیظ.      »»          قُویْ qoy
غار.         »»   کوهول،کاها،ماغارا
شمال.     »»           قوزئی
جنوب.    »»           گونئی
شرق.      »»    دوغو،گون دوغان
غرب.      »»    باتی،گون باتان
صخره.   »»     قایا
قوجا آرواد»»    قاری
نوزاد.      »»      کؤرپه
لوبیا.       »»      ماش
بوسه.     »»      اوپوش
گونه.      »»      یاناق،یایاق،بنیز
رد.          »»      ایز
خط.       »»      جیزگی
خراش.   »»      جیزیق
بربری.    »»      کوکه،ال چؤره گی
زنگار.     »»      پاخیر
زنگ آهن»»       پاس
لکنت زبان »»   پلتکpəltək
کمین.    »»       پوسقو
حمله.    »»        آخین
زندان.   »»        دوستاق،دوتساق
موسیقی»»      چالغی
آهنگ.    »»       هاوا
راه راه.  »»       زولاقلی
چشمه.  »»       بولاق،پینار
محبت.  »»       سئوگی
خون گرم»»     ایستی قانلی
تفت      »»       پورتله تمکن
نرده.     »»        چَپَر
گله.       »»       سورو
نژاد.      »»      سوی
رنگ.     »»       بویا،بویاق
درشت. »»       ایْری
خوانا.   »»       اوخوناقلی
نارسایی»»      چاتیشمازلیق
احترام.  »»     حئورمت،سایغی

اوز دیلیمیزی دانیشیب دیریلتمه سینه اوتانمایاق.


👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
AYALAT_QASHQAEI

دوغانین (طبیعتین) تۆرکجه آدلارین اؤیرنک:

دریا: دنیز (Dəniz)
دریاچه: گؤل (Göl)
جزیره: آدا (Ada)🏝
شبه جزیره: یارێم آدا (Yarımada)🏖
خلیج: کؤرفز (Körfəz)
تالاب: گؤلمچه (Gölməçə)
مرداب: باتاقلیق (Bataqlıq)
باتلاق: باتلاق (کلمه تورکی) (Batlaq)

موج: دالغا (Dalğa)🌊
موج کوچک: لپه (Ləpə)
ساحل: چیمرلیک٬ ساحیل (Çimərlik, Sahil)⛱
چشمه: بولاق (Bulaq)⛲️
سرچشمه: پینار (Pınar)
رودخانه:‌ چای٬ اێرماق (Çay, Irmaq)🏊🏻‍♂️
نهر: آرخ (Arx)
جوی آب: قنات٬ قنوو (Qənat, Qənov)
چاه: قویو (Quyu)🕳
آب‌ریز: زینه (Zinə)
جایی که آب آنجا را گود کرده باشد: چاپاغان (Çapağan)
زمینی که همیشه از خود آب پس بدهد : گۆزه (Gözə)
آب نشتی: سێزقێن (Sızğın)
درختی که وسطش کنده شده و داخلش آب باشد: نوو (Novo)
ناودان: نووچا، نوودان (Novça, Novdan)
زلال: دورو (Duru)

گل‌آلود: بولانیق (Bulanıq)
عمیق: درین (Dərin)
کم‌عمق: دایاز (Dayaz)
خاک: توپراق (Topraq)
خشکی: قورولوق (Quruluq)
خشک: قورو (Quru)
کوه: داغ (Dağ)🏔
قلّه: تپه٬ زیروه (Təpə, Zirvə)🗻
صخره: قایا (Qaya)⛰
سنگ: داش (Daş)

آسمان: گۆی (Göy)🌌
شب: گئجه (Gecə)🌚
روز: گۆندۆز (Gündüz)🌝
خورشید: گۆنش (Günəş)☀️
ماه: آی (Ay)🌙
ستاره: اولدوز (Ulduz)⭐️

ابر: بولود (Bulud)☁️
مه: چن (Çən)🌫
غبار: دومان (Duman)

شبنم: چیی٬ گئجه شئهی (Çiğ, Gecə Şehi)
آبشار: شلاله٬ شیرران (Şəlalə, Şırran)

گل: گۆل٬ چیچک (Gül, Çiçək)🌺
نهال: فیدان (Fidan)🌱
درخت: آغاج (Ağac)🌳
جنگل: مئشه٬ اورمان (Meşə, Orman)🏕
دشت: چؤل (Çöl)
باغ: باغ (کلمه تورکی) (Bağ)

زمین: یئر (Yer)🌍
شرق: دوغو (Doğu)➡️
غرب: باتێ (Batı)⬅️
شمال: قوزئی (Quzey)⬆️
جنوب: گۆنئی (Güney)⬇️

باد: یئل (Yel)🌬
طوفان: فئرتئنا٬ قاسێرغا (Fırtına, Qasırğa)💨
گردباد: بورولغان (Burulğan)🌪
گرد و خاک: توز توپراق (Toz Topraq)

آب: سو (Su)🚰
باران: یاغێش٬ یاغمور (Yağış, Yağmur)☔️
بارندگی: یاغینتی (Yağınt)🌧
قطره: دامجی٬ داملا (Damcı, Damla)💧
رنگین‌کمان: گؤی قورشاغی (Göy Qurşağı)🌈تانری قیلینجی(Tanrı Qılıncı)

تگرگ: دولو (Dolu)🌨
برف: قار (Qar)❄️
بهمن: شپه (Şəpə)
یخ: بوز (Buz)🧊
یخ‌زده: دون (Don)⛄️

آتش: اود (Od)🔥
آتش‌سوزی: یانقین (Yanqın)
ملایم: اێلێق (Ilıq)
گرم: ایستی (isti)🌞
سرد: سویوق (Soyuq)☃️
خنک: سرین (Sərin)
جوش: قاینار (Qaynar)
بخار: بوغ (Buğ)
آب‌پز: پۆشلمه (Pöşləmə)
بخارپز: پۆتلمه (Pötləmə)

#آنا‌دیلیمیزی‌قورویاق


👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

دوغانین (طبیعتین) تورکجه آدلارین اؤیره نک :


Deniz→دریا→دنیز
Göl دریاچه→گؤل
Çay→رودخانه→چای
Ada→جزیره→آدا
Yarım ada→شبه جزیره→یاریم آدا
Qıraq→ساحل→قیراق
Topraq→خاک→توپراق
Bulaq→چشمه→بولاق
Təpə-Zirvə→قله→تپه-زیروه
Dağ→کوه→داغ
Günəş→خورشید→گونش
Ay→ماه→آی
Ulduz→ستاره→اولدوز
Bulud→ابر→بولود
Duman→مه→دومان
Şırran.şəlalə→آبشار→، شلاله،شیرران
Gül-Çiçək→گل→گول-چیچک
Meşə→جنگل→مشه
Orman→جنگل→اورمان
Açın→طبیعت-دنیا→آچین
Doğu→شرق→دوغو
Dan→مشرق→ دان
Batı→غرب→باتی
Dün→مغرب→دون
Quzey→شمال→قوزی
Güney→جنوب→گونی
Quruluq →خشکی→قورولوق
Quru→خشک→قورو
Ağac→درخت→آغاج
Göy→آسمان→گوی
Gecə→شب→گجه
Gündüz→روز→گوندوز
Fırtına, qasırqa→طوفان→فئرتنا.قاسرقا
Yel→باد→یئل
Toz topraq→گرد وخاک→توز توپراق
Burulğan→گردباد-گرداب→بورولغان
Daş→سنگ→داش
Qaya→صخره→قایا
Su→آب→سو
Dolu→تگرگ→دولو
Qar→برف→قار
Yağmur→باران→یاغمور
Göy qurşağı→رنگین کمان→گوی قورشاغی
Çöl→دشت→چؤل
Gül-Çiçək→گل→گول -چیچک
yer→زمین→یئر
Hava→هوا→هاوا
👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

آنا دیلیمیزی قورویاق🙏❤️

دبک(dəbək) = سبک، جلف، لوده
دمبه لک(dəmbələk) =  سبک، بی مغز، کسی که زود نظرش عوض می شود.
یانشاق(yanşaq) = یاوه گو، کسی که زیاد و بی جا حرف می زند
قیریشمال(qırışmal) = متقلب، اهل دوز و کلک
قیرتی(qırtı)= آدمی که بیش از حد به خود برسد و یا به حواشی و زواید اهمیت دهد.
سولک(sülək)= ولگرد، پرسه زن، هرزه
سومسوک(sümsük) = هرزه، ولگرد، سبک مغز
اؤندملی(öndəmli) = با سلیقه، کسی که کارهای عملی را با تامل انجام می دهد.
چلیملی(çəlimli)=خوش قیافه، با ابهت، خوش ترکیب
سهمانلی(səhmanlı)= با سلیقه و با تانی و دقیق
توتوملو(tutumlu)= با سلیقه و دقیق
تؤکونتو (töküntü) = شلخته و بی سلیقه
سوفو (sofu)= آدم وسواس
چیخارلی(çıxarlı) = توانمند، لایق، با استعداد
باشاراتلی(başaratlı) = توانا، موفق، با استعداد و لایق
یالتاق(yaltaq) = چاپلوس و متملق
قالتاق(qaltaq) = جسور و بی ادب، خلاف کار
قاوارالی(qavaralı)= توانمند و خوش قد و استیل
بیچیملی(biçimli)= خوش ریخت
اؤککه لی آپکه لی(ökkəli)  = خوش هیکل و بلند قد و با سینه بزرک ورزشکاری
یالانچی(yalançı) = دروغگو
چاخان(çaxan) = دروغگو و داستان باف
گوپچو یا گوپ باز(gopçu) = غلو کننده در دروغ و اغراق گو
قلبی قارا( qəlbi qara) = مظنون به همه، پارانوئید
ال ایری(əl əyri) = دزد
اوغورو یااوغورچو(oğuru ya oğurçu) = دزد
اورکلی(ürəkli) = جسور و نترس ، با دل و جرات
قورخماز(qorxmaz) = جسور و نترس ، با دل و جرات
پاخیل(paxıl) = حسود
قیتمیز( qıtmır) = خسیس
نیرقیس(nırqız) = خسیس
گوجلو(güclü) = قوی و نیرومند
آبیرلی(abırlı) =  با حیا
مانسیز(mansız) = بی حیا
ایجشجیل(icəçcil) = موذی و مردم آزار
داویجیل(davıcıl) = پرخاشگر و اهل دعوا
دؤیوشگن(döyüşgən) = جنگجو
قیلیفتی(qılıftı) = حقه باز و شیاد
👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

🟠 چرا زبان ما را ترکی آذربایجانی می‌گویند؟

جواب: 
🔸زیرا، اولاً: 
از نوک انگشت پایمان تا موی سرمان هر عضوی در بدن داریم به تورکی می گوییم مثل: 
دیرناق، بارماق، ایاق، توپوق، دیز، بود، بئل، قارین، گؤبَک، دؤش، اَل، قول، بیلَک، بویون، بوخون، بوغاز، اَنگ، آغیز، دیل، دیش، دوداق، بورون، بوغ، ساققال، قاش، گؤز، کیرپیک، آلین، باش، توک، قولاق و غیره
همه اینها تورکی است و هیچ نوع اسم عربی و فارسی و چینی و روسی و هندی در آنها وجود ندارد. 
این از لحاظ اعضا تشکیل دهنده بدن انسان؛ پس ما انسان تورک آذربایجانی هستیم.

🔸دوم، از زمین و زیر زمین تا آسمان، همه به تورکی می گوییم. مثل: 
یئر، یئر آلتی، یئر اوستو، توپراق، سو، چای، گؤل، داغ، داش، دره، بَرَه، اوت، آلاق، آرپا، بوغدا، مرجی، آغاج، بیتگی، آلما، آلچا، یئل، یاغیش، قار، دولو، گؤگ، آی، اولدوز، ایلدیریم و غیره...
 
یعنی به هر چه دست می زنیم و هر چه می بینیم و هر چه می شنویم و هر چه می خوریم و هر چه می نوشیم و هر چه احساس می کنیم همگی تورکی است و حتی یک نمونه لغت غیر ترکی در آنها وجود ندارد و هیچ کلمه ای که از زبان های عربی و فارسی و چینی و هندی و انگلیسی و روسی و آلمانی باشد در آنها وجود ندارد. پس ما تورک هستیم حال می توانید شما به هر نیت و دلیلی به ما آذری و هر چه دوست داشتید بگویید زیرا اگر منظور نظر شما، ما تورکان است بلی ما همان تورکان آذربایجانی هستیم.

اتفاقاً زبان ما تأثیرات فراوان هزاران ساله بر کلیه زبانهای جهان داشته چون‌که ما در همه جهان وجود مادی و معنوی و تاریخی داریم، از آسیا گرفته تا اروپا و آفریقا و آمریکا بوده ایم و بومی خیلی از مناطق جهان، شناخته می شویم. 
پس، آفتاب آمد دلیل آفتاب، آنچه ما می‌گوییم تورکی آذربایجانی است و نه چیز دیگر...!!!

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

*◈ قشقایی تورکلری، آنادیلی و سواد*

👁️‍🗨️ (بیر نئچچه دقیقه وقت قویاگ و بو متنی اوخویاگ)

🔰 سوادینگ تعریفی گچن اۆزایلده (قرن‌ده) نئچچه دفه دَییشیلمیش‌دیر. یونئسکو بوگوننچه سواد ایچین نئچچه تعریف ارائه وئرمیش‌دیر.

1️⃣ سوادینگ بیرینجی تعریفی بودور:
*سواد، آنادیلینه اوخوماگ-یازماگی بیلمگ و ریاضی‌نینگ دؤرد اصلی عملینی گؤره‌بیلمگ‌دیر*.

بو تعریف اساسیندا *قشقایی تورکلری‌نینگ چوخوندا سواد یوخدور، چون اؤز آنادیللرینی اوخویوب یازابیلمئیرلر*.

2️⃣ ایککینجی تعریف:
بو تعریف، ایگیرمینجی اۆزایلینگ (قرن 21) آخیرلاریندا ارائه اولونموش‌دور.
بو یئنگی تعریفده
*آنادیلینه اوخوماگ-یازماگ* قابلیتینه *«بیلگی-سایار (کامپیوتئر) ایشلده‌بیلمک»*
و *«بیر خاریجی دیل بیلمک»* شرط‌لری ده ایضاف اولونموش‌دور.

3️⃣اۆچونجو تعریف:
ایگیرمی بیرینجی اۆزایلینگ باشیندا؛ اون‌ایککی تهر سواددان بحث ائدیلمیش‌دیر.

بو تعریفده حتتا دوکتوراسی اولان کیمسه‌لر، فقط اۆزده بئش (%5) سوادلی‌ ساییلییرلار.

بو اون‌ایککی سواد نوع‌لاری بونلاردیر:

1. عاطیفی سواد (أو-اوبا (خانواده)، فامیل و یولداشلارینان ایرتیباط قورماگ (برقرار ائدمگ) قابیلیتی).

2. ارتباطی سواد (آیری کیمسه‌لرینن صحیح و موناسیب ایرتیباط قورابیلمگ و ایجتیماعی آداب و اوصولو بیلمگ قابیلیتی).
3. مالی سواد (أوینگ مالی مودیریتینی بیلمگ، یاتیریم یاپماک، سرمایا قویماک و پس انداز ائدمگ، گلیر-گئدر [دخل و خرج] تعادولونو بیلمگ قابیلیتی).
4. مئدیا و ارتباطات سوادی (مئدیالارینگ معتبر اولدوگ-اولمادیگلارینی بیلمک قابیلیتی).
5. تربیتی سواد (اوشاقلاری دوروس تربیت ائده بیلمک قابیلیتی).
6. بیلگی سایار (کامپیوتئر) سوادی.
7. ساغلیک سوادی (سالیم و دوغرو تغذیه‌یی بیلمک و مریضلیکلری کونتورول ائدمکده بیلگیلی (مطلع) اولماک).
8. سوی، ائتنیک و قومیت سوادی (قومیتلری تانیماک، ائتنیکلره [قومیت و خلقلره] ایحتیرام قویماک و تبعیض قویماماک قابیلیتی).
9. ائکوسیستم و دیرلیک‌محیطی (محیط زیست) سوادی (دیرلیک محیطینی تانیماکدا و ساخلاماکدا بیلگیلی اولماک).
10. تحلیلی سواد (آیری آیری نظریه‌لری تحلیل ائده‌بیلمک، تعصب و پیش‌فرض‌لردن ایراق اولماک، ایستیدلال و منطق یارادا‌بیلمک).
11. ائنئرژی سوادی (ائنئرژی مصرفینی مودیریت ائده‌بیلمک).
12. بیلیمسل یا عیلمی سواد (بو سواد، بیلیم‌یوردو (دانشگاه) سوادیندان آیری‌دیر. عیلمی سواد؛ عیلمی اوصوللارینان بحث ائده بیلمک، و مسله‌لری عیلمی و عقلی یوللارینان حل‌ائده‌بیلمک قابیلیتی دیر).

4️⃣ سوادینگ دؤردونجو تانیمی (تعریفی) یعنی سوادینگ انگ یئنگی تعریفی:

*عیلم؛ عمل‌اینن مفهوم بولویور. یعنی عیلمه عمل ائدمک، اصلی و مهم سوادلاردان بیری‌دیر*.

بو تعریفده تکجه بیلمک، بس و یئترلی (کافی) دییل، عمل ده اولاسی‌دیر.

بو یئنگی تعریفده *دَییشیلمک و دَییشدیرمک* قابیلیتی, سوادینگ اصلی معیارلاری‌دیر.

✅ بونا گؤره سوادلی کیمسه او شخص‌دیر کی اوخودوک و اؤرگندیکلریندن، اؤز دیرلیگینده تغییر یارادابیله و بیلدیگیندن مثبت جهتده ایستیفادا ائده.

⚠️ *دییشیلمگ سوادی* چوخ مهم سواددیر.

*رفتارلار و عادتلری دییشدیرمگ*،
*کوهنا فیکیرلری یاززییا آتماگ*
*منفی عادتلردن قورتولماگ (نجات بولماگ)،*
*یئنگی موضولاری اؤرگنمگ*
*و ایده لریمیزی عملی ائدمگ* سوادلی اولماگینگ انگ مهم فاکتورلاری‌ آراسیندادیر.

بو آخیرکی تعریفینگ خولاصه‌سی بودور:
*سواد؛ دییشیلمگدیر*.

⚠️ اوخارکی تانیملار و تعریفلری مبناسیندا قشقایی تورکلرینده سواد، چوخ دا اوخاری سطحده دییل‌دیر.

❗یعنی صرفن بیلیم‌یوردوندا (دانشگاهدا) اوخوموش اولماگ یا دا دوکتور، مهندس و اوستاد اولماگ سواد ساییلمئیر؛ چون بو مدرگ‌لر سوادینگ تقریبن اۆزده بئشی (%5) محسوب اولویور.

🔰 نتیجه بودور کی؛
فقط و صرفن آیری دیله اوخوماگ-یازماگ، سواد دییل‌ چون سوادینگ بیرینجی تعریفی بودور: *آنادیلینده (اصلی دیلده) اوخوماگ-یازماگی بیلمگ*.

❇️ سواد تعریفینه مخصوصن قشقایی تورکلری آرتیق دیققت ائده‌سی‌لر و بیر دفه داها سوادلی و سوادسیز اولدوگلارینا فیکر ائده‌سی‌لر.

⬅️ مسله‌نینگ آرتیق روشن اولماگی ایچین اؤزوموزدن بو سورغولاری سوروشاسییاگ:

❓بو ایندیکی سوادیمیزینگ کیفیتی و نتیجه سی نه‌دیر؟
❓ بو ایندیکی اوخودوگ-یازدیگیمیز دیل (تاجیکی/فارسی) نهایتن بیزه نه وئرمیش؟ نه وئره‌سی؟ فایداسی و ضررلری نه‌یمیش؟ بیزدن نه آلمیش؟ و ایندیدن بئله نه آلار؟

❓ *آیری دیللری اورگنمگینگ یانیندا نیج ائده‌سیگ کی اؤز دیلیمیز خراب اولمایا و آرادن گئدمه‌یه*؟

⛔ بیز قشقایی تورکلری، یالان تبلیغات و اساس‌سیز آمار-ارقامینان اؤزوموزو آللادمایاسییاگ و آللانماگیمیزا دا ایجازا وئره‌سی دییلگ
👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

بویالار، تورک دیلینده


ağ →سفید→آغ
ağ ap ağ→کاملاسفید→آغ آپ آغ
ağimtil→مایل به سفید→آغیمتیل
düm ağ→سفید برفی-سفید براق→دوم آغ

sarı→زرد→ساری
sap sarı→کاملا زرد→ساپ ساری
sarımtıl→مایل به زرد→ساریمتیل
açıq sarı→زردکم رنگ-کرمی→آچیق ساری
tox sarı→زرد پر رنگ→توخ ساری
sarışin→به کسی که رنگ مویش تقریبا طلائی و رنگ پوستش مایل به زرد باشد
saralmış→زرد شده→سارالمیش
kas sarı→زرد کدر→کاس ساری

al→سرخ کم رنگ→آل
qırmızı→قرمز→قئرمزی
qıp qırmızı→کاملا قرمز→قئپ قئرمزی
açıq qırmızı→قرمز روشن→آچئق قئرمزی
tox qırmızı→قرمز پر رنگ→توخ قئرمزی
gül sabahı→قرمز به رنگ لاله عباسی→گول ساباحی
gilanari→قرمز به رنگ آلبالو→گیلاناری
kas qırmızı→قرمز کدر→کاس قئرمزی

göy-mavi→آبی→گوی-ماوی
göm göy→کاملا آبی→گؤم گؤی
açıq göy→آبی کم رنگ→آچئق گؤی
tox göy→آبی پر رنگ→توخ گوی
göy göz→به کسی که رنگ چشمانش آبی است می گوییم→گؤی گؤز

yaşıl→سبز→ياشل
yam yaşıl→کاملا سبز→یام یاشل
açıq yaşıl→سبز روشن→آچئق یاشل
tox yaşıl→سبز پر رنگ→توخ یاشل

qara→سیاه→قارا
qap qara→کاملا سیاه→قاپ قارا
qaraşın→به کسی که رنگ پستش کمی تیره باشد می گویم
qara gilə→به کسب که رنگ چشمانش تیره باشد و همچنین به کسی که عزیز دو دونه باشد می گویم
qar göz→سیه چشم→قارا گوز
qaranlıq→تاریکی→قارانلئق
zil qara→سیاه سیاه→زیل قارا

mor→بنفش→مور
külü→خاکستری→کولو
boz→رنگ و رو رفته.طوسی→بوز
çəhrayi -pəmbə→صورتی→چهرایی یا پنبه
topraqi.→قهوه ای→کونوز-توپراقی
gümüşü→نقره ای→گوموشو
altin -qızılı→طلایی→آلتین-قئزلی
mor→کبود→مور
turuncu→نارنجی→ترونجی

ﺭﻧﮕﻬﺎﯼ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﯾﮏ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺗﻠﻔﻆ ﺭﻧﮓ
ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺯﯾﺮ ﺑﯿﺎﻥ ﻣﯿﺸﻮﺩ :
ﻗﯿﺮﻣﯿﺰ --- ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ "ﻗﯿﭗ "
ﺳﺎﺭﯼ ---- ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ " ﺳﺎﭖ "
ﻗﺎﺭﺍ ------ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ "ﻗﺎﭖ "
ﺁﻍ ---- ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ "ﺁﭖ "
ﯾاﺸﯿﻞ ----- ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﭘﯿﺸﻮﻧﺪ " ﯾﭗ " ﯾﺎ " ﯾﺎﻡ " ﻣﺜﻼ ﯾﭗ ﯾﺌﺸﯿﻞ ﯾﺎ ﯾﺎﻡ
ﯾﺎﺷﯿﻞ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭﺳﺒﺰ
ﻭ ......
ﺩﺭ ﺗﺮﮐﯽ : ﻗﯿﭗ ﻗﯿﺮﻣﯿﺰ ( ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﯾﻦ ﺭﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﭘﺮ ﺭﻧﮓ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﯾﺎ ﻗﺮﻣﺰﯼ ﺁﻥ ﺯﯾﺎﺩ ﺍﺳﺖ )

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

💠 ما در زبان ترکی «هر» نداریم

👌بجای «هر» ادات استفهام را بکار می‌بریم  
مثل : هاچان، کیم، هارایا، هانسؽ و...

🔘 هر وقت بیاید
هاچان گلسه ✅
هر وقت گلسه ❌

🔘 هر کسی بخواهد
کیم ایسته‌سه ✅
هر کس ایسته سه ❌

🔘 هر جایی برویم
هارایا گئتسک ✅
هر یئره گئتسک ❌

🔘 هر گلی را که دوست داری بچین: 
هانسی چیچگی سئویرسن دَر ✅
هر چیچگی کی سئویرسن دَر ❌

🟠 کاربرد این ادات مثل زبان عربی است.
🔻مثال :
🔹من تدرس ، تنجح .
🔹کیم درس اۏخۇیا ، ایستگینه چاتار.
🔸هر کس درس بخواند ، موفق می‌شود.

💠 ما در زبان ترکی «هر» نداریم

👌بجای «هر» ادات استفهام را بکار می‌بریم  
مثل : هاچان، کیم، هارایا، هانسؽ و...

🔘 هر وقت بیاید
هاچان گلسه ✅
هر وقت گلسه ❌

🔘 هر کسی بخواهد
کیم ایسته‌سه ✅
هر کس ایسته سه ❌

🔘 هر جایی برویم
هارایا گئتسک ✅
هر یئره گئتسک ❌

🔘 هر گلی را که دوست داری بچین: 
هانسی چیچگی سئویرسن دَر ✅
هر چیچگی کی سئویرسن دَر ❌

🟠 کاربرد این ادات مثل زبان عربی است.
🔻مثال :
🔹من تدرس ، تنجح .
🔹کیم درس اۏخۇیا ، ایستگینه چاتار.
🔸هر کس درس بخواند ، موفق می‌شود
👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

سلاملار دگرلی قاشقاییلار. تورکیه دا درس اوخوماک تحصیل ائدمک ایسته ینلر سویداشلاریمیزینگ قوللوقوندایاک.

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

معادل ترکی برخی واژگان پیشنهادی مربوط به تلگرام:
منو= سایلام.
لینک= بارچ.
برنامه= باغداما.
پیام= ساوام.
رسانه= ساوانا.
پیامک= ساواجیق.
گروه= قوروپ.
کانال= قاناو.آخاق
فعال سازی= چالیشدیرما.
فعال= چالیشیر.
غیرفعال= چالیشمیر.
زبانه= آچیشقا.
تنظیمات= دوزگولر.
مخاطب= سؤزدش.
عضو= اوگه.
مدیر= باشچی.
فایل= بوخجا.
پسورد= وئرکئچ.
رمز= ایم.
دانلود کردن= یوکله مک.
پرونوگرافی= گؤبک آلتی.

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

☪ تورکی هنر است

(قدرت زبان تورکی)


زبان ترکی،تنها زبانیست که کمترین ورودی کلمات بیگانه را به خود اختصاص داده است،تنها ۲ درصد زبان ترکی کلمات بیگانه هستند.این ۲ درصد از زبانهای انگلیسی،فرانسه و آلمانی وارد شده اند.

بر عکس این موضوع نیز صادق است البته با تفاوت کمیتی چشمگیری. به غیر از این سه زبان،زبان ترکی در زبان های دیگر نیز رسوخ کرده است که ملموس ترین آن زبان دری (فارسی) و انگلیسی ست.

به عبارتی در حدود ۹ درصد آلمانی و فرانسه،۳۰ درصد ایتالیایی و ۲۰ درصد انگلیسی،ترکی ست.واضح تر اگر زبان ترکی را نادیده بگیریم،۲۰ درصد انگلیسی،۹ درصد آلمانی و ۳۰ درصد ایتالیایی حذف خواهد شد.

ریشه واژه های زبان

ترکی= ۱۰۰درصد ، به عبارتی واژه ای در ترکی نمی توان یافت که ریشه نداشته باشد.

فرانسه=۹۱ درصد

انگلیسی=۸۰ درصد

مشخص است زمانی که ۲۰ درصد واژه های انگلیسی بدون ریشه هستند(اکثر افعال بی قاعده)،آن ۲۰ درصد محتملا متعلق به زبان های دیگری ست.که مقایسه نشان می دهد اکثر این واژه ها ترکی هستند.


بوکمک bükmək”ترکی به معنای تاکردن …………….. کتاب book

“یوغوتyoğut” ترکی به معنی ماست …………….. ماستyoghurt

“جرهcərə”ترکی به معنی کوزه …………….. کوزه jar

“دیبdib”ترکی به معنی قعرو ته ……………..عمیق deep

“اوکوزöküz”ترکی به معنی گاو نر ……………..گاونر ox

“چاپباقçabaq”ترکی به معنی بریدن و قطع کردن …………….. قطع کردن و بریدن chop

“تپهtəpə” ترکی …………….. نوک و سر top

“یاشماقyaşmaq” ترکی ……………..یاشماق yashmak

“یورتyurd” به معنی محوطه …………….. حیاط yard

“یه نگیyengi” و “یه نیyeni”ترکی به معنی جدید و تازه ……………..جوان young

“یه نگیyengi” و “یه نیyeni” …………….. مردم دنیای جدید(امریکایی) yankee

“فرلانماقfırlanm aq”ترکی به معنی چرخیدن …………….. پیچیدن و بالا زدنfurl

“بلbel” ترکی به معنی کمر ……………..کمربندbelt

“بولوکböluk”ترکی به معنی تکه”بولمک”به معنی تکه تکه کردن ……………..بلوک،قطعه block

“یاتاقانyataqan” ترکی ……………..یاتاقان yatagan

“اردکördək” ترکی ……………..اردک duck

“پارلداماقparild amaq”به معنی درخشیدن …………….. مروارید pearl

“سوپورsupur”ترکی به معنی رفتگر ……………..رفتگر sweeper

“سوپورمکsupurmək ” به معنی جارو کردن …………….. جاروب کردن sweep

“قورماقqurmaq” به معنی تشکیل دادن ……………..گروه group

“غازğaz” ترکی ……………..غازgoose

“چاکالçakkal”ترکی به معنی شغال ……………..شغال jackal

“دان dan” به معنی اول صبح ……………..فلق،نورصبحگاهda wn

here,where,eart h,مقایسه کنیدبا ……………..یئرyer=مکان زمین

como,مقایسه با کلمه ……………..هامیhamı=قامیqamı==هم ه

seriمقایسه با کلمه …………….. سیرهsıra-سیرلنماقsıralan maq=ردیف و ردیف کردن

first,firmمقایس ه با کلمه ……………..بیرbir=یک

big. ……………..بویوکbüyük=بزرگ

teeth ……………..دیشDiş=دندان



change ……………..چؤنجوçöngü=چرخیدن, تغییر کردن

cyrcl ……………..چرخ=çərx= چیویرقی çıvırqi , چیویرقیل çıvırqi

tire ……………..تکر təkər=به معنای چرخ

cookie……………..کوکهkukə=نوعی نان (کلوچه)

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

نه عرب نه فارسم تورکم آغا،
بیر قشنگ نوحه عراق تورکلریندن

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

🎥 مهدی رسولی

🎼 سسلندی کربلا ....

🚫 حضور کمرنگ‌ قشقایی در مناسبت های فرهنگی/ ایجاد حسینه و هیئت قشقایی های در شیراز و بقیه شهرستان ها

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

💢 نام های ترکی سیاره ها در اساطیر ترکی

سیاره : گزه گن Gezegen

🔻عطارد (تیر)

1-تیلکدیز Tilekdiz یا تیلگ TİLEG
2-تیلگ هان (نام اسطوره ای) Tileg Han
3-اردنای Erdenay
4-سولدوز sulduz
5-مئرگن (نام اسطوره ای دوم) Mergen

🔻ونوس(ناهید-زهره)

1- سئویت Sevit
2-چولپان ÇOLPAN (نام اسطوره ای)
3-اومای (نام اسطوره ای) Umay

🔻 زمین (ارض)

1-یئرتینج Yertinç
2- یئریندیز Yerindiz

🔻 مارس (مریخ-بهرام)

1- کوروت Kürüt
2- کیزاندیز Kızandız یا کیزان KIZAN
3-کیزاغان (نام اسطوره ای) Kızağan

🔻 ژوپیتر ( مشتری)

1- اونگای Ongay
2-ارن EREN
3-ارندیز Erendiz
4-اولگن (نام اسطوره ای Ülgen)

🔻 ساتورن (زحل-کیوان)

1-ارکلی Erkli
2- ارکلیک هان (نام اسطوره ای) Erkliğ Han
3-سکندیز Sekendiz
4-کاراهان (نام اسطوره ای دوم) karahan

🔻 اورانوس

1-جئتئی Cetey
2- یئتن ETEN
3- جئدی هان (نام اسطوره ای) Cedey Han

🔻 نپتون

1-آلتان ALTAN
2-آلتای هان (نام اسطوره ای) Altay Han
3-تالای(نام اسطوره ای دوم) Talay

🔻پلوتون

1-یالدیریک Yaldırık
2-اوسان USAN


💢 نام های ترکی برج ها

🔻 فروردین (قوچ)

هوی Hoy ، ائلبیس (اسطوره و الهه ی جنگ در اساطیر ترک)

🔻اردیبهشت (ثور)

بوکا Buka ، اود Ud ، اوغوس Oğus ، آییحیت Ayıhıt (اسطوره و الهه ی زیبایی در اساطیر ترک)

🔻خرداد (جوزا)

اکیز Ekiz ، جؤهؤگؤی Cöhögöy (اسطوره و الهه ی سوارکاری در اساطیر ترک)

🔻تیر (خرچنگ)

کئسالا Kısala ، سووشایان Suvşayan ، پاکا Paka ، ایه سیت İyehsit (اسطوره و الهه ی عشق در اساطیر ترک)

🔻مرداد (اسد)

تونگا Tonga ، هاهای Hahay ، آییق Ayığ (اسطوره و الهه ی آسمان در اساطیر ترک)

🔻شهریور (سنبله)

باشاک Başak، بوغا Buğa ، بودای Boday ، آلاهچین Alahçın (اسطوره و الهه ی زندگی در اساطیر ترک)

🔻 مهر (میزان)

اولگو Ülgü ، کسیل Kesil ، تارتلی Tartı ، اولوغ (اسطوره و الهه ی خلقت در اساطیر ترک)

🔻آبان (عقرب)

شایان Şayan ، کویروغان Kuyruğan ، هوتوی Hotoy (اسطوره و الهه ی خورشید در اساطیر ترک)

🔻 آذر (قوس)

اوکتار Oktar ، سوغرون Suğorun (اسطوره و الهه ی آینده در اساطیر ترک)

🔻 دی (جدی)

اوغلاک Oğlak ، سئرکه Serke ، ائچکی Eçki ، جیلها Cılha (اسطوره و الهه ی کودک در اساطیر ترک)

 🔻بهمن (دلو)

کؤنک Könek ، چلک Çelek ، تانها Tanha (اسطوره و الهه ی تقدیر در اساطیر ترک)

🔻 اسفند (حوت)

چاباک Çabak ، اوچورلو Uçurlu ، آغار Ağar (اسطوره و الهه ی موجودات زنده در اساطیر ترک)

 
💢 نام های ترکی ستاره های مشهور و صورت های فلکی

 ستاره قطبی : دانولوز Danulduz
خوشه پروین(ثریا) : اولکر Ülker
خوشه کندو : کووان Kovan
دب اکبر : یئدیگر Yediger
دب اصغر: کوموک Kömük
اسد اصغر : کمپیر Kempir
ذات الکرسی : کاراکورت Karakurt
جبار : تایاک Tayak

#تورک_دیلینده_مدرسه_اولمالیدی_هرکسه
#آزادلیق_عدالت_میللی_حکومت

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI

🌹🌱❤️💚🌴👇
لای لای دئدیم گونده من
کؤلگه ده سن گونده من
ایلده قوربان بیر اولار
سنه قوربان گونده من.
🌹❤️
اهل عالم ایلده بیر قوربان ائدرلر عيد ایچین،
هر زامان قوربانینگام، ای جمله قوربان سیزلره...
🪶عمادالدین نسيمی
❤️🌹
عید اضحی ده قویون کسمه بویون قوربانی
عاشق زار کیمی کسمه‌گه قوربانینگ وار
🪶علی اکبر صابر
💚🌱
ایلده بیر قوربان کسرلر خلق عالم عید ایچین
دم به دم ساعت به ساعت من سنینگ قوربانینگام
🪶محمد فضولی
❤️🌹
حاجی‌لر بایرامی‌دیر، سن داهی عشاقین بیرین
کعبه کویوندا قوربان ائت‌گیلن، اما منی.
🪶تبریزلی قوسی
💚🌱
عید اضحیٰ‌ده  کسر خلق قویون قربانی
سن ده گل کس منی قربان، بویونگ قوربانی...
🪶ابوالقاسم نباتی
...........
قوربانلیق گئجه-سی آیریلیب گئدمه،
سحر کیملر اولور قوربانینگ سنینگ...
قوربان کی دئیه-رلر ایلده بیر اولور،
هر گونده من اولام قوربانینگ سنینگ...
یوسفعلی بیگ قشقایی

تقدیم به تورک هایی که به تورک بودنشان افتخار میکنند و تورک هایی که به هر دلیل هنوز خود و تورک را نشناخته اند.

خالق آن روزی که آدم را سرشت از جنس خاک،
گفت هر کس خویش را نشناخت میگردد هلاک...
هر که نشناسد خودش را یعنی از آدم جداست،
"من عرف"زیباترین ترکیب اندر قلب ماست ......
من خود تورکم در اینجا تورک معنا میشود،
اندکی از سرگذشت تورک افشا میشود
تورک یعنی اولین معمار تاریخ بشر(سومریان تورک)،
تورک یعنی تامگیریس... آن دشمن بیدادگر....
تورک یعنی قوم سومر قوم مادو قوم آس،
تورک یعنی گر نباشد..مُردی از دنیا خلاص ..
تورک یعنی قوم اشکان،تیغ آتیلای مرد،
پشت او را کس ندیده هیچگاه در نبرد
تورک یعنی تیر و نیزه در دل دیوار چین،
تورک یعنی اویغورستان کاشغر ،یعنی همین...
تورک یعنی آخرین فتح الفتوح مسلمین،
تورک یعنی استخوانی در گلوی روس و چین
تورک یعنی چالدران،دندانقان،سلطان سلیم،
تورک یعنی نیست در قاموس او معنای بیم.....
تورک یعنی نقطه ی ختم توحش در زمین،
رایت اسلام در شهر کنستانتین ببین......
تورک یعنی شهر استانبول یعنی قلب روم،
تورک یعنی ابن سینا جامع جمع علوم.....
تورک یعنی رایت سلطان سلیمان در وین،
تورک یعنی آخر زیباترین دنیای من
تورک یعنی علم فارابی و خلق بربط است،
گر جهان طوفان شود او در میانش چون بط است
تورک یعنی اوج عشق و اوج عرفان،مولوی،
تورک یعنی شمس تبریز،روح صدها مثنوی
تورک یعنی علم خوارزمی و شعر شهریار،
مقدمینده قابل اولسام تقدیم ائددم هرنه وار
تورک یعنی بال دوشانچیل یعنی اوج قاف،
با تمام ناکسان در یک زمان دادن مصاف
تورک یعنی صولت سردار و جنگ اجنبی،
جمله عمرت را نهادن در ره دین و نبی
تورک یعنی غیرت سلطان جلال الدین راد،
تورک یعنی دشمنان را وا نهادن نا مراد
تورک یعنی اوج عزت اوج شور و افتخار،
در میان هر زمستان آفریدن نو بهار
تورک یعنی نادر و کرنال و آن میدانها،
تورک یعنی وارهیدن از کف افغانها
تورک یعنی اولین صنعتگر توپ و تفنگ،
تورک یعنی مرد میدان،فاتح میدان جنگ(محمدفاتح فاتح روم)
تورک یعنی هر کجا باشد دو ملت دو زبان،
تورک یعنی هیچ ملت را نبینی مثل آن...
تورک یعنی واژه ی نامرد را معنا نکرد،
تورک یعنی دومرول دیوانه یعنی مرد مرد...
تورک یعنی اهل داغستان خار چشم روس،
تورک یعنی استقامت همچنان آنتی توروس
تورک یعنی میهنش از قلب چین تا رود سن،
تورک یعنی اوج مشروطیت ستارخان ،
تحفه ی آزادگی را هدیه دادن به جهان
تورک یعنی اولین مدرسه اندر خاک من،
تورک یعنی اعتصامی،جعفری،میرزا حسن
تورک یعنی دشمن دنیای کفر و کافران،
نیمی از جمعیت دنیای اسلامش بدان
تورک یعنی یک زبان اندر جهان کاملترین،
هر کسی کامل بداند،گویدش صد آفرین
تورک یعنی آنچه که زیباست در دنیای من،
من اگر مثلش نباشم وای بر من وای من
من اگر مثلش نباشم خویش را کردم هلاک،
ورنه مرگ قطره آبی عمق دریا را چه باک
تورک یعنی من،شما اخلاف آن نام آوران،
تورک یعنی سرفرازی سرفراز اندر جهان
قطره ای از آب دریا را در اینجا گفته ایم،
ما اگر نشناختیمش خویشتن آشفته ایم
آب اگر من ریختم در آسیاب این و آن،
خویشتن را نفله کردم تا شوم چون دیگران !
من اگر با واژه ای تشریح کردم یک کتاب ،،
چون زبان تورک دانم سرفرازم از جواب
تورک یعنی دائما از خویشتن کوچنده گی،
از مقامش کی بر آید جز خدا را بندگی

عیوض الله صفری کشکولی


🌹 ❤️ 🌹

👑#ایالت-قشقایی بزرگترین رسانه فرهنگی وجامع تورکان قشقایی👑
@AYALAT_QASHQAEI