⚠️ هر چند که تنها ۱۳ روز از توقف مصرف مازوت در نیروگاه شازند میگذرد، اما در زیر سایهٔ انتشار آمارهای عجیب و متناقض درخصوص وضعیت سوخت تحویلی به نیروگاهها گرفته تا کتمان تأثیر مازوت بر آلودگی هوا، خبرها حکایت از افزایش فشار برای آغاز دوبارهٔ استفاده از این سوخت دارد.
🔸 باز هم باید تکرار کرد که اساسا سالهاست در نیروگاههای تهران و البرز، مازوت مصرف نشده و در واقع همانطور که ممنوعیت مازوتسوزی صرفا در عمل متوجه اراک و تا حدودی اصفهان است (مصرف نفت کوره در اصفهان در گذشته نیز بسیار ناچیز بوده)، شروع دوباره آن نه باری برای تهران، البرز و حتی اصفهان بلکه تشدید بحرانی برای اراک و مناطق پیرامون آن خواهد بود.
🔸 بخشی از مسئله اینجاست که اساسا توان عملی نیروگاههای حرارتی برای تولید اکنون بسیار بیشتر از اوج مصرف برق زمستانی است و در واقع، عدم ورود ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ مگاوات برق از اراک به چرخه مصرف، ناپایداری شبکه را منجر نخواهد شد. از طرفی، میزانِ مصرفِ سوختِ جایگزینِ گاز (مازوت یا گازوئیل) در نیروگاههای حرارتی کاملا مشخص بوده و حتی خروج کامل هر چهار واحد نیروگاه شازند از مدار تولید، منجر به برهم خوردن چرخه توزیع سوخت جایگزین در دیگر نیروگاهها با توجه به وضعیت تولید، شرایط تناوبی اورهال و ورود برق آنها به مدار نخواهد شد: مسئله درصورت وجود ارادهٔ سیاسی بسیار قابل مدیریت است.
🔸 این روزها اما برخیها با ژستِ داشتنِ نگاه انتقادی، حتی تأثیر مازوت بر ایجاد آلودگی هوا را کتمان میکنند؛ اینکه با سوء استفاده از فشار افکار عمومی و برای خوب جلوه دادن خود و با زدن سر و ته ماجرا، یک دروغ را از وسط بحران ناترازی اشاعه دهند، یک موضوع است و اینکه چشم بر مستنداتی متعدد درخصوص آلودگی اراک با دیاکسید گوگرد و در حقیقت، لزوم احترام به ارزش جان انسانها ببندند، یک مورد دیگر؛ درک پذیرش کدامیک از این دو مورد را، سنگی به نام شرافت انسانی، محک میزند.
🔸 با وجود این شرایط، اما افزایش تولید برق در نیروگاه شازند نیز دغدغه بعضی هاست. اینکه در غیاب تأمین گاز، مسئولین اصفهانی تولید برق در یک نیروگاه خود را به صفر میرسانند و در شرایط کمبود، ۶۵ درصد از تولید در بزرگترین نیروگاه خود میکاهند اما در استان مرکزی، تلاش بعضیها برای تولید به هر قیمتی جریان دارد، مایه تأسف نیست؟ مدال افتخار تولید برق را به کدام سببی میخواهیم بر سینه بزنیم؟ به سبب تبدیل محل زیست ۸۰۰ هزار نفر به آلودهترین منطقه کشور با دیاکسید گوگرد؟ با تاثیر مستقیم بر انواعی از بلاها آنهم وقتی که بحران انرژی و قطعی برق، ریشه در منطقه ما ندارد بلکه موضوعی با ابعاد و قابل مدیریت ملی است؟
بارها تأکید شده که موضوع آلودگی هوای اراک، چند بعدی است؛ برخلاف پنهان شدن برخی صنایع بزرگ و متهم در این سالها در پشتِ سرِ آلودگی نیروگاه، این معضل قابل خلاصه کردن به مازوتسوزی نیست و حل آن، عزمی همهجانبه میطلبد و در عین حال، بحرانِ واقعیِ تاثیر مازوتسوزی بر اجزای زنده بشری و غیر بشری، چیزی نیست که بتوان به آسانی از کنار آن گذشت.
🔸 اگر مصرف مازوت در ۱۱ نیروگاه دیگر، استثنا شدن اراک از مازوتسوزی را با سوء استفاده از واقعیت و معنی واژهها، یک «تبعیض» میخواند، پس لبریز شدن کاسه ظرفیت مردم در استان با تولید گسترده دیاکسید گوگرد توسط دیگر صنایع، معنای آن چیست؟ اگر بناست درآمد این صنایع در ابعاد ملی، شامل حال همه شود، چرا پس چوب خوردن از تبعات آلودگی شدید آنها، نباید ملی باشد؟ این چیزی است که بلندگوهایی که عامدانه در کشور، نسخه مازوتسوزی دوباره را در نیروگاه شازند تجویز میکنند، قادر به توضیح و پاسخ به آن نیستند و هر چند که دیاکسید گوگرد، تنها آلایندهٔ موجود در هوا نیست.
🔸 تأثیر دیاکسید گوگرد بر افزایش ریسک آسیب به دستگاههای تولید مثلی نر و ماده و در واقع تهدید نسل انسانی، ایجاد و پیشرفت سکتهٔ مغزی ایسکمیک، آریتمی و نارسایی قلبی، آسیب شدید به سلامت دندانی، اختلال در حافظه و یادگیری، اماس و اختلالات عصبی و ... روشنتر از آن است که بتوان به هر دلیلی و برای توجیه هر نگاهی، از آن چشم پوشید.
🙏 بیاییم و واقعیات را بپذیریم تا انسانها آنطور که سعدی علیهالرحمه میگوید، حسرت نخورند که پرندگان هم درد ایشان را درک میکنند اما برخی همنوعان آنها نه:
«فراقنامهٔ سعدی عجب که در تو نگیرد
و إِن شَکَوتُ إِلی الطَّیرِ نُحنَ في الوُکَناتِ»
✍ علی ناهیدینژاد
✅ هواشناسی مرکزی، دیدهبان مستقل محیطزیست و مرجع بروزترین و دقیقترین اخبار هواشناسی
@markazi_met