Хаётий ва тўқима хикоялар 📖

ир чақиб олди: “Дунёда сиздек бўшанг, ношуд одам бўлмаса керак. Нимага пул берасиз, ахир? Балки сиз тегингунча ўша компьютер ўлгурнинг ўзи бузилиб тургандир! Эҳ, тавба-ей!.. Худо кўрсатмасин, ўғлимиз сизга ўхшамасин-да, ишқилиб!”
Жалолиддин ҳам тўлиб турган эди: “Қизимиз сенга ўхшамасин, ишқилиб. Эрини куйдириб адо қилади”, деди.
Хотини кулиб юборди...

энди, дадаси! Бир камимиз қўшниларга гап бўлишимиз қолувди. Эрталаб ишга боришингиз керак, уйга кириб ётсангиз бўлмайдими?!”
Ака кўзларини енгига артиб ўрнидан турди: “Ростдан ҳам… Энди ётиш керак. Яхши ётиб тур, ука”.
Эртаси куни ҳам улар шошиб ишга кетишди: “Кечирасизлар-да, раҳбарларимиз жуда қаттиққўл. Овсиним келган, икки кунгина жавоб беринг, десам, унда жойингизга янги ходим олишга тўғри келади, шунга чидасангиз, истаганча қолаверинг, деди. Кўчага чиқсанглар, такси кўп, истаган жойларингга олиб бориб қўяди. Бозорга борасизларми, истироҳат боғини айланасизларми, кўча тўла машина. Худо хоҳласа, кечқурун кўришамиз” – янга остонада туриб узрини айтди. “Совутгичда ҳамма нарса бор, Санобар дарсдан қайтгач, истаган нарсангизни пишириб беради”.
Хотини яна жавраб-жавраб кийинди, болаларни кийинтирди: “Ҳозир бозор айланайлик. Ке­йин паркка бориб, болаларни ҳалинчак-палинчак учиртирамиз. Мен бу ерда узоқ қола олмайман. Сира керак эмас”.
Кечки пайт Жалолиддин зерикди. Акаси ҳам “ҳа” деганда келавермади, хотини ошхонада Санобар билан пишир-куйдир қилиб ётибди. Ётган хонасининг тўрида турган компьютерни олди. Ишхонасидаги компьютерларда баъзан карта-парта ўйнаб турарди. Компьютерни ёққан эди, экранда ғалати ёзувлар пайдо бўлди. Ҳайрон бўлиб, ўчириб, қайта ёқди. Яна шу аҳвол. Сўнг акасининг ўғлини чақирди: “Аҳрор, манавига бир қара, негадир ишламаяпти”. У ҳам ўчирди-ёқди, ёқди-ўчирди, кейин “Бузилибди, шекилли”, деб хонасига чиқиб кетди.
Онаси келиши билан суюнчилаган шекилли, янга уст-бошини ҳам алмаштирмаёқ компьютерга ёпишиб кетди. Кейин дарҳол уста қўшнисига қўнғироқ қилиб, компьютерни уникига чиқариб юборди. У ёқда компьютернинг венчестрими, алламбало қиммат нарсаси куйибди, деган жавоб келгач, янга тутаб кетди: “Уф, ўзи тушунмаган нарсасига тегинган одамни ёмон кўраман-да. Ахир венчестр куйди дегани компьютер тамом бўлди, дегани-ку. У компьютердан қиммат туради. Бугун компьютерсиз ҳаётни тасаввур қилиб бўлмайди. Бу қурғур ҳаммамизга керак, дадасига ҳам, менга ҳам, болаларга ҳам…”
Хуллас, не бир ҳафсала билан қилинган овқат ҳам, меҳмондорчилик ҳам заҳар-заққум бўлди. Янганинг қовоғи очилмади. Унга қараб ака ҳам мум тишлагандек жим ўтирди. Кейин эру хотин меҳмонларни дастурхон бошида қолдириб, анча вақт йўқ бўлиб кетишди. Ўзлари дастурхонга фотиҳа ўқишди, Санобар идиш-товоқларни йиғиштириб олди. Бир вақт акаси хонасидан чиқиб, индамай ҳовлига ўтиб кетди. Каттаю кичик ноқулай аҳволда қолди. Хотини Жалолиддинни ёзғирди: “Компьютер ковламай ўлинг-да сиз, ишкалчи. Қўлингиз теккан нарса бузилмаса, ҳисобмас. Палакат”. Бу индамай акасининг изидан ҳовлига чиқди. Ака ҳовлида кўринмади. Дарвоза ортидаги ўриндиқда чекиб ўтирган экан. Укасини кўриб, нарироқ сурилиб жой берди. Улар анча вақтгача жим ўтиришди. Ниҳоят ака ёрилди: “Ҳе, уккасини!.. Шу компьютерига тегинмасанг бўлар экан. Балога қолдик энди”. У индамади. Ака туриб-туриб яна ўзига ўзи гапираётгандек сўзланди: “Шундай камтар, камсуқум, меҳрибон қиз эди бир вақтлари, энди эса жодугарнинг худди ўзи. Э-э, бор-е, деб кетворай дейман баъзан, болалар бор… Бу аёл менга қисматнинг жуда қўпол ҳазили бўлди”. “Э-э, ака, буларнинг ҳаммасиям бир гўр”, ўзича акасини қўллаб қувватламоқчи бўлди. “Энди уни созлаш учун камида миллион сўм пул зарур. Агар пулинг бўлса, бирон 500 бериб туролмайсанми, қолган беш юз мингни ўзим қарз ҳавола қилиб топардим. Созлатмасам, қўймайди бу”. У ичкарига кириб, акаси айтган пулни олиб чиқиб берди: “Мана, ака, сиқилманг. Уйга борсам кейинги ойликдан яна беш юз жўнатаман”. Ака пулни олиб, чўнтагига солди: “Бўлади, ука”.
Ўша кеча Жалолиддиннинг тоби қочди, ухлаёлмади. Эртаси куни йўлга чиқишди. Улар чиққан машина тоғлар орасидан ўтган асфальт йўл узра елиб бораркан, эрталабки қуёшнинг майин нурлари юзларини оҳиста силаб-сийпалар, хиёл очиқ деразадан анвойи гиёҳларнинг хушбўй ҳидлари димоққа урилар, сўзамолгина ҳайдовчи йигит зерикканиданми, у ёқ бу ёқдан гап ташлар, аммо боргунларича ҳеч кимга гап бермаган Жалолиддиннинг бир сўз айтишга-да ҳоли йўқ, бошини орқага ташлаганча, кўзларини юмиб, жим кетиб борарди.
Уйга етиб келишгач, кечки дастурхон устида хотини яна б

, ош-пош қилади”, дея улардан узр сўраган бўлди-да, сўнг эрига “Бўлинг. Бўлинг, тезроқ”, деб шоша-пиша жўнаб кетишди. Шунча харажат қилиб, ўзларича ишни дўндиргандек бўлиб келган эр-хотин болалари билан эгасиз уйнинг ўртасида анқайиб туриб қолишди. Биринчи бўлиб хотини ёрилди: “Ҳурматимизни кўрдингизми, отажониси? Саҳардан буён юз марта қўнғироқ қилишди, шунинг ўрнига дастурхон ёзиб, тўрт тақсимчага қанд-қурс қўйиб, бир четга бир чойнаккина чойни сочиққа ўраб қўйса бўларди-ку! Булар борадиган бўлса, биз бечоралар икки кун олдин пишир-куйдир қилиб бошлаймиз. Иш деган нарсани буткул унутамиз”.
Жалолиддин иштонини булғаб қўйган боладек кўзлари жовдираб қолди. Хотини заҳрини сочмаса ҳам бўлари бўлиб турган эди. Буники қўшимча бўлди. Хотинига жавобан бир нарсалар деб ғулдиради, аммо нима деганини ўзи ҳам тушунмади. Тахмондан кўрпача олиб, хонанинг бир четига тўшади-да, чўзилиб ола қолди: “Э-ээ, бор-е, мен чарчадим”. У ростдан ҳам жуда чарчаган эди. Хотини эса болаларни етаклаб хонадан чиқиб кетди. Бироз ётиб, у ҳам болаларининг изидан ошхонага ўтди. Уни кўриб, хотини истеҳзо билан жилмайди: “Илон чаққан ухлаши мумкин, аммо оч одам ухлай олмайди. Келинг, янгажонингиз ажойиб мошхўрда қолдириб кетган экан, иситдим”. Жалолиддин индамай ошхона столининг бир четига ўтирди. Дастурхонга ўзлари олиб келган тандир кабоб, қатлама патир, қанд-қурслардан ҳам қўйилган эди. Унинг кўнглидан кечганларини ҳис қилди шекилли, хотини андишасизларча изоҳ бериб қўя қолди: “Буларнинг кечадан қолган мошхўрдасига қараб ўтирамизми, ҳеч бўлмаса, ўзимиз олиб келган нарсалар билан ўзимизни сийлайлик”. Жалолиддин дастурхондан нигоҳини олмай, бош ирғади: “Менга мошхўрда бера қол”. Хотини бир коса овқатни олдига қўяётиб, яна чақиб олди: “Уларга ҳам қолсин, деяпсизми? Мўл-кўл қилиб олганмиз-у, ҳаммага етади, ейверсангиз бўларди”. Жалолиддин бош чайқади: “Шарт эмас”.
Асрдан сўнг етиб келган Санобар – опасининг шу ерда ўқийдиган талаба қизи – бозорга отланди: “Тоға, онам пул бериб юбордими?”. Унинг ўша пулга бозорлик қилмоқчи эканлигини тушунган Жалолиддин жиянига эргашиб, бозорга чиқди: “Бозорлигингни кўтаришиб юбораман”. Хотинининг кўзлари олайиб кетди, итининг қилиғи эгасига маълум, аммо индамади. Хотини адашмаган эди, Санобар керакли нарсаларни олиб кетаверди, пулини у тўлади.
Акаси ошнинг устида “яримта” очди: “Келишларингни бир ювмасак бўлмайди”. Янга ижирғанди: “Шусиз бўлмайдими?”. Ака унга жавоб қайтармасдан Жалолиддин иккиси учун қадаҳ тўлдирди: “Қани, ол, ука! Сендай жигарим борлиги учун ва сенинг соғлиғинг учун!”. Жалолиддин кун бўйи хотинининг минғирлайверишидан юраги бироз сиқилиб турган эди. Қадаҳни бир кўтаришда сипқориб юборди. Жалолиддиннинг назарида негадир акасининг ҳам кайфияти йўққа ўхшаб кўринди. Кейин жуфт қилишди: “Аканинг соғлиғи учун”, “Болаларнинг келажаги учун”… Хуллас, ака-ука бир шишани думалатишди. Сўнг бироз шамоллаб, оёқнинг чигилини ёзиб олиш учун айвонга чиқишди. Акаси ташқарига олиб чиқадиган эшикнинг ёнида ўтириб, узоқ чекди. Унинг ич-ичига ботиб кетган кўзлари алланечук ғамгин эди. Сўнг қаердандир нарда олиб чиқди. Ўйин уларнинг кайфиятини кўтариб юборди. Худди болалик пайтларидагидек тошларни ёғоч доскага уриб, озроқ кайфлари бор эмасми, қий-чув қилиб ўйнай бошлашди. Кўп ўтмай танбеҳ эшитишди: “Муҳтарам эркаклар! Бу уйда ягона мавжудот сизлармассизлар-ку! Секин, болалар ухлаб қолишди”. Кейин улар ҳовлига чиқишди. Ҳовли четидаги чоққина чорпояга ўтириб, яна чекишди. Аллақачон элнинг ётар пайти бўлган эса-да, ҳаво иссиқ ва дим эди. Ака қўлидаги папирос қолдиғини бир четга улоқтириб юборди-да, бир қўли билан унинг елкасидан қучди. “Кичкиналигингда ҳам доим шундай ўтирардик. Шундай юмшоқ, шундай ширин бола эдингки!.. Лекин туғилган пайтинг сени роса ёмон кўрганман. Ўшанда мен саккиз ёшда эдим. Сен – уч қиздан кейин туғилган ўғил, эҳ-ҳе, ҳамма атрофингда парвона, отам тинмай сенга ҳали кийимча, ҳали ўйинчоқ ташийди. Менинг эса ичим ёнади. Сени ўлдириб қўйгим келади. Отамдан қўрққаним учун индамайман”. Ака хўнграб йиғлаб юборди: “Мени кечир, ука, ана шу ёмон хаёлларим учун. Мени кечир!”
Орқадан янганинг овози эшитилди: “Бўлди-да

Хотини ҳисоб-китобни, сайру саёҳатни жуда яхши кўради. “Уларни шунча йилдан бери меҳмон қиламиз, биз ҳам бир бориб, меҳмон бўлиб келайлик. Шаҳар жуда гўзаллашиб, ўзгариб кетган дейишади. Жондек жигарингиз бўла туриб, бир марта боролмаймизми?” деб сира ҳоли жонига қўймади. Шу йил болалар ёзги таътилга чиқишгач, ниҳоят йўл тадоригига тушишди. Шаҳарлик янга яхши кўрадиган гўштлардан олиб, музхонада икки кун музлатиб, бир сумкага солишди. Иккинчи сумкага ҳўл мева, қанд-қурс, нон-патир олишди. Беш-олти кун қолиб кетсак, оғиримиз тушмасин, дейишди-да. Ўзи йўлга чиқаётгани учун хотини ҳам бу харажатлардан малолланмади.
Неча довонлардан ўтиб, тонгга яқин шаҳарга кириб боришганда мудроқ кўчалар ҳувуллаб ётарди. Биринчи бўлиб акаси телефон қилди: “Яхши келяпсиларми? Қаерларга етиб қолдинг­лар?”. Сал ўтиб хотинининг телефони жиринг­лади, янгаси экан: “Келай деб қолдингларми? Таксистдан сўранг-чи, бизникигача қанча юраркансизлар? Яна бир соат, дейдими? Эҳ-ҳе, айтинг, тезроқ ҳайдасин”. Хуллас, эр-хотин то уйга кириб боргунларича бири қўйиб, бири қўнғироқ қилар, унга сари Жалолиддин хотини билан таксистнинг олдида уларнинг безовталиклари ва меҳрибонликларидан ғурурланар, атрофга аланг-жаланг қараб, терисига сиғмай борарди: “Биззи ака билан янгага гап йўқ-да. Янга дўхтир. Жуда кўнгли очиқ, меҳрибон аёл. Кўришмаганимизга ҳам бир йил бўлди. Ҳар йили ёзда ўзлари бизни кўргани боришар эди. Бу йил биз сизларни кўргани борамиз, дедик. Роса севинишди”.
Бу жойларда интизомга жуда қаттиқ амал қилинар экан. Улар уйга киришлари билан янга сумкадагиларни совутгучга жойлаб, тандир гўшт билан думба ва хўл мевалардан “Йўлда онамга ташлаб ўтаман”, дея бир салафан халтачага олди-да, “Энди хафа бўлиш йўқ, иш вақтимиз бўлиб қолди. Чарчаган бўлсанглар, ётиб дам олинглар. Чой ичаман, десанглар, газда чой қайнаб турибди, совутгичда овқат ҳам бор. Тушдан сўнг Санобар дарсдан келиб, ош-пош қилади”, дея улардан узр сўраган бўлди-да, сўнг эрига

Жалолиддин оилада кенжа фарзанд. Бироз соддалигини айтмаса, жуда қўли очиқ, хокисор йигит. Бир ака, тўрт опа-сингилнинг бири қў­йиб-бири кексаларни кўргани ота уйига келади, кўпинча қуруқ қўл билан… Лекин ҳаммаси зўр, ака шаҳарда, амалдор, машина олиб юради. Ўша ёқда ўқиб, уй-жой қилиб қолиб кетган. Опа-сингиллар ҳам бору бардам жойларга тушган, ҳамиша зебу зийнатларга бурканиб юришади, катта-катта гапиришади. Улар келишса, Жалолиддин борини бозор қилиб, дастурхонга тўкади. Чўнтагида бир мириси қолмаган эса-да, меҳмонларнинг ёнида аския айтиб, кулиб-кулдириб ўтираверади. Бу нарса хотинига сира ҳам ёқмайди: “Ота-онани кўргани келган мардум бундоғ тўрттагина нон билан икки килогина гўшт кўтариб келмайдими? Буларингиз фақат еб-ичиб кетиш учун келишади. Уялишмайди”. Жалолиддин хушомад тарзида хотинининг елкаларини силаб қўяди: “Булар бизни бобо билан момонинг нафақасини еб ётибди, жуда бой деб ўйлашади-да, хотин. Қўявер, бой бўп юрайлик”. “Ҳа, е-еб ётибмиз ботмонлаб. Кекса одамлар, бири қўйиб, бири касал бўлади, дейишмайди. Ҳамма келди-кетдини биз кузатсак”. Хотинининг ростакамига қаҳри келса, Жалолиддин ёш боладек иложсиз шумшайиб қолади: “Э-э, хотин, мени уялтирма, илтимос!..”. Аммо-лекин, хотини унга ҳар қанча заҳрини сочса ҳам меҳмонларнинг ёнида гўё унга ҳеч нарса малол келмаётгандек ҳамиша кулиб тураверади. Айниқса, шаҳарда яшайдиган акаси аёли билан келганда жуда қийналишади. Меҳмонларни зиёрат қилиб кетайлик, деб, ҳамма опа-сингил бола-чақаси билан уларникига жамланишади. Бу меҳмоннавозлик кўпинча ҳафта-ўн кун давом этади. Яна кетишаётганда “Қўй гўшти, мол гўшти, тандир гўшти, думба, сузма, қоринёғ, олма, анор, хурмо…”, хуллас, ўзлари йилда бир марта дастурхонига қўймайдиган ноз-неъматларга сумкаларини тўлдириб кузатиб қолишади. Улар кетишгач, хотини ҳафталаб Жалолиддин билан гаплашмай юради. “Кенжа фарзанд бўлгач, шу-да, хотин. Ота-онам тирик экан, шу ерга келаверишади, нима қилай ахир? Мен уларни чақириб олаётганим йўқ-ку!”, деб неча бор ялинса ҳам то ўзи очилмагунча, тумтайиб юраверади. Аммо ота-она ўтиб кетгач ҳам, уларнинг уйлари “машваратхона”лигича қолаверди. “Ота-онамиздан қолган уй, шу ерга келсак, уларни кўргандек, овозларини эшитгандек бўламиз”, дейишади келганлар.

Жамила Эргашева

Мехмондорчилик хикоя

​​🌸┠Субханаллоҳ
🌼┠Алхамдулиллаҳ
🌸┠Ла илаҳа иллаллоҳ
🌼┠Аллоҳу акбар

🌹Ж У М А М У Б О Р А К !🌹

🤲Бошлаб олган ЖУМА кунингиз муборак бўлсин! Ҳар бир эзгу ишларингизда Аллоҳ Ёр ва Ёрдамчингиз бўлсин
🌹🌹🌹🌹🌹

шди. Ўспирин уларни қолдириб, ўзи ортига қайтиб кетди.


Вақт асрдан ўтган, бекатда ҳеч ким йўқ. Кечга томон ким ҳам йўлга отланарди. Эндиги келадиган автобусда эрталаб бозор-ўчарга кетганлар қайтишади, аммо бу ёқдан бир-икки киши чиқса чиқади, чиқмаса йўқ.


Кун иссиқ. Кампир лоҳасланиб, тол соясидаги яримта пишиқ ғишт устига ўтирди. Кўзи илиниб кетяпти. Уйдалигида туш пайти думалоқ ёстиққа бош қўйиб, бир нафасгина мудраб оларди. Бугун уйқусини йўқотиб, маст одамдек гангиб ўтирибди. Невараси тетик, бир нималар билан куймаланиб юрибди. Гоҳ тупроқ ерга ниманидир чизади, гоҳ тошларни йиғиб, уйчага ўхшаган бир нималар қуради.


Анча пойладилар, кўп кутдилар. Автобуси қуриб кетсин, йўл-пўлда бузилганми, нима бало? Иссиқ элитди, тол танасига суяниб, кўзи мизғиб кетиб қолди.


Бола ўзи ўйлаб топган ҳар хил ўйинлардан зерикди. Каттароқ хивич топиб, камон ясаб кўрмоқчи бўлди. Ана у ерда таёқ ётибди. Олиб, у ёқ-бу ёғини кўрди. Йўқ, бўлмайди. Ташлади. Камонга мос новда қидириб, қизиқсиниб тўқай ичкарисига қараб кета бошлади. Аксига олиб топганларини қайириб кўриши билан синиб кетаверди. Янада ичкарилаб кетаверди.


… Автобуснинг бўғиқ сигналидан чўчиб кўзини очган кампир гарангсиб ўрнидан турди. Кун шомга томон оға бошлабди. Бу зорманда роса кеч қолди-да ўзиям. Зиналарига уриниб-суриниб бир амаллаб бўм-бўш уловга чиқди. Чап томондаги ўриндиққа жойлашиши билан ғилдираклар қўзғалди, орқасида қуюқ чанг кўтариб, илгари елди.


Кампир пинакка кетгандек кўзларини юмди. Болалик пайтларини, синглисининг беланчагини тебратиб ўтирган дамларни эслади. Гўё ўша онларга қайтгандек хаёли узоқ-узоқларга учди.


Кейинги бекатларда ҳам бир-икки киши чиқди. Дарёдан ўтиб, овули яқинида тушиб қолганида атрофга қоронғилик пардаси тортилиб борарди. Уйга қадар секин пиёда юриб борди. Келини сут соғилган челагини кўтариб молхона томондан келаётган экан.


— Келдингизми, эна? Яхши юришган эканми ҳаммалари? — деди. Сўнг қўлидаги челакни айвондаги илгакка осди-да, устига дока ёпиб, кампирга қайта пешвоз чиқиб, қўлидаги тугунни олди. Ичкари томон бир-икки қадам босиб, ортига ўгирилиб сўради:


— Неварангиз қани, ҳожатга ўтдими?


— А? — деди кампир бирдан талмовсираб. Шилқ этиб тупроқ ерга ўтирди-да, келинига қараб «Бола қани?» деди.


… Ўғли бир-иккита дўстини олиб, болани қидиришга кетди. Хуфтон кириб қолганда қаердан улов топади энди? Келини эсидан оғган, катта неваралари онасини елпийди. Кампир бир бурчакда ғужанак бўлиб ўтирибди. Шунча яшагани нима бўлди-ю, ҳозир ўзига ўлим тилаб ўтиргани нима бўлди. Ўғли улов топгани тақдирдаям, кечаси дарёдан ўтиш, катта тўқайдан кичик болани қидириш…


«Э Худо, жонимни ол», деди кампир ичида. «Жонимни ол, Яратган!»


Бир умр яшаш учун курашиб, ўлимни енгиб келди. Мана энди жон-жаҳди билан ўлишга ошиқяпти.


* * *


Эртасига кун ёйилиб қолган пайт икки ўртоғи билан ўғли майкачан, бир қўлида кўйлагига тугилган алланима билан кириб келди. Биттасининг қўлида ов милтиғиям бор.


— Болам қани? — жонҳолатда эрига пешвоз югурди келини.


— Тополмадик, — унинг ўрнига жавоб берди ўртоғи бошини қуйи солиб.


— Бу нима? — кўзлари ола-кула бўлиб тугилган эрининг кўйлагини апил-тапил еча бошлади келини.


Тугун суяклар билан тўла эди, ёш боланикига ўхшаб кетадиган суяклар билан…


Кампирнинг тилаги ижобат бўлмади, Яратган жонини олмади. «Бундай кунни кўрганимдан кўра ўлганим яхши эди, ўлиб кетганим яхши эди» дея кўнглидан ўтказганча ёруғ дунёда қолиб кетаверди.


Ана шунақа@ibratliuchunxikoyalar

нинг йиртиғидай ҳар-ҳар жойи очилиб қолган, анча йиллардан бери таъмирланмагани кўриниб турган темир кўприк анча олисда. Одамлар ва уловлар масофани қисқартириш учун паром орқали нариги бетга ўтишади.


Тўқай ҳам фақат шу жойлардагина қолди ҳисоби. Бир замонлар замона зайли билан тўқайзорларга ўт қўйилганида ёввойи ҳайвонларнинг жон талвасасида ўкириб, ўзларини тўрт томонга отганларини эслайди.


Невараси қоқилиб кетди. Абжиргина бола-да, ўзини ўнглаб қолди, йиқилмади. Илиги тўқ ўсди шу кенжатой. Касал бўлганини, инжиқланганини эслолмайди. Бироқ ҳар нарсага қизиқаверади. Бир қараса чумолиларни кузатаётган, уларнинг инига чўп суқаётган ёки инни тўлдириб сув қуяётган бўлади. Дакки эшитгач, пастак кўча эшиги тепасидаги ари инини туртиб туширади. Дарахтга чиқиб, қуш боласини олиб тушиб, отасининг эски дўпписига солиб боқмоқчи бўлади. Ит бойлоғлик бўлса, вовиллаб кўради, мушукнинг жиғига тегади, товуқларни қувади, дарахтдаги қушларга рогатка отади.


Ён-атрофда саксовуллар ўсиб ётибди. Саксовул жуда чиройли ўсади. Ҳам кўримсиз, ҳам ўлик ранг, пастаккина, кўздан пана. Қиш пайтида шугина хокисор дарахтни ҳам тандирга ўтин қилиб ёқиб битиришди. Илгариги баланд-баланд дарахтлар йўқ, бу заминнинг дарахтлари бўйи одамникидан-да пастлаб боряпти. Жаннат жойлар эди бу ерлар. Энди не кўйга тушди, ё ажаб.


Овулга яқинлаб қолишди. Ҳув анави уч пахсали пастқам, деворлари нураган, сувоқлари ноғорадай-ноғорадай катталикда ҳар-ҳар жойидан кўчиб тушган уй. Раҳматли синглисининг умри ўтган гўша.


Набира, момо олдинма-кетин кириб бордилар. Кампирнинг вужудига кенг уйнинг салқини ёпирилди. Келинлар пешвоз чиқдилар. Кўзларига ёш олган бўлишди. Эркак жиянлари келиб сўрашишди. Неварасига бир сиқим шимиладиган конфет бериб, ташқарига, кичкиналарнинг олдига жўнатишди. Ўзини юқорироққа — хона тўрига ўтқазишди. У ўтирган жойида ҳамма билан бир-бир сўрашди.


Кенг хонага девор ёқалаб кўрпача тўшалган. Дўконларда сотиладиган клеёнка дастурхонни қайчи билан тенг иккига кесиб, кўрпачалар бўйлаб солиб чиқилган. Чой келди. Ҳар-ҳар жойга учта-учтадан кичикроқ оби нон, дағал қора ундан пиширилган бўғирсоқ, кичкина пластмасса тақсимчаларда парварда, яна шундай тақсимчаларда помидор-бодрингдан тўғралган салат, каттароқ ликопларда тўрт дона шўр олма устига қўйилган бир бош узум, бошқасида бир капгирдан сабзилари йирик-йирик тўғралган ош. Бори шу.


Кампир чойдан ҳўплаб-ҳўплаб ичди. Ошдан чўқиниб қўйди. Салатни нари суриб, бир дона узумни ғужумидан узиб, оғзига солди. Нон, бўғирсоққа тегинмади.


Неварасини ташқари ҳовлида овқатлантиришган бўлишса керак. Тўй-маъракаларда биринчи бўлиб болаларнинг қорнини тўйдириш одатга айланган.


Одам кўп бўлсаям — жимлик, ҳамма оёқ учида юрибди, пичирлаб гаплашишяпти. Одатда ёши ўтган кишилар вафот этганида кейинги маъракаларда йиғи-сиғи қилаверишмайди. «Иймонини берсин», дейишади.


Аёлларнинг бири «Мулла тиловатни бошлади» деган хабарни келтирди. Шундоқ ҳам жим ўтирган аёллар энди бошларини эгиб, бир нуқтага қараганча қотиб қолгандай эдилар. Эркаклар ўтирган уйдан мулланинг қироат билан Қуръон сураларини ўқий бошлаган овози эшитилди. Узоқ ўқиди.


Хабар берувчи остонанинг у томонида туриб тиловат тугаганини, қўлларни фотиҳага кўтариш кераклигини имо қилди.


Жами чин дунёга риҳлат қилган мўмин-мусулмонларнинг ҳақига, шу хонадондан ўтганларнинг ҳақига, марҳуманинг ҳақига дуо ўқилди. Маросим тугади.


Икки уйни тўлдириб ўтирган эркак-аёл, кўчадаги бола-бақра бир неча дақиқаларда бирин-кетин тарқаб кетди. Кампир ҳали аёллар тўлиб ўтирган хонада бир ўзи қолди. Невараси келиб пинжига суқилди. Энди синглисининг ўғил-қизлари, келинлари, куёвлари, неваралари келиб, бошқатдан ҳол-аҳвол сўрашиб, кўрпачаларга чўккаладилар. Анчага довур гурунглашиб ўтирдилар. Сўнг фотиҳа ўқиб, жиянларининг ҳай-ҳайига қарамай автобусга кеч қолмай деб ўрнидан турди. Келинлар қўлига нон, қанд-қурс тугилган тугун тутқазишди. Набира жиянлардан бири бекатгача мотоциклда ташлаб келадиган бўлди.


Мотоцикл аравачасига бир амаллаб чиқиб олди. Невараси ҳам амал-тақал ёнига жойлашди. Ўйдим-чуйдим кўчадан тариллаб юриб, бирпасда автобус тўхтайдиган жойга етиб кели

алишидан оёғига саноқсиз тиканлар санчиларди. Қамиш пояларини қуритиб қўйиб, чий тўқирди. Буни унга уйдагилари ўргатишган. Сал эси кирганидан сўнг якшанбада эшак аравага чий юклаб, сотиб келиш учун акаси билан бозорга жўнарди.


Бу жойлар тун чўкканида ваҳимали бўлади. Илгарилари ҳам шундай эди, ҳозир-да шундай. Ширин уйқуга чўмганингда яқингинада улиган шоқол овозлари эшитилади. Товуққа келгани аниқ. Еса ебди-да, деб ўйлайди, шунча товуқ бўлса… Шоқол беш-ўнтасини егани билан тугаб қолармиди.


Эсида, ўн тўрт-ўн беш яшар қиз эди ўша пайтлари. Далага ишга чиқарди. Дала овулдан олис эди. Ишга тонготарда келарди, аммо қайтишда вақт алламаҳал бўп кетарди. Пахтасини ўлчатганига довур қоронғи тушиб бўларди. Уйга пойи пиёда кимсасиз шиғир йўлдан юриб келарди. Шиғир йўли арава ғилдираклари эзган икки қатор сўқмоқ. Замонлар яхшимиди, одамларми, билмайди. Хира ой ёруғида нариги сўқмоқдан келаётган эркак шарпасини илғайди. Мана, у чап томондан юриб келяпти, бу ўнг томондан… Масофа қисқаргани сайин юраги дупурлайди, қўрқади. Аммо эркак ўз йўлидан жимгина ўтаверади, бу ўз йўлидан.


Ўша одамларда иймон кучлимиди, инсоф кучлимиди, лоақал сўз қотмаган. Агар «Қаерга кетяпсан?» деб сўраганидаям, юраги ёрилиб ўларди. Қўрққанга қўша кўринадими, ё жуда ёшмиди, уйга қайтаётганида ҳамиша мавҳум ҳодисотларга дуч келаверарди.


Мана, асфальт йўлга етай деб қолди. Арнага катта тўр тутишибди. Ўғли ва ўртоқлари қилишгани аниқ. Неча замонлардан бери бу тўр шу арнада балиқ тутади. Балиқ ҳам тугаб бўлгандир-ов.


Ҳозир балиқ қиммат. Одамлар битта қўймай бозорга олиб чиқишяпти. Тавба, бир пайтлар катта дошқозонларда ҳаддан ортиқ семириб кетган лаққа балиқ гўштларини қовуришарди. Раҳматли чоли овчи эди, баъзан дастурхонларини тустовуқ, қуён гўшти безаб қоларди.


Мана бекат. Ва ниҳоят етди-я бир амаллаб. Аслида бу ерда бекатни эслатувчи ҳеч нима йўқ. Ғиштдай келадиган бир-иккита тош бор, холос. Чарчаган киши шунда ўтириб, автобус кутади. Сал нарида икки бўз йигит турибди. Кимни невараси экан булар? Улар тавозе билан салом бердилар. Майингина минғиллаб алик олди.


Балки меҳмонга келишгандир, бу ерликка ўхшамаяпти кўринишларидан. Шу тахлит тошга чўккалади-да, офтоб тиғида ўтириб, автобусни кутди.


Анча вақт ўтирди, ёнига ўгирилиб, чўп билан ер чизиб ўйнаб ўтирган болакайни кўрди. Неварасими? Вой тавба, бу қачон эргашди экан?


Аслида бу майда болача кенжатойининг кенжатойи. Баъзи чевараларидан ҳам кичкина шу невараси. Аммо шуни яхши кўради-да. Чеваралар кўп бўлгани билан, тез-тез келиб тургани билан алоҳида хонадонда, бошқа муҳитда улғайишяпти. Бу кичкинтой шу уйда туғилиб, ўзига эргашиб катта бўляпти. Меҳр кўзда-да бари бир. Ҳар кун кўрганингга тушади.


Ҳа, ана автобус ҳам келди. Йўл четидаги тупроқни чангитиб тўхтади. Тиришиб-тирмашиб, бояги ўспиринларнинг кўмагида бир амаллаб чиқиб олди. Эркатой невараси унинг ёнига, ўриндиққа чўкди. «ПАЗ» бир силкиниб олди-ю, асфальт йўлда кетаётганига қарамай сакраб-сакраб йўлида давом этди.


Бу пайтга келиб кун ёйилиб, офтоб темир машинани ҳам қиздира бошлади. Кампир лоҳасланди, автобус деразалари очиқлигига қарамай, ҳаво дим эди. Қимир-қимир, қимир-қимир… Шу невараси кўп чулдирайвермайди-ю, фақат ўйинқароқ, бир жойда тинч ўтиролмайди. Эндигина беш ёшга тўлай деб турган бўлса-да, ўз билганидан қолмайди. Ҳозир ҳам онасининг гапига кирмай ортидан ияргани маълум. Акс ҳолда келини буни эгнига тузукроқ бир кийим илган бўларди. «Энам билан кетаман», деган-у, онасининг ҳай-ҳайига қарамай чопқиллаб келаверган.


Эй худойим-ей, автобус тормоз берди. Етиб келишди. Тўқайзорни ёқалаб ҳали анча пиёда юришлари ҳам керак. Мункиллаб-сункиллаб, икки қўлини орқасида бирлаштириб, йўлга тушди. Невараси қандайдир чўп-таёқни топиб олган, ўша билан ер чизиб, гоҳ ундан ўзиб кетади, гоҳ орқада қолади. Аммо бир сўз демайди. Ўзига ўзи гапиринса-да, савол беравериб, бувисининг жиғига тегмайди.


Кетиб боряпти. Ўнг томони тўқайзор, чап томони дарё. Ҳозиргина шу дарёнинг нариги бетидан ўтиб келишди. Улар чиққан автобусни ҳам паром бошқа уловлар ва йўловчилар билан қўшиб, шундоққина дарёнинг бу бетига ўтказиб қўйди.


Тунукалари кўчиб, чопон

КАМПИРНИНГ ИЖОБАТ БЎЛМАГАН ТИЛАГИ…



Тақдир бизни икки хил йўл билан — истаган нарсамизни бермай ва истамаганимизни муҳайё қилиб синайди.


Анри-Фредерик Амьель


***


Кампир йўлга чиқди. Кўзи хира, қадди тенг букилган. Одим отади, йўл унмайди. Қўлида тол ҳасса.


Бугун синглисининг қирқи. Бормаса бўлмас.


Гил тупроқ йўл. Оёқ дўп этиб гилга киради, гил пов этиб тепага кўтарилади.


Икки юз метрлар юрса, катта кўча. Ундан автобусга ўтирса, бир соатлик йўл. Дуои фотиҳага қўшилмаса бўлмас.


Келин борса бўларди, аксига далада иш қистов. Рўзғор ва томорқа ҳам шуни бўйнида. Бола-чақа, ош-овқат дегандай… Ўзи боргани маъқул.


Мана, сингил ҳам кетди. Борар манзил ўзигаям у қадар узоқ қолмади-ёв.


Жийдазордан ўтди. Жийдазорни раҳматли чоли иккаласи барпо қилишган. Бу юртларда буларникидай баланд ўсган, қандайдир сирли ва катта жийда дарахтлари йўқ ҳисоб.


Жийдазорда тўққизта сигир, тўртта ҳўкиз, бешта бузоқ, иккита эшак боғлоғлик. Йигирмата курка, тўрт юзтача товуқ-хўроз дон чўқилаб юрибди. Ўн қути асалари ҳам бор.


Мажолсиз қадам олаётган бўлса-да, ҳали бели бақувват. Кунда-кунора нон ёпади. Эрталаб ва кечки пайт сигир соғади. Ўчоққа ўт қалаб, сут пиширади. Қопқоғи бор сирли челакларда қатиқ ивитади.


Оҳ-оҳ-оҳ. У ивитган қатиқ юзаси бир қаричча қаймоқ боғлайди. Шаҳарлик неваралари ҳар келганида тани яйраб ичишади. Сўнг қатиққа сув аралаштириб, айрон чаяди. Юзига йиғилган мойни ажратиб олиб, қозонда куйдиради. Бай-бай, сариёғмисан-сариёғ бўлади. Бир литрлик шиша банкаларга солиб, оғзини елим қопқоқ билан бекитади-да, ним қоронғи салқин хонага қатор териб қўяди. Айронни чакки халтага солиб, сувини чакиллатиб қўяди.


Чоли асалари кўпайтирарди. Асал ҳам ўзларидан чиқарди. Бидон-бидон асал. Биров қайрилиб қарамасди. Ҳамманинг кўзи тўйган.


Ҳар куни тушлик овқатга бир товуқ сўйиб, гўштини тозалаб, келинига беради. Келин қозонни ўзи осади. Қўли ширин-да тушмагурнинг. Агар меҳмон келиб қолса, яна бир-икки товуқ сўйилади. Суюқ овқатларга бутун-бутун товуқ гўштини солиб қайнатишади. Кўпинча хамирни тўртбурчак кесиб қўшиб юборишар, шунда овқатмисан-овқат бўлар эди. Туш маҳали катта қозонда пишган бу таом далага келган ишчилардан тортиб, Худонинг берган куни йўқлаб келадиган қизлари, куёвлари, алоҳида уй қилиб чиқиб кетган бошқа ўғиллари ва келинларига ҳам етиб ортарди.


Қирққа яқин невараси катта уй атрофидаги соя-салқин гужумлар тагида маза қилиб ўйнашарди. Эски темир челакларни кўтариб, кенг атрофдаги ҳар бурчакдан — товуқхонадан, оғилхонадан, том устларидан, сомонхонадан, жийдазордан тухум теришарди. Кунига камида тўрт юз-беш юзта тухум йиғиларди. Неваралар учун тухум йиғиш мароқли ўйин каби. Ким курка тухумига дуч келиб қолса, ундан бахтли одам йўқ.


Уй олдидан шиғир (арава) йўл, ундан кейин эса эни 5 метрлар келадиган ёп (канал) ўтган. Ёпга сув ҳув наридаги арнадан келади.


Мана ўша арнага етай деб қолди. Арна ёқалаб яна юз метрча юриши керак. Бунча унмади бу йўл. Жадалламаса бўлмайди.


Ҳали кун ёйилмаган бўлса-да, офтоб ерни куйдираман дейди. Билқ-билқ гил тупроқ йўл ортда қолди. Арна бўйи кўчасига тош тўкилган. Тупроғи ҳам қатқалоқ.


Сўл томонда яккам-дуккам хонадонлар. Хонадонлар оралиғи узоқ. Манавиниси энг яқин қўшнисининг уйи. Қўшниси раҳматлини Иван дейишарди. Асл исмини ҳеч ким билмайди, билсаям биров эсламасди, ё унутган бўларди.


Ҳатто фарзандларининг исмлари ҳам бир хил — Ўғилой, Саъдулла, Назира… Тавба, чекка бир қишлоқнинг овлоқ бир гўшасида яшаганликлари учун ўша пайтлари қўшниси фарзандига қандай исм қўйса, раҳматли чоли иккаласи ҳам фарзандларига ўша исмларни қўяверишибди.


Йўл қурғур адо бўлмади-бўлмади-да. Бир амаллаб бекатга етиб борса, бас. Автобус эрталабки соат тўққизда ва тушдан кейин тўртда келади. Бошқа қатнов транспортининг ўзи йўқ. Кўп замонлар илгари синглиси узоқ қишлоққа келин бўлиб кетувди. Нақ тўқайзорнинг ёнидаги овулга. Ўша юртларда қолди суяги.


Етмиш етти баҳорни кўрди. Дунёга келди, эсини таниди — меҳнатни кўрди. Икки ёшидан синглисининг беланчагини тебратишга ўргатишди, тўрт ёшидан қамиш ўриб келишга чиқди. Қайсар қамишпоялар нозик қўлчаларини тилиб-тилиб кесиб ташлар, йиртиқ к

КАМПИРНИНГ ИЖОБАТ БЎЛМАГАН ТИЛАГИ…

#нимадир

Қалбим оғриди, кўнглим қолди.... Ҳаётимизда шу жумлаларга такрор такрор дуч келамиз. Аммо бу чин маънода нималигини биламизми.
Аслида бетобликданда оғирроқ кечадигани, тузалиши оғириям шу. Бироқ ўйламай айтилган сўзлар қилинган ишлар сабаб бўладиган ҳолат ҳам аслида шу.
Мен камдан кам ҳолларда гапираман баҳслашаётган инсонимга қарши. Сабаби ичимда доимо хафа қилиб қўйишдан қўрқиб тураман. Ҳеч кимни дилига озор бермаганман дея олмайман аммо иложи борича бу нарсадан сақланишга ҳаракат қиламан. Нимаям дердик ҳаёт қизиқ инсонлар қизиқарли...


Шунчаки дилдаги гаплар😁

оши билан ваннага урилди ва ҳушидан кетди. Ҳушсиз ётаркан, кўз олдидан гуноҳлари қатор бўлиб ўтди. Уни шифохонага олиб келишди. Бир неча кун ҳушсиз ётди. У ҳушсиз ҳолида: “Мени кечиринг амаки, дада, кечиринг”, дерди. Шифокорлар бир неча марта операция қилишди. Фойдаси бўлмади. Аллоҳ берган жон омонатини эгасига топширди. Чунки жон омонатига хиёнат қилиш қўлидан келмасди.

Эй азиз фарзанд! Унутмангки, амаки ота ўрнида ота бўлади, тоға эса етти отанинг ўрнини босади, хола она ўрнига она деб бежизга айтилмаган. Улар ҳам ота-онадирлар. Уларнинг дуолари ҳам даргоҳи илоҳийда мақбуллигини билиб, уларни хурсанд қилиш ва ранжитмаслик кераклигини ўрганайлик. Қасам ва онтимизга содиқ бўлайлик.

“Қасамини бузган қиз” китобидан олинди

Омонат нима? Жон омонати, мол омонати, сир омонати... ваъдага вафо қилиш ҳам омонат. Бу омонатларга ҳақиқий инсонгина амал қилади. Чунки омонат эгаси берган омонатини куни келганда сўрайди. Икки инсон бир ишга келишса, уларга фаришталар гувоҳ, Аллоҳ таоло қараб туради. Омонатга содиқ инсонга мукофот бериб, хиёнатчини жазолайди. Келинг, бу мавзуга ҳаётда бўлиб ўтган бир воқеани мисол қилайлик.

Бир инсон акасининг қизининг номига ша­ҳардан уй олди. Вақти соати келса, уканинг воя­га етмаган ўғлига хатлаб беришга келишдилар. Бу келишувда уй номига олинаётган қизга отаси:

– Жон қизим, бу амакинг, менинг жигарим бўлади. Сенга ота ўрнида ота бўлади. Уйни се­нинг номингга олдик. Сенга бу уй омонатдир. Вақти соати келса, омонатга хиёнат қилмасдан уйни амакингнинг ўғлининг номига хатлаб берасан. Сенга бу сўзларим ҳам омонатдир, – де­ди.

Қиз:

– Отажон, айтганингизни қиламан, ўртага Аллоҳни қўйиб онт ичаман. Бу омонат уйни, албатта, вақти келса, эгасига хатлаб бераман, – деди.

Ҳамма бир-бирига ишонди. Уй хатланмади, давлат нотариусига бориб тилхат ҳам қилинмади. Чунки инсоннинг “гўшти ҳаром, лафзи ҳалол” мақолига амал қилинди. Зеро, аждодлар асло ваъдасига хилоф қилмаган халқ бўлгани боис ваъда ва сўзларга ишонамиз. Орадан йиллар ўтди. Қизнинг отаси оламдан кўз юмди. Уйга ҳақли бола эса йигит бўлди. Отанинг маросим­лари ўтди. Ҳамма оила аъзолари жам бўлишди. Амаки секин ўзаро тузилган келишувдан гап очди ва уйни ўғлига хатлаб беришини қиздан сўради. Акасининг қизи бўлса, ҳеч нарсага тушунмагандай:

– Қанақа уй тўғрисида сўраяпсиз? – деди елкасини қисиб.

– Қанақа уй бўларди? Сенинг номингга олинган уй-да. Жиянинг катта бўлса, унинг номига хатлаб беришга келишган эдик. Сен онт ичган эдинг, наҳот эсингдан чиққан бўлса? – деди амакиси қизнинг жавобидан ажабланиб. Қиз бўлса, ҳеч нарсадан хабари йўқдек, ўзини бамайлихотир тутар ва:

– Мен ҳеч қанақанги келишув, онтдан хабарим йўқ! Сиз айтаётган уйни отам менга совға қилган, бошқасини билмайман, – деди. Пул бераётганда иштирок этган гувоҳлар унга тушунтиришга ҳар қанча ҳаракат, насиҳат қилишмасин, гапни қулоғига олмас, “Уй меники”, деб туриб олганди. Уй жанжали узоқ давом этди. Маҳалла оқсоқоли, кексалар аралашди. Қиз ўз сўзида қатъий туриб олди. Бир неча бор қасам ҳам ичди. Амакиси уни қарғади ва лаънатлар ёғдирди. Қизнинг кўзига уй кўринар, қарғишларга эътиборсиз ва нописандлик билан қарарди. Аллоҳнинг жазоси борлиги, қарғишлар умрини хазон қилишини бир лаҳза ҳам ўйламасди. Охирги маслаҳатда амакиси кўзига ёш олиб:

– Илоҳо, жувонмарг бўл, шу уйда балога учраб ўл, яхшилик кўрма, отанг ўрнида сенга отаман. Аллоҳ отанинг дуосини рад қилмайди. Менинг ҳам дуоимни рад қилмайди. Бошингга балолар қуюни ёғилганда сўзларимни эсларсан, – деб юзига фотиҳа тортиб юборди.

Шу пайт осмон гумбурлагандек, қизнинг кўз олди қоронғилашиб, чақмоқ чаққандек бўлди. Юраги дукуллаб, қаттиқ қўрқиб кетди. Қалбида: “Ҳой қиз, нима қилаяпсан, Худодан қўрқ!” деган ҳайқириқ отилди. Шу лаҳзада шайтон васвасасини янада кучайтирди. “Нимага қўрқасан, қўлингга фалон миллионлик уй-жой ўтди. Асло қўрқма, дуо билан ҳамма ўлаверса, одам қолармиди, мақсадингдан қайтма, ҳаммасига тупур”. Нафси эса янада ботир бўлишга ундади. У шайтоннинг васвасасига ва нафсига эргашди. Унинг кўзига уй катта бахт ва омад келтирадигандек, Аллоҳнинг ғазаби, амакининг дуоси ҳеч нарсадек кўринди. Юзларга фотиҳа тортилгач, яқинлари ундан юз ўгиришди. Шундай қилиб, ҳаёт давом этаверди. Аммо қиз хотиржамлигини йўқотди. Ташқаридан хушчақчақ, бахтлидек кўринса-да, ичини ит кемирарди. Орадан уч-тўрт йил ўтди. Хаёли паришон бўлиб қолди. Уйқуга ётди дегунча амакисининг дуоси бўғарди. Отасининг норози қиёфаси пайдо бўларди. Шундай бўлса-да, уйни чиройли қилиб таъмирлади. Айниқса, ваннахонага катта эътибор қаратди. Энг замонавий ванна ўрнатди ва энг сифатли кафеллардан ётқизди. Таъмир ишлари тугагач, мазза қилиб ваннада чўмилмоқчи бўлди. Ваннага кирди, ҳидли совун ва хушбўй шампундан фойдаланди. Ваннадан сачраган сувли совун ва шампунлар кафелга тушиб, уни жуда сирпанчиқ қилиб юборди. Чўмилиб бўлган қиз нимагадир сакраб ваннадан чиқди. Кафелга сирпаниб б

ҚАСАМИНИ БУЗГАН ҚИЗ
ИБРАТЛИ ҲИКОЯ...

Онажоним.

Зафарбек Курбонбоев
🌸🌸
Онани яратмасин эканда...

Дилтортар тарона... Яхши кайфият ҳамроҳ бўлсин.

#нимадир.

Тун ортида тонг бўлгани каби, қийинчилик ва дард ортидан бахтли кунлар бўлади. Аммо сабр керак. Аллох барчамизни сабрли ва сабри ортидан бахтли бандалари қаторида қилсин. Тунингиз осуда ўтсин қадрдонлар.

Давоми...

Ўзимни оқлолмай жоним ҳалак бўлиб юрсам, бу ёғда синфдош қизлар йиғилиб ўтириш қилайлик деб бошлашди. Ҳуллас ҳаммаси устма уст келди. Ўтиришга борсам ҳаммани олдида салом алик қилмасдан таънаю маломат қилса бормасам... Демак гумонларим тўғри деб ўйласа. Хуллас бошим қотган.


Лекин бир нарсани тушуниб етдим: инсон хатолардан ҳоли эмас ва ўша хатодан ўзини фақат ўзи тўхтата олади. Маслаҳатим ҳеч қачон ҳеч кимга керагидан ортиқ ишонманг.