Evrim Ağacı

Kaliforniya Tarla Sincapları, İlk Kez Fare Avlarken Gözlemlendi!

Kaliforniya tarla sincaplarının ilk kez Kaliforniya tarla farelerini avladığı, öldürdüğü ve yediği bilimsel olarak belgelendi. Araştırmacılar, Haziran-Temmuz 2024 arasında gözlemlenen 74 etkileşimin %42'sinde sincapların aktif avlanma davranışı sergilediğini tespit etti. Bu davranış her yaş ve cinsiyetten sincapta görülürken, özellikle Temmuz ayının ilk iki haftasında zirve yaptı. Bilim insanları, bu beklenmedik davranışın nedenlerini ve ekolojik etkilerini araştırmak için 2025 yazında saha çalışmalarına devam edecek.


🌐 Link: evrimagaci.org/kaliforniy...
🖋 Ufuk Derin
🔗 https://dar.vin/tG6Rb

Memelilerin En Eski Atası Köpeğe Benzeyen Bu Yırtıcı Olabilir!

Bilim insanları Mayorka'da, bugüne kadar keşfedilen en eski gorgonopsiyan fosilini bulduklarını açıkladı. Nature Communications'da yayınlanan çalışmaya göre, 270-280 milyon yıl öncesine tarihlenen bu kılıç dişli yırtıcı, orta boy bir köpek büyüklüğündeydi ve memeli benzeri özellikler taşıyordu. İyi korunmuş bacak fosilleri, bu türün sürüngenler ile memeliler arasında bir hareket biçimine sahip olduğunu gösteriyor. Bu keşif, memelilerin evrim tarihine ışık tutması açısından büyük önem taşıyor.


🌐 Link: evrimagaci.org/memelileri...
🖋 Ufuk Derin
🔗 https://dar.vin/sGPsp

Zafer İşareti Olarak Kullanılan Parmakları V Şeklinde Açma Davranışının Kökeni Nedir?


1415 Agincourt Savaşı'nda okçuların parmaklarının kesildiğine ve nihayetinde bu kesilen parmakların gösterilmesinin bir zafer işaretine dönüştüğüne yönelik hikayeyi doğrulayan tarihsel hiçbir kaynak bulunmamaktadır. Aksine, hareketin Belçika'da Fransızca yayın yapan BBC'nin başkanı Victor de Laveleye…

https://dar.vin/koNCa

Çalışmalar, Bekar ve Evli İnsanların Yaşam Memnuniyetinin Farklı Olduğunu Ortaya Koyuyor!

Yeni bir araştırma, ömür boyu bekar kalanların yaşam memnuniyeti ölçümlerinde daha düşük puanlar aldığını ortaya koyuyor. Çalışmada 50 yaş üzeri 77.000'den fazla Avrupalının katıldığı ankette, bekarların daha az dışadönük, daha az vicdanlı ve deneyimlere daha az açık oldukları tespit edildi. Bekâr kadınların yaşam memnuniyeti puanları bekâr erkeklere kıyasla daha yüksek bulunurken, yaşlı bekârların orta yaşlı bekârlara göre durumlarından daha memnun oldukları gözlemlendi. Araştırmacılar, bekar bireylerin özel ihtiyaçlarına odaklanılması ve düzenli sosyal destek sağlanması gerektiğini vurguluyor.


🌐 Link: evrimagaci.org/calismalar...
🖋 Ufuk Derin
🔗 https://dar.vin/23NNF

2025'te Bilim Hayatımızı Nasıl Değiştirecek?

https://dar.vin/y6WKB

Volkanik Patlamaların Dinozorların Yok Oluşu Üzerindeki Rolünün Oldukça Kısıtlı Olduğu Ortaya Çıktı!

Hint yarımadasındaki büyük volkanik patlamalar, uzun süredir dinozorların (neredeyse hepsinin) yok oluşu için bir alternatif neden olarak öne sürülmektedir. Volkanizma, 66 milyon yıl önce Dünya'ya göktaşı çarpmadan kısa bir süre önce oldukça aktifti. Volkanik patlamaların Dünya'nın iklimi üzerindeki etkisi, onlarca yıldır yoğun bilimsel tartışmalara konu olmuştur. Şimdi ise Utrecht Üniversitesi ve Manchester Üniversitesi'nden iklim bilimciler, volkanik faaliyet geçici bir soğuma etkisine neden olsa...

(...)

Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bağlantıya tıklayarak sitemize uğrayabilirsiniz.

https://dar.vin/9d7bf

Noel Ağacı Şeklindeki Kutup Işıkları

Aylardan aralıktı ve o gün gökyüzü, bir Noel ağacı gibi aydınlanmıştı. Bu ağaç benzeri görüntüyü meydana getiren yeşil, mavi ve mor renklerdeki canlı kutup ışıkları, atmosferik oksijen ve nitrojenin elektron bombardımanına maruz kalmasından kaynaklanmaktadır. Söz konusu bu çarpışmalar, atom ve moleküllerin yörünge elektronlarının uyarılmış enerji durumlarına atlamalarına ve bunun akabinde normal durumlarına dönerken de görünür ışık yaymalarına neden olmaktadır. Etkileyici bir manzara sunan bu görüntü, Aralık 2023'te İzlanda'nın Djúpivogur kentinden çekildi. Güneş, şu anda 11 yıllık döngüsünün en enerjik evresinde. Dolayısıyla Güneş üzerindeki aktif bölgelerin ve güneş lekelerinin en az 2025'e kadar sürmesi bekleniyor. 2024 boyunca maksimumuna, yani en yüksek aktiflik seviyesine yakın durumda seyreden Güneş'te yaşanan enerji patlamalarıysa Dünya'dan gözlemlenebilen göz alıcı kutup ışıkları meydana getirmeye devam ediyor.

23 Aralık 2024...

https://dar.vin/u1Sqg

Alaska'daki Deniz Isı Dalgası, 4 Milyon Deniz Kuşunun Ölümüne Yol Açtı.

Alaska'da 2015-2016 yıllarında yaşanan rekor deniz ısı dalgası, 4 milyon deniz kuşunun ölümüne neden oldu ve bu olay, tek bir türün en büyük kitlesel ölümü olarak kayıtlara geçti. Bilim insanları, özellikle kalabalık kolonilerde yaşayan kuşların, yiyecek bulmakta zorlandığını ve açlık nedeniyle öldüğünü belirtti. Bu süreçte deniz yüzeyi sıcaklıklarının normalin 3-5°C üzerine çıktığı gözlemlendi. Isı dalgası, besin zincirinde de ciddi bozulmalara yol açtı. Özellikle Pasifik kuzgunları (common murres) gibi balıkla beslenen türler, artan sıcaklıklar nedeniyle balık popülasyonlarında yaşanan azalmadan doğrudan etkilendi. Araştırmacılar, bu tür olayların, iklim değişikliğinin etkileriyle gelecekte...

🌐 Link: yahoo.com/news/record-hea...
🖋 Ece Müker
🔗 https://dar.vin/QwG3C

Kessler Sendromu: Uzay Enkazı Tehdidi ve Dünya Yörüngesindeki Riskler.

Dünya yörüngesindeki uzay enkazı miktarının artması, Kessler Sendromu olarak bilinen ve çarpışmaların zincirleme reaksiyonla daha fazla enkaz oluşturduğu bir durumu tetikleyebilir. Bu sendrom, yörüngedeki çarpışmaların artmasıyla uzay faaliyetlerini tehlikeye atabilir ve gelecekte uzaya erişimi kısıtlayabilir. Uzmanlar, uzay çöplerinin kontrol altına alınmaması halinde, yörüngedeki çarpışmaların artarak Kessler Sendromu'nu tetikleyebileceği konusunda uyarıyor. Kessler Sendromu, NASA bilim insanı Donald J. Kessler tarafından 1978'de tanımlanmıştır. Bu sendrom, yörüngedeki nesnelerin çarpışarak daha fazla enkaz oluşturması ve bu enkazın diğer nesnelerle çarpışarak bir zincirleme reaksiyon başlatması...

🌐 Link: edition.cnn.com/2024/12/2...
🖋 Ece Müker
🔗 https://dar.vin/bOkgw

Sudan'daki Ortaçağ Manastırında Nadir Bir Hristiyan Dövmesi Keşfedildi!

Geçtiğimiz günlerde bir araştırma ekibi, Antiquity dergisinde yayınladıkları çalışmalarında Sudan'daki Gazali Manastırı Mezarlığı'na defnedilmiş bireyler üzerinde yaptıkları analizin sonuçlarını paylaştı. Araştırmacılar, bu bireylerin birinde dövme olduğunu tespit ettiklerini belirtiyor. Bu da bu gizemli kişiyi Ortaçağ Nubia'sında dövmesi olduğu bilinen ikinci kişi olarak kayıtlara geçirdi.[1]

Gazali Manastırı Mezarlığı, Sudan'ın kuzeyindeki Bayuda Çölü'nde yer almaktadır. İlk olarak MS...

(...)

Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bağlantıya tıklayarak sitemize uğrayabilirsiniz.

https://dar.vin/tJqol

Kafatası Şekil Bozuklukları Şizofreniye İşaret Ediyor Olabilir!

5 Aralık'ta Nature Communications dergisinde yayınlanan bir araştırma, bazı şizofreni vakalarının kafatasındaki şekil bozukluklarından kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Çalışma silme tipi mutasyondan kaynaklanan bir kromozom bozukluğu olan DiGeorge sendromuna odaklanıyor. Bu sendromda, 22. kromozomun bir kopyasının küçük bir parçasında eksiklik görülür.

Yaklaşık olarak her 2.150 doğumdan birini etkileyen bu sendrom, vücudun birçok farklı bölümünü etkileyebilir. Kalp anomalileri, bağışıklık...

(...)

Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bağlantıya tıklayarak sitemize uğrayabilirsiniz.

https://dar.vin/RtHem

2025'te Bilim Hayatımızı Nasıl Değiştirecek?

https://dar.vin/y6WKB

15 Mart 1985'te, tarihte kaydedilen ilk alan adı olan Symbolics.com tescillendi. Bugün bu alan adına giderseniz, sahiplerinin onu, internetin gelişimine odaklanan bir çevrimiçi müzeye dönüştürdüğünü görebilirsiniz. Bu müze, bizi bugün bulunduğumuz noktaya getiren yenilik, teknoloji ve bilime odaklanıyor.


🌐 Link: forbes.com/councils/forbe...
🖋 Ufuk Derin
📰 Gündem: Bunu Biliyor Muydunuz?
🔗 https://dar.vin/jnxQb

Fransız kimyager, eczacı ve mikrobiyolog Louis Pasteur 27 Aralık 1822'de doğdu. Aşılama, mikrobiyal fermantasyon ve kendi adıyla anılan pastörizasyon ilkeleri ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Pasteur özellikle kuduz ve şarbon aşılarını geliştirerek milyonlarca hayatı kurtarmasıyla tanınmaktadır. Pasteur'ün kimya alanındaki araştırmaları, hastalıkların nedenlerinin ve önlenmesinin anlaşılmasında kayda değer atılımlara yol açarak hijyen, halk sağlığı ve modern tıbbın temellerini atmıştır. Modern bakteriyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilir ve "bakteriyolojinin babası" ve “mikrobiyolojinin babası" olarak anılır.


🌐 Link: en.wikipedia.org/wiki/Lou...
🖋 Ufuk Derin
📰 Gündem: Bilim Tarihinde Bugün
🔗 https://dar.vin/eb8QH

Psikologlar psikopati için bir tedavi olabileceğini söylüyor. Bazı psikologlar, psikopatlığın bazı yönlerinin bilişsel davranışçı terapi ile iyileştirilebileceğini savunuyor ve bu terapinin bu rahatsızlığa sahip kişilerin şiddet içeren davranışlarını azalttığını söylüyor.


🌐 Link: sciencefocus.com/the-huma...
🖋 Ufuk Derin
📰 Gündem: Bunu Biliyor Muydunuz?
🔗 https://dar.vin/tcaev

Sombrero Yer Kertenkelesi Yok Olmaktan Dönüyor: Nüfusu 16 Kat Arttı!

Karayipler'deki Sombrero Adası'na özgü olan ve nesli tükenmekte olan Sombrero yer kertenkelesinin (Pholidoscelis corvinus) nüfusu, yoğun koruma çalışmaları sayesinde 100'den 1.600'ün üzerine çıktı. 2021'de başlayan koruma programı kapsamında istilacı fareler uzaklaştırıldı ve ada yeniden yeşillendirildi. Uzmanlar, bu başarılı iyileştirme çabalarının sürdürülebilir olması için ada ekosisteminin sürekli bakım ve koruma gerektireceğini vurguluyor.


🌐 Link: evrimagaci.org/sombrero-y...
🖋 Ufuk Derin
🔗 https://dar.vin/w04ro

Egzersiz ve İyi Uyku Bilişsel Performansı 24 Saatten Fazla Artırıyor!

Londra Üniversitesi Koleji'nden araştırmacıların yaptığı yeni bir araştırma, egzersiz ve kaliteli uykunun bilişsel performansı 24 saatten fazla süreyle iyileştirebileceğini ortaya koydu. 50-83 yaş arasındaki yetişkinlerde fiziksel aktivitenin ertesi gün hafıza performansını artırdığı tespit edildi. Çalışmada, günlük aktiviteleri takip edilen 76 katılımcının, daha fazla orta-yoğun fiziksel aktivite ve 6 saat üzeri uyku süresinin bilişsel testlerde daha yüksek puanlar almalarını sağladığı gözlemlendi. Araştırmacılar, bu bulguların daha geniş katılımcı gruplarıyla doğrulanması gerektiğini ve uzun vadeli bilişsel sağlığa etkilerinin henüz net olmadığını belirtti.


🌐 Link: evrimagaci.org/egzersiz-v...
🖋 Ufuk Derin
🔗 https://dar.vin/2dVfU

Bazı Şempanzeler Alet Kullanma Konusunda Diğerlerinden Daha Yetenekli!

Nature Human Behaviour dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma, şempanzeler arasında ceviz kırma becerisinde önemli bireysel farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Oxford Üniversitesi araştırmacıları, 25 yıllık gözlem verilerini analiz ederek bazı şempanzelerin aletleri diğerlerinden iki kat daha verimli kullandığını ve bu becerinin 11 yaşına kadar geliştiğini tespit etti. Çalışma, şempanzelerin alet kullanımındaki bu bireysel farklılıkların, insan evriminde alet kullanımının rolünü anlamaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.


🌐 Link: evrimagaci.org/bazi-sempa...
🖋 Ufuk Derin
🔗 https://dar.vin/AlwPq

Russell Paradoksu Nedir? Kümeleri Tanımlamakta Kullanılan "İyi Tanımlanmış Nesneler Topluluğu" Ne Anlama Gelir?

Okuyucuların çoğu, küme kavramına lise, hatta ortaokul zamanlarından aşinadır. Matematiğin en temel kavramlarından biri olan kümeler, bilim adına vazgeçilmezdir; sadece teorik matematikte değil mühendislik bilimlerinde, hatta biyolojide de kullanılmaktadır. Uygulama alanı böylesine geniş ve gayet basit olan bu matematiksel yapıların tanımını yapmak zordur, zaten kolay olan bir şeyi ifade etmek neredeyse her zaman daha zordur.

Bir küme nedir diye sorulduğunda alınan cevap "iyi tanımlanmış...

(...)

Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, bağlantıya tıklayarak sitemize uğrayabilirsiniz.

https://dar.vin/7ed67

Evrim Ağacı Ankara etkinliklerine devam ediyor!

Bilim Tarihi serimizin 5. ve son gününde ''Aydınlanma Çağı: 18. ve 19. Yüzyıllar'' konularını tartışacağız.

Etkinliğimize tüm bilimseverleri bekliyoruz!

Detaylı bilgi ve biletler için:

https://pazar.evrimagaci.org/urun/bilim-tarihi-dersleri/