پژوهشگاه ایران شناسی

"باز هوای وطنم آرزوست"
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
#فیلم
سه تار نوازی و آواز

زنده یاد استاد محمدرضا لطفی

‌@atorabanorg

پژوهشگاه ایران شناسی pinned «درباره علت دردمند بودن مردم #تاریخ_کیش_زرتشت #زرتشت_و_اوستا #پژوهشی_در_فرهنگ_زرتشتی بیستم فرگرد ووجوک خشتر ۱. درباره ستمکارانه پادشاهی کردن ضحاک بر هفت کشور و رواج فرمان او به علت گردش فره ها. ۲. و درباره سؤال ضحاک در انجمن درباره علت دردمند بودن مردم…»

درباره علت دردمند بودن مردم
#تاریخ_کیش_زرتشت
#زرتشت_و_اوستا
#پژوهشی_در_فرهنگ_زرتشتی
بیستم فرگرد
ووجوک خشتر

۱. درباره ستمکارانه پادشاهی کردن ضحاک بر هفت کشور و رواج فرمان او به علت گردش فره ها.
۲. و درباره سؤال ضحاک در انجمن درباره علت دردمند بودن مردم همگی، پس از پاره کردن جمشيد و پادشاهی ضحاک.
۳. و مردم به ضحاک چنین پاسخ دادند که جمشید نیاز و فقر و گرسنگی و تشنگی و پیری و مرگ و شیون و مویه و سرما و گرمای بدون اندازه و اختلاط دیوان با مردم را از جهان باز داشته بود.
۴.و این نیز که جمشید آسانی بخشنده بود ( یعنی که کارهایی می کرد که از آنها آسودگی به مردم می رسید) برآورنده آرزو بود ( یعنی که نیکی می کرد و سپاسگزار بود ( یعنی که برای کارهای نیک از مردم سپاسگزاری می کرد) ........ آن جمشید دارنده رمه خوب که شما او را با ضربه های ناروا بیدادانه کشتید
۵. و تو بر گیهان نیاز و فقر و تنگدستی و آز و گرسنگی و تشنگی و خشم دارند نیزۂ خونین و نیاز بدون چراگاه را و ترس و خطر «پنهان رو» و پیری دارنده نفس بد را رها کردی. و تو دیو را قابل پرستش کردی۔
۶. و این نیز گفته شده که زنانی را که آبستن بودند (= پسر بینند(؟) تو، ای ضحاک بدفره، به شبستان خود می بردی و آنان را بدون فرزند می کردی، و آنان را آزار می کردی، آن چنان که دیگر از تن افزایش نیابند، یعنی که خانواده ایشان ادامه پیدا نکند (؟).
۷. و تو گوسفند فراخ رفتار (و) سگ (؟) را از مردمان بازداشتی
۸. و تو از ما ربودی آن جمشید درخشان روشن دارایِ رم خوب را که به هر رسیدن - در همه زمستان با تابش خوب می تافت، که برای نیکی کردن به همه جا می آمد.(ص. ۱۰۲)

مأخذ: تصحیح و ترجمه سوتکرنسک و ورشت مانسر نسک از دینکرد ۹ (سنجش این دو نسک با متن های اوستایی همراه با واژه نامه پهلوی - فارسی). تالیف: دکتر احمدتفضلی. به کوشش: دکتر ژاله آموزگاریگانه. ویراستار: نازنین خلیلی پور. مرکزدایره المعارف بزرگ اسلامی. چاپ اول ۱۳۹۷
🔥  @atorshiz 🔥

ز اندازه بیرون تشنه‌ام ساقی بیار آن آب را

اول مرا سیراب کن وآنگه بده اصحاب را

من نیز چشم از خواب خوش بر می‌نکردم پیش از این

روز فراق دوستان شب‌خوش بگفتم خواب را

هر پارسا را کآن صنم در پیش مسجد بگذرد

چشمش بر ابرو افکند باطل کند محراب را

من صید وحشی نیستم در بند جان خویشتن

گر وی به تیرم می‌زند اِستاده‌ام نُشّاب را

مقدار یار هم‌نفس چون من نداند هیچ‌کس

ماهی که بر خشک اوفتد قیمت بداند آب را

وقتی در آبی تا میان دستی و پایی می‌زدم

اکنون همان پنداشتم دریای بی‌پایاب را

امروز حالا غرقه‌ام تا با کناری اوفتم

آنگه حکایت گویمت درد دل غرقاب را

گر بی‌وفایی کردمی یَرغو به قاآن بردمی

کآن کافر اعدا می‌کشد وین سنگدل احباب را

فریاد می‌دارد رقیب از دست مشتاقان او

آواز مطرب در سرا زحمت بُوَد بواب را

«سعدی چو جورش می‌بری نزدیک او دیگر مرو»

ای بی‌بصر! من می‌روم او می‌کشد قلاب را

سعدی دل سعدی جان
@atorabanorg

سایه دوباره یک ایرانی بر اروپا
#پونتوس
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی

《پس از آن مهرداد بی رحمی نسبت به رومیان بروز داد که در تاریخ کمتر نظیر داشت. سال ۸۸ پ.م نارضایتی علیه روم گسترده بود و این شرایط فقط یک رهبر قوی نیاز داشت تا آتش زیر خاکستر را شعله ور کند. وقتی مهرداد ششم در اِفسوس بود. دستور داد ایتالیایی ها و رومی های آسیای صغیر را قتل عام کنند. مردم در پی این حکم ۸۰ هزار نفر ایتالیایی و رومی را کشتار کردند . پس از آن مهرداد ششم به فکر تصرف تخت گاه اسکندر [مقدونیه] افتاد و پسر خود را با لشکری به اروپا فرستاد. او قوای دشمن را در تراکیه و مقدونیه شکست داد و کشتی های روم را بیرون راند. به زودی آتن و شبه جزیره پلوپونز به خاطر نارضایتی از رومی ها با میل خود طرفدار مهرداد شدند.

از عجایب روزگار این که همان یونان که با خشایارشا آن جنگ های نامی را کرد اکنون با شعف و شادی یکی از نواده های این شاه را به آقایی پذیرفت.》

📚بن مایه: تاریخ مصّور سلوکی و اشکانی ، برگ۱۴۷ و ۱۴۸
@atorabanorg

داریوشِ بزرگ در برابرِ ایزدِ آمون-رع و ایزدبانو "موت" در حالِ اهدای "مات"(نشانِ راستی و عدالت)، نیایشگاهِ هیبیس ، مصر

#باستانشناسی
#هخامنشی
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
📚بن‌مایه: درآمدی بر یافته‌های باستان‌شناسیِ دوره‌ی هخامنشی در مصر، سپیده قاهری، فصل‌نامه‌ی باستان‌پژوهی، دوره‌ی جدید، سال ششم، شماره ۱۳_۱۲، ۱۳۹۱، رویه‌ی ۶۷
@atorabanorg

مردم ایران به گذشتن وقت اهمیّت نمی‌دهند!
#سفرنامه
#قاجار
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
وسایط نقلیه در ایران نظم و ترتیب چندانی ندارد، و در راه‌ها هم راهزنان بارها دستبرد می‌زنند. این است که مسافران حتماً اسلحه‌ای مانند تفنگ و شمشیر با خود برمی‌دارند. انگلیسی‌ها و روس‌ها به اقتضای سیاست خود گه‌گاه قضیهٔ ساختن راه‌آهن را مطرح کرده‌اند؛ اما فکر می‌کنم که این کار ضروری نمی‌نماید و شدنی هم نیست، چرا که با وضع جغرافیائی ایران کشیدن راه‌آهن بسیار دشوار است؛ و از این گذشته در میان دشت و کویر پهناور از کجا می‌توان آب تهیه کرد، و نیز آیا این هوای تبدار و سوزان برای مسافرانی که از اروپا و امریکا تا هندوستان و خاور دور رفت و آمد می‌کنند تحمل کردنی است؟
باید به خاطر داشت که مردم این جا به آهسته رفتن (و کار کردن) خو گرفته‌اند و به گذشتن وقت اهمیّت نمی‌دهند، و فقیرانشان هم معمولاً یک یا دو الاغ دارند و با سوار شدن بر آن می‌توانند ۲۰ یا ۳۰ میل در روز طیّ طریق کنند. در حمل و نقل بار هم در مقایسه با وضع موجود می‌توان احوال آینده را تصور و پیش‌بینی کرد. از این رو [کارهایی مانند احداث راه آهن] بی‌فایده خواهد بود. (ص ۱۰۰ - ۱۰۱)

مأخذ: سوزوکی، شین جوء. سال ۱۳۹۳. سفرنامه سوزوکی شین جوء سفر در فلات ایران. ترجمۀ هاشم رجب‌زاده. تهران: طهوری.

@atorabanorg

من طلب الرّياسة و لم يجتهد فى الدّراسة فهو ثور فى الدّياسة
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
يعنى هر آن‏كس كه رياست طلب كند، و او در علم آموختن تقصيرى كند، گاوى باشد در خرمن بسته. (ص ۶۷)

مأخذ: اصفهانى، على‌‏بن ابى‌‏حفص.سال ۱۳۸۲. تحفة الملوك. به‌تصحيح على‏اكبر احمدى دارانى‏. تهران: ميراث مكتوب‏.

@atorabanorg

بطليموس گفته است
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
سه چيز از لوازم نادانى است:
اول، خود را بى‏‌عيب دانستن و اين غايت جهل است كه دانا را معلوم است كه كمال، خدا راست و عصمت، انبيا را و باقى آدميان‏ از عيب خالى نيستند.
دوم، بهتر خود را به بدتر خود داشتن؛ يعنى ميان نفع و ضرّ تفاوت ننهد.
سوم، بر قوّت و دانش خود ايمن بودن.
موبد گفته است‏: كه هركه‏ بر قوّت و دانش خويش اعتماد نمايد، از مكر و گردش روزگار و تأييد دانش هيچ آگاهى ندارد. (ص ۲۷)

مأخذ: اصفهانى، على‌‏بن ابى‌‏حفص. سال ۱۳۸۲. تحفة الملوك. به‌تصحيح على‏اكبر احمدى دارانى‏. تهران: ميراث مكتوب‏.

@atorabanorg

صلح داردانوس میان مهرداد ششم و سولا کنسول جمهوری روم و پایان یافتن جنگ اول مهردادی
#پونتوس
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی

◻️زندگی مردان نامی ، پلوتارک ، زندگانی سولا ، بخش ۵۱:

《چون مهرداد شروط را پذیرفت آن گاه سولا دست خویش را دراز کرد و بدو سلام داد و در آغوشش کشید و بوسید‌  سپس نیکومدس[شاه بیتینیه] و آریوبرزن[شاه کاپادوکیه] را پیش خواند و هردو را با او آشتی داد. بلاخره مهرداد پس از اینکه ۷۱ کشتی جنگی و ۵۰۰ مرد کاردیده تسلیم وی نمود. از راه دریا به مملکت خود پونتوس بازگشت. تابعان سولا از این جریان ناراضی بودن زیرا نمی خواستند مهرداد دشمن خونخوار روم که در یک روز ۱۵۰ هزار نفر رومی ساکن در آسیا را از دم تیغ گذرانده بود ، پس از ۴ سال غارت و چپاول ، صحیح و سالم با غنائم فراوان به سرزمین خود بازگردد.》

📚بن‌مایه: پلوتارک، حیات مردان نامی، ترجمه رضا مشایخی، جلد ۲، برگ ۵۴۶ و ۵۴۷
@atorabanorg

تلاش و تبلیغات رومیان در میان یونانیان در جنگ های یونان علیه مهرداد ششم وارث شاهنشاهی هخامنشی
#پونتوس
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی

✍برگردان:《جای تعجب نیست که در طول جنگ اول مهردادی، که در سرزمین اصلی یونان درگرفت، رومیان هیچ فرصتی را در معرفی مهرداد به‌ عنوان خشایارشا جدید که آمده بود تا یونانیان را به بردگی بگیرد، از دست ندادند. تصویر هخامنشیان در مدیترانه متاخر هلنیستی به اندازه‌ای که ما اکنون می‌پنداریم منفی نبوده که در تضاد با تبلیغات مهرداد[که یک شاه از خاندان هخامنشی و مدعی آنان بود]به‌عنوان آزادکننده شهرهای یونانی و قهرمان آزادی یونان یعنی خود مختاری شهرها[شهرهای یونان] باشد.》

📚بن مایه: پادشاه چند زبانه: ایدئولوژی ایرانی مهرداد ششم اوپاتور پونتوس، رولف استروتمن برگ ۲۴۲
@atorabanorg

خرد نگارگریِ (مینیاتور) ایرانی به نام نوازش اثر استاد محمود فرشچیان

#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی

عمر شیشه عطر است، پس نمی ماند
پرنده تا به ابد در قفس نمی ماند
مگو که خاطرت از سخن من رنجیده شد
که روی آینه جای نفس نمی ماند
طلای اصل و بدل آنچنان یکی شده
که عشق جز به هوای هوس نمی ماند
مرا چه دوست چه دشمن ز دست او بِرَهان
که این طبیب به فریادرس نمی ماند

@atorabanorg

آفراهات(=فرهاد)، حکیمِ ایرانی
#مسیحیت_در_ایران
#ساسانی
#دانش
#ایرانشناسی

آفراهات که به نامِ مار یعقوب و《حکیمِ پارسی》نیز مشهور بوده، در نیمه‌ی اولِ قرنِ چهارم در امپراتوریِ ساسانیان(در ناحیه‌ی عراقِ امروزی)می‌زیسته است. قصایدِ سلیمان و اعمالِ توما احتمالا در سرزمین‌های شرقیِ امپراتوریِ روم حدودِ سوریه‌ی امروزی به نگارش درآمده‌اند. در واقع اطلاعاتِ چندانی از آفراهات در دست نمی‌باشد، گرچه بعدها به خطا از او به‌عنوانِ اسقفِ دیرِ《مار متی》(واقع در شمالِ عراق)یاد شده است. وی نویسنده‌ی ۲۳ رساله (استدلال) محتویِ تعلیماتی قابلِ ملاحظه از موضوعاتِ مختلف در موردِ ایمان(استدلالِ اول)، محبت(استدلالِ دوم)، روزه(استدلالِ سوم)، دعا(استدلالِ چهارم)، پسران و دخترانِ عهد(استدلالِ ششم)و فروتنی(استدلالِ نهم)می‌باشد. آفراهات در بسیاری از تعالیمش سعی در ترغیبِ خوانندگان به خودداری از انجامِ فرایضِ یهودی از قبیلِ رعایتِ سبت یا قوانینی که بر تغذیه و خوراکِ یهودیان حکمفرما بود، نموده است.(ص ۲۷)

📚بن مایه:
Spirituality in Syriac Tradition by: Sebastian P. Brock, SEERI Correspondence Course, No. 2.
@atorabanorg

نگاره ای از مهرداد بزرگ هشتمین پادشاه مهردادیان
#پونتوس
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی

◻️نگارگر: دیوید لینگ
◻️اهدا شده به آکادمی سلطنتی اسکاتلند در سال ۱۹۱۰ میلادی

@atorabanorg

در شاهنامه وقتی رستم بدست برادرش شغاد به قتل می رسد پدرش زال چنین می گوید

#شاهنامه
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی
@atorabanorg

مهرداد ششم و ادامه فتح ایونیه و غرب آناتولی
#پونتوس
#ایرانشناسی
#پژوهشگاه_ایرانشناسی

✍برگردان:《برای جلب رضایت پادشاه پونتوس، آنها[شهرهای آناتولی غربی]تمام مجسمه ها و بناهایی را که قبلاً به افتخار رومیان در شهر خود برپا کرده بودند را ویران کردند. هنگامی که پادشاه به  افسوس آمد، ناوگانش را دید که در شهر لنگر انداخته بودند. مهرداد تعدادی از دریاسالاران خود را مأمور تصرف جزایر اطراف کرد. در همین حال، فرستادگانی از تمام نقاط آسیای صغیر، از مهرداد به عنوان «نجات دهنده آسیای صغیر » با عناوینی مانند پدر جدید. دیونسیوس ، بزرگ و خداشاه استقبال کردند 》

📚 MITHRADATES VI EUPATOR, Roma’nın Büyük Düşmanı, Murat Arslan, p.145
@atorabanorg