وُهومَن اَمشاسِپَند

✅ ۴۔ مسعودی (در گذشت ۳۴۵ هجری) در مروج الذهب می نویسد « به زعم مجوسان (زرتشتیان) از زمان زرادشت اسپنتمان، پیغمبر شان تا اسکندر ۲۵۸ سال می باشد ولی همین نویسنده در کتاب دیگر خود التنبيه والاشراف این مدت را ۳۰۰ سال نوشته است و پور ریحان بیرونی (۴۴۰/۳۶۲) نویسنده ی دیگر اسلامی فاصله ی میان این دو واقعه ی تاریخی را ۲۵۸ سال ذکر نموده است.
از آن جایی که اسکندر مقدونی در سال ۳۳۱ پیش از میلاد به ایران تاخته و داریوش سوم آخرین پادشاه هخامنشی در سال ۳۳۰
گفته شده است.
بنابراین برابر گفته ی نویسندگان مشروحه ی بالا زمان پیدایش اشوزرتشت باید در سال ۶۳۰ (۳۳۰+۳۰۰) یا ۵۸۸ (۲۵۸۳۳۰) پیش از میلاد بوده باشد.
از نویسندگان خارجی تنها اميانوس مارسلينوس Ammianus Marcellinus رومی را که در حدود ۳۳۰ پس از مسیح می زیست می توان طرف دار تاریخ سنتی شمرد.
این نویسنده در کتاب خود می نویسد «آیین مغ دانشی است که زرتشت بلخی در زمان پادشاه دانا گشتاسب پدر داریوش انتشار داد.»
و از خاور شناسان و اوستا دانان عصر حاضر جکسن Jackson آمریکایی و وست West انگلیسی و ميه Meillet فرانسوی با این نظریه موافق اند و می گویند که اشوزرتشت در زمان گشتاسب پدر داریوش بزرگ هخامنشی ظهور نموده است ولی این نظر سنتی از طرف بیشتر پژوهش گران به علل زیر مردود شناخته شده و امروز طرف دار زیادی ندارد.

📚 بُن مایه :

برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.

✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۲۰
@khashatra

ادامه دارد...

✅ نظریه ی نخست :
روایات زرتشتی به طور عموم و بیشتر نویسندگان اسلامی طرفدار نظر اولند یعنی تاریخ پیدایش اشوزرتشت را در حدود ۶۰۰ سال پیش از تولد مسیح می دانند.
۱ - زاد سپرم موبد سيركان (سيرجان) که برادرش منوچهر موبدان موبد شیراز و پارس و نویسنده ی کتاب های دادستان دینی و نامه های منوچهر است و در زمان مامون خلیفه عباسی می زیست در کتاب خود فاصله ی میان ظهور دین زرتشتی تا برباد رفتن پادشاهی ایران به دست اسکندر مقدونی و کشته شدن داریوش سوم را ۳۰۰ سال می داند.
۲ - در فصل اول کتاب اردای ویراف نامه چنین نوشته شده ؛ « زرتشت پاک دینی که از اهورا مزدا پذیرفت، در جهان رواکرد و تا پایان ۳۰۰ سال به همان پاکی بماند و مردم بی گمان بودند.
در انجام اهریمن گجستگ (ملعون) ناپاک برای این که مردم را به گمان اندازد اسکندر گجستک رومی را که در مصر به سر می برد بر آن داشت که با ستیزه گران و نبرد و ویرانی به ایرانشهر تازد. او شهریار ایران بکشت و پایتخت را ویران کرد.»

۳ - نویسنده ی بندهش فاصله  ی زمانی از ظهور زرتشت تا مرگ اسکندر را ۲۷۲ سال می داند و سپس می افزاید که چون مدت پادشاهی اسکندر ۱۴ سال بوده بنابراین از ظهور پیامبرتا برچیده شدن بساط پادشاهی ایران به دست اسکندر گجستک ۲۵۸ سال بوده است.
۱۹
@khashatra

✅ زمان پیدایش اشوزرتشت

در آغاز این گفتار باید اعتراف نماییم که ما هنوز به تاريخ درست ظهور زرتشت دسترسی نداریم و نمی توانیم به طور قطع بگوییم این پیامبر باستانی درچه سده ای ادعای پیغمبری نموده است.
زیرا اقوال نویسندگانی که از دوره ی باستان تا به حال در این باره قلم فرسایی نموده اند و سنوات داده شده از سوی آن ها برای ظهور اشو زرتشت به قدری مختلف است و با هم چندان فاصله دارند که سازش میان آن ها به هیچ روی امکان پذیر نیست.
برخی از مورخین تاریخ پیدایش او را در حدود سده ی ۶ یا ۷ پیش از میلاد می دانند در حالی که نویسندگان دیگر ظهور او را تاشش هزار سال پیش از میلاد مسیح به عقب می برند.
خاورشناسان و اوستا دانان هم عده ای طرفدار این دسته و جمعی هوادار آنند معدودی هم پس از تحقیق و مطالعه دقیق قول هر دو دسته را رد نموده و از روی قرائن تاریخی زمان ظهور اشوزرتشت را خود معین کرده اند و ما اينک لازم می دانیم درباره ی هر يک از این سه نظریه مختصر گفتگویی بکنیم.
۱۸
@Khashatra

#امرداد_امشاسپند

خویشکاری امرداد امشاسپند در جهان استومند (مادی) نگهبانی از گیاهان روی زمین و سرسبز و بارور نگاه داشتن آنهاست و با توجه به این که وی نماد جاودانگی و بی‌مرگی و جوانی همیشگی است، مسعود سعد سلمان گوید: «روز امرداد مژده داد بدان / که جهان شد به طبع باز جوان»

در بندهش درباره‌ی این امشاسپندبانو می‌خوانیم: «امرداد بی‌مرگ سرور گیاهان بی‌شمار است زیرا او را به گیتی گیاه خویش است. گیاهان را رویاند و رمه گوسفند را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست کنند. به فَرَشکَرت (تازه کردن جهان)، سوشیانت و نوسازی جهان نیز اَنوش از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش و خرمی بخشد یا بیازارد، آنگاه امرداد از او آسوده یا آزرده می‌شود. امرداد امشاسپند همیشه با خورداد امشاسپند (نگهبان آب) همراه است. در جهان خاکی، نگهبانی گیاهان و رستنی‌ها به او سپرده شده است.

اَمِرتات: جاودانگی، ماندگار و بی‌مرگی نام هفتمین روز از هر ماه در  گاهشمار زرتشتی و نام پنچمین‌ ماه است. اَ، واگ (واژه‌) نفی هست، مِر: به چم مردن و مرگ، تات.  پسوند  امرداد به پارسی آمده است. در  آفرینش نگهبان گیاهان و رستنی هست ، دو گام امشاسپندان خورداد و اَمرداد به هم پیوسته هستند. آدمی بتواند این دو رده از زندگی را به وارستگی برساند و به رسایی برسد خودبه‌خود به بی‌مرگی و جاودانگی هم خواهد رسید. اهورامزدا خوشی خورداد و جاودانگی امرداد را به کسی می‌بخشد که در دنیا اندیشه و گفتار و کردارش نیک باشد. چه نیکوست در این روز به آینده اندیشیدن و برای آینده برنامه‌ریزی کردن.

در اوستا اَمَرتات و در فارسی اَمُرداد بنابراین اَمُرداد یعنی بی مرگی و آسیب ندیدنی یا جاودانی. پس واژه “مرداد” در ادب مزدیسنا جایی ندارد. اَمُرداد یکی از امشاسپندان است که نگهبانی گیاهان با اوست. همیشه با امشاسپند هَه‌اُروتات یا خورداد هستند.

در گاهشمار سی‌روزه‌ی زرتشتیان هنگامی که نام روز و ماه برابر می‌شود آن روز را جشن می‌گیرند. فرارسیدن روز امرداد در ماه امرداد را جشن امردادگان می‌نامند. گل نماد امرداد امشاسپند ”گل چمبک (زنبق)” است.
 
در گاتها، یسنا ٥١ ، بند ٧  می‌خوانیم:

كس به هفت رده، اهورامزدا، روان، نیک اندیشی، بهترین راستی، شهریاری مینوی، آرمان سپند، رسایی وبالندگی بی مرگی، جاودانگی برسد و بر راه آیین راستی مى‌رود، از بخشایش دو مینویی اهورامزدا به پاداش خواهد رسید خوشی خورداد و جاودانگی امرداد را دارا مى شود.

«مسعود سعد» می‌سراید :

روز امرداد مژده داد بداند
كه جهان شد به طبع باز خواند
 

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش ؛

روز امرداد مژده داد بدان
كه جهان شد به طبع باز جوان

عدل بارید بر جهان یك سر
دولت و ملک شهریار جهان


اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

دار و درخت بنشان


اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (خورداد) جوی نوین کن روان/ امرداد بیخ نو اندر نشان

گل چمبک نماد امرداد امشاسپند است.

@khashatra

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز اَمُرداد امشاسپند و آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

سه شنبه ۱ آبان ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۲ اکتبر  سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ اَمُرداد = بی مرگی و جاودانگی.

@khashatra

https://amordadnews.com/229081/

#خورداد_امشاسپند

خورداد پنجمین امشاسپند و پاس دارنده‌ی آب ها و سرسبزی است. آب در كنار سه آخشیج دیگر (خاک، هوا، آتش) در میان ایرانیان باستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. وجود ایزدان گوناگون موكل بر آن و نوشته‌های ایرانی و انیرانی همه گواه اهمیت این آخشیج است در میان ایرانیان باستان و زرتشتیان. زاستار (:طبیعت) در نظر ایرانیان جایگاه والایی دارد و عناصر آن شایسته ی گرامی داشت و دارای تقدس ویژه‌ای است. آب،‌ باد، خاک و آتش در دین اشوزرتشت و در فرهنگ و سنت ایرانی چهار آخشیج سپند است كه برای هر یک از آن ها فرشته‌ی ویژه‌ای تعیین شده و خویش کاری فرد زرتشتی است که محیط زیست را در حد توان پاک نگاه دارد. آب نه تنها سپند است بلكه آشامیده شده و در امور جاری زندگی به مصرف می‌رسد. عنصری كه وحدت آن نماد یكتایی اهورامزدا و كثرت آن جلوه‌گاه تمام پدیده‌های جهان هستی است،‌ از چكه‌ی باران تا اقیانوس پهناور و از آب آرام چاه تا سیل جاری در بستر رودها موجد و مولد زندگی است.

در ایران باستان تا به امروز ماه سوم سال و روز ششم هر ماه خورداد نام دارد. یشت چهارم كه به‌ نام خورداد یشت خوانده می‌شود، به طوری كه این فرشته در جهان مینوی نماد كمال اهورامزدا و در جهان جسمانی نگهبان آب است. خورداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به چم رسایی و کمال است که در گاتها یکی از فروزه‌های اهورا مزدا و در اوستای نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورا مزدا است. بخش هئوروه که صفت است به چم رسا، همه، درست و کامل. بخش دوم تات که پسوند است برای اسم، بنابراین هئوروتات به چم کمال و رسایی است. خورداد نماینده رسایی و کمال اهورامزداست.

خورداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان، خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند از این روی در آیین، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود و در گیتی به نگهبانی آب گماشته شده است. ایزدان تیر و باد و فروردین از همکاران خورداد هستند.

در گاتها، از خورداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان‌اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند. گل سوسن نماد خورداد امشاسپند است.

در یسنا، هات ۴۷، آمده‌است که اهورامزدا رسایی خورداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.

در متن‌های کهن امشاسپند خورداد : چهارمین یشت از یشت های بیست و یک گانه‌ی اوستا، ویژه ستایش و نیایش امشاسپند بانو خورداد است که در آن یشت از زبان اهورا مزدا یادآور می‌شود که «… یاری و رستگاری و رامش و بهروزی خورداد را برای مردمان اشون بیافریدم…» و سپس تاکید می‌شود هر آن کس که خورداد را بستاید همانند آن است که همه امشاسپندان را ستایش کرده‌ است. در بندهش نیز درباره ی خورداد آمده‌است : «… ششم از مینویان، خورداد است؛ او از آفرینش گیتی، آب را به خویش پذیرفت..»، چنین گوید : هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب است و زمین را نیز آبادانی از اوست…»


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

خورداد ‌روز داد نباشد كه بامداد
از لهو و خرمی بستانی ز باده داد

از باده جوی شادی و از باده باش خوش
بی‌باده این جهان، صنما بادگیر، باد


اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

جوی کن.


اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (خورداد) جوی نوین کن روان/ (امرداد) بیخ نو اندر نشان

گل سوسن نماد خورداد امشاسپند است.

@khashatra

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز خورداد امشاسپند و آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

دو شنبه ۳۰ مهر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۱ اکتبر  سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ خورداد = هَئوروَتات ، رسایی و کمال.

@khashatra

✅ ( ج) - در کتاب هشتم فصل سیزدهم دینکرد که از اسپند نسک مطالبی بیان می کند به جمله ی زیر می رسیم ؛
« در برنایی در سی سالگی به همپرسگی اهورا مزدا نایل شد و هفت بار همپرسگی در عرض ده سال برایش روی داد.»
از مطالب بالا نتیجه می گیریم که نویسنده ی دینکرد نیز در هزار و اندی سال پیش از این باور داشته که اشوزرتشت در سی سالگی به ریاضت و راز و نیاز با پروردگار بزرگ پرداخته و تاده سال هفت بار به همپرسگی اهورا مزدا نایل شده و پس از رسیدن به حد کمال از سوی اهورا مزدا به پیامبری و رهنمونی مردم بر گزیده شده است ولی عده ای از پژوهش گران موضوع همپرسگی و پیامبری را یکی دانسته اند. عده ای دیگر هم سن همپرسگی را بیست نوشته اند که به نظر نویسنده هیچ کدام مقرون به صحت نیست تا نظر خوانندگان عزیز چه باشد.

📚 بُن مایه :

برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.

✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۱۷
@khashatra

ادامه دارد...

✅ ۳ - حالا باز هم به عقب می رویم تا می رسیم به عهد مامون خليفه عباسی (۱۹۸-۲۱۸ هجری قمری) هنگامی که کتاب دینکرد جمع آوری و به خط پهلوی نوشته شد.
در این کتاب موضوع همپرسگی و وخشوری اشوزرتشت سه بار مورد بحث قرار گرفته است و ما هر سه قسمت را عیناً برای خوانندگان عزیز ترجمه می نماییم.
❇️ (الف) در جلد هفتم فصل سوم دینکرد چنین وارد است « درباره معجزاتی که ظاهر شد از همپرسگی اول تا پایان همپرسگی هفتم که ده سال طول کشید و درباره ی وخشوری در کیهان و پذیرفتن برز آوندکی گشتاسب دین او را که بود پس از ده سال همپرسگی به مدت دو سال.»
از مطالب بالا چنین استنباط می شود که اشوزرتشت هفت بار با اهورا مزدا همپرسگی داشته یعنی پرسش هایی می کند و پاسخ هایی می شنود و این همپر سگی ها در زمان های مختلف در عرض ده سال اتفاق می افتد پس از این همپرسگی ها اشوزرتشت به وخشوری می رسد و پس از دو سال دیگر گشتاسب کیانی دین او را می پذیرد.

❇️ (ب) در جلد هفتم فصل چهارم دینکرد نوشته شده « درباره ی معجزاتی که به ظهور پیوست از پذیرفتن کی گشتاسب دین را تا هنگام در گذشت ستوده فروهر زرتشت که از روز زایش ۷۷ و از همپرسگی ۴۷ سال و از پذیرفتن گشتاسب دین را ۳۵ سال بود.»
این جا نویسنده ی دینکرد سال همپرسگی را (۴۷-۷۷) یعنی سی سالگی و تاریخ ایمان آوردن گشتاسب را (۳۵-۷۷) یعنی چهل و دو
سالگی می داند و چون در قسمت پیش دیدیم که هفت بار همپرسگی جمعاً ده سال طول کشیده بنابراین باید با نویسنده ی دانشمند دینکرد هم صدا بگوییم که اشوزرتشت در چهل سالگی به پیامبری برگزیده شده است.
۱۶
@khashatra

✅ مجدد در صفحه ۲۹۰ همان روایت ابیاتی بشرح زیر نوشته شد :
اشو زرتشت زاد آن کو زِ مادر،
به رویش بود تابان نسر آذر.
از این دنیا به پاکی سر کشیده،
چودر سی سالگی عمرش رسیده.
به ناگه بهمن آمد بود او را،
به در گاه خدا بسپرد او را.
در آن جا او همی ده سال مانده،
رموز جمله ها اسرار خوانده.
همه اسرار غیب او را عیان شد،
زِ هر گونه علوم او را روان شد.
پس آن که پاسخش داده خداوند،
بزرگ رو از این جا بس خورسند.
ترا ده سال شد ماندی در این جا،
تو نيک آموختی از زند و وستا.
کنون از عمر چهل سالت گذشته،
ابا پیغمبری ره باز گشت.
که باقی از حیاتت سی و هفت است به بین گشتاسب را کز خویش رفته است.
برای اطلاع خوانندگان باید بگوئیم که روایت کامدین، شاهپور در تاریخ (کتاب روایات) ۹۳۸ هجری خورشیدی یعنی در حدود ۴۰۰ سال پیش از این توسط دستوران ایران جهت پارسیان هندوستان نوشته و فرستاده شده است و از نوشته این روایات به طور آشکار درك میشود که فرشته ی بهمن  (انديشه ی نيک) اشوزرتشت را در سی سالگی با خود به درگاه اهورا مزدا می برد و ده سال در آن جا می ماند و در ۴۰ سالگی به او مأموریت بازگشت داده می شود تا به راهنمایی مردم بپردازد پس ما می بینیم که در ۴۰۰ سال پیش زرتشتیان ایران و هندوستان تاریخ بر انگیخته شدن پیامبر را ۴۰ سالگی می دانسته اند.
۱۵
@khashatra

✅ مجدد در صفحه ۲۹۰ همان روایت ابیاتی بشرح زیر نوشته شد :
اشو زرتشت زاد آن کو زِ مادر،
به رویش بود تابان نسر آذر.
از این دنیا به پاکی سر کشیده،
چودر سی سالگی عمرش رسیده.
به ناگه بهمن آمد بود او را،
به در گاه خدا بسپرد او را.
در آن جا او همی ده سال مانده،
رموز جمله ها اسرار خوانده.
همه اسرار غیب او را عیان شد،
زِ هر گونه علوم او را روان شد.
پس آن که پاسخش داده خداوند،
بزرگ رو از این جا بس خورسند.
ترا ده سال شد ماندی در این جا،
تو نيک آموختی از زند و وستا.
کنون از عمر چهل سالت گذشته،
ابا پیغمبری ره باز گشت.
که باقی از حیاتت سی و هفت است به بین گشتاسب را کز خویش رفته است.
برای اطلاع خوانندگان باید بگوئیم که روایت کامدین، شاهپور در تاریخ (کتاب روایات) ۹۳۸ هجری خورشیدی یعنی در حدود ۴۰۰ سال پیش از این توسط دستوران ایران جهت پارسیان هندوستان نوشته و فرستاده شده است و از نوشته این روایات به طور آشکار درك میشود که فرشته ی بهمن  (انديشه ی نيک) اشوزرتشت را در سی سالگی با خود به درگاه اهورا مزدا می برد و ده سال در آن جا می ماند و در ۴۰ سالگی به او مأموریت بازگشت داده می شود تا به راهنمایی مردم بپردازد پس ما می بینیم که در ۴۰۰ سال پیش زرتشتیان ایران و هندوستان تاریخ بر انگیخته شدن پیامبر را ۴۰ سالگی می دانسته اند.
۱۵
@khashatra

#سپندارمزد_امشاسپند

سپند آرامئیتی یا همان اسفند به چم ( : معنی) بی‌نقصی و تندرستی کامل است. وی نگاهبان و پاسدار زمین و در عین حال نشان فرمان برداری، پرهیزگاری و نیایش است.

این واژه که در اوستایی «سْپِنْتَه آرمَئیتی» (Spenta-Ârmaiti) است و نام چهارمین امشاسپند شناخته می‌شود، از دو بخش «سپنته» (Spenta) یا «سپند» به چم (:معنی) پاک و مقدس و «آرمئیتی» (Ârmaiti) به چم فروتنی و بردباری تشکیل شده است و این دو با هم به چم فروتنیِ پاک و سپند است. این واژه در پهلوی «سپندارمت» (SpandÂrmat) و در فارسی «سپندارمذ» و «اسفندارمذ» و «اسفند» شده است.

سپنته آرمیتی یکی از ایزد بانوان و امشاسپندان زرتشتی است که در زبان اوستایی، سپنته آرمیتی یا سپنت اَرمَیتی یا سپند آرامئیتی خوانده می‌شود، در زبان پهلوی بدان سپندارمذ یا سپندارمت گویند و در فارسی، سپندارمد نیز خوانده شده‌است. امشاسپند سپندارمذ، نگهبان و ایزدبانوی زمین سرسبز و نشانی از باروری و زایش است.

در فرهنگ پهلوی سپندرمت یا همان سپندارمذ، نام یکی از امشاسپندان و در عین حال نام پنجمین روز ماه و دوازدهمین ماه سال معرفی شده‌است. وی را همان الهه بسیار قدیمی اسفند دانسته‌اند و گفته‌اند که او را دو امشاسپند دیگر یعنی هورواتات (خرداد) و امرتات (امرداد) همراهی می‌کنند و این سه گروهی از امشاسپندان را می‌سازند که قرینه‌ی سه امشاسپند نخستین، یعنی وهمن (وهومن یا همان بهمن)، اشه وهیشته (اردی بهشت) و خشتره وییریه (شهریور) محسوب می‌شوند.

این فروزه در انسان به گونه‌ی فروتنی و مهر و خدمت به دیگران، نمایان می‌شود. سپندارمزد در جهان خاکی، نگاهدارنده‌ی زمین و زنان است. زمینی که بی‌هیچ چشم داشتی هرچه دارد در اختیار جانداران می‌گذارد و زنانی چون مادر که هم چون زمین، مهربان و فروتنند، مهر می‌ورزند بدون این که چشم‌به راه پاسخی مهرانگیز باشند.

زن و زمین همسانی‌های بسیاری دارند. زن و زمین هر دو نماد باروری و زایش هستند، زندگی از زن و زمین است که جریان دارد.


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

سپندارمز‌ روز خیز ای نگار،
سپند آر ما را و جام می آر.

می ‌آر از پی آن که بی می‌‌نشد،
دلی شادمان و تنی شاد‌خوار.

سپند آر پی آن که چشم بدان،
بگرداند ایزد ازین روزگار.


اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

ورز زمین کن


اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (شهریور) اندر شوی شادخوار،
کنی در (سپندارمز) کشت و کار

گل بیدمشک نماد سپندارمزد امشاسپند است.

@khashatra

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز سپندارمزد امشاسپند و آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

یک شنبه ۲۹ مهر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۰ اکتبر  سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ سپندارمزد = فروتنی پاک و سپند

@khashatra

#شهریور_امشاسپند

خشَتَره وییریه یا شهریور به چم «شهریاری و نیرومندی اهورایی»، نام سومین امشاسپند است. این امشاسپند نشان از پیروزی دارد، زیرا خویش کاری (:وظیفه‌ی) اصلی او پاسداری از فلزات است.

خشَترا در اوستا نام سومین فروزه ی اهورامزدا از گروه امشاسپندان است. خشَتَره وییریه یا شهریور به چم «شهریاری و نیرومندی اهورایی»، نام سومین امشاسپند است. این امشاسپند نشان از پیروزی دارد، زیرا خویش کاری (: وظیفه‌ی) اصلی او پاسداری از فلزات است. در اوستا نماد توانمندی و فَر و شکوه پادشاهی اهورامزدا است. نگهبانی توپال‌ها (فلزات) بر روی زمین به او سپرده شده است.

شهریور (امشاسپند)، خَشَتَرَه وَیریَه نام یکی از امشاسپندان زرتشتی است. در اوستا «خشَثرَ وَیریَه» و در پهلوی «شَهرِوَر» و در فارسی «شَهریوَر» یا «شَهریَر» است. بخش نخست این واژه به چم (: معنای) شهریاری و شهر است (مراد از شهر، همانا کشور است، چنان‌که سرزمین ایران را، ایران شهر می‌نامیدند) بخش دوم این واژه، یعنی «ویریه»، فروزه (: صفت) و به چم مورد پسند است. بر این اساس، خشتره‌ویریه، به چمار (: معنای) آرمان‌شهر یا شهریاری آرمانی یا توانایی مینُوی آرمانی است.
در اساتیر زرتشتی و ایرانی این امشاسپند نماد شهریاری و فّر و فرمان‌روایی اهورا مزدا و نگاهبان فلزها و پاسدار فَر و پیروزی شهریاران دادگر و یاور بینوایان و دستگیر مستمندان است.

در جهان مادی پاسبان فلزات است. شهریاری اهورایی از قانون اشا (هنجار هستی) بر می خیزد و همه جهان را در بر می گیرد. در این روز نیکوست به خواستگاری رفتن و زن خواستن.

در بندهش که از نامه های کهن ایرانی است از دیوی بنام سئورو یاد شده که دیو آشوب و تباهی است و از دشمنان و هماوردان خشَتریور می باشد.
از سوی دیگر ایزدانی مانند : ایزد خور، ایزد مهر و ایزد آسمان از یاران و همکاران او هستند.

در گاهشمار مزدیسنی روز چهارم هر ماه شهریور نامیده می‌شود و برابر آیین، هرگاه نام روز و نام ماه برابر می‌شد آن روز را جشن برپا می‌کردند و به شادمانی و ستایش آفریده های نیک اهورا مزدا می‌پرداختند و آن روز را شهریورگان می‌نامیدند.


مسعود سعد سلمان می‌سراید :

ای تنت را ز نیکویی زیور،
شهره روزی ست روز شهریور.


چکامه ای از «مسعود سعد سلمان»

شهریور است و گیتی از عدل شهریار،
شاد است، خیز و مایه شادی به من بیآر.

باده شناس، مایه شادی و خرمی،
بی باده هیچ جان نشد از مایه شاد خوار.


سروده‌‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

این تنت را ز نیكویی زیور،
شهره روزی است روز شهریور.

تا به اقبال شهریار جهان.
بگذرانیم جان به لهو و بطر


اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

خوش باش.


اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (شهریور) اندر شوی شادخوار،
کنی در (سپندارمز) کشت و کار.

گل شااسپرغم نماد شهریور امشاسپند است.

@khashatra

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز شهریور امشاسپند و آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

شنبه ۲۸ مهر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۹ اکتبر  سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ شهریور = شهریاری اهورایی

@khashatra

✅ چنان چه ملاحظه نمودید تاریخی که برای بعثت اشو زرتشت در این گفتار ذکر شد چهل سالگی بود و احتمال کلی دارد که برخی از خوانندگان به نویسنده خرده بگیرند که چرا برخلاف باور بیشتر خاور شناسان سخن گفته است.
اينک برای اثبات گفته ی خود از شما خواننده ی عزیز می خواهم که بیایید با هم بر کتاب های مشروحه زیر مرور نماییم و نوشته ی آن ها را درباره ی پیامبری اشو زرتشت از مدنظر بگذرانیم :
۱ - در کتاب آیینه ی آیین مازدیسنی اثر روانشاد کیخسرو شاهرخ صفحه ی ۶ چنین می خوانیم « در هنگامی که زرتشت پیغمبر شد چند سال داشت - اشو زرتشت در روز خورداد و فروردین ماه چهل سال داشت که از سوی هورمزد رهنمون به پیغمبری و راهنمایی برگزیده شد.»

۲ - در کتاب روایات داراب هرمزدیار صفحه ی ۴۸ از روایتکامدین شاهپور وارد است.
« پرسش آن که اشو زرتشت در چند سالگی پیش اورمزد رفته اند - جواب سی ساله بودند و ده سال در آن جانب بوده اند چون دین بیاورد ۳۷ سال دیگر در عالم بوده اند جمله ۷۷ سال باشد.»

📚 بُن مایه :

برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.

✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۱۴
@khashatra

ادامه دارد...

✅ به فرمان گشتاسب از دانشمندان و فضلای سراسر کشور دعوت به عمل آمد و با شرکت همه ی آن ها و حضور شخص پادشاه جلسات بحث و گفتگو در دربار تشکیل شد.
اشوزرتشت اصول دین مزدیسنی را ارائه نمود و در باره ی هر يک از آن ها ساعت ها صحبت کرده و به حاضرین توضیح داد.
دانشمندان فرمایشات پیغمبر را شنیدند پرسش هایی کردند و پاسخ هایی قانع کننده دریافت داشتند و پس از چند جلسه بحث و گفت گو در پایان همه ی حاضرین در جلسه به حقانیت آیین جدید ایمان آوردند.
گشتاسب کیانی شاهنشاه ایران و آتوسا (Hu-Taosa در اوستا) شهبانو و اسفندیار و پشوتن فرزندان گشتاسب و دیگر افراد خاندان شاهنشاهی و نیز جاماسب و فره شوشتر ( Frashaoshtra در اوستا) دو برادر دانشمند که سمت وزارت پادشاه داشتد و دیگر فضلا و دانشمندانی که در جلسه بحث حاضر بودند همگی دین او را پذیرفتند.
در این هنگام ۴۲ سال از زندگانی اشوزرتشت می گذشت.
سپس راه هموار شده و به مصداق الناس على دين ملوكهم به تدريج کلیه ی مردم ایران و اهالی ممالک هم جوار به او روی آوردند و دین مزدیسنی عالم گیر شد. اشوزرتشت پس از ۷۷ سال زندگی در روز خیر ایزد و دی ماه پنجم دی ماه خورشیدی هنگامی که در آتشکده ی بلخ مشغول ستایش پروردگار بود به دست یکی از سرداران تورانی به نام توربراتور (۱) کشته شده جان به جان آفرین تسلیم نمود.

-------------------------------
۱- کتاب بندهش کُشنده ی پیامبر را به نام برا تر کرش Bratrokresh می نامد.
۱۳
@khashatra

✅ « در پرتو اندیشه ی نيک روانم را به سوی فردوس رهبری خواهم کرد و با آگاهی از پاداشی که اهورامزدا برای کارهای نيک مقرر فرموده است، کوشش خواهم کرد تا آن جا که مرا تاب و توان باشد مردم را بیاموزم که به راه راست گرایند و درستی پیشه سازند» (یسنا ۷/۲۸)
آری اشوزرتشت در چهل سالگی در روز خورداد و فروردین ماه از کوه اشیدرنه به زیر آمده به میان مردم رفت و آن ها را به آیین مزدیسنی دعوت فرمود ولی از قرائن چنین برمی آید که در روزهای نخست مردم به سخنان آن حضرت چندان اعتنایی نداشتند و شماره گروندگان به او خیلی کم و انگشت شمار بود.
نخستین کسی که به او ایمان آورده و دین مزدیسنی قبول کرد میدیو ماه پور آراستی پسر عموی خود حضرت بود و بعد افراد خانواده ی پیغمبر و نزدیکان او به او روی آوردند.
ولی پیروان خدایان قدیم و متنفذین و ثروتمندان از سر دشمنی برخاسته با او مخالفت هایی آغاز نمودند، به حدی که بالاخره پیامبر تاب مقاومت نیاورده، زادگاه خود را گذاشته از دست دشمنان فراری شد، و به سوی خاور رو آورده مدت ها سرگردان بود.
اشوزرتشت در گات ها از این وضع زبان به شکایت گشوده می فرماید :
« به كدام خاک روی آورم، به کجا رفته پناه جویم، مهتران و پیشوایان از من کناره جویند. نه از دهقانان خشنود هستم و نه از بستگان دروغ، که فرمان روایان شهراند، چگونه تو را خشنود توانم ساخت ای مزدا» (یسنا ۱/۴۶)
پس از مدت ها سر گردانی و در بدری وخشور ایرانی به شهر بلخ که پایتخت شاه گشتاسب کیانی بود آمده به درگاه گشتاسب رو آورد.
و پادشاه و درباریانش را به پذیرفتن دین خدا دعوت فرمود.
۱۲
@khashatra

#نیایش

#اردی_بهشت_یشت

با آوای
موبد مهربان فیروزگری

@khashatra