تاریخ معاصر علوم پزشکی در ایران

یادداشت دکتر محمد قریب در یاد دکتر حسن اهری و فترت مجله کودکان پس از درگذشت ایشان . نگارش انگلیسی مجله علت تاخیر در چاپ مرتب مجله بوده است. دکتر قریب پیشنهاد می دهند که به فارسی هم بنویسیم تا انتشار مرتبی داشته باشیم.@medicalhistoryofiran

دکتر عبدالحمید حسابی (۱۴۰۳-۱۳۰۹) درگذشت. او از نخستین نسل جراحان نوین ایران بود که مفتخر به شاگردی پرفسور عدل بودند. دکتر حسابی جراحی زبردست و استادی ممتاز بود که به فرهنگ و تاریخ ایران عشق می ورزید و در آن چیره بود. متن زیر نمونه ای از آثار او در هوای ایران است:

«نامت را خواهم نوشت، بر روي ابرها، بر آبي آسمانها و بر پهنه درياها. نامت را خواهم نوشت بر شنهاي داغ كوير، بر برفهاي سفيد كوهسارها، بر يخهاي سرد قطب و بر آبهاي داغ استوا.
نامت را خواهم نوشت، بر برگ برگ گلها و بر بال همه پروانه ها و بر پوسته همه درختان كهن.
نامت را خواهم نوشت، در همه شهرها، روي ديوارهاي دلتنگي و بر چراغ هاي نوراني و در كوچه هاي غريب و آشنا، نامت را خواهم نوشت بر سر فصل همه كتابها، بر بوم همه نقاشي ها، بر پيكر همه مجسمه ها، در آغاز همه اشعار، و بر الفباي همه نواها و ترانه ها.
نامت را خواهم نوشت، بر دهان هاي خاموش و لب به سخن ناگشوده، بر حنجره هاي ساكت و ارام و بر دلهاي بي قرار و نا آرام.
نامت را خواهم نوشت، بر همه قاره ها و بر فراسوي همه مرزها و سرزمين ها
نامت را خواهم نوشت و اگر عمرم ادامه يابد سالي ديگر، نه! فردايي ديگر نامت را بر تمام صحنه هاي گيتي خواهم نوشت. و اگر اجل فرارسيد فرداي قيامت نامت را بر رستاخيزش خواهم نوشت، ايران. سرزمين من»

یاد استاد حسابی ، جاودان!

شمس الدین ادیب سلطانی (۱۴۰۲-۱۳۱۰) درگذشت. دکتر ادیب سلطانی ورودی ۱۳۲۸ دانشکده پزشکی تهران بود و بعدها در وین دستیار روانپزشکی شد. او در فرنگ ، بیوشیمی هم خواند. نبوغ او در فلسفه و زبان چنان بود که مهم ترین آثار فلسفی را با سیاق موشکافانه اش به فارسی برگرداند.از مهم‌ترین آثار ترجمه‌شدهٔ او می‌توان به «سنجش خرد ناب» امانوئل کانت، «منطق ارسطو»، «جستارهای فلسفی» برتراند راسل، «سوگ‌نمایش هملت» اثر ویلیام شکسپیر و همچنین «رساله منطقی- فلسفی» ویتگنشتاین اشاره کرد. او به چندین زبان، ازجمله آلمانی ،لاتین، انگلیسی و فرانسه، تسلط کامل داشت و با زبان‌هایی دیگر چون پارسی میانه و یونانی باستان آشنا بود. خواهرش ممتاز ادیب سلطانی نیز فارغ التحصیل داروسازی دانشگاه بود.ادیب سلطانی چندان در جامعه پزشکی ایران شناخته نشد اما تاثیری شگرف بر علوم انسانی در ایران گذاشت. یادش جاودان@medicalhistoryofiran

نصرت الله پورافکاری ( ۱۴۰۲-۱۳۲۱) درگذشت. دکتر پورافکاری روانپزشک برجسته ی ایرانی بود که قریب به نیم قرن در تبریز به روانپزشکی ایران خدمت کرد. او از دانشگاه پنسیلوانیا با درجه ممتاز تخصص روانپزشکی گرفت و پس از آن بی درنگ به ایران بازگشت. استاد پورافکاری از اواخر دهه پنجاه ، بی وقفه به تالیف و ترجمه کتب روانپزشکی مشغول بود و بیش از پنجاه جلد کتاب از خود به یادگار گذاشت. او همواره دغدغه کرامت انسانی مبتلایان به اختلالات روانی را داشت و با سلوک آرام و اخلاقی خود نقشی ممتاز در انگ زدایی و بهبود و مراقبت بیماران ایفا کرد. یاد استاد جاودان@medicalhistoryofiran

۲۷ مرداد ، صد و بیست و هفتمین سالروز تولد دکتر حسین گلاب استاد دانشکده پزشکی و داروسازی گرامی باد. او گیاه شناس، حقوق‌دان، شاعر ، مترجم، تاریخ‌دان، نوازنده، عکلس و عضو موثر فرهنگستان ایران بود.یادش جاودان

دکتر فرخ شادان (۱۴۰۱-۱۳۱۵) درگذشت. استاد شادان ورودی ۱۳۳۲ دانشکده پزشکی تهران بود و در بنای فیزیولوژی ایران نقشی سترگ داشت. او هم چنین پژوهشگری ممتاز در موسیقی بود. همان‌گونه که در عکس می بینید، آثار گرانمایه ی او ، بیست سانت از قدش بلندتر بود. استاد شادان ، نامی ست که روزهای نخست دانشجویی را ، به خاطر ترجمه فیزیولوژی گایتون ، تداعی می کند. یاد استاد جاودان.@medicalhistoryofiran

سخنان دلنشین استاد شفیعی کدکنی در مراسم نکوداشت مقام استاد و تجلیل از استاد دکتر میرمجلسی ادیب و طبیب برجسته و پایه گذار رشته فوق تخصصی گوارش در ایران ( بهار ۱۴۰۱).

«به مملکتتان خدمت کنید». ۱۰ تیر ، بیست و پنجمین سالگرد درگذشت مدیر افسانه ای دبیرستان البرز و پایه گذار دانشگاه شریف، دکتر محمد علی مجتهدی (۱۳۷۶-۱۲۸۷)گرامی باد. او دانش آموزانی را تربیت کرد که بسیاری از آن‌ها به کسوت طبابت در آمدند و شرافت و وطن دوستی را در حوزه سلامت، مشق کردند. یادش جاودان.@medicalhistoryofiran

روز ماما مبارک
از تاسیس آموزشگاه عالی مامایی (۱۲۹۹) ۱۰۲ سال گذشت
@medicalhistoryofiran

استاد دکتر مسلم بهادری (۱۴۰۱-۱۳۰۵)درگذشت.
او پس از اخذ تخصص پاتولوژی در دانشگاه تهران به انگلستان رفت و دوره تکمیلی «رشته آسیب شناسی بیماری‌های قلب و ریه» را گذراند. وی مدتی را نیز در دانشگاه کالیفرنیا به تدریس پرداخت.
او استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس افتخاری آزمایشگاه آسیب شناسی مرکزی ایران، رئیس دفتر ارتباط با دانش آموختگان دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم پزشکی بود .
خدمت به عنوان مدیر آموزش آسیب شناسی، معاون دانشکده پزشکی، مؤسس آزمایشگاه‌های آسیب شناسی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی، معاون وزیر علوم، سرپرست آزمایشگاه مرکزی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، عضو هیئت بورد پاتولوژی،رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، عضو کمیته ایجاد شبکه تندرستی و تربیت بهورز (۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴)، عضو کمیته‌های سیاست‌گزاری و برنامه‌ریزی سلامت و نیز آموزش در وزارتخانه‌های علوم و بهداشت ،بخشی از گستره ی گسترده‌ی فعالیت های اوست. عشق او به آموختن مدام ، نوآوری و تاریخ ، شخصیتی غریب و ممتاز از او ساخته بود.یاد استاد جاودان.@medicalhistoryofiran

نهم فروردین، هفتادمین سالروز درگذشت قاسم غنی است. دکتر غنی، پزشک،استادکرسی تاریخ و اخلاق پزشکی در دهه بیست، ادیب( مصحح حافظ و خیام)، فیلسوف و سیاستمدار ایرانی بود.گفتگوی او با انیشتین بسیار خواندنی است.بسیاری از اولین پایان نامه های دانشکده پزشکی به راهنمایی یا مشاوره او انجام شده است.

دکتر عباس ادیب(۱۴۰۰-۱۳۰۱) استاد برجسته دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درگذشت. جدا از شان ممتاز علمی استاد ادیب که به نگارش و ترجمه آثار فراوانی همچون « تشخیص و درمان بیماری ها» انجامید، او شخصیتی فرهنگی در اصفهان به شمار می رفت. کتاب « از مکتبخانه تا دانشگاه» ، درنگ تاریخی و نگاه جامعه شناختی او را نشان می دهد. عشق دکتر ادیب به اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اش، کم نظیر است. یاد استاد جاودان.@meficalhistoryofiran

دکتر یحیی عقیقی، استاد برجسته روماتولوژی کودکان ایران، نود ساله شد. استاد عقیقی ، ورودی ۳۲ دانشکده پزشکی تبریز است. او دوران تخصص کودکان را در انگلستان و دوران فوق تخصصی را در انگلستان گذراند. تاثیر او بر طب کودکان ایران و نیز بر سپهر آموزش و اخلاق در دانشگاه علوم پزشکی تهران ، کم نظیر است. تولد استاد مبارک🎂
@medicalhistoryofiran