Bong bóng Mississippi, cuộc khủng hoảng tài chính lớn nhất Châu Âu thế kỷ 18!
Năm 1717, công ty Mississippi được thành lập tại Pháp đã xây dựng một thuộc địa ở vùng Trung Đông hạ lưu sông Mississippi và trong quá trình đó đã thành lập thành phố New York.
Để đầu tư cho những kế hoạch đầy tham vọng của công ty và nhờ có những mối liên hệ tốt với triều đình của Vua Pháp Louis XV, họ đã bán cổ phần cho thị trường chứng khoán Paris.
John Law, Giám đốc Công ty lúc đó cũng là Thống đốc ngân hàng trung ương Pháp .
Thêm nữa nhà vua đã bổ nhiệm ông ta làm Trưởng ban quản lý tài chính trung ương, một chức vụ gần như tương đương với Bộ trưởng tài chính ngày nay.
Năm 1717, hạ lưu sông Mississippi chỉ có rất ít cơ hội làm ăn hấp dẫn với các đầm lầy hoang vu đầy cá sấu, nhưng công ty Mississippi đã cho lan truyền các câu chuyện bịa đặt về sự giầu có và những cơ hội vô biên .
Giới quý tộc Pháp, những doanh nhân mà khuôn mặt lúc nào cũng nghiêm trang lạnh lùng và giai cấp tư sản thành thị đều rơi vào cái bẫy ảo tưởng này, khiến giá cổ phiếu của công ty Mississippi tăng vọt.
Ban đầu, cổ phiếu được chào bán với mức giá 500 livre một cổ phiếu.
Ngày 01/08/1719, cổ phiếu được mua bán được mức giá 2,750 livre.
30/8 là cổ phiếu là 4,100 livre
04/09/1979 chúng đạt ngưỡng 5,000 livre. Ngày 02/12 giá cổ phiếu của Mississippi vượt mức 10,000 livre.
Sự phấn chấn quét qua những đường phố Paris và người ta bán tất cả tài sản của mình và vay những khoản vay khổng lồ để mua cổ phiếu. Mọi người đều tin rằng họ đã tìm ra một con đường dễ dàng để trở nên giàu có.
Ít ngày sau đó, cơn hoảng loạn bắt đầu. Một số nhà đầu cơ nhận ra giá cổ phiếu hoàn toàn phi thực tế và không bền vững, họ tính toán rằng tốt hơn nên bán khi giá cổ phiếu đang ở đỉnh.
Khi nguồn cung cổ phiếu tăng, giá bán sẽ giảm đi. Khi những nhà đầu tư khác thấy giá đi xuống, họ cũng muốn thoát ra thật nhanh. Giá cổ phiếu càng tụt nhanh hơn, bắt đầu lao dốc.
Để bình ổn giá, ngân hàng trung ương Pháp (theo chỉ đạo của thống đốc ngân hàng là John Law, cũng chính là giám đốc của công ty Mississippi) đã mua vào cổ phiếu Mississippi .
Nhưng ngân hàng không thể làm như vậy mãi được. Cuối cùng họ cũng hết tiền. Khi điều này xảy ra, Trưởng ban Quản lý tài chính trung ương (cũng là John Law)quyết định in thêm tiền để mua thêm cổ phiếu. Điều này đặt toàn bộ hệ thống tài chính của Pháp vào trong một quả bóng bóng .
Và ngay cả thiên tài trong lĩnh vực tài chính này cũng không thể cứu vãn được thảm hoạ. Giá cổ phiếu của công ty Mississippi đã giảm từ 10,000 livre rồi xuống 1,000 livre, sau đó sụp đổ hoàn toàn, những cổ phiếu đó cũng mất đến đồng xu cuối cùng.
Đến khi đó, Ngân hàng trung ương và Kho bạc hoàng gia sở hữu một lượng lớn cổ phiếu vô giá trị, và không có tiền. Phần lớn các nhà đầu tư lớn thì bình an vô sự, họ đã bán tháo kịp thời. Những nhà đầu tư nhỏ mất sạch, và nhiều người đã tự tử.
Bóng bóng Mississippi là một trong những sự kiện sụp đổ tài chính khủng khiếp nhất lịch sử. Hệ thống tài chính hoàng gia Pháp không bao giờ phục hồi hoàn toàn xong sau sự sụp đổ này.
Cách thức mà công ty Mississippi dùng ảnh hưởng chính trị của họ để thao túng giá của phiếu, và đổ thêm dầu vào lửa gây nên tình trạng điên cuồng mua cổ phiếu, khiến công chúng mất niềm tin vào thống ngân hàng Pháp và sự hiểu biết về tài chính của vua Pháp. Điều này, dẫn tới Cách Mạng Pháp lật đổ chính quyền những năm sau đó.
Sapiens - Lược sử loài người