مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام

#تازه‌های_نشر

🔸 «فقه همزیستی با کفار»
🔹 حجت‌الاسلام مسعود بندار
⏹ ۲۴۹ صفحه
📝این کتاب در خصوص مسائل چالشی و مهم ارتباط و همزیستی با کفار در چهار بخش نگاشته شده است.

اطلاعات بیشتر را اینجا بخوانید:
⏺ https://B2n.ir/r84763

#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔆 جایگاه قدرت و عجز در اوامر مولوی

استاد معظم حاج سید محمدجواد شبیری زنجانی:

🔹 آیت الله والد این نکته را گوشزد می‌نمودند که خطاب مشتمل بر امر، در مقام تحریک مکلف است، ولی این تحریک ناشی از مصلحت و ملاکی است که در متعلق وجود دارد و در معمول موارد، قدرت و عجز در این ملاک دخالت ندارند.

🔸 برای مثال، خطاب «أنقذ الغریق»، در صدد آن است که شخص قادر را به انقاذ غریق تحریک نماید، ولی این تحریک، به جهت مصلحت ملزمه‌ای است که در انقاذ وجود دارد و این مصلحت ملزمه، مطلق بوده و به شخص قادر اختصاص ندارد؛ لذا شخص عاجز از ناتوانی خود ناراحت شده و می‌گوید مصلحت انقاذ فوت شد نه آن‌که چون عاجز بودم اصلاً مصلحتی وجود نداشت.

🔹البته همانطور که اشاره شد، آیت الله والد می‌فرمودند این مطلب غالبی است نه دائمی.

🔸 چنین نیست که ملاک مستفاد از مدلول التزامی کلام، همواره مطلق باشد و حالت عجز را شامل شود. قدرت و عجز در اموری که از سنخ توهین و احترام باشد، دخالت دارند. برای مثال، اگر گفته شود: «ای فرزند، هر گاه پدرت آمد، برای پدرت برخیز». متفاهم از این قضیه آن است که امر به برخاستن، به ملاک احترام است. حال فرزندی را در نظر بگیرید که بیمار است و توان برخاستن ندارد؛ آیا می‌توان ادعا نمود ملاک احترام و توهینی که سبب شد به برخاستن امر شود، برای شخص بیمار نیز وجود دارد؟ پاسخ منفی است.

🔹شخصی که از برخاستن عاجز است، برنخاستنش توهین تلقّی نمی‌شود. توهین نسبت به پدر، به شخصی اختصاص دارد که توان برخاستن دارد ولی بر نمی‌خیزد. بنابراین، هر چند در معمول موارد، ملاک حکم به حال قدرت اختصاص ندارد، ولی در احکامی که ملاکشان توهین و احترام است، قدرت و عجز در ملاک دخالت دارند.


📌خارج اصول، 28مهر 1403

#نکات_اشارات
#اصولی
#اوامر
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔰یادداشت محقق
✅ تبیین روایتی از عمار ساباطی

🔸 عمار ساباطی از راویان معروف است که از فقهای برجسته فطحیه محسوب می شود، ولی به جهت اینکه از اهالی مدائن بوده و زبان اصلی او فارسی بوده، روایاتش دچار اضطراب است و فهم آنها نیازمند دقت بالا و احاطه بر مبانی فقیهان و مجموعه روایات است. از جمله روایاتی که دچار اضطراب است، روایتی است که در بحث نکاح با خالۀ رضاعی وارد شده است.

👈 دو تعبیر در این روایت نیاز به تبیین دارد:
1️⃣ یکی تعبیر «مِنِ امْرَأَةٍ وَاحِدَةٍ» 2️⃣ دیگری تعبیر «فَحْلُهَا».

در این نوشتار بعد از بیان روایت و مفاد آن و مشکل این دو تعبیر، درصدد حل آن هستیم.

📌 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ عَمَّارٍ السَّابَاطِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ- عَنْ غُلَامٍ رَضَعَ مِنِ امْرَأَةٍ أَ يَحِلُّ لَهُ أَنْ يَتَزَوَّجَ أُخْتَهَا لِأَبِيهَا مِنَ الرَّضَاعِ قَالَ فَقَالَ لَا فَقَدْ رَضَعَا جَمِيعاً مِنْ لَبَنِ فَحْلٍ وَاحِدٍ مِنِ امْرَأَةٍ وَاحِدَةٍ قَالَ فَيَتَزَوَّجُ أُخْتَهَا لِأُمِّهَا مِنَ الرَّضَاعَةِ قَالَ فَقَالَ لَا بَأْسَ بِذَلِكَ إِنَّ أُخْتَهَا الَّتِي لَمْ تُرْضِعْهُ كَانَ فَحْلُهَا غَيْرَ فَحْلِ الَّتِي أَرْضَعَتِ الْغُلَامَ فَاخْتَلَفَ الْفَحْلَانِ فَلَا بَأْسَ.


🔗 این مقاله را اینجا بخوانید:
https://B2n.ir/e06233

#یادداشت_محقق
#درایه
#نکاح
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

السلام علیکِ یا بنت موسی بن جعفر(سلام‌الله علیها)

🔆 شما عُرضه دارید و خوب هم عُرضه دارید!

آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی:

1️⃣ آقای آسید ابوالحسن اصفهانی(قدس سره) عقیده داشت که حوزۀ نجف باید محفوظ بماند و حوزه قم فرع نجف باشد. (در دوره‌ای) اشخاص با اجازۀ آسید ابوالحسن به آقای صدر وجوهات می‌دادند. ولی در اواخر آقای آسید ابوالحسن اجازه‌اش را پس می‌گیرد. (لذا مرحوم) آقای صدر نمی‌تواند حوزه را اداره کند. حوزه قم داشت سقوط می‌کرد؛ لذا آقای صدر برای ادارۀ حوزۀ قم چند ماه قرض می‌کند.

2️⃣ (مرحوم) آقای رمضانی که منشی آقای صدر بود، می‌گفت: آقای صدر دوازده هزار تومان مقروض می‌شود. در آن زمان دوازده هزار تومان پول بسیار زیادی بود. پس از چند ماه آقای صدر مجبور می‌شود بگوید که دیگر نمی‌توانیم شهریه بدهیم.

3️⃣ (مرحوم) آقای رمضانی (نقل می‌کرد که) آقای صدر گفت:‌‌ همان ایام چند طلبه به منزل ما آمدند و گفتند: شنیده‌ایم که شما فرموده‌اید این دفعه شهریه ندهند. گفتم: بله، همین‌جور است. تا حالا هم این چند ماه را قرض کردم و شهریه دادم و قرض کردن حدی دارد و بیشتر از این در قدرت و توان ما نیست. آن طلبه‌ها گریه می‌کنند و می‌گویند که ما با این سختی به حوزه آمده‌ایم و به اقلِّ ضرورت اکتفا کرده‌ایم. الان حتی پول رفتن به وطن خود را نداریم که برگردیم. اگر شهریه ندهید، در این شهر چه کنیم؟ ایشان می‌فرمود: آنها که گریه‌شان گرفت، من هم گریه کردم و گفتم: شما بروید، من شب فکری می‌کنم. آنها می‌روند.

4️⃣ آقای صدر سحر بعد از اینکه نماز صبح را به جماعت می‌خوانند، به حرم می‌روند و به حضرت معصومه علیها السلام خطاب می‌کنند: عمه‌جان، اگر عُرضه دارید، ‌این طلبه‌ها را اداره کنید؛ اگر ندارید، به پدر یا برادر ارجاع بدهید و از آنها کمک بگیرید. این طلبه‌ها که خدمت دین جدّت می‌کنند، آیا باید از گرسنگی بمیرند؟ و الّا من دیگر برای زیارت نمی‌آیم! و بیرون آمدم. ناگهان متوجه شدم که چرا باید چنین تعبیری کنم و این جور خلاف ادب برخورد کنم؟ خیلی ناراحت شدم. ولی کار از کار گذشته بود. خلاصه، از حال طبیعی خارج بودم و چنین حرفی زدم.

5️⃣ با ناراحتی منزل آمدم و شروع کردم به خواندن قرآن؛ ولی دیدم که چشمم قرآن را درست نمی‌بیند. در آن هنگام مشهدی محمد خادم آمد و گفت که یک شخص کلاهی کیف به دست آمده و می‌گوید که می‌خواهم آقا را ببینم... آقای صدر می‌فرمود: گفتم که برو بگو بیاید، بلکه ما راحت بشویم! خادم می‌رود و به کلاهی اجازه ورود می‌دهد. آن شخص کلاهش را روی زمین گذاشت و دست آقا را بوسید و گفت: «من می‌دانم که الان وقتی نیست که خدمت آقا برسیم و مزاحم شویم، ولی من از شیراز می‌آمدم. به تپۀ سلام قم که رسیدم، به ذهنم آمد که من الان دارم می‌روم. اگر در این راه‌های مخوف که پر از چاله بود و با این ماشین‌های ناجور بمیرم، حقوق شرعی خودم را نداده و مدیون از این دنیا رفته‌ام. لذا به راننده‌ام گفتم که نیم ساعت به من وقت بدهید. شما بروید و زیارت کنید و در این مدت من هم کاری دارم، انجام می‌دهم و می‌آیم. راننده هم موافقت کرد. لذا وقت دیگری نبود؛ از این رو، الان مزاحم شدم.»

6️⃣ کیف را باز کرد. چمدانش پر از پول بود. تمام قرض‌های ما و شهریه یک سال حوزه را پرداخت کرد و رفت.

7️⃣ آقای صدر می‌گفت: بعد از آن رفتم حرم و از حضرت معصومه(س) عذرخواهی کردم و عرض کردم که شما عُرضه دارید و خوب هم عُرضه دارید!

❇️ برگرفته از: جرعه‌ای از دریا، ج۱، ص۵۶۸


#کرامت
#فاطمه_معصومه
#حوزه_قم
#سید_صدرالدین_صدر
#شهریه
#ولایت

---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

▪️پیام تسلیت دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پی فاجعهٔ لبنان و شهادت دبیر کل حزب الله

بسم الله الرحمن الرحیم
﴿وَسَیعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنْقَلَبٍ ینْقَلِبُونَ﴾

جنایت بزرگ رژیم سفاک و متجاوز، در به خاک و خون کشیدن تعداد زیادی از مردم مظلوم و بی‌پناه لبنان و به شهادت رساندن دبیر کل محترم حزب الله جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای سید حسن نصرالله و جمعی از فرماندهان (رحمة الله علیهم) بسیار اسفناک است.

آن شخصیت مبارز و پرتلاش سالیان زیادی از عمر خویش را در راه آزادی و مقابله با رژیم منحوس و دستگیری و حمایت از مردم مظلوم و ستمدیده گذراند.

ضمن عرض تسلیت این مصیبت دردناک، از خداوند متعال مسألت داریم در ظل عنایت حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) جامعه مؤمنین را از شر اشرار و دسیسه‌های معاندین اسلام عزیز در امان بدارد و نصرت و عزت را برای مسلمین مقدر فرماید.

۲۴ ربیع الأول ۱۴۴۶
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی
@shobeiryzanjani

📝 معنای توقیع

🔹 توقیعات در گذشته در طومارهای بزرگی با نام «درج» نگاشته می‌شده است؛ زیرا سؤال، بر روی طومار نوشته می‌شده و برای درج پاسخ حضرت، مقداری جای خالی قرار می‌دادند و پایین‌تر از آن، پرسش بعدی می‌آمده است و به همین ترتیب، پرسش‌ها تا پایان طومار ذکر می‌شده است.

🔸 شیخ طوسی در کتاب الغیبة این توضیحات را در مورد توقیع از محمد بن عبدالله بن جعفر الحمیری نقل کرده است.

🔹 به آن پاسخی که حضرت در ذیل سوال درج می‌نماید، توقیع اطلاق می‌شود.

🔸 توقیعات در اصل، مربوط به سلاطین بوده است. سلاطین در زمان قدیم، کاتبی داشتند که حکم را می‌نوشت و سلطان، در ذیل حکم، جمله‌ای در تأیید یا رد آن درج می‌کرده است. به این نوشتۀ سلطان، توقیع گفته می‌شود.

🔺 درس خارج فقه استاد سیدمحمدجواد شبیری‌زنجانی
5 مهرماه 1402

💠 پ.ن" اطلاعات بیشتر در این زمینه را در مدخل «توقیع» دانشنامۀ جهان اسلام به قلم استاد معظم بخوانید: (B2n.ir/e45760)


#توقیع
# حدیث #رجال


---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام

@mfeqhi

▪️پیام تسلیت دفتر آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پی حادثه معدن در طبس

بسم الله الرحمن الرحیم
حادثۀ غم‌بار معدن زغال سنگ در طبس که موجب جان باختن و مصدوم شدن گروهی از کارگران زحمت کش شد موجب تأثر و تألم گردید.
ضمن عرض تسلیت به ملت صبور ایران به‌ویژه خانواده‌های داغدیده، از درگاه خداوند متعال، پاداش و رحمت الهی را برای جان‌باختگان و ثواب صابرین را برای بازماندگان و صحت و شفای عاجل را برای مجروحان و آسیب‌دیدگان این حادثه مسألت داریم. امید است با حسن تدبیر مسؤولان از وقوع چنین حوادث تلخی در آینده جلوگیری شود.

۱۸ ربیع المولود ۱۴۴۶
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی «مد ظله»
@shobeiryzanjani

🔅دوستِ پیامبر «صلی الله علیه وآله»

🔸حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمودند:
دوست محمد (صلی الله علیه وآله) كسى است كه خدا را اطاعت كند، هرچند پيوند نَسَبى‌اش [با آن حضرت] دور باشد و دشمن محمد (صلی الله علیه وآله) كسى است كه خدا را نافرمانى كند هرچند خویشاوند نزديك ایشان باشد.
🔺 نهج‌البلاغه، حکمت96

🔅عید نورانی ولادت حضرت خاتم الأنبیا محمد مصطفی صلی‌الله علیه و آله و فرخنده میلاد رئیس مذهب، حضرت امام أباعبدالله الصادق علیه‌السلام را به محضر مبارک فرزندشان حضرت صاحب الزمان "عجل الله فرجه الشریف" و همه پیروان راستین آن حضرت تبریک و تهنیت می‌گوییم.
@shobeiryzanjani

🔰نقد و نظر
✅ یک استثنا از پرداخت زکات به مؤمنان

🔸 در پرداخت زکات، شرط آن است که کسی که به او زکات را پرداخت می‌شود، مؤمن (شیعه) باشد. بنابراین به کافر زکات داده نمی‌شود. این حکم در میان عامۀ مسلمانان و شیعیان هیچ مخالفی ندارد. به باور فقیهان شیعه، همچنین است حکم زکات دادن به مخالف، و باورمندان به غیر حق از دیگر فرقه‌های مسلمانان. دلیل این حکم عبارت است از اجماع فقیهان، و نصوص متواتر.

🔹 از جمله در روایتی که زراه و بکیر و فضیل و محمد بن مسلم و برید، همگی از امام باقر و امام صادق علیهما السلام نقل نموده‌اند، که ایشان تصریح دارند: محل خرج نمودن زکات، اهل ولایت(شیعیان) است. حتی در برخی از روایات به تصریح، از پرداخت زکات به زیدیه منع شده است. همچنین در پاره‌ای دیگر از روایات تأکید شده که محل خرج شدن زکات، جز در بین شیعیان نیست.

بنابراین اجمالاً ایمان شرط در پرداخت تمام اصناف زکات است؛ اما در عین حال این حکم نیز یک استثنا دارد:


🔸استثنای حکم: مؤلفة قلوبهم

استثنای پرداخت زکات به غیر شیعیان، مربوط به «مؤلفة قلوبهم» است. یعنی کسانی که برای نزدیک‌شدن و متمایل شدن قلب ایشان به حق، به آنها پول پرداخت می‌شود. مانند کافرانی که در جنگ برای گرایش پیدا کردن به سمت مسلمانان به آنها توجه می‌شود و یا برای مسلمان شدن‌شان چنین کمک‌های مالی به ایشان پرداخت می‌شود. و یا ممکن است اعم از کفار و یا مسلمانان سست عقیده باشد.


ادامه این مقاله را اینجا بخوانید:
https://B2n.ir/a06116

#نقد_نظر
#فقه
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🗓تقویم شیعه؛

☑️ ۲۸ صفر سالروز وفات مرحوم شیخ جعفر شوشتری "رحمة‌الله‌علیه"

💠 حکایتی شنیدنی از تاثیر بیان و تحوّل در تهران و مجلس باشکوه ماه رمضان

🎙 استاد معظّم حاج سیدمحمدجواد شبیری
🔹 برگرفته از جلسه درس اخلاق؛ چهارشنبه ۳ آبان ۱۴۰۲

#اخلاقیات
#احوالات
#الگوهای_طلبگی
@madras_emb

🔸 دعای برآورده شدن حوائج در حرم سامرا

أبو موسی منصوریّ نقل می‌کند که به حضرت امام هادی علیه‌السلام گفتم: آقاى من! دعايى به من بياموزید كه به وسيلۀ آن به خدا تقرب جويم.

حضرت فرمودند: دعایی است که من آن را بسیار می‌خوانم و از خداوند نیز تقاضا کرده‌ام هر کسی بعد از من آن دعا را نزد مزارم بخواند، او را نا امید نفرماید و آن دعا این است:

« يَا عُدَّتِي عِنْدَ الْعُدَدِ، وَ يَا رَجَائِي وَ الْمُعْتَمَدُ، وَ يَا كَهْفِي وَ السّندُ، وَ يَا وَاحِدُ يَا أَحَدُ، وَ يَا قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ بِحَقِّ مَنْ خَلَقْتَهُ مِنْ خَلْقِكَ، وَ لَمْ تَجْعَلْ فِي خَلْقِكَ مِثْلَهُمْ أَحَداً، صَلِّ عَلَى جَمَاعَتِهِمْ، وَ افْعَلْ بِي... و حاجات خود را بخواهد»

🔺الأمالي (للطوسي)، ص: ۲۸۰
@shobeiryzanjani

🔰یادداشت محقق
✅ حکم صحت روزه، در یک فرع فقهی

🔹 مرحوم سید در بحث احکام مفطرات در فرع «لو ابتلع في الليل ما يجب عليه قيئه في النهار»‌ حکم به فساد روزه کرده است؛ ولو شخص در طول روز مرتکب قی نشود. ولی مرحوم آقای بروجردی در مسئله تردید کرده و آن را بر این مبتنی کرده که آیا ترک قی جزء صوم است یا قی کردن از موانع صوم است؟ در این نوشتار درصدد توضیح مختار آقای بروجردی و اثبات آن به نحو موجبۀ جزئیه هستیم.

🔸 مرحوم آقای بروجردی در حاشیۀ این مسئله فرموده است: «على إشكال ينشأ من أنّ ترك القي‌ء جزء للصوم أو القي‌ء ضدّ وجودي له فعلى الثاني يصحّ الصوم إن عصى و لم يتقيّأ». ایشان صحت و بطلان روزه در صورت ترک قی را مبتنی بر این کرده که اگر قی را از موانع صحت روزه بدانیم، روزۀ چنین شخصی صحیح است؛ ولی اگر ترک قی را از اجزای صوم بدانیم روزه او باطل است.

🔹 منشأ بیان ایشان عبارت از این است که در عبادات لازم است که اجزایش عبادی باشند، ولی موانع توصلی هستند؛ چون وجودشان مطلقا ممنوع است، خواه در ترک آن قصد قربت شده باشد یا نشده باشد. برای مثال حرف زدن در نماز از موانع است. برای صحت نماز همین که حرف زدن وبقیۀ موانع ترک شود و اجزا به قصد قربت آورده شوند کافی است و نیاز نیست علاوه بر آن، قصد قربت به ترک هم شود. یا اگر شخص در حال نماز است و اشخاص پیرامون او در حال غیبت هستند و از باب نهی از منکر وظیفه دارد که با حرف ایجاد مانع کند، اگر مأمور به را ترک کرد و حرفی نزد و به نمازش ادامه داد، ولو خلاف شرع کرده است ولی نمازش صحیح است.

ادامه این مقاله را اینجا بخوانید:
B2n.ir/k43493

#یادداشت_محقق
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh

نخستین شماره دو فصلنامه حدیث اهل بیت علیهم السلام ویژه پاییز و زمستان ۱۴۰۲ از سوی پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام منتشر شد.

📖 در این شماره از نشریه می‌خوانید:

۱. استنتاج رایانشی احتمالاتی برای کشف زمان زندگانی راویان

۲. بازخوانی اتهام به غلو احمد بن محمد سیاری، با نگاه به میراث روایی او

۳. نقش توجه به امکان تصحیف متن حدیث در جمع صحیح میان احادیث، مطالعه موردی احادیث اجل مسمی و اجل مقضی

۴. معناشناسی کذب غالیان در احادیث معصومان، بررسی اتقان دیدگاه استاد شیخ محمد سند؛

۵. شخص هفتم در حدیث خلقت الارض و انگیزه‌های کتمان او

۶. روش‌شناسی علامه محمدتقی مجلسی در فقه الحدیث نگاری به زبان فارسی با تکیه بر شرح خطبه متقین



متن کامل خبر را اینجا بخوانید:
https://B2n.ir/z33585

#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

یکصد و یازدهمین شماره از فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، ویژه بهار ۱۴۰۳ با ۱۰ مقاله حدیثی، از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.

مشاهدۀ عناوین مقالات و دسترسی به متن چکیده و کامل مقالات در لینک زیر:

B2n.ir/s96123

#خبرنامه_پژوهشی
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔰یادداشت محقق
✅ محدودۀ اطاعت از شوهر در خارج نشدن از منزل (2)

🔹مقام دوم: حل تنافی روایت مذکور با ادله حرمت قطع صله رحم

🔸در شریعت مطهّره از طرفی ادله متعددی بر حرمت قطع رحم اقامه شده و از طرفی روایاتی وارد شده است که «لاطاعة لمخلوق فی معصیة الخالق». با توجه به این دو دسته ادله، اگر شوهر از همسر خود بخواهد که صله‌اش را با ارحامش قطع رحم کند، اطاعت او متبع نیست. در همین زمینه روایاتی وارد شده است که اگر زوج بگوید حج واجب بجا نیاور، دستور وی متبع نیست. از این‌رو در مورد صحیحه عبدالله بن سنان اگر شوهر تصریح هم می کرد من اجازه عیادت پدرت را نمی دهم، نباید دستورش متبع باشد؛ چه برسد به اینکه شمولش نسبت به عیادت پدر با اطلاق ثابت باشد.

🔸 در حل تنافی مذکور، ممکن است در رابطه با صله رحم بگوییم که معنای صله رحم این است که انسان خدمتی به رحم کرده باشد، و این خدمت در مورد روایت وجود دارد؛ چون فرض این است که در خصوص این مورد، پیامبر ص فرموده اگر زن اطاعت شوهر خود کند و در خانه بماند موجب غفران پدرش می شود، و غفران همان چیزی است که پدر او برای نجات در آن دنیا نیازمند است. بنابراین نرفتن به عیادت پدر، قطع رحم نیست، بلکه عکسش قطع رحم است که می توانست پدر را از آتش جهنم نجات دهد، ولی با نافرمانی از شوهر، او را نجات نداده است. لذا بعد از اینکه پیامبر می فرماید در خانه ماندن مصداق صله رحم است نه قطع آن، روایت با ادله حرمت قطع صله رحم در تنافی نیست.

📌 به نظر می رسد در جایی که پدر مرض رو به موت دارد و به زودی از دنیا می رود چنان‌که مورد روایت همین است، قدرمتیقن این است که پدر حالت خوشی ندارد و درکی از اطراف ندارد تا به‌خاطر آمدن دخترش خوشحال باشد و ممنون او باشد. در بعضی روایات است که پدر در حالت نزع بوده، در برخی دیگر می گوید مریض بوده و شدیدتر شده است. ممکن است مریضی بوده که رفتن این برای پدر فایده نداشته و عیادت تسکینی برای خود شخص بوده و خود شخص ناراحت است که پدرش را نمی بیند. پیامبر ص می گوید این ناراحتی را تحمل کن، رفتن تو دنیا او را درست نمی کند و فایده‌ای برای او ندارد. چیزی که به او فایده می رساند این است که آخرت او را درست کنی؛ لذا این مورد قدرمتیقن است که رفتن شخص تسکین برای خودش است و فایده‌ای برای پدر ندارد و مصداق صله رحم این است که امر شوهر را اطاعت کند و بگذارد او نجات پیدا کند.

👈 بنابراین در هر جا کشف کنیم که عدم خروج از منزل مصداقی برای صله رحم است، یا مصداقی برای قطع صله رحم محسوب نمی شود اطاعت شوهر واجب است.




📌 متن کامل قسمت دوم بحث را اینجا بخوانید:
B2n.ir/q02522


---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh

🔰نقد و نظر
✅ تنها تفاوت زن و مرد در واجبات نماز

🔸مرد و زن در تمام واجبات نماز با هم یکسان‌اند؛ چراکه ادلۀ نماز عمومیت دارند و شامل مرد و زن می‌شوند. این مهم با تکیه بر قاعدۀ اشتراک احکام و همچنین اجماع فقیهان و سیرۀ مستمر بین مسلمانان ثابت می‌شود.

👈 اما در واجبات نماز، مرد و زن تنها در یک حکم متفاوتند؛ و آن تفاوت در جهر و اخفات قرائت است. این حکم، به دلیل روایات خاصی است که در این بحث وارد شده است، مبنی بر اینکه بر زنان جهر در قرائت واجب نیست.

🔹برای نمونه در روایتی، علی بن یقطین از امام کاظم(علیه‌السلام) دربارۀ اندازۀ بلندی صدا در قرائت نماز زنان می‌پرسد؛ و حضرت در پاسخ می‌فرمایند: «به اندازه‌ای که بشنود.»

📌 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید:
B2n.ir/f85694

#نقد_نظر
#فقه
---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqhi

🔰یادداشت محقق
✅ محدودۀ اطاعت از شوهر در خارج نشدن از منزل(1)

راجع به خروج زن از منزل بی اجازه شوهر، روایت معتبری وارد شده که می‌گوید زن حتی بدون اجازه شوهرش جایز نیست برای عیادت و تشییع پدرش از منزل خارج شود. به نظر می رسد ظاهر این روایت با ادلۀ حرمت قطع صله رحم و ارتکاز عرف در انصراف از این‌گونه موارد، در تنافی است. در این نوشتار درصدد این تنافی هستیم.

🔸بررسی روایت
مرحوم کلینی و صدوق به سندی صحیح و متفاوت از عبدالله بن سنان از امام صادق ع نقل کردند که: قَالَ إِنَّ رَجُلًا مِنَ الْأَنْصَارِ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ص خَرَجَ فِي بَعْضِ حَوَائِجِهِ فَعَهِدَ إِلَى امْرَأَتِهِ عَهْداً أَلَّا تَخْرُجَ مِنْ بَيْتِهَا حَتَّى يَقْدَمَ قَالَ وَ إِنَّ أَبَاهَا مَرِضَ فَبَعَثَتِ الْمَرْأَةُ إِلَى النَّبِيِّ ص فَقَالَتْ إِنَّ زَوْجِي خَرَجَ وَ عَهِدَ إِلَيَّ أَنْ لَا أَخْرُجَ مِنْ بَيْتِي حَتَّى يَقْدَمَ وَ إِنَّ أَبِي قَدْ مَرِضَ فَتَأْمُرُنِي أَنْ أَعُودَهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَا اجْلِسِي فِي بَيْتِكِ وَ أَطِيعِي زَوْجَكِ قَالَ فَثَقُلَ فَأَرْسَلَتْ إِلَيْهِ ثَانِياً بِذَلِكَ فَقَالَتْ فَتَأْمُرُنِي أَنْ أَعُودَهُ فَقَالَ اجْلِسِي فِي بَيْتِكِ وَ أَطِيعِي زَوْجَكِ قَالَ فَمَاتَ أَبُوهَا فَبَعَثَتْ إِلَيْهِ إِنَّ أَبِي قَدْ مَاتَ فَتَأْمُرُنِي أَنْ أُصَلِّيَ عَلَيْهِ فَقَالَ لَا اجْلِسِي فِي بَيْتِكِ وَ أَطِيعِي زَوْجَكِ قَالَ فَدُفِنَ الرَّجُلُ فَبَعَثَ إِلَيْهَا رَسُولُ اللَّهِ ص أَنَّ اللَّهَ قَدْ غَفَرَ لَكِ وَ لِأَبِيكِ بِطَاعَتِكِ لِزَوْجِكِ‌.


حضرت فرموده که مردی مسافرت می کند و به زنش می گوید تا من برنگشتم از خانه خارج نشو. در این هنگام پدر آن زن مریض می شود و کسی را خدمت پیامبر می فرستد که شوهرم چنین چیزی گفته و پدرم مریض است، در این مسئله چه می فرمایید؟ حضرت می فرماید در منزل خودت بنشین و از شوهرت اطاعت کن. مدتی می گذرد و کسالت پدر سنگین می شود، دوباره کسی را خدمت پیامبر می فرستد، باز حضرت می گوید می گوید بنشین در منزل و حرف شوهرت را اطاعت کن. مقداری می گذرد و پدر فوت می کند. دوباره می فرستد و سوال می کند که پدرم فوت کرده آیا برای نمازش بروم؟ حضرت می فرماید نه، بنشین در منزل و حرف شوهرت را اطاعت کن. پدر او را دفن می کنند و پیامبر کسی را به سوی زن می فرستد که خداوند تو و پدرت را بخاطر اطاعتت از شوهرت آمرزید.

👈 پیرامون این روایت در دو مقام باید بحث شود؛ مقام اول از جهت تنافی آن با ارتکاز عرف بر انصراف اطلاقات از مواردی که مورد قصد متکلم نیست. مقام دوم از جهت تنافی آن با ادله حرمت قطع صله رحم.

📌قسمت نخست بحث را اینجا بخوانید:
B2n.ir/n49431


---
🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام
@mfeqh

☀️ مدرسه تابستانه

🔔 دوره تابستانی مدرسه عالی فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام

🔹درس خارج فقه استاد معظم آیت الله آقای حاج شیخ‌ محمدتقی شهیدی «دامت برکاته»
(با موضوع بررسی حکم الکل از حیث طهارت و نجاست)
ساعت ۱۰ صبح

🔹درس خارج فقه استاد معظم آیت الله آقای حاج سیدمحمدجواد شبیری «دامت برکاته»
(با موضوع بررسی برخی از شرائط وجوب حج)
ساعت ۹ صبح

🔹دوره معارفی خوانش حدیث
استاد معظم حجت‌الاسلام والمسلمین آقای حاج سیدمحمدتقی موسوی «دامت برکاته»
(با موضوع: سبک محاوراتی معصومین علیهم‌السلام)
هفته اول ساعت ۸:۳۰ و در ادامه ساعت ۱۱

⌛️مدت دوره: سه هفته

🗓 تاریخ شروع دوره: یک شنبه ۳۱ تیر ۱۴۰۳

🕯 مجلس توسل به حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام و سفره با برکت اهل بیت علیهم‌السلام، راس ساعت ۸ برقرار است.

📍مکان برگزاری: خیابان معلم، کوچه ۲۱, مدرسه عالی فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام

✅ شرکت در دوره برای عموم طلاب آزاد است.