AUDITOR

#иқтибос

Агар хохласак, бу каналдаги маълумотларни рус тили, инглиз тили, турк ёки немис тилларида тақдим этишимиз мумкин эди. Лекин, бир пайтлар бутун дунё бизнинг китобларимизни таржима қилиб ўрганганини унутдингизми? Фикр юритинг!

Ўзбек тили - онажоним тили бу,
Бешикданоқ сингган жону-қулоққа.

@auditor_team

РФ Фойда солиғи бўйича мавзулар мундарижаси

#Россия_тажрибаси

1-қисм. Фойда солиғи тўловчилари
2-қисм. Фойда солиғини ҳисоблаш
3-қисм. Фойда солиғи бўйича мисол
4-қисм. Даромадлар ва харажатлар
5-қисм. Реал. ҳисобланмайдиган Д/Х
6-қисм. С/солинмайдиган даромад
7-қисм. Харажатни чегириш шартлари
8-қисм. Чегирилмайдиган харажатлар
9-қисм. Ч/Хга мисол
10-қисм. Ч/Хга мисол
11-қисм. Даромадларни тан олиш
12-қисм. Р/Х даромадларни тан олиш
13-қисм. Ижобий курс фарқлари
14-қисм. Қарзлар бўйича фоизлар
15-қисм. Жарималар ва пенялар
16-қисм. Текин олинган мол-мулк
17-қисм. Ўтган давр хатолари
18-қисм. Инвентаризациядан даромад
19-қисм. Маж.ни ҳисобдан чиқариш
20-қисм. Дивидендлар олиш ва тўлаш
21-қисм. Фоиз кўринишидаги даромад
22-қисм. Биргаликдаги фаолият
23-қисм. Харажатни тан олиш вақти
24-қисм. Харажатни тан олиш
25-қисм. Харажатлар таснифи
26-қисм. Фойда солиғи ҳисоботи

Навбатдаги мавзу РФ жисмоний шахсларнинг даромад солиғи бўлади. Ушбу фойдали маълумотларни хамкасбларингиз билан улашинг. Дунё тажрибасини ўрганишдаги иккинчи давлат Россия Федерациясига саёҳат давом этади.

@auditor_team

Аудиторнинг профессионал аҳлоқи (8-қисм)

#ахлоқ_кодекси

Аудитор профессионал ахлоқ тамойилларига амал қилишига нисбатан юзага келадиган таҳдидларни баҳолашда мижоз компания ва унинг операцион муҳитини ҳамда ўзи ишлайдиган компания ва унинг операцион муҳитини ҳисобга олиши лозим.

✅ Мижоз компания

Мижознинг турларга ажратиш таҳдидни баҳолашга ёрдам беради. Масалан, мижоз листингга кирган компания ёки банк бўлса, бундай мижозда ўтказиладиган аудит давомидаги ҳар қандай хато ёки этик бузилишлар кенг қамровли оқибатларга олиб келиши ва жамоат ишончига путур етказиши мумкин. Бундай мижоз бўйича таҳдиднинг даражаси юқори деб баҳоланади.

Аудитдан бошқа ишонч билдириш хизмати кўрсатиладиган мижоз бўйича таҳдид ўртача даражада деб баҳоланади. Чунки ундан мақсадли манфаатдор томонлар фойдаланади, кенг жамоатчилик учун очиқ бўлмайди. Масалан, аудит компанияси мижоз компанияга барқарорлик ҳисоботи бўйича ишонч билдириш хизматини кўрсатиши мумкин.

Энг паст таҳдид даражаси ишонч хизмати кўрсатилмайдиган мижоз билан юзага келади. Масалан, аудит компанияси мижоз компанияга хисоб тизимини автоматлаштириш хизматини кўрсатмоқда. Бундай хизматда ахлоққа нисбатан таҳдиднинг юзага келиши энг паст даражада бўлади.

✅ Мижоз компаниянинг операцион муҳити

Мижоз компаниянинг операцион муҳити деганда унинг корпоратив бошқарув тузилмаси ва қарорлар қабул қилиш самарадорлиги тушунилади. Агар компанияда яхши ички назорат йўлга қўйилган бўлса, ички аудит хизмати самарали ишласа, бундай мижозда аҳлоққа нисбатан таҳдидлар даражаси паст бўлади.

@auditor_team

Молиявий фирибгарлик сабаблари (1-дарс)

#фирибгарлик

Компанияларда юз берадиган фирибгарликларни умумий ҳолда уч асосга кўра юзага келишини кузатиш мумкин.

✅ Молиявий ҳисоботларни бузиб кўрсатиш
Бунда компанияни бошқарувчи директорлар икки ҳил мақсадни кўзлашади. Биринчиси, фойдани ошириб кўрсатиш. Бу кўпинча директорларнинг даромадлари компания молиявий натижаларига боғланган бўлса, юзага келиши мумкин. Иккинчиси, фойдани камайтириб кўрсатиш. Бундан кўзланган мақсад компания директорлари кўпроқ дивидендлар тақсимланиши натижасида компаниядан пул маблағлари чиқиб кетишини олдини олишга харакат қиладилар.

✅ Активларнинг ўғирланиши
Ушбу фирибгарлик асосини ҳам ўз навбатида иккига бўлиш мумкин. Пул маблағларини ўғирлаш ва бошқа активларни ўғирлаш. Пул маблағлари энг ликвид активлар бўлганлиги сабабли компанияларда энг кенг тарқалган фирибгарлик эхтимол пул маблағлари билан боғлиқ. Нақд пулдан тортиб иш ҳақидан ўғриликларгача барчаси пул билан боғлиқ. Бошқа активларни ўғирланиши жисмоний ўғрилик ёки яширин ўғриликка бўлиш мумкин. Масалан, компанияга тегишли активларни компания ҳодимлари ўз шахсий мақсадларида фойдаланишини яширин ўғрилик сифатида қараш мумкин.

✅ Коррупция
Бу асосга кўра ҳарид ва сотиш шартномаларини тузиш пайтида манфаатлар тўқнашуви юзага келиши, тендерларда нохолис танловларни амалга ошириш схемалари, ноқонуний совғалар ёки бозорда манипуляция орқали иқтисодий товламачилик қилишни ўз ичига олади.

@auditor_team

Фикрлаш учун филм...

#ҳордиқ

Айни бир филмни 12 ёшда, 24 ёшда ва 30 ёшда ва кейин 40 ёшда томоша қилсангиз, ундаги воқеаликка бошқа ракурсдан кириб борасиз ва умуман кутилмаган хулосалар оласиз.

Суюнчи филмини барчамиз мириқиб томоша қилганмиз. Унда ўзининг қайсар ўғли, оёғи оғир келини ва 10 та шумтака набирасидан ортиб, қишлоқ ривожланиши учун харакат қилган Анзрат буви кўпчиликка ёқмайди.

Буни ўз набираси тилидан ҳам эшитади: "Сизи хамма ёмон кўради, дадам, ойим, қишлоқдаги одамла, магазинчи Ғайбулла. Чунки сиз хаммани ишига аралашавераркансиз". Бунинг натижасида Анзрат буви касал бўлади.

Бу филм юмор орқали катта хақиқатларни энг чиройли бўйоқлар билан чизиб қўйган эди...

@auditor_team

#иқтибос

Davron роппа-роса уч ой олдин туғилган эди. Лекин, ҳалигача тили чиққани йўқ. Хеч бўлмаса, "дада" ва "ойи" сўзларини ўргатиш вақти келмадими?

@auditor_team

Хисоблаш усулида харажатларни тан олиш (24-қисм)

#Россия_тажрибаси

Ҳисоблаш усулида харажатларни акс эттириш тартиби РФ СК 272-моддасида белгиланган. Ушбу моддага кўра, харажатлар, уларнинг тўлов вақтидан қатъи назар, улар тегишли бўлган ҳисобот (солиқ) даврида тан олинади.

Агар шартнома шартларида даромадларни бир неча ҳисобот даври давомида олиш назарда тутилган бўлса ва товарларни (ишларни, хизматларни) босқичма-босқич топшириш назарда тутилмаган бўлса, харажатлар солиқ тўловчи томонидан даромадлар ва харажатларни тан олишнинг мутаносиблик тамойилини ҳисобга олган ҳолда мустақил равишда тақсимланади.

Солиқ тўловчининг фаолиятнинг маълум бир турига бевосита тегишли бўлмаган харажатлари, солиқ тўловчининг умумий даромадлари ҳажмида тегишли даромаднинг улушига мутаносиб равишда тақсимланади.

Хом ашё ва метериаллар уларни ишлаб чиқаришга берилган санада харажат сифатида акс эттирилади. Олинган иш ва хизматлар топшириш-қабул қилиш далолатномаси имзоланган санада харажат сифатида тан олинади. Иш ҳақи ҳар ойда тан олинади.

@auditor_team

Аудиторнинг профессионал аҳлоқи (7-қисм)

#ахлоқ_кодекси

Фундаментал аҳлоқ тамойилларига амал қилишда технологиялардан фойдаланиш билан боғлиқ таҳдидлар ҳам юзага келиши мумкин. Шундай таҳдидлардан бир нечтасини кўриб чиқамиз.

1️⃣ Технологиядан самарали фойдаланишда маълумотлар тўлиқ ёки етарли бўлмаслиги мумкин. Масалан, аудитор таҳлил учун янги аудит дастурий таъминотидан фойдаланмоқда. Аммо ушбу дастур маълумотлар базасига баъзи муҳим маълумотлар киритилмаган. Натижада, дастурдан фойдаланиш натижасида аудитор нотўғри хулосаларга келиши мумкин.

2️⃣ Технологиядан фойдаланиш мақсадга мувофиқ бўлмаслиги мумкин. Масалан, аудитор кичик бизнесни текшириш учун катта корпорациялар учун мўлжалланган мураккаб аудит дастуридан фойдаланмоқда. Бу ҳолат ортиқча вақт сарфланишига ва муҳим рискларнинг эътибордан четда қолишига олиб келиши мумкин.

3️⃣ Аудиторнинг технология билан ишлаш кўникмаси етишмаслиги мумкин. Масалан, аудитор аудитор блокчейн технологиясидан фойдаланадиган компанияни текширмоқда, аммо бу технология ҳақида чуқур билимга эга эмас. Бу ҳолат муҳим хатоликлар ёки фирибгарликларни аниқланмай қолишига олиб келиши мумкин.

4️⃣ Технология аудиторнинг тажриба ва кўникмаси асосида яратилган. Масалан, аудиторлик ташкилоти мижозлар учун молиявий ҳисобот тайёрлаш дастурини яратган ёки услубиёт ишлаб чиққан. Энди улар шу дастур ёрдамида тайёрланган молиявий ҳисоботларни аудит қилмоқдалар. Бу ҳолат аудиторнинг мустақиллигига таҳдид ҳисобланади. Бу таҳдидни ўзини ўзи текшириш таҳдиди деб аталади.

Аудитор ўз шахсий манфаатдорлигини кўзлаб замонавий технологияларни ўрганишга вақт сарфламаслиги, тушунмаган технологияси маълумотлари бўйича аудит ўтказиши унинг профессионал аҳлоқига жиддий таҳдид ҳисобланади. Шунинг учун бугунги мураккаб бизнес жараёнлар даврида бир лойиҳа доирасида турли тажриба ва кўникмага эга бўлган мутахассислар бўлиши талаб этилмоқда.

@auditor_team

#иқтибос

Шу хатога йўл қўйманг: 50% тинглаш, 25% тушуниш ва 200% гапириш...

@auditor_team

Молиявий ҳисоботга хар кимнинг ўз саволи бор...

#мулоҳаза

Компания молиявий ҳисоботи фойдаланувчилари ушбу хисоботдан ўзларини қизиқтирган саволларни жавобини топишга интиладилар. Бу саволларнинг энг муҳимларини қуйида келтириб ўтдик.

✅ Инвестор
Ўз улушларимни оширишим, камайтиришим ёки шундай ушлаб туришим керакми?

✅ Қарз берувчилар
Берилган қарзни ўз вақтида қайтара оладими?

✅ Давлат
Солиқларни тўғри ҳисоблаган ҳолда бюджетга тўланмоқдами?

✅ Харидорлар
Компания ўз фаолиятини келгусида давом эттира оладими?

✅ Етказиб берувчилар
Етказиб берган товарлар ва хизматлар ҳақини ололаманми?

✅ Ходимлар
Шу ерда ишда қолишим тўғрими?

✅ Жамият
Бу компаниядан аҳоли соғлиги ва табиатга зарар етадими?

Агар молиявий ҳисоботлар барча компаниялар учун тўлиқ изоҳлар билан эълон қилинса, иқтисодиётга қандай ижобий таъсир қилиш тўғрисида фикр юритинг. Сиз фикр юритаётган бир пайтда жуда кўплаб дунё мамлакатлари бу амалиётни 50 йил илгари жорий қилгани ҳақида ҳам фикр юритинг, албатта.

@auditor_team

#иқтибос

Қирғоқдан кўзини уза олмаган киши океанни забт эта олмайди.

@auditor_team