BIAS Team

🔵 مغالطه مونته‌کارلو

بذارین براتون یه داستان بگم. یه داستان از یه کازینو تو مونته‌کارلوی امریکا. داستانی از ضرر و نابود شدن.

یه روز سرد تو سال ۱۹۱۳، قماربازای حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای دور میز رولت ایستاده بودن و سر اینکه توپ تو کدوم خونه می‌ایسته شرط می‌بستن. تو ۱۰ چرخش آخر چرخ رولت، توپ روی عددی با پس‌زمینه سیاه ایستاد. از اونجایی که قماربازا فکر می‌کردن که خیلی وقته که توپ روی پس‌زمینه قرمز نیومده، شروع به شرط‌بندی علیه پس‌زمینه سیاه کردن. اما توپ همچنان روی پس‌زمینه سیاه فرود اومد. با ادامه روند، قماربازها بیشتر و بیشتر متقاعد شدن که نوبت بعدی روی قرمز قرار می‌گیره. ازدحام جمعیت و شرط‌بندی‌ها افزایش پیدا کرد - و ضررها هم به همین ترتیب. در نهایت بعد از ۲۶ بازی متوالی که در اون توپ روی پیش‌زمینه سیاه فرود اومده بود، بلاخره روی پیش‌زمینه قرمز نشست و بازی به پایان رسید. افراد زیادی ضرر کردن و در مقابل کازینو ثروت زیادی به دست آورد. این مغالطه به مغالطه «مونته کارلو» معروف شد که مترادف با مغالطه قماربازه.

راستش وقتی خودمو می‌ذارم جای قماربازای مونته‌کارلو به این نتیجه می‌رسم منم بودم همون شب همه دار و ندارمو باخته بودم! باور به اینکه پدیده‌ها مستقل از هم هستن و هیچ پیوستگی وجود نداره، خیلی سخت‌تر از اینه که بپذیری یه رابطه علت و معلولی بین چیزها وجود داره!

#مغالطه_قمارباز اشتباهیه که در اون احتمال وقوع یک حادثه تصادفی مثل پیروزی یا شکست در یک بازی شانسی رو متاثر از حوادث تصادفی قبلی میدونیم. مثلا به شما میگن یه سکه میندازیم اگه شیر بیاد ۱۰۰ هزار تومان برنده میشید و اگر خط بیاد هیچی. ۵ بار سکه رو بالا میندازیم و خط میاد. شما با خودتون میگید حتما بعدی شیر میاد. در حالیکه ممکنه ۱۰۰ بار سکه رو بالا بندازیم و هر ۱۰۰ بار خط بیاد. چرا؟ چون هر بار بالا انداختن سکه مستقل از دفعه بعدیه. اما ما رویدادهایی رو که در گذشته رخ داده به هم متصل می‌کنیم و از اونها به عنوان نشانه‌هایی برای رخدادهای آینده استفاده میکنیم.

این خطا تو بازارهای مالی هم خیلی اثرگذاره. سرمایه‌گذارها تمایل دارن سهامی که ارزشش کم شده رو نگه دارن و سهامی که ارزشش افزایش پیدا کرده رو بفروشند. در واقع سرمایه‌گذارها افزایش مداوم قیمت سهام رو نشونه‌ای از سقوط می‌دونن و بنابراین تصمیم به فروش می‌گیرن. به همین ترتیب، اگر قیمت سهام پایین اومده باشه این رو به عنوان نشانه‌ای از افزایش قیمت در نظر می‌گیرن و بنابراین تصمیم میگیرن که سهم رو نگه دارن. در این حالت سرمایه‌گذارها بر اساس احتمال یک رویداد نسبتا تصادفی (یعنی قیمت سهام) و مبتنی بر تاریخچه رویدادهای مشابه گذشته (روند قیمت‌های قبلی) تصمیم می‌گیرن، که البته این دو تا لزوما به هم مرتبط نیستن. سهامی که در حال افزایش‌ه، ممکنه به افزایش قیمت خودش ادامه بده، همانطور که ممکنه سقوط کنه.

@Boursechild
@Bias_Team

•| بذارین داستانی از یک مقاومت رو براتون بگم، مقاومت پزشکان در برابر تغییر باورها!

زخم معده یک بیماری شایع‌ه، اما اگه درمان نشه می‌تونه موضوع خیلی جدی باشه که حتی در نهایت به سرطان معده ختم بشه. برای مدت‌های طولانی، این تصور وجود داشت که زخم معده رو استرس بوجود میاره. بنابراین تو دهه ۱۹۸۰، موقعی که یه پزشک استرالیایی به نام بری مارشال تو یک کنفرانس پزشکی پیشنهاد کرد که زخم معده ممکنه ناشی از نوعی باکتری باشه، همکارانش بی‌درنگ نظرش رو رد کردن. بری بیچاره برای اینکه ثابت کنه و بتونه نظر همکاران پزشکش رو تغییر بده، مقداری از باکتری‌های روده یکی از بیمارهاشو گرفت و به سوپ اضافه کرد و خورد. اون به سرعت دچار زخم معده شد و تازه اون موقع بود که جامعه پزشکی متقاعد شد که دلیل ایجاد زخم معده یه نوع باکتری‌ه.

چرا متقاعد کردن جامعه پزشکی انقدر سخت بود؟ رواشناسان اجتماعی می‌گن «سوگیری نمایندگی» نقش پررنگی تو این مسیر بازی می‌کنه. سوگیری نمایندگی یعنی ما بر اساس شباهت یک چیز با یک گروه درباره اون قضاوت می‌کنیم. مثلا میبینیم طرف ریش داره، با خودمون میگیم پس مذهبی‌ه! میبینیم عینکی‌ه، با خودمون میگیم پس خرخون‌ه! تو این داستان زخم معده هم، احساسات فیزیکی‌ای که مردم به دلیل زخم معده تجربه می‌کنن، مثل سوزش معده شبیه اون چیزیه که ما موقع تجربه استرس احساس می‌کنیم. پس به طور شهودی ما حس می‌کنیم زخم معده و استرس باید با هم یه ارتباطاتی داشته باشن، و فکر می‌کنیم استرس عامل زخم معده است. شاید به همین دلیل بود که پزشک‌ها نسبت به پیشنهاد مارشال مقاومت کردن.

سوگیری نمایندگی تو بازار سهام یعنی با خودمون میگیم این شرکت پالایشگاهی‌ه، پس خوب نیست! خودرویی‌ه، پس زیان‌دهه! همین جاست که بعضی فرصت‌ها میان و میرن و ما اندر خم یک کوچه روی تعصباتمون پافشاری می‌کنیم. البته که ممکنه نگاه ما اونقدرا هم اشتباه نباشه اما پشت هر مقاومتی یه جانبداری هست که می‌تونه سود ما رو تحت‌الشعاع قرار بده. عرب‌ها یه ضرب‌المثل دارن که می‌گن «الفرصه تمر مر السحاب» یعنی فرصت‌ها مثل ابر بهار می‌گذرن!

#مالی_رفتاری
#سوگیری

@Boursechild
@Bias_Team

🔵 #واکسیناسیون از لنز اقتصاد رفتاری: طراحی نظام انگیزشی

🔹بحران کووید-۱۹ تاکنون هزینه‌های فراوان اجتماعی و اقتصادی به ملت عزیزمان تحمیل کرده ‌است. با این حال فرصتی استثنایی برای یادگیری و شناخت جنبه‌های گوناگون رفتارها و تصمیمات ما در زمینه سلامت عمومی نیز فراهم آورده است. اکنون که چند صباحی است فرآیند واکسیناسیون مجددا آغاز شده و دولت منتخب نیز بر ادامه و تسریع روند فعلی تاکید دارد، درک چالش‌های این فرآیند می‌تواند مجریان برنامه فراگیر واکسیناسیون ملی را هرچه بهتر در این مسیر یاری کند.
🔹بدون شک عملیاتی شدن چنین طرحی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق لجستیک و تخصیص امکانات مناسب است. اما جنبه فردی، وجوه رفتاری و موانع شناختی دریافت واکسن نه‌تنها در کشورمان، بلکه در همه جوامع یکی از چالش‌های اصلی دستیابی به ایمنی جمعی از طریق واکسیناسیون عمومی است.

🖊نویسنده: ایلیار حیدری؛ پژوهشگر پسا دکتری، پژوهشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی


ادامه متن:
🌐https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3780221

🔵 #واکسیناسیون از لنز #اقتصاد_رفتاری: سه خطای شناختی

🔹درحال‌حاضر چند #واکسن #کووید_۱۹ تولید شده و تعدادی نیز در حال بررسی است. هرچند که برخی تولیدکنندگان واکسن از دولت‌ها درخواست تاییدیه اضطراری را داشتند، اما مطالعات نشان می‌دهد که واکسن‌های موجود به‌طور قابل‌توجهی اثربخش هستند.
🔹بااین‌حال، نظرسنجی‌ها نشان می‌داد که مردم نگران سرعت تولید و تایید واکسن و همچنین عوارض جانبی آن هستند. نگرانی‌هایی از این ‌دست ممکن است افرادی را به تصمیم‌گیری در مورد عدم استفاده از واکسن کووید-۱۹ سوق دهد.
🔹در ایران نیز واکسن داخلی مدتی است بر سرزبان‌ها افتاده و تاکنون بیش از ۳میلیون دز از واکسن «#ایران_برکت» تولید شده است. نا اطمینانی که در سایر کشورها در مورد استفاده از واکسن وجود داشت، قابل تعمیم به ایران نیز است. اگر بخشی از جامعه تصمیم بگیرند که واکسن نمی‌خواهند، کاهش سرعت همه‌گیری بیماری بسیار دشوار خواهد بود.
🔹متن حاضر به یافته‌های اقتصاد رفتاری می‌پردازد که روی تصمیم افراد به دریافت واکسن مؤثر است.

🖊 نویسنده: امین کریمی

🔹متن کامل:

🌐 https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3780220