علي عبدالله هسنياني @ali_hasniany Channel on Telegram

علي عبدالله هسنياني

@ali_hasniany

گەشتەک دناڤ پەرتوکان، ژێگرتنا بابەتێن ئاینی، دیروکی، زانستی، هزری، فەلسەفی... کێم جارا سیاسی و بابەتێن بێ ڕامان ژی بو خوشی.

علي عبدالله هسنياني (Kurdish)

ئایا دەتەوێ دەربارەی نوسین و تێبینی بێژنی؟ دەتوانی لە چەند کەناڵێکی تێلێگرامدا بپەیچیت بۆ خوێندنەوەی بەشداریکردن لە گفت و گووەکانی کەسانی تایبەت. یەکەم کەناڵی کە دەتوانی لەوە بپەیچیت و بەهۆی وەرگرتنی بابەتەکانی زانستی، فەلسەفی، هونەری، و چەندین بابەتی ترەوە، کەناڵی "علي عبدالله هسنياني" یان بە کوردی "گەشتەک دناڤ پەرتوکان" یان "ali_hasniany" بە زمانی ئینگلیزی. ئەم کەناڵە باشترین بابەتەکان لە گونجایەتی زانستی و هونەری لە تایبەتی کورد و هەر کەسێک لە لایەنەش ئاگادار دەبێت. ئەم بۆشایەی کۆنگای بۆ ئێوەی کە دەتوانن کاربیکەن و نوێترین بابەتە ئاینی بەخواڵیان بخوانن. تکایە دابەزێنێ بۆ کنترۆل کردنی بابەتەکان و جوانکاری بە جیاتی بەستن لە تایبەتیان.

علي عبدالله هسنياني

30 Jan, 06:52

ترامپ هزرا پارەی دکت ، بایدن هزرا داهاتی!

بایدنی د زانی پشتی شەری ل غەزە دێ خەلکێ وان بەرامبەر هەر کەسەکێ شەهید بوی ١٠ زاروکا ئینن ، ڤیا ب بوهایێ ٥٠ ملیون دولارا تشتوکا فرێکت! دەم ترامپ هاتی ئەڤ چەندە راوەستاند.

دیر نە بینە ئسرائیل پێکولێ بکت ب رێیا دەرماندانا خوارنێ بەشەک ژ خەلکێ وان نەزوک بکت!
217
علي عبدالله هسنياني

27 Jan, 22:08

ئەو کەسێ د ڤیدیویەکێ دا رهێن زانا و مەلایێن سونە ل سوریا ب دەستی دئینا دەر .. ئەڤرو جەماعەتێ ئەو پەیدا کر و گرت …

بەلکی بهێلن هەتا رهێن وی دئێن 😁
370
علي عبدالله هسنياني

23 Jan, 08:53

بەری دوو رۆژا ل مصرێ کەسەکێ قوبتی (مەسیحی) سەرێ جیرانێ خو یێ موسلمانێ دانعەمر بری و خوینا وی ڤوخار و ب خوینێ سەلیب چێکر و گوتنێن دژی ئیسلامێ گوتن!

وەکی هەرجار:
١- دەزگەهێن راگەهاندنێ یێن ناڤدار ئاینێ وی کەسی نە دا دیارکرن چونکی نە موسلمانە.
٢- هێجەت گرتن پێشڤە ، ژبەر موخەدەراتا بو ، سەرخوش بو ، بارێ دەروونی تێکچویە!
٣- ئینانا نمونەیان ژ رویدانێن چ عەلاقەت پێڤە نەی دا کو بێژن موسلمانا ژی وەکریە!
نمونە ژی راپورتا (العربية و BBC و الحرة … )
648
علي عبدالله هسنياني

21 Jan, 17:13

ڕاستە 🙂
648
علي عبدالله هسنياني

20 Jan, 14:16

ڕەگەزپەرێسی و شوفینیا عەرەبان ل سەردەمێ ئومەویان دەستپێکریە ، ناڤدارترین نمونە ژی لادانا زانایێ تابعی (يحى بن وثاب) یە ژ ئیمامەتیێ چونکی نە عەرەب بو!

درێژیا ڤێ سحبەتێ من د ڤەکولینەکێ دا نڤیسیە.
649
علي عبدالله هسنياني

17 Jan, 18:04

سەیر نینە کەسێن خوپەرست (نەرجسی) هەبن، سەیر ئەوە خەلکەک وان ب پەرێست!
840
علي عبدالله هسنياني

08 Jan, 18:54

ئەرێ بەرژەوەندیێن نەتەوایەتیێ بەری یێن دینی دبینم؟

بەرسڤ: هەتا ڤێ دەمژمێرێ ژی من نە دیتیە بابەت (ئاین دژی نەتەوەی بت ) بتنێ (نەتەوەیەکە ب ناڤێ دینی شەرێ نەتەوەکێ دی دکت).

ئەوا ل سوریێ رویدت نە شەرێ دینی یە ژی، شەرێ بەرژوەندیا یە، ترکی ژ بو پارستنا وەلاتێ خو یێ عەلمانی دژی کوردا یە ل سوریا ، عەرەب ژی ل سوریا ب دیندار و بێدین ڤە دینێ وان ژ کوردا د چت ٢٠٠٦ ب سپونسەریا بەعسیا شەرێ کوردا دکرن! موجاهدان ب سپونسەریا ئسرائیل و ئوکرانیا و ئەمریکا سوریا هەمی ستاند و یێ تەنازلا دکن و خو کرنە دیموکراسی خواز.

پشتی ڤێ هەمیێ بەس ل سەر کوردا پێدڤیە ببنە دیڤەلانک و سیستەمێ خیلافەتێ ١٠٠٪ پەیرەو بکن!

#فێمکە_ئوغلم
1,187
علي عبدالله هسنياني

08 Jan, 18:33

ئومەتێن بەرێ ل زڤستانا هاتبونە ژناڤبرن!

د قورئانا پیروز دا بەحسا ژناڤبرنا هندەک ئومەتا هاتییە کرن دەمێ باوەری ب پێغەمبەرا نە ئیناین ، دەربارەی وەرزێ رویدانا ڤان کارەساتا ، د ریوایەتێن تابعیان دا هاتییە زڤستان بو (کانونا ئێکێ و دووێ )

قەتادە (قتادة) دبێژت: عەزاب ب سەر هەر ملەتەکی دا هاتبت ل دەمێ دژواربونا زڤستانێ بویە. ( كتاب العقوبات، ابو بكر بن ابي الدنيا ، تحقيق محمد خير ، دار ابن حزم ١٩٩٦م ص٢٠٤ )

کەعبولئەحبار ( كعب الأحبار ) دبێژت: خودێ چ ژ ئومەتێن بوری عەزاب نەداینە ئەگەر د ناڤبەرا هەردوو کانینا دا نەبیت. ( كتاب العقوبات، ص٢٠٥ )

#علي_هسنياني
827
علي عبدالله هسنياني

08 Jan, 05:40

ل زانکویەکێ ل سوریا قوتابیێن عەرەب گروپەکێ تیروری چێکریە ژ بو هێرشکرنا قوتابیێن کورد ، قوتابیەک ب ناڤێ دلیار ئێکەم کەس بو ب دەستێ وان هاتیە ئەشکەنجەدان ، دەمێ داعشێن دەزگەهێ ئەمنا عام یا کو سەر ب جولانی پێ حەسیاین… قوتابیێ کورد دلیار مەجبور کرن بئێت داخازا لێبورینێ بکەت ژ عەرەبا!!

تێشکێن عەرەبێن بەدەوی ئەوێن ڤان سەد ساڵێن دوماهیێ هاتینە عێراق و سوریایێ مەزنترین دوژمنێن کوردانە.

- نوسخەیەک بو وان کوردێن دینێ خو ب جولانی ڤە گرێداین.
757
علي عبدالله هسنياني

07 Jan, 17:10

ئبن عەباس -رضي الله عنه- دبێژت : ئەگەر خۆ فیرعەون ژی بێژتە من (بارك الله فيك) ، دێ بێژمێ (وفيك)

“ لو قال لي فرعون بارك الله فيك، لقلت وفيك! “
(صحيح الأدب المفرد ص٤٣٠)
588
علي عبدالله هسنياني

06 Jan, 12:21

بەرهەمێ ناخڤو یێ کوردی … پسمامێ وە بروسک 🙂
686
علي عبدالله هسنياني

05 Jan, 12:12

هزرا تەک فیشە!

ل دەڤ کەسێ وەسا:
گوتنا کەسێ بەرامبەر هەمی راستە چنکی سەلەفی یە.
گوتنا کەسێ بەرامبەر هەمی خەلەتە چنکی سەلەفی یە
گوتنا کەسێ بەرامبەر هەمی راستە چنکی ئێکگرتو یە
گوتنا کەسێ بەرامبەر هەمی خەلەتە چنکی ئێکگرتو یە!

ئەما بابەتێ هاتیە بەحسکرن نە یێ گرنگە .. گرنگ ئەو کەسەیە ئەوێ ئەز و ئەو خو د ئێک بازنە دا دبینین.

#هزرا_تەک_فیشە
810
علي عبدالله هسنياني

04 Jan, 08:09

کی گوتیە شەرێن نوکە جرعەت تێدا نینە و شەرێ ژ دیرە!

خودانێ کامیرێ سەربازەکێ ئوکراینی یە پشتی درونەکا خوکوژ هێرشی سەربازەکێ روسی ژ هەرێما یاقوتیا کری، د چنە وی خانی ، سەربازێ روسی ژ پەنجەرێ رەمیێ لێ دکت ئەوژی رەمیێ د کت ، پشتی فیشەک نامینن رمانەکێ د هاڤێتە د پەنجەرێ دا ، یێ روسی ژ دەرگەهی هێرش د کەت و د بتە شەرێ کێرکا ، پشتی یێ روسی چ تێ نەهێلای یێ ئوکرانی دبێژتێ “ خلاس ، ب خاترا تە دادێ ، بەسە بهێلە ب ئارامی بمرم … “

هەردوو دبێژنە ئێک “ تو زیرەکترین شەرڤانی “

ل دوماهیێ یێ روسی گولەیا دوماهیێ ددانتێ دا ب عەزاب نە مرت.

لینکێ ڤیدیویێ:
https://x.com/ww3mediaa/status/1875066101304045615?s=46
782
علي عبدالله هسنياني

03 Jan, 19:16

بلا دوست تازیا من ب دانن وەختێ خەمێ یە
بو گریانێ تەخسیرێ نەکن تازیا من ئێک جارێ یە

( با ڕەفیقانم بکەن شینم کە وەقتی زارییە
قەت مەکەن تەقسیر لە گریان شیوەنم یەگجارییە )

- نالی
684
علي عبدالله هسنياني

02 Jan, 17:10

خەونەکا سەیر!

ئێڤارەکێ نڤستم ، د خەونێ دا من و کەسەکی دانوستاندن د کر من بو وی بەحسا هندەک رویدانا د کر ، ئەو رویدان من د خەونەکا کەڤن دا دیتبون و د خەونا کەڤن دا چوبومە وان جها !

یەعنی د خەونێ دا مروڤ بەحسا خەونەکا کەڤن بکت هەروەک ئەو خەون ژی واقع بت بو خەونێ!
ئانکو خەونا ژی میموریێ خو یێ تایبەت هەیە مێشک جودا د کەت ژ رویدانێن واقعی!

یێ تێبگەهت ئەو فرویدە
758
علي عبدالله هسنياني

01 Jan, 18:30

شێخ مورشدێ خەزنەوی کورێ شێخ مەعشوقێ خەزنەوی یە ئەوێ کو پشتی خوپێشاندانا کوردان ٢٠٠٤ دژی بەعسیا ل ساڵا ٢٠٠٥ ژ لایێ ئەسەدی ڤە هاتیە کوشتن.

نە د گەل بوچونێن ویمە و گرنگ نینە ل سەر چ عەقیدە یە، سەلاحەدینێ ئەیوبی ئەشعەری بو، عومەرێ موختار سوفیەکێ سنوسی بو، شێخ سەعیدێ پیران نەقشەبەندی بو.

جیهادیێن سوریا ژی هندە ساڵە بەحسا شەریعەتی د کن ئەڤرو هاتنە کیوتکرن، گەلەک بەعسی زڤراندنە مەنسبێن وان و شەریعەتێ وان دێ وەکی یێ تورکیا بت، دێ نەوعەن ما ژ جیهادیێن تەکفیری بنە جورەکێ نوی یێ وەک مەدخەلیان.

ژ بەر ڤێ چەندێ دەمێ پشەڤانیا وی بکم بو من بەحسا عەقیدا وی نەکە….
777
علي عبدالله هسنياني

30 Dec, 21:27

ئسلوبێ ئبن ئەبی دونیای گەلەکێ خۆشە ل سەر بابەتەکی بنڤیست دێ ئایەتا ئینت ل سەر بابەتی د گەل تەفسیرا وان ژ سەلەفا ، هەروەسا فەرموودەیێن ل سەر بابتی و دیڤدا گوتن و رەفتارێن سەحابی و تابعی و زانا و زاهدان.
778
علي عبدالله هسنياني

30 Dec, 21:13

د زانستێن مروڤایەتی دا بەشەکێ هەی د بێژنێ زانستێ پەیوەندییان Relationship science بەحسا لایەنێن پەیوەندیا د ناڤبەرا مروڤان دا دکت و ئەڤ زانستە ژی د بنە چەندە بەشەک ژ وانا هونەرێ دروستکرنا پەیوەندی و رەفتارکرنێ یە.

ل ئوروپا ئەڤ زانستە د زڤرنە سەدەیا بیستێ! ئانکو بەری سەد ساڵا ، بەلێ د ئیسلامێ دا ل سەر ڤی بابەتی بەری هزار و سەد ساڵا هاتیە نڤیسین ل سەدەیا ٣ کوچی.

ئبن ئەبی دونیا د پەرتوکا (مداراة الناس) دا هونەرێ پەیوەندیا گەلەک جوان ب ریوایەت نڤیسیە.
823
علي عبدالله هسنياني

30 Dec, 08:20

ساڵانە پتر ژ ٤٠ پەرتوکا ب خوینە:
604
علي عبدالله هسنياني

29 Dec, 16:10

بێدەرا ئەڤ ساڵە یێ خواندنێ ٥٨ پەرتوک بون.

١٥ ب زمانێ کوردی (کرمانجی-سورانی) یێن دی هەمی ب زمانێ عەرەبی.
هەیڤا هەشت من هیج پەرتوکەک نە خواندبو، هەیڤا یازدە ١٤ پەرتوک.

دگەل نڤیسینا ٥ ڤەکولینا ، و پەرتوکێن بچیک من حساب نەکرینە.
459
علي عبدالله هسنياني

29 Dec, 12:20

سەرهاتییا بابێ لۆت پێغەمبەری - علیە السلام -

سەحابیێ پێغەمبەری ﷺ سولەیمانێ کورێ سڕدی ڤەدگێرت: دەمێ دا ئیبراهیم پێغەمبەر -علیە السلام- بەن ب سۆژن ، پیرەژنەک ژی هات گوتنێ دی کیڤە چی؟
گوت: ئەز دێ چمە دەڤ وی زەڵامێ د بەن ب سۆژن ئەوێ گوتی: ﴿وَقَالَ إِنِّی ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّی سَیَهۡدِینِ﴾ [الصافات ٩٩]
دەمێ هاڤێتینە د ئاگری دا گوت: حسبي الله ونعم الوكيل، خودێ گوتە ئاگری: ﴿قُلۡنَا یَـٰنَارُ كُونِی بَرۡدࣰا وَسَلَـٰمًا عَلَىٰۤ إِبۡرَ ٰ⁠هِیمَ﴾ [الأنبياء ٦٩]
بابێ لۆت پێغەمبەری هات و گوت: ژ بەر من ئاگر نە بەربویێ.
خودێ ژی بەشەک ژ وی ئاگری هنارتێ ئەو سۆت.
( كتاب العقوبات، ابو بكر بن ابي الدنيا ، تحقيق محمد خير ، دار ابن حزم ١٩٩٦م ص:١٦١ )

ئەڤ ریوایەتە یا سەحیحە ژ سەحابی ، و د تەفسیرا تەبەڕی ژی دا هاتییە،مەبەست ژی ئەوە ئەوی بو خۆ کرە مەدح دا خەلک هزرکر ژبەر مروڤاینیا وی ئەو نە سۆت!
د تەفسیرا تەوراتێ دا هاتییە ناڤێ وی هاران بو ، دەمێ ئیبراهیم برین دا سۆژن بەرەڤانی ژێ نەکر گوت ئەگەر ما ساخ ئەز د گەلم ئەگەر مر دێ د گەل نەمرودی بم دەمێ نە سۆتی گوتە نەمرودی ئەز د گەل ئیبراهیمیمە ،نەمرودی ژی ئەو ل شوینا وی سۆت. (Bereishis Rabbah 38:23)

ل ڤێرێ بومە دیار دبت جێوازی یا هەی د ناڤبەرا ریوایەتا سەحابی و ئسرائیلیاتا ، د ئیسلامێ دا هاران کەسەکێ خرابە ل دەڤ ئسرائیلیا کەسەکێ باشە، ژ بەر هندێ ڤێ ریوایەتێ حوکمێ (رفع) هەیە والله اعلم.

#علي_هسنياني
488
علي عبدالله هسنياني

28 Dec, 09:09

تشتێ کەیفا من پێ د ئێت مروڤێ واقعی و رەخنەگر هەردەم فولویێن وی بەرەڤ کێمبونێ د چن بەروڤاژی کەسێ ل دیڤ حەزا خەلکی ب ئاخڤت 😁

گوتنا مەزنا یا (هەرە دەڤ وی یێ تە ب گرینت نە چە دەڤ وی یێ تە ب کەنینت) بەروڤاژی بویە.

تا وی رادەی من پۆست ل سەر ئاغایا نڤیسیبو مجێورێن کوچکا ئەز ئانفولو کرم.
463
علي عبدالله هسنياني

28 Dec, 06:11

دوژمنایەتییا بزاڤا ئیخوان بو هەبوون و دەولەتا کوردی ل سوریا!

زێدە ب کورتی: ل سوریێ مەزنترین ئوپوزوسیون (احرار الشام) بو ئەڤ بزاڤە یا دیر بو ژ ئیخوان و قاعیدە نە دگەل ترکی و قەتەر بون کو ئەڤرو ماکا ئیخوانێنە ل جیهانێ، ژ بەر ڤێ چەندێ و پشتی کارەساتا پەقاندنا ژورا کومبونا سەرکردێن وێ ل ٢٠١٤ ئەڤ هێزە پرت پرت بو و هێزێن سەر ب تورکیا ڤە ئەردێ وان بو خۆ بر و دەڤەرێن گرنگ ژێ ستاندن یێن ل سەر سنورێ تورکیا.

پشتی لاوازبونا هێزێن سەر ب سعودی ڤە (جیش الاسلام) و ب هێزبونا هێزێن سەر ب تورکیا و قەتەر ڤە (فيلق الرحمن …. ) هێزێن ئیخوان د گەل روسیا و ئیرانێ پێکهاتن دەڤەرێن غوتە رادەست بکەن و ب چنە دەڤەرێن باکورێ سوری و ب گەهنە لەشکەرێ تورکیا (جیش الوطني) ئەوێ ل ٢٠١٧ ب ناڤێ سوریا هاتییە چێکرن.
بو زانین هێزا باشورێ سوریا (جبهة الجنوبية) مێرانی کر خو نە دانە د گەل تورکیا و ئیخوانا یا سەیر ئەوبو خو دانە د گەل روسیا دژی ئیرانێ! و دەمێ ئیران لاواز بو بەرەڤ ئازادکرنا دیمەشقێ چون.

ل باکورێ سوریا ئارمانجا جیش الوطني یا ئیخوان گهورینا دیموگرافیا دەڤەرێن کوردی یە و خزمەتکرنا پروژێ تورکی یە ژ بو نەهێلانا هەر هێزەکا کوردی ل دەڤەرێ دا کو سوباهی مە بنە خودان کێمترین ماف ل سوریا.
468
علي عبدالله هسنياني

27 Dec, 21:47

دەمێ نەهەنگی یونس -علیە السلام - داعویرای، یونسی هزرکر یێ مری، بەلێ دەمێ پێت خو درێژکرین دیت نە مریە ، رابو نڤێژا خۆ کر ، و د دوعایا خۆ دا گوت: من بۆ تە ل جهەحی نڤێژکر کەسی ل وی جهی نڤێژ نە کری.

قال سعيد البصري - رحمە الله -:
لما التقم الحوت يونس عليه السلام ظن أنه قد مات، فطول رجليه فإذا هو لم يمت فقام إلى صلاته يصلي، فقال في دعائه: واتخذت لك مسجداً حيث لم يتخذه أحد.
( كتاب العقوبات، ابو بكر بن ابي الدنيا ، تحقيق محمد خير ، دار ابن حزم ١٩٩٦م ص:١٢٢ )

بو زانین سەعید برایێ حەسەنێ بەسری یە و ئەو ژی زانایەکێ تابعی یە.
450
علي عبدالله هسنياني

27 Dec, 19:41

حزبڵا لبنانی د ماوەیەکێ کێم دا شکەست و ئسرائیلێ دەست ب سەر ٨٥ هزار پارچێن چەکی و موشەک و بومبەیان دا گرت!

ل وی دەمێ ئەڤە پتری سالەکێ یە ل غەزە ب چەکەکێ کێم و سڤک بەرەڤانیێ ژ خۆ دکن.

خودێ ژ یەحیا سنواری رازی بت، حزبڵا ئینا ناڤ شەری دا ئێدی فشە فشێ نەکن.
429
علي عبدالله هسنياني

27 Dec, 16:34

یوسڤ پێغەمبەر چەند ساڵا ما د زینانێ دا؟

ساڵ د قورئانا پیروز دا نەهاتییە دیارکرن ب تەنێ هاتییە هندەک ساڵان ﴿ فلبث فی ٱلسجن بضع سنین﴾ [يوسف ٤٢]
پەیڤا “بضع" ژی هەروەک تەبەری گوتی ژ سێ ساڵ هەتا نەهـ ساڵا یە و ژ دەهێ نا بورت، ژبەر هندێ د تەفسیران دا هاتییە حەفت ساڵ بون.

ڕاستڤەکرن:
ژ تابعیان هاتییە ڤەگوهاستن حەفت ساڵن! بەلێ هەر وەک ژ ئایەتێ دیار ئەو حەقت ساڵ یێن پشتی خەونێنە بەری خەونێ ژی پێنج تا شەش ساڵا د زیندانێ دا بو هەروەک موقاتل کورێ سلێمانی ئەڤ چەندە دیارکری و ئەڤ چەندە مەبەستا سەلەفا یە.
«خمس سنين حتى رأى الملك الرؤيا، وكان في السجن قبل ذلك سبع سنين، وعوقب ببضع سنين، يعنى خمس سنين، فكان في السجن اثنتا عشر سنة».( تفسير مقاتل بن سليمان ج٢ ص١٥٠)
ریوایەتەک ژ موفەسرێ سەحابی ئبن عەباسی ژی هەیە ڤێ چەندێ دیاردکەت و د ئێکێ دا ماوەی هەمیێ دیار دکەت کو ١٢ ساڵن.

کورتیا بابەتی: ماوەییێ زیندانێ ژ ١٢ تا ١٣ ساڵا یە ، هەتا خەون ب جهـ هاتی ٢٢ ساڵ بورین.
390
علي عبدالله هسنياني

27 Dec, 16:22

پشتی چەند ساڵا خەونا یوسڤ پێغەمبەری ب جهـ هات؟

یا دیارە د قورئانا پیروز و فەرموودەیێ دا نەهاتییە دیارکرن، بەلێ د تەفسیرێ دا ژ سەلەفان هاتییە ڤەگێران کو ل سە رب خیلاف چوینە ، سەلمانێ فارسی د گوت پشتی چل ساڵا ب جهـ هات:
« عن سلمان الفارسي , قال: كان بين رؤيا يوسف إلى أن رأى تأويلها أربعون سنة »( تفسير الطبري 19907)
هەروەسا هاتییە ڤەگێران ژ حەسەنێ بەسری هەشتێ ساڵن!
«حدثنا هشام , عن الحسن , قال: كان منذ فارق يوسف يعقوب إلى أن التقيا، ثمانون سنة.» ( تفسير الطبري 19907)

د تەلمودا بابلی دا هاتییە ٢٢ ساڵن ، رابا لێڤی دیارکریە د تەوراتێ دا هاتییە دەمێ یوسڤ هاتییە فروتن ١٧ ساڵ بو ، دەمێ چویە بەرامبەر مەلکی ٣٠ ساڵ بو ئانکو ١٣ ساڵا مابو ل زیندانێ ، دگەل ٧ ساڵین بەرفرەهیێ و ٢ ساڵین برسێ د بنە ٢٢ ساڵ.( برێخوت ٥٥ب)

ئەڤ حسابە واقعیترە ژ ٤٠ و ٨٠ یا و دبیت شاشیا ٤٠ ساڵیێ ئەوبت کو وی دەمی تەمەنێ وی هند بو نەکو چل سالا مابو، و شاشیا حەسەنێ بەسری ژی ژ ڤەگوهاستنێ یە چونکی دەقێ ریوایەتێ وەک یێ تەلمودێ یە ( تاريخ الطبري ج١ ص٢١٨) بەس ب شاشی هاتییە ڤەگێران… د گەل بابەتێ دیڤدا دی بومە دیاربت ژی ئەو حساب یا دروستە.
406
علي عبدالله هسنياني

27 Dec, 07:10

یوسڤ پێغەمبەر -علیە السلام- چەندە ساڵا ما د زیندانێ دا؟

چەند ساڵ بورین هەتا خەونا وی ب جهـ هاتی؟
429
علي عبدالله هسنياني

26 Dec, 21:09

ڤان رۆژا جەژنا هانوکا hanukkah یا جوهیانە
464
علي عبدالله هسنياني

25 Dec, 22:12

د تەفسیرا تەوراتێ یا یەهوزای دا هاتییە کو یوسڤ پێغەمبەر چار جارا هاتییە فروتن.
١- برایێن وی ئەو فروتە نەڤیێن ئسماعیلی.
٢- نەڤیێن ئسماعیلی ئەو فروتە مەدیەنیا.
٣- مەدیەنیا ئەو فروتە میدیانیا.
٤- میدیانیا ئەو فروتە مسریا.
د تەفسیرا هونای دا هاتییە پێنج جارن ، دبێژت مسریا ژی ئەو فروتە فوتیفاری.
446
علي عبدالله هسنياني

25 Dec, 17:20

سیاسەتا جولانی هەتا نوکە سیاسەتەکا بهێزە ، وەکی سیاسەتا معاویەیێ کورێ ئەبو سوفیانی یە - خودێ ژێ رازی بت -.
تولڤەکرن ژ تاوانبارا ژی ب رەنگەکێ بن ئافکی یە.

معاویە بو سیاسەتێ ئێک ژ چار ناڤدارترین (دهاة) عەرەبا یە.
479
علي عبدالله هسنياني

25 Dec, 06:54

ئێکەمین کەسێ درەوا (جهاد النكاح) داهێنای

ساقتترین مروڤ ل سەر رویێ عەردی (غسان بن جدو) سەروکێ دەزگەهێ راگەهاندنێ (میادین) خەلکێ تونسە چویە ئیرانێ و بویە شیعە و دەهان ساڵە خزمەتەکا شیعەگەریێ و پروژێ ئیرانێ د کەت.

ل ساڵا ٢٠١٣ ب رێیا کەنالێ مەیادین، شیا درەوا جیهادا نیکاح بەلاڤ بکەت و ئێکەم کەس کچێن وەلاتێ خۆ تونس توهمەتبارکر ب ڤێ چەندێ!

ل وی دەمێ ئەو بخو کارێ قەوادیێ د کت ل سوریایێ تورەکا لەشفروشا هەی و کەیسا وی یا ناڤدار د گەل پەیامنێرا کەنالێ (منار) سەر ب حزب الله ب ناڤێ (بتول أيوب).
490
علي عبدالله هسنياني

24 Dec, 09:56

وان بکە فراڤین بەری تە بکەنە شیڤ

بەری میلیشیایێن ترک هێرشی کوبانێ ب کن ، هێزێن کوردی پێشڤەچون بەرەڤ سەرێ کانیێ و منبج.
542
علي عبدالله هسنياني

22 Dec, 14:43

سەڵیەکا خەبەرا د بەیتەکا جزیری دا

“ خەبائس تەبعە ژاهل سەگ سرشتە
یەقین ئەو کەر ژ جانان لەو دکت بیز “

خەبائس تەبعە = تبعەت شەیتانە.
ژاهل = جاهل.
سەگ سرشتە = شکل سەیە.
یەقین ئەو کەر = بێ گومان کەرە.
ژ جانان لەو دکت بیز = ژبەر هندێ حەژ جانا نا کت.
649
علي عبدالله هسنياني

21 Dec, 10:18

ژ فەرموودێن شیعەیان:

فیل زەڵامەکێ زاڵم و نێرباز بو تەڕ و حشک ژ دەستا خلاس نەدبون ، هرچ ژی زەڵامەکێ گەی بو زەڵام دئینانە دەڤ خۆ.

“اما الفيل فكان رجلا جبارا لوطيا، لا يدع رطبا ولا يابسا، واما الدب فكان رجلا مونثا ، يدعو الرجال إلى نفسه “ ( وسائل الشيعة ج٢٤ ص١١٠)
774
علي عبدالله هسنياني

20 Dec, 18:32

دلنەرمیا زێدە خەلەت تێگەهشتنە ل دین و دنیایێ و ژ دەست خۆ کرنا خوشترین دەمێن تەمەنی یە .. و دوماهیا وێ دلڕەقبونا زێدە یە.
760
علي عبدالله هسنياني

20 Dec, 04:05

علمانیێن سوری خوپێشاندان دژی حکومەتا نوی کریە داخازێ دکن حوکم نە ئیسلامی بت و هەمی ئاین پشکدار بن!

هەر ئەو کەسە ئەو بون یێن ل سەردەمێ ئەسەدێ علمانی د بێدەنگ مورتاح، نیڤەک ژ وان ب خو د دەزگەهێن ئەمنی کار د کر خەلک ددانە گرتن، پیروزباهی ل کوشتنا خەلکێ خۆ د کرن ب بەرمیلا!
هەر ئەو بون دەمێ ئیسلامی د هاتنە گرتن کەیفا وان د هات دەمێ عەلەویا ب تنێ حوکم د کر مەلاقی بو دکر!

علمانی قەومەکێ نەجسن دوروینە ..
ئیسلامیێن سوننە یا خو دایە کوشتن و شەرێ کری حەقێ وان ب تنێ یە بریارێ ب دن.
744
علي عبدالله هسنياني

18 Dec, 15:27

کەسەکی ژ عێراقێ دەرمانێ جەوارش بو عائیشایێ هنارت ، دەمێ بو ئیناین گوت: ئەڤە چیە؟
گوتنێ: تشتەکە ل عێراقێ چێدکەن خوارنێ هەرس دکەت.
کرە گری و گوت: والله چ خوارن من تێر نە خواریە ژ وێ رۆژا خوشتڤیێ من مری.

« أن رجلا أهدى إلى عائشة جوارشنا من العراق ، فلما وضع بين يديها ، قالت : ما هذا ؟ ، قالوا : شيء يصنع بالعراق يهضم الطعام ، فبكت ، وقالت : والله ما شبعت من طعام منذ توفي حبيبي » ( كتاب الجوع لابن ابي الدنيا، تحقيق محمد خير رمضان، دار ابن حزم ، ص١٣٠ )

مەبەست ژ عێراقێ وی دەمی دوو باژێر بون بەسرا و کوفە.
776
علي عبدالله هسنياني

17 Dec, 22:45

ئەگەر کەسەک خۆ مەزن بکت دێ بێژن ما نزانت چ د زکی دا یە مەبەست پێ پیسایی یە.

عەبدوڵایێ کورێ زوبەیری ئایەتا ﴿وَفِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلا تُبْصِرُونَ﴾ تەفسیر دکر ب ڤێ ڕامانێ کو مروڤ قەدرێ خۆ ب زانت و بزانت چ د ناڤ لەشی دا یە
سمعت ابن الزُّبير قال: سبيل الغائط والبول.( تفسير الطبري )

هەروەسا پێغەمبەری ﷺ نەمانا خوشیێن دونیایێ ب کریارا خوارنێ د شوبهاند کو مروڤ چەند خوارنەکا خۆش ب خۆت دوماهیێ د بتە پیسایی دونیا ژی وەسایە خوشیا وێ نەیا بەردەوامە.
" فإن الله ضرب ما يخرج من ابن آدم مثلا للدنيا " ( كتاب الجوع لابن ابي الدنيا، تحقيق محمد خير رمضان، دار ابن حزم ، ص١٠٧ ) صحيح لغيره.
759
علي عبدالله هسنياني

02 Dec, 08:22

دیبەیتا م.عبدالحمید دگەل کابرایەکی!

کابرایەکێ کوردێ هەی ل تیکتوکی ب زمانێ عەرەبی و کوردی دژی ئیسلامێ د ئاخڤت، نورمالە .. یا نە نورمال ئەوە ئەڤی کەسێ معەوق ژ لایێ عەقلی ڤە چ تشتێ نوی پێشکێش نەکریە! ب تنێ رێکەکا نوی یا خەبەرگوتن و بێ ڕێزیێ داهێنایە!
شیعەیا بەری وی ئەو رێکە داهێنابو دگوتنێ (کبسات) دا کابرایەک ژ وان ئێتە لایفی خو خشیم کت ، ئەڤە ژی دا پسیارەکا محرج ژێ کت یان دا وی بێدەنگ کت ، دا ڤیدیوەکا کورت بەلاڤکن بێژن ئەڤی چ د چ نەهێلا!

وەرە ئاستێ علمی هند نزم ببت هندەک بناڤ رەوشەنبیرێن دهوکێ ل رۆژنامە و گوڤارا مەدحێن وی بکن! بتنێ ژبەر ئسلوبێ نوی یێ خەبەرگوتنێ!

ماموستا عەبدولحەمیدی ژی د زانی ئەڤە نەیێ مناقشێ یە و هێزا وی تیکتوکە رابو رویبروی مناقشە دگەل کر ، بتنێ دا خەلک بزانت ئەڤە نە چ تشتن ، وەک یا چاڤەرێکری هەتا دیبەیت ب دوماهیک هاتی تلفا پیسا گوشتی ب تنێ بێ ڕێزی و خەبەر و لەوچەتیکرن بێی تەرحکرنا تشتەکێ فکری یان نوی ، بابەت دکرە شەخسی و ئستفزازا حازرا دکر دا دیبەیت ب دوماهیک بئێت و ب رەڤت!

میرات! والله مروڤ شەرم دکت خۆ بەحسا ڤی مەخلوقی بکت نزا چەو هندەک پێ سەردا دچن ژی!
303
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 22:50

هزرەک بەری نڤستنێ

لەشکەرێ سوری (بەشاری) لەشکەرەکێ کلاسیکە و ورەیا نزما سەربازێن وێ هەر بەحس نەکە.
ئەگەر هات و هێرشا بەروڤاژی کر دێ خو ل قومارێ دت ، ئوپوزوسیونا سوری باشتر راهێنان وەرگرتینە و چەکێ گونجایتر هەیە بو بەرهنگاریبونا زریپوش و ئوتومبێلێن شەری.

دێ ب هێزترین کارتا بەشاری بومبەبارانکرنا خەلکێ سڤیل بت!
355
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 20:46

شێرێن چاڤ نە ترسێن غەزە .. قەسام یا بەردەوامە.
394
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 20:27

ئالایێ LGBTQ+ .. ل سەر کەلا حەلەب
405
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 18:14

پتر ژ ٢٥٠ راوێژکار و ئەندامێن موخابەراتا ئوکرانی د گەل قاعیدە کار دکەن ل سوریا ، ل سەر دەستێ وان هێزا (شاهین) یا فروکێن بێ فروکەڤان بو تیروریستا هاتییە پێک ئینان.
415
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 18:08

جیهادە مانە!

ل ڤان نێزیکا دێ بەرمیلێن لاو ژ ئەسمانا بارن.
417
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 15:11

تەل رفعەت کەتە دەست ئەولادێن مەغولا
429
علي عبدالله هسنياني

01 Dec, 10:20

هندەک کوردا و بانگخوازێن عەرەب پشتەڤانیا داعش دکر ، هەتا هاتینە سەر سنورێن وان ژ نوی بونە نیشتیمان پەروەر و ئینکارا داعش کرن.

ئەڤرو یا دیارە ژ پشتەڤانیا وان بو قاعیدە ل سوریا و بەرمایکێن داعش ب سەرکردایەتیا تێشکێ وان (ابو محمد الجولانی) کو ئێک ژ سەرکردێن نێزیکێن ئەبوبەکر بەغدادی بو .
449
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 22:26

ئەوا من هزرکری رویدا …
تەل رفعەت ب تەمامی دورپێچ بو.
470
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 20:17

سەرەرای بێ وەفاییا عەرەبان ، بەلێ دوعا مە ژ خودێ ئەوە خەلکێ موسلمانێ سڤیل بپارێزت.
474
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 18:59

ئسرائیل ، هەڤالا تورکیا باژێرێ قونەیترە توپبارانکر ، چێدبت داگیر ژی بکت ب دتە دگەل جولان.

سڵاڤ ل موجاهدا !
487
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 14:47

ئەو کابرایێ بچیک سەرژێکری ئەڤرو ل حەلەبە
523
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 11:05

ئەوێ شەری دکت دا حوکمی ل تە و جیهانا ئیسلامی بکت.

عطواني فرع سوريا
519
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 09:51

حەلەب ل کیڤە و دێرەزور ل کیڤە!

عەشیرەتێن عەرەبی ل دێرەزور چ ئایدولوجیا نینن ب تنێ بەدەوینە نا بتە دوو سەد ساڵ حێشترێن خۆ ئیناینە دەڤەرێن کوردا ، باراتر ژ عەشیرەتا (عگێدات) سعودی یە.
ژبەر حقد و کەربا وان یا مەزن ژ کوردا پشکدارن د هەر شەرەکێ ل دژی کوردا بت.

عەرەبێن ڤان دوو سەدەیا ژ سعودی کوچکرین یێن دێرەزور و کەرکوک و حەسەکە و غەیری وان دەڤەرا مەزنترین دوژمنێن کوردانە.
516
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 07:08

ئەو حقد و کەراهەتا داعشێ کورد بەرامبەر کوردا هەی، نە ترک و نە عەرەب و نە فارسا ئەو حقد نینە.

دەزگەهێن ئەمنی د نەحەق نینن دەمێ ریکلاما کوکا کولایێ ب وان د کەن.
541
علي عبدالله هسنياني

30 Nov, 05:42

بنپێکرنا ئالایێ فەڵەستینێ ژ لایێ تیروریستێن قاعیدە ل سوریا (سەیێن ئسرائیلێ)
529
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 22:29

ئەو تیروریستێن هێرشی حەلەبێ کرین هەر ئەو چەتێن تورکیانە یێن ٢٠١٦ حەلەب د دەستێ وان دا .. وانا بچیکەکێ ١٠ ساڵی سەرژێکربو!

موجاهدن!
592
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 22:14

ئەو موشەکێن ئیرانێ ددانە لوبنان و غەزە د سوریێ را د هاتن … موجاهد دێ رێکی بڕن دا ئێدی موشەک ب ئسرائیلێ نە کەڤن.
546
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 22:07

تێکچونا عێراق و سوریا = ئێمناهیا ئسرائیلێ

ئامیرێ تێکدانێ = گروپێن تیرورست

پێلەکا دی یا وێرانبونێ ب رێکێ ڤە یە ل سەر دەستێ مەیمینکێن ژ درەو خۆ حساب دکن (جیهادی) ، ب ئانەهیا خودێ دێ چارەنڤیسێ وان دیساڤە باغوز بت.
549
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 20:42

خودێ خێرا وی هەڤالی بنڤیست یێ بو من ئەڤ پەرتوکە پێشنیارکری ، من جوزئێ ئێکێ خواند ، کو بتنی دبیت تەفسیرا پێنج شەش ئایەتا بتنێ یە .

بەلێ مفایێ وێ زێدە مەزنە تا وی رادەی هزر بکەی ئەگەر قورئانا پیروز هەمی تەفسیر کربا دا چ تەفسیرەکا بەرکەفتی بت!
548
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 15:52

ئەقوامێن ترک جنس ( ئوزبەک و ترکستانی و کازاخی و ئیگور و ئازەر ) و یێن قەفقازی ( شیشان و داغستانی ) جیهادا وان ل سەر سنورێ ترکی یە و ل وێرێ دێ حوری گەهنە وان و دێ شیڤێ د گەل پێغەمبەرا خون.

ئەما ل غەزە ، نە شیڤ هەیە و نە حوری!
529
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 11:28

هەبونا وەعیا سیاسی و نیشتیمانی دێ دیندارەکێ تێگەهشتی ژ تە پەیدا کت.

ب نەبونا وێ دێ بیە دیندارەکێ ڤالە مەوالی و کویلەیێ ترک و فارس و عەرەبا.
522
علي عبدالله هسنياني

29 Nov, 05:43

هەروەک چەوا ترکا عیلاجێ چەکدار و سەرکردێن دا.عش دکر ، ب هەمان رەنگی ئسرائیلێ چارەسەریا سەرکردە و چەکدارێن قاعیدە دکر ل جولان.

ژ مێژە یە نەتەنیاهوی پشتەڤانیا خو بو موجاهدا دایە دیارکرن و موجاهد سوپاسیا وی دکەن و ئەڤرو موجاهدا ئەو دەین بو وی زڤراند.

لینک ژ ناڤدارترین رۆژنامەیا ئسرائیلی:
https://www.timesofisrael.com/syrian-rebel-leader-thanks-pm-for-standing-by-wounded/
532
علي عبدالله هسنياني

22 Nov, 20:00

پشتی مرنتا قوستەنتینی، ساڵا ٣٣٨ز شاهێ ساسانی شاپورێ دووێ هێرشی بیزەنتیا دکەت ، کەلها نسێبینێ دورپێچ د کەت ، پشتی بورینا ٦٣ ڕۆژا ژ دورپێچێ بێهیڤی د بن و خۆ ڤەدکێشن، ئەڤ رویدانە ناڤدارە ب Siege of Nisibis .

ئێک ژ رێکێن ب کارئیناین ، دیپشک ژ شارەزور (سلێمانیێ) ئینابون کربونە د جەرکا دا ب مەنجەنیقێ د هاڤێژتنە خەلکێ د ناڤ کەلهێ دا. ( كتاب الحيوان للجاحظ ج٣ ص١٩٢)

د دیروکێ دا سێ دیپشک ناڤدار بو یێن شارەزور و ئەهواز و نسێبین ، جاحز دبێژت یێن نسێبینی هەر یێن شارەزورن پشتی دورپێچێ بەلاڤبوینە، یێن ئەهواز ژی کوریا خۆ د خشینن! بۆ زانین هەر سێ دەڤەر یێن کوردانە.

#علي_هسنياني
211
علي عبدالله هسنياني

20 Nov, 16:32

سەرهاتییا عیسا پێغەمبەری و باڵندەیا

د قورئانا پیروز دا هاتییە عیسا پێغەمبەری -علیە السلام - ژ تەقنێ پەیکەرێ باڵمدەی چێدکر پاشی دوعا د کر خودێ گیان ددا باڵندەیا و د فرین.
(أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّینِ كَهَیۡـَٔةِ ٱلطَّیۡرِ فَأَنفُخُ فِیهِ فَیَكُونُ طَیۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ )

ئبن جورەیج دبێژت: عیسای گوتە خەلکی کیژ باڵندە ژ هەمیا ب زەحمەتترە؟ گوتن: چەکچەکیلە چونکی هەمی گوشتە. ئینا رابو چەکچەکیلە چێکر. ( تفسير الطبري ٧٠٨٧ )

ئەڤ سەرهاتییە د ئنجیلێن نوکە یێن مەسیحییا دا نەهاتییە (مەتا،لوقا،مەرقوس،یوحەنا ) ، بەلێ د ئنجیلا توماسی ب تنێ دا بەحسا موعجیزا باڵندەیا هاتییە کرن، ئەڤ ئنجیلە هندەک مەزهەبێن مەسیحی یێن ژناڤچوی باوەری پێ هەبوو، بوەک سەدەها ئنجیلێن دی و بەری ئیسلامێ ل سەر دەمێ ئەسناسیوسی هاتبونە قەدەغەکرن و بن ئاخکرن ، ل ساڵا ١٩٤٥م ل نجع الحمادي د جەرکەکی دا بن ئاخێ هاتیە دیتن ، د وێ ئنجیلێ دا هاتییە ئەو باڵندە دوازدە چیچک (سڤیانوک ) بون، ئەڤ سەرهاتییە د ئنجیلا Pseudo-Matthew ژی دا هاتییە.

#علي_هسنياني
277
علي عبدالله هسنياني

20 Nov, 08:02

ناڤێ کەرکوکێ یێ ڕەسەن

پشتی مرنا ئەسکەندەرێ مەکدونی ل سەدەیا چارێ بەری زاین سەرکردەیەکێ وی ب ناڤێ سلوکس نیکاتور Seleucus I Nicator کنترولا دەڤەرێن ئیران و ئەنادول و دیجلە و فوراتی د کەت.
دەمێ باژێرێ کەرکوکێ نیژەن کری د گوتنە باژێری کرخ سلوک ئانکو باژێرێ سلوکی.
دەمێ مەسیحیەت هاتی ئەڤ ناڤە د پەرتوکێن سریانی دا دوبارە دبت دگوتنێ کرخ سلوخ : ܟܪܟܐ ܣܠܘܟ.
پشتی فەتحا ئیسلامی و ب بورینا دەمی کرک سلوک کورت کرینە و بویە کەرکوک.

ئەم د شێن بێژن ناڤێ وێ یێ رەسەن ب کوردی گەرمیان/گەرمکان بو ساسانیا د گوتێ گەرمکان Garmakan سریانا د گوتێ بێت گەرما ܒܝܬܓܪܡܝ و دەمێ فەتحا ئیسلامی کورت دکرن دگوتنێ باجرمێ/باگەرمێ، و باجرمق.

#علي_هسنياني
272
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 20:54

پسیار : باسکرنا ڤێ سەرهاتیێ و ئاخفتنا ل سەر جهێ مفای بو؟
302
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 20:54

ژ مفایێ سەرهاتییا یونس پێغەمبەری:

١- بهایێ روحا مروڤان کو خودێ دوو جارا لومەی پێغەمبەرەکی کر سەرا وان.

٢- خودێ وانەیەک دا پێغەمبەرێ مە - صلى الله عليه وسلم- کو بێهنا خو ل قەومێ خو فرەهـ بکەت.

٣- ئەو سەرهاتیێن د ئیسلامێ دا د ئێنە ڤەگێران جێوازیا هەی ژ یێن اهل الکتاب کو گەلەک جارا راستڤەکرنن ژ بو خەلەتیێن وان چ ب رێکا قورئانێ ب خو بت یان پێغەمبەری یان سەحابی و تابعیا.

د گەل گەلەک مفایێن دی یێن زمانی و بەلاغی و هزری و تەربەوەی.
274
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 20:46

وەجهێن تەفسیرێ د سەرهاتیێ دا:

١- خیلاف ل سەر (اذ ذهب مغاضبا ) هەیە ئەرێ یونس پێغەمبەر ژ خەلکی تورە بو یان ژ ئەمرێ خودێ یان خودێ ژێ تورە بویە؟ هندەک ریوایەت د بێژن ژ خودێ وەک سەرهاتییا ل دەڤ اهل الکتاب، بەلێ الطبري ڤان ریوایەتا ب لاواز د بینت.

٢- دەمێ گوتی ( فظن ان لن نقدر عليه) ژی دوو احتمال هەنە ، دبیت هزرکربت ئەگەر ب رەڤتە دەریای خودێ شیان نابت وی سزا ب دەت وەک ل دەڤ اهل الکتاب! دبیت ژی مەبەست پێ ئەو بدت هزرکربت خودێ وی سزا نادەت ، سەحابیان یا ئێکێ رەد کریە.

٣- خیلاف ل سەر پەیڤا (یقطين) هەیە چونکی پەیڤ بو هەر گیایەکێ بێ قورم دئێت چ کولند بت یان کولندوک یان گندور یان زەبەش… سعید بن جبیر دبێژت نە کولندە بنەکا تایبەتە خودێ بو چێکری، بەلێ زانایێن دی ژ تابعیان دبێژن کولندە.

وەک ژ سەرهاتیێ دیار ژی ، دبیت یونس علیە السلام ب خەم کەفتبت خودێ ئەو قەوم سزا نەدای،ژ بەر هندێ خودێ ئەو ب بنا کولندی تاقی کر.
259
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 20:40

سەرهاتییا کولندی بوچی د قورئانا پیروز دا نە هاتییە؟

یا دیارە ژ تەرتیبا ئایەتێ خودێ ب تنێ ئیشارەت ب سەرهاتیێ کریە بێی باسکرنا سەرهاتییێ، چونکی سەرهاتی گرێدای دوو تشتا یە (کولند + هژمارا خەلکێ باژێری ).
ئەڤ چەندە ژی د زڤرتە ئسلوبێ قورئانێ ئەوێ دبێژنێ (المبهمات) دەمێ ناڤەک یان سەرهاتییەک یا ناڤدار بت د ناڤ سەحابیان دا ب تنێ ئاماژە پێ د ئێتە کرن بێی باسکرنا وێ، خو ئەگەر سەرهاتی ل دەڤ اهل الکتاب ژی بت ئەڤ چەندە د بتە ب راست دانانا وێ سەرهاتیا د پەرتوکێن وان دا هاتی.

ژ بەر هندێ سەحابی و تابعیان سەرهاتی ڤەگێرایە وەک ل دەڤ اهل الکتاب هاتی، د بیت ژی پێغەمبەری صلى الله عليه وسلم ب رێکا وەحیێ زانیبت و بو وان ڤەگێرابت ، وانا ژی سەرهاتی وەک ب زمانێ خو باسکربت ژبەر هندێ هندەک جارا (حکم الرفع) هەیە.
237
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 19:11

سەرهاتییا کولندی:
ل جهەکێ هشک د کەڤت چ سیبەر و خوارن لێ نەی، خودێ بنەکا کولندی بو شین د کەت بەلگێن وێ بو خو د کەتە سیبەر و ژێ د خوت ، د ریوایەتەکێ دا هاتیە کێزکێن ل سەر د خوت ﴿وَأَنۢبَتۡنَا عَلَیۡهِ شَجَرَةࣰ مِّن یَقۡطِینࣲ﴾ [الصافات ١٤٦
خودێ وێ بنا کولندی هشك د کەت بەلگێن وێ د چرمسن و د وەرن ، یونس پێغەمبەر -علیە السلام- ب خەم د کەڤت گازندا حالێ خو دکەت ، خودێ دبێژتێ تو بو بنەکا کولندی ب خەم کەفتی بەلێ ب خەم نە کەفتی بو پتر ژ سەد هزار مروڤا بئێنە عەزابدان؟
ل دویڤ ریوایەتا ابن عباس(ابن أبي شيبة ج١٣ ص٥٧٩)
د ریوایەتا سعید بن جبیر دا هاتیە خودێ گیاندارەکێ ئەردی هنارت رەهێن وێ خارن هەتا هشک بوی.. خودێ گوتێ تو ژ گەرما روژێ ب خەم کەفتی و بو سەد هزارا و زێدەترێن تەوبە کرین ب خەم نە کەفتی( تفسير الطبري ج٢٣ ص٦٦)
د ریوایەتا وهب بن منبە دا هاتیە خودێ د بێژتێ: تە ئەو بنە نە چێکریە و نە ئاڤدایە و نە شینکریە و بو ب خەم د کەڤی! من ئەو سەد هزارە و زێدەتر ئافراندین ئەز ل وان بوریم بوتە نەخوش بو؟

🧵3
272
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 18:52

خودێ یونس پێغەمبەر -علیە السلام- سزا دا ، دەمێ ژ میسل چوی بەرەڤ یافا و ل گەمیێ سیار بوی بەرەڤ ترێشیش (ئسپانیا ، ل دویڤ اهل الکتاب ) ، د دەریای دا باروڤە رویددەت پچەک ما گەمی نقوم ببت لەورا تشتێت گران هاڤێتنە د دەریای دا، چ نەما ژ بلی مروڤا ، سێ جارا تیروپشک کێشان ناڤێ یونسی دەرکەفت رابو خو ژ گەمیێ هاڤێت، نەهنگەگی ئەو داعویرا :
﴿إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِینَ فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَهُوَ مُلِیم﴾ [الصافات ١٤٠-١٤٢]

سێ رۆژ و شەڤا ما د زکێ نەهنگی دا ، پشتی هەوارا خۆ گەهاندیە خودێ و دوعا کری خودێ ئەمرکر نەهەنگ وی ب هاڤێژتە کنارێ دەریای.
فَلَوۡلَاۤ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِینَ لَلَبِثَ فِی بَطۡنِهِۦۤ إِلَىٰ یَوۡمِ یُبۡعَثُونَ فَنَبَذۡنَـٰهُ بِٱلۡعَرَاۤءِ وَهُوَ سَقِیمࣱ﴾ [الصافات ١٤٣-١٤٥]
ئەگەر هەوارا خو نە گەهاندبا خودێ دا هەتا مرنێ مینتە د زکی دا ، بەلێ دوعا کر و گوت : فَنَادَىٰ فِی ٱلظُّلُمَـٰتِ أَن لَّاۤ إِلَـٰهَ إِلَّاۤ أَنتَ سُبۡحَـٰنَكَ إِنِّی كُنتُ مِنَ ٱلظَّـٰلِمِینَ.

🧵2
246
علي عبدالله هسنياني

19 Nov, 18:39

سەرهاتییا یونس پێغەمبەر و کولندی!

دەمێ خودێ یونس پێغەمبەر -علیە السلام- هنارتی بو خەلکێ میسل ، خەلکێ وێ باوەری پێ نە ئینا ، پشتی هەمی پێکول کرین بێ مفا بو ، رابو ب دوعا ل وان کر و گوتە وان دێ سێ روژێن دی عەزاب ب سەر هەوە دا ئێت.
ب تورەیی ڤە ژ باژێری دەرکەفت و خو ل وان نە گرت تەوبە بکەن پشتی دەرکەفتی هزرکر خودێ وی سزا نادەت وَذَا ٱلنُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَـٰضِبࣰا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقۡدِرَ عَلَیۡهِ﴾ [الأنبياء ٨٧]

بەلێ خەلکێ باژێری ل خۆ زڤرین و تەوبە کرن خودئ ل وان بوری.
﴿وَأَرۡسَلۡنَـٰهُ إِلَىٰ مِا۟ئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ یَزِیدُونَ فَـَٔامَنُوا۟ فَمَتَّعۡنَـٰهُمۡ إِلَىٰ حِینࣲ ﴾[الصافات ١٤٧-١٤٨]

🧵1
254
علي عبدالله هسنياني

18 Nov, 15:47

دەربارەی کەس نەزانیا دەمێ قیامەتێ ، خودێ د بێژت هند مایە ژ خۆ ب خۆ ژی ب ڤەشێرم !

﴿إِنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِیَةٌ أَكَادُ أُخۡفِیهَا﴾ [طه ١٥]
ژ سەحابی و تابعیان ( ابن عباس، مجاهد،قتادة، سعيد بن جبير …) هاتیە ڤەگێران کو تەفسیرا وێ “ من نفسي يه ".

ئیمامێ تەبەڕی ژی بەرەڤانیێ ژ ڤێ تەفسیرێ د کەت و دبێژت ئەگەر زێدە تشتەک بئێتە مەزنکرن تایبەت تشتێ ڤەشارتی دێ بێژن خۆ من ل خۆ ژی ڤەشارتیە.
“ فلما كان معروفا في كلامهم أن يقول أحدهم إذا أراد المبالغة في الخبر عن إخفائه شيئا هو له مسرّ: قد كدت أن أخفي هذا الأمر عن نفسي من شدّة استسراري به “ (تفسير الطبري ج٨ ص٤٠٣ ، دار الکتب ٢٠٠٩)

#علي_هسنياني
271
علي عبدالله هسنياني

18 Nov, 12:59

پێشبینیێن ڕۆژا قیامەتێ!

رۆژا قیامەتێ رۆژەکە د چ ئاینان دا دەمێ وێ نە هاتییە دیارکرن و ب تنێ نیشانێن نێزیکبوون و رویدانا وێ باسکرینە ، بەلێ دەمێ ماوەیەکێ درێژ ب سەر دیڤکەفتێن ئاینان را د بورت ، هزرا وان د چیتە رابونا قیامەتێ و پێشبینیێ دکن وی دەمی ، تایبەت ئەگەر ساڵا هزاری بت! … بو نمونە:

١- ساڵا ١٠٠٠ زاینی مەسیحیا هزر دکر دێ قیامەت رابت ، پاپایێ وی دەمی سلڤستەرێ دووێ ژی ئەڤ پێشبینیە کربوو، بەلێ دەمێ روینەدای گوتنێ هزار پشتی مرنا مەسیحی نە ژ دایکبونا وی ئانکو ١٠٣٣ یە، دەمێ روینەدای گوتن یا ژ مە ڤە رادیو یە.

٢- ساڵا ١٠٠٠ مشەختی ، هندەک ژ موسلمانان هزر دکر دێ قیامەت ڕابت ، بەری ڤێ ساڵێ ب سەد ساڵا ئیمام جلال الدین السيوطي ئەڤ چەندە رەد کریە پەرتوکەک نڤیسیە ب ناڤێ “الكشف عن مجاوزة هذه الأمة الألف " تێدا ب حساب و بەلگەیان رەدکریە، ئەڤە ئەو ساڵ بورین ژی چ روینەدا.

٣- ساڵا ٢٠٠٠ ، وێ ساڵێ ل جیهانێ هەمیێ ببو قەرەبالغ ، ب درێژاهیا ساڵێ هەمیێ پێشبینی د هاتنە کرن و چ روینەدا ، ب دەهان پەرتوک و فلم و ستران ل سەر هاتیە چێکرن، و چ روینەدا.

٤- ساڵا ٧٠٠٠ ، ل دەڤ جوهیان ژ ئادەمی و هەتا ئەڤرو نێزیکی ٦٠٠٠ ساڵا یە و هێژتا ئەم د دەسپێکا هزارا دوماهیێ دا نە ، هندەک مەسیحی و موسلمانان ئەوێن باوەری ب ژیێ کورتێ ئەردی هەی ژی باوەری پێ هەیە “ ژوانا ژی السیوطي د پەرتوکا الکشف دا “ دەربارەی ڤێ چەندێ ریوایەت ژی هەنە زانا لاواز د کن .

ب سەدان پێشبینی هاتینە کرن و نە هاتینە رویدان، و هێژتا هندەک د چاڤەرێکرینە و دبیت ژی هەمی رادیو بن والله اعلم.

#علي_هسنياني
312
علي عبدالله هسنياني

16 Nov, 07:32

فەلسەفەیا خۆشیێ ل دەڤ فەخرێ رازی

دبێژت ل دەڤ خەتیب و هوزانڤانان خوشیێن دونیایێ ژ بەر سێ ئەگەرا د کێم و بێ بوهانە:
١- خوشیا وێ نەیا بەردەوامە.
٢- خوشیا وێ تێکەلە د گەل نەخوشی و زەحمەتا.
٣- کەسێن باش و خراب ، کێم و مەزن هەمی هەڤپشکن د ڤان خوشیا دا.
ل دەڤ وان تشتێ خۆش د ئەسڵ دا د خوشن بەس ژ بەر ڤان سێ ئەگەرا د بێ بوهانە!

ل دەڤ حەکیم و فەیلەسوفا تشتێن خۆش د ئەسڵ دا نە خوشینە بەلکو:
١- نەهێلانا نەخوشیا یە، برس نەخوشی یە و ئێشانا لەشی یە دەمێ مروڤ برسێ د شکینت خوشیێ ب خوارنێ د بەت.
٢- پێتدڤی بونا مروڤی یە ب تشتی.
٣- د ئەسڵ دا ژ تشتێن پیس چێدبت.
….

ژ نامەیا ( ذم لذات الدنيا ) یا فخر الرازی.
399
علي عبدالله هسنياني

11 Nov, 16:33

رەئیەکا شاز ل دەڤ هندەک فەقیهێن مالکیا هەیە دبێژن گوشتێ سەی نە حەرامە مەکروهە! هەرچەندە رەئیا جمهورێ زانایێن مەزهەبی راجحکری
ئەوە کو حەرامە ، بەلێ هەر مەزهەبێن دی ترانەیا ب وان د کن.

جارەکێ ابن ابی الروح دیبەیتێ د گەل مەغرەبیەکی د کەت دەربارەی حەرامیا ئاڤا جەهی، ابن روح وی بێدەنگ دکەت و چ تێ نا هێلت تا وی رادەی یێ مەغربی دبێژتێ: هەما من بخو!!
ئەو ژی دبێژتێ: ئەز نە ل سەر مەزهەبێ تەمە.

ئانکو خوارنا گوشتێ سەی ل دەڤ من حەرامە.

#دێ_بخو (٢٠)

- سير اعلام النبلاء ج١٩ ص٤٩٩
613
علي عبدالله هسنياني

09 Nov, 20:46

د سەرهاتییا یوسف پێغەمبەری دا ، دەمێ وان هەردوو زیندانیا خەون دیتی ئێکی ژ وان گوت ﴿إني أراني أعصر خمرًا﴾

پەیڤا (خمر) د ڤێ ئایەتێ دا ب رامانا تری د ئێت! مەبەست ژی ئەوە وی د خەو دا دیت یێ تری د هەرشینت شەربەتا وێ چێدکەت.

ئەڤ چەندە ژی لەهجەیا هندەک ژ عەرەبا یە هەروەک الضحاک دبێژت: أعصر عنبًا، وهو بلغة أهل عمان، يسمون العنب خمرًا.
هەروەسا ابن عباس ژی دبێژت تری یە.
ابن مسعود کو مسحەفا وی تەفسیری بو د خاند (إني أراني أعصر عنبا ).
552
علي عبدالله هسنياني

09 Nov, 17:20

دەربارەی چارەنڤیسێ ئەجنەیان ، بوچونەک هەیە د ناڤ سەلەفان دا کو ئەو ژی دێ وەکی گیانەوەرا بنە ئاخ .

ليث بن أبي سليم تابعیە دبێژت: ئەجرێ حەجنەیان ئەوە ژ ئاگری رزگار ببن و پاشی دێ بێژتە وان ببنە ئاخ.
( الإشراف في منازل الاشراف ، ابن ابي الدنيا، الرشد،ص٢٨٧ )

ئەگەر خودێ تەوفیق دا پەرتوکەکێ ب ناڤێ (جیهانا ئەجنەیان) ب نڤیسم دێ ڤی بابەتی ب درێژی باس کم.
511
علي عبدالله هسنياني

02 Nov, 23:29

دەمێ گیانەور مروڤا ل ڕۆژا قیامەتێ د بینن کو خودێ مروڤا ژێک جودا د کەت ، بەشەک بو بەحەشتێ و بەشەک بو جەهنەمێنە. گیانەوەر گازی مەوڤا د کەن: سوپاس بو خودێ ئەی بەنی ئادەم ئەم نەوەکی هەوەینە، نە مە بەحەشت د ڤێت و نە ئەم ژ سزای د ترسن.
- زانایێ تابعی آبي عمران الجوني

( كتاب الأهوال، ابن أبي الدنيا، مكتبة ال ياسر، ص١٩٥)
652
علي عبدالله هسنياني

02 Nov, 12:46

زەوقێ فەقێیەکی ل شعر گوتنێ ددت هندەک شعرا د ڤەهینت و د چتە دەڤ شێخ ڕەزایێ تاڵەبانی پسیارا رەئیا وی بکەت، شێخی سەحکرێ و سەرێ خۆ هەژاند بەس نەڤیا دلێ وی ب هێلت گوتێ خراب نینە.
دلێ فەقێی خۆش بو و گوتێ: پانێ قوربان من ئەڤ شعرە ل توالێتێ ڤەهاندیە.
شێخی گوتێ: ڕاستە ، بێهنا وێ ژێ د هات.

#دێ_بخو (١٩)

- ڕشەی مرواری ب٢ ل٦٩١ ( ب دەستکاریڤە )
651
علي عبدالله هسنياني

01 Nov, 22:07

شیرەتکرن ل وەلی ئەمری!

ئێک ژ ناکوکیێن د ناڤبەرا سەلەفیان دا ل سەر بابەتێ شیرەتکرن و رەخنەگرتن ل دەسهەلاتدارا یە ، تەیارێ مەدخەلی فەرز دکەت نهێنی بت دناڤبەرا کەسی و دەسهەلاتداری دا و بەلگەیێ وان فەرموودەیەکە تێدا هاتییە ( من أراد أن ينصح لذي سلطان فلا يبده علانية ، ولكن يأخذ بيده فيخلوا به ، فإن قبل منه فذاك ، وإلا كان قد أدى الذي عليه ) ! تەیارێن دی یێن گرنگیێ ددەن ب سیاسەتێ ڤێ چەندێ رەد دکەن ب ژبەر لاوازیا سەنەدێن وێ و جێوازیێ دکەن د ناڤبەرا یێن هنگی و یێن ئەڤرو.

بەلێ یا من ژێ فەهمکری ئەوە بابەت گرێدای مەترسیا ڤێ چەندێ یە، چونکی دەمێ سەعیدێ کورێ جوبەیری پسیار ژ ئبن عەباسی کری گوتیێ: ئەز ئەمرێ سولتانی بکم ب چاکیێ و نەهیا وه بکم ژ خرابیێ؟
گوت: ئەگەر ب ترسی تە بکوژت نەخێر.
دوبارە ئەڤ پسیارە ژێکر، ئینا رابو ئبن عەباسی گوتێ: ئەگەر تە هەر ڤیا وەبکەی بلا د ناڤبەرا تە و وی دا بیت.
( كتاب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، ابن أبي الدنيا ، الغرباء، ص١١٣ )

یا دیارە ژی وی دەمی هەچیێ رەخنە ل دەسهەلاتداری گرتبا دا ئێکسەر ئێتە کوشتن، هەروەک سەعیدێ کورێ جوبەیری ب خۆ ژی سەرا ڤێ چەندێ هاتییە شەهیدکرن.
لەورا بابەت خۆ پاراستنە و ب کارئینانا رێکەکا بێ زیانە بو مروڤی ، نەکو ژ بەر حەرامی و مەزنکرنا دەسهەلاتداری یە وەک ئەو کەسێن دەسهەلاتدارا مەزن دکەن.

#علي_هسيناني
553
علي عبدالله هسنياني

01 Nov, 15:28

پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم دبێژت:
خەلکەک ل گەشتیەکێ سیاربوون و تێدا بەلاڤبوون هەر ئێکی جهەک بو خۆ گرت، کەسەکی بڤرەک ڤێبو جهێ خۆ پێ د کولا، گوتنێ: ئەو تو چ د کەی؟ گوت: جهێ منە من چ بڤێت دێ لێکەم!
ئەگەر ئەو دەستێ وی بگرن دێ رزگاربت و د گەل رزگاربن، ئەگەر بهێلن دێ خەندقت و د گەل خەندقن.
ڤێجا هوین ژی دەستێ بێ ئاقلێن خۆ بگرن بەری هوین ژ ناڤبچن.

( كتاب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، ابن أبي الدنيا ، الغرباء، ص١٠٤ : حديث صحيح )

#علي_هسنياني
654
علي عبدالله هسنياني

01 Nov, 01:18

عومەرێ کورێ عەبدولعەزیزی د بێژت:
خودێ خەلکی سزا نادەت ب گونەهێن تاکە کەسان، بەلێ ئەگەر خرابی ب ئاشکرا هاتنە کرن، هەمی دێ ژ هەژی سزای بن.

( كتاب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، ابن أبي الدنيا ، الغرباء، ص١٠٢ )

#علي_هسنياني
498
علي عبدالله هسنياني

01 Nov, 01:16

پەرتوکێن زانایێ دێرین (ابن أبي الدنيا) زێدە ب سانەهینە بو خواندنێ و پر ب مفانە بو وەرگرتنا پێزانینان.

ابن أبي الدنيا ب سەدان پەرتوک نڤیسینە ژ وان زانایانە یێن پر بەرهەم.
391
علي عبدالله هسنياني

31 Oct, 15:04

گهورینا مونکەری ب چاڤتاریبونێ نابت

پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم د بێژت: نابت ئیماندار خۆ بشکینت.
گوتن: ئەی پێغەمبەرێ خودێ! چەوا خۆ د شکینن؟
گوت: خۆ توشی بەڵایەکێ بکت و ئەوی شیان نەی خۆ ل بەر بگرت.

قال رسول الله صلى الله عليه وسلم :ليس للمؤمن أن يذل نفسه » . قيل : يا رسول الله ! وما إذلاله نفسه ؟ قال : « يتعرض من البلاء ما لا يطيق ».

( كتاب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، ابن أبي الدنيا ، الغرباء، ص٧٨ )

#علي_هسنياني
371
علي عبدالله هسنياني

31 Oct, 10:06

حەجاجی پسیار ژ ئەیوبێ هیلالی کر : بو من بەحسا پێنج تشتێن هەروە د چن بکە؟

گوت: ئەو چرایێ ب رۆژ دئێتە هەلکرن، ژنا جوان ب دەنە کەسەکێ کورە، بارانا ب لێزمە ل ئەردەکێ بێ پیت ببارت، خوارەنەکا بەرفرەهـ بو کەسەکێ تێر ب دانن، قەنجی د گەل کەسەکێ نە سوپاسدار بئێتە کرن. ( اصطناع المعروف، ابن أبي الدنيا، دار ابن حزم،ص١٤١ )

ئەیوب ئاقلدار و روانبێژەکێ ناڤدار بو پشکداری د شورەشا ئبن ئەشعەسی دا کربو ژبەر هندێ حەجاج سەرێ وی لێددەت (سير أعلام النبلاء ج٢ ص٣٧ )

#علي_هسيناني
376
علي عبدالله هسنياني

27 Oct, 22:49

تەجربا خاندنا کتێبا د ئایفونێ دا 🥲

هەبونا رێژەیا سەدی یا خاندنا پەرتوکێ + شیانێن تەئشیرکرنا وێ.

نەبونا ناڤلێکرنا بوکمارکا + بوراندنا لاپەرا ئیزعاجە + ئەگەر ب خەلەتیڤە ژ سەر لاپەری بچت زڤرین نینە + تەرتیبکرنا کتێبا تێدا یا ئیزعاجە.
592
علي عبدالله هسنياني

27 Oct, 07:34

ل ساڵا ٥١١ کوچی، ئاڤرادبت باژێرەک بن ئاڤ دبت گەلەک ژ خەلکێ وێ د خەندقن، زاروکەک ژێ قورتال دبت د ناڤ نڤینکا خۆ دا بوو.
( سير أعلام النبلاء ج١٩ ص٤١١)

د پەرتوکا دا هاتیە (سور سنجار ) نزانم شنگالە! یان بەحسا کەلها میسلە ئەو لایێ دبێژنێ باب سنجار! یان ژی سنجارا باژێرێ حلە یە؟
567
علي عبدالله هسنياني

26 Oct, 12:02

دوستێ هندەک کوردا
554
علي عبدالله هسنياني

25 Oct, 21:16

خەمێت دنیایێ هەمی ل لایەکی

و ریلزێن (صوت صفير البلبل ) ل لایەکی
510
علي عبدالله هسنياني

25 Oct, 12:40

کتێبێ بەش بەش بکە

بەشەک بو فەیسبوکی و تورێن جڤاکی.
بەشەک بو کارێن تە یێ نڤیسینێ (پەرتوک، گوڤار، .. )
بەشەک بو ناڤ دیوانا.
بەشەک بو هەڤالێن نێزیک ( ئەگەر ل هەمی جها نە ئێنە گوتن)
بەشەک بو هەڤژینێ ( ئەگەر ب کەنی و رومانسی بن )
بەشەک وەک پێزانیێن گشتی بو لێ زڤرینێ.
بەشەک ژی پتپتا نڤیسەری یە و خەپسا پێدڤیێن ئەکادیمی یە.

هەتا نوکە هندەک هزر دکن چ پەرتوکا تە کری د ڤێت ژ بەر بکی!
703
علي عبدالله هسنياني

23 Oct, 20:04

خێزانەکا ئوکرانی ٢٠١٤ د چنە ئسرائیلێ وەکی هەمی خەلکێ وێ یێ داگیرکەر خۆ دکەنە جوهی.
دەمێ کورێ وان داڤید ل غەزە هاتییە توپاندن .. ئسرائیلی خاچ ل سەر قەبرێ وی دانا و ل گورستانا غەیرە جوهیا ڤەشارتن.
ئوروپی خۆ ژ درەو دکەنە جوهی دا فەلەستینێ داگیر بکن .. دەمێ د سەکتن وان ل گورستانێن غەیرە جوهیا ڤەدشێرن.
874
علي عبدالله هسنياني

22 Oct, 20:15

ل سەردەمێ سەحابیان دگوتنە دەرمانێ مەعیدەی جوارش (گوارش) ، ئەگەر ئێکی گەلەک خوارن خواربا ب کاردئینا.

کەسەکی ئەڤ دەرمانە بو عەبدولڵایێ کورێ عومەری بر ! گوتێ ئەڤە چیە؟ گوت: خوارنێ هەرس دکەت.
کورێ عومەری گوتێ: هندەک جارا هەیڤ ب سەر من را د بورت من خوارنەک تێر نە خواری، ڤێجا چ شولا من پێ هەیە؟

عن نافع قال : جاء رجل إلى ابن عمر بجوارش فقال : ما هذا ؟ قال : هذا يهضم الطعام ، قال : إنه ليأتي على شهر ما أشبع من الطعام فما أصْنَعُ بهذا ؟ ( الطبقات لابن سعد ج٣ ص١٤٠ )
992
علي عبدالله هسنياني

08 Oct, 07:52

خواندنا پەرتوکا کەلتورە

ل دیڤ ڤەکولینەکێ ل ئیرانێ ژ تەمەنێ ١٥ ساڵی و سەردا کەسێن چوینە قوتابخانەیا ٦٢٪ ژ وان پەرتوک و گوڤار و رۆژنامەیا د خوینن! هەرچەندە بارێ ئابوری ل ئیرانێ لاوازە ژی.

د ساڵەکێ دا ( ٢٠١٩-٢٠٢٠ ) ئیرانێ ١٠٥ هزار پەرتوک بەرهەم ئیناینە ، ٧٥٦٤٤ نڤیسین، ٢٩٩٤١ وەرگێڕان، نێزیکی ١٤٩ ملیون دانەیان چاپکرینە.
868
علي عبدالله هسنياني

07 Oct, 17:51

زک ڕەشی و حەسویدی و درەو و دوورویبون … ب ئاواز و شێوازێ دەنگی ل دەڤ مروڤێ بەرامبەر دئێتە زانین.

﴿وَلَتَعۡرِفَنَّهُمۡ فِی لَحۡنِ ٱلۡقَوۡلِۚ﴾ [محمد ٣٠]
824
علي عبدالله هسنياني

04 Oct, 21:10

ڕاستی دیاربوو

درەوا ئسرائیلێ ئاشکرابوو ، حکومەتا غەزە دبێژت:

١- وێ کچێ شی ب کەسەکی کریە ل سوریا و ل وێرێ ئەو کەس هاتییە کوشتن ، کچ د گەل خەسیا خۆ زڤریە غەزە ، پشتی هنگێ چویە ترکیا و چویە مصرێ ، دیسان زڤریە غەزە. ( بوچی نە دگوتە ترکا و مصریا ئەز رەڤاندیمە؟ ) د دەهان خالێن سنوری و فروکخانەیێن نێڤدەولەتی را بوریە!

٢- پشتی هنگێ شی ب برایێ وی کەسی کریە و ئەو کەس د کومەلکوژییەکێ دا د ئێتە کوشتن.

٣- پشتی خەلکێ غەزە هەمی کەفتیە بن هێرشێن ئسرائیلی و بێ هیڤی بوین داخازا زڤرینێ بو عێراقێ کریە.

٤- حکومەتا فەلەستینی (حەماس) هاریکارییا وێ کریە ب رێیا حکومەتا ئوردن ئەو گەهاندیە سنورێ غەزە ، دیڤدا زڤراندینە عێراقێ.

درەوا ئازادکرنێ و فلمێ ئەکشن ئاشکرا بو ..
953
علي عبدالله هسنياني

04 Oct, 17:46

کابرایەکێ سحبەت خۆش و ناڤدار هەبوو د هەمان دەمدا یێ کێم دەرامەت بو کێچا د بەریکێ دا پیاسە د کر.
ل چایخانێ زەلاما خۆ کرە ئێک ب چنە ماڵا وی بو شیڤێ! دەمێ هاتین برادەر شەمزار بوو ، رابو چو بەر دەرگەهی هزرا خۆ بکەت ، دیت تژی بەر دەرگەهی پێلاڤن! هەمی کومکرن و برن فروتن دانە ب کەباب .. مێهڤانا تێر کەباب خار و سحبەت کرن هەتا بویە درەنگی شەڤ.
دا دەرکەڤن دیتن بەردەرگەهێ ڤاڵەیە!
مێهڤانا گوت : کا پێلاڤێن مە؟
گوتێ: وە یێت خوارین.

#دێ_بخو ن (١٨)

- ڕشتەی مرواری ب٣ ل٣٦٢ (ب دەستکاریڤە)
610
علي عبدالله هسنياني

27 Sep, 20:35

دەمێ خاچپەرستان ئێکەم حەملا خۆ دەست پ کری ل سەر رۆژهەڵاتا ناڤین ، دەڤەرێن ل سەر دەریا ناڤەراست هەمی ستاندن ، ب تنێ قازیێ باژێرێ تەرابلوس ( فخر الملك بن عمار ) شیا بەرەڤانیێ بکەت و پێنج ساڵا خۆ ل بەر دورپێچا سەلیبیا ب گرت ، ژ لایەکی هێرشێن هشکانی د شکاندن و ژ لایەکی هێرشێن دەریایی.
بەلکو شیا هێرش ب کەتە سەرکردێ سەڵیبیا ریموندی و بریندار بکەت کو دویڤدا ژبەر برینا خۆ د مرت.
ابن عمار د چتە بەغدا داکو داخازا هاریکاریێ بکەت ژ خەلیفەی ، د ئێت باژێر یێ ڕادەست کرین!

ب زڤرە : سير أعلام النبلاء ج١٩ ص٣١١
696
علي عبدالله هسنياني

22 Sep, 10:49

سەجادی دبێژت مەلا عەلیێ قوچەبلباس هاتە دەڤ من ، من ژی جگارەیەک دایێ و گوتێ جگارا خو خلاس کە و ژ ڤێرێ هەرە ، وی ژی جگارە وەرگرت و دانا ب ڕەخ خۆ ڤە و ڕوینشت.
من گوتێ تو بوچ ناکێشی؟
گوت: هەتا من بڤێت بچم دێ کێشم.

#دێ_بخو (١٦)

-ڕشتەی مرواری ل١٥٣
782
علي عبدالله هسنياني

19 Sep, 21:43

جهێ من بۆمبەباران بکەن!

ل قوتابخانێن تۆپخانەیێ د ئێتە خواندن دەمێ دوژمن هێرشی هێزێن پێشیێ دکەت و هژمارا وان یا زور بت .. بەری هێلا بەرەڤانیێ ب کەڤت ئەفسەرێ چاڤدێر (GPO) کو ل رێزیا پێشیێ یە ، د شێت فەرمانێ ب دەتە ئەفسەرێ خوجهـ (CPO) جهێ وی بۆمبەباران بکەت!

بەری چەند ڕۆژەکا ژ شەرێ روسیا د گەل ئوکراینا ، موقەدم دیلانوڤی lt col. Dilanov ئەڤ تەکتیکە ب کارئینا ، دەمێ هاتییە دورپێچکرن فەرمان دا جهێ وی بکەنە ئارمانج، د ئەنجام دا زیانەکا مەزن گەهاندە هێزێن ئوکراینی، و ژبەر کو خۆ ل جهەکێ باش ڤەشارتبوو شیا ب برینداری ڕزگار ببت.

پوتینی سەردانا وی کر و مەدالیا قارەمانیێ پێ بەخشی.
842
علي عبدالله هسنياني

16 Sep, 17:21

زانایێ کورد زەوهاوی، ل دەڤ والیێ بەغدا روینشتی بو ، بالیفکەک دناڤبەرا وان دا بوو ، وی دەمی کوردەکێ فەیلی دئیننە دەڤ والی و والی تورە دبت دبێژت: بەس من زانیبا چ د ناڤبەرا کوردا و کەری دا هەیە؟
زەهاوی گوتێ: بالیفکەک.

-ڕشتەی مرواری ل١٦٠

#دێ_بخو (١٥)
839
علي عبدالله هسنياني

14 Sep, 07:45

ژن ژ پەراسییێ زەڵامی چێبویە

پشتی وێ گوتنێ تەورات دبێژت : ژبەر هندێ زەڵام دەیبابا د هێلت و ب ژنێ ڤە د ئێتە گرێدان هەروەک ئێک جەسەد بن.

پشتی ڤێ گوتنێ پێغەمبەر ﷺ دبێژت : ئەگەر پەراسی ڕاست بکەی دێ شکێت ئەگەر بهێلی ژی دێ وەکی خۆ مینت ڤێجا دگەل ژنان د باش بن.
814
علي عبدالله هسنياني

13 Sep, 12:00

زەڵامێ ژنەکێ مر ، ژنێ ئەو د خەونێ دا دیت گوتێ: چ حالێ تەیە؟ زەڵامی گوت: گەلەک خوەشە.
ژنێ گوتێ: خوەشترە ژ وی دەمێ ئەم د گەل ئێک بوین؟
گوتێ: هزار جارا خوەشترە.
ژنێ گوتێ: بو من بەحسا بەحەشتێ بکە چەوایە چەوا نینە؟
گوتێ: نزانم من های ژێ نینە.
ژنێ گوتێ: بوچی ما تو نە ل بەحەشتێی؟
گوتێ: نە وڵا ل جەهنەمێمە.

-ڕشتەی مرواری ل١٥٨

#دێ_بخو (١٤)
819
علي عبدالله هسنياني

12 Sep, 19:10

دەمێ ناپلیونی مصر داگیرکری ، رۆژا مەولیدێ د ناڤ وان دا ساخکر.
وێنەکێشێ فەرەنسی چارلز پیرموند ل ساڵا ١٧٩٨ ئەڤ رویدانە نەخشاندیە کریە تابلو.
668
علي عبدالله هسنياني

12 Sep, 18:37

کەرامەتا ساخکرنا مریا !

ساخکرنا مریا بەری ئیسلامێ موعجیزەیا هندەک پێغەمبەرا بو، د هندەک حالەتێن دیارکری دا ئەوبون یێ ژ نوی مرین و یان بو دەمەکێ دیارکری هاتینە مراندن ، بەلێ بو مرنا مەزن دەمێ ئینسان د چتە بەرزەخێ خودێ ئەڤ دەرگەهە گرتیە هەروەک د حەدیسا قودسی دا هاتی [ سبق منِّي أنَّهم إليها لا يرجِعون ] .

دەربارەی حالەتێن د ئیسلامێدا [ابن أبي الدنيا ] پەرتوکەکا هەی ب ناڤی [ من عاش بعد الموت ] من ئەو کتێبە ب تەمامی خواندیە هەمی ئەو حالەتێن بەحسکرین ئەون یێن بو خەلکی وەهم چێبوی هزرکرین کەسەک مریە، بەرێ ئامیرە نەبون بزانن کەسەک مریە ڤێجا یێ کەفتبا کومایێ ( الموت السريري ) یان هەناسا وی هاتبا بڕین دا هزرکن مریە! و دا ڤەشێرن ژی.
حالەت یێ هەی دبێژنێ NDE کەسەکە لەشێ وی ژ کار دکەڤت دل د راوەستت و هەناسا وی د ئێتە برین و خەون و هەلوەسا دبینت ، پاشی ڤەدگەرت خەلک هزر دکن مریە پاشی ساخ بویە و بو وان بەحسا خەونێن خۆ دکت خەلک هزر دکن بەرزەخا دیتی!

ژبەر ڤێ چەندێ ئەو ب ناڤ کەرامەتێن شێخا یێن بەحسا ساخبونا مریا دکن هەمی کلاواتن ، و ئەگەر گوتنەکا ابن تیمیە بکەنە بەلگە ل سەر ڤێ چەندێ ابن تیمیەی پشت بەستن ب پەرتوکا (ابن ابي الدنیا) کریە “ وقد جمع ابن أبي الدنيا كتابا فيمن عاش بعد الموت، وذكر منها كثيرا ..” هەروەسا دبێژت مەرجێ وێ ئەوە بو باوەریئینان ب پێغەمبەرا بت نەکو هێجەت بت ژ بو پەرستنا شێخەکێ و قەبرێ وی!

#علي_هسنياني
649
علي عبدالله هسنياني

11 Sep, 19:30

ئێکودوو کێمکرنێ بهێلن، دا رەئیێن کرێت نەکەڤنە دەستێ نەحەزا

هەر ژ کەڤندا دەمارگیری کەفتییە د ناڤ دیڤکەفتیێن مەزهەبان دا و گەهشتیە وی رادەی ئێکودوو کێمکەن ، ژبەر ڤێ چەندێ زەمەخشەری خو ژ چ مەزهەبا حساب نە دکر و دبێژت ئەگەر بێژم ئەز حەنەفیمە دێ بێژن جورەکێ عەرەقێ حەلال دکت، ئەگەر بێژم مالکیمە دێ بێژن گوشتێ سەی حەلال دکت، ئەگەر بێژم شافعیمە دێ بێژن زەواجا د گەل کچێ حەلال دکت ، ئەگەر بێژم حەنبەلیمە دێ بێژن یێ توندە و موجەسمە! ( الكشاف ص٣١٠، الحلبي )

ئەڤ شەرەنیخە هەتا نوکە بەردەوامە تایبەت دناڤبەرا سەلەفی و ئەشعەرییان دا ، ل وی دەمێ ئەشعەری سەلەفییان [کو پتر سەر ب حەنبەلیا ڤەنە ] توهمەتبار دکن ب تەجسیمێ ، و ئەشعەری [ کو پتر سەر ب شافعیاڤەنە] دئێنە توهمەتبارکرن ب حەلالکرنا زەواجا دگەل کچا ژ زنایێ ئانکو ئێک زنایێ بکت کچەک ببت ، درستە زەواجێ دگەل وێ کچا خو یا ژ زنایێ بوی بکت، هەرچەندە زانایێن ئەشعەری ب خو ئەڤ چەندە دایە پال شافعی و سەلەفی ڤێ توهمەتێ ژێ ددەنە پاش! .. ئەو چەوا؟

بو نمونە ئیمام النووي -رحمە الله - زانایەکێ مەزنێ شافعیایە و ئەشعەری یە دبێژت سێ رەئی هەنە ل سەر ڤێ چەندێ و یا دروست ئەوە کو ب تەمامی حەلالە :
“ زنا بإمرأة، فولدت بنتاً، يجوز للزاني نكاح البنت، لكن يكره . وقيل : إن تيقّن أنها من مائه، إن تصور تيقنه، حرمت عليه . وقيل : تحرم مطلقاً . والصحيح : الحل مطلقاً . "( روضة الطالبين ج٥ ص٤٤٨، عالم الكتب)

ل جهەکێ دی ڤێ چەندێ ددەتە پال ئیمامێ شافعی ب خو ژی: “ وقال مالك والشافعي وأبو ثور وغيرهم : لا أثر لوطء الزنا، بل للزاني أن يتزوّج أم المزني بها وبنتها، بل زاد الشافعي فجوّز نكاح البنت المتولدة من مائه بالزنا .” ( المنهاج ج١٠ ص٤٠، عالم الكتب )

بەلێ ابن تیمیە وابن القيم هەرچەندە سەلەفینە و حەنبەلی مەزهەبن ڤێ چەندێ ژ شافعی ددەنە پاش و ئەلبانی ژی هەروەسا - رحمهم الله - .. بەری چەند سالەکا من ب درێژی بەرسڤا هندەک مولحدا دا بو ئەڤ بابەتە د کرنە تەعن ل سەر ئیسلامێ هەرچەندە چ پەیوەندی ب ئیسلامێ ڤە نینە و رەئییا هندەک کەسایەتییا یە ژبەر هندەک (اصول و قواعد) فقهی یێن حشک توشی ڤێ خەلەتیێ بوینە و ئیمام شافعی یێ ژێ بەریئە و ئەڤ چەندە وەک واقع روینەدایە:
https://ulkurd.wordpress.com/2018/06/13/shafi/

خودێ ل هەمییا ببورت.
664
علي عبدالله هسنياني

10 Sep, 08:04

کابرایەکێ زەنگین و دفن بلند هاتە بەرامبەر مەلایەکێ چاڤ حەول ، گوتێ: ئەرێ سەیدا ڕاستە مروڤێ حەول تشتێ ئێک ب دوو دبینت ، مەلای گوتێ ڕاستە.
کابرای گوتێ چەوا؟
مەلای گوت: ما نا بێژن تە دوو پێ یێت هەین ، ئەز دبینم تە چار یێت هەین.

- ڕشتەی مرواری ل١٥٧

#دێ_بخو (١٣)
631
علي عبدالله هسنياني

05 Sep, 07:25

زەهاوی زانایەکێ کورد بوو ل بەغدا ، د بەر خانەکێ ڕا د بورت ل سەر دەرگەهی نڤیسینە ( ئەگەر کورد نەبان دا کەر ژناڤچن ) ، زەهاوی ژی ل بن دا نڤیسی ( ئەم نەباین دا هین ژناڤچن ).

- رشتەی مرواری ل٣٣

#دێ_بخو ن (١٢)
822
علي عبدالله هسنياني

02 Sep, 11:55

کرێنج ، هەر تشتەکە مروڤ ببینت زکێ مروڤی ژێ ب ئێشت مروڤ پێش خودانی ڤە شەرم بکت و ددلێ خۆ دا &#$@ بێژتە خودانێت وان گوتن و کریارا.

د بوارێ هزری ژی دا گەنگەشەکرن ل سەر ( ئەردێ پانە یان گروڤرە ) و ( ناسخ و مەنسوخ ) و ( کا موبایلەکێ چێکە )…. و کومەکا بابەتێن دی هەنە نە مروڤی ئێدی زەوق و نە ئەو زکێ جاران هەیە ل سەر ب ئاخڤت و بەرسڤێ بدت.
911
علي عبدالله هسنياني

30 Aug, 11:49

هژمارا گشتی یا پێغەمبەران
ژ دەسپێکا دنیایێ هەتا ئاخر پێغەمبەر

ل دەڤ جوهیان 1,200,000 ملیونەک و دوو سەد هزار پێغەمبەر هاتینە ( Talmud, Megillah 14a.11 ) ئەوژی کو دبێژن دوو جارا هندی ئەو خەلکێ د گەل موسای نە کو د تەوراتێ دا هاتیە ٦٠٠ هزرا بوون.

د ئیسلامێ دا ل دەڤ سوننە و شیعەیان 124،000 پێغەمبەرن.
“ عن أبي أُمامةَ قال قلتُ يا رسولَ اللهِ كم الأنبياءُ قال مائةُ ألفٍ وأربعةٌ وعشرون ألفًا الرسلُ من ذلك ثلثمائةٍ وخمسةَ عشر جمًّا غفيرًا “
بەلێ د ژێدەرێن سوننی دا گەلەک زانایا ئەو ریوایەت لاواز کریە ، ئیمام ئەلبانی دبێژت (صحيح لغيره) ابن تیمیە ب گومانە ژێ و دبێژت دبیت کێمتر بن و دبیت ژی زێدەتر.

د ئێزدیاتیێ ژی دا 124 هزارن ( قەولێ بابەکرێ ئومەرا /٢٢ )

ل دەڤ مەسیحیا هژمارا گشتی ب دەست من نە کەفتییە.
906
علي عبدالله هسنياني

29 Aug, 14:32

هندیا فلمێ The Goat life ل سەر خەلیجیا چێکر دەمێ کەسەکێ هندی ژ پاقژکرنا توالێتا برین بو بیابانێ ل بەر حێشترا وەک کویلە کار بکەت.

بێگومان وی فلمی ڕاستیێن تێدا هەین ، بەلێ بوچی ل هندێ ب خۆ فلم ل سەر ژیانا چینا ( دالیت Dalit ) نا ئێتە چێکرن کو ژیانا وان ژ یا کویلەیان ژی نزمترە ل هندێ و هەردەم توشی ئەشکەنجە و کێمکرنەکا بێ سنور دبن .. تا وی ڕادەی ل هندێ پیساییا د توالێتا کەسەکێ ژ چینا براهما ڤە ب بوهاترە ژ کەسەکێ دالیت!

#علي_هسنياني
768

2025 All Right Reserved

Disclaimer: The content displayed on this website is solely provided by the respective Telegram channels. We hold no ownership or responsibility for the content shared by these channels.