Қазіргі уақытта кейбір адамдар: «Зекетті шетелдегі ілім ізденушілерге беруге болмайды, себебі фиқһ кітаптарында зекетті басқа қалаға немесе елге беруге рұқсат жоқ» деп айтуда. Бірақ мұндай пікір айтатын адамдар фиқһты тек өздеріне тиімді жерде ғана қолданады, ал басқа жағдайда өздеріне қолайлы мәзһабтан пәтуа іздеуден тайынбайды. Мысалы, Құран оқу үшін ақша алуға болмайды десең, «бұл жерде Шәфиғи мәзһабын ұстанамыз» деп мазақ қылатындарды да көрдік.
Осындай көзқарасқа ие адамдарға айтатынымыз — фиқһ мәтіндерін дұрыс түсініп, орынды қолдану керек. Иә, фиқһ кітаптарында зекетті басқа елге немесе қалаға жіберу мәкрүһ деп жазылған, бірақ мәселенің толық жағын түсіну қажет. Тек осы тұсты оқып тоқтап қалмай, ары қарай оқысаңыз:
(كره نَقْلُهَا إلَّا إلَى قَرَابَةٍ أَوْ إلَى طَالِبِ عِلْمٍ)
«Зекетті басқа елдегі туысыңа немесе ілім ізденушіге берсе, мәкрүһ болмайды» делінген.
Яғни, егер басқа қаладағы адам туысқан, ілім ізденуші немесе мұқтаж болса, зекетті беруге толық рұқсат етіледі. Ал егер мұқтаж емес адамға жіберілсе, ол жағдайда мәкрүһ болады. Оның өзінде бұл мәкрүһ тәнзиһан — яғни тыйым салынбаған, тек қайырымдырақ амалды ұсынған. Ибн Абидин бұл туралы:
أَنَّ الْكَرَاهَةَ تَنْزِيهِيَّةٌ تَأَمَّلْ، فَلَوْ نَقَلَهَا جَازَ
«Бұл мәкрүһ — тәнзиһан (хәләлға жақын). Егер зекетті басқа жаққа жіберсе, рұқсат» деп түсіндірген.
Сонымен қатар, шетелдегі ілім ізденушілер бөтен елдің адамдары емес, өзіміздің қазақтар. Ілім талап етушілер — елдің рухани тірегі. Ілімсіз елдің болашағы бұлыңғыр. Шетелде жүріп ілім талап етпеген адам олардың жағдайын түсінбеуі мүмкін, сол себепті осындай пікірлерді айтады. Мәселенің ақиқатына үңілмей, қалтаңды ойлап, дінді бұра тартпа.
Фиқһ кітаптарынан өзің күнде істеп жүрген амалдарыңды харамға шығаратын көзқарастар табуға болады. Сондықтан әр үкімді сүзгіден өткізбей, жеке пайдаң үшін пайдаланба!
Осындай көзқарасқа ие адамдарға айтатынымыз — фиқһ мәтіндерін дұрыс түсініп, орынды қолдану керек. Иә, фиқһ кітаптарында зекетті басқа елге немесе қалаға жіберу мәкрүһ деп жазылған, бірақ мәселенің толық жағын түсіну қажет. Тек осы тұсты оқып тоқтап қалмай, ары қарай оқысаңыз:
(كره نَقْلُهَا إلَّا إلَى قَرَابَةٍ أَوْ إلَى طَالِبِ عِلْمٍ)
«Зекетті басқа елдегі туысыңа немесе ілім ізденушіге берсе, мәкрүһ болмайды» делінген.
Яғни, егер басқа қаладағы адам туысқан, ілім ізденуші немесе мұқтаж болса, зекетті беруге толық рұқсат етіледі. Ал егер мұқтаж емес адамға жіберілсе, ол жағдайда мәкрүһ болады. Оның өзінде бұл мәкрүһ тәнзиһан — яғни тыйым салынбаған, тек қайырымдырақ амалды ұсынған. Ибн Абидин бұл туралы:
أَنَّ الْكَرَاهَةَ تَنْزِيهِيَّةٌ تَأَمَّلْ، فَلَوْ نَقَلَهَا جَازَ
«Бұл мәкрүһ — тәнзиһан (хәләлға жақын). Егер зекетті басқа жаққа жіберсе, рұқсат» деп түсіндірген.
Сонымен қатар, шетелдегі ілім ізденушілер бөтен елдің адамдары емес, өзіміздің қазақтар. Ілім талап етушілер — елдің рухани тірегі. Ілімсіз елдің болашағы бұлыңғыр. Шетелде жүріп ілім талап етпеген адам олардың жағдайын түсінбеуі мүмкін, сол себепті осындай пікірлерді айтады. Мәселенің ақиқатына үңілмей, қалтаңды ойлап, дінді бұра тартпа.
Фиқһ кітаптарынан өзің күнде істеп жүрген амалдарыңды харамға шығаратын көзқарастар табуға болады. Сондықтан әр үкімді сүзгіден өткізбей, жеке пайдаң үшін пайдаланба!
