Baqataa ijaarsa Ameerikaaf qooda guddaa gumaache
ALA bara 1835tti dhalatee, umurii waggaa 13tti jireenya fooyya’aa barbaacha, baqattummaan, maatii isaa wajjiin Iskootilaand irraa gara Ameerikaatti kan imale, Andriiw Kaarnegee seenaa warraaqsa indastirii Ameerikaa akka jijjiire seenaan galmeesseera.
Barri yeroo warraaqsi indastirii eegale waan tureef, waarshaalee keessatti, humni namaa hir’ifamuun maashinaan bakka buufamaa ture. Gochi kun maatii Kaarnegee gaaga’uu isaatiin, hojjetaa waarshaa uuffata oomishu kan ture abbaan isaa hojii irraa waan gaggeeffameef maatiin isaa balaa hammaataaf saaxilaman. Kaarnegee, maatii isaa rakkoodhaa baasuuf umurii isaa waggaa 13tti hojii guyyaa hojjetee maatii isaa deeggaruuf murteesse.
Andiriiw Kaarneegee umuriin isaa waan hin geenyeef, hojii argachuuf guddaa dhama’ee, booda waarshaa jirbii oomishu keessa ergamaa ta’uun guyyaatti kaffaltii Doolaara tokkoon qacaramee maatii isaa deeggaruu eegale.
Fedhii hojiif qabuu fi dandeettii namaan waliigaluu qabuun waggoota muraasa keessatti gulantaawwan gara garaa irratti hojjechuuf carraa argate. Dandeettii fi fedhii addaa hojiif qabu kan hubate hogganaan daandii baaburaa Pensilvaaniyaa, barreessaa isaa taasifate. Waggoota muraasa booda waarshaa xiqqaa sibiila oomishu banachuu danda’e. Kaarneegee hiyyummaa fi beela maatii isaa gargar baasuuf ture of irraa qolachuun, bu’aa ba’ii isa mudate hunda obsaan keessa ce’uun milkaa’e.
Baroota walakkeessa1860n keessa waarshaan isaa oomisha sibiilaa Ameerikaan gama bu’uuraalee misoomaa, daandii baaburaa fi ijaarsa gamoowwanii taasifteef gumaacha olaanaa akka bahate, hojiin isaa jireenya lammilee hedduu jijjiiruun cinatti Ameerikaa har’aa ijaaruu keessatti gahee olaanaa akka qabus seenaan raga baha.
Haala amma keessa jirru jijjiiruuf kutannoon wanta nu harka jiruun hojjennaan, ofii fi maatii keenya irra darbinee biyyaaf bu’aa buusuun akka danda’amu seenaa kana irraa baranna.
@coopbankoromia
@thestar22
@graciouslove2