AYODHYA-💎📚 The Knowledge is Invincible📚💎

આજે લેવાયેલ AMC નુ પેપર.pdf

Answer :

પરિચય

પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ (1914-1918)એ બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય સાથેના ભારતના સંબંધોને નોંધપાત્ર રીતે પરિવર્તિત કર્યા, જે ગહન આર્થિક અને રાજકીય ફેરફારો તરફ દોરી ગયા જે દેશની અંતિમ સ્વતંત્રતા માટે પાયો નાખશે.

શરીર

બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય સાથે ભારતના સંબંધો પર પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધની અસર:

આર્થિક અસર:

યુદ્ધના ખર્ચમાં વધારો: યુદ્ધના પ્રયાસોને સમર્થન આપવા માટે, બ્રિટિશ સરકારે કર વધાર્યા અને નવા ટેરિફ લાદ્યા, જેનાથી ફુગાવો વધ્યો.

યુદ્ધના ખર્ચને કારણે ભારતીય કરદાતાઓ પર બોજ વધ્યો અને જીવનનિર્વાહના ખર્ચમાં વધારો થયો, લોકોમાં ગરીબી વધી.

સપ્લાય ચેઇન વિક્ષેપ: યુદ્ધે વેપાર માર્ગો અને કૃષિ ઉત્પાદનમાં વિક્ષેપ પાડ્યો, જેના કારણે ખાદ્યની અછત અને દુષ્કાળ તરફ દોરી, વસાહતી નીતિઓ સાથે નજીકથી જોડાયેલ અર્થતંત્રની નબળાઈઓને પ્રકાશિત કરી.
ભારતીય ઉદ્યોગોનો ઉદભવ: યુદ્ધના પ્રયાસોને કારણે યુદ્ધ સામગ્રીના ઉત્પાદનમાં વધારો થયો, જેના કારણે ભારતીય ઉદ્યોગોનો વિકાસ થયો, ખાસ કરીને કાપડ અને યુદ્ધસામગ્રીમાં.

આ ઔદ્યોગિક વિસ્તરણે પ્રાથમિક રીતે કૃષિ આધારિત અર્થવ્યવસ્થામાંથી પાળીને ચિહ્નિત કર્યું અને એક નવા મૂડીવાદી વર્ગના ઉદયની શરૂઆત કરી જે પાછળથી રાષ્ટ્રવાદી ચળવળોને સમર્થન આપશે.

આર્થિક રાષ્ટ્રવાદ: યુદ્ધના અનુભવ અને આર્થિક મુશ્કેલીઓએ આર્થિક રાષ્ટ્રવાદની ભાવનાને ઉત્તેજન આપ્યું.

ભારતીય વ્યાપારી સમુદાયોએ આત્મનિર્ભરતાના મહત્વને સમજવાનું શરૂ કર્યું અને સ્વદેશી ચળવળનો પાયો નાખતા, ભારતીય બનાવટની વસ્તુઓની હિમાયત કરવાનું શરૂ કર્યું.
રાજકીય જાગૃતિ:

લશ્કરી ભરતી અને અપેક્ષાઓ: યુદ્ધ દરમિયાન બ્રિટિશ આર્મીમાં 1.3 મિલિયનથી વધુ ભારતીય સૈનિકોએ સેવા આપી હતી.

તેમના યોગદાનથી તેમની સેવાના બદલામાં રાજકીય છૂટની અપેક્ષાઓ વધી.  જો કે, યુદ્ધ પછીના સમયગાળામાં નિરાશા જોવા મળી જ્યારે અંગ્રેજો વચનબદ્ધ સુધારાઓ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા.

મોન્ટેગુ-ચેમ્સફોર્ડ રિફોર્મ્સ (1919): બ્રિટીશ સરકારે, વધતી જતી અસંતોષના પ્રતિભાવમાં, આ સુધારાઓ રજૂ કર્યા, જેનો હેતુ શાસનમાં ભારતીય ભાગીદારી વધારવાનો હતો.

જો કે, સુધારાઓની મર્યાદિત પ્રકૃતિને કારણે વ્યાપક ભ્રમણા ફેલાઈ, વધુ સ્વ-શાસનની ઈચ્છાને વેગ મળ્યો.

જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડ (1919): અમૃતસરમાં શાંતિપૂર્ણ વિરોધીઓનું ક્રૂર દમન એ ભારતીય રાજકીય લેન્ડસ્કેપમાં એક વળાંક હતો.
તેણે બ્રિટિશ શાસન સામે જાહેર અભિપ્રાયને મજબૂત બનાવ્યો અને ભારતીય સમાજમાં વસાહતી જુલમ સામે વિવિધ જૂથોને એક કર્યા.

રાષ્ટ્રવાદી ચળવળોનો ઉદય:

નવા રાજકીય જોડાણોની રચના: ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ (INC), જે અગાઉ મધ્યમ નેતાઓનું પ્રભુત્વ હતું, તેણે વધુ આમૂલ અભિગમ અપનાવવાનું શરૂ કર્યું.

જાગૃતિ અને સક્રિયતામાં વધારો: યુદ્ધના વર્ષોમાં રાજકીય રીતે સભાન મધ્યમ વર્ગ અને વિદ્યાર્થી ચળવળોનો ઉદય જોવા મળ્યો, જેણે વિરોધ અને અધિકારોની હિમાયતમાં સક્રિયપણે ભાગ લીધો.

મહિલાઓ પણ રાષ્ટ્રવાદી ચળવળમાં વધુને વધુ સામેલ થઈ, વધુ અધિકારો અને સહભાગિતાની માંગણી કરી.

ગાંધીજીનું 1915માં દક્ષિણ આફ્રિકાથી પરત ફરવું અને અસહકાર ચળવળ (1920-1922) દરમિયાન તેમનું નેતૃત્વ યુદ્ધની અસરથી કંઈક અંશે પ્રભાવિત હતું.

નિષ્કર્ષ

પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ ખરેખર ભારતની આઝાદી માટે એક વોટરશેડ ક્ષણ હતી, જે આર્થિક તાણ, રાજકીય જાગૃતિ અને રાષ્ટ્રવાદી ચળવળોના ઉદય દ્વારા દર્શાવવામાં આવી હતી, તેણે માત્ર સંસ્થાનવાદી શાસનની ખામીઓને જ પ્રકાશિત કરી ન હતી પરંતુ એક સામૂહિક ચેતનાને પણ ઉત્તેજીત કરી હતી જે આખરે સ્વતંત્રતાની શોધમાં પરિણમી હતી. .

Today's mains question is that

"પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધે બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય સાથેના ભારતના સંબંધોમાં એક વોટરશેડ ક્ષણ તરીકે ચિહ્નિત કર્યું, જેમાં મૂળભૂત રીતે આર્થિક અને રાજકીય ગતિશીલતા બંનેમાં ફેરફાર થયો." ચર્ચા કરો. 

Highlighted Pakshik 22.pdf

🦥 મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલે ધંધુકાના આકરુ ગામે પદ્મશ્રી જોરાવરસિંહ જાદવના લોકકલા સંગ્રહાલય 'વિરાસત'નું લોકાર્પણ કર્યું; સંગ્રહાલયમાં પ્રદર્શિત પ્રાચીન ચીજવસ્તુઓ અને ખ્યાતનામ ચિત્રકારોની કૃતિઓ રસપૂર્વક નિહાળી...

માનનીય વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના નેતૃત્વમાં ભારતીય સંસ્કૃતિનું વિશ્વભરમાં ગૌરવગાન; 'વિરાસત' સંગ્રહાલય યુવા પેઢી માટે ચેતનાનું કેન્દ્ર બનશે : મુખ્યમંત્રીશ્રી

• તાજેતરમાં બ્રિટિશ લેખિકા *સમન્થા હાર્વીએ* ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન પર સેટ કરેલી ટૂંકી, અજાયબીથી ભરેલી નવલકથા *ઓર્બિટલ* સાથે ફિક્શન માટે *બુકર પ્રાઇઝ 2024 જીત્યો

• તાજેતરમાં આંતર-રાજ્ય પરિષદ (Inter-State Council - ISC) ની પુનઃરચના કરવામાં આવી.

• *ISC विशे*
* તે એક મંચ છે જેના દ્વારા કેન્દ્ર અને રાજ્ય એકબીજા સાથે સંકલન અને સહકાર કરે છે.

* *સ્થાપના : સરકારિયા કમિશનની ભલામણ* પર 1990માં રાષ્ટ્રપતિના આદેશ દ્વારા બંધારણના *અનુચ્છેદ 263 હેઠળ સ્થાપના.*

* અધ્યક્ષ: વડા પ્રધાન