ANKARA İL MÜFTÜSÜ DR. HASAN ÇINAR'IN FETVALARI

*Soru:* Ben askerim. Her zaman abdest alma imkanım olmayabiliyor. Botlarımın üzerine mesh edebilir miyim?
*Cevap:* Evet, botlar, potinler üzerine mesh etmek caizdir. Dinimiz kolaylık dinidir. Deri vb. maddelerden yapılan, ayağa giyildikten sonra bağı bağlanmasa bile ayağımızda durabilecek, içine su geçirmeyen ve giyilince uzun mesafe yürünen mest, bot, potin, çizme vb. üzerine mesh yapmak caizdir. Asker, polis ve isteyen kimse bu papuçları normal abdest (ayaklarını yıkayarak) aldıktan sonra giyerler ve abdest bozulunca bu giydiklerinin üzerine mesh yaparlar. Tabi bu papuçların alt ve üstlerinde necaset (pislik) varsa mutlaka temizlendikten sonra namaz kılınmalıdır.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru* : Müslümanın Cuma günü alışveriş yapması caiz midir?
*Cevap* : Kendisine namaz farz olan bir erkeğin, kendisine namaz farz olan bir erkekten yaptığı alışveriş, akd olarak geçerlidir fakat uhrevi olarak caiz değildir. Bu kimseler için Cuma Namazının terki (şartlarına haiz olduğu halde terk etmesi) büyük günahtır. Tahrimen Mekruhtur. Bunun zamanı; 6 gün 23’er saat (mesela) rızkını/nafakayı helalinden elde etmek için çalışılması fakat Cuma günü Cuma Namazı için okunan DIŞ Ezanla birlikte, namaz bitinceye kadar ki bu 1 saati geçmez, alışverişin terkidir.
Buna kıyasen, bu vakitte kıyılan nikah da uhrevi olarak caiz değildir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru* :
Umre ibadeti için belirli bir zaman var mıdır?
*Cevap* :
Hayır, yoktur. Her zaman umre yapmak caizdir. Ama hac günlerinde umre yapmak, tahrimen mekruhtur. Bu günler ise bir gün kurban bayramı arefesi, dört gün de kurban bayramı günleri olmak üzere toplam beş gündür.
Umreyi ömrümüzde bir kere yapmak sünnettir.
Bir yıl içinde Hac bir defa yapılır. Umre ise birden fazla yapılabilir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru:* Düğün, sünnet gibi merasimlerde adet olarak atılan para ve şekerleri toplamak ve kullanmak dinen uygun mu, caiz mi?
*Cevap:* Evet caizdir. Bu tür merasimlerde dağıtılan para ve şekerleri toplamak ve kullanmak dinen uygundur. Toplananlar, toplayan kişiye ait olur. Nitekim bazı yörelerde, düğünlerde etek açarak bu hediyeleri toplamak yaygın bir uygulamadır. Bu tür adetler, düğün sahipleri tarafından hediye mahiyetinde gerçekleştirildiği için güzel geleneklerimiz arasında yer almaktadır.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR 
Ankara Müftüsü

*Soru:* İçinde para bulunan bir cüzdan buldum. Onu alıp kullanabilir miyim?
*Cevap*: Hayır, kullanamazsınız. Bu haramdır. Bulunan bir eşya yada para sahibine ulaştırılmak niyetiyle alınırsa caizdir. Aksi takdirde gasb olur. Cüzdan mümkünse, en yakın karakola, karakol yoksa muhtarlığa teslim edilmelidir. Yanına alan kişi, sahibine ulaştırmak üzere şahit tutmalıdır. Sahibine ulaştırmak üzere aldığımız cüzdan eğer kaybolur veya çalınırsa, bulan kişi kusurlu değilse sorumlu olmaz. Ancak ihmal sonucu kaybedilirse tazmin etmekle yükümlüdür.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR 
Ankara Müftüsü

*Soru*:Akrabam altınlarımı benden borç almak istiyor. Altını borç vermek caiz midir?
*Cevap*:Evet, caizdir. Buna dinimizde “karz-ı hasen” denir. Güveniyorsanız verirsiniz ve çok da sevap alırsınız. Geri alıyorken eğer çeyrek gibi sayıyla verdiyseniz yine sayıyla alırsınız. Yok eğer tartıyla verdiyseniz yine tartıyla geri alırsınız. Çok az bir miktarda olsa bile fazlalık talebi faize girer ki bu haramdır. Örneğin; 5 tane çeyrek altın verdiyseniz 5 tane çeyrek altın alırsınız. 20 gr. altın borç verdiyseniz 21 gr. alamazsınız. 1 gram faiz olur.
Borç verdiğiniz altını geri alıyorken, borcu teslim aldığınız günkü kıymetinden, Türk Lirası olarak da alabilirsiniz.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*: "Vallahi, bundan sonra alkol içmeyeceğim" diye yemin ettim. Ama geçen bir ortamda mecbur kaldım içtim.Ne yapmalıyım?
*Cevap*: Allah’ın (cc) yasakladığı alkolü içmeme konusundaki sözünüz çok yerinde bir yemindir. Keşke yemininizi bozmasaydınız. Allah (cc) tövbenizi kabul eder ve siz de her yönden mutlu olurdunuz. Hayattayız tövbe kapısı açıktır.
Yemininizi bozduğunuz için size keffaret gerekir.
Yemin keffareti; on fakire birer fitre (fıtır sadakası) miktarı veya bir fakire on ayrı günde her gün bir fitre miktarı para vermek veya on yoksulu sabah akşam doyurmak ya da giydirmektir. On fakire verilmesi gereken, bir günde bir fakire verilirse, bir fakire verilmiş sayılır. Buna gücü yetmeyenlerin ise, ara vermeden üç gün oruç tutmaları gerekir.
Keffaret, yemin bozulmadan önce verilirse
bozulduktan sonra tekrar vermek gerekir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:
Rüya gördüm. Rüyamı, görmediğim halde bazı eklemeler yaparak anlattım. Dinimizde bu caiz midir?
*Cevap*:
Peygamber Efendimiz ( sav ) buyurmuştur ki;
“ Yalanların en büyüğü, kişinin görmediği rüyayı gördüm demesidir.”
Bir kimsenin görmediği halde “ rüyamda şöyle şöyle gördüm “ demesi haramdır. Yalan konuşmakta haramdır ama rüyadaki uydurma ( ekleme ) daha büyük günahtır. Tövbe etmek ve bir daha böyle yapmamak gerekir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:Rüyamda “Hasta olan kızım iyileşirse bir kurban keseceğim.” diye adak adadım. Kızımda şimdi iyileşti. Adağımı yerine getirmem gerekir mi?
*Cevap*:Hayır, gerekmez. Rüya İslam’da hüccet (delil) sayılmaz. Rüya, Peygamberler için bağlayıcı delil iken diğer insanlar açısından herhangi bir konuda bağlayıcılığı yoktur. Bu yüzden rüyada yapılan nezirden (adaktan) dolayı kurban kesmek vacip değildir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:Yatarken dua ve zikir niyetiyle Kur’an-ı Kerim ve dualar okuyabilir miyim? Ne okumalıyım?
*Cevap*:Evet, okuyabilirsiniz. Ayakta, oturarak veya yan tarafına yatarak Allah Teala’yı zikretmenin mahzuru yoktur hatta tavsiye olunmuştur. Yatakta, uyumadan önce İhlas, Felak, Nas surelerini ve duaları, zikir ve dua maksadıyla okuyarak, kendimizi manevi muhafaza altına almamız caizdir.
Kur’an-ı Kerim’i abdest aldıktan sonra kıbleye dönerek saygı ve edeple okumak sünnettir. Aynı adabla dinlemek farz-ı kifayedir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:Oruç tutmamızın uygun olmayan günler hangileridir?
*Cevap*:Yılda beş gün var ki bu günlerde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Ramazan bayramının 1. günü ve Kurban bayramının 4 gününde oruç tutmak yasaktır.
Keffaret orucu bu günlere denk gelirse keffaret bozulur ve yeniden başlamak gerekir.
Sadece Cuma günlerinde nafile oruç tutmak tenzihen mekruhtur. Bir gün öncesiyle veya sonrasıyla beraber tutmak daha iyi olur.
Aynı Cuma günü gibi yalnız Cumartesi veya yalnız Muharrem’in onuncu gününde de nafile oruç tutmak tenzihen mekruhtur. Ama bir gün öncesinden veya sonrasından tutmanın mahzuru yoktur.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru:* Mirac kandili hakkında bilmemiz gereken gerçeklerden bazıları nelerdir?
*Cevap:*
- İsra ve Mirac hadisesi bir Mucizedir.
- İsra ayetle sabittir, mirac mütevatir hadislerle sabittir.
- İsra ve Mirac ruh ve beden beraber olmuştur.
- İsra Mucizesi Mekke-i Mükerreme’deki Mescid-i Haram’dan Kudüs-ü Şerif’te bulunan Mescid-i Aksa’da gerçekleşmiştir.
- Mirac’dan Peygamber Efendimiz (sav) üç hediyeyle dönmüştür;
1- 5 vakit namaz,
2- Şirk koşmayanların tövbe etmeleri halinde bağışlanacakları,
3- Bakara Suresinin son iki ayeti.
- Peygamber Efendimiz Mescid-i Aksa’da diğer Peygamberlere namaz kıldırmıştır.
- İsra ve Mirac olayı inananların imanını kuvvetlendirmiştir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru:* Kabristanda cenazenin üzerine her birimiz 3 kürek toprak atıyoruz. Bunun dinimizde bir yeri var mı?

*Cevap:* Evet, vardır. Cenaze üzerine toprak atmak dinimizde müstehaptır ve sevap kazandırır. Bu, Müslümanlar için bir görevdir. En az 3 kürek toprak atılması uygun olur. Bunun hikmeti, Kur'an-ı Kerim'de geçen şu gerçeklere dayanır:
1. Sizi topraktan yarattık.
2. Sizi tekrar toprağa döndüreceğiz.
3. Sizi bir kere daha topraktan çıkaracağız.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru:* Kabristanda, cenaze üzerine toprak atılırken küreğin sapını yere koyuyorlar. Daha sonra başka bir Müslüman küreği alıp toprak atıyor. Sonra böyle devam ediyor. Toprak atarken *Küreğin sapını yere koymak,* dinimizin bir emri midir?
*Cevap:* Hayır, dinimizin böyle bir emri yoktur. Defin sırasında cenaze üzerine toprak atmak, Müslümanın Müslüman üzerindeki vazifelerindendir ve çok sevaptır. Aynı zamanda ibret alınması için de bir vesiledir. Küreğin sapını diğer Müslümanın eline vermek yerine yere bırakmak bir örf olabilir; ancak bu, farz, vacip, sünnet gibi bir hüküm değildir. Kalabalıkta bu tür aletleri elden ele verirken kimseye zarar vermemeye özen göstermek gerekir. Ancak, *“Küreğin sapını yere bırakmayan ölür”* gibi bir inanç ve bu kaygıyla hareket etmek kesinlikle doğru değildir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*: Cenaze namazı sonunda, sağa selam verince sağ elimi, sola selam verince sol elimi salıveriyorum, bu doğru mu?
*Cevap*: Bu şekilde elleri salıvermek uygun değildir.
Ama böyle yapmak da namazın sihhatine engel değildir.
En doğrusu, dördüncü tekbirden sonra her iki eli de salıverip peşine, sağa ve sola selam vermek şeklinde olabileceği gibi
dördüncü tekbiri takiben “Esselamü Aleyküm ...” derken her iki elin salıverilmesi şeklinde de olabilir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:Babamın 61 gün keffaret oruç borcu varmış. Şu an itibariyle keffaretini tutuyor. Ancak orucunun 60. Günü Ramazan ayının birinci gününe denk geliyor. Bunun için ne yapması gerekir?
*Cevap*:Babanızın keffaret orucu tamamdır. Miladi 2025yılı itibariyle kameri aylar olarak Recep ayı 30 güne ve Şaban ayı 29 güne tekabül etmektedir.
Oruç keffareti;
eğer ilk gününden başlanırsa iki kameri aydır. Yani bu sene itibariyle Recep ve Şaban aylarının tamamını ( 59 gün ), aralıksız oruç tutan keffaretini yerine getirmiş olur. Kazasını başka zamanda da tutabilir.
Eğer, kameri ayların ilk günü değilde sonraki günler keffaret orucu tutulmaya başlanırsa 60 güne tamamlamak gerekir. Eğer böyle ise babanızın keffareti bozulur. Yeniden tutmalıdır. Onun için hesabı baştan iyi yapmak gerekir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:Akşam namazının 3.rekatının son oturuşunda cemaate yetiştim. Namazımı nasıl tamamlayacağım?
*Cevap*:İmam sağa selam verdikten sonra, sola “es Selamu...” demeye başlayınca (imamın sehiv secdesinin olmadığı anlamına gelir) son oturuşta / Tahiyyatta cemaate yetişen hemen ayağa kalkar ve tek başına namaz kılıyormuş gibi; Subhaneke + Euzu besmele + Fatiha + Sure veya en az üç kısa ayet okur sonra rüku, secde ve oturmadan 2. rekata kalkar.
Besmele + Fatiha + sure +rüku + secde ve birinci tahiyyata oturuş yapılır. Ettehiyyat’tan sonra salli barik okumadan 3. rekata kalkılır.
Besmele + Fatiha + rüku + secde ve 2. tahiyyata / son oturuşa oturulur. Böylece üç rekatlı namaz tamamlanmış olur. 3. rekatın rükusundan sonra ( son oturuşta ) cemaate yetiştiği için sanki tek başına kılıyormuş gibi namazını tamamlar.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:4 Rekatlı bir namazın dördüncü rekatına yetişen biri namazını nasıl tamamlar?
*Cevap*:Bir kimse dört rekatlı namazlardan birinin dördüncü rekatında imama ayakta ya da rükuya yetişerek uysa imam ile teşehhüde(Tahiyyata) oturur ve imam soluna “ Esselamu...” diyince hemen kalkar. Sübhaneke, eûzü besmele, Fatiha ve bir miktar Kur’an okur. Rüku ve secdelerden sonra oturur. Yalnız Tahiyyat’ı okur. Ve ayağa kalkar. Besmele ile Fatiha’yı ve bir miktar daha Kur’an ayetlerini okur. Sonra rüku ve secdelere varır, oturmaksızın kalkar. Yalnız besmele ve Fatiha ile bir rekat daha kılarak son oturuşu yapar. Tahiyyat’ı, salavatları ve duaları okuyup selam vererek namazını tamamlar.
Yanılma secdesi gerekmez.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru:* İmama 2 rekatlı bir namazın 2. rekatında yetişen birisi namazını nasıl tamamlamalıdır?
*Cevap:* 2 rekatlı bir namazın 2. rekatında imama yetişen (yani bir rekat kaçıran) birisi imam sağa selam verip sola, “Esselamu” ya başlayınca (2. rekatta yetişen) Allah u Ekber diyerek ayağa kalkar ve kaçırdığı 1. rekatı subhaneke +Fatiha + bildiği bir sure veya en az 3 kısa ayet okur namazını tamamlamış olur.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü

*Soru*:
Hac veya umreye giden birisi tavaf namazını kılmadan ikinci, üçüncü tavafı yapabilir mi?
*Cevap*:
Aslında tavaf namazını kılmadan peş peşe bir kaç tavaf yapmak mekruhtur.
Tavaf namazı tavafa bağlı değil haccın müstakil vaciblerinden bir vacibdir.
Hac ibadetinin bazı vacipleri vardır ki terki halinde ceza gerekir. Ama tavaf namazının terki cezayı gerektirmez.Tavaf namazı, münferid olarak (cemaatle kılınmasına delil yoktur) iki rekat kılınır. Kılınmaması tavafın sıhhatine engel değildir. Fakat doğrusu, kerahat vakti değilse, her tavaftan sonra tavaf namazını kılmak gerekir. Kılınmamışsa daha sonra kılmak caizdir.
Selam ve Hürmetlerimle
Dr. Hasan ÇINAR
Ankara Müftüsü