آکادمی تاسیسات الکتریکی

تابلو برق چیست؟

کنتاکتور چیست؟

🔥 بررسی عیوب داخلی کنتاکتور

سپردن کار به مجریان ناوارد نتیجه ای جز حسرت و ضایع شدن وقت و هزینه و جنس نداره
قیافه مجری دیدن داره وقتی مالک میگه اگه ما بخواهیم آب سرد و گرم رو مخلوط کنیم چکار باید بکنیم😁😁😁

در تصویر بالا کابلی را مشاهده میکنید که اکثر کابلهای بی کیفیت اینچنین هستند بدون شیلد و فاقد نویزگیر و حتما در تمام مواردی که قطعی تصویر تلویزیون گزارش میشود اولا منبع نویز نزدیک به تلویزیون میباشد و همچنین شاهد استفاده از همچین کابلی در تلویزیون مشتری خواهیم بود

پس راهکار این هست که به مصرف کننده توصیه کنید از کابلهای HDMI شیلد دار و مجهز به نویز گیر استفاده کنه و بعد از تماس با همچین مطلبی حتما با خودتان کابل AV همراه داشته باشید و عملا مربوط بودن عیب به کابل HDMI را به ایشان یادآور گردید

جهت پی بردن به علت اصلی ماجرا ابتدا توضیحی باید داده شود

زمانی که یک وسیله موتوری شروع به کار کند پالس هایی با فرکانس بالا تولید میگردد که این فرکانس بالا در عملکرد سایر تجهیزات میتواند به واسطه تداخل الکترو مغناطیسی Electromagnetic Interference یا EMI اختلال ایجاد کند حتی زمانی که از یک رسانا همچون سیم جریانی عبور کند بسته به میزان جریان عبوری میدان مغناطیسی دور رسانا (سیم) ایجاد میگردد که همین میدان مغناطیسی باعث اختلال در تصویر آیفونهای تصویری میگردند که سیم برق و آیفون در کنار هم قرار دارند بدیهی است هر چه همجواری این دو بیشتر باشد شدت اختلال هم بیشتر خواهد شد تا جایی که اگر سیم برق و آیفون مشترکا در یک لوله قرار داشته باشند به قطع تصویر یا پارازیت شدید آن منجر خواهد شد البته چون سیگنال تصویر در آیفونهای تصویری آنالوگ هست این اختلال بصورت خطوط مورب بر روی تصویر که مدام در حال کم و زیاد شدن و یا حتی بصورت متحرک دیده میشوند بروز میکند

در هنگام اتصال یک فرستنده دیجیتال همچون گیرنده ماهواره یا گیرنده دیجیتال تلویزیونی به تلویزیون با ورودی دیجیتال دو حالت متصور است یا گیرنده (تلویزیون) و فرستنده (گیرنده ماهواره یا تلویزیون) از طریق کابل آنالوگ (کابل AV) اتصال می یابد یا کابل دیجیتال (HDMI) که اگر با کابل آنالوگ باشد تاثیر تداخلات الکترو مغناطیسی محیط بر روی تصویر به قدری نیست که قابل تشخیص باشد و نهایت همان ایجاد خطوط بر روی صفحه نمایش خواهد بود اما چنانچه اتصال بصورت دیجیتال با کابل HDMI باشد میزان نویز پذیری آن هم بیشتر هست و به دلیل خاصیت سیگنال دیجیتال که یا بطور کامل نمایش می یابد و یا قطع میگردد در لحظه استارت وسائل موتوری که در نزدیکی تلویزیون قرار دارند برای لحظه ای تصویر قطع میگردد.



البته در این میان ورود کابلهای HDMI بی کیفیت چینی و یا تعویض کابلهای اصلی با کابلهای بی کیفیت توسط فروشندگان و وارد کنندگان نیز مزید بر علت هست



راه حل چیست؟

خب تا اینجا دریافتیم تداخلات الکترومغناطیسی حاصل از لحظه استارت وسائل موتوری باعث قطع موقت سیگنال تصویر دیجیتال میگردد اما راهکار چیست

آیا باید قید دیدن تصویر با کیفیت بالا و دیجیتال را فراموش کرده و به همان سبک آنالوگ با کابلهای AV برگردیم؟

جواب این که خیر سازندگان وسائل الکترونیکی راهکاری دارند برای کاهش و به حداقل رساندن تداخلات الکترو مغناطیسی و آن دو راهکار عمده میباشد که عبارتند از قرار دادن شیلد بدور سیم انتقال تصویر و استفاده از نویزگیرهای فریت در ابتدا و انتهای کابل

فریت ترکیبی شیمیایی از اکسید آهن با مواد سرامیکی است که به خاطر نفوذ پذیری بالا و هدایت الکتریکی بسیار پایین در ترانسفورماتورها و هسته سلف ها استفاده میشود و از همین خاصیت آن در کابلها بعنوان نویز گیر و سد کننده امواج الکترومغناطیسی فرکانس بالا استفاده میشود

آیا به عنوان یک برقکار تا بحال با این پدیده مواجه شده اید که مشتری تماس بگیرد و عنوان کند با روشن کردن یکی از وسائل منزل صفحه نمایش تلویزیون لحظه ای قطع و دوباره وصل میشود؟

این ایراد گاهی با روشن کردن فن سرویس گاهی با روشن کردن کولر و یا پمپ آن و گاهی حتی با زدن زنگ درب ورودی و حتی با روشن کردن فن هود و یا زنگ خوردن تلفن های بیسیم و … بروز میکند و خدا میداند اگر برقکار ساختمان شما باشید چه تصوری در ذهن مشتری ایجاد میشود ایرادی که به هیچ عنوان به برقکار مربوط نیست اما برقکار هم از رفع عیب عاجز میماند و با سرافکندگی مکان را ترک میکند. مشتری میماند و حس تمسخر نسبت به برقکار و برقکار میماند و سوالی بی جواب

در بحث امروز قصد دارم جواب این سوال را به شما عرض کنم پس با ما همراه باشید.

در ابتدا عرض کنم این نقیصه رابطه مستقیم با کابل HDMI تلویزیون مشتری دارد و اگر تلویزیون را توسط کابلهای AV به گیرنده ماهواره یا دیجیتال وصل کنید این نقیصه رفع میگردد

به نظرتان این دو تجهیز چه تفاوتی با هم دارند؟
این دو تجهیز از لحاظ کارکردی به ظاهر تفاوتی با هم ندارند اما در حقیقت هم از لحاظ ظاهری و هم داخلی متفاوت هستند
هر دو تجهیز بر طبق استاندارد iec61009 تولید شدند پس rcbo هستند که هم کلید جریان باقیمانده و هم حفاظت در مقابل اتصال کوتاه و هم اضافه بار دارند
استاندارد ساخت rcd که تنها کلید جریان باقیمانده هست iec61008 هست
حساسیت جریان باقیمانده هر دو سی میلی آمپر میباشد و جریان نامی هر کدام 32 آمپر تایپ سی
قدرت قطع اتصال کوتاه در یکی ۶ کیلو و در دیگری ۱۰ کیلو آمپر میباشد
تجهیز سمت چپ دارای دو مد قطع و تجهیز سمت راست یک مد مشترک بدین صورت که در تجهیز سمت چپ چنانچه قسمت اتصال کوتاه یا اضافه جریان عمل کند تنها یک اهرم قطع میشود و اگر قسمت جریان باقیمانده عمل نماید هر دو اهرم با هم قطع میشود اما در تجهیز سمت راست به هر علتی تجهیز عمل کند اهرم قطع میشود و تشخیص علت قطع نامشخص خواهد بود
اما مهمترین اختلاف در ساختار داخلی آنهاست
تجهیز سمت چپ در قسمت جریان باقیمانده ساختار مغناطیسی و تجهیز سمت راست ساختار الکترونیکی دارد تجهیز سمت چپ به سمت و پلاریته ورود و خروج تغذیه حساس نیست و بدرستی عمل میکند اما تجهیز سمت چپنه تنها ورودی الزاما باید از بالا باشد که حتی پلاریته هم طبق مشخصات میبایست رعایت گردد در غیر این صورت خواهد سوخت که آنگاه نه قسمت جریان باقمانده و نه قسمت حفاظت اتصال کوتاه و اضافه بار عمل نخواهد کرد

پاسخ هر دو سئوال مثبت است. فقط باید توجه داشت که شستی تست روی این RCD ها بین یکی از فازهای ورودی و نول قرار گرفته و چنانچه فاز مربوطه و یا نول در ورودی متصل نباشند، شستی تست موجب تریپ کلید نخواهد شد.

در برندهای معتبر دیاگرام داخلی کلید و اتصالات صحیح برای عملکرد شستی تست ارائه می‌شوند. روشی که همواره به عملکرد صحیح شستی تست می‌انجامد این است که هر چهار ورودی RCD به هادی های مرتبط متصل شوند ولی در خروجی از خطوط مورد نظر (تکفاز، سه فاز با نول یا سه‌فاز بدون نول) استفاده شود. (شکل 3)

در شکل 2 از RCD چهار پل برای حفاظت مدار تکفاز استفاده شده و با توجه به دیاگرام مدار داخلی کلید (شکل 1 که در برخی برندها عمومیت دارد) شستی تست بین L3 و نول قرار گرفته لذا فاز به ورودی L3 کلید متصل شده تا قابلیت شستی تست حفظ شود.

طبعا در صورت رعایت نشدن این نکته خللی در عملکرد حفاظتی کلید رخ نمی‌دهد اما شستی تست بلا استفاده خواهد شد. همانطور که می‌دانید لازم است در فواصل زمانی یک تا سه ماهه توسط شستی تست از عملکرد صحیح کلید RCD اطمینان یافت بنابراین در زمان استفاده از آن در مدارات تک فاز و عدم عملکرد شستی تست، شایسته است با جابجا کردن توام فاز در ورودی و خروجی به آرایش صحیح دست یافت. در غیر اینصورت لازم است با استفاده از تسترهای مناسب نسبت به تست‌های دوره‌ای RCD اقدام نمود.

با تشکر از استاد اکبرزاده

توضیح زیر را مطالعه فرمائید.

دو پرسش متداول در مورد RCD های چهارپل:

۱- آیا می‌توان برای یک تجهیز سه فاز فاقد هادی خنثی (نول)، از RCD های چهار پل استفاده کرد؟

۲- آیا می‌توان از این کلیدها در مدار تک فاز استفاده کرد؟
(پاسخ در ادامه)