*تحلیلی جامعه شناختی به بهانه انتصاب اولین فرماندار زن استان کردستان* امروز ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳ خبری در رسانه ها مبنی بر انتخاب اولین فرماندار زن تاریخ استان کردستان و اولین فرماندار زن دولت چهاردهم مخابره شد. این خبر در میانه جنگ خاورمیانه و اخبار ناخوشایند نسل کشی دولت نتانیاهو، می تواند درخور تحلیل های تاریخی ، فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی باشد که سعی خواهد شد در این نوشتار به بعد جامعه شناختی آن از منظر سیاست اجتماعی پرداخته شود.
جهان امروز ورای مرزبندی های جنسیتی حرکت می کند و دیگر هیچ عرصه ای از زندگی وجود ندارد که مناسبات قدرت و کشمکش بدان راه نبرده باشد، سیاست و حکمرانی نیز جدا از این مناسبات نیست که حضور زنان می تواند به این دایره قدرت را که بخشی از نطام نابرابری در ایران است، کم رنگ نماید چرا که پاداش روانی و ارزیابی اجتماعی کمترین پیامدهای مثبت آن برای زنان و مشروعیت و تنوع دیدگاه برای نظام حکمرانی باسد. نکته دیگر اینکه تحت تاثیر نظام جهانی، رسانه ها و جنبش های فمینیستی نظم تازه ایی در جهان خلق شده است که دیگر اعتراضات ( مدنی و نمادین )به شکل کلاسیک محدود طبقات فرودست کارگر نیست، بلکه گروههای اجتماعی از جمله زنان نیز محمل چنین کنش هایی هستند، لذا مجادله بر سر مطلوب ترین و عادلانه ترین روش برای تنظیم این نظم اجتناب ناپذیر است که حضور زنان در عرصه های سیاسی و حکمرانی می تواند این مهم را تحقق بخشد.
زنان در جامعه ایران و به تبع کردستان حدود و ثغور جنسیتی مشخصی در حوزه های اقتصادی ندارند، بلکه در بسیاری از زمینه ها هم موفق هستند، اما در حوزه سیاسی ، بدلیل اینکه سیاست با حکومت و نهادهای دولتی سروکار دارد و سازوکارهای این نهادها، حضور زنان را محدود کرده است، مرزبندی تقریبا مشخص و گاها با مقاومت های مردانه روبرو می شود، لذا چنین انتصاب هایی در سیاست اجتماعی ایران میدان دید سیاست را وسیع تر می نماید و کنشگری سیاسی زنان را چارچوب نقش های سنتی اشان ( جامعه مردسالار و ارزیابی اجتماعی از خود) عملا به حاشیه می راند. مسئله مهم در حکمرانی ، نقش مشروعیت و اقتدار در نظام حکمرانی است، دولت ها با نشان دادن عملکردهای اثربخش می توانند مخازن مشروعیت شان را از نو پر کنند( زنان ، جوانان، قومیت ها، اقلیت ها و ...) استفاده هوشمندانه از ظرفیت زنان به مثابه مخزن مشروعیت بخش می تواند باعث اقتدار در نظام سیاسی شود.
شکستن این مرزبندی های جنسیتی می تواند مجموعه مناسبات قدرت را از نو پیکربندی نماید و باعث تقویت جامعه مدنی و افزایش سرمایه اجتماعی دولت ها( به مثابه حلقه های گمشده توسعه ) شود.
امید است توسعه کشور از دست انداز های جنسیتی و قومیتی فاصله گیرد و بر مدار تساهل و. مدارا بجای منازعه قرار گیرد که در درازمدت به تعبیر برندگان نوبل اقتصاد ( رابینسون و عجم اوغلو) ترتیبات نهادی و نهادگرایی باعث کاهش هزینه ها ( معاملاتی و اجتماعی ) شود.
این انتصاب را فارغ از جنبه عملکردی آن به فال نیک میگیرم به امید فرداهای بهتر
حسین دانش مهر
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
📌انجمن علمی توسعه روستایی ایران
@Ruraldevelopment
جهان امروز ورای مرزبندی های جنسیتی حرکت می کند و دیگر هیچ عرصه ای از زندگی وجود ندارد که مناسبات قدرت و کشمکش بدان راه نبرده باشد، سیاست و حکمرانی نیز جدا از این مناسبات نیست که حضور زنان می تواند به این دایره قدرت را که بخشی از نطام نابرابری در ایران است، کم رنگ نماید چرا که پاداش روانی و ارزیابی اجتماعی کمترین پیامدهای مثبت آن برای زنان و مشروعیت و تنوع دیدگاه برای نظام حکمرانی باسد. نکته دیگر اینکه تحت تاثیر نظام جهانی، رسانه ها و جنبش های فمینیستی نظم تازه ایی در جهان خلق شده است که دیگر اعتراضات ( مدنی و نمادین )به شکل کلاسیک محدود طبقات فرودست کارگر نیست، بلکه گروههای اجتماعی از جمله زنان نیز محمل چنین کنش هایی هستند، لذا مجادله بر سر مطلوب ترین و عادلانه ترین روش برای تنظیم این نظم اجتناب ناپذیر است که حضور زنان در عرصه های سیاسی و حکمرانی می تواند این مهم را تحقق بخشد.
زنان در جامعه ایران و به تبع کردستان حدود و ثغور جنسیتی مشخصی در حوزه های اقتصادی ندارند، بلکه در بسیاری از زمینه ها هم موفق هستند، اما در حوزه سیاسی ، بدلیل اینکه سیاست با حکومت و نهادهای دولتی سروکار دارد و سازوکارهای این نهادها، حضور زنان را محدود کرده است، مرزبندی تقریبا مشخص و گاها با مقاومت های مردانه روبرو می شود، لذا چنین انتصاب هایی در سیاست اجتماعی ایران میدان دید سیاست را وسیع تر می نماید و کنشگری سیاسی زنان را چارچوب نقش های سنتی اشان ( جامعه مردسالار و ارزیابی اجتماعی از خود) عملا به حاشیه می راند. مسئله مهم در حکمرانی ، نقش مشروعیت و اقتدار در نظام حکمرانی است، دولت ها با نشان دادن عملکردهای اثربخش می توانند مخازن مشروعیت شان را از نو پر کنند( زنان ، جوانان، قومیت ها، اقلیت ها و ...) استفاده هوشمندانه از ظرفیت زنان به مثابه مخزن مشروعیت بخش می تواند باعث اقتدار در نظام سیاسی شود.
شکستن این مرزبندی های جنسیتی می تواند مجموعه مناسبات قدرت را از نو پیکربندی نماید و باعث تقویت جامعه مدنی و افزایش سرمایه اجتماعی دولت ها( به مثابه حلقه های گمشده توسعه ) شود.
امید است توسعه کشور از دست انداز های جنسیتی و قومیتی فاصله گیرد و بر مدار تساهل و. مدارا بجای منازعه قرار گیرد که در درازمدت به تعبیر برندگان نوبل اقتصاد ( رابینسون و عجم اوغلو) ترتیبات نهادی و نهادگرایی باعث کاهش هزینه ها ( معاملاتی و اجتماعی ) شود.
این انتصاب را فارغ از جنبه عملکردی آن به فال نیک میگیرم به امید فرداهای بهتر
حسین دانش مهر
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه کردستان
📌انجمن علمی توسعه روستایی ایران
@Ruraldevelopment
